ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 2.12.2015

COM(2015) 625 final

2015/0281(COD)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

•Ανάγκη εφαρμογής των σχετικών διεθνών προτύπων και υποχρεώσεων και αντιμετώπισης της εξελισσόμενης τρομοκρατικής απειλής

•Συνοχή με τις υφιστάμενες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

•Συνοχή με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η παρούσα πρόταση συμπληρώνει το καθεστώς της ΕΕ για το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων των αλλοδαπών τρομοκρατικών οργανώσεων και ιδιωτών. Αυτό προβλέπεται αφενός στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 881/2002 του Συμβουλίου για την εφαρμογή του προβλεπόμενου από το ΣΑΗΕ ορισμού προσώπων και οντοτήτων που συνδέονται με την Αλ Κάιντα (ΑΣΑΗΕ 1267 και 1390) και, αφετέρου, στα λεγόμενα «αυτόνομα» μέτρα της ΕΕ σύμφωνα με την ΑΣΑΗΕ 1373 που στοχεύουν σε άλλους τρομοκράτες και οργανώσεις που δεν συνδέονται με την Αλ Κάιντα.

Η πρόταση αυτή συμπληρώνει τα προληπτικά μέτρα που συνδέονται με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας τα οποία αναφέρονται στην οδηγία 2015/849/ΕΕ.

Η πρόταση αυτή συμπληρώνει επίσης την πολιτική της ΕΕ στον τομέα των δικαιωμάτων των θυμάτων. Ειδικότερα, η οδηγία 2012/29/ΕΕ, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή στα κράτη μέλη στις 16 Νοεμβρίου 2015, προβλέπει μια σειρά από δικαιώματα για όλα τα θύματα. Η οδηγία 2004/80/ΕΚ απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν την αποζημίωση των θυμάτων εκ προθέσεως πράξεων βίας, μεταξύ άλλων σε υποθέσεις με διασυνοριακό χαρακτήρα. Η πρόταση αυτή βασίζεται στους ισχύοντες κανόνες της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των θυμάτων, χωρίς ωστόσο να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής τους. Ειδικότερα, αναπτύσσει και εμβαθύνει ορισμένες διατάξεις της οδηγίας 2012/29/ΕΕ για την παροχή ειδικής στήριξης για την αντιμετώπιση των αναγκών των θυμάτων τρομοκρατικών εγκλημάτων.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

•Μεταβλητή γεωμετρία

•Επικουρικότητα

•Αναλογικότητα

•Επιλογή του νομικού μέσου

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Εκ των υστέρων αξιολογήσεις/έλεγχοι καταλληλότητας της υφιστάμενης νομοθεσίας

Η Eurojust κλήθηκε να εξετάσει κατά πόσο τα υφιστάμενα ποινικά αδικήματα στα κράτη μέλη είναι επαρκή για την αντιμετώπιση νέων φαινομένων, όπως ιδίως η ροή των ξένων τρομοκρατών μαχητών σε τρίτες χώρες. Από την αξιολόγηση της Eurojust προέκυψαν αμφιβολίες όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των εν λόγω μέτρων, ζητήθηκε επομένως αναθεώρηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου 17 .

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

•Εκτίμηση επιπτώσεων

•Καταλληλότητα και απλούστευση του ρυθμιστικού πλαισίου

•Θεμελιώδη δικαιώματα

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

•Επεξηγηματικά έγγραφα

•Λεπτομερής επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

Τίτλος I: Αντικείμενο και ορισμοί

Άρθρο 1: Αντικείμενο - Η διάταξη αυτή καθορίζει τον σκοπό και το πεδίο εφαρμογής του σχεδίου οδηγίας και, ειδικότερα, θεσπίζει ελάχιστους κανόνες σχετικά με τα τρομοκρατικά εγκλήματα, τα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές ομάδες και τα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, καθώς και ειδικά μέτρα προστασίας και συνδρομής στα θύματα της τρομοκρατίας.

Άρθρο 2: Ορισμοί - Η διάταξη αυτή παρέχει ορισμούς για τα «κεφάλαια» (σε σχέση με το αδίκημα της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας πρβλ. άρθρο 11) σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ 20 , τα «νομικά πρόσωπα» (σε σχέση με την υποχρέωση θέσπισης της ευθύνης των νομικών προσώπων πρβλ. άρθρο 19) και την «τρομοκρατική ομάδα» (σε σχέση με έγκλημα που συνδέεται με τρομοκρατική ομάδα πρβλ. άρθρο 4, που είναι ταυτόσημος με τον ορισμό που περιλαμβανόταν προηγουμένως στο άρθρο 2 παράγραφος 1 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ).

Τίτλος ΙΙ: Τρομοκρατικά εγκλήματα και εγκλήματα που συνδέονται με τρομοκρατικές ομάδες

Άρθρο 3: Τρομοκρατικά εγκλήματα - Η διάταξη αυτή ορίζει ποια εγκλήματα πρέπει να θεωρούνται ως τρομοκρατικά εγκλήματα στα κράτη μέλη. Η διάταξη αυτή περιλαμβανόταν ήδη στο άρθρο 1 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ και παρέμεινε έκτοτε αμετάβλητη. Κύριος στόχος αυτής της βασικής διάταξης είναι η σύγκλιση του ορισμού των τρομοκρατικών εγκλημάτων σε όλα τα κράτη μέλη, μέσω της θέσπισης ενός συγκεκριμένου και κοινού χαρακτηρισμού ορισμένων πράξεων ως τρομοκρατικών εγκλημάτων. Οι τρομοκρατικές πράξεις αποτελούν σοβαρά εγκλήματα τα οποία χαρακτηρίζονται ως τρομοκρατικά εγκλήματα λόγω των κινήτρων του δράστη. Η έννοια των τρομοκρατικών εγκλημάτων είναι επομένως συνδυασμός δύο στοιχείων: ένα αντικειμενικό στοιχείο, καθώς αναφέρεται σε έναν κατάλογο σοβαρών εγκληματικών συμπεριφορών, όπως ορίζεται με βάση το εθνικό δίκαιο, και ένα υποκειμενικό στοιχείο, καθώς οι πράξεις αυτές θεωρούνται ως τρομοκρατικά εγκλήματα όταν διαπράττονται με συγκεκριμένη πρόθεση.

Άρθρο 4: Εγκλήματα σχετικά με τρομοκρατική ομάδα - Η διάταξη αυτή υποχρεώνει τα κράτη μέλη να ποινικοποιήσουν την διεύθυνση ή τη συμμετοχή σε δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδας, με επίγνωση του γεγονότος ότι η συμμετοχή αυτή θα συμβάλει στις εγκληματικές δραστηριότητες της τρομοκρατικής ομάδας. Η διάταξη αυτή αποσκοπεί στη διασφάλιση ότι η διεύθυνση τρομοκρατικής ομάδας και η συμμετοχή στις δραστηριότητές της θεωρούνται από μόνες τους ανεξάρτητα ποινικά περιστατικά και αντιμετωπίζονται ως τρομοκρατικά εγκλήματα. Η διάταξη περιλαμβανόταν ήδη στο άρθρο 2 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ και δεν μεταβλήθηκε μετά τις τροποποιήσεις του 2008. Η προσαρμογή του υφιστάμενου νομικού πλαισίου στις διεθνείς υποχρεώσεις (ιδίως το άρθρο 2 του πρόσθετου πρωτοκόλλου) δεν απαιτεί αναθεώρηση του παρόντος άρθρου. Η αιτιολογική έκθεση του πρόσθετου πρωτοκόλλου διευκρινίζει ότι εναπόκειται στα μέρη να ορίσουν τι είναι τρομοκρατική ομάδα.

Τίτλος ΙΙΙ - Εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες 

Τα εγκλήματα που ορίζονται στο παρόν άρθρο είναι πολύ σοβαρά, εφόσον μπορούν να οδηγήσουν στην τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων και να παράσχουν σε τρομοκράτες και τρομοκρατικές ομάδες τη δυνατότητα να διατηρήσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω τις εγκληματικές τους δραστηριότητες. Ενώ όσον αφορά τα εγκλήματα αυτά δεν απαιτείται η τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, όπως εξηγείται στο άρθρο 15, περιλαμβάνουν επίσης ένα αντικειμενικό στοιχείο, δηλαδή σαφώς καθορισμένη συμπεριφορά και περιστάσεις, και ένα υποκειμενικό στοιχείο, δηλαδή την πρόθεση ή επίγνωση του δράστη ή του πιθανού δράστη σε σχέση με τη συμπεριφορά του η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στην τέλεση ή τη συμβολή σε τρομοκρατικά εγκλήματα. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να αποδεικνύονται σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο του κράτους μέλους μέσω αποδεικτικών στοιχείων που υποβλήθηκαν σε ανεξάρτητο δικαστήριο για έλεγχο, σύμφωνα με τις ειδικές, ισχύουσες ποινικές διαδικασίες του κράτους μέλους, τις σχετικές διατάξεις του κεκτημένου της ΕΕ σχετικά με τα δικονομικά δικαιώματα των υπόπτων ή των κατηγορουμένων σε ποινικές διαδικασίες και με πλήρη σεβασμό των εγγυήσεων του θεμελιώδους δικαιώματος σε δίκαιη δίκη, του τεκμηρίου της αθωότητας και του δικαιώματος υπεράσπισης, όπως κατοχυρώνονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Άρθρο 5: Δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος - Το έγκλημα αυτό θεσπίστηκε με την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ [με την οποία εισήχθη ένα νέο έγκλημα στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο α)] για την εφαρμογή του άρθρου 5 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας.

Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, αξιόποινες πράξεις θεωρούνται, για παράδειγμα, η εξύμνηση βομβιστών αυτοκτονίας, η ενθάρρυνση για συμμετοχή στη βίαιη τζιχάντ, οι άμεσες προτροπές για τη θανάτωση «απίστων», η δικαιολόγηση της τρομοκρατίας και η διάδοση μηνυμάτων ή εικόνων βάναυσων δολοφονιών ως τρόπος προβολής των τρομοκρατών ή για να αποδειχθεί η δύναμή τους, σε περιπτώσεις όπου μια τέτοια συμπεριφορά δημιουργεί ουσιαστικά τον κίνδυνο τέλεσης τρομοκρατικών πράξεων και με την προϋπόθεση ότι τα μηνύματα διαδίδονται με σκοπό την προώθηση τρομοκρατικών δραστηριοτήτων (όχι απαραίτητα αυτά που αφορούν συγκεκριμένη τρομοκρατική οργάνωση). Στα εν λόγω μηνύματα και εικόνες μπορούν επίσης να περιλαμβάνονται και εκείνα που προσβάλλουν τα θύματα της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών τους. Οι διατάξεις αυτές έχουν επίσης ως στόχο να διασφαλίσουν ότι η διάδοση μηνυμάτων μέσω διαδικτύου που ενθαρρύνουν την τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων ή παρέχουν τρομοκρατική τεχνογνωσία καθίστανται αξιόποινες πράξεις. Άρθρο 6: Στρατολόγηση τρομοκρατών - Το έγκλημα αυτό θεσπίστηκε με την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ [με την οποία εισήχθη ένα νέο έγκλημα στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β)] για την εφαρμογή του άρθρου 6 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας. Όπως διευκρινίζεται στις επεξηγηματικές σημειώσεις της σύμβασης, η τιμωρία βάσει της διάταξης αυτής «προϋποθέτει ότι ο στρατολόγος επιδιώκει το άτομο ή τα άτομα που στρατολογεί να διαπράξουν ή να συμβάλουν στην τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος ή να συμμετάσχουν σε μια ένωση ή ομάδα για τον σκοπό αυτό, ενώ δεν ενδιαφέρει το «αν οι αποδέκτες της προσέλκυσης συμμετείχαν πράγματι στην τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος ή σε ένωση ή ομάδα για τον σκοπό αυτό. Η διάταξη αυτή έχει ως στόχο να παράσχει τα κατάλληλα εργαλεία ποινικής δικαιοσύνης για να ανακόψει εκτεταμένες δραστηριότητες στρατολόγησης από άτομα ή δίκτυα στρατολόγησης.

Άρθρο 7: Παροχή εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων - Το έγκλημα αυτό θεσπίστηκε με την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ [με την οποία εισήχθη ένα νέο έγκλημα στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο γ)] για την εφαρμογή του άρθρου 7 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας. Η προσθήκη του είχε ως στόχο τον έλεγχο της διάδοσης οδηγιών και εγχειριδίων (μέσω του διαδικτύου) που προορίζονται για την εκπαίδευση τρομοκρατών ή τον σχεδιασμό επιθέσεων και πιο συγκεκριμένα τη διάδοση (μέσω του διαδικτύου) πληροφοριών σχετικά με τρομοκρατικά μέσα και μεθόδους, λειτουργώντας έτσι ως «εικονικό στρατόπεδο εκπαίδευσης». Ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη χρήση του διαδικτύου, το πεδίο εκπαίδευσης για την τέλεση τρομοκρατικών πράξεων δεν περιορίζεται στην παροχή οδηγιών μέσω διαδικτύου, αλλά περιλαμβάνει και πιο παραδοσιακή εκπαίδευση.

Νέα εγκλήματα στο πλαίσιο της εφαρμογής του πρόσθετου πρωτοκόλλου στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας - Τα εγκλήματα της λήψης εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων, των ταξιδιών στο εξωτερικό για λόγους τρομοκρατίας και η οργάνωση ή με άλλο τρόπο διευκόλυνση των ταξιδιών στο εξωτερικό για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων στοιχειοθετούνται για την εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου. Ορισμένες από τις κατωτέρω επεξηγήσεις βασίζονται στην αιτιολογική έκθεση του πρόσθετου πρωτοκόλλου.

Άρθρο 8: Λήψη εκπαίδευσης - Η πρόταση δεν καλύπτει μόνο την παροχή εκπαίδευσης για τρομοκρατικούς σκοπούς (περιλαμβάνεται ήδη στην απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ), αλλά και τη λήψη ανάλογης εκπαίδευσης, με την οποία δίνεται στον αποδέκτη αυτής η δυνατότητα να συμβάλει στην τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων.

Με τη διάταξη αυτή, τίθεται σε εφαρμογή το άρθρο 3 του πρόσθετου πρωτοκόλλου. Θα παράσχει στις υπηρεσίες επιβολής του νόμου και στους εισαγγελείς περισσότερα εργαλεία για την αντιμετώπιση των απειλών που προέρχονται από πιθανούς δράστες, συμπεριλαμβανομένων αυτών που τελικά ενεργούν μόνοι τους, προσφέροντας τη δυνατότητα διενέργειας ερευνών και διώξεων σε σχέση με εκπαιδευτικές δραστηριότητες που μπορούν να οδηγήσουν στην τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων. Η λήψη εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων μπορεί να πραγματοποιείται είτε κατόπιν συμμετοχής αυτοπροσώπως, π.χ. συμμετέχοντας σε στρατόπεδο εκπαίδευσης που οργανώνεται από τρομοκρατική ένωση ή ομάδα είτε μέσω διαφόρων ηλεκτρονικών μέσων, συμπεριλαμβανομένου και του διαδικτύου. Ωστόσο, η επίσκεψη δικτυακών τόπων που περιέχουν πληροφορίες ή η λήψη κοινοποιήσεων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τρομοκρατικούς σκοπούς, δεν είναι από μόνη της αρκετή για την τέλεση του εγκλήματος της λήψης εκπαίδευσης για τρομοκρατικούς σκοπούς. Ο δράστης πρέπει κανονικά να συμμετέχει ενεργά στην εκπαίδευση. Τα κράτη μέλη μπορούν, ωστόσο, να επιλέξουν να προβούν στην ποινικοποίηση μορφών «αυτοεκπαίδευσης» στο εσωτερικό τους δίκαιο.

Εκτός αυτού, η λήψη εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων πρέπει να έχει ως στόχο την τέλεση ή τη συμβολή στην τέλεση ενός τρομοκρατικού εγκλήματος, όπως ορίζεται στο άρθρο 3, και ο δράστης πρέπει να έχει την πρόθεση να δράσει ανάλογα. Η συμμετοχή σε κατά τα λοιπά νόμιμες δραστηριότητες, όπως η παρακολούθηση μαθημάτων χημείας στο πανεπιστήμιο, μαθημάτων χειρισμού αεροσκαφών ή η λήψη στρατιωτικής εκπαίδευσης παρεχόμενης από ένα κράτος, μπορούν επίσης να θεωρηθούν ως παράνομη τέλεση του ποινικού αδικήματος της λήψης εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων, εφόσον μπορεί να αποδειχθεί ότι το άτομο που λαμβάνει την εκπαίδευση διακρίνεται από την ανάλογη εγκληματική πρόθεση να χρησιμοποιήσει την εκπαίδευση που έλαβε με αυτόν τον τρόπο για την τέλεση ενός τρομοκρατικού εγκλήματος.

Άρθρο 9: Ταξίδια στο εξωτερικό για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων - Το αδίκημα αυτό εστιάζει κυρίως στο φαινόμενο των ξένων τρομοκρατών μαχητών, ποινικοποιώντας την πραγματοποίηση ταξιδιών σε άλλη χώρα για τρομοκρατικούς σκοπούς. Το άρθρο 9 αποσκοπεί στην εφαρμογή του άρθρου 4 του πρόσθετου πρωτοκόλλου.

Στόχος της διάταξης είναι να υποχρεώσει ένα κράτος μέλος να προβεί στην ποινικοποίηση των ταξιδιών σε άλλη χώρα, εάν μπορεί να αποδειχθεί ότι ο προβλεπόμενος σκοπός των ταξιδιών αυτών είναι η συμβολή ή η συμμετοχή σε τρομοκρατικά εγκλήματα, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 3, ή η παροχή ή λήψη εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων, όπως ορίζεται στα άρθρα 7 και 8. Εκτός από τις απαιτήσεις που ορίζονται στο πρόσθετο πρωτόκολλο, στη διάταξη συμπεριλαμβάνεται, επίσης, η πραγματοποίηση ταξιδιών για συμμετοχή σε δραστηριότητες μιας τρομοκρατικής ομάδας, όπως ορίζεται στο άρθρο 4. Η ποινικοποίηση των ταξιδιών για τον σκοπό αυτό είναι εξίσου σημαντική για την αντιμετώπιση απειλών που προέρχονται από ξένους τρομοκράτες μαχητές και θα εξασφαλίσει στους ανακριτές και τους εισαγγελείς τα απαραίτητα εργαλεία για την αποτελεσματική καταπολέμηση των διαφόρων στόχων και δραστηριοτήτων των ξένων τρομοκρατών μαχητών.

Η διάταξη καλύπτει τόσο τα ταξίδια σε τρίτες χώρες όσο και σε κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων αυτών από τα οποία οι δράστες κατάγονται ή στα οποία διαμένουν. Το ταξίδι στο κράτος προορισμού μπορεί να είναι απευθείας ή να περιλαμβάνει καθοδόν τη διέλευση από άλλα κράτη.

Όλα τα άτομα που ταξιδεύουν σε άλλη χώρα, ενδέχεται να επηρεαστούν από τις διατάξεις σχετικά με την ποινικοποίηση των ταξιδιών στο εξωτερικό για τρομοκρατικούς σκοπούς δυνάμει της οδηγίας. Η σοβαρότητα της απειλής που προέρχεται από τους ξένους τρομοκράτες μαχητές αιτιολογεί μια σθεναρή αντίδραση, η οποία εντούτοις, πρέπει να είναι πλήρως συμβατή με τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες καθώς και το κράτος δικαίου. Το άρθρο 9 αφορά μόνο την ποινικοποίηση της πραγματοποίησης ταξιδιών υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες και με συγκεκριμένη πρόθεση ως προς τον σκοπό του ταξιδιού.

Άρθρο 10: Οργάνωση ή με άλλον τρόπο διευκόλυνση ταξιδιών στο εξωτερικό για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων - Με αυτήν τη διάταξη εφαρμόζεται το άρθρο 6 του πρόσθετου πρωτοκόλλου και απαιτείται από τα κράτη μέλη να ποινικοποιήσουν συμπεριφορές που επιτρέπουν την πραγματοποίηση ταξιδιών για τρομοκρατικούς σκοπούς, όπως είναι οι ενέργειες οργάνωσης ή διευκόλυνσης τέτοιων ταξιδιών. . Ο όρος «οργάνωση» καλύπτει πλήθος συμπεριφορών που σχετίζονται με διευθετήσεις πρακτικών ζητημάτων όσον αφορά την πραγματοποίηση ταξιδιών, όπως η αγορά εισιτηρίων και ο σχεδιασμός δρομολογίων. Ο όρος «διευκόλυνση» χρησιμοποιείται για να καλύψει οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά, διαφορετική όσων εμπίπτουν στην κατηγορία «οργάνωση», μέσω της οποίας παρέχεται βοήθεια στον ταξιδιώτη για να φτάσει στον προορισμό του/της. Ως παράδειγμα, θα μπορούσε να αναφερθεί η παροχή βοήθειας σε ταξιδιώτη για την παράτυπη διέλευση των συνόρων μιας χώρας. Εκτός από το να ενεργεί εκ προθέσεως, ο δράστης πρέπει να γνωρίζει ότι η βοήθεια παρέχεται για τρομοκρατικούς σκοπούς.

Άρθρο 11: Χρηματοδότηση της τρομοκρατίας - Η διάταξη αυτή απαιτεί από τα κράτη μέλη να ποινικοποιήσουν τη διάθεση κεφαλαίων που χρησιμοποιούνται για τη διενέργεια τρομοκρατικών εγκλημάτων και εγκλημάτων που σχετίζονται με τρομοκρατικές ομάδες ή τρομοκρατικές δραστηριότητες. Ο ορισμός ευθυγραμμίζεται με τον ορισμό περί χρηματοδότησης της τρομοκρατίας της οδηγίας 2015/849/ΕΕ, που καλύπτει τη χρηματοδότηση όλων των εγκλημάτων, όπως ορίζονται στα άρθρα 1 έως 4 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ, όπως τροποποιήθηκε από την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ. Η έννοια των κεφαλαίων, ορίζεται στο άρθρο 2 της προτεινόμενης οδηγίας.

Επιπρόσθετα, με τη συμπερίληψη της χρηματοδότησης των ταξιδιών στο εξωτερικό για τρομοκρατικούς σκοπούς (ένα αδίκημα που μέχρι πρότινος δεν συμπεριλαμβάνονταν στην απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ), τίθεται σε εφαρμογή το άρθρο 5 του πρόσθετου πρωτοκόλλου, καθώς επίσης και η σύσταση αριθ. 5 της FATF (όπως αυτή διευκρινίστηκε από την προσφάτως θεσπισμένη διόρθωση στην επεξηγηματική σημείωση για τη σύσταση αριθ. 5). Σύμφωνα με το άρθρο 15, δεν είναι απαραίτητο να τελεστεί πράγματι το έγκλημα ή να προσδιοριστεί σύνδεση με συγκεκριμένο τρομοκρατικό έγκλημα ή με εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες. Το άρθρο 11, σε συνδυασμό με το άρθρο 15, εφαρμόζει την προαναφερθείσα σύσταση FATF, με την οποία απαιτείται η ποινικοποίηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας ακόμα και εάν δεν υπάρχει σύνδεση συγκεκριμένα με μία ή περισσότερες τρομοκρατικές ενέργειες.

Τα κεφάλαια μπορούν να προέρχονται από μία μόνο πηγή, π.χ. ως δάνειο ή δώρο που παρέχεται στον ταξιδιώτη από κάποιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή από διάφορες πηγές, μέσω κάποιου είδους συγκέντρωσης χρημάτων, η οποία οργανώνεται από ένα ή περισσότερα φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

Άρθρα 12-14: διακεκριμένη κλοπή, εκβίαση και απάτη για τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων - Μια τελευταία ομάδα εγκλημάτων που σχετίζονται με την τρομοκρατία [βλ. άρθρα 12 έως 14, αφορά τη διακεκριμένη κλοπή, εκβίαση και απάτη με στόχο την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στα άρθρα 3 ή 4 στοιχείο β)]. Τα εγκλήματα αυτά συμπεριλήφθηκαν ήδη στο άρθρο 3 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι προπαρασκευαστικές πράξεις τέλεσης αυτών των εγκλημάτων με σκοπό την τέλεση συγκεκριμένων τρομοκρατικών εγκλημάτων, θα ποινικοποιούνται ως δραστηριότητες που συνδέονται με την τρομοκρατία, ανεξάρτητα από το αν το τρομοκρατικό έγκλημα καθαυτό έχει τελεστεί ή όχι, π.χ. κλοπή εκρηκτικών με απώτερο στόχο την τέλεση μιας τρομοκρατικής ενέργειας, αλλά χωρίς η σχεδιασμένη τρομοκρατική επίθεση να πραγματοποιηθεί.

Τίτλος IV: Γενικές διατάξεις που σχετίζονται με τρομοκρατικά εγκλήματα, εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατική ομάδα και εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες

Άρθρο 15: Σχέση με τρομοκρατικά εγκλήματα - Αυτή η διάταξη οριζόντιας εφαρμογής καθιστά σαφές ότι για οποιοδήποτε από τα εγκλήματα που σχετίζεται με τρομοκρατική ομάδα ή με τρομοκρατικές δραστηριότητες (συμπεριλαμβανομένων των εγκλημάτων που ορίζονται στο άρθρο 16), δεν είναι απαραίτητο το τρομοκρατικό έγκλημα να διαπράττεται πράγματι, όπως αναφέρθηκε ήδη στο άρθρο 3 παράγραφος 3 της απόφασης-πλαισίου 002/475/ΔΕΥ, όπως τροποποιήθηκε από την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ. Για παράδειγμα, για την ποινικοποίηση της συμμετοχής στις δραστηριότητες μιας τρομοκρατικής ομάδας, δεν απαιτείται οι τρομοκρατικές ενέργειες να έχουν τελεστεί ήδη ή να βρίσκονται στο στάδιο της τέλεσης. Επιπλέον, δεν είναι απαραίτητο να αποδειχθεί σύνδεση με συγκεκριμένο τρομοκρατικό έγκλημα, ή στον βαθμό που αφορά τα εγκλήματα που αναφέρονται στα άρθρα 9 και 11, με συγκεκριμένα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες. Για παράδειγμα, για την ποινικοποίηση της στρατολόγησης για σκοπούς που συνδέονται με την τρομοκρατία, δεν είναι απαραίτητο να έχει ζητηθεί από πρόσωπο να διαπράξει συγκεκριμένο τρομοκρατικό έγκλημα ή το πρόσωπο που παρέχει εκπαίδευση για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων να καθοδηγεί ένα πρόσωπο στη διάπραξη συγκεκριμένου τρομοκρατικού εγκλήματος. Με την ίδια λογική, για την ποινικοποίηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, αρκεί να υπάρχει γνώση της χρήσης των κεφαλαίων για σκοπούς προώθησης των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων γενικά, χωρίς να είναι απαραίτητο να υπάρξει σύνδεση, για παράδειγμα, με συγκεκριμένο και ήδη προσχεδιασμένο ταξίδι στο εξωτερικό.

Άρθρο 16: Συνέργεια, ηθική αυτουργία και απόπειρα - Αυτή η διάταξη εφαρμόζεται στα προαναφερόμενα εγκλήματα και απαιτεί από τα κράτη μέλη να ποινικοποιήσουν επίσης τις μορφές συνέργειας, ηθικής αυτουργίας και απόπειρας τέλεσης πολλών εκ των αναφερθέντων εγκλημάτων.

Η συνέργεια σε τρομοκρατικό έγκλημα μπορεί να περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, από τη διάθεση οικονομικών πόρων για την εκτέλεση μιας τρομοκρατικής επίθεσης έως την παροχή υποστηρικτών υπηρεσιών ή υλικών, όπως υπηρεσίες ή μέσα μεταφοράς, όπλα, εκρηκτικά ή καταφύγιο.

Εκτός από τις απαιτήσεις που καθορίζονται επί του παρόντος στο άρθρο 4 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ, προτείνεται, επίσης, η ποινικοποίηση της συνέργειας σε σχέση με τη λήψη εκπαίδευσης. Ενώ αυτό δεν απαιτείται στο πλαίσιο του πρόσθετου πρωτοκόλλου, η ποινικοποίηση τέτοιων δραστηριοτήτων είναι συνεπής προς την ποινικοποίηση της συνέργειας σε άλλες προπαρασκευαστικές δραστηριότητες. Πράγματι, η συνδρομή στην καθοδήγηση ενός προσώπου (για παράδειγμα με τη μετάφραση κειμένων τρομοκρατικού περιεχομένου σε ξένη γλώσσα έχοντας πλήρη γνώση του περιεχομένου, αλλά και τη σκοπούμενη χρήσης μιας τέτοιας καθοδήγησης) δεν θεωρείται λιγότερο επιλήψιμη σε σχέση με την προσφορά ανάλογης (μεταφραστικής φύσεως) στήριξης σε πρόσωπο που παρέχει εκπαίδευση.

Προτείνεται η επέκταση της ποινικοποίησης της ηθικής αυτουργίας σε όλα τα εγκλήματα. Πράγματι, ο ηθικός αυτουργός είναι συχνά η κινητήριος δύναμη πίσω από τις ενέργειες στις οποίες προβαίνουν οι άμεσα εμπλεκόμενοι δράστες. Εκτός από αυτά που είχαν ήδη ποινικοποιηθεί στην απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ, η τρέχουσα πρόταση προβλέπει ποινικοποίηση της ηθικής αυτουργίας σε εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, όπως περιέχονται στον Τίτλο III. Ως εκ τούτου, το άρθρο 16 θα κάλυπτε, για παράδειγμα, την περίπτωση προσώπου που υποκινεί κάποιο άλλο πρόσωπο να έχει ενεργό ρόλο στη στρατολόγηση τρίτων ή να ταξιδέψει στο εξωτερικό για τρομοκρατικούς σκοπούς.

Συγκριτικά με την απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ, οι επιπρόσθετες υποχρεώσεις που προκύπτουν για τα κράτη μέλη αφορούν την ποινικοποίηση της απόπειρας πραγματοποίησης ταξιδιών στο εξωτερικό για τρομοκρατικούς σκοπούς σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 3 του πρόσθετου πρωτοκόλλου. Επιπρόσθετη υποχρέωση συνιστά, επίσης, η ποινικοποίηση της απόπειρας καθώς και της συνέργειας στη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, σύμφωνα με τη σύσταση αριθ. 5 της FATF και τον ορισμό της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας στην οδηγία 2015/48/ΕΕ. Επίσης, προτείνεται η ποινικοποίηση της απόπειρας παροχής εκπαίδευσης, καθώς και της στρατολόγησης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων. Στην περίπτωση αυτή, λαμβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις του άρθρου 9 παράγραφος 2 της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, καθώς και η κατάσταση στα περισσότερα κράτη μέλη, τα οποία – σύμφωνα με την έκθεση εφαρμογής του 2014 – έχουν προβεί ήδη σε ποινικοποίηση της απόπειρας διάπραξης των εν λόγω εγκλημάτων.

Άρθρο 17: Ποινές εις βάρος φυσικών προσώπων –– Η διάταξη αυτή που περιλαμβάνεται ήδη στο άρθρο 5 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ, εφαρμόζεται σε όλα τα εγκλήματα και απαιτεί από τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις που συνεπάγονται την έκδοση. Στη δεύτερη παράγραφο, υπογραμμίζεται ότι το τρομοκρατικό έγκλημα θα πρέπει να τιμωρείται με πιο σοβαρή ποινή σε σχέση με παρόμοια εγκλήματα που περιλαμβάνονται στο εθνικό δίκαιο και τα οποία διαπράττονται χωρίς τρομοκρατική πρόθεση. Για ορισμένα εγκλήματα, ορίζεται το ελάχιστο της μέγιστης επιβαλλόμενης ποινής.

Προτείνεται να διατηρηθεί αυτή η διάταξη αμετάβλητη. Συγκεκριμένα, βάσει του άρθρου 11 της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, το οποίο – σύμφωνα με το άρθρο 9 του πρόσθετου πρωτοκόλλου – εφαρμόζεται αναλόγως, δεν απαιτούνται αλλαγές.

Άρθρο 18: Ελαφρυντικές περιστάσεις – Η διάταξη αυτή είχε ήδη συμπεριληφθεί στο άρθρο 6 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ (όπου γίνεται λόγος για «ιδιαίτερες περιστάσεις»), σύμφωνα με το ψήφισμα του Συμβουλίου της 20ής Δεκεμβρίου 1996 περί των συνεργαζομένων με τη δικαιοσύνη ατόμων για την καταπολέμηση του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος. Επιτρέπει στα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη συγκεκριμένες ελαφρυντικές περιστάσεις, που ενδεχομένως να μειώσουν την ποινή που επιβάλλεται στους τρομοκράτες. Προτείνεται να διατηρηθεί αυτή η διάταξη, κατ’ ουσίαν, αμετάβλητη.

Άρθρο 19: Ευθύνη των νομικών προσώπων – Αυτή η διάταξη ισχύει για όλα τα προαναφερθέντα εγκλήματα και απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ευθύνη των νομικών προσώπων, αποκλείοντας παράλληλα τη δυνατότητα να υποκατασταθεί αυτή η ευθύνη από την ευθύνη φυσικών προσώπων. Η διάταξη είναι σύμφωνη με το άρθρο 10 της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, το οποίο – σύμφωνα με το άρθρο 9 του πρόσθετου πρωτοκόλλου – εφαρμόζεται αναλόγως.

Η διάταξη αυτή προέρχεται από το άρθρο 7 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ και ακολουθεί τυποποιημένη διατύπωση που απαντάται σε άλλες νομικές πράξεις της ΕΕ σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διασφαλίσουν ότι τα νομικά πρόσωπα μπορούν να υπέχουν ευθύνη για εγκλήματα που αναφέρονται στα άρθρα 1 έως 4, όταν αυτά τελούνται για λογαριασμό τους από οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο ασκεί εντός του νομικού προσώπου διευθυντική εξουσία. Δεν είναι απαραίτητο αυτή η ευθύνη να είναι αποκλειστικά ποινική.

Άρθρο 20: Τύποι ελάχιστων κυρώσεων για τα νομικά πρόσωπα – Η διάταξη αυτή που περιλαμβάνεται ήδη στο άρθρο 8 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ, εφαρμόζεται στις κυρώσεις που επιβάλλονται στα νομικά πρόσωπα. Προτείνεται να διατηρηθεί αυτή η διάταξη αμετάβλητη. Συγκεκριμένα, βάσει του άρθρου 10 της σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας, το οποίο – σύμφωνα με το άρθρο 9 του πρόσθετου πρωτοκόλλου – εφαρμόζεται αναλόγως, δεν απαιτούνται αλλαγές.

Άρθρο 21: Δικαιοδοσία και δίωξη – Η διάταξη αυτή που περιλαμβάνεται ήδη στο άρθρο 9 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ και εφαρμόζεται σε όλα τα προαναφερθέντα εγκλήματα, απαιτεί την ύπαρξη βάσεων αρμοδιότητας για τις δικαστικές αρχές που θα τους επιτρέπουν να κινήσουν την έρευνα, να ασκήσουν διώξεις και να παραπέμψουν ενώπιον του δικαστηρίου τα εγκλήματα που ορίζονται σε αυτήν την οδηγία.

Σημείο αφετηρίας αποτελεί η αρχή της εδαφικότητας που αναφέρεται στο άρθρο 9 παράγραφος 1 στοιχείο α), σύμφωνα με την οποία όλα τα κράτη μέλη πρέπει να θεμελιώσουν τη δικαιοδοσία τους επί των τρομοκρατικών εγκλημάτων που τελούνται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει στο έδαφός τους. Τα άρθρα 9 παράγραφος 1 στοιχείο β) και 9 παράγραφος 4 μπορούν να θεωρηθούν επέκταση της αρχής αυτής. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να αποκτήσουν εξωεδαφική δικαιοδοσία επί των εγκλημάτων που αναφέρονται στα άρθρα 1 έως 4, όταν ο δράστης είναι υπήκοος ή κάτοικος αυτών ή το έγκλημα διαπράττεται προς όφελος ενός νομικού προσώπου εγκατεστημένου στο έδαφός τους ή εναντίον των θεσμών ή των λαών τους, εναντίον οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή οργανισμού που ιδρύθηκε σύμφωνα με τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ή τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και εδρεύει στο οικείο κράτος μέλος. Το άρθρο 9 παράγραφος 3 ορίζει την απαραίτητη δικαιοδοσία για την εφαρμογή της αρχής «aut dedere aut iudicare» («έκδοση, άλλως δίωξη»), η οποία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να είναι σε θέση να ασκήσουν δίωξη για τρομοκρατικά εγκλήματα στις περιπτώσεις που αρνούνται την έκδοση του υπόπτου ή του καταδικασμένου προσώπου. Τέλος, η θέσπιση εκτεταμένων κανόνων περί δικαιοδοσίας κατέστησε υποχρεωτική επίσης τη θέσπιση κριτηρίων για την επίλυση θετικών συγκρούσεων δικαιοδοσίας που μπορεί να προκύψουν μεταξύ των κρατών μελών. Το άρθρο 9 παράγραφος 2 θεσπίζει έναν κατάλογο παραγόντων που πρέπει να ληφθούν διαδοχικά υπόψη για τον σκοπό αυτό.

Σε σύγκριση με τους κανόνες που καθορίζονται στην απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ, προτείνεται ο καθορισμός δικαιοδοσίας για το έγκλημα της παροχής εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 της προτεινόμενης οδηγίας. Αυτή η ειδική διάταξη είναι απαραίτητη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική δίωξη του εγκλήματος σε σχέση με τους παρέχοντες εκπαίδευση για τρομοκρατικούς σκοπούς (κατά κανόνα) υπηκόους τρίτων χωρών . Ελλείψει αυτής της ειδικής διάταξης, ο εκπαιδευόμενος (κατά κανόνα υπήκοος/κάτοικος χώρας της ΕΕ) θα μπορούσε να διωχθεί για το προσφάτως θεσπισμένο έγκλημα της λήψης εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων [σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 στοιχείο α) ή γ) της προτεινόμενης οδηγίας], όχι όμως ο εκπαιδευτής (κατά κανόνα υπήκοος/κάτοικος τρίτης χώρας) . Αυτό θα δημιουργούσε ένα αδικαιολόγητο κενό. Συνεπώς, προκύπτει ως αναγκαιότητα ο καθορισμός δικαιοδοσίας για τα εγκλήματα που διαπράττονται από όσους παρέχουν εκπαίδευση για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων, ανεξάρτητα από την υπηκοότητά τους, ενόψει των πιθανών επιπτώσεων τέτοιου είδους συμπεριφορών στο έδαφος της Ένωσης και της στενής υλικής συνάφειας μεταξύ των εγκλημάτων παροχής και λήψης εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων.

Τίτλος V: Διατάξεις για την προστασία, τη στήριξη και τα δικαιώματα των θυμάτων τρομοκρατίας

Όπως διευκρινίζεται στην αιτιολογική σκέψη 16 της προτεινόμενης οδηγίας, τα μέτρα που προβλέπονται από τον τίτλο αυτό, εφαρμόζονται για τα «θύματα τρομοκρατίας» σύμφωνα με τον ορισμό στην οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων. Η προστιθέμενη αξία της ενσωμάτωσης αυτού του ορισμού στην παρούσα οδηγία έγκειται στην υπενθύμιση και τη διευκρίνιση της κατάστασης των μελών των οικογενειών των θυμάτων που έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας τρομοκρατικού εγκλήματος. Επειδή τα τρομοκρατικά εγκλήματα έχουν συχνά ως αποτέλεσμα την ύπαρξη θυμάτων, είναι πολύ σημαντικό να διευκρινιστεί ότι τα μέλη των οικογενειών των θυμάτων των οποίων ο θάνατος προκλήθηκε απευθείας από τέτοια εγκλήματα και τα οποία υφίστανται ζημία εξαιτίας του θανάτου των εν λόγω προσώπων, εξομοιώνονται με τα άμεσα θύματα και μπορούν να επωφεληθούν από τα ίδια δικαιώματα. Η προτεινόμενη οδηγία περιορίζει τα θύματα τρομοκρατίας σε αυτά που υπέστησαν ζημία απευθείας από τα τρομοκρατικά εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 3 της προτεινόμενης οδηγίας. Άλλα εγκλήματα που καλύπτονται από τη συγκεκριμένη οδηγία, ειδικότερα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατική ομάδα ή με τρομοκρατικές δραστηριότητες, δεν θα πρέπει να καλύπτονται από τον ορισμό του θύματος τρομοκρατίας, καθώς έχουν πιο πολύ προπαρασκευαστικό χαρακτήρα και δεν έχουν ως συνέπεια την ύπαρξη άμεσων θυμάτων.

Άρθρο 22: Παροχή προστασίας και συνδρομής στα θύματα τρομοκρατίας –

Η πρώτη παράγραφος είχε ήδη συμπεριληφθεί στο άρθρο 10 παράγραφος 1 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ. Απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η διεξαγωγή ανακρίσεων ή η άσκηση δίωξης για τα εγκλήματα τα οποία καλύπτονται από την παρούσα οδηγία, δεν εξαρτώνται από καταγγελία ή κατηγορία προερχομένη από θύμα, τουλάχιστον όσον αφορά πράξεις που τελέσθηκαν στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους.

Στην προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της τρομοκρατίας, έχει δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην προστασία και τη συνδρομή των θυμάτων. Λόγω των ιδιαίτερων αναγκών τους, προτείνεται να αποσαφηνιστούν στην παράγραφο 2 τα μέτρα που θα πρέπει να λάβουν τα κράτη μέλη για να καλυφθούν αυτές οι ανάγκες με στόχο να προσδιοριστεί περαιτέρω η υποχρέωση που φέρουν τα κράτη μέλη, όπως ορίζεται επί του παρόντος στο άρθρο 10 παράγραφος 2 της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ, να λάβουν, εφόσον χρειαστεί, όλα τα δυνατά μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα τους παρασχεθεί η κατάλληλη συνδρομή.

Η οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων ισχύει για όλα τα θύματα εγκληματικότητας χωρίς να τα κατηγοριοποιεί. Ωστόσο, η οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων αναγνωρίζει ότι ορισμένα θύματα έχουν ειδικές ανάγκες προστασίας, οι οποίες θα πρέπει να αξιολογούνται κατά περίπτωση, καθώς και ότι θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή σε θύματα που έχουν υποστεί σημαντική ζημία λόγω, μεταξύ άλλων, της σοβαρότητας του εγκλήματος. Στο πλαίσιο αυτό, τα θύματα τρομοκρατίας θα πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη.

Η οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων δεν προσδιορίζει λεπτομερώς πώς μπορούν να εξυπηρετηθούν οι συγκεκριμένες ανάγκες των θυμάτων τρομοκρατίας. Τα θύματα τρομοκρατίας χρειάζονται, ειδικότερα, κατάλληλη υποστήριξη και συνδρομή. Συνεπώς, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να παρέχεται καλά οργανωμένη και επαγγελματική επείγουσα βοήθεια στα θύματα τρομοκρατίας, αμέσως μετά από μια επίθεση και για όσο διάστημα απαιτείται κατόπιν αυτής. Άμεση βοήθεια τέτοιου τύπου, περιγράφεται συχνά από τα επιζώντα θύματα μιας τρομοκρατικής ενέργειας ως «σωτήρια». Επίσης, επειδή τα θύματα τρομοκρατίας είναι πιθανόν να υποφέρουν από Μετατραυματική Αγχώδη Διαταραχή (PTSD) και άλλη βλάβη συνδεόμενη με τραυματική εμπειρία, είναι σημαντικό να τους παρασχεθεί ψυχοκοινωνική στήριξη για όσο διάστημα απαιτείται σε κάθε μεμονωμένη περίπτωση. Η προτεινόμενη διάταξη προβλέπει την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών υποστήριξης τέτοιου είδους.

Η πρόσβαση σε πληροφορίες είναι ένα άλλο σημαντικό στοιχείο στις επακόλουθες περιστάσεις μιας τρομοκρατικής επίθεσης με υψηλή κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης, ενώ πρέπει να τηρείται το απόρρητο των ποινικών ερευνών. Τα θύματα βρίσκονται συχνά σε σύγχυση λόγω ελλιπών και αντικρουόμενων μεταξύ τους πληροφοριών. Γι’ αυτό, η προτεινόμενη διάταξη απαιτεί επίσης να εξασφαλίζεται η πρόσβαση των θυμάτων σε πληροφορίες που αφορούν τα δικαιώματά τους και τη διαθέσιμη βοήθεια και υποστήριξη, καθώς επίσης και να παρέχονται πληροφορίες για τα θύματα.

Οι προτεινόμενες διατάξεις δεν στοχεύουν στην τροποποίηση των ήδη υπαρχουσών διατάξεων της ΕΕ για τα δικαιώματα των θυμάτων, αλλά στην εξειδίκευση αυτών με τρόπο που να εξυπηρετεί καλύτερα τις συγκεκριμένες ανάγκες των θυμάτων τρομοκρατίας.

Άρθρο 23: Δικαιώματα των θυμάτων τρομοκρατίας που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος – Στόχος των τρομοκρατικών επιθέσεων είναι να πλήξουν μεγάλες ομάδες ανθρώπων και τα θύματα συχνά προέρχονται ή διαμένουν σε διαφορετική χώρα από αυτή στην οποία πραγματοποιείται η τρομοκρατική επίθεση. Αυτός είναι ο λόγος που τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι αρμόδιες αρχές τους μπορούν να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να ελαχιστοποιήσουν τις δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν αυτά τα θύματα, ειδικά σε σχέση με την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των θυμάτων και τα προσβάσιμα συστήματα αποζημίωσης. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα θύματα τρομοκρατικών ενεργειών έχουν πρόσβαση σε μακροπρόθεσμη συναισθηματική και ψυχολογική στήριξη και συνδρομή στον τόπο όπου διαμένουν.

Τίτλος VI: Τελικές διατάξεις

Άρθρο 24: Αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας – Με αυτή τη διάταξη αντικαθίσταται η απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ.

Άρθρο 25: Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο - Δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της εφαρμογής των διατάξεων για τα πρόσθετα εγκλήματα που προτείνονται, απαιτείται η ταχεία μεταφορά στο εθνικό δίκαιο. Η προθεσμία των δώδεκα (12) μηνών για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο ορίστηκε βάσει της υπόθεσης ότι οι διαπραγματεύσεις θα διεξαχθούν ταχέως.

2015/0281 (COD)

Πρόταση

ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 83 παράγραφος 1 και το άρθρο 82 παράγραφος 2 στοιχείο γ),

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις καθολικές αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών. Βασίζεται στην αρχή της δημοκρατίας και την αρχή του κράτους δικαίου, αρχές κοινές στα κράτη μέλη.

(2)Οι τρομοκρατικές πράξεις αποτελούν μία από τις σοβαρότερες παραβιάσεις των παγκόσμιων αξιών της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντιπροσωπεύουν, επίσης, μία από τις σοβαρότερες προσβολές των αρχών της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, που είναι κοινές στα κράτη μέλη και στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση.

(3)Η απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου 21 είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της απάντησης της ποινικής δικαιοσύνης ενάντια στην τρομοκρατία. Ένα νομικό πλαίσιο κοινό για όλα τα κράτη μέλη και συγκεκριμένα ένας εναρμονισμένος ορισμός του τι συνιστά τρομοκρατικό έγκλημα, χρησιμεύει ως σημείο αναφοράς για την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων εθνικών αρχών στο πλαίσιο της απόφασης-πλαισίου 2006/960/ΔΕΥ του Συμβουλίου, 22 της απόφασης 2008/615/ΔΕΥ του Συμβουλίου 23 και της απόφασης 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου, 24 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 603/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, 25 της απόφασης-πλαισίου 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου 26 και της απόφασης-πλαισίου 2002/465/ΔΕΥ του Συμβουλίου 27 .

(4)Η τρομοκρατική απειλή εντάθηκε και εξελίχθηκε ραγδαία τα τελευταία έτη. Άτομα, τα οποία συχνά αναφέρονται ως «ξένοι τρομοκράτες μαχητές» ταξιδεύουν στο εξωτερικό για τρομοκρατικούς σκοπούς. Οι ξένοι τρομοκράτες μαχητές που επιστρέφουν, συνιστούν αυξημένη απειλή για την ασφάλεια όλων των κρατών μελών. Οι ξένοι τρομοκράτες μαχητές έχουν συνδεθεί με αρκετές πρόσφατες επιθέσεις ή σχέδια για την τέλεση τρομοκρατικών ενεργειών, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων της 13ης Νοεμβρίου 2015 στο Παρίσι. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της αντιμετωπίζουν αυξημένες απειλές από άτομα που εμπνέονται ή καθοδηγούνται από τρομοκρατικές ομάδες του εξωτερικού, αλλά που παραμένουν εντός της Ευρώπης.

(5)Λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη των τρομοκρατικών απειλών και τις νομικές υποχρεώσεις προς την Ένωση και τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη σύγκλιση σε όλα τα κράτη μέλη όσον αφορά τον ορισμό των τρομοκρατικών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των εγκλημάτων που σχετίζονται με μια τρομοκρατική ομάδα και αυτών που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, , έτσι ώστε να καλύπτει πιο ολοκληρωμένα συμπεριφορές συνδεόμενες ιδίως με τους ξένους τρομοκράτες μαχητές και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Αυτές οι μορφές συμπεριφοράς θα πρέπει να τιμωρούνται επίσης όταν διαπράττονται μέσω του διαδικτύου, αλλά και μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

(6)Τα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες είναι πολύ σοβαρά, καθώς μπορούν να οδηγήσουν στην τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων και να παράσχουν σε τρομοκράτες και τρομοκρατικές ομάδες τη δυνατότητα να διατηρήσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω τις εγκληματικές τους δραστηριότητες, δικαιολογώντας την ποινικοποίηση τέτοιων συμπεριφορών.

(7)Τα εγκλήματα που σχετίζονται με τη δημόσια πρόκληση για τέλεση ενός τρομοκρατικού εγκλήματος περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την εξύμνηση και την αιτιολόγηση των τρομοκρατικών πράξεων ή τη διάδοση μηνυμάτων ή εικόνων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σχετίζονται με τα θύματα της τρομοκρατίας, ως τρόπο προβολής των σκοπών των τρομοκρατών ή σοβαρού εκφοβισμού του πληθυσμού, όταν μια τέτοια συμπεριφορά προκαλεί κίνδυνο τέλεσης τρομοκρατικών ενεργειών.

(8)Λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα της απειλής και συγκεκριμένα την ανάγκη να ανακοπεί η ροή των ξένων τρομοκρατών μαχητών, είναι απαραίτητο να ποινικοποιηθεί η πραγματοποίηση ταξιδιών στο εξωτερικό για τρομοκρατικούς σκοπούς, στους οποίους συγκαταλέγονται όχι μόνο η τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων και η παροχή ή λήψη εκπαίδευσης, αλλά και η συμμετοχή στις δραστηριότητες μιας τρομοκρατικής ομάδας. Οποιαδήποτε ενέργεια διευκόλυνσης ενός τέτοιου ταξιδιού, πρέπει επίσης να ποινικοποιηθεί.

(9)Η ποινικοποίηση της λήψης εκπαίδευσης για τρομοκρατικούς σκοπούς συμπληρώνει το υπάρχον αδίκημα της παροχής εκπαίδευσης και απευθύνεται συγκεκριμένα στις απειλές που απορρέουν από όσους προετοιμάζονται ενεργά για την τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένων αυτών που τελικά ενεργούν μόνοι τους.

(10)Η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας που καλύπτει τη χρηματοδότηση για τρομοκρατικές ενέργειες, τη χρηματοδότηση μιας τρομοκρατικής ομάδας, καθώς και άλλα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, όπως η στρατολόγηση και η εκπαίδευση ή η πραγματοποίηση ταξιδιών για τρομοκρατικούς σκοπούς, θα πρέπει να τιμωρείται στα κράτη μέλη, με σκοπό να διαλυθούν οι υποστηρικτικές δομές που διευκολύνουν την τέλεση τρομοκρατικών εγκλημάτων. Η συνέργεια ή η απόπειρα χρηματοδότησης τρομοκρατικών ενεργειών θα πρέπει, επίσης, να τιμωρείται.

(11)Επιπλέον, η παροχή υλικής υποστήριξης για τρομοκρατικούς σκοπούς μέσω προσώπων που εμπλέκονται ή ενεργούν ως διαμεσολαβητές στην παροχή ή κυκλοφορία υπηρεσιών, περιουσιακών στοιχείων ή αγαθών, συμπεριλαμβανομένων εμπορικών συναλλαγών που προϋποθέτουν την είσοδο ή την έξοδο από την Ένωση, θα πρέπει να τιμωρείται στα κράτη μέλη, όπως επίσης και η συνέργεια σε τρομοκρατικές ενέργειες ή η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας όταν πραγματοποιούνται με επίγνωση του γεγονότος ότι οι ενέργειες αυτές ή τα προϊόντα αυτών προορίζονται να χρησιμοποιηθούν, πλήρως ή εν μέρει, για τρομοκρατικούς σκοπούς ή ότι θα ωφελήσουν τρομοκρατικές ομάδες.

(12)Η απόπειρα πραγματοποίησης ταξιδιών στο εξωτερικό για τρομοκρατικούς σκοπούς θα πρέπει να τιμωρείται, καθώς και η απόπειρα παροχής εκπαίδευσης και η στρατολόγηση για τρομοκρατικούς σκοπούς.

(13)Όσον αφορά τα ποινικά αδικήματα που προβλέπονται σε αυτή την οδηγία, η έννοια της πρόθεσης πρέπει να ισχύει σε όλα τα στοιχεία που απαρτίζουν αυτά τα αδικήματα. Ο εκ προθέσεως χαρακτήρας πράξεως ή παραλείψεως μπορεί να συνάγεται από αντικειμενικά, πραγματικά περιστατικά.

(14)Επιπροσθέτως, θα πρέπει να υπάρχουν ποινές για φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν διαπράξει ή υπέχουν ευθύνη για τέτοια εγκλήματα, στις οποίες να αντικατοπτρίζεται η σοβαρότητά τους.

(15)Θα πρέπει να θεσπιστούν κανόνες περί δικαιοδοσίας για να διασφαλιστεί η δυνατότητα αποτελεσματικής δίωξης του τρομοκρατικού εγκλήματος. Συγκεκριμένα, κρίνεται απαραίτητος ο καθορισμός δικαιοδοσίας για τα εγκλήματα που διαπράττονται από όσους παρέχουν εκπαίδευση για τρομοκρατικούς σκοπούς, ανεξάρτητα από την υπηκοότητά τους, ενόψει πιθανών επιπτώσεων τέτοιου είδους συμπεριφορών στο έδαφος της Ένωσης και της στενής υλικής συνάφειας μεταξύ των εγκλημάτων παροχής και λήψης εκπαίδευσης για τρομοκρατικούς σκοπούς.

(16)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν συγκεκριμένα μέτρα προστασίας, στήριξης και συνδρομής που να ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες των θυμάτων της τρομοκρατίας, εξειδικεύοντας περαιτέρω και εμβαθύνοντας τα δικαιώματα που περιέχονται ήδη στην οδηγία 2012/29/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 28 . Θύματα τρομοκρατίας είναι τα άτομα που ορίζονται στο άρθρο 1 της οδηγίας 2012/29/ΕΕ, σε σχέση με τα τρομοκρατικά εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 3. Τα μέτρα που λαμβάνονται από τα κράτη μέλη θα πρέπει στην περίπτωση μιας τρομοκρατικής επίθεσης να διασφαλίζουν την παροχή συναισθηματικής και ψυχολογικής υποστήριξης στα θύματα, συμπεριλαμβανομένης μετατραυματικής υποστήριξης και συμβουλευτικής, καθώς και τυχόν σχετικών νομικών, πρακτικών ή οικονομικής φύσης πληροφοριών και συμβουλών.

(17)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους προκειμένου να διασφαλίζεται η πρόσβαση όλων των θυμάτων τρομοκρατίας σε πληροφορίες που αφορούν τα δικαιώματα των θυμάτων, τις διαθέσιμες υπηρεσίες υποστήριξης και τα προσβάσιμα συστήματα αποζημίωσης. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα θύματα της τρομοκρατίας έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες μακροπρόθεσμης υποστήριξης στη χώρα διαμονής τους, ακόμα και εάν η τρομοκρατική επίθεση έλαβε χώρα σε άλλο κράτος της ΕΕ.

(18)Δεδομένου ότι οι στόχοι της παρούσας οδηγίας δεν μπορούν να επιτευχθούν με ικανοποιητικό τρόπο μονομερώς από τα κράτη μέλη και ως εκ τούτου, λόγω της ανάγκης για εναρμονισμένους κανόνες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μπορούν να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως προβλέπεται στο ίδιο άρθρο, η παρούσα οδηγία δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(19)Η οδηγία σέβεται τις αρχές που αναγνωρίζονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται ιδίως από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων αυτών που εκτίθενται στα κεφάλαια II, III, V και VI αυτού, τα οποία περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια, την ελευθερία της έκφρασης και πληροφόρησης, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και την ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας, τη γενική απαγόρευση διακρίσεων συγκεκριμένα λόγω φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και το δικαίωμα προστασίας των προσωπικών δεδομένων, την αρχή της νομιμότητας και της αναλογικότητας αξιοποίνων πράξεων και ποινών, που καλύπτει επίσης την απαίτηση για ακρίβεια, σαφήνεια και προβλεψιμότητα στο ποινικό δίκαιο, το τεκμήριο της αθωότητας, καθώς και την ελεύθερη κυκλοφορία κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 21 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την οδηγία 2004/38/EΚ. Η παρούσα οδηγία θα πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με τα εν λόγω δικαιώματα και αρχές.

(20)Η εφαρμογή της ποινικοποίησης δυνάμει της παρούσας οδηγίας θα πρέπει να είναι ανάλογη προς τη φύση και τις περιστάσεις του εγκλήματος, λαμβανομένων υπόψη των νόμιμων επιδιωκόμενων στόχων και της αναγκαιότητάς τους σε μια δημοκρατική κοινωνία, αποκλείοντας οποιαδήποτε μορφή αυθαιρεσίας και διάκρισης.

(21)Η οδηγία θα πρέπει να αντικαταστήσει την απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ 29 στα κράτη μέλη που δεσμεύονται από την οδηγία αυτή.

(22)Σύμφωνα με το άρθρο 3 του πρωτοκόλλου (αριθ. 21) για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία κοινοποίησαν την επιθυμία τους να μετάσχουν στην έκδοση και την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας.

ΚΑΙ/Ή

(23)Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου (αριθ. 21) για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και με την επιφύλαξη του άρθρου 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία δεν συμμετέχουν στην έκδοση και την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας και δεν δεσμεύονται από αυτήν ούτε υπόκεινται στην εφαρμογή της.]

(24)Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου (αριθ. 22) για τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση της παρούσας οδηγίας και δεν δεσμεύεται από αυτήν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή της. Η απόφαση πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ εξακολουθεί να έχει δεσμευτική ισχύ και να ισχύει στη Δανία.

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Τίτλος I: Αντικείμενο και ορισμοί

Άρθρο 1
Αντικείμενο

Η οδηγία αυτή θεσπίζει ελάχιστους κανόνες σχετικά με τα τρομοκρατικά εγκλήματα και τις κυρώσεις που επιβάλλονται σε αυτά, τα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές ομάδες και τα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, καθώς και ειδικά μέτρα προστασίας και συνδρομής για τα θύματα της τρομοκρατίας.

Άρθρο 2
Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, ισχύουν οι κάτωθι ορισμοί:

α)ως «κεφάλαια» νοούνται τα περιουσιακά στοιχεία κάθε είδους, υλικά ή άυλα, κινητά ή ακίνητα, ασχέτως του τρόπου απόκτησής τους, καθώς και νομικά έγγραφα ή πράξεις σε οποιαδήποτε μορφή, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής ή ψηφιακής, που αποδεικνύουν δικαίωμα ή συμφέρον για τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία, στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τραπεζικές πιστώσεις, ταξιδιωτικές επιταγές, τραπεζικές επιταγές, εντολές πληρωμών, μετοχές, κινητές αξίες, ομόλογα, συναλλαγματικές και πιστωτικές επιστολές,

β)ως «νομικό πρόσωπο» νοείται οποιαδήποτε οντότητα έχει νομική προσωπικότητα σύμφωνα με την εφαρμοστέα νομοθεσία, εξαιρουμένων των κρατών ή των δημόσιων οργανισμών που ασκούν κρατική εξουσία και των δημόσιων διεθνών οργανισμών.

γ)ως «τρομοκρατική ομάδα» νοείται η εγκαθιδρυμένη επί ένα χρονικό διάστημα και διαρθρωμένη ένωση περισσοτέρων των δύο προσώπων που δρουν από κοινού προκειμένου να τελέσουν τρομοκρατικά εγκλήματα

δ)Με τον όρο «διαρθρωμένη ένωση» νοείται μια ένωση που δεν συγκροτήθηκε τυχαία με σκοπό να διαπράξει αμέσως ένα ορισμένο έγκλημα και η οποία δεν έχει απαραιτήτως τυπικά καθορισμένους ρόλους για τα μέλη της, συνέχεια στη σύνθεσή της ή πολυσύνθετη δομή.

Τίτλος ΙΙ:
Τρομοκρατικά εγκλήματα και εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές ομάδες

Άρθρο 3
Τρομοκρατικά εγκλήματα

1.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι οι εκ προθέσεως πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2 και ορίζονται ως εγκλήματα δυνάμει της εθνικής νομοθεσίας, και οι οποίες είναι δυνατόν, λόγω της φύσης ή του συναφούς πλαισίου τους, να προσβάλλουν σοβαρά χώρα ή διεθνή οργανισμό, ορίζονται ως τρομοκρατικά εγκλήματα στις περιπτώσεις που διαπράττονται έχοντας ως στόχο ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:

α)να εκφοβίσουν σοβαρά έναν πληθυσμό ή

β)να εξαναγκάσουν αδικαιολόγητα μια κυβέρνηση ή έναν διεθνή οργανισμό να εκτελέσουν ή να παραλείψουν οποιαδήποτε πράξη, ή

γ)να αποσταθεροποιήσουν σοβαρά ή να καταστρέψουν τις θεμελιώδεις πολιτικές, συνταγματικές, οικονομικές ή κοινωνικές δομές μιας χώρας ή ενός διεθνούς οργανισμού.

2.Οι εκ προθέσεως πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 είναι:

α)προσβολή κατά της ζωής προσώπου, η οποία είναι δυνατόν να επιφέρει το θάνατο,

β)προσβολή κατά της σωματικής ακεραιότητας προσώπου,

γ)απαγωγή ή αρπαγή προσώπων,

δ)πρόκληση μαζικών καταστροφών σε κυβερνητικές ή δημόσιες εγκαταστάσεις, συγκοινωνιακά συστήματα, εγκαταστάσεις υποδομής, περιλαμβανομένων και των συστημάτων πληροφορικής, σταθερές εξέδρες που βρίσκονται επί της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας, δημόσιους χώρους ή ιδιωτικές ιδιοκτησίες, που θα μπορούσαν να εκθέσουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές ή να προξενήσουν σημαντικές οικονομικές απώλειες,

ε)κατάληψη αεροσκαφών ή πλοίων ή άλλων μέσων μαζικής μεταφοράς ή μεταφοράς εμπορευμάτων,

στ)κατασκευή, κατοχή, κτήση, μεταφορά, προμήθεια ή χρήση πυροβόλων όπλων, εκρηκτικών υλών, πυρηνικών, βιολογικών και χημικών όπλων καθώς και, όσον αφορά τα βιολογικά και χημικά όπλα, έρευνα και ανάπτυξη,

ζ)απελευθέρωση επικίνδυνων ουσιών ή πρόκληση πυρκαγιών, πλημμυρών ή εκρήξεων, με αποτέλεσμα την έκθεση ανθρώπινων ζωών σε κίνδυνο,

η)διαταραχή ή διακοπή του εφοδιασμού ύδατος, ηλεκτρικής ενέργειας ή κάθε άλλου βασικού φυσικού πόρου, με αποτέλεσμα την έκθεση ανθρώπινων ζωών σε κίνδυνο,

θ)απειλή τέλεσης μιας εκ των πράξεων που απαριθμούνται στα σημεία α) έως η),

Άρθρο 4
Εγκλήματα σχετικά με τρομοκρατική ομάδα

Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τιμωρούνται, ως ποινικά αδικήματα, οι ακόλουθες εκ προθέσεως τελούμενες πράξεις:

α)η διεύθυνση τρομοκρατικής ομάδας,

β)η συμμετοχή στις δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδας, μεταξύ άλλων με την παροχή πληροφοριών ή υλικών μέσων ή με κάθε μορφής χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της, έχοντας επίγνωση του γεγονότος ότι η συμμετοχή αυτή θα συμβάλει στις εγκληματικές δραστηριότητες της ομάδας.

Τίτλος ΙΙΙ: Εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες

Άρθρο 5
Δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττεται εκ προθέσεως, η διάδοση ή η με οποιονδήποτε τρόπο διάθεση ενός μηνύματος προς το κοινό, με πρόθεση την υποκίνηση σε τέλεση ενός από τα τρομοκρατικά εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) έως η) , όταν μια τέτοια συμπεριφορά, είτε υποστηρίζει άμεσα είτε όχι τα τρομοκρατικά εγκλήματα, προκαλεί κίνδυνο τέλεσης ενός ή περισσότερων τέτοιων εγκλημάτων.

Άρθρο 6
Στρατολόγηση τρομοκρατών

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι η υποκίνηση άλλου προσώπου σε τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) έως η) ή στο άρθρο 4, τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα όταν διαπράττεται εκ προθέσεως.

Άρθρο 7
Παροχή εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττεται εκ προθέσεως, η παροχή οδηγιών σχετικά με την κατασκευή ή τη χρήση εκρηκτικών, πυροβόλων όπλων, λοιπών όπλων ή επιβλαβών ή επικίνδυνων ουσιών ή άλλων ειδικών μεθόδων ή τεχνικών, με σκοπό την τέλεση ή τη συμβολή σε ένα από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) έως η), έχοντας επίγνωση ότι η διαβιβασθείσα τεχνογνωσία πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό αυτό.

Άρθρο 8
Λήψη εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττεται εκ προθέσεως, η λήψη οδηγιών, από άλλο άτομο, σχετικά με την κατασκευή ή τη χρήση εκρηκτικών, πυροβόλων όπλων, λοιπών όπλων ή επιβλαβών ή επικίνδυνων ουσιών ή άλλων ειδικών μεθόδων ή τεχνικών, με σκοπό την τέλεση ή τη συμβολή στην τέλεση ενός από τα τρομοκρατικά εγκλήματα που απαριθμούνται στα στοιχεία α) έως η) του άρθρου 3 παράγραφος 2.

Άρθρο 9
Ταξίδια στο εξωτερικό για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρούνται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττονται εκ προθέσεως, τα ταξίδια σε άλλη χώρα με σκοπό την τέλεση ή τη συμβολή στην τέλεση ενός από τα τρομοκρατικά εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 3, η συμμετοχή σε δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδας που αναφέρονται στο άρθρο 4 ή η παροχή ή λήψη εκπαίδευσης για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων που αναφέρονται στα άρθρα 7 και 8.

Άρθρο 10
Οργάνωση ή με άλλον τρόπο διευκόλυνση των ταξιδιών στο εξωτερικό για τέλεση τρομοκρατικών πράξεων

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττεται εκ προθέσεως, οποιαδήποτε πράξη οργάνωσης ή διευκόλυνσης που βοηθάει ένα άτομο να ταξιδέψει στο εξωτερικό με σκοπό την τέλεση τρομοκρατικής πράξης, όπως αναφέρεται στο άρθρο 9, γνωρίζοντας ότι η βοήθεια που παρέχεται αποσκοπεί σε αυτό το σκοπό.

Άρθρο 11
Χρηματοδότηση της τρομοκρατίας

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττεται εκ προθέσεως, η παροχή ή συγκέντρωση κεφαλαίων, με οποιονδήποτε τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, με πρόθεση να χρησιμοποιηθούν, ή γνωρίζοντας ότι πρόκειται να χρησιμοποιηθούν, εν όλω ή εν μέρει, για την τέλεση οποιουδήποτε από τα εγκλήματα που αναφέρονται στα άρθρα 3 έως 10 και 12 έως 14 ή στο άρθρο 16.

Άρθρο 12
Διακεκριμένη κλοπή για την τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττεται εκ προθέσεως, η διακεκριμένη κλοπή που διαπράττεται με σκοπό την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 3.

Άρθρο 13
Εκβίαση σε τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττεται εκ προθέσεως, η εκβίαση με σκοπό την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 3.

Άρθρο 14
Πλαστογραφία διοικητικών εγγράφων με σκοπό την τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τιμωρείται ως ποινικό αδίκημα, όταν διαπράττεται εκ προθέσεως, η πλαστογραφία διοικητικών εγγράφων με σκοπό την τέλεση ενός από τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχεία α) έως η) και στο άρθρο 4 στοιχείο β) του .

Τίτλος IV: Γενικές διατάξεις που σχετίζονται με τρομοκρατικά εγκλήματα, εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατική ομάδα και εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες

Άρθρο 15
Σχέση με τρομοκρατικά εγκλήματα

Για να θεωρηθεί αξιόποινο ένα έγκλημα που αναφέρεται στο άρθρο 4 και στον τίτλο ΙΙΙ, δεν είναι απαραίτητο να έχει πράγματι τελεστεί τρομοκρατικό έγκλημα, ούτε είναι απαραίτητο να προσδιοριστεί κάποια σύνδεση με συγκεκριμένο τρομοκρατικό έγκλημα ή, όσον αφορά τα εγκλήματα που αναφέρονται στα άρθρα 9 έως 11, με συγκεκριμένα εγκλήματα που σχετίζονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες.

Άρθρο 16
Συνέργεια, ηθική αυτουργία, απόπειρα

1.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να επισύρει ποινή η συνέργεια σε έγκλημα που προβλέπεται στα άρθρα 3 έως 8 και στα άρθρα 11 έως 14.

2.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να επισύρει ποινή η ηθική αυτουργία εγκλήματος από τα προβλεπόμενα στα άρθρα 3 έως 14.

3.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να επισύρει ποινή η απόπειρα τέλεσης εγκλήματος που προβλέπεται στα άρθρα 3, 6, 7, 9 και 11 έως 14, με εξαίρεση την κατοχή που προβλέπεται στο στοιχείο στ) του άρθρου 3 παράγραφος 2 και του εγκλήματος που αναφέρεται στο σημείο i) του άρθρου 3 παράγραφος 2.

Άρθρο 17
Ποινές εις βάρος φυσικών προσώπων

1.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε τα εγκλήματα που προβλέπονται στα άρθρα 3 έως 14 και 16 να τιμωρούνται με ποινικές κυρώσεις αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές, που είναι δυνατόν να συνεπάγονται την έκδοση.

2.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι τα τρομοκρατικά εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 3 και τα εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 16, στο μέτρο που σχετίζονται με τρομοκρατικά εγκλήματα, τιμωρούνται με ποινή στερητική της ελευθερίας αυστηρότερη από εκείνη που επιβάλλεται βάσει του εθνικού δικαίου για τέτοια εγκλήματα απουσία της ειδικής πρόθεσης που απαιτείται σύμφωνα με το άρθρο 3, εκτός εάν οι ποινές που επιβάλλονται είναι ήδη οι μέγιστες δυνατές ποινές σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο.

3.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρο 4 υπόκεινται σε ποινή στερητική της ελευθερίας, με μέγιστη ποινή τουλάχιστον δεκαπέντε έτη για το έγκλημα που αναφέρεται στο άρθρου 4α) στοιχείο α), και μέγιστη ποινή τουλάχιστον τα οκτώ έτη για τα εγκλήματα που απαριθμούνται στο άρθρου 4β) του. Όταν το τρομοκρατικό έγκλημα που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 σημείο i) τελείται από άτομο που διευθύνει τρομοκρατική ομάδα όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 στοιχείο α), η μέγιστη ποινή δεν είναι μικρότερη των οκτώ ετών.

Άρθρο 18
Ελαφρυντικές περιστάσεις

Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε οι ποινές που αναφέρονται στο άρθρο 17 να μπορούν να μειωθούν όταν ο δράστης του αδικήματος:

α)παραιτείται από τις τρομοκρατικές δραστηριότητές του, και

β)παράσχει στις διοικητικές ή δικαστικές αρχές πληροφορίες, τις οποίες δεν θα μπορούσαν άλλως να αποκτήσουν και οι οποίες τις βοηθούν:

(1)να αποτρέψουν ή να περιορίσουν τα αποτελέσματα του εγκλήματος,

(2)να προσδιορίσουν ή να παραπέμψουν στη δικαιοσύνη τους λοιπούς δράστες της αξιόποινης πράξης,

(3)να εξεύρουν αποδεικτικά στοιχεία, ή

(4)να αποτρέψουν την τέλεση άλλων εγκλημάτων προβλεπομένων στα άρθρα 3 έως 14 και 16.

Άρθρο 19
Ευθύνη των νομικών προσώπων

1.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε τα νομικά πρόσωπα να μπορούν να υπέχουν ευθύνη για οποιοδήποτε από τα εγκλήματα που αναφέρονται στα άρθρα 3 έως 14 και 16, όταν αυτά τελούνται προς όφελός τους από οποιοδήποτε πρόσωπο, που ενεργεί είτε ατομικά είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου και κατέχει ιθύνουσα θέση εντός του νομικού προσώπου βασιζόμενη σε:

β)εξουσία εκπροσώπησης του νομικού προσώπου,

γ)εξουσία λήψης αποφάσεων για λογαριασμό του νομικού προσώπου,

δ)εξουσία άσκησης ελέγχου εντός του νομικού προσώπου.

2.Τα κράτη μέλη λαμβάνουν επίσης τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα νομικά πρόσωπα υπέχουν ευθύνη όταν η έλλειψη εποπτείας ή ελέγχου από πρόσωπο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 κατέστησε δυνατή την τέλεση οιουδήποτε εκ των εγκλημάτων που αναφέρονται στα άρθρα 3 έως 14 και 16 προς όφελος του εν λόγω νομικού προσώπου από πρόσωπο που τελεί υπό την εξουσία του.

3.Η ευθύνη των νομικών προσώπων δυνάμει των παραγράφων 1 και 2 δεν αποκλείει την ποινική δίωξη φυσικών προσώπων που είναι αυτουργοί, ηθικοί αυτουργοί ή συνεργοί στην τέλεση οιουδήποτε εκ των εγκλημάτων που αναφέρονται στα άρθρα 3 έως 14 και 16.

Άρθρο 20
Κυρώσεις κατά νομικών προσώπων

Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσει ότι σε νομικό πρόσωπο το οποίο υπέχει ευθύνη δυνάμει του άρθρου 19 επιβάλλονται αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές κυρώσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται χρηματικά πρόστιμα με ποινικό ή μη χαρακτήρα και, ενδεχομένως, άλλες κυρώσεις, όπως:

β)αποκλεισμός από δημόσιες παροχές ή ενισχύσεις,

γ)προσωρινή ή οριστική απαγόρευση της άσκησης εμπορικής δραστηριότητας,

δ)θέση υπό δικαστική εποπτεία,

ε)δικαστική εκκαθάριση,

στ)προσωρινό ή οριστικό κλείσιμο εγκαταστάσεων που χρησιμοποιήθηκαν για την τέλεση του εγκλήματος.

Άρθρο 21
Δικαιοδοσία και δίωξη

1.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να θεμελιώσει τη δικαιοδοσία του ως προς τα εγκλήματα που προβλέπονται στα άρθρα 3 έως 14 και 16 εάν:

β)το αδίκημα διαπράττεται, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, στην επικράτειά του,

γ)το αδίκημα διαπράττεται επί σκάφους υπό τη σημαία του ή αεροσκάφους εγγεγραμμένου στο νηολόγιό του,

δ)ο δράστης του αδικήματος είναι υπήκοος ή κάτοικός του,

ε)ο δράστης του αδικήματος παρέχει εκπαίδευση τρομοκρατών, όπως αναφέρεται στο άρθρο 7, σε υπηκόους ή κατοίκους,

στ)το αδίκημα διαπράττεται προς όφελος νομικού προσώπου εγκατεστημένου στο έδαφός του,

ζ)το αδίκημα διαπράττεται κατά των θεσμών ή του πληθυσμού του εν λόγω κράτους μέλους ή κατά θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με έδρα στο εν λόγω κράτος μέλος.

Κάθε κράτος μέλος μπορεί να επεκτείνει τη δικαιοδοσία του εάν το έγκλημα διαπράττεται στην επικράτεια ενός κράτους μέλους.

2.Όταν έγκλημα υπάγεται στη δικαιοδοσία περισσοτέρων του ενός κρατών μελών και οποιοδήποτε εκ των συγκεκριμένων κρατών μπορεί εγκύρως να ασκήσει δίωξη βάσει των ίδιων πραγματικών περιστατικών, τα συγκεκριμένα κράτη μέλη συνεργάζονται προκειμένου να αποφασίσουν ποιο εξ αυτών θα προβεί στη δίωξη των δραστών με σκοπό, εφόσον είναι δυνατό, να συγκεντρωθεί η διαδικασία σε ένα μόνο κράτος μέλος. Προς τούτο, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν την Eurojust για να διευκολύνει τη συνεργασία των δικαστικών τους αρχών και το συντονισμό των ενεργειών τους. Λαμβάνονται υπόψη διαδοχικά τα ακόλουθα στοιχεία:

β)το κράτος μέλος είναι εκείνο στο έδαφος του οποίου διαπράχθηκαν οι αξιόποινες πράξεις,

γ)το κράτος μέλος είναι εκείνο του οποίου είναι υπήκοος ή κάτοικος ο δράστης,

δ)το κράτος μέλος είναι το κράτος μέλος προέλευσης των θυμάτων,

ε)το κράτος μέλος είναι αυτό, στο έδαφος του οποίου ανακαλύφθηκε ο δράστης.

3.Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να θεμελιώσει τη δικαιοδοσία του ως προς τα εγκλήματα που προβλέπονται στα άρθρα 3 έως 14 και 16 σε περιπτώσεις όπου αρνείται να παραδώσει ή εκδώσει ένα άτομο που θεωρείται ύποπτο ή έχει καταδικαστεί για ένα τέτοιο αδίκημα σε άλλο κράτος μέλος ή τρίτη χώρα.

4.Κάθε κράτος μέλος διασφαλίζει ότι η δικαιοδοσία του καλύπτει υποθέσεις στις οποίες τα εγκλήματα που αναφέρονται στα άρθρα 4 και 16 έχουν τελεστεί εν όλω ή εν μέρει στην επικράτειά του, όποιος και αν είναι ο τόπος όπου η εγκληματική ομάδα έχει τη βάση της ή αναπτύσσει τις εγκληματικές δραστηριότητές της.

5.Το παρόν άρθρο δεν αποκλείει την άσκηση δικαιοδοσίας επί ποινικών υποθέσεων, όπως την έχει θεσπίσει ένα κράτος μέλος σύμφωνα με την εθνική του νομοθεσία.

ΤΙΤΛΟΣ V: Διατάξεις για την προστασία, τη στήριξη και τα δικαιώματα των θυμάτων τρομοκρατίας

 Άρθρο 22

Προστασία και συνδρομή στα θύματα της τρομοκρατίας

1.Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε η διεξαγωγή ανακρίσεων ή η άσκηση δίωξης για τα εγκλήματα που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία, να μην εξαρτώνται από καταγγελία ή κατηγορία προερχομένη από θύμα του τρομοκρατικού εγκλήματος, τουλάχιστον όσον αφορά πράξεις που τελέσθηκαν στο έδαφος του κράτους μέλους.

2.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την ύπαρξη ειδικών υπηρεσιών για τη συνδρομή και τη στήριξη των θυμάτων της τρομοκρατίας. Οι υπηρεσίες αυτές έχουν την ικανότητα και την οργανωτική δομή που απαιτείται για την παροχή βοήθειας και στήριξης στα εν λόγω θύματα, αμέσως μετά από μια επίθεση και για όσο διάστημα χρειαστεί στη συνέχεια, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε θύματος. Οι υπηρεσίες είναι εμπιστευτικές, παρέχονται δωρεάν και είναι εύκολα προσβάσιμες από όλα τα θύματα της τρομοκρατίας. Περιλαμβάνουν ιδίως:

α)συναισθηματική και ψυχολογική υποστήριξη, όπως μετατραυματική υποστήριξη και συμβουλευτική,

β)παροχή συμβουλών και πληροφοριών σχετικά με οποιοδήποτε συναφές νομικό, πρακτικό ή οικονομικό ζήτημα.

3.Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται επιπλέον και με την επιφύλαξη των μέτρων που προβλέπονται στην οδηγία 2012/29/ΕΕ.

Άρθρο 23

Δικαιώματα των θυμάτων της τρομοκρατίας που κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος

1.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες αρχές τους συνεργάζονται μεταξύ τους για να εξασφαλίζουν την πρόσβαση σε πληροφορίες για θύματα της τρομοκρατίας που κατοικούν σε κράτος μέλος άλλο από αυτό στο οποίο τελέστηκε το τρομοκρατικό έγκλημα. Η πρόσβαση σε πληροφορίες περιλαμβάνει, ιδίως, πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των θυμάτων, διαθέσιμες υπηρεσίες στήριξης και προσβάσιμα συστήματα αποζημίωσης.

2.Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι όλα τα θύματα της τρομοκρατίας έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες συνδρομής και στήριξης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 22, στην επικράτεια του κράτους μέλους κατοικίας τους, ακόμα και αν το τρομοκρατικό έγκλημα τελέστηκε σε άλλο κράτος μέλος.

Τίτλος VI: Τελικές διατάξεις

Άρθρο 24
Αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

Η απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ αντικαθίσταται όσον αφορά τα κράτη μέλη που δεσμεύονται από την παρούσα οδηγία, με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων των κρατών μελών ως προς την ημερομηνία μεταφοράς της εν λόγω απόφασης-πλαισίου στο εθνικό δίκαιο.

Όσον αφορά τα κράτη μέλη που δεσμεύονται από την παρούσα οδηγία, οι παραπομπές στην απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ νοούνται ως παραπομπές στην παρούσα οδηγία.

Άρθρο 25
Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο

1.Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις προκειμένου να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία έως την [12 μήνες μετά την έκδοση]. Κοινοποιούν αμέσως στην Επιτροπή το κείμενο των εν λόγω διατάξεων.

Όταν τα κράτη μέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, αυτές περιέχουν αναφορά στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι λεπτομερείς διατάξεις για την αναφορά αυτή καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

2.Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 26
Υποβολή εκθέσεων

1.Η Επιτροπή υποβάλλει, έως την [24 μήνες μετά τη λήξη της προθεσμίας για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας], έκθεση προς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, στην οποία αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο τα κράτη μέλη έχουν λάβει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθούν με την παρούσα οδηγία.

2.Η Επιτροπή υποβάλλει, έως την [48 μήνες μετά τη λήξη της προθεσμίας για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας], έκθεση προς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, στην οποία αξιολογεί την επίπτωση και την προστιθέμενη αξία της παρούσας οδηγίας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη τις πληροφορίες που παρέχουν τα κράτη μέλη σύμφωνα με την απόφαση 2005/671/ΔΕΥ.

Άρθρο 27
Έναρξη ισχύος

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 28
Παραλήπτες

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη σύμφωνα με τις Συνθήκες.

Βρυξέλλες,

(1) COM(2015)185 final της 28ης Απριλίου 2015.

(2) COM(2015) 610 final της 27ης Οκτωβρίου 2015.

(3) https://www.europol.europa.eu/content/european-union-terrorism-situation-and-trend-report-2015  

(4) Απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας (ΕΕ L 164, 22.6.2002, σ. 3). Τροποποιήθηκε από την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2008 σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας (ΕΕ L 330 της 9.12.2008, σ. 31).

(5) Οδηγία 2012/29/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 15ης Μαρτίου 2001 (ΕΕ L 315 της 14.11.2012 σ. 37).

(6) Για τις συστάσεις της FATF, καθώς και για το συνοδευτικό ερμηνευτικό σημείωμα, ανατρέξτε στο έγγραφο http://www.fatf-afi.org/media/fatf/documents/recommendations/pdfs/FATF_Recommendations.pdf  

(7) Έγγραφο του Συμβουλίου 14160/14.

(8) COM(2015) 185 final της 28.4.2015

(9) COM(2015) 610 final της 27.10.2015

(10) COM(2013) 941 final της 15.01.2014.

(11) Απόφαση-πλαίσιο 2006/960/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2006 για την απλούστευση της ανταλλαγής πληροφοριών και στοιχείων μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 386, 29.12.2006, σ. 89)

(12) Απόφαση 2008/615/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2008, σχετικά με την αναβάθμιση της διασυνοριακής συνεργασίας (ΕΕ L 210 της 06.08.2008, σ. 1).

(13) Απόφαση 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία όσον αφορά τα τρομοκρατικά εγκλήματα (ΕΕ L 253 της 29.9.2005, σ. 22).

(14) JOIN(2015) 2 final της 6.2.2015.

(15) Έκθεση της Επιτροπής βάσει του άρθρου 11 της απόφασης-πλαισίου του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας: COM(2004) 409 final της 8ης Ιουνίου 2004 και COM(2007) 681 final της 6ης Νοεμβρίου 2007.

(16) COM(2014) 554 final της 05.09.2014.

(17) Έγγραφο του Συμβουλίου 15715/2/14.

(18) Άρθρο 6 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 8ης Απριλίου 2014, στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-293/12 και C-594/12, σκέψη 42

(19) Άρθρο 52 παράγραφος 1 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων· Απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 8ης Απριλίου 2014 που αναφέρεται ανωτέρω.

(20) Πανομοιότυπο με το άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2580/2001 του Συμβουλίου, της 27ης Δεκεμβρίου 2001, για τη λήψη ειδικών περιοριστικών μέτρων κατά ορισμένων προσώπων και οντοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας (ΕΕ L 344 της 28.12.2001, σ. 70).

(21) Απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας (ΕΕ L 164 της 22.6.2002, σ. 3).

(22) Απόφαση-πλαίσιο 2006/960/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2006 για την απλούστευση της ανταλλαγής πληροφοριών και στοιχείων μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 386, 29.12.2006, σ. 89)

(23) Απόφαση 2008/615/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2008, σχετικά με την αναβάθμιση της διασυνοριακής συνεργασίας, ιδίως όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος (ΕΕ L 210 της 6.8.2008, σ. 1).

(24) Απόφαση 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία όσον αφορά τα τρομοκρατικά αδικήματα (ΕΕ L 253 της 29.9.2005, σ. 22).

(25) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 603/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τη θέσπιση του «Eurodac» για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα και σχετικά με αιτήσεις της αντιπαραβολής με τα δεδομένα Eurodac που υποβάλλουν οι αρχές επιβολής του νόμου των κρατών μελών και η Ευρωπόλ για σκοπούς επιβολής του νόμου και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1077/2011 σχετικά με την ίδρυση Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας στον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (ΕΕ L 180 της 29.6.2013, σ. 1).

(26) Απόφαση-πλαίσιο 2002/584/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών (ΕΕ L 190 της 18.7.2002, σ. 1).

(27) Απόφαση-πλαίσιο 2002/465/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, σχετικά με τις κοινές ομάδες έρευνας (ΕΕ L 162 της 20.6.2002, σ. 1).

(28) Οδηγία 2012/29/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 15ης Μαρτίου 2001 (ΕΕ L 315 της 14.11.2012 σ. 37).

(29) Όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2008, για την τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ (ΕΕ L 330, 9.12.2008, σ. 21).