ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ - Συνέχεια της διαδικασίας προβληματισμού υψηλού επιπέδου για την κινητικότητα των ασθενών και τις μελλοντικές εξελίξεις υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρωπαϊκή Ένωση

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Οι ασθενείς επιθυμούν να τους παρέχεται υγειονομική περίθαλψη υψηλής ποιότητας όσο το δυνατό πιο κοντά στην κατοικία τους και όσο το δυνατόν ταχύτερα. Ωστόσο, μερικές φορές ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι με υγειονομική περίθαλψη που παρέχεται σε άλλο κράτος μέλος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει ελευθερίες στους πολίτες να αναζητούν υγειονομική περίθαλψη σε άλλα κράτη μέλη, πράγμα που έχει επιβεβαιωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Όσον αφορά την επιστροφή των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης όταν οι ασθενείς αναζήτησαν ιατρική περίθαλψη σε άλλο κράτος μέλος, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει αποσαφηνίσει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορούν να επιστραφούν οι εν λόγω δαπάνες [1]. Η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη εξαρτάται από την κατοχή των κατάλληλων πληροφοριών όσον αφορά την ποιότητα, τη διαθεσιμότητα και την καταλληλότητα διαφόρων υπηρεσιών, και από την ύπαρξη σαφήνειας σχετικά με τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται. Επίσης, όταν οι ασθενείς αναζητούν υγειονομική περίθαλψη σε άλλα κράτη μέλη, έχει ουσιαστική σημασία να εξασφαλίζεται η δέουσα προστασία της ευεξίας και της ασφάλειας του ασθενούς.

[1] Βλέπε ιδίως απόφαση Kohll, υπόθεση C-155/96 της 28.04.98, Συλλογή 1998 σ. I-1931. απόφαση Smits και Peerbooms, υπόθεση C-157/99 της 12.07.01, Συλλογή 2001 σ. I-05473. απόφαση Vanbraekel, υπόθεση C-368/98 της 12.07.01, Συλλογή 2001 σ. I-05363, απόφαση Inizan, υπόθεση C-56/01 της 23.10.03, που δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί. απόφαση Leichtle, υπόθεση 8/02 της 18.3.04, που δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί.

Η κινητικότητα των ασθενών έχει επίσης συνέπειες για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη τόσο της χώρας στην οποία είναι ασφαλισμένος ο ασθενής όσο και της χώρας στην οποία παρέχεται η περίθαλψη. Εκτός από τις συνέπειες της κινητικότητας των ασθενών, τα συστήματα υγείας σε όλη την Ευρώπη αντιμετωπίζουν επίσης κοινές προκλήσεις στο πλαίσιο της προσαρμογής τους στις συνεχείς εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης, στη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού, και στην αύξηση των προσδοκιών του κοινού. Αν και αυτά τα συστήματα υγείας εμπίπτουν κυρίως στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει μεγάλες δυνατότητες για την εξασφάλιση οφελών τόσο για τους επιμέρους ασθενείς όσο και για τα συστήματα υγείας συνολικά. Επομένως, είναι απαραίτητη μια ευρωπαϊκή στρατηγική που θα εξασφαλίσει ότι οι πολίτες θα μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους να αναζητούν περίθαλψη σε άλλα κράτη μέλη εάν επιθυμούν, και ότι η ευρωπαϊκή συνεργασία μπορεί να βοηθήσει τα συστήματα να συνεργάζονται για να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις προκλήσεις.

Για τους πολίτες, το πρώτο βήμα πρέπει να είναι η παροχή σαφέστερης εικόνας του υφιστάμενου νομικού πλαισίου της ΕΕ όσον αφορά την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και την επιστροφή των δαπανών που πραγματοποιούνται σε άλλο κράτος μέλος. Η πρόσβαση των ατόμων σε περίθαλψη αποτελεί φυσικά μέρος της αρμοδιότητας των κρατών μελών στο πλαίσιο των οικείων συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και ασφάλισης υγείας. Τα δικαιώματα στο πλαίσιο της κοινοτικής νομοθεσίας αφορούν κυρίως την επιστροφή δαπανών για περίθαλψη που παρέχεται σε άλλο κράτος μέλος. Με βάση την προαναφερόμενη, εκτεταμένη και πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η πρόταση οδηγίας για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά αποσαφηνίζει το καθεστώς έγκρισης για την επιστροφή των ιατρικών δαπανών που πραγματοποιήθηκαν σε άλλο κράτος μέλος. Η παρούσα πρόταση, σε συνδυασμό με την πρόταση για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71 περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς και τις οικογένειές τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου όσον αφορά τους όρους επιστροφής των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης που πραγματοποιήθηκαν σε άλλο κράτος μέλος από το κράτος μέλος ασφάλισης του ασθενούς. Υπό το φως των προαναφερόμενων αποφάσεων του Δικαστηρίου,

- οποιαδήποτε μη νοσοκομειακή περίθαλψη την οποία δικαιούστε στο κράτος μέλος σας μπορείτε επίσης να την αναζητήσετε σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος χωρίς προηγούμενη έγκριση, και να σας επιστρέφονται οι δαπάνες με ανώτατο όριο το επίπεδο επιστροφής που παρέχει το σύστημά σας,

- οποιαδήποτε νοσοκομειακή περίθαλψη την οποία δικαιούστε στο κράτος μέλος σας μπορείτε επίσης να την αναζητήσετε σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος με την προϋπόθεση ότι έχετε λάβει πρώτα έγκριση από το σύστημά σας. Αυτή η έγκριση πρέπει να χορηγείται αν το σύστημά σας δεν μπορεί να παράσχει την εν λόγω περίθαλψη σε ένα χρονικό όριο αποδεκτό από ιατρική άποψη λαμβανομένης υπόψη της κατάστασής σας. Και στην περίπτωση αυτή, σας επιστρέφονται οι δαπάνες με ανώτατο όριο τουλάχιστον το επίπεδο επιστροφής που παρέχει το σύστημά σας,

- εάν επιθυμείτε να αναζητήσετε θεραπεία στο εξωτερικό, οι υγειονομικές αρχές σας μπορούν να σας παράσχουν πληροφορίες σχετικά με το πώς μπορείτε να ζητήσετε έγκριση για περίθαλψη σε άλλο κράτος μέλος, τα επίπεδα επιστροφής δαπανών που ισχύουν και το πώς μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή εναντίον αποφάσεων εφόσον το επιθυμείτε.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον κανονισμό 1408/71, αν διαμένετε προσωρινά σε άλλο κράτος μέλος από το δικό σας - για ταξίδι, σπουδές, απόσπαση ή αναζήτηση απασχόλησης - και αν τύχει να χρειαστείτε υγειονομική περίθαλψη, θα σας παρασχεθεί στην ίδια βάση με τα άτομα που είναι ασφαλισμένα στην εν λόγω χώρα. Εάν χρειαστεί να πληρώσετε για την περίθαλψη αυτή, οι δαπάνες σας θα σας επιστραφούν στη χώρα καταγωγής σας, σύμφωνα με τα τιμολόγια και τις αμοιβές που ισχύουν στο κράτος μέλος όπου παρασχέθηκε η περίθαλψη. Μετά την 1η Ιουνίου 2004, το δικαίωμα αυτό θα αποδεικνύεται χρησιμοποιώντας την ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης υγείας που θα αντικαταστήσει τα σημερινά έντυπα, και ιδίως το έντυπο E111.

Η ανακοίνωση παρουσιάζει επίσης διάφορους τρόπους με τους οποίους η ευρωπαϊκή συνεργασία μπορεί να αποφέρει συγκεκριμένα οφέλη όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα των υπηρεσιών υγείας σε όλη την Ευρώπη. Περιλαμβάνονται η ευρωπαϊκή συνεργασία για τη βελτίωση της χρήσης των πόρων, που καλύπτει ζητήματα όπως η ανάπτυξη καλύτερης κατανόησης των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των ασθενών, η από κοινού χρήση της πλεονάζουσας δυναμικότητας μεταξύ συστημάτων και η διασυνοριακή περίθαλψη, η κινητικότητα των επαγγελματιών της υγείας, ο εντοπισμός και η δικτύωση των ευρωπαϊκών κέντρων αναφοράς, και ο συντονισμός της αξιολόγησης των νέων τεχνολογιών της υγείας. Καλύπτονται επίσης η βελτίωση της πληροφόρησης και των γνώσεων σχετικά με τα συστήματα υγείας για την παροχή μιας καλύτερης βάσης για τον εντοπισμό των βέλτιστων πρακτικών και τη διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης σε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, καθώς και η χρησιμοποίηση της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη με σκοπό την παροχή βοήθειας στους αρμόδιους για τα συστήματα υγείας ώστε να συνεργάζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Τα νέα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα υγείας από τις υπόλοιπες χώρες της Ένωσης αλλά έχουν λιγότερα οικονομικά μέσα για να τα αντιμετωπίσουν. Επομένως, τα συστήματα υγείας τους υφίστανται ιδιαίτερη πίεση εφόσον προσπαθούν όχι απλώς να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών τους, αλλά παράλληλα να συμβάλουν στη γενική οικονομική ανάπτυξη και τη βιώσιμη ανάπτυξη των χωρών αυτών. Η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να αποφέρει ιδιαίτερα οφέλη στα συστήματα αυτά, σε συνδυασμό με την απόδοση υψηλής προτεραιότητας στις επενδύσεις στην υγεία και στις υγειονομικές υποδομές στα νέα κράτη μέλη.

Οι προτάσεις που παρουσιάζονται στην παρούσα ανακοίνωση είναι η ανταπόκριση της Επιτροπής στις συστάσεις της διαδικασίας προβληματισμού υψηλού επιπέδου για την κινητικότητα των ασθενών και τις εξελίξεις της υγειονομικής περίθαλψης, η οποία θεσπίστηκε σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Συμβουλίου «Υγείας» του Ιουνίου του 2002. Αυτό αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής. Μια ξεχωριστή ανακοίνωση προτείνει την επέκταση της «ανοικτής μεθόδου συντονισμού» ώστε να καλύψει την υγειονομική περίθαλψη και τη μακροχρόνια περίθαλψη, παρουσιάζει προτάσεις για τον ευρωπαϊκό συντονισμό με σκοπό την υποστήριξη των εθνικών στρατηγικών για τη μεταρρύθμιση και την ανάπτυξη της υγειονομικής περίθαλψης και της μακροχρόνιας περίθαλψης. Μια άλλη ανακοίνωση παρουσιάζει ένα σχέδιο δράσης «ηλεκτρονική υγεία» στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού χώρου ηλεκτρονικής υγείας για την αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών με σκοπό τη βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, της ποιότητάς τους και της αποτελεσματικότητάς τους σε ολόκληρη την Ένωση.

Η επίτευξη αυτών των φιλοδοξιών θα είναι ένα μακροπρόθεσμο και πολύπλοκο σχέδιο και ενδέχεται να απαιτήσει και άλλες προτάσεις μελλοντικά. Πάντως, είναι μια προσπάθεια ουσιαστικής σημασίας. Διαχρονικά, αυτή η στρατηγική θα αποφέρει οφέλη με τη μορφή της βελτίωσης της υγείας και της ποιότητας της ζωής. Θα συμβάλει στη βελτίωση της χρήσης των πόρων που επενδύονται στα συστήματα υγείας σε όλη την Ευρώπη. Θα προωθήσει τη μεγαλύτερη οικονομική μεγέθυνση και την πιο βιώσιμη ανάπτυξη για το σύνολο της Ένωσης. Και, πράγμα που θα είναι πιο κατανοητό για τους πολίτες, θα αποφέρει συγκεκριμένα οφέλη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης πιο κοντά στους ανθρώπους, στο πλαίσιο της καθημερινής ζωής τους.

1. Εισαγωγή

Η κοινοτική νομοθεσία παρέχει στους πολίτες δικαιώματα να αναζητούν υγειονομική περίθαλψη σε άλλα κράτη μέλη και να τους επιστρέφονται οι δαπάνες. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποσαφήνισε τους όρους υπό τους οποίους μπορούν να επιστραφούν στους ασθενείς οι δαπάνες για υγειονομική περίθαλψη που παρασχέθηκε σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος ασφάλισης του ασθενούς [2]. Η κοινοτική νομοθεσία προβλέπει επίσης ότι τα κατοχυρωμένα δικαιώματα για υγειονομική περίθαλψη των πολιτών τα οποία αποκτήθηκαν σε ένα κράτος μέλος, αναγνωρίζονται όταν αυτοί μετακινούνται σε άλλο κράτος μέλος. Ωστόσο, στην πράξη συχνά δεν είναι απλή υπόθεση η άσκηση αυτών των δικαιωμάτων για τους πολίτες. Επιπλέον, όταν τα ασκούν, αυτό έχει συνέπειες για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη τόσο της χώρας στην οποία είναι ασφαλισμένοι όσο και της χώρας στην οποία παρέχεται η περίθαλψη. Εκτός από τις συνέπειες της κινητικότητας των ασθενών, τα συστήματα υγείας σε όλη την Ευρώπη αντιμετωπίζουν επίσης κοινές προκλήσεις στο πλαίσιο της προσαρμογής τους στις συνεχείς εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης, στη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού, και στην αύξηση των προσδοκιών του κοινού. Αν και οι υπηρεσίες υγείας και η ιατρική περίθαλψη εμπίπτουν κυρίως στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει μεγάλες δυνατότητες για την εξασφάλιση οφελών τόσο για τους επιμέρους ασθενείς όσο και για τα συστήματα υγείας συνολικά.

[2] Βλέπε ιδίως απόφαση Kohll, υπόθεση C-155/96 της 28.04.98, Συλλογή 1998 σ. I-1931. απόφαση Smits και Peerbooms, υπόθεση C-157/99 της 12.07.01, Συλλογή 2001 σ. I-05473. απόφαση Vanbraekel, υπόθεση C-368/98 της 12.07.01, Συλλογή 2001 σ. I-05363. απόφαση Inizan, υπόθεση C-56/01 της 23.10.03, που δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί. απόφαση Leichtle, υπόθεση 8/02 της 18.3.04, που δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί.

Κατά συνέπεια, έχει αναπτυχθεί συναίνεση ως προς το ότι είναι αναγκαίο, αλλά δεν υπάρχει, ένα πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διευκόλυνση της συνεργασίας και τη διαμόρφωση των εξελίξεων. Αυτό αντικατοπτρίστηκε στα συμπεράσματα σχετικά με την κινητικότητα των ασθενών και τις μελλοντικές εξελίξεις της υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα οποία εκδόθηκαν στο Συμβούλιο «Υγεία» τον Ιούνιο του 2002, όπου αναγνωρίζεται ότι θα ήταν χρήσιμο να επιδοθεί η Επιτροπή σε στενή συνεργασία με το Συμβούλιο και όλα τα κράτη μέλη - ιδιαίτερα τους υπουργούς Υγείας και άλλους βασικούς ενδιαφερομένους - σε μια διαδικασία προβληματισμού υψηλού επιπέδου. Στη συνέχεια, η Επιτροπή συγκέντρωσε τους υπουργούς Υγείας από όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και εκπροσώπους των ασθενών, των επαγγελματιών, των παρόχων και των αγοραστών υγειονομικής περίθαλψης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε μια διαδικασία προβληματισμού υψηλού επιπέδου όπου συμφωνήθηκε μια έκθεση ευρείας κάλυψης η οποία περιλάμβανε δεκαεννέα συγκεκριμένες συστάσεις [3].

[3] Για περισσότερες πληροφορίες και για το κείμενο της έκθεσης, βλέπε http://europa.eu.int/comm/health/ ph_overview/co_operation/mobility/patient_mobility_en.htm.

Όπως τόνισε η έκθεση, η οργάνωση των συστημάτων υγείας είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών. Η έκθεση της διαδικασίας προβληματισμού εξετάζει λεπτομερέστερα το τι περιλαμβάνει η εθνική ευθύνη για τα συστήματα υγείας, καλύπτοντας ζητήματα όπως ο τρόπος χρηματοδότησης του συστήματος υγείας, η εσωτερική κατανομή των πόρων, ο καθορισμός συνολικών προτεραιοτήτων για τις δαπάνες για την υγεία και το δικαίωμα προσδιορισμού του πεδίου κάλυψης της περίθαλψης που χρηματοδοτείται από το δημόσιο, η ιεράρχηση της πρόσβασης των ατόμων στο σύστημα (εάν πληρώνεται από το εθνικό σύστημα ασφάλισης) σε συνάρτηση με την κλινική ανάγκη, στρατηγικές διαχείρισης στο πλαίσιο καθορισμένων προϋπολογισμών, καθώς και ζητήματα ποιότητας, αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας της υγειονομικής περίθαλψης όπως οι κατευθυντήριες γραμμές για κλινικά ζητήματα. Ωστόσο, στο πλαίσιο του σεβασμού των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών στον τομέα αυτόν, υπάρχουν οπωσδήποτε μεγάλες δυνατότητες ώστε η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο να αποφέρει οφέλη στους ασθενείς, στους επαγγελματίες της υγείας και σε αυτούς που είναι αρμόδιοι για τα συστήματα υγείας συνολικά.

Επομένως, η Επιτροπή ανταποκρίνεται σε αυτές τις προκλήσεις με μια συνολική στρατηγική που παρουσιάζεται σε δύο συμπληρωματικές ανακοινώσεις. Η παρούσα ανακοίνωση ανταποκρίνεται στην έκθεση της διαδικασίας προβληματισμού για την κινητικότητα των ασθενών και τις μελλοντικές εξελίξεις της υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις συστάσεις που διατυπώνονται σε αυτήν. Μια ξεχωριστή ανακοίνωση [4] προτείνει την επέκταση της «ανοικτής μεθόδου συνεργασίας» ώστε να συμπεριλάβει την υγειονομική περίθαλψη και τη μακροχρόνια περίθαλψη, για να υποστηριχθούν οι προσπάθειες των κρατών μελών όσον αφορά την ανάπτυξη υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας περίθαλψης υψηλής ποιότητας, προσπελάσιμων και οικονομικά βιώσιμων. Μια άλλη ανακοίνωση παρουσιάζει ένα σχέδιο δράσης «ηλεκτρονική υγεία» στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού χώρου ηλεκτρονικής υγείας για την αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών με σκοπό τη βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, της ποιότητάς τους και της αποτελεσματικότητάς τους σε ολόκληρη την Ένωση. Επιπλέον, σύμφωνα με την προαναφερόμενη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η πρόταση οδηγίας για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά [5] από κοινού με τις προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1408/71 [6] περί εφαρμογής των συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στους μισθωτούς και τις οικογένειές τους που διακινούνται εντός της Κοινότητας παρέχει το νομικό πλαίσιο για την επιστροφή των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης που πραγματοποιήθηκαν σε κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος ασφάλισης του ασθενούς. Από κοινού, αυτές οι πρωτοβουλίες θα δώσουν στους ασθενείς τη δυνατότητα να ασκούν τα δικαιώματά τους για υγειονομική περίθαλψη βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας σε άλλα κράτη μέλη και θα διευκολύνουν την ευρωπαϊκή συνεργασία σχετικά με τα συστήματα υγείας στο πλαίσιο του σεβασμού των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών για την οργάνωση και την παροχή υγειονομικών υπηρεσιών και ιατρικής περίθαλψης. Θα συμπληρώσουν επίσης την εφαρμογή τομεακών πρωτοβουλιών όπως η ομάδα υψηλού επιπέδου για την καινοτομία και την παροχή φαρμάκων [7].

[4] Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της κοινωνικής προστασίας για την ανάπτυξη ποιοτικής, προσιτής και βιώσιμης υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας περίθαλψης: στήριξη των εθνικών στρατηγικών μέσω της 'ανοικτής μεθόδου συντονισμού'».

[5] COM(2004) 2 τελικό της 13.01.04

[6] Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε http://europa.eu.int/comm/ employment_social/soc-prot/schemes/index_en.htm.

[7] Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε http:// pharmacos.eudra.org.

Η δομή της παρούσας ανακοίνωσης ακολουθεί γενικά τη δομή της έκθεσης για την κινητικότητα των ασθενών:

- ευρωπαϊκή συνεργασία ώστε να καταστεί δυνατή η καλύτερη χρήση των πόρων,

- απαιτήσεις πληροφόρησης των ασθενών, των επαγγελματιών και των υπεύθυνων για τη διαμόρφωση των πολιτικών,

- ευρωπαϊκή συμβολή στους στόχους τους σχετικούς με την υγεία,

- και ανταπόκριση στη διεύρυνση μέσω επενδύσεων στην υγεία και στις υγειονομικές υποδομές.

Επίσης, στο παράρτημα 1 παρατίθεται πίνακας που παρουσιάζει συνοπτικά τις απαντήσεις της Επιτροπής στις συστάσεις της διαδικασίας προβληματισμού.

2. Ευρωπαϊκή συνεργασία ώστε να καταστεί δυνατή η καλύτερη χρήση των πόρων

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ευρωπαϊκής συνεργασίας που αποφέρει συγκεκριμένα οφέλη στους ασθενείς, στους παρόχους και στους υπεύθυνους για υγειονομική περίθαλψη. Η διασυνοριακή περίθαλψη μπορεί να αναφέρεται στην κινητικότητα των ασθενών στις μεθοριακές περιφέρειες όπως για παράδειγμα στην Ευρωπεριφέρεια (Euregio) Maas-Ρήνου μεταξύ Βελγίου, Κάτω Χωρών και Γερμανίας. Μπορεί επίσης να αναφέρεται στην υγειονομική περίθαλψη που παρέχεται σε άλλο κράτος μέλος χωρίς καμία προϋπόθεση γειτνίασης, όπως οι διευθετήσεις για παραπομπή ασθενών μεταξύ Μάλτας και Ηνωμένου Βασιλείου για διάγνωση και θεραπεία από ειδικούς.

Είναι επίσης σαφές από υπάρχουσες παραλλαγές των τεχνικών, των πόρων και των αποτελεσμάτων ότι υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες βελτίωσης των αποτελεσμάτων που επιτυγχάνονται με τους υπάρχοντες πόρους με το να ανέλθει η υγειονομική περίθαλψη σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση προς την κατεύθυνση του καλύτερου υπάρχοντος επιπέδου. Ας εξετάσουμε το παράδειγμα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης. αν και τα ποσοστά επιβίωσης βελτιώνονται γενικά, υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην επιβίωση μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, όπου τα ποσοστά επιβίωσης για πέντε έτη κυμαίνονται από το υψηλό επίπεδο του 78% στην Αυστρία ως το 47% στην Πολωνία και την Εσθονία [8] (βλ. πίνακα).

[8] EUROCARE 3 - επιβίωση των καρκινοπαθών στην Ευρώπη. βλέπε http://www.eurocare.it/ .

Πολλοί από τους ειδικούς αυτούς τομείς σχετίζονται επίσης με τους συνολικούς στόχους της προσπελασιμότητας, της ποιότητας και της οικονομικής βιωσιμότητας που ορίζονται στην ανακοίνωση για την επέκταση της ανοικτής μεθόδου συντονισμού ώστε να συμπεριλάβει την υγειονομική περίθαλψη και τη μακροχρόνια περίθαλψη. Ενώ θα αναπτύσσεται η συνεργασία, η ανοικτή μέθοδος συντονισμού μπορεί να προσφέρει ένα μηχανισμό για τη διάρθρωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σε συγκεκριμένους τομείς, με ειδικούς στόχους και τακτική εξέταση της προόδου που σημειώνεται για την επίτευξη τους.

>ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΓΡΑΦΗΚΟ>

2.1. Δικαιώματα και υποχρεώσεις των ασθενών

Όταν οι πολίτες χρειάζονται υγειονομική περίθαλψη είναι ιδιαίτερα σημαντικό γι' αυτούς να είναι βέβαιοι σχετικά με το τι μπορούν να περιμένουν από τα συστήματα υγείας και τους παρόχους περίθαλψης και το τι αναμένεται από αυτούς. Σε πολλά κράτη μέλη υπάρχουν ήδη δηλώσεις ή χάρτες που καθιστούν σαφή αυτά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Ένα βήμα προς την κατεύθυνση της εξασφάλισης σαφήνειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο πραγματοποιήθηκε στον ευρωπαϊκό χάρτη θεμελιωδών δικαιωμάτων, ο οποίος αναφέρει ότι «κάθε πρόσωπο δικαιούται να έχει πρόσβαση στην πρόληψη σε θέματα υγείας και να απολάβει ιατρικής περίθαλψης σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές».

Η διαδικασία προβληματισμού συνέστησε την περαιτέρω διερεύνηση της δυνατότητας επίτευξης κοινής κατανόησης σχετικά με τα δικαιώματα, τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις, τόσο ατομικές όσο και κοινωνικές, των ασθενών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αρχίζοντας από τη συγκέντρωση των υπαρχουσών πληροφοριών σχετικά με αυτά τα ζητήματα και σχετικά με το πώς αντιμετωπίζονται στα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη. Η ομάδα υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη θα μπορούσε να προχωρήσει περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση, αρχίζοντας με τον εντοπισμό των κοινών στοιχείων σε όλη την ΕΕ. Αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την παροχή έγκαιρης και κατάλληλης υγειονομικής περίθαλψης, την παροχή επαρκούς πληροφόρησης στους ασθενείς ώστε αυτοί να είναι σε θέση να κάνουν τις επιλογές τους σχετικά με τις διάφορες δυνατότητες θεραπείας, την τήρηση της εμπιστευτικότητας των δεδομένων των σχετικών με την υγεία, το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στην έρευνα για την υγεία και την αποζημίωση για βλάβη λόγω αμέλειας στο πλαίσιο υγειονομικής περίθαλψης. Θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των επαγγελματιών στον τομέα της υγείας. Ενδέχεται να υπάρχουν κάποιες διαφορές, αλλά διαχρονικά αυτές οι συζητήσεις θα μπορούσαν να έχουν ως στόχο την παροχή ενός συνεπούς πλαισίου για τα δικαιώματα των ασθενών σε όλη την Ευρώπη. Αυτό είναι ένα ζήτημα που θα μπορούσε επίσης να αντιμετωπιστεί με την ανοικτή μέθοδο συντονισμού, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.

Για τους πολίτες, το πρώτο βήμα πρέπει να είναι μια σαφέστερη δήλωση των υφιστάμενων δικαιωμάτων τους σε υγειονομική περίθαλψη βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας. Η πρόσβαση των ατόμων σε περίθαλψη αποτελεί μέρος της αρμοδιότητας των κρατών μελών στο πλαίσιο των οικείων συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και ασφάλισης υγείας. Τα δικαιώματα στο πλαίσιο της κοινοτικής νομοθεσίας αφορούν κυρίως την επιστροφή δαπανών για περίθαλψη που παρέχεται σε άλλο κράτος μέλος και παρουσιάζονται στην προτεινόμενη οδηγία για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και στον κανονισμό 1408/71 για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης [9], που αντανακλούν και οι δύο τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Το πλαίσιο αυτό αντικατοπτρίζει τις ακόλουθες γενικές αρχές:

[9] Η υγειονομική περίθαλψη που παρέχεται κατά τη διάρκεια προσωρινής διαμονής εξετάζεται σε μια πρόσφατη τροποποίηση η οποία προβλέπει την ευθυγράμμιση των δικαιωμάτων.

- οποιαδήποτε μη νοσοκομειακή περίθαλψη την οποία δικαιούστε στο κράτος μέλος σας μπορείτε επίσης να την αναζητήσετε σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος χωρίς προηγούμενη έγκριση, και να σας επιστρέφονται οι δαπάνες με ανώτατο όριο το επίπεδο επιστροφής που παρέχει το σύστημά σας,

- οποιαδήποτε νοσοκομειακή περίθαλψη την οποία δικαιούστε στο κράτος μέλος σας μπορείτε επίσης να την αναζητήσετε σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος με την προϋπόθεση ότι έχετε λάβει πρώτα έγκριση από το σύστημά σας. Αυτή η έγκριση πρέπει να χορηγείται αν το σύστημά σας δεν μπορεί να παράσχει την εν λόγω περίθαλψη σε ένα χρονικό όριο αποδεκτό από ιατρική άποψη λαμβανομένης υπόψη της κατάστασής σας. Και στην περίπτωση αυτή, σας επιστρέφονται οι δαπάνες με ανώτατο όριο τουλάχιστον το επίπεδο επιστροφής που παρέχει το σύστημά σας,

- εάν επιθυμείτε να αναζητήσετε θεραπεία στο εξωτερικό, οι υγειονομικές αρχές σας μπορούν να σας παράσχουν πληροφορίες σχετικά με το πώς μπορείτε να ζητήσετε έγκριση για περίθαλψη σε άλλο κράτος μέλος, τα επίπεδα επιστροφής που εφαρμόζονται, και πώς μπορείτε να ασκήσετε προσφυγή εναντίον αποφάσεων εφόσον το επιθυμείτε,

Επιπλέον, σύμφωνα με τον κανονισμό 1408/71, αν διαμένετε προσωρινά σε άλλο κράτος μέλος από το δικό σας - για ταξίδι, σπουδές, απόσπαση ή αναζήτηση απασχόλησης - και αν τύχει να χρειαστείτε υγειονομική περίθαλψη, θα σας παρασχεθεί στην ίδια βάση με τα άτομα που είναι ασφαλισμένα στην εν λόγω χώρα. Εάν χρειαστεί να πληρώσετε για την περίθαλψη αυτή, οι δαπάνες σας θα σας επιστραφούν στη χώρα καταγωγής σας, σύμφωνα με τα τιμολόγια και τις αμοιβές που ισχύουν στο κράτος μέλος όπου παρασχέθηκε η περίθαλψη. Μετά την 1η Ιουνίου 2004, το δικαίωμα αυτό θα αποδεικνύεται χρησιμοποιώντας την ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης υγείας που θα αντικαταστήσει τα σημερινά έντυπα, και ιδίως το έντυπο E111 [10].

[10] Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εισαγωγή της ευρωπαϊκής κάρτας ασφάλισης υγείας, βλέπε MEMO/04/75, προσπελάσιμο μέσω της βάσης δεδομένων RAPID στην εξής διεύθυνση: http://europa.eu.int/rapid/start/cgi/ guesten.ksh.

Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε επίσης την Επιτροπή να διερευνήσει, σε διαβούλευση με τα κράτη μέλη, τρόπους για τη βελτίωση της ασφάλειας δικαίου σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου όσον αφορά το δικαίωμα των ασθενών να επωφελούνται από ιατρική περίθαλψη σε άλλο κράτος μέλος, και να υποβάλει κατάλληλες προτάσεις.

Η Επιτροπή έχει λάβει ή θα λάβει μέτρα σχετικά με διάφορα θέματα για να σχηματίσει σαφέστερη εικόνα του αντικτύπου των δικαιωμάτων των πολιτών δυνάμει της κοινοτικής νομοθεσίας να αναζητούν υγειονομική περίθαλψη σε άλλα κράτη μέλη και να τους επιστρέφονται οι σχετικές δαπάνες. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν:

- την παροχή καλύτερων και σαφέστερων πληροφοριών σχετικά με τα εν λόγω δικαιώματα και τη σημασία τους στην πράξη, όπως περιγράφεται παραπάνω,

- την παροχή καλύτερης ασφάλειας δικαίου όσον αφορά το καθεστώς έγκρισης για την επιστροφή των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης που πραγματοποιούνται σε άλλο κράτος μέλος, σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου μέσω της πρότασης οδηγίας της Επιτροπής για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά (COM(2004)2),

- τη βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων μέσω της επέκτασης της εφαρμογής της αξιολόγησης του αντικτύπου στην υγεία, ώστε να καλύπτεται η αξιολόγηση του αντικτύπου στις υπηρεσίες υγείας, όπως περιγράφεται παραπάνω στο τμήμα για την καλύτερη κατανόηση της ευρωπαϊκής συμβολής στους στόχους υγειονομικής περίθαλψης,

- την απλούστευση των υφιστάμενων κανόνων για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης μέσω του εκσυγχρονισμού και της απλούστευσης του κανονισμού 1408/71,

- τη διευκόλυνση της κινητικότητας των πολιτών μέσω της απλούστευσης των διαδικασιών και της εισαγωγής της ευρωπαϊκής κάρτας ασφάλισης υγείας από την 1η Ιουνίου 2004,

- τη βελτίωση των πληροφοριών για την κινητικότητα των ασθενών και των εξελίξεων της υγειονομικής περίθαλψης, όπως αναφέρεται στο τμήμα για την πληροφόρηση,

- και τη διευκόλυνση της συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω της σύστασης της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη, όπως αναφέρεται στο τμήμα για την ευρωπαϊκή συμβολή στους στόχους υγείας.

Η Επιτροπή καλεί επίσης τα κράτη μέλη να ενεργήσουν ώστε να αυξηθεί η ενημέρωση σχετικά με τις πρωτοβουλίες αυτές και να βελτιωθεί η ασφάλεια δικαίου όσον αφορά το δικαίωμα των ασθενών, στο πλαίσιο των οικείων συστημάτων τους, να επωφελούνται από ιατρική περίθαλψη σε άλλο κράτος μέλος. Εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να καθορίσει τους κανόνες που διέπουν τα δικαιώματα ή τις υποχρεώσεις σχετικά με την υγειονομική κάλυψη στο πλαίσιο του οικείου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης. Επίσης, εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να καθορίσει τους όρους χορήγησης των παροχών που προβλέπονται στο πλαίσιο του οικείου συστήματος ασφάλισης ασθενείας. Σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες για την ελευθερία διακίνησης, αρκεί οι εν λόγω όροι να μην εισάγουν διακρίσεις και να μην αποτελούν εμπόδιο στην ελευθερία κυκλοφορίας των προσώπων και των υπηρεσιών καθώς και στην ελευθερία εγκατάστασης. Επομένως, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να επανεξετάσουν τα συστήματά τους ώστε να προσδιορίσουν εάν επιθυμούν να αποσαφηνίσουν τις παροχές που χορηγούν και τους όρους πρόσβασης σε αυτές. Για παράδειγμα, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ασφάλεια δικαίου στο πλαίσιο των οικείων συστημάτων εξασφαλίζοντας τη σαφήνεια και τη διαφάνεια των όρων πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη. Η Επιτροπή είναι πρόθυμη να στηρίξει τις προσπάθειες αυτές, για παράδειγμα ανταλλάσσοντας πληροφορίες μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη και, ενδεχομένως, αναπτύσσοντας καθοδήγηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι πρωτοβουλίες που περιγράφονται παραπάνω θα συμβάλουν σε σημαντικό βαθμό στην αντιμετώπιση των ανησυχιών σχετικά με την ασφάλεια δικαίου που εντοπίστηκαν από τη διαδικασία προβληματισμού. Η αρμοδιότητα των κρατών μελών για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη αναγνωρίζεται επίσης σαφώς από τη συνθήκη ΕΚ, καθώς και από τον τρόπο ερμηνείας και εφαρμογής της από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Υπάρχουν και άλλες επιλογές για το μέλλον, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω νομικής αποσαφήνισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά θα πρέπει να εξεταστούν υπό το πρίσμα των μέτρων που περιγράφονται ήδη στην παρούσα ανακοίνωση και των περαιτέρω εξελίξεων στον υπόψη τομέα.

Η Επιτροπή θα αναπτύξει υλικά για την παροχή περισσότερης πληροφόρησης με βάση τις αρχές αυτές και τις αναλυτικές διατάξεις για τους πολίτες σε όλη την Ένωση, καθώς και τα σχετικά σημεία επαφής για τα διαφορετικά συστήματα στα κράτη μέλη. Τα υπάρχοντα γραφεία πληροφόρησης των πολιτών όπως τα ευρωπαϊκά κέντρα καταναλωτών και τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Πληροφόρησης μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην αύξηση της συνειδητοποίησης αυτών των δικαιωμάτων, και θα καταβάλουμε προσπάθειες να εξασφαλίσουμε ότι οι πολίτες μπορούν να λαμβάνουν συγκεκριμένες συμβουλές για την επίλυση τυχόν δυσκολιών που αντιμετωπίζουν κατά την άσκηση των δικαιωμάτων τους στην πράξη.

2.2. Από κοινού χρήση της πλεονάζουσας δυναμικότητας και διακρατική περίθαλψη

Όπως αναφέρει η έκθεση της διαδικασίας προβληματισμού, η συνεργασία μεταξύ των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να προσφέρει οφέλη για τους ασθενείς και για καλύτερη λειτουργία των συστημάτων συνολικά, όπως για παράδειγμα στις μεθοριακές περιφέρειες ή εκεί όπου υπάρχει περιορισμένη δυναμικότητα. Υπάρχουν ήδη πολλά σχετικά σχέδια, και έχει αναπτυχθεί ένα ευρύ φάσμα λύσεων για τις πρακτικές δυσκολίες της διασυνοριακής συνεργασίας. Ωστόσο, επειδή τα σχέδια αυτά αναπτύχθηκαν με βάση τοπικές πρωτοβουλίες, υπάρχει περιορισμένη συγκέντρωση γνώσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με τα διδάγματα από αυτά.

Η διαδικασία προβληματισμού συνέστησε την αξιολόγηση των υπαρχόντων σχεδίων διασυνοριακής περίθαλψης, ιδιαίτερα τα σχέδια Euregio, και την ανάπτυξη δικτύωσης μεταξύ των σχεδίων για να υπάρξει κοινή αξιοποίηση των βέλτιστων πρακτικών. Η Επιτροπή σκοπεύει να υποστηρίξει ένα σχέδιο στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημόσια υγεία [11] για την αξιολόγηση των σχεδίων Euregio στον τομέα της υγείας και για την αξιολόγηση των πιο επιτυχημένων περιφερειών με βάση τη συνεργασία σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη. Αυτή η μελέτη σκοπεύει να συλλέξει τις πληροφορίες μέσω συνεντεύξεων με τα καλύτερα υπάρχοντα σχέδια διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης και θα διαδώσει τα αποτελέσματα μέσω εργαστηρίων, ενός συνεδρίου και ενός ιστοχώρου. Η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης τρόπους υποστήριξης της δικτύωσης μεταξύ αυτών των σχεδίων και θα διατυπώσει ενδεχομένως κατάλληλες προτάσεις.

[11] Απόφαση αριθ. 1786/2002/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Σεπτεμβρίου 2002 για τη θέσπιση προγράμματος κοινοτικής δράσης στον τομέα της δημόσιας υγείας (2003-2008), ΕΕ L 271 της 9.10.2002.

Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε επίσης την Επιτροπή να διερευνήσει κατά πόσον είναι δυνατό να καταρτισθεί ένα σαφές και διαφανές πλαίσιο για την αγορά περίθαλψης, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους αρμόδιους φορείς των κρατών μελών κατά τη σύναψη συμφωνιών μεταξύ τους, και να υποβάλει κατάλληλες προτάσεις. Το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η συλλογή πληροφοριών για τυχόν υπάρχουσες συμφωνίες για την αγορά περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων τυχόν επίσημων συμφωνιών μεταξύ αγοραστών και παρόχων σε διάφορες χώρες της ΕΕ που παρέχουν μηχανισμούς οι οποίοι επιτρέπουν στους ασθενείς να εξασφαλίζουν περίθαλψη σε άλλα κράτη μέλη. Θα καλέσουμε τα κράτη μέλη να διαβιβάσουν πληροφορίες σχετικά με τέτοιες συμφωνίες μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη και θα εξετάσουμε μαζί με τα κράτη μέλη ποιος θα είναι ο καλύτερος τρόπος να προχωρήσουμε όταν θα είναι διαθέσιμες οι πληροφορίες, ενδεχομένως μέσω της ενσωμάτωσης ενός κοινού στόχου σχετικά με το θέμα αυτό στο πλαίσιο της ανοικτής μεθόδου συντονισμού για την υγειονομική περίθαλψη και τη μακροχρόνια περίθαλψη.

2.3. Επαγγελματίες στον τομέα της υγείας

Η κινητικότητα στον τομέα της υγείας δεν αφορά μόνο τους ασθενείς. οι επαγγελματίες της υγείας μετακινούνται και αυτοί από τη μια χώρα στην άλλη. Αυτό διευκολύνεται από τους ευρωπαϊκούς κανόνες για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Αυτοί οι κανόνες απλουστεύονται σήμερα με βάση την πρόταση οδηγίας σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (COM(2002) 119), που σκοπό έχει να εξασφαλίσει σαφείς, απλές και διαφανείς διαδικασίες αναγνώρισης μέσω της ενοποίησης της τρέχουσας νομοθεσίας στον τομέα αυτό όσον αφορά ιδιαιτέρως την αυτόματη αναγνώριση για ορισμένα επαγγέλματα στον τομέα της υγείας. Καθιερώνει επίσης κάποια νέα στοιχεία για άλλα επαγγέλματα του τομέα της υγείας, όπως η δυνατότητα αυτόματης αναγνώρισης μέσω επαγγελματικών βάσεων. Η διαδικασία προβληματισμού ενθάρρυνε τις τρέχουσες εργασίες της Επιτροπής του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την εξασφάλιση σαφών, απλών και διαφανών διαδικασιών αναγνώρισης, που θα ενσωματώνουν έναν υψηλό βαθμό αυτόματης αναγνώρισης, όπως συμβαίνει με τους τρέχοντες τομεακούς κανόνες, για να διευκολυνθεί και να αναπτυχθεί η κινητικότητα των επαγγελματιών της υγείας. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να προωθεί τις σχετικές εργασίες με τα άλλα θεσμικά όργανα που συμμετέχουν ώστε να εκδοθεί η οδηγία το ταχύτερο δυνατόν.

Ένα ιδιαίτερο ζήτημα που αντιμετωπίζεται σε αυτές τις συζητήσεις είναι η κοινοποίηση των διαδικασιών καταγγελίας επαγγελματικών αδικημάτων, για να εντοπιστεί η πιο κατάλληλη μέθοδος για τη διασφάλιση επαρκούς εμπιστευτικής ανταλλαγής πληροφοριών σχετικών με την ελεύθερη κυκλοφορία επαγγελματιών του τομέα της υγείας και άλλων τομέων. Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί προπαρασκευαστικές εργασίες στο πλαίσιο σχεδίου που καλείται «Sysex» στο Βέλγιο, που παρέχει στους πολίτες πληροφορίες σχετικά με τους κανόνες και τις διαδικασίες για την επαγγελματική αναγνώριση, επιτρέπει την υποβολή σε απευθείας σύνδεση αιτήσεων για αναγνώριση, και επιτρέπει επίσης την ανταλλαγή εμπιστευτικών πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών. Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη εξετάζουν εάν είναι εφικτή η επέκταση αυτού του σχεδίου σε όλη την ΕΕ.

Γενικότερα, η πληροφόρηση σχετικά με τον αριθμό των επαγγελματιών της υγείας, τις ειδικεύσεις τους, και την κατανομή τους είναι σημαντική για τον προγραμματισμό και την παροχή υπηρεσιών υγείας. Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε τα κράτη μέλη και τις υπό ένταξη χώρες αλλά και την Επιτροπή να αναπτύξουν και να ενισχύσουν το σύστημα συλλογής ακριβών δεδομένων σχετικά με την κινητικότητα των επαγγελματιών της υγείας, και ενθάρρυνε τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη να συλλέγουν και να μοιράζονται μεταξύ τους συγκρίσιμα δεδομένα για το εργατικό δυναμικό όσον αφορά τους επαγγελματίες της υγείας, σε συνεργασία με την Επιτροπή και τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς. Τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να συλλέγονται μέσω των υφισταμένων επιτροπών για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, στην πράξη όμως οι στατιστικές που παρέχουν τα κράτη μέλη μέσω αυτών των επιτροπών για τα επαγγέλματα της υγείας απέχουν πολύ από το να είναι πλήρεις. Η Επιτροπή καλεί τις εθνικές αρχές υγείας να παρέχουν στις εν λόγω επιτροπές ενημερωμένες και πλήρεις στατιστικές σχετικά με την κυκλοφορία των επαγγελματιών της υγείας για σκοπούς τόσο διασυνοριακής περίθαλψης όσο και μόνιμης εγκατάστασης σε άλλο κράτος μέλος.

Η συλλογή αυτών των πληροφοριών είναι ιδιαίτερα σημαντική δεδομένων των υφισταμένων ελλείψεων επαγγελματιών της υγείας σε ορισμένα κράτη μέλη. Αυτές οι ελλείψεις θα επιδεινωθούν κατά τα επόμενα έτη λόγω της γήρανσης του εργατικού δυναμικού στον τομέα της υγείας. Μεταξύ 1995 και 2000, ο αριθμός των ιατρών ηλικίας κάτω των 45 σε όλη την Ευρώπη μειώθηκε κατά 20%, ενώ ο αριθμός των ιατρών ηλικίας άνω των 45 αυξήθηκε κατά περισσότερο από 50%. Οι μέσοι όροι ηλικίας αυξάνονται και όσον αφορά τους νοσοκόμους. σε πέντε κράτη μέλη σχεδόν το 50% των νοσοκόμων είχε ηλικία άνω των 45. Αν συνεχιστούν αυτές οι τάσεις, οι ελλείψεις προσωπικού θα καταστούν κρίσιμες στο σύνολο της ΕΕ κατά τις επόμενες δεκαετίες. Η διευκόλυνση της κινητικότητας μπορεί έως ένα σημείο να εξασφαλίσει ότι οι επαγγελματίες της υγείας θα πηγαίνουν εκεί που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη γι' αυτούς. Αν όμως οι συνολικοί αριθμοί και οι ειδικεύσεις των επαγγελματιών της υγείας δεν είναι επαρκείς, αυτό εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει σημαντικό κίνδυνο για τα συστήματα υγείας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ο αντίκτυπος θα είναι πιο αισθητός στα φτωχότερα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο αυτό, θα είναι δύσκολο για μια οποιαδήποτε χώρα να επενδύει στην εκπαίδευση επαγγελματιών της υγείας χωρίς να γνωρίζει ότι το ίδιο θα πράξουν και οι άλλες χώρες. Μια συντονισμένη ευρωπαϊκή στρατηγική που θα καλύπτει ζητήματα όπως η παρακολούθηση, η εκπαίδευση, οι προσλήψεις και οι συνθήκες εργασίας των επαγγελματιών της υγείας μπορεί να εξασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη θα εισπράξουν την απόδοση των επενδύσεών τους σε επαγγελματίες της υγείας και ότι η Ένωση στο σύνολό της θα είναι σε θέση να καλύψει τους στόχους της παροχής υγειονομικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν αυτό το ζήτημα σε συνεργασία με τα επαγγέλματα της υγείας.

2.4. Ευρωπαϊκά κέντρα αναφοράς

Όπως αναφέρεται από τη διαδικασία προβληματισμού, τα ευρωπαϊκά κέντρα αναφοράς θα μπορούσαν να παράσχουν υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης για ασθενείς που έχουν παθήσεις οι οποίες απαιτούν ιδιαίτερη συγκέντρωση πόρων ή ειδίκευσης για να παρασχεθεί περίθαλψη υψηλής ποιότητας και αποτελεσματική ως προς το κόστος, ιδίως δε για σπάνιες ασθένειες. Τα κέντρα αναφοράς θα μπορούσαν επίσης να αποτελέσουν εστιακά σημεία για ιατρική εκπαίδευση και έρευνα, διάδοση πληροφοριών και αξιολόγηση. Το οποιοδήποτε σύστημα ευρωπαϊκών κέντρων αναφοράς πρέπει να είναι ευέλικτο, αντικειμενικό και διαφανές, με σαφή κριτήρια, επιστημονική και επαγγελματική συμμετοχή, και θα πρέπει να λάβει υπόψη την ανάγκη κατάλληλης κατανομής των υπηρεσιών και των ειδικεύσεων σε ολόκληρη τη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη, να διεξαγάγει μελέτη χαρτογράφησης σχετικά με τα κέντρα αναφοράς, λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερθείσες αρχές, και να διερευνήσει με ποιον τρόπο είναι δυνατό να ενισχυθούν η δικτύωση και η συνεργασία στα θέματα αυτά, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης, του καθορισμού και της ανάπτυξης των κέντρων. Η Επιτροπή θα προωθήσει αυτήν τη σύσταση με μια πρόσκληση υποβολής προσφορών στο πλαίσιο του προγράμματος δημόσιας υγείας. Με βάση τα αποτελέσματα αυτού του σχεδίου θα εξετάσουμε τυχόν συγκεκριμένες προτάσεις γι' αυτά τα ζητήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου θα περιλαμβάνονται τυχόν νέες δομές συνεργασίας και μέθοδοι για τον εντοπισμό κέντρων αναφοράς σε όλη την Ευρώπη. Η συνεργασία στον τομέα αυτό έχει μεγάλες δυνατότητες για την εξασφάλιση οφελών για τους ασθενείς με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε άκρως ειδικευμένη περίθαλψη, και για τα συστήματα υγείας με την αποτελεσματικότερη δυνατή χρήση των πόρων, όπως για παράδειγμα με τη συγκέντρωση πόρων για την αντιμετώπιση σπάνιων παθήσεων.

2.5. Αξιολόγηση της τεχνολογίας της υγείας

Οι εξελίξεις της τεχνολογίας της υγείας ήταν βασικό στοιχείο για την πολύ μεγάλη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας κατά τη σύγχρονη εποχή. Η τεχνολογία της υγείας κατά την έννοια αυτή περιλαμβάνει συσκευές και προϊόντα σχετικά με την υγεία, καθώς και τεχνικές. Η πρόοδος στις τεχνολογίες της υγείας όχι μόνο μας επέτρεψε να αναπτύξουμε πιο αποτελεσματικές θεραπείες από παλαιότερα, αλλά και να διευρύνουμε το πεδίο της παρέμβασης στην υγεία ώστε να θεραπεύουμε παθήσεις που παλαιότερα ήταν ανίατες.

Αυτό οφείλεται κατά ένα μέρος στο γεγονός ότι οι εξελίξεις της τεχνολογίας της υγείας ήταν ο σημαντικότερος παράγοντας πίσω από τις αυξήσεις των δαπανών των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας κατά τις πρόσφατες δεκαετίες. Όλοι επιθυμούμε να επωφεληθούμε από την πιο αποτελεσματική διαθέσιμη υγειονομική περίθαλψη. Ωστόσο, οι πιο δαπανηρές ή πιο πρόσφατες θεραπείες δεν είναι απαραίτητα οι πιο αποτελεσματικές. Οι νέες εξελίξεις στην τεχνολογία της υγείας πρέπει να αξιολογούνται κατάλληλα και να συγκρίνονται με άλλες επιλογές για να υπάρχει μια ικανοποιητική βάση τεκμηρίωσης για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη. Η αξιολόγηση της τεχνολογίας της υγείας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της ασφάλειας, της αποτελεσματικότητας και των ευρύτερων συνεπειών των διαφόρων τεχνολογιών της υγείας. Προς το παρόν, αυτού του είδους η αξιολόγηση δεν πραγματοποιείται επαρκώς, και οι υπάρχουσες εργασίες σε όλη την Ένωση είναι κατακερματισμένες. Ένα παράδειγμα είναι ο φαρμακευτικός τομέας στον οποίο, αν και οι αξιολογήσεις των κλινικών δοκιμών και της αποτελεσματικότητας ως προς το κόστος των φαρμακευτικών προϊόντων καθίστανται τακτικό στοιχείο των περισσότερων εθνικών προγραμμάτων τιμολόγησης και επιστροφής δαπανών της υγειονομικής περίθαλψης, λειτουργούν με μια ποικιλία διαφορετικών τρόπων. Η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί να προσφέρει προστιθέμενη αξία με την από κοινού χρήση πληροφοριών, την αποφυγή των επικαλύψεων και το συντονισμό των δραστηριοτήτων για την επίτευξη των μέγιστων δυνατών αποτελεσμάτων. Έχουν ήδη αρχίσει ορισμένες εργασίες στο φαρμακευτικό τομέα μέσω της επιτροπής διαφάνειας που έχει συσταθεί στο πλαίσιο της οδηγίας 89/105/ΕΟΚ.

Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε την Επιτροπή να εξετάσει με ποιο τρόπο θα μπορούσε να οργανωθεί και να χρηματοδοτηθεί ένα βιώσιμο δίκτυο και ένα πλαίσιο συντονισμού για την αξιολόγηση των τεχνολογιών της υγείας και να διατυπώσει κατάλληλες προσπάθειες. Μπορούμε να βασιστούμε στη συνεργασία και τα σχέδια που ήδη υποστηρίζονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων δημόσιας υγείας για την εναρμόνιση της μεθοδολογίας των αξιολογήσεων και για τη διερεύνηση του ρόλου της αξιολόγησης της τεχνολογίας της υγείας στα μελλοντικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στα κράτη μέλη. Η Επιτροπή σκοπεύει να δημιουργήσει ένα μηχανισμό συντονισμού για να συνδέσει τα διάφορα σχέδια, τους οργανισμούς και τις υπηρεσίες που ήδη υπάρχουν και να συγκεντρώνει τα αποτελέσματα και τις πληροφορίες με εύχρηστο και αποτελεσματικό τρόπο, και θα διατυπώσει ξεχωριστές συγκεκριμένες προτάσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας πρότασης για τη διενέργεια μελέτης. Η αποτελεσματικότητα ως προς το κόστος των τεχνολογιών της υγείας μπορεί επίσης να αποτελέσει το αντικείμενο ειδικών στόχων στο πλαίσιο της ανοικτής μεθόδου συντονισμού που προτείνεται για την υγειονομική και τη μακροχρόνια περίθαλψη. Οι πρωτοβουλίες αυτές θα βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς σε όλη την Ευρώπη επωφελούνται από περίθαλψη η οποία αντικατοπτρίζει τις πιο πρόσφατες προόδους της ιατρικής τεχνολογίας, και επίσης τα συστήματα υγείας μπορούν να εξασφαλίσουν ότι χρησιμοποιούν τους περιορισμένους πόρους τους με τον πιο αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο.

3. Πληροφόρηση

3.1. Στρατηγική πληροφόρησης για τα συστήματα υγείας

Η πληροφόρηση για τα συστήματα υγείας έχει ζωτική σημασία. Υποστηρίζει την ικανότητα των πολιτών να χρησιμοποιούν τα συστήματα υγείας, την ικανότητα των επαγγελματιών να πραγματοποιούν διαγνώσεις, να θεραπεύουν ή να παραπέμπουν, και την ικανότητα των αρχών των αρμόδιων για την υγεία να προγραμματίζουν και να διαχειρίζονται τα συστήματα στο σύνολό τους. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η πληροφόρηση είναι η βάση του εντοπισμού της βέλτιστης πρακτικής και της σύγκρισης των προτύπων. Πολλές πτυχές της στρατηγικής που παρουσιάζεται στην παρούσα ανακοίνωση εξαρτώνται από την κατάλληλη πληροφόρηση. Όμως, μία από τις συνέπειες του κυρίως εθνικού χαρακτήρα των συστημάτων υγείας είναι ότι υπάρχει έλλειψη πληροφοριών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Απαιτείται μια στρατηγική για την ανάπτυξη της πληροφόρησης για τα συστήματα υγείας μελλοντικά. Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε την Επιτροπή να αναπτύξει ένα πλαίσιο για την πληροφόρηση σχετικά με την υγεία σε επίπεδο ΕΕ με βάση τα αποτελέσματα του προγράμματος για τη δημόσια υγεία, όπου περιλαμβάνονται ο εντοπισμός των διαφόρων αναγκών πληροφόρησης από την άποψη των διαμορφωτών της πολιτικής, των ασθενών και των επαγγελματιών, ο τρόπος παροχής των σχετικών πληροφοριών, οι αρμοδιότητες των διαφόρων εμπλεκομένων παραγόντων και ο συνυπολογισμός των σχετικών εργασιών της ΠΟΥ και του ΟΟΣΑ. Η έκθεση επεσήμανε επίσης μια σειρά τομέων στους οποίους απαιτείται πληροφόρηση, από τις πληροφορίες σχετικά με την αναλυτική παροχή υγειονομικής περίθαλψης έως τη δημιουργία ενός πλαισίου για συστηματική συλλογή δεδομένων σχετικά με τον όγκο και τη φύση των κινήσεων των ασθενών, όπου περιλαμβάνονται τα δεδομένα για ροές σχετικές με τον τουρισμό για μακροπρόθεσμες παραμονές.

Έχουν ήδη αρχίσει εργασίες για τη βελτίωση της πληροφόρησης σχετικά με την κινητικότητα των ασθενών και την κινητικότητα των επαγγελματιών της υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτό προωθείται στην ομάδα εργασίας για τα συστήματα υγείας που έχει συσταθεί στο πλαίσιο της πρώτης θεματικής ενότητας του προγράμματος για τη δημόσια υγεία. Αυτή η ομάδα εμπειρογνωμόνων θα συνεδριάζει δύο φορές ανά έτος και θα συμβουλεύει την Επιτροπή σχετικά με τον τρόπο κάλυψης των αναγκών για πληροφορίες στον τομέα των συστημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της διάδοσης των αποτελεσμάτων. Αυτό μπορεί να βασιστεί στις εργασίες που έχουν αρχίσει από το πρόγραμμα παρακολούθησης της υγείας μέσω δώδεκα σχεδίων στον τομέα των πληροφοριών για τα συστήματα υγείας που καλύπτουν τα δεδομένα για τα νοσοκομεία, την πρωτοβάθμια περίθαλψη, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τις προσπάθειες για πρόληψη και προώθηση της υγείας, τους επαγγελματίες υγειονομικής περίθαλψης και ένα σχέδιο-ομπρέλα που παρέχει περιγραφικές πληροφορίες σχετικά με τους φορείς και τις δραστηριότητες παροχής υγειονομικής περίθαλψης. Οι εργασίες της ομάδας εργασίας για τα συστήματα υγείας συντονίζονται στενά με το κοινοτικό στατιστικό πρόγραμμα [12] και ιδιαίτερα με τη βασική ομάδα εργασίας για τις στατιστικές υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και με τις συνεχιζόμενες εργασίες στον ΟΟΣΑ και την ΠΟΥ. Τα προγράμματα-πλαίσια για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη [13] μπορούν επίσης να συμβάλουν στην προσπάθεια αυτή. για παράδειγμα, ένα προσεχές σχέδιο θα καλύψει την αξιολόγηση των επιδόσεων των ιδρυμάτων υγειονομικής περίθαλψης για την αξιολόγηση και τη σύγκριση διαφορετικών στρατηγικών ποιότητας.

[12] Βλέπε κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 322/97 του Συμβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 1997 σχετικά με τις κοινοτικές στατιστικές.

[13] Απόφαση αριθ.1513/2002/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2002, για το έκτο πρόγραμμα πλαίσιο δραστηριοτήτων έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, με σκοπό τη συμβολή στη δημιουργία του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας και στην καινοτομία (2002-2006), ΕΕ L 232/1 της 29.08.2002.

Στη συνιστώσα «πληροφόρηση» του προγράμματος για τη δημόσια υγεία αναπτύσσεται επίσης η έννοια της ευρωπαϊκής διαδικτυακής πύλης δημόσιας υγείας. Η πύλη, που θα χρηματοδοτηθεί από κοινοτικούς πόρους, θα λειτουργεί ως ενιαίο σημείο πρόσβασης σε πληροφορίες για την υγεία, ταξινομημένες κατά θέματα. Συγκεκριμένα, θα παρέχει πρόσβαση σε κοινοτικούς δείκτες υγείας σχετικά με έξι θέματα (θνησιμότητα και νοσηρότητα, τραυματισμοί και ατυχήματα, τρόποι ζωής, υγεία και περιβάλλον, ψυχική υγεία και συστήματα υγείας) καθώς και σε μια ανάλυση με βάση τους δείκτες και τις συστάσεις πολιτικής. Επιπλέον, η Επιτροπή, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Αξιολόγησης Φαρμάκων και τα κράτη μέλη εφαρμόζουν μια στρατηγική πληροφορικής για το φαρμακευτικό τομέα, η οποία περιλαμβάνει πρόταση για τη δημιουργία της βάσης δεδομένων EuroPharm που περιέχει ένα εναρμονισμένο σύνολο πληροφοριών για όλα τα φάρμακα για τα οποία έχει χορηγηθεί άδεια στην ΕΕ. Η ενέργεια αυτή θα ενταχθεί επίσης σε μια ευρύτερη στρατηγική για τη βελτίωση της ποιότητας των υφιστάμενων πληροφοριών προς τους καταναλωτές σχετικά με τα φάρμακα. Οι πρωτοβουλίες αυτές θα προσφέρουν μια στερεή βάση για την ανάπτυξη μιας συνεκτικής ευρωπαϊκής στρατηγικής πληροφόρησης για τα συστήματα υγείας συνολικά.

3.2. Κίνητρα και εύρος της διασυνοριακής περίθαλψης

Η διαδικασία προβληματισμού εντόπισε ειδικότερα την ανάγκη για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα κίνητρα και το εύρος της διασυνοριακής περίθαλψης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κλήθηκε να εκπονήσει μελέτη για τον προσδιορισμό των κινήτρων των ασθενών που μετακινούνται εκτός των συνόρων, των ειδικοτήτων που αφορά η μετακίνηση, της φύσης των διμερών συμφωνιών, των απαιτήσεων των ασθενών και των ιατρών για ενημέρωση, και της εμπειρίας των ασθενών, λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη την πτυχή της διεύρυνσης. Η Επιτροπή προτίθεται να εξετάσει τα θέματα αυτά με την εκπόνηση ειδικής μελέτης στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημόσια υγεία, καθώς και με ένα σχέδιο έρευνας με τίτλο «Ευρώπη για τους ασθενείς» το οποίο εξετάζει τα οφέλη και τις προκλήσεις της αυξημένης κινητικότητας των ασθενών στην Ευρώπη.

3.3. Προστασία των δεδομένων

Στο πλαίσιο της διαδικασίας προβληματισμού αναφέρθηκαν επίσης συγκεκριμένες ανησυχίες όσον αφορά την προστασία των δεδομένων και την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ κρατών μελών και σε επίπεδο ΕΕ, και η Επιτροπή κλήθηκε να εξετάσει το ζήτημα. Τα θέματα αυτά καλύπτονται από την οδηγία 95/46/ΕΚ [14] για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών.

[14] ΕΕ L 281 της 23/11/1995.

Ο στόχος της οδηγίας είναι να εναρμονίσει τη νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων στα κράτη μέλη ώστε να διευκολυνθεί η ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσα στην Ένωση, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες των φυσικών προσώπων. Η οδηγία προβλέπει τη γενική απαγόρευση της επεξεργασίας των ευαίσθητων δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων σχετικά με την υγεία, με έναν περιορισμένο όμως αριθμό εξαιρέσεων. Ιδιαίτερα, η γενική απαγόρευση επεξεργασίας των ευαίσθητων δεδομένων μπορεί να αρθεί εάν το υποκείμενο των δεδομένων δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του, με την προϋπόθεση ότι η νομοθεσία του οικείου κράτους μέλους παρέχει στα πρόσωπα τη δυνατότητα να δίνουν τη συγκατάθεσή τους. Τα δεδομένα υγείας μπορούν επίσης να υποβληθούν σε επεξεργασία όταν αυτό απαιτείται για σκοπούς ιατρικής πρόληψης ή διάγνωσης, παροχής ιατροφαρμακευτικής αγωγής ή διαχείρισης των ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών, και όταν η επεξεργασία των δεδομένων εκτελείται από επαγγελματία της υγείας υποκείμενο στο επαγγελματικό απόρρητο ή από άλλο πρόσωπο το οποίο ομοίως υπέχει αντίστοιχη υποχρέωση εχεμύθειας.

Οι διατάξεις αυτές παρέχουν ένα πλαίσιο για την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και των δεδομένων υγείας στο πλαίσιο της διασυνοριακής περίθαλψης. Εντούτοις, η γνώση της ύπαρξης των εν λόγω διατάξεων ενδέχεται να μην επαρκεί στον τομέα της υγείας. Εάν δεν εφαρμόζονται, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η ιδιωτική ζωή των πολιτών δεν τηρείται δεόντως ή, αντιθέτως, ότι οι συναφείς πληροφορίες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την περίθαλψη των ασθενών δεν ακολουθούν τους ασθενείς όταν μεταβαίνουν σε άλλη χώρα της Ένωσης για λόγους περίθαλψης. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και με τις εθνικές αρχές προστασίας των δεδομένων για να αυξηθεί η ενημέρωση σχετικά με τις διατάξεις αυτές εφόσον εφαρμόζονται στην υγειονομική περίθαλψη και να αντιμετωπιστούν τυχόν εκκρεμή θέματα, εάν κριθεί αναγκαίο.

3.4. Ηλεκτρονική υγεία

Η χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας προσφέρει μεγάλες δυνατότητες στους ασθενείς, στους επαγγελματίες και στα συστήματα υγείας γενικά. Οι πληροφορίες σχετικά με την υγεία αποτελούν ήδη ένα από τα κυριότερα θέματα αναζήτησης στο Διαδίκτυο, καθώς οι ασθενείς επιθυμούν να είναι καλύτερα ενημερωμένοι για την υγεία τους και τις αποφάσεις που την επηρεάζουν. Ορισμένες υπηρεσίες συναφείς με την υγεία διατίθενται επίσης με τη χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας, τόσο στους ασθενείς όσο και στους επαγγελματίες. Η Επιτροπή αναπτύσσει δράσεις για την προώθηση της ηλεκτρονικής υγείας, ιδίως μέσω του προγράμματος για τη δημόσια υγεία και ως τμήμα του σχεδίου δράσης «Ηλεκτρονική υγεία» (e-Health). Από την άποψη αυτή, τα ζητήματα διαλειτουργικότητας και συμβατότητας μεταξύ των συστημάτων πληροφόρησης για την υγεία έχουν ιδιαίτερη σημασία. Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε την Επιτροπή να εξετάσει τη θέσπιση ευρωπαϊκών αρχών σχετικά με την αρμοδιότητα και τις ευθύνες όλων όσοι εμπλέκονται στην παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας.

Η οδηγία 2000/31/ΕΚ [15] για το ηλεκτρονικό εμπόριο συμβάλλει στην ασφάλεια δικαίου και στη σαφήνεια που είναι αναγκαίες ώστε οι πάροχοι υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας να είναι σε θέση να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε όλη την Ένωση. Ασφαλώς, οι δραστηριότητες που δεν μπορούν να παρασχεθούν σε απευθείας σύνδεση, όπως ιατρικές συμβουλές που απαιτούν τη φυσική εξέταση του ασθενούς, δεν αποτελούν υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας και εξακολουθούν να υπόκεινται στους κανόνες του κράτους μέλους όπου παρέχεται η υπηρεσία. Εν πάση περιπτώσει, οι απαιτήσεις για την προστασία της δημόσιας υγείας που προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία εφαρμόζονται είτε οι υπόψη υπηρεσίες υγείας παρέχονται σε απευθείας σύνδεση είτε εκτός σύνδεσης. ομοίως, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να αναλάβουν δράση για να περιορίσουν την παροχή υπηρεσιών από άλλο κράτος μέλος όταν αυτό είναι αναγκαίο για την προστασία της δημόσιας υγείας, με την επιφύλαξη των προϋποθέσεων που ορίζονται στην οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο.

[15] ΕΕ L 178 της 17/07/2000.

Ωστόσο, πέρα από το γενικό αυτό πλαίσιο υπάρχει περιθώριο για βελτίωση της σαφήνειας όσον αφορά νομικά και δεοντολογικά ζητήματα που σχετίζονται με την ηλεκτρονική υγεία. Η Επιτροπή έχει ήδη υποβάλει ανακοίνωση το 2002 στην οποία ορίζει κριτήρια ποιότητας για τους ιστοχώρους που σχετίζονται με θέματα υγείας [16]. Η ανακοίνωση εστιάζεται κυρίως στην αξιοπιστία των ιστοχώρων που αφορούν θέματα υγείας και περιέχει ένα σύνολο από κοινού συμφωνημένων κριτηρίων ποιότητας τα οποία οι φορείς εκμετάλλευσης ιστοχώρων πρέπει να εφαρμόζουν επιπλέον από τη συναφή κοινοτική νομοθεσία. Η Επιτροπή προτίθεται να εξετάσει περαιτέρω τα θέματα αυτά στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης eEurope 2005 και των ειδικών δράσεων στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας [17].

[16] Ανακοίνωση «eEurope 2002 (ηλεκτρονική Ευρώπη 2002): ποιοτικά κριτήρια για τους ιστοτόπους που αφορούν την υγεία», (COM (2002) 667 τελικό), που εκδόθηκε στις 29.11.2002.

[17] Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ηλεκτρονική υγεία - βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης που παρέχεται στους ευρωπαίους πολίτες: σχέδιο δράσης για έναν ευρωπαϊκό χώρο της ηλεκτρονικής υγείας».

4. Ευρωπαϊκή συμβολή στους στόχους υγείας

Η διασφάλιση υψηλού επιπέδου υγείας και ευεξίας για τους πολίτες σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι μια αξία την οποία συμμερίζεται η Ένωση στο σύνολό της. Ένα μέρος της ευρωπαϊκής δράσης εστιάζεται άμεσα στην υγεία, όπως το πρόγραμμα για τη δημόσια υγεία ή η νομοθεσία για τη διασφάλιση της ασφάλειας του αίματος και των προϊόντων του αίματος. Άλλες δράσεις επιδιώκουν διαφορετικούς πρωταρχικούς στόχους, αλλά περιέχουν επίσης απαιτήσεις προστασίας της υγείας στον ορισμό και στην εφαρμογή τους, όπως απαιτείται από τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (άρθρο 152 παράγραφος 1).

Τα ίδια τα κράτη μέλη δραστηριοποιούνται επίσης για την επίτευξη της κοινής αυτής δέσμευσης για την υγεία και την ευεξία των πολιτών τους, στο πλαίσιο της οποίας τα οικεία συστήματα υγείας έχουν κρίσιμη σημασία. Επιπλέον, τα συστήματα υγείας των κρατών μελών συμμερίζονται θεμελιώδεις αρχές: καθολική πρόσβαση με βάση την ανάγκη, παροχή υγειονομικής περίθαλψης υψηλής ποιότητας, και οικονομική βιωσιμότητα βασιζόμενη στην αλληλεγγύη. Οι ευρωπαϊκοί κανόνες και δράσεις έχουν να διαδραματίσουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο για την επίτευξη των στόχων υγείας, και οι αρχές αυτές προτείνονται ως κοινοί στόχοι για τον ανοικτό συντονισμό της υγειονομικής περίθαλψης και της μακροχρόνιας περίθαλψης. Η διαδικασία προβληματισμού επικεντρώθηκε στην ανάγκη να βελτιωθεί η κατανόηση της συμβολής της Ένωσης στη διασφάλιση υψηλού επιπέδου υγείας και ευεξίας για τους πολίτες σε ολόκληρη την Ευρώπη, και να ενισχυθεί ο ρόλος των πολιτικών αρχών που είναι αρμόδιες για την υγεία και τα συστήματα υγείας στη διαμόρφωση αυτής της ευρωπαϊκής συμβολής.

4.1. Καλύτερη ενσωμάτωση των στόχων υγείας σε όλες τις ευρωπαϊκές πολιτικές και δραστηριότητες

Η ευρωπαϊκή συμβολή σε υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας για τους ευρωπαίους πολίτες χρήζει καλύτερης ανάλυσης και κατανόησης. Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη να παρουσιάσουν τις απόψεις τους για το πώς λειτουργούν οι διαφορετικές οδοί πρόσβασης στην περίθαλψη άλλων κρατών μελών στη χώρα τους και για τον αντίκτυπό τους, ιδίως όσον αφορά τις οδούς πρόσβασης που απορρέουν από τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να συλλέξει τις πληροφορίες αυτές μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που έχουν συλλεγεί στο πλαίσιο της στρατηγικής πληροφόρησης που περιγράφεται παραπάνω.

Γενικότερα, η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε την Επιτροπή να ετοιμάσει ανάλυση των κοινοτικών δραστηριοτήτων, προκειμένου να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να βελτιωθεί η συμβολή τους στην πρόσβαση στην περίθαλψη και στην ποιότητα αυτής, λαμβάνοντας υπόψη τις συναφείς δραστηριότητες άλλων διεθνών οργανισμών, και να προβεί σε ανασκόπηση των στοιχείων σχετικά με τα ζητήματα που τίθενται από την αλληλεπίδραση των κοινοτικών κανόνων και των στόχων των εθνικών πολιτικών υγείας. Στο πλαίσιο της διαδικασίας προβληματισμού, η Επιτροπή κλήθηκε επίσης να παράσχει μια ανασκόπηση των στοιχείων σχετικά με τα ζητήματα τα οποία τίθενται από την αλληλεπίδραση των κοινοτικών κανόνων και των στόχων των εθνικών πολιτικών υγείας.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Επιτροπή έχει ήδη ξεκινήσει τις εργασίες για να διασφαλίσει ότι η αξιολόγηση του αντικτύπου των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών στους στόχους υγείας εντάσσεται στις συνολικές αξιολογήσεις αντικτύπου των νέων πρωτοβουλιών. Οι διατάξεις της Συνθήκης για την υγεία απαιτούν να εξασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας κατά τον ορισμό και την εφαρμογή όλων των κοινοτικών πολιτικών και δραστηριοτήτων. Εκτός από τον αντίκτυπο στη γενική υγεία των πολιτών, η αξιολόγηση αυτή θα πρέπει επίσης να λάβει υπόψη τον αντίκτυπο στα συστήματα υγείας και στους στόχους τους. Το πρόγραμμα για τη δημόσια υγεία υποστηρίζει έργα για την εκλέπτυνση των μεθόδων αξιολόγησης του αντικτύπου στην υγεία, στα οποία συμπεριλαμβάνονται ειδικές περιπτωσιολογικές μελέτες για τις πολιτικές, τη νομοθεσία και τις δράσεις της Κοινότητας, η χαρτογράφηση της χρήσης της αξιολόγησης του αντικτύπου στην υγεία στα κράτη μέλη και η αξιολόγηση του τρόπου συνεκτίμησης της υγείας από άλλες μεθοδολογίες αξιολόγησης του αντικτύπου και, ιδίως, τα «ολοκληρωμένα» εργαλεία αξιολόγησης. Η Επιτροπή θα βασιστεί στα έργα αυτά για να διασφαλίσει ότι ο αντίκτυπος μελλοντικών προτάσεων στον τομέα της υγείας και της περίθαλψης λαμβάνεται υπόψη κατά τη συνολική ολοκληρωμένη αξιολόγησή τους.

4.2. Δημιουργία μηχανισμού για τη στήριξη της συνεργασίας στον τομέα των υπηρεσιών υγείας και της ιατρικής περίθαλψης

Είναι σαφές ότι είναι αναγκαίο να βελτιωθεί η ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα των υπηρεσιών υγείας και της ιατρικής περίθαλψης, στο πλαίσιο του σεβασμού των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών στον εν λόγω τομέα. Αυτό πρέπει να γίνει σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα εθνικά, τα περιφερειακά και τα τοπικά επίπεδα συμμετέχουν πλήρως και συνειδητοποιούν το ευρωπαϊκό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το έργο τους. Στο πλαίσιο της διαδικασίας προβληματισμού, η Επιτροπή κλήθηκε να εξετάσει την ανάπτυξη μόνιμου μηχανισμού σε επίπεδο της ΕΕ για τη στήριξη της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και την παρακολούθηση του αντικτύπου της ΕΕ στα συστήματα υγείας, και για τη διατύπωση κατάλληλων προτάσεων.

Σύμφωνα με το άρθρο 152 παράγραφος 2, η Κοινότητα ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στους τομείς που αναφέρονται στο εν λόγω άρθρο και, εν ανάγκη, στηρίζει τη δράση τους. Τα κράτη μέλη, σε συνδυασμό με την Επιτροπή, συντονίζουν μεταξύ τους τις πολιτικές και τις δραστηριότητές τους, ιδίως όσον αφορά τη βελτίωση της δημόσιας υγείας, την πρόληψη της ανθρώπινης ασθένειας σε όλες τις μορφές της, καθώς και την αποτροπή των πηγών κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία. Η δράση αυτή καλύπτει την καταπολέμηση των μεγάλων πληγών της ανθρωπότητας, ευνοώντας τη διερεύνηση των αιτίων τους, της μετάδοσης και της πρόληψής τους, καθώς και την πληροφόρηση και τη διαπαιδαγώγηση στον τομέα της υγείας. Η Επιτροπή δύναται, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, να αναλάβει οποιαδήποτε χρήσιμη πρωτοβουλία για να προωθήσει αυτόν το συντονισμό.

Κατ' εφαρμογή των διατάξεων αυτών και στηριζόμενη στην επιτυχία της διαδικασίας προβληματισμού, η Επιτροπή αποφάσισε να συσταθεί μια «ομάδα υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη», η οποία βασίζεται στις ακόλουθες αρχές:

- ρόλος: ομάδα υψηλού επιπέδου για τη στήριξη της ευρωπαϊκής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών σε θέματα υπηρεσιών υγείας και ιατρικής περίθαλψης, με σκοπό την παροχή βοήθειας στους ασθενείς για να έχουν την υγειονομική περίθαλψη υψηλής ποιότητας που επιζητούν, και τη συμβολή στη βελτίωση των συστημάτων υγείας ως προς την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητά τους,

- δραστηριότητες: προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και υλοποίηση των συστάσεων της διαδικασίας προβληματισμού μέσω δραστηριοτήτων όπως η ανάπτυξη καλύτερης κατανόησης των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των ασθενών, η από κοινού χρήση της πλεονάζουσας δυναμικότητας μεταξύ συστημάτων και η διασυνοριακή περίθαλψη, ο εντοπισμός και η δικτύωση των ευρωπαϊκών κέντρων αναφοράς, και ο συντονισμός της αξιολόγησης των νέων τεχνολογιών της υγείας,

- μέλη: υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι των κρατών μελών, κανονικά σε επίπεδο Γενικού Διευθυντή, και της Επιτροπής, με προσφυγή σε εξωτερικούς εμπειρογνώμονες ανάλογα με την ανάγκη,

- νομική βάση: ομάδα που συστήνεται με απόφαση της Επιτροπής κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 152 παράγραφος 2 για τη δημόσια υγεία της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, με σκοπό τη στήριξη της συνεργασίας και του συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών που προβλέπεται στην εν λόγω παράγραφο σε θέματα υπηρεσιών υγείας και ιατρικής περίθαλψης,

- σύνδεσμοι με άλλους φορείς: η ομάδα συνεργάζεται στενά με άλλους συναφείς φορείς σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ιδίως με την επιτροπή κοινωνικής προστασίας και την επιτροπή οικονομικής πολιτικής,

- συμμετοχή άλλων ενδιαφερόμενων φορέων: οι ενδιαφερόμενοι φορείς της κοινωνίας των πολιτών στον τομέα της υγείας θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν σε τακτική βάση, ιδίως μέσω του φόρουμ υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εκπρόσωποι των περιφερειακών και τοπικών αρχών με αρμοδιότητες σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να συμβάλουν, δεδομένου ότι, στα περισσότερα κράτη μέλη, η παροχή υπηρεσιών υγείας αποτελεί αρμοδιότητα των περιφερειακών ή τοπικών αρχών.

Οι υπηρεσίες υγείας και η ιατρική περίθαλψη εμπίπτουν κυρίως στην αρμοδιότητα των κρατών μελών και αυτό δεν πρέπει να αλλάξει. Εντούτοις, είναι σαφές από τα συμπεράσματα της διαδικασίας προβληματισμού ότι η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορεί, σε μεγάλο βαθμό, να βοηθήσει τους ασθενείς να έχουν υγειονομική περίθαλψη υψηλής ποιότητας και τα συστήματα υγείας να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητά τους. Ο σεβασμός της εθνικής αρμοδιότητας για τα συστήματα υγείας δεν συνεπάγεται απραξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αντιθέτως, η εν λόγω ομάδα θα εξασφαλίσει ότι υπάρχουν δομές για τη διευκόλυνση του συντονισμού όπου αυτό είναι χρήσιμο, ότι όταν η Ευρώπη επηρεάζει την υγεία ή τα συστήματα υγείας, ο αντίκτυπος αυτός είναι θετικός, και ότι οι αρμόδιοι για την επίτευξη των στόχων υγείας μπορούν να διαμορφώσουν τις εν λόγω εξελίξεις.

5. Αντιμετώπιση της διεύρυνσης μέ τη διενέργεια επενδύσεων στην υγεία και στις υγειονομικές υποδομές

Κάθε κράτος μέλος της Ένωσης αντιμετωπίζει προκλήσεις για να ανταποκριθεί στους στόχους του στον τομέα της υγείας. Οι προκλήσεις αυτές είναι ιδιαίτερα σοβαρές για τα νέα κράτη μέλη. Από τις επενδύσεις στην υγεία και στα συστήματα υγείας δεν εξαρτάται μόνο η ποιότητα ζωής των πολιτών τους, αλλά και η γενική οικονομική ανάπτυξη και η βιώσιμη ανάπτυξη των χωρών αυτών. Οι εν λόγω επενδύσεις πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα τόσο για τις συγκεκριμένες χώρες όσο και για την Ένωση. Εντούτοις, η διεύρυνση θα βοηθήσει επίσης τα νέα κράτη μέλη να αντιμετωπίζουν καλύτερα τα προβλήματά τους δεδομένου ότι στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη των σχετικών χωρών. Επιπλέον, έχουν ήδη σημειωθεί θετικές επιρροές του ανοίγματος της αγοράς στην ανάπτυξη της κατάστασης της υγείας χάρη στην πρόσβαση σε καλύτερα προϊόντα ή σε προϊόντα υψηλότερης ποιότητας. οι εν λόγω επιρροές είναι πιθανό να συνεχιστούν και να βελτιωθούν μετά την προσχώρηση.

Η κατάσταση της υγείας ποικίλλει μεταξύ των νέων κρατών μελών, αλλά γενικά το προσδόκιμο ζωής είναι αισθητά χαμηλότερο απ' ό,τι στη σημερινή Ένωση. η υγεία των ανδρών είναι ιδιαίτερα κακή. Η κυριαρχία των κύριων «δυτικών» ασθενειών είναι υψηλότερη απ' ό,τι στη σημερινή Ένωση, όπως τα καρδιοαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος - ιδίως ο καρκίνος των πνευμόνων. Οι παράγοντες κινδύνου είναι επίσης μεγαλύτεροι απ' ό,τι στη σημερινή Ένωση, για παράδειγμα λόγω των υψηλότερων ποσοστών κατανάλωσης καπνού και αλκοόλ, και των χαμηλών επιπέδων φυσικής άσκησης. Τα συστήματα υγείας των διαφόρων υπό ένταξη χωρών έχουν υποστεί μεταρρύθμιση με άξονα την αποκέντρωση, τη μεταρρύθμιση των συστημάτων ασφάλισης και χρηματοδότησης, και την αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων. Ωστόσο, το συνολικό επίπεδο των πόρων που επενδύονται στην υγειονομική περίθαλψη εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερο απ' ό,τι στη σημερινή Ένωση - περίπου 4,5% κατά μέσο όρο του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕγχΠ), σε σύγκριση με 8,5% του ΑΕγχΠ στη σημερινή Ένωση.

Η κακή κατάσταση υγείας, που επιδεινώνεται από τις υποεπενδύσεις στην υγεία και στα συστήματα υγείας, θα αποτελέσει σημαντική τροχοπέδη για την ανάπτυξη, εάν δεν αντιμετωπιστεί. Η υγεία είναι παραγωγικός παράγοντας σε μια ανταγωνιστική οικονομία. Το κόστος κάθε απουσίας εργαζομένου δεν περιορίζεται μόνο στο άμεσο κόστος των επιδομάτων ασθένειας που του καταβάλλονται, αλλά προκύπτει επίσης από το κόστος αντικατάστασής του από άλλον εργαζόμενο και από τη χαμηλότερη παραγωγικότητα για τον εργοδότη του συνολικά. Για τα ατυχήματα στο χώρο εργασίας μόνο, εκτιμάται ότι το κόστος αυτό ανέρχεται σε 1-3% του ΑΕγχΠ ετησίως. Από μακροοικονομική άποψη, η υγεία έχει κρίσιμη σημασία για την αύξηση του επιπέδου δραστηριότητας του πληθυσμού. Οι χρόνιες ασθένειες πλήττουν το 15% περίπου του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει επιβάρυνση όχι μόνο για τους πάσχοντες, αλλά επίσης για όσους φροντίζουν γι' αυτούς. περίπου 15 εκατ. άτομα στη σημερινή ΕΕ χρειάζονται τη βοήθεια ενός τρίτου για να αντεπεξέλθουν στις βασικές λειτουργίες της κανονικής ζωής.

Από τη θετική πλευρά, η αυξημένη μακροβιότητα και η καλύτερη γενική υγεία αυξάνουν τα δυνητικά οφέλη που ενδέχεται να αποκομίσουν τα άτομα από την επένδυση στην ίδια τους εκπαίδευση και κατάρτιση. Παρέχει επίσης στα άτομα εμπιστοσύνη και ικανότητες ώστε να παραμείνουν ενεργά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι έγκαιρες επενδύσεις στην υγεία μειώνουν το μεταγενέστερο κόστος για την οικονομία συνολικά. Η μελλοντική οικονομική ανάπτυξη και η βιώσιμη ανάπτυξη ολόκληρης της Ένωσης εξαρτώνται επομένως από τις επενδύσεις στην υγεία, επενδύσεις οι οποίες θα έχουν διπλή σημασία για τα νέα κράτη μέλη ώστε να μειώσουν το χάσμα με την υπόλοιπη Ένωση.

Η διαδικασία προβληματισμού κάλεσε την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη να εξετάσουν με ποιο τρόπο θα διευκολύνουν την ένταξη των επενδύσεων για την υγεία, την ανάπτυξη υγειονομικών υποδομών και την ανάπτυξη δεξιοτήτων στους τομείς προτεραιότητας για χρηματοδότηση στο πλαίσιο των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων της Κοινότητας, ιδίως στις περιοχές του στόχου 1. Στην πραγματικότητα, η Ένωση υποστηρίζει ήδη επενδύσεις στην υγεία στα σημερινά κράτη μέλη, όταν η πτυχή αυτή έχει καθοριστεί ως προτεραιότητα από τις οικείες χώρες και περιφέρειες, όπως για παράδειγμα:

- στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Υγεία» στην Πορτογαλία, 475 εκατ. ευρώ επενδύονται με στόχο την προώθηση της υγείας και την πρόληψη της ασθένειας, τη βελτίωση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, και την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων στον τομέα της υγείας,

- στο πρόγραμμα «Ceuta» στην Ισπανία (συνολικός προϋπολογισμός 105,5 εκατ. ευρώ), ο άξονας «αστική και τοπική ανάπτυξη» παρέχει υποστήριξη για την τεχνολογική ανακαίνιση και την αναβάθμιση των κέντρων υγείας και των νοσοκομείων,

- στα περιφερειακά προγράμματα για την Ήπειρο και την ηπειρωτική Ελλάδα (συνολικός προϋπολογισμός 1,553 εκατ. ευρώ), τα προγράμματα για τις υποδομές και την αστική αναβάθμιση περιλαμβάνουν υποστήριξη για δραστηριότητες συναφείς με την υγεία.

Η υλοποίηση της σύστασης αυτής εξαρτάται επομένως από την απόφαση, εκ μέρους των οικείων περιφερειών και χωρών, να κατατάξουν τις επενδύσεις στην υγεία και στις υποδομές υγείας στους τομείς προτεραιότητας για ευρωπαϊκή ενίσχυση. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη, και μέσω των κατάλληλων δομών για τα οικεία χρηματοδοτικά μέσα, ώστε να διασφαλιστεί ότι παρέχεται η αναγκαία βαρύτητα στην υγεία κατά την ανάπτυξη των γενικών σχεδίων. Η ανάγκη για πρόσθετες ευρωπαϊκές επενδύσεις στις υγειονομικές υποδομές θα εξεταστεί επίσης στο πλαίσιο της ανάπτυξης των νέων δημοσιονομικών προοπτικών για την Ένωση από το 2006.

6. Συμπέρασμα

Οι υπουργοί Υγείας και οι λοιποί ενδιαφερόμενοι φορείς που συμμετέχουν στη διαδικασία προβληματισμού υψηλού επιπέδου για την κινητικότητα των ασθενών και τις εξελίξεις της υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρωπαϊκή Ένωση επεσήμαναν ένα ευρύ φάσμα τομέων στους οποίους απαιτείται πρόοδος. Η έκθεση της διαδικασίας προβληματισμού αποτελεί επίσης ορόσημο, στο μέτρο που αναγνωρίζει τη δυνητική αξία της ευρωπαϊκής συνεργασίας όσον αφορά την παροχή βοήθειας στα κράτη μέλη για την επίτευξη των στόχων τους στον τομέα της υγείας.

Η ανάπτυξη ευρωπαϊκής ανταπόκρισης στα ζητήματα αυτά, χάρη στις πρωτοβουλίες που παρουσιάζονται στην παρούσα ανακοίνωση, στην ανακοίνωση για την επέκταση της ανοικτής μεθόδου συντονισμού στην υγεία και στη μακροχρόνια περίθαλψη και στην ανακοίνωση για τον ευρωπαϊκό χώρο ηλεκτρονικής υγείας (και στο συναφές σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική υγεία), θα αποτελέσει μακρόπνοο σχέδιο το οποίο θα απαιτήσει σημαντικούς πόρους. Μπορεί να χρειαστούν και άλλες προτάσεις εκτός από αυτές που παρουσιάζονται στο παρόν στάδιο. Εντούτοις, διαχρονικά, η προσπάθεια αυτή θα αποφέρει καρπούς χάρη στην καλύτερη υγεία και ποιότητα ζωής, στην καλύτερη χρήση των πόρων που επενδύονται στα συστήματα υγείας σε ολόκληρη την Ευρώπη, στη μεγαλύτερη οικονομική μεγέθυνση και πιο βιώσιμη ανάπτυξη για το σύνολο της διευρυμένης Ένωσης, και στην υλοποίηση των συγκεκριμένων οφελών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην καθημερινή ζωή των πολιτών.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1

Σύνοψη των συστάσεων της διαδικασίας προβληματισμού και των απαντήσεων της Επιτροπής

Συστάσεις // Απαντήσεις της Επιτροπής

Δικαιώματα και υποχρεώσεις των ασθενών

Να διερευνηθεί περαιτέρω η δυνατότητα κοινής συνεννόησης ως προς τα δικαιώματα, τις απαιτήσεις και τις υποχρεώσεις των ασθενών, τόσο ατομικού όσο και κοινωνικού χαρακτήρα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συγκεντρώνοντας κατ' αρχάς τις υφιστάμενες πληροφορίες σχετικά με τα ζητήματα αυτά και με τον τρόπο αντιμετώπισής τους στα κράτη μέλη και στα υπό ένταξη κράτη.

// Να προωθηθούν μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη, συγκεντρώνοντας κατ' αρχάς τις υφιστάμενες πληροφορίες όπως συνιστάται από τη διαδικασία προβληματισμού.

Από κοινού χρήση της πλεονάζουσας δυναμικότητας και διακρατική περίθαλψη

Να αξιολογηθούν τα υφιστάμενα διασυνοριακά σχέδια στον τομέα της υγείας, και ιδιαίτερα τα σχέδια Euregio, και να αναπτυχθεί η δικτύωση μεταξύ σχεδίων για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

// Η Επιτροπή στηρίζει τις ενέργειες για την αξιολόγηση των σχεδίων Euregio στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημόσια υγεία, και θα εξετάσει τρόπους στήριξης της δικτύωσης μεταξύ αυτών των σχεδίων.

Να κληθεί η Επιτροπή να διερευνήσει κατά πόσον είναι δυνατό να καταρτισθεί ένα σαφές και διαφανές πλαίσιο για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους αρμόδιους φορείς των κρατών μελών κατά τη σύναψη των μεταξύ τους συμφωνιών, και να υποβάλει κατάλληλες προτάσεις.

// Η Επιτροπή θα καλέσει τα κράτη μέλη να παράσχουν πληροφορίες, μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη, σχετικά με τυχόν υφιστάμενους όρους για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης, και θα εξετάσει με τα κράτη μέλη την πορεία που θα ακολουθήσει μετά τη συγκέντρωση των εν λόγω πληροφοριών.

Επαγγελματίες του τομέα της υγείας

Να κληθούν τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη καθώς και η Επιτροπή να αναπτύξουν και να ενισχύσουν το σύστημα συλλογής αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με την κινητικότητα των επαγγελματιών του τομέα της υγείας, και να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη να συλλέξουν και να ανταλλάξουν συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με το εργατικό δυναμικό των επαγγελματιών του τομέα της υγείας, σε συνεργασία με την Επιτροπή και τους συναφείς διεθνείς οργανισμούς.

Να ενθαρρυνθεί το συνεχιζόμενο έργο που επιτελείται από την Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο για να διασφαλιστούν σαφείς, απλές και διαφανείς διαδικασίες αναγνώρισης, ενσωματώνοντας υψηλό βαθμό αυτόματης αναγνώρισης όπως με τους ισχύοντες τομεακούς κανόνες για τη διευκόλυνση και την ανάπτυξη της κινητικότητας των επαγγελματιών του τομέα της υγείας. // Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν ενημερωμένες και πλήρεις στατιστικές σχετικά με την κινητικότητα των επαγγελματιών του τομέα της υγείας μέσω των δομών που διέπουν την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Επιπλέον, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να εργάζεται για να διασφαλίσει σαφείς, απλές και διαφανείς διαδικασίες αναγνώρισης από κοινού με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης το προπαρασκευαστικό έργο με τα κράτη μέλη ώστε να εξασφαλίσει την κατάλληλη εμπιστευτική ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των επαγγελματιών του τομέα της υγείας και άλλων τομέων.

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν ζητήματα σχετικά με τις υφιστάμενες και τις μελλοντικές ελλείψεις επαγγελματιών του τομέα της υγείας στην Ένωση.

Ευρωπαϊκά κέντρα αναφοράς

Να κληθεί η Επιτροπή να χαρτογραφήσει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη, τα κέντρα αναφοράς, λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερθείσες αρχές, και να διερευνήσει με ποιο τρόπο είναι δυνατό να ενισχυθούν η δικτύωση και η συνεργασία στα θέματα αυτά, συμπεριλαμβανομένων της οργάνωσης, του καθορισμού και της ανάπτυξης των κέντρων.

// Η Επιτροπή θα προωθήσει το ζήτημα αυτό μέσω εργασιών στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημόσια υγεία, και θα εξετάσει τυχόν περαιτέρω προτάσεις σε αυτή τη βάση.

Αξιολόγηση της τεχνολογίας στον τομέα της υγείας

Να κληθεί η Επιτροπή να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να οργανωθεί και να χρηματοδοτηθεί ένα βιώσιμο δίκτυο και ένα πλαίσιο συνεργασίας για την αξιολόγηση της τεχνολογίας στον τομέα της υγείας, και να υποβάλει οποιαδήποτε κατάλληλη πρόταση.

// Η Επιτροπή προτείνει την αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού με ειδικές προτάσεις, συμπεριλαμβανομένης της διενέργειας ειδικής μελέτης, με σκοπό την ανάπτυξη μηχανισμού συνεργασίας ως τμήμα της συνεργασίας σχετικά με τις υπηρεσίες υγείας, και θα υποβάλει ξεχωριστές προτάσεις, εάν κριθεί σκόπιμο.

Στρατηγική πληροφόρησης για τα συστήματα υγείας

Να κληθεί η Επιτροπή να αναπτύξει ένα πλαίσιο για την πληροφόρηση στον τομέα της υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αξιοποιώντας τα αποτελέσματα του προγράμματος για τη δημόσια υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης των διαφορετικών αναγκών πληροφόρησης από την πλευρά των αρμοδίων για τη χάραξη πολιτικής, των ασθενών και των επαγγελματιών, του τρόπου με τον οποίο μπορούν να παρασχεθούν οι εν λόγω πληροφορίες και των αρμοδιοτήτων των οικείων φορέων, καθώς και λαμβάνοντας υπόψη το συναφές έργο της ΠΟΥ και του ΟΟΣΑ.

Να κληθεί η Επιτροπή να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά την πιθανή διαθέσιμη υγειονομική περίθαλψη, την υφιστάμενη παροχή περίθαλψης, τα δικαιώματα και τις διαδικασίες, το κόστος, τις τιμές, τα δυσμενή συμβάντα, τα ιστορικά των ασθενών, την ονοματολογία των ασθενειών, τις θεραπείες και τα προϊόντα, καθώς και τη συνέχεια και την ποιότητα της περίθαλψης σε ολόκληρη την Ένωση, στο πλαίσιο της γενικότερης ενημέρωσης που εξετάζεται στη συναφή ενότητα. Τα μέτρα δράσης θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν στήριξη της δικτύωσης και της δημιουργίας βάσεων δεδομένων.

Να κληθεί η Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους δημιουργίας ενός πλαισίου για τη συστηματική συλλογή δεδομένων από το σύνολο της διευρυμένης Ένωσης σχετικά με τον όγκο και τη φύση των μετακινήσεων ασθενών, τόσο εντός όσο και εκτός των συστημάτων που έχουν καθιερωθεί από τον κανονισμό 1408/71, καθώς και δεδομένων σχετικά με τα τουριστικά ρεύματα και την μακροπρόθεσμη παραμονή. // Η Επιτροπή θα προωθήσει το ζήτημα αυτό μέσω της συνιστώσας «πληροφόρηση» του προγράμματος για τη δημόσια υγεία, ιδίως μέσω της ομάδας εργασίας για τα συστήματα υγείας και με τη διάδοση μέσω της προγραμματισμένης διαδικτυακής πύλης για τη δημόσια υγεία. Το έργο αυτό θα συντελεστεί σε στενή συνεργασία με άλλους αρμόδιους φορείς σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Κίνητρα και εύρος της διασυνοριακής περίθαλψης

Να κληθεί η Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη για τον προσδιορισμό των κινήτρων των ασθενών που μετακινούνται εκτός των συνόρων, των οικείων ειδικοτήτων, της φύσης των διμερών συμφωνιών, των απαιτήσεων των ασθενών και των ιατρών για ενημέρωση και της εμπειρίας των ασθενών, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη την πτυχή της διεύρυνσης. // Η Επιτροπή προτείνει να αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο ζήτημα μέσω ειδικής μελέτης στο πλαίσιο του προγράμματος για τη δημόσια υγεία. Το ζήτημα αυτό θα εξεταστεί επίσης στο πλαίσιο του σχεδίου έρευνας με τίτλο «Ευρώπη για τους ασθενείς».

Προστασία των δεδομένων

Να κληθεί η Επιτροπή να εξετάσει τα ζητήματα που αφορούν την προστασία των δεδομένων και την ανταλλαγή εμπιστευτικών δεδομένων μεταξύ κρατών μελών και σε επίπεδο ΕΕ.

// Η παρούσα ανακοίνωση περιγράφει συνοπτικά τον τρόπο με τον οποίο οι κανόνες για την προστασία των δεδομένων λαμβάνουν υπόψη την ιδιαίτερη φύση των δεδομένων που αφορούν την υγεία. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη με σκοπό να γνωστοποιήσει ευρύτερα τις σχετικές διατάξεις και για να ρυθμίσει τυχόν εκκρεμή ζητήματα.

Ηλεκτρονική υγεία

Να κληθεί η Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης ευρωπαϊκών αρχών σχετικά με την αρμοδιότητα και τα καθήκοντα όλων όσοι εμπλέκονται στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών υγείας.

// Η Επιτροπή θα εξετάσει αναλυτικότερα τα ζητήματα αυτά στο πλαίσιο του γενικού σχεδίου δράσης της για την ηλεκτρονική υγεία, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση με τίτλο «Ηλεκτρονική υγεία - βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης που παρέχεται στους ευρωπαίους πολίτες: σχέδιο δράσης για έναν ευρωπαϊκό χώρο της ηλεκτρονικής υγείας».

Καλύτερη ενσωμάτωση των στόχων υγείας σε όλες τις ευρωπαϊκές πολιτικές και δραστηριότητες

Να κληθούν τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη να παρουσιάσουν τις απόψεις τους για τον τρόπο λειτουργίας των διαφόρων οδών πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη άλλων κρατών μελών στη χώρα τους και τον αντίκτυπό τους, και να κληθούν η Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν τυχόν κατάλληλους τρόπους αντίδρασης.

// Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για να συγκεντρωθούν αυτές οι πληροφορίες μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία που έχουν συλλεγεί στο πλαίσιο της παραπάνω στρατηγικής για την ενημέρωση.

Να κληθεί η Επιτροπή να αναλύσει τις δραστηριότητες της Κοινότητας, προκειμένου να εξετασθεί ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να διευκολύνουν την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και να βελτιώσουν την ποιότητα αυτής, λαμβάνοντας υπόψη τις συναφείς δραστηριότητες άλλων διεθνών οργανισμών.

Να κληθεί η Επιτροπή να παράσχει μια ανασκόπηση των στοιχείων σχετικά με τα ζητήματα που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση των κοινοτικών κανόνων και των στόχων των εθνικών πολιτικών για την υγεία.

// Η Επιτροπή θα βασιστεί σε υφιστάμενα σχέδια σχετικά με την αξιολόγηση του αντικτύπου στην υγεία, ώστε να διασφαλίσει ότι ο αντίκτυπος των μελλοντικών προτάσεων της Επιτροπής για την υγεία και την υγειονομική περίθαλψη θα συνυπολογίζεται στη συνολική αξιολόγηση του αντικτύπου.

Δημιουργία μηχανισμού για τη στήριξη της συνεργασίας στον τομέα των υπηρεσιών υγείας και της ιατρικής περίθαλψης

Να κληθεί η Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάπτυξης ενός μόνιμου μηχανισμού σε επίπεδο ΕΕ για τη στήριξη της ευρωπαϊκής συνεργασίας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και την παρακολούθηση του αντικτύπου της ΕΕ στα συστήματα υγείας, και να υποβάλει τυχόν κατάλληλες προτάσεις. // Η Επιτροπή δημιούργησε ομάδα υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη.

Ανάπτυξη κοινού ευρωπαϊκού οράματος για τα συστήματα υγείας

Να κληθεί η Επιτροπή - κατόπιν διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη - να διερευνήσει τρόπους για τη βελτίωση της ασφάλειας δικαίου σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που αφορά το δικαίωμα των ασθενών να λαμβάνουν ιατρική περίθαλψη σε άλλο κράτος μέλος, και να καταθέσει οποιαδήποτε κατάλληλη πρόταση. // Η Επιτροπή προτείνει να επεκταθεί η ανοικτή μέθοδος συντονισμού στην υγειονομική περίθαλψη και τη μακροχρόνια περίθαλψη σε ξεχωριστή ανακοίνωση.

Η Επιτροπή έχει αναλάβει ή πρόκειται να αναλάβει δράση για διάφορα ζητήματα προκειμένου να βελτιωθεί η ασφάλεια δικαίου στον υπό εξέταση τομέα, καθώς και να παρασχεθεί καλύτερη ενημέρωση σχετικά με το δικαίωμα αναζήτησης υγειονομικής περίθαλψης σε άλλα κράτη μέλη και επιστροφής των σχετικών δαπανών. να αποσαφηνιστεί η εφαρμογή της υφιστάμενης νομολογίας μέσω της οδηγίας για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά. να βελτιωθεί η αξιολόγηση του αντικτύπου που επιφέρουν στην υγεία οι ευρωπαϊκές προτάσεις. να απλουστευθούν οι κανόνες για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και να βελτιωθεί η δυνατότητα χρήσης τους με την ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης υγείας. να αυξηθούν οι γνώσεις σχετικά με την κινητικότητα των ασθενών και τις εξελίξεις στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. και, τέλος, να διευκολυνθεί η συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τη σύσταση της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη.

Η Επιτροπή καλεί επίσης τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση ώστε να βελτιωθεί η ασφάλεια δικαίου στα συστήματά τους, και δηλώνει έτοιμη να στηρίξει τέτοιες πρωτοβουλίες, π.χ. με την ανταλλαγή πληροφοριών ή, πιθανώς, με την ανάπτυξη καθοδήγησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Αντιμετώπιση της διεύρυνσης με τη διενέργεια επενδύσεων στην υγεία και τις υγειονομικές υποδομές

Να κληθούν η Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τα υπό ένταξη κράτη να εξετάσουν με ποιον τρόπο θα διευκολύνουν την ένταξη των επενδύσεων για την υγεία, την ανάπτυξη υγειονομικών υποδομών και την ανάπτυξη δεξιοτήτων στους τομείς προτεραιότητας για χρηματοδότηση από τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά μέσα της Κοινότητας. // Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για τις υπηρεσίες υγείας και την ιατρική περίθαλψη και μέσω των κατάλληλων δομών για τα οικεία χρηματοδοτικά μέσα ώστε να διασφαλιστεί ότι αποδίδεται η αναγκαία βαρύτητα στην υγεία κατά την ανάπτυξη γενικών σχεδίων. Η ανάγκη ευρωπαϊκών επενδύσεων στις υγειονομικές υποδομές πρέπει επίσης να εξεταστεί στο πλαίσιο της κατάρτισης των νέων δημοσιονομικών προοπτικών για την Ένωση από το 2006.