52006DC0326

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Ετήσια έκθεση 2006 για την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και την εφαρμογή της εξωτερικής βοήθειας το 2005 {SEC(2006) 808} /* COM/2006/0326 τελικό */


[pic] | ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ |

Βρυξέλλες, 22.6.2006

COM(2006) 326 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Ετήσια έκθεση 2006 για την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και την εφαρμογή της εξωτερικής βοήθειας το 2005 {SEC(2006) 808}

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Ετήσια έκθεση 2006 για την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και την εφαρμογή της εξωτερικής βοήθειας το 2005

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΧΙΛΙΕΤΙΑΣ 5

1.1. Υποστηρίζοντας τη «Διάσκεψη Κορυφής της Χιλιετίας + 5" στο πλαίσιο του ΟΗΕ, η ΕΕ καθορίζει τους στόχους της 5

1.2. Το ευρωπαϊκό αναπτυξιακό όραμα 6

2. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ 7

2.1. Συνεργασία με τα Δυτικά Βαλκάνια 7

2.2 Η πολιτική γειτονίας της ΕΕ 7

2.3 Οι «κοινοί χώροι» με τη Ρωσία 8

2.4. Η αρχαιότερη εταιρική σχέση: Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού 8

2.5 Ενίσχυση της εταιρικής σχέσης με τη Λατινική Αμερική 9

3. ΜΙΑ ΟΛΟ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ 9

3.1. Μέσα προαγωγής της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων 9

3.2. Δημιουργία πλαισίου για τον πολιτικό διάλογο 10

3.3. Θέματα μετανάστευσης και ασύλου στο πλαίσιο της αναπτυξιακής πολιτικής 10

4. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ, ΚΑΛΥΤΕΡΗ, ΤΑΧΥΤΕΡΗ ΒΟΗΘΕΙΑ – Η ΕΥΡΩΠΗ ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΤΙΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΤΗΣ 11

4.1. Η αποτελεσματικότητα της βοήθειας 11

4.2. Αξιολόγηση 12

4.3. Διαχειριστικά θέματα 13

4.4. Αποτελέσματα 13

Εισαγωγή

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας στον κόσμο, ο κυριότερος εμπορικός εταίρος των αναπτυσσόμενων χωρών και βασικός συντελεστής του πολιτικού διαλόγου. Το 2005, η ΕΕ ανέλαβε την υποχρέωση να διπλασιάσει, μέχρι το 2010, το τρέχον επίπεδο της χορηγούμενης επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ΕΑΒ).

Από πλευράς αναπτυξιακής βοήθειας, το 2005 ήταν έτος σταθμός για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: δαπανήθηκαν 6,2 δισεκατ. ευρώ – σε σύγκριση με το ποσό των 5,7 δισεκατ. ευρώ του προηγούμενου έτους. Αποδείχθηκε και πάλι ότι η Επιτροπή, η οποία διαχειρίζεται περίπου το ένα πέμπτο των συνολικών ροών επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ, είναι ικανή να εκπληρώσει αποτελεσματικά και γρήγορα τις δεσμεύσεις της, ώστε η βοήθεια να φθάσει σε εκείνους που την έχουν ανάγκη. Τα αποτελέσματα αποδεικνύουν την αξία των μεταρρυθμίσεων που εγκαινιάστηκαν το 2000 για τη βελτίωση των τρόπων με τους οποίους δαπανάται η βοήθεια της Επιτροπής σε τρίτες χώρες. Το γεγονός αυτό, καθώς και οι δραστηριότητες της ΕΕ για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών όπως το τσουνάμι και ο σεισμός στο Πακιστάν, επιβεβαιώνουν ότι η Επιτροπή καθίσταται ένας όλο και πιο αξιόπιστος εταίρος.

Οι γενικοί στόχοι της αναπτυξιακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της εξωτερικής βοήθειας καθορίζονται στην ιδρυτική συνθήκη της (άρθρο 177).

Εντός του νομικού αυτού πλαισίου, η Επιτροπή, στην ετήσια στρατηγική πολιτικής για το 2005[1], καθόρισε ειδικούς στόχους με ιδιαίτερη σημασία για την αναπτυξιακή πολιτική και την εξωτερική βοήθεια. Το 2005, επέλεξε να επικεντρωθεί στα εξής:

- τη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης στα Βαλκάνια·

- την περαιτέρω εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας, ιδίως μέσω σχεδίων δράσης·

- τη δημιουργία των τεσσάρων «Κοινών Χώρων» με τη Ρωσία·

- τη συμβολή στην ανασυγκρότηση του Ιράκ·

- την επισκόπηση και την αύξηση της συνεισφοράς της ΕΕ στους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας·

- τη θέση σε λειτουργία του μέσου στήριξης της ειρήνης για την Αφρική·

- την εγκαινίαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης της ΕΕ για το νερό.

Για την ολοκλήρωση των στόχων της ετήσιας στρατηγικής πολιτικής, η Επιτροπή είχε επίσης προγραμματίσει τη σύναψη και την υπογραφή αναθεωρημένης συμφωνίας του Κοτονού. Ο στόχος αυτός, καθώς και η εφαρμογή του μέσου στήριξης της ειρήνης και η έμφαση στους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας, συνηγόρησαν στο να εστιαστεί η προσοχή στην Αφρική και να αποτελέσει τη βασική προτεραιότητα του 2005.

Οι στόχοι αυτοί κατηύθυναν τις δράσεις και τα προγράμματα χρηματοδότησης που υλοποιήθηκαν το 2005. Οι σχετικές δράσεις αναφέρονται εκτενώς στην ετήσια έκθεση.

Πέραν αυτού του γενικού πλαισίου, η αναπτυξιακή πολιτική και η εξωτερική βοήθεια της ΕΚ το έτος 2005 εστιάστηκε σε πέντε βασικά θέματα:

- Κατά την προετοιμασία της «Διάσκεψης Κορυφής της Χιλιετίας + 5», στο πλαίσιο του ΟΗΕ, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2005, η ΕΕ ανανέωσε τη δέσμευσή της για την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και συμφώνησε σε μια κοινή αναπτυξιακή προσέγγιση. Η ΕΕ ανέλαβε σοβαρές δεσμεύσεις για επιτάχυνση της προόδου προς την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, χορήγηση περισσότερης και αποτελεσματικότερης βοήθειας, ενίσχυση της συνέπειας της αναπτυξιακής πολιτικής, και αύξηση των προσπαθειών για τη στήριξη της Αφρικής.

- Νέα τριμερής δήλωση αναπτυξιακής πολιτικής , η «ευρωπαϊκή συναίνεση για την ανάπτυξη», υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή, και συμπληρώθηκε από μια κοινοτική στρατηγική για την Αφρική . Τα ειδικά προβλήματα της Αφρικής, ιδίως της Αφρικής νοτίως της Σαχάρας, πρέπει να αντιμετωπιστούν καταλλήλως. Αυτή η ειδικά προσαρμοσμένη στρατηγική θα συμβάλει στην ποιοτική και ποσοτική προοδευτική μεταβολή των προσπαθειών της ΕΕ για την ενίσχυση της Αφρικής.

- Η ΕΕ ανέπτυξε περαιτέρω τη στρατηγική εταιρικής σχέσης : προτείνεται οι σχέσεις των χωρών με την ΕΕ να εντάσσονται σε ένα πλαίσιο το οποίο θα χαρακτηρίζεται από συνεργασία και ταυτόχρονα θα είναι προσαρμοσμένο στην κατάστασή τους. Το έτος 2005, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στην ενίσχυση αυτών των εταιρικών σχέσεων με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, τη Ρωσία, τη Λατινική Αμερική και τις χώρες ΑΚΕ και, επίσης, υπήρξε έτος σταθμός για την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας.

- Η πολιτική διάσταση της ενίσχυσης και της εξωτερικής βοήθειας υπήρξε θεμελιώδους σημασίας, είτε αυτό σημαίνει τη χρησιμοποίηση της βοήθειας ως εφαλτηρίου για τον πολιτικό διάλογο είτε τη χρηματοδότηση ειδικών δράσεων που προορίζονται για την ενίσχυση του κράτους δικαίου και το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

- Η Κοινότητα, το 2005, διατήρησε την απαίτησή της για ταχύτερη και καλύτερη χορήγηση της βοήθειας . Η δήλωση των Παρισίων, που υπεγράφη το 2005 από τα κράτη μέλη της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, συνέβαλε σημαντικά στον τομέα αυτό και τα οφέλη της θα γίνουν σύντομα ορατά.

1. ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΤΗΣ ΧΙΛΙΕΤΙΑΣ

1.1. Υποστηρίζοντας τη «Διάσκεψη Κορυφής της Χιλιετίας + 5" στο πλαίσιο του ΟΗΕ, η ΕΕ καθορίζει τους στόχους της

Το 2005, η διεθνής κοινότητα πραγματοποίησε σημαντική πρόοδο για την αντιμετώπιση της πρόκλησης που συνίσταται στην καταπολέμηση της φτώχειας παγκοσμίως θέτοντας εκ νέου τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας. Η ΕΕ διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια διάσκεψη κορυφής των ΗΕ, τον Σεπτέμβριο του 2005, τόσο όσον αφορά τις πολιτικές όσο και τις οικονομικές δεσμεύσεις.

Κατά την προετοιμασία της διάσκεψης κορυφής, βάσει προτάσεων της Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε μια δέσμη μέτρων για την επιτάχυνση της προόδου προς την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας· με τα μέτρα αυτά επιδιώκεται η μείωση της φτώχειας σε όλες τις βασικές εκφάνσεις. Τα μέτρα αυτά αποτέλεσαν τη βάση της ευρωπαϊκής συμβολής στη διάσκεψη κορυφής των ΗΕ, και χαρακτηρίζονταν από τρία κύρια στοιχεία:

Σημαντική ποσοτική και ποιοτική αύξηση της βοήθειας της ΕΕ

Το 2005, το σύνολο της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας των 25 κρατών μελών ανήλθε σε 43 δισεκατ. ευρώ. Η ΕΕ συμφώνησε να συνεχίσει να αυξάνει τον προϋπολογισμό της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας πέραν των δεσμεύσεων που ανέλαβε στο Μοντερέι – 0,39% του ΑΕΕ το 2006 – δεσμευόμενη για την επίτευξη νέου ενδιάμεσου βασικού στόχου στο 0,51% του ΑΕΕ για κάθε κράτος μέλος το 2010 (0,17% για τα νέα κράτη μέλη) έτσι ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 0,7% που καθόρισαν τα ΗΕ για το 2015. Αυτό θα απαιτήσει τη συνολική προσπάθεια της Ένωσης για την επίτευξη του 0,56% του ΑΕΕ το 2010. Σε απόλυτες τιμές, η δέσμευση αυτή σημαίνει ότι θα είναι δυνατή η ετήσια διάθεση επιπλέον 20 δισεκατ. ευρώ σε επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια μέχρι το 2010.

Οι πολιτικές σε άλλους τομείς αναμένεται να συμβάλουν και αυτές στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας

Η αναπτυξιακή συνεργασία αυτή καθαυτή δεν επαρκεί για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας. Και άλλες πολιτικές της ΕΕ μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά τις αναπτυσσόμενες χώρες να επιτύχουν τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας και, ως εκ τούτου, την έννοια της συνοχής της αναπτυξιακής πολιτικής[2] . Η ΕΕ συμφώνησε να συνδέσει 12 τομείς πολιτικής[3] με τους σκοπούς και το χρονοδιάγραμμα των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και, στους 12 αυτούς τομείς, ενέκρινε ειδικές «δεσμεύσεις σε θέματα συνοχής» προκειμένου να εξασφαλίσει τη συνεκτικότητα με τους στόχους της αναπτυξιακής πολιτικής.

Μια προτεραιότητα: Αφρική

Η Επιτροπή επιθυμεί να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην Αφρική προκειμένου να βοηθήσει τους Αφρικανούς να καταστούν οι ίδιοι βασικοί συντελεστές της ανάπτυξής τους, και να ενεργούν καταλυτικά για συμπληρωματική αναπτυξιακή βοήθεια. Η ΕΕ καταβάλλει προσπάθειες για τη δημιουργία πραγματικής εταιρικής σχέσης βασισμένης στην ωριμότητα των συναλλαγών και στις πολιτικές σχέσεις. Εκτός από τη γενική μέριμνα για την κοινωνική συνοχή και την αειφόρο ανάπτυξη, η ΕΕ προωθεί το απαιτούμενο δίκτυο για την περιφερειακή ολοκλήρωση των αφρικανικών χωρών και για το εμπόριο μεταξύ των χωρών του Νότου. Επίσης, δημιούργησε εταιρική σχέση με την Αφρικανική Ένωση και τα θεσμικά της όργανα αναλαμβάνουν δράσεις όπως η αναχρηματοδότηση του μέσου στήριξης της ειρήνης.

1.2. Το ευρωπαϊκό αναπτυξιακό όραμα

Στις 20 Δεκεμβρίου 2005, οι πρόεδροι της Επιτροπής, του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου υποστήριξαν νέα δήλωση της ΕΕ για την αναπτυξιακή πολιτική, την Ευρωπαϊκή συναίνεση για την ανάπτυξη[4] , που αποτελεί ορόσημο στην ιστορία της αναπτυξιακής συνεργασίας της ΕΕ. Για πρώτη φορά σε πενήντα χρόνια κοινές αξίες, αρχές, στόχοι και μέσα για την εξάλειψη της φτώχειας και την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας ορίστηκαν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η στρατηγική της ΕΕ για την Αφρική[5] , που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο, αποτελεί την πρώτη συγκεκριμένη εφαρμογή της ευρωπαϊκής συναίνεσης για την ανάπτυξη. Η εν λόγω στρατηγική χαράσσει το πλαίσιο δράσης των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στήριξη των προσπαθειών της Αφρικής προς την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, το οποίο χαρακτηρίζεται κυρίως από την υποστήριξη της ειρήνης και της ασφάλειας, της διακυβέρνησης, της υποδομής και των συναλλαγών.

Ενίσχυση της παιδικής φροντίδας

Η νέα δήλωση της ΕΕ για την αναπτυξιακή πολιτική καθώς και η νέα στρατηγική της ΕΕ για την Αφρική εστιάζονται στις ανάγκες και τα δικαιώματα των παιδιών (εκπαίδευση, υγεία, παιδική εργασία, ορφανοτροφεία, κ.λπ.), δεδομένου ότι η ΕΕ έχει αναλάβει τη δέσμευση να προχωρήσει στην επίτευξη των διεθνώς συμφωνημένων στόχων της σύμβασης για τα δικαιώματα του παιδιού. Σε επίπεδο αντιπροσωπειών, έχουν χαραχθεί γενικές κατευθύνσεις για διάλογο πολιτικής. Τον Απρίλιο 2005, η ομάδα των επιτρόπων που είναι υπεύθυνοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα, υπό την προεδρία του κ. Μπαρόσο, αποφάσισε να προωθήσει την εφαρμογή ενός «Συμφώνου για το Παιδί» με στόχο την προαγωγή των δικαιωμάτων των παιδιών στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της ΕΕ.

2. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ

2.1. Συνεργασία με τα Δυτικά Βαλκάνια

Το 2005, η πορεία των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων προς τη σταθεροποίηση και τη συμφιλίωση, την εσωτερική μεταρρύθμιση και την περιφερειακή συνεργασία σημείωσε σημαντική πρόοδο. Όντας σήμερα πιο κοντά στην ΕΕ, θα συνεχίσουν να απολαύουν του προγράμματος χρηματοδοτικής ενίσχυσης CARDS μέχρι την καθιέρωση του ενοποιημένου μέσου για την προενταξιακή βοήθεια το 2007[6]. Τον Ιούνιο 2005, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε ότι είναι αποφασισμένο να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν με την ατζέντα της Θεσσαλονίκης. Το 2005, λήφθηκαν σημαντικά μέτρα: άρχισαν οι διαπραγματεύσεις προσχώρησης με την Κροατία, παραχωρήθηκε το καθεστώς υποψήφιου κράτους στη Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ολοκληρώθηκε σχεδόν η σύναψη της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης (ΣΣΣ) με την Αλβανία, άρχισαν οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ΣΣΣ με τη Σερβία και το Μαυροβούνιο και με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Η πολιτική διαδικασία για τη λήψη απόφασης σχετικά με το μελλοντικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου έχει αρχίσει. Η ευρωπαϊκή διάσταση παρέχει ισχυρό κίνητρο για την πραγματοποίηση πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων και ενεθάρρυνε τη συμφιλίωση μεταξύ των λαών της περιοχής.

2.2 Η πολιτική γειτονίας της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ)[7] αποσκοπεί στην ανάπτυξη χώρου κοινής ευημερίας και σταθερότητας μεταξύ της ΕΕ και των γειτόνων της, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι δύο πλευρές με βάση τις αρχές της κοινής ευθύνης. Παρέχει συμμετοχή στην εσωτερική αγορά και στήριξη για την επίτευξη των προτύπων της ΕΕ, καθώς και βοήθεια για την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων που θα προωθήσουν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Οι εταίροι της ΕΠΓ, από την πλευρά τους, αναλαμβάνουν συγκεκριμένες και επαληθεύσιμες δεσμεύσεις όσον αφορά την ενίσχυση του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, την προώθηση οικονομικών μεταρρυθμίσεων, την τόνωση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής, καθώς και την ανάπτυξη συνεργασίας για την επίτευξη βασικών στόχων εξωτερικής πολιτικής (καταπολέμηση της τρομοκρατίας, μη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής). Η εταιρική σχέση είναι έτσι σχεδιασμένη ώστε η πρόοδος να ανταμείβεται με την παροχή σημαντικότερων κινήτρων, τελείως ξέχωρων από οποιαδήποτε προοπτική προσχώρησης. Επίσης, η ΕΠΓ συμβάλλει στην αντιμετώπιση προβλημάτων στην ΕΕ όπως η παράνομη μετανάστευση, η διαχείριση των συνόρων και το οργανωμένο έγκλημα.

Το 2005, σημειώθηκε περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά την ολοκλήρωση σχεδίων δράσης με τις χώρες που καλύπτει η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας, ιδίως σχετικά με το καθεστώς οικονομίας της αγοράς, τις διευκολύνσεις θεώρησης και τον ενεργειακό διάλογο με την Ουκρανία, τη δημιουργία αποστολής συνοριακής παρακολούθησης στα σύνορα Μολδαβίας-Ουκρανίας, καθώς και την ενίσχυση και επέκταση του πεδίου πολιτικού διαλόγου με ορισμένες μεσογειακές χώρες. Νέα σχέδια δράσης υλοποιούνται με την Ιορδανία, το Ισραήλ, την Παλαιστινιακή Αρχή, τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Τέλος, άρχισαν διαπραγματεύσεις με τη Γεωργία, την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Στην περιοχή της Μεσογείου, τονίζεται ιδιαίτερα η στήριξη των οικονομικών μεταρρυθμίσεων τις οποίες εγκαινίασαν οι χώρες εταίροι, η χρηματοδότηση τομεακών πολιτικών (ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης και της υγείας) και η προαγωγή της δημοκρατίας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της χρηστής διακυβέρνησης.

2.3 Οι «κοινοί χώροι» με τη Ρωσία

Το Μάιο 2005, εγκρίθηκαν κοινοί χάρτες πορείας για τη δημιουργία των τεσσάρων "κοινών χώρων"[8] μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας . Οι εν λόγω χάρτες πορείας θέτουν κοινούς στόχους για τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας, και προσδιορίζουν τις ενέργειες που απαιτούνται για την επίτευξη αυτών των στόχων. Επιπλέον, η συνεργασία της ΕΕ με τη Ρωσία επιδιώκεται στο πλαίσιο της στρατηγικής εταιρικής σχέσης που εγκαθιδρύθηκε μεταξύ τους.

2.4. Η αρχαιότερη εταιρική σχέση: Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού

Το 2005 υπήρξε επίσης έτος αναθεώρησης της συμφωνίας του Κοτονού . Η συμφωνία του Κοτονού, η οποία διέπει τις σχέσεις με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) , αποτελεί την αρχαιότερη εταιρική σχέση της ΕΕ και αποσκοπεί στο να προωθήσει την ανάπτυξη κοινής στρατηγικής για τη μείωση της φτώχειας μέσω μιας πραγματικής στρατηγικής εταιρικής σχέσης.

Κοινά όργανα, συμπεριλαμβανομένης της Μικτής Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Υπουργών ΑΚΕ-ΕΕ, διαδραμάτισαν από την αρχή καίριο ρόλο στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης και η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και άλλων ενδιαφερομένων έχει συμβάλει στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της συνεργασίας ΑΚΕ-ΕΕ.

Η συμφωνία ενσωματώνει στο σύνολό της τις κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές πτυχές της αειφόρου ανάπτυξης, αντικατοπτρίζοντας τις σχετικές διεθνείς δεσμεύσεις που ανέλαβε η ΕΕ και οι εταίροι της των χωρών ΑΚΕ.

Επιπλέον, σημειώνεται πρόοδος όσον αφορά τη δημιουργία καινοτόμου πλαισίου οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας που θα αποσκοπεί στην προώθηση της ανάπτυξης με την ενίσχυση της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης, την κατάργηση των φραγμών στο εμπόριο και την προαγωγή της σταδιακής ενσωμάτωσης των χωρών ΑΚΕ στην παγκόσμια οικονομία.

Για την εφαρμογή της εταιρικής σχέσης με τις χώρες ΑΚΕ, εγκρίθηκε νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης το οποίο θα διαθέσει ποσό 22,682 δισεκατ. ευρώ για τις χώρες ΑΚΕ το χρονικό διάστημα 2007-2013.

2.5 Ενίσχυση της εταιρικής σχέσης με τη Λατινική Αμερική

Τον Μάιο 2005, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν συνάντηση με τους ομολόγους τους της Ομάδας του Ρίο. Κύριο θέμα των συνομιλιών ήταν οι διαδικασίες περιφερειακής ολοκλήρωσης στη Λατινική Αμερική, η κοινωνική ανισότητα και ο αποκλεισμός. Συζητήθηκαν επίσης οι προετοιμασίες της διάσκεψης κορυφής των ΗΕ του Σεπτεμβρίου 2005.

Τον Δεκέμβριο 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να δώσει νέα ώθηση στη στρατηγική εταιρική σχέση με τη Λατινική Αμερική με την έκδοση ανακοίνωσης με θέμα «Μια ενισχυμένη εταιρική σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Λατινικής Αμερικής».

Συνεχίστηκαν οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας σύνδεσης και ελευθέρων συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Mercosur και άρχισαν οι προετοιμασίες για τη σύναψη συμφωνιών με την Κεντρική Αμερική και την Κοινότητα των Άνδεων.

3. ΜΙΑ ΟΛΟ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

3.1. Μέσα προαγωγής της δημοκρατίας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων

Η προτεραιότητα αυτή αντικατοπτρίζεται σε όλες τις συναφθείσες συμφωνίες και μεταφράζεται σε πολιτικό διάλογο σε επίπεδο χώρας και περιφέρειας, καθώς και σε προγράμματα γεωγραφικής συνεργασίας. Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου (ΕΠΔΔΑ-EIDHR)[9] αποτελεί στόχο κυρίως στις χώρες εκείνες που χρειάζονται μεγαλύτερη στήριξη στους εν λόγω τομείς: κύριοι δικαιούχοι της είναι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται σε αυτούς τους τομείς. Το 2005, δαπανήθηκαν 126,7 εκατ. ευρώ κυρίως για να συνεχιστεί η χρηματοδότηση των έργων που είχαν εγκαινιαστεί τα δύο προηγούμενα έτη. Τα έργα περιελάμβαναν τη στήριξη των δραστηριοτήτων του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, του Συμβουλίου της Ευρώπης, των ειδικών δικαστηρίων για την πρώην Γιουγκοσλαβία, της Σιέρρας Λεόνε και της Καμπότζης, καθώς και τα έργα για την προαγωγή της δημοκρατίας στη Λευκορωσία[10] και άλλες πρωτοβουλίες στήριξης των δικαιωμάτων των αυτόχθονων πληθυσμών. Το 2005, δόθηκε ιδιαίτερη προτεραιότητα στο Ιράκ με συνολικό ποσό 10 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο των κοινών ταμείων αρωγής του ΟΗΕ, καθορίστηκαν προγράμματα που επικεντρώθηκαν ειδικά στη συνταγματική διαδικασία, στην κατάρτιση των παρατηρητών εθνικών εκλογών και στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

Η ΕΕ θεωρείται όλο και περισσότερο βασικός παράγοντας στον τομέα της παρακολούθησης των εκλογών . Κατά την αποστολή παρατηρητών για τις εκλογές, η Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συνεργάζονται στενά για να εκτιμήσουν το βαθμό στον οποίο οι εκλογές θεωρούνται «ελεύθερες και αδιάβλητες». Το 2005, οι αποστολές παρατηρητών αυξήθηκαν και θα συνεχίσουν να αυξάνονται το 2006. Περίπου 1000 παρατηρητές απεστάλησαν το 2005, σε σύγκριση με 632 το 2004.

Οι αποστολές παρατηρητών πραγματοποιήθηκαν για προεδρικές ή βουλευτικές εκλογές ή δημοψηφίσματα, στο Αφγανιστάν, το Μπουρούντι, τη Γουινέα-Μπισσάου, το Λίβανο, τη Λιβερία, την Αιθιοπία, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Βενεζουέλα και τη Σρι Λάνκα. Σε όλες αυτές τις αποστολές, η ΕΕ κέρδισε σε προβολή ενώ έγινε ακόμη ζωτικότερος συντελεστής στην ενίσχυση της δημοκρατικής διαδικασίας. Στα τέλη του 2005 ετοιμάζονταν και άλλες αποστολές παρατήρησης εκλογών για να πραγματοποιηθούν το 2006 (Δυτική Όχθη και Λωρίδα της Γάζας, Ουγκάντα και Αϊτή).

Εκτός από τις αποστολές παρατηρητών αυτές καθαυτές, η χρηματοδοτική στήριξη της εκλογικής διαδικασίας πραγματοποιήθηκε και μέσω σχεδίων στις χώρες της Ασίας και στις χώρες ΑΚΕ.

3.2. Δημιουργία πλαισίου για τον πολιτικό διάλογο

Όσον αφορά τις χώρες ΑΚΕ, η αναθεώρηση της συμφωνίας του Κοτονού η οποία υπεγράφη τον Ιούνιο 2005[11] ήταν ευκαιρία να ενισχυθεί η πολιτική διάσταση της εταιρικής σχέσης μέσω ενός πιο συστηματικού, επίσημου, αποτελεσματικού και αποδοτικού πολιτικού διαλόγου βασισμένου στις παγιωμένες αρχές της εταιρικής σχέσης και της ιδίας ευθύνης.

Οι εταίροι ΑΚΕ-ΕΕ εισήγαγαν επίσης αναφορά στη συνεργασία για την καταπολέμηση της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής . Το γεγονός αυτό αποτελεί πραγματική καινοτομία στον τομέα των διεθνών σχέσεων. Επίσης, η συμφωνία περιλαμβάνει αναφορά στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και στο Καταστατικό της Ρώμης, καταδεικνύοντας την κοινή προσήλωση των εταίρων στα όργανα παγκόσμιας διακυβέρνησης. Επιπλέον, η αναθεωρημένη συμφωνία προβλέπει ρήτρα που επιβεβαιώνει τη διεθνή συνεργασία ΑΚΕ-ΕΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας . Η ενίσχυση της ικανότητας των χωρών εταίρων να αναχαιτίσουν την τρομοκρατία πρέπει να χρηματοδοτηθεί με πόρους άλλους από εκείνους που προορίζονται για τη χρηματοδότηση της συνεργασίας για την ανάπτυξη ΑΚΕ-ΕΕ[12].

3.3. Θέματα μετανάστευσης και ασύλου στο πλαίσιο της αναπτυξιακής πολιτικής

Το πολυσυζητημένο αυτό θέμα απαιτεί τη χάραξη πολιτικών και τη χορήγηση βοήθειας για να αντιμετωπιστούν τόσο οι ευκαιρίες όσο και οι δυσκολίες που συνεπάγεται. Για το σκοπό αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει επανειλημμένως υπογραμμίσει την ανάγκη συνολικής προσέγγισης του θέματος της μετανάστευσης.

Σε επίπεδο πολιτικής, σε συνέχεια του «προγράμματος της Χάγης» του 2004 , η ΕΕ διαμόρφωσε περαιτέρω την πολιτική της στον τομέα της μετανάστευσης από τρίτες χώρες. Τα εθνικά και περιφερειακά προγράμματα όπως τα προγράμματα MEDA ή TACIS προβλέπουν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης σχεδίων στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου. Το θεματικό πρόγραμμα AENEAS, που θεσπίστηκε το 2004[13], συμπληρώνει τα γεωγραφικά προγράμματα. Παρέχει χρηματοδοτική και τεχνική βοήθεια σε τρίτες χώρες για τη στήριξη των προσπαθειών τους να εξασφαλίσουν αποτελεσματικότερη διαχείριση όλων των πτυχών των μεταναστευτικών ροών. Ο πρώτος γύρος σχεδίων επιλέχθηκε το 2005 και αντιστοιχούσε σε συνολικό ποσό 30 εκατ. ευρώ εκ των οποίων περίπου 16 εκατ. ευρώ προορίζονταν για την περιοχή της Μεσογείου. Η δεύτερη «πρόσκληση υποβολής προτάσεων» δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο 2005 με συνολικό προϋπολογισμό 40,3 εκατ. ευρώ. Από γεωγραφική άποψη, θα δοθεί έμφαση στις χώρες ΚΑΚ, τη Μεσόγειο και την Αφρική νοτίως της Σαχάρας.

Όσον αφορά το άσυλο, η Επιτροπή, την 1η Σεπτεμβρίου 2005, εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τα περιφερειακά προγράμματα προστασίας [14]. Τα πρώτα πιλοτικά προγράμματα αναμένεται να υλοποιηθούν στην Τανζανία και τα Δυτικά Νέα Ανεξάρτητα Κράτη (ΝΑΚ), σε στενή συνεργασία με τις τρίτες χώρες που συμμετέχουν στην UNHCR, ώστε οι πρόσφυγες που χρειάζονται προστασία να μπορούν να έχουν ταχεία πρόσβαση και βοήθεια που ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.

4. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ, ΚΑΛΥΤΕΡΗ, ΤΑΧΥΤΕΡΗ ΒΟΗΘΕΙΑ – Η ΕΥΡΩΠΗ ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΤΙΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΤΗΣ

4.1. Η αποτελεσματικότητα της βοήθειας

Η αύξηση της αποτελεσματικότητας της βοήθειας εστιάζεται κυρίως στην εξεύρεση απλών αλλά πρακτικών τρόπων προκειμένου να εναρμονιστούν η κατάρτιση στρατηγικών χώρας, η υλοποίηση της βοήθειας και οι εκθέσεις όσον αφορά τη χρήση της, να εφαρμοστούν πιο αξιόπιστα συστήματα και διαδικασίες στις χώρες δικαιούχους και μεγαλύτερος συντονισμός μεταξύ των χορηγών βοήθειας. Οι χώρες εταίροι αναλαμβάνουν πρωτεύοντα ρόλο και επιδιώκουν να βελτιώσουν τις λειτουργικές αναπτυξιακές τους στρατηγικές, να ενισχύσουν τη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών τους και των συστημάτων κρατικών προμηθειών, και να προωθήσουν τις πρακτικές παρακολούθησης και ελέγχου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι χορηγοί βοήθειας μπορούν να συντονίζουν τις δραστηριότητές τους, διοχετεύοντας περισσότερη βοήθεια μέσω του εθνικού προϋπολογισμού και ελαχιστοποιώντας τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων. Το κόστος συναλλαγών για τις χώρες εταίρους μειώνεται, ελευθερώνοντας έτσι τη λιγοστή διοικητική ικανότητα για τη διαχείριση των εθνικών προτεραιοτήτων. Σημαντική πτυχή της πρωτοβουλίας αυτής είναι η παροχή βοήθειας υπό μορφή άμεσης δημοσιονομικής στήριξης, έτσι ώστε να χορηγείται εξ ολοκλήρου στο πλαίσιο των εθνικών συστημάτων της χώρας εταίρου.

Η μετά το τσουνάμι στενή συνεργασία με κυβερνήσεις, την κοινωνία των πολιτών στις πληγείσες χώρες, διεθνείς ΜΚΟ και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, απεικονίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής να εντείνει τον συντονισμό με τα κράτη μέλη (ευρωπαϊκή συναίνεση για την ανάπτυξη). Κατά τον επανασχεδιασμό των μηχανισμών χορήγησης, όπως ειδικών ταμείων ανασυγκρότησης, με τις κυβερνήσεις και τη διεθνή κοινότητα, η ΕΚ εξασφάλισε την πλήρη συμμετοχή των κοινοτήτων που επλήγησαν, στο σχεδιασμό των σχεδίων ανασυγκρότησης.

Η δήλωση των Παρισίων της 2ας Μαρτίου 2005 για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας[15] είναι μια συμφωνία μεταξύ 100 περίπου χωρών – δικαιούχων και χορηγών βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των 25 κρατών μελών και της Επιτροπής – και πάνω από 25 αναπτυξιακών οργανώσεων για την παροχή βοήθειας με στόχο τη βέλτιστη δυνατή στήριξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας μέχρι το 2015. Με τη δήλωση των Παρισίων, ανελήφθη η υποχρέωση να προσδιοριστούν στόχοι και να παρακολουθείται η επίτευξή τους μέσω 12 δεικτών προόδου[16]. Οι στόχοι και οι δείκτες προσδιορίζονται κατά τρόπο ώστε να παρακολουθείται η συνολική πρόοδος μεταξύ των χωρών που υπογράφουν τη δήλωση.

Οι 12 δείκτες αξιολογούν την πραγματοποιηθείσα πρόοδο όσον αφορά τις πέντε δεσμεύσεις εταιρικής σχέσης που περιλαμβάνονται στη δήλωση των Παρισίων: ιδία ευθύνη της χώρας εταίρου· ευθυγράμμιση των χορηγών με το εθνικό αναπτυξιακό πλαίσιο των χωρών· εναρμόνιση των δράσεων των χορηγών· διαχείριση των αποτελεσμάτων και κοινή ανάληψη ευθύνης εκ μέρους των χορηγών και των εταίρων όσον αφορά τα αποτελέσματα. Η ΕΕ έχει δεσμευθεί για την έγκαιρη εφαρμογή της δήλωσης. Η Επιτροπή θα πρέπει να καταρτίσει έκθεση για την επιτευχθείσα πρόοδο όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα αποτελεσματικότητας της βοήθειας σε επίπεδο ΕΕ και να υποβάλει άλλη έκθεση στο Συμβούλιο σχετικά με την υλοποίηση σε εθνικό επίπεδο το 2005. Για το σκοπό αυτό, ανέπτυξε ένα απλό και παράλληλα διαλογικό μέσο για τη γνωστοποίηση της προόδου που επιτυγχάνεται σε θέματα ευθυγράμμισης και εναρμόνισης.

4.2. Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση αποσκοπεί στην αύξηση του αντίκτυπου της βοήθειας και, το 2005, ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα βελτίωσης της μεθοδολογίας που χαρακτηρίζει τη λειτουργία της αξιολόγησης. Το 2005 πραγματοποιήθηκαν ένδεκα νέες αξιολογήσεις. Άλλες είναι υπό εξέλιξη, περιλαμβανομένων δύο σημαντικών κοινών αξιολογήσεων, για τη γενική δημοσιονομική στήριξη και για τον συντονισμό, τη συμπληρωματικότητα και τη συνάφεια. Το 2005, τα κυριότερα αποτελέσματα της αξιολόγησης αφορούσαν δύο χώρες (Μπενίν, Γκάνα), δύο περιφέρειες (Καραϊβική και Λατινική Αμερική) και έναν τομέα (ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα). Παραδείγματος χάρη, η αξιολόγηση της βοήθειας της Επιτροπής στη Γκάνα έδειξε ότι ήταν κυρίως ορατή σε επίπεδο αυξημένης πρόσβασης του φτωχότερου τμήματος του πληθυσμού σε εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης καθώς και σε βασικές υπηρεσίες στον τομέα της εκπαίδευσης και της υγείας. Γενικά, ωστόσο, οι αξιολογήσεις σημειώνουν μεγάλες καθυστερήσεις στην υλοποίηση και τονίζουν την ακαμψία και τη βραδύτητα των διαδικασιών της Επιτροπής. Το 2005, ολοκληρώθηκαν δύο εκθέσεις αξιολόγησης για τη ΕΠΔΔΑ, καθώς και μελέτη για την καταλληλότητα των δεικτών, από τις οποίες συνήχθησαν γενικά θετικά συμπεράσματα.

4.3. Διαχειριστικά θέματα

Το 2005, η Επιτροπή συνέχισε να στρέφει την προσοχή της από τις εισροές στα αποτελέσματα και στον αντίκτυπο δεδομένου ότι επηρεάζουν τη διαδικασία παροχής βοήθειας. Η έμφαση στην ποιότητα αποτελεί συνισταμένη της μεταρρύθμισης της διαχείρισης της εξωτερικής βοήθειας που εφαρμόστηκε κατά τα τέσσερα προηγούμενα έτη (2001-2004).

Το αποτέλεσμα της εφαρμογής αυτών των μεταρρυθμίσεων απεικονίστηκε σε δημόσια έκθεση με τίτλο Ποιοτική αξιολόγηση των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της διαχείρισης της εξωτερικής βοήθειας[17] η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο 2005. Η έκθεση αυτή εξετάζει τις λειτουργικές, οργανωτικές και μεθοδολογικές μεταρρυθμίσεις που αναλαμβάνονται όσον αφορά τη χορήγηση της βοήθειας και αξιολογεί την επίδραση και τα αποτελέσματά τους.

Οι μεταρρυθμίσεις είχαν ως αποτέλεσμα να εξασφαλιστεί μια διαρκής βελτίωση του ρυθμού χορήγησης της βοήθειας, υψηλότερα επίπεδα πληρωμών κάθε έτος και μικρότερη διάρκεια υλοποίησης της βοήθειας κατά μέσο όρο.

Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αποκέντρωσης – που μεταβιβάζει τις αρμοδιότητες διαχείρισης των περισσότερων αναπτυξιακών προγραμμάτων στις Αντιπροσωπείες της Επιτροπής στις δικαιούχους χώρες – τον Μάρτιο 2005 τροποποιήθηκε η διάρθρωση της Υπηρεσίας Συνεργασίας EuropeAid προκειμένου να παράσχει περισσότερη βοήθεια και υποστήριξη στις Αντιπροσωπείες και να αντικατοπτρίσει τη μεταφορά των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στη ΓΔ Διεύρυνσης, στο πλαίσιο της προοπτικής της μελλοντικής προσχώρησής τους στην ΕΕ.

4.4. Αποτελέσματα

Το 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενήργησε με εξαιρετική ταχύτητα και αποτελεσματικότητα για την υλοποίηση προγραμμάτων, έτσι ώστε τα χορηγούμενα ποσά να φθάσουν γρήγορα σε εκείνους που τα έχουν ανάγκη. Τα αποτελέσματα αποδεικνύουν τη σπουδαιότητα των μεταρρυθμίσεων που εγκαινιάστηκαν το 2000 για τη βελτίωση των τρόπων με τους οποίους εκταμιεύεται η βοήθεια της Επιτροπής σε τρίτες χώρες.

Το 2005, οι αναλήψεις υποχρεώσεων ανήλθαν σε 8 δισεκατ. ευρώ, δηλαδή αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 16% σε σχέση με το 2004. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων για τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού αυξήθηκαν πάνω από 1 δισεκατ. ευρώ και έφθασαν σχεδόν στα υψηλότερα επίπεδα του 2003. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων για την Ασία σημείωσαν και αυτές μεγάλη αύξηση (σχεδόν 50%) το 2004. Για την αναπτυξιακή βοήθεια εκταμιεύθηκε ποσό 6,2 δισεκατ. ευρώ, σε σχέση με το ποσό των 5,7 δισεκατ. ευρώ του προηγούμενου έτους.

[pic]

Χάρη στις μεταρρυθμίσεις, η Επιτροπή διαχειρίζεται αποτελεσματικότερα τα δεσμευθέντα κεφάλαια, τόσο κατά τις οικείες εσωτερικές διαδικασίες όσο και κατά την εφαρμογή των ιδίων των προγραμμάτων. Από τη σύγκριση μεταξύ των ετών 2001 και 2005 προκύπτει αύξηση των αναλήψεων υποχρεώσεων κατά 44% και των πληρωμών κατά 50%. Τα ποσοστά αυτά αποδεικνύουν ότι, κατά μέσο όρο, για την υλοποίηση απαιτούνται 3,32 έτη σε σύγκριση με 3,55 έτη που απαιτούντο το 2004 και σχεδόν πέντε έτη το 2000.

[pic]

Το ποσό της ΕΑΒ που διαχειρίζεται η Επιτροπή και που προορίζεται για τις χαμηλού εισοδήματος χώρες, συμπεριλαμβανομένων των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, σημείωσε και πάλι σημαντική αύξηση. Συγκεκριμένα, υπερδιπλασιάστηκε, από 1,5 δισεκατ. ευρώ περίπου το 2000, σε 3,2 δισεκατ. ευρώ περίπου το 2005, δηλαδή, από 32% το 2000, σε 45,8% το 2005. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί, εφόσον πάνω από το ήμισυ των νέων αναλήψεων υποχρεώσεων το 2005 ήταν προς όφελος των εν λόγω χωρών.

[pic]

Η ταχύτητα και η αποτελεσματικότητα είναι σημαντικές, αλλά το σπουδαιότερο είναι να ανταποκρίνονται τα αποτελέσματα στις ανάγκες των δικαιούχων. Από τα πορίσματα του συστήματος παρακολούθησης της Επιτροπής, το οποίο είναι προσανατολισμένο στα αποτελέσματα και βασίζεται σε τακτικές επιτόπου εκτιμήσεις ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, προκύπτει σαφής τάση προς τη σταθερή βελτίωση της ποιότητας. Συγκεκριμένα, τόσο η αποτελεσματικότητα όσο και η βιωσιμότητα των έργων και των προγραμμάτων έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2001.

[pic]

Η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να βελτιώσει περαιτέρω τη διαχείριση των κεφαλαίων για τα οποία είναι υπεύθυνη, και πρότεινε την απλούστευση της νομικής βάσης για την εξωτερική βοήθεια (των μέσων), αφενός και, αφετέρου, των σχετικών εσωτερικών διαδικασιών.

Το 2005, σημειώθηκε έντονη δραστηριότητα για την προπαρασκευή των προγραμμάτων βοήθειας νέας γενιάς τα οποία θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών 2007-2013. Η Επιτροπή, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη των δικαιούχων χωρών, καθώς και με τα κράτη μέλη και άλλους χορηγούς βοήθειας, άρχισε να καταρτίζει τα έγγραφα στρατηγικής τα οποία θα καθοδηγήσουν την διαδικασία προγραμματισμού για τις διάφορες χώρες και περιφέρειες. Η εν λόγω διαδικασία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2006, έτσι ώστε να είναι δυνατή η υλοποίηση των προγραμματισμένων δράσεων από τον Ιανουάριο 2007.

Οι στόχοι και οι αρχές που καθορίζονται στη δήλωση του Δεκεμβρίου 2005 για την αναπτυξιακή πολιτική, την ευρωπαϊκή συναίνεση για την ανάπτυξη, ενέπνευσαν την προπαρασκευή των εγγράφων στρατηγικής χώρας και περιφέρειας. Ιδιαίτερη προσοχή έχει δοθεί στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της βοήθειας, με την ένταξη στη διαδικασία προγραμματισμού των σχετικών υποχρεώσεων που έχουν αναληφθεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της.

[1] COM(2004) 133 τελικό

[2] COM(2005) 134 – Απρίλιος 2005.

[3] Εμπόριο, περιβάλλον, κλιματικές αλλαγές, ασφάλεια, γεωργία, αλιεία, κοινωνική διάσταση της παγκοσμιοποίησης, μετανάστευση, έρευνα και καινοτομία, κοινωνία της πληροφορίας, μεταφορές, ενέργεια.

[4] Η Επιτροπή και το Συμβούλιο ενέκριναν το έγγραφο στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων της 22ας Νοεμβρίου 2005 (14820/05), ενώ το Κοινοβούλιο το επικρότησε κατά τη σύνοδο ολομελείας της 15ης Δεκεμβρίου 2005 (ψήφισμα P6-TA-PROV (2005) 0528).

[5] COM(2005) 132

[6] Με εξαίρεση την Κροατία η οποία έχει ήδη καθεστώς υποψήφιας χώρας και επωφελείται από τα τρία προενταξιακά χρηματοδοτικά μέσα καθώς και από το περιφερειακό πρόγραμμα CARDS.

[7] COM(2004) 373 τελικό

[8] Κοινός οικονομικός χώρος, κοινός χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, κοινός χώρος για την εξωτερική ασφάλεια, κοινός χώρος για την έρευνα, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.

[9] COM(2001) 252 τελικό

[10] συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Ανθρωπιστικών Σπουδών στη Βίλνα, που παρέχει ανώτατες σπουδές για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στη λευκορωσική γλώσσα.

[11] Η κύρωση της συμφωνίας δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Η συμφωνία αναμένεται να αρχίσει να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2008.

[12] Αναθεωρημένη συμφωνία εταιρικής σχέσης του Κοτονού: Κοινή δήλωση Συμβουλίου/Επιτροπής για τη χρηματοδοτική και τεχνική βοήθεια στον τομέα της συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και παρεμβολή του άρθρου 11α στην αναθεωρημένη συμφωνία εταιρικής σχέσης του Κοτονού.

[13] Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 491/2004

[14] COM(2005) 388 τελικό

[15] http://www.oecd.org/dataoecd/11/41/34428351.pdf

[16] DAC. CHAIR (2005) 12 /REV.1

[17] SEC(2005) 963