Έκθεση της Επιτροπής (Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας - ECHO) - Ετήσια έκθεση 2002 /* COM/2003/0430 τελικό */
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ (Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας - ECHO) - Ετήσια έκθεση 2002 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ετήσια έκθεση 2002 1. Σύνοψη 2. Γενικό πλαίσιο πολιτικής το 2002 3. Επισκόπηση επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας 3.1. Αφρική, Καραϊβική και Ειρηνικός 3.1.1. Κέρας της Αφρικής και Ανατολική Αφρική 3.1.2. Μεσημβρινή Αφρική 3.1.3. Κεντρική Αφρική 3.1.4. Δυτική Αφρική 3.2. Βαλκάνια, ΝΑΚ, Νότια Μεσόγειος 3.2.1. Βαλκάνια 3.2.2. Νέα Ανεξάρτητα Κράτη (ΝΑΚ) 3.2.3. Νότια Μεσόγειος και Μέση Ανατολή 3.3. Ασία και Λατινική Αμερική 3.3.1. Ασία 3.3.2. Λατινική Αμερική 3.4. Ετοιμότητα αντιμετώπισης καταστροφών - Dipecho 4. Θέματα οριζόντιου χαρακτήρα 4.1. Συμβατικές σχέσεις με τους εταίρους - ΣΠΕΣ 4.2. Σχέσεις με τους σημαντικότερους χορηγούς ανθρωπιστικής βοήθειας και χορηγούς εκτός της ΕΕ 4.3. Σχέσεις με άλλα κοινοτικά όργανα 4.4. Μέσα προγραμματισμού 4.5. Διευκόλυνση μη επιστρεπτέας ενίσχυσης 4.6. Επικοινωνία και πληροφόρηση 4.7. Δημοσιονομικοί και ανθρώπινοι πόροι, δημοσιονομικός έλεγχος και αξιολόγηση 5. Προβλέψεις και προοπτικές 6. Στατιστικά παραρτήματα Έκθεση της Επιτροπής (Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας - ECHO) Ετήσια έκθεση 2002 [1] [1] ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΆΡΘΡΟ 19 ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΎ (ΕΚ) ΑΡΙΘ. 1257/96 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ, ΤΗΣ 20ΉΣ ΙΟΥΝΊΟΥ 1996, ΣΧΕΤΙΚΆ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΉ ΒΟΉΘΕΙΑ. 1. ΣΎΝΟΨΗ Η ανταπόκριση της ECHO σε καταστάσεις κρίσης ακολούθησε την συνολική εξέλιξη των αναγκών οι οποίες διαμορφώθηκαν από φυσικές και προκαλούμενες από τον άνθρωπο καταστροφές, ενώ συνεχίστηκε η μετατόπιση του κέντρου βάρους από την Ανατολική Ευρώπη στην Αφρική και την Ασία. Η βοήθεια της ECHO διοχετεύθηκε μέσω 114 αποφάσεων χρηματοδότησης για συνολικό ποσό 537,8 εκατ. EUR. Το ποσό αυτό είναι και πάλι σημαντικά μεγαλύτερο από το ποσό που είχε αρχικά διατεθεί στον προϋπολογισμό της Επιτροπής. Η δραματική εξέλιξη της κατάστασης στο Αφγανιστάν μετά την επιστροφή 1,5 έως 2 εκατομμυρίων προσφύγων και η επισιτιστική κρίση στη Νότια Αφρική, όπου 13 εκατομμύρια περίπου άτομα αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα έλλειψης τροφίμων επέβαλαν στην ECHO να χρησιμοποιήσει το αποθεματικό επείγουσας βοήθειας για πρόσθετες πιστώσεις υποχρεώσεων 80 εκατ. EUR. Η ECHO άρχισε επίσης έγκαιρα να καταρτίζει σχέδια για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων καταστάσεων σε σχέση με τις συνέπειες του πολέμου στο Ιράκ. Η ECHO συνέχισε να δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε «ξεχασμένες καταστάσεις κρίσης» σε περιοχές τις οποίες σπάνια επισκέφθηκαν οι τηλεοπτικές κάμερες. Η Αγκόλα, η Τσετσενία, η Ουγκάντα, η Δυτική Σαχάρα και η Υεμένη είναι περιοχές στις οποίες η ECHO χορήγησε ανθρωπιστική βοήθεια σε θύματα που είχαν πάψει να βρίσκονται υπό το φως της δημοσιότητας. Για να διασφαλίσει τη δίκαιη κατανομή της βοήθειάς της με βάση τις ανάγκες, η ECHO καθόρισε τη μεθοδολογία της για τον εντοπισμό ξεχασμένων καταστάσεων κρίσης. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του τρόπου εργασίας της ECHO ήταν η προσπάθεια εξασφάλισης της βιωσιμότητας των πράξεών της, με την παράδοση έργων ή τη δημιουργία των προϋποθέσεων για τη μελλοντική σύνδεση με μέσα μακροχρόνιας ανάπτυξης. Η εφαρμογή μιας πολιτικής που συνδέει την αρωγή, την αποκατάσταση και την ανάπτυξη («ΣΑΑΑ») ήταν ιδιαίτερα εμφανής κατά τη σταδιακή ολοκλήρωση των ενεργειών της ECHO στα Βαλκάνια. Επίσης, στη χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας της ECHO στη Σιέρα Λεόνε και στην Αγκόλα, η ΣΑΑΑ αποτέλεσε αναπόσπαστο μέρος του σχεδίου δράσης της ΕΚ για την αντιμετώπιση των κρίσεων και την αρχική διαδικασία επανεγκατάστασης. Οι νέες εξελίξεις σε σχέση με θέματα διαχείρισης κρίσεων στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και στο πλαίσιο της «Συνέλευσης για το μέλλον της Ευρώπης» κατέστησαν απαραίτητη την ενεργό ανταπόκριση της ECHO, η οποία εξήγησε και υπερασπίστηκε την ιδιαιτερότητα του «πεδίου ανθρωπιστικής δράσης της». Η ECHO ενίσχυσε τις σχέσεις της με τους σημαντικότερους εταίρους της μέσω των αποκαλούμενων «Διαλόγων στρατηγικού προγραμματισμού». Οι συνομιλίες αυτές πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2002 για τρίτο συνεχές έτος με τους βασικούς οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών UNHCR, WFP, UNICEF, OCHA και, πρώτη φορά, ΠΟΥ). Παρόμοιες συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν με τις ICRC, IFRC και με ΜΚΟ. Το 2002, η ECHO κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες γα να βελτιώσει περαιτέρω την επικοινωνία, τη συνεργασία και το συντονισμό με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ΕΚ ενέκρινε, στη σύνοδο ολομελείας του στις 14 Ιανουαρίου 2003, την έκθεση της κ. Carlotti, η οποία εξέφραζε τη θετική αξιολόγηση του ΕΚ για την πρόοδο που σημείωσε η ECHO ως προς την αποτελεσματική χορήγηση της βοήθειας, την απλούστευση των διαδικασιών και τη σωστή δημοσιονομική διαχείριση κατά την περίοδο 2001-2002. Η ECHO αναβάθμισε τις δραστηριότητές της για τη βελτίωση της πληροφόρησης, επικοινωνίας και ευαισθητοποίησης κατά τη διάρκεια του 2002, ιδίως μέσω της μεγαλύτερης προβολής στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και της λειτουργίας του αναμορφωμένου ιστότοπού της, το Νοέμβριο. Όσον αφορά την συνεχή εφαρμογή της μεταρρύθμισης το 2002, η ECHO έπαψε να εφαρμόζει κεντρικά συστήματα και υιοθέτησε μερικώς αποκεντρωμένα δίκτυα χρηματοδότησης. Τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου αναπροσανατολίστηκαν και ενισχύθηκαν περισσότερο, επιτρέποντας την καλύτερη εκτίμηση κινδύνων που συνδέονται με έργα ανθρωπιστικής βοήθειας και την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση της προόδου, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στα αποτελέσματα. Τον Ιούλιο του 2002, η ECHO πραγματοποίησε εσωτερική αναδιοργάνωση με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της υπηρεσίας, τη δημιουργία νέων συνεργειών και την καλύτερη κατανομή του φόρτου εργασίας ανάμεσα στις υπηρεσίες της. 2. ΓΕΝΙΚΌ ΠΛΑΊΣΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΤΟ 2002 Το 2002, θεομηνίες έπληξαν 170 εκατομμύρια άτομα και προκάλεσαν το θάνατο σχεδόν 40.000. Περισσότεροι από 42 πόλεμοι και καταστάσεις βιαιοπραγιών καθόλη τη διάρκεια του έτους είχαν σαν αποτέλεσμα τον ξεριζωμό 37 εκατομμυρίων ανθρώπων. Παρά το γεγονός ότι η ECHO, με προϋπολογισμό 537,8 εκατ. EUR το 2002 ήταν ακόμη μία φορά ένας από τους τρεις μεγαλύτερους χορηγούς ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως, η συνολική ανθρωπιστική βοήθεια των 4,5 δισεκατ. USD (OCHA) εξακολουθεί να αποτελεί απειροελάχιστο ποσοστό των δαπανών για στρατιωτικούς εξοπλισμούς παγκοσμίως, ύψους 839 δισεκατ. USD (ετήσια έκθεση SIPRI 2002), αναγκάζοντας την κοινότητα των ανθρωπιστικών οργανώσεων να περιορίσει την παρέμβασή της και να εστιαστεί στις περιοχές με τις μεγαλύτερες ανάγκες. Η παρέμβαση της ECHO ακολούθησε τη συνολική εξέλιξη των βασικών αναγκών των ανθρώπων που επλήγησαν από θεομηνίες και προκαλούμενες από τον άνθρωπο καταστροφές, ενώ συνεχίστηκε η μετατόπιση του κέντρου βάρους από την Ανατολική Ευρώπη στην Αφρική και την Ασία. Οι μισές από τις βίαιες συγκρούσεις σημειώθηκαν στην Αφρική, η οποία φιλοξενεί το 27,5% του συνόλου των προσφύγων. Η Ασία φιλοξενεί το μεγαλύτερο πληθυσμό προσφύγων παγκοσμίως (48,3% του συνόλου των προσφύγων). Η ECHO εφάρμοσε με επιτυχία τη στρατηγική της βάσει των αναγκών, όπως δείχνει η περιφερειακή κατανομή των χρηματοδοτήσεων ενεργειών ανθρωπιστικής βοήθειας: ο μεγαλύτερος αποδέκτης της βοήθειας ήταν οι πληθυσμοί των χωρών ΑΚΕ (211,5 εκατ. EUR ή 31%) και ακολουθούν οι πληθυσμοί της Ασίας (137,96 εκατ. EUR ή 26%) και της Ανατολικής Ευρώπης (85,3 εκατ. EUR ή 16%). Νέες καταστάσεις επείγουσας ανάγκης, όπως αυτή που προκλήθηκε στο Αφγανιστάν με την επιτάχυνση του ρυθμού επαναπατρισμού περίπου 1 ½ έως 2 εκατομμυρίων προσφύγων και η επισιτιστική κρίση στη Μεσημβρινή Αφρική, όπου 13 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη τροφής, ανάγκασαν την ECHO να χρησιμοποιήσει το απόθεμα επείγουσας βοήθειας για πρόσθετες πιστώσεις υποχρεώσεων 80 εκατ. EUR. Επίσης, στο πλαίσιο της διεθνούς πολιτικής κατάστασης που δημιουργήθηκε «μετά την 11η Σεπτεμβρίου», η ECHO άρχισε έγκαιρα να καταρτίζει σχέδια απρόβλεπτων δαπανών για την αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών συνεπειών ενός ενδεχόμενου πολέμου στο Ιράκ. Αυτό απαιτούσε το στενό συντονισμό με τα κράτη μέλη, τους σημαντικότερους εταίρους και, ιδίως, τους οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών και του Ερυθρού Σταυρού, καθώς και με άλλους μεγάλους χορηγούς, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ενώ η δοκιμασία του Ιρακινού λαού, που προκλήθηκε από δύο σοβαρούς πολέμους και στη συνέχεια από δεκαετή περίοδο διεθνών κυρώσεων, προσέλκυσε την ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή των μέσων μαζικής επικοινωνίας το 2002, άλλες καταστάσεις κρίσης εξαφανίστηκαν από τα πρωτοσέλιδα. Η ECHO συνέχισε με επιτυχία να παρέχει τη συνδρομή της σε ξεχασμένες καταστάσεις κρίσης. Το συνολικό ποσό που διατέθηκε για τις καταστάσεις αυτές στην Τανζανία, την Ουγκάντα, την Υεμένη, την Αγκόλα, την Τσετσενία και τη Δυτική Σαχάρα ανήλθε σε 85 εκατ. EUR (το 16% του προϋπολογισμού της ECHO). Διάφορες εξελίξεις σε σχέση με ζητήματα διαχείρισης κρίσεων στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και της «Συνέλευσης για το μέλλον της Ευρώπης» κατέστησαν αναγκαία μια ενεργή παρέμβαση. Έτσι, η ECHO συμμετείχε σε διάφορα βήματα διαλόγου (επιτροπές του Συμβουλίου για θέματα του δεύτερου πυλώνα, στρατιωτική επιτροπή της ΕΕ κλπ.) και εξέδωσε έγγραφα για να εξηγήσει και να υπερασπιστεί την ιδιαιτερότητα του «πεδίου ανθρωπιστικής δράσης», για να επισημάνει την «ποιοτική υπεροχή» του συστήματος ανθρωπιστικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που βασίζεται σε δεκαετή εμπειρία, για να εξασφαλίσει ότι όλοι οι φορείς έχουν αντιληφθεί τον ουδέτερο, αντικειμενικό και ανεξάρτητο χαρακτήρα της ανθρωπιστικής βοήθειας. 3. ΕΠΙΣΚΌΠΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΉΣ ΒΟΉΘΕΙΑΣ Το ακόλουθο τμήμα του κειμένου καταγράφει τις επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας της ECHO για κάθε χώρα χωριστά. Δεν πρόκειται για μια απλή επισκόπηση. Η χορηγούμενη ανθρωπιστική βοήθεια αποτελεί την υλοποίηση της στρατηγικής της ECHO το 2002, η οποία συνίσταται στο να παρεμβαίνει σε περιοχές με τις μεγαλύτερες ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας, να συνεχίζει να παρέχει τη συνδρομή της σε ξεχασμένες καταστάσεις κρίσης και να χορηγεί ανθρωπιστική βοήθεια υψηλής ποιότητας με το να εξασφαλίζει ότι υπάρχει ο σωστός συντονισμός ανάμεσα στο έργο της αρωγής, της αποκατάστασης και της ανάπτυξης. Για να τονίσει αυτό το στοιχείο και να δείξει ότι το έργο της έχει ως γνώμονα την παραγωγή αποτελεσμάτων, η ECHO επέλεξε να αλλάξει τη μορφή αυτού του τμήματος του κειμένου σε σχέση με την περυσινή έκθεση. Οι επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας παρουσιάζονται με την επισήμανση των αναγκών ανθρωπιστικής βοήθειας, των στόχων και των αποτελεσμάτων και των προσπαθειών που καταβάλλονται για το συντονισμό και τη σύνδεση με τα μέσα πιο μακροχρόνιας παρέμβασης. Επιπλέον, παρέχονται πληροφορίες όχι μόνο για τις αποφάσεις χρηματοδότησης, αλλά και για την εκτέλεσή τους σε όρους υπογραφής συμβάσεων και πληρωμών [2]. [2] Το γεγονός ότι μικρά ποσά από τον προϋπολογισμό του 2002 δεν αναλήφθηκαν πριν από το τέλος του 2002 μπορεί να αποδοθεί σε ένα ή περισσότερους από τους εξής παράγοντες: καθυστερήσεις που οφείλονται σε συνθήκες έλλειψης ασφάλειας, συνολική διάρκεια της διαδικασίας λήψης απόφασης μεγαλύτερη των 12 μηνών (ορισμένες συμβάσεις εκδίδονται σκόπιμα σε ένα μεταγενέστερο στάδιο), αιτήσεις συνεργαζόμενων φορέων για τη χορήγηση μικρότερων από τα αναμενόμενα ποσά κατά τη λήψη της απόφασης, αδιάθετα υπόλοιπα ή ημερομηνίες λήψης αποφάσεων πολύ κοντά στο τέλος του έτους. Η παρέμβαση της ECHO στις καταστάσεις κρίσεων σε όλο τον κόσμο πραγματοποιήθηκε μέσω 114 αποφάσεων χρηματοδότησης [3] για συνολικό ποσό 537,8 εκατ. EUR. Το ποσοστό εκτέλεσης του προϋπολογισμού σε όρους πιστώσεων υποχρεώσεων ανήλθε στο 100% για 5ο συνεχόμενο έτος. Το 2002, υπεγράφησαν 798 συμβάσεις για επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας οι οποίες καλύπτουν έργα σε περισσότερες από 60 χώρες [4]. Οι εκτελεστικοί φορείς ήταν μη κυβερνητικοί οργανισμοί (έλαβαν το 62% των χρηματοδοτήσεων της ECHO και στη μεγάλη πλειοψηφία τους είναι ΜΚΟ της ΕΕ), οργανισμοί των Ηνωμένων Εθνών (27%, με βασικούς εταίρους την UNHCR [10,2%], το ΠΕΠ [8%] και την UNICEF [4,7%]) και άλλοι διεθνείς οργανισμοί, ιδίως οι ICRC και IFRC (με το 7,9% των χρηματοδοτήσεων). Το υπόλοιπο 3,5% χρησιμοποιήθηκε κυρίως για συμβάσεις τεχνικής βοήθειας ή ενημέρωσης, επικοινωνίας, δημοσιονομικού ελέγχου ή αξιολόγησης. [3] Τύπος αποφάσεων: Απόλυτα επείγουσα ανάγκη: 1 -Έκτακτη ανάγκη: 21 -Γενικό σχέδιο: 10 - Ανθρωπιστική βοήθεια/Dipecho: 82 [4] Περιλαμβάνονται συμβάσεις εφαρμογής αποφάσεων του 2001. 3.1. Αφρική, Καραϊβική και Ειρηνικός 3.1.1. Κέρας της Αφρικής και Ανατολική Αφρική Σουδάν: Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Ο πληθυσμός του Σουδάν, που πλήττεται από μακροχρόνιες προκαλούμενες από τον άνθρωπο καταστροφές και από θεομηνίες και είναι πολύ ευάλωτος, τόσο στο βόρειο τμήμα της χώρας (περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση) όσο και στο νότιο τμήμα (περιοχές που ελέγχονται από την αντιπολίτευση), εξακολούθησαν να πλήττονται από τη σοβαρή υποτροπή της κατάστασης, τη στιγμή που διαφαινόταν μια θετική προοπτική ειρήνης. Οι ανάγκες σε ανθρωπιστική βοήθεια ήταν πιεστικές σε όλους τους τομείς, όπως υγεία και διατροφή, επισιτιστική ασφάλεια, ύδρευση και αποχέτευση. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Ο στόχος της πρόληψης της περαιτέρω επιδείνωσης της κατάστασης των πλέον ευάλωτων τμημάτων του πληθυσμού, με ιδιαίτερη έμφαση στους εκτοπισμένους (περίπου 4 εκατομμύρια σε όλη τη χώρα) επιτεύχθηκε με τη βοήθεια ενός μεγάλου φάσματος παρεμβάσεων στις προαναφερθείσες περιοχές, καθώς και με την παροχή υλικοτεχνικής υποστήριξης, με το συντονισμό και την ασφάλεια των επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας κλπ. Για το σκοπό αυτό, βάσει του Γενικού Σχεδίου του 2002 για το Σουδάν εκταμιεύθηκε ποσό 17 εκατ. EUR, για επιχειρήσεις οι οποίες διενεργούνται από 4 συνεργαζόμενους φορείς και καλύπτουν με ισόρροπο τρόπο το βόρειο και το νότιο τμήμα της χώρας. Το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεων της ECHO διατέθηκε για παρεμβάσεις στους τομείς της υγείας και του επισιτισμού. Τα έργα είχαν στόχο τη βελτίωση της κρίσιμης κατάστασης της διατροφής των παιδιών, μητέρων που θηλάζουν και άλλων ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού και εξασφάλιζαν μεγαλύτερη και καλύτερη πρόσβαση σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης. Ελήφθησαν ειδικά μέτρα ελέγχου και πρόληψης των σοβαρότερων ασθενειών που προκαλούν θάνατο, οι οποίες πλήττουν χιλιάδες κατοίκους του Νότιου Σουδάν. Αν και δεν υπάρχει ακόμη τελική επισκόπηση των αποτελεσμάτων της παρέμβασης στον τομέα της υγείας και του επισιτισμού, οι επιχειρήσεις αυτές ωφέλησαν άμεσα 2,5 εκατομμύρια άτομα - περιλαμβανομένων των υποσιτιζόμενων παιδιών, των γυναικών, των εκτοπισμένων, των κοινοτήτων υποδοχής τους και των ηλικιωμένων. Η ECHO χρηματοδότησε έργα ύδρευσης και αποχέτευσης στο Βορρά με αποδέκτες περίπου 230.000 άμεσους δικαιούχους και τα ζώα τα οποία εκτρέφουν, ενώ οι δικαιούχοι στο Νότο ήταν περίπου 380 000. Οι επιχειρήσεις επισιτιστικής ασφάλειας ήταν ιδιαίτερα εντατικές στο νότο, όπου οι ανάγκες περισσότερων από 2 εκατομμύρια κατοίκων αντιμετωπίστηκαν μέσω της παροχής ελαφρού εξοπλισμού, εργαλείων και σπόρων για σπορά καθώς και μέσω της εξασφάλισης καλύτερης πρόσβασης στο ζωικό κεφάλαιο και σε ζωικά προϊόντα. Έχουν καταβληθεί επίσης προσπάθειες για την εξάλειψη της πανώλης των βοοειδών και την καταπολέμηση άλλων ζωονόσων. Ανταποκρινόμενη σε επείγουσα έκκληση μεταξύ οργανισμών, η ECHO εξέδωσε συμπληρωματική απόφαση για τη χορήγηση επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας 1 εκατ. EUR στους εκτοπισθέντες που έφθασαν στην περιοχή της Κασάλα λόγω της επιδείνωσης των εχθροπραξιών καθώς και στους πληθυσμούς που κατοικούν σε περιοχές οι οποίες ήταν προηγουμένως απροσπέλαστες. Εντούτοις, εξακολούθησαν να υπάρχουν μεγάλοι περιορισμοί, όπως η έλλειψη ασφάλειας σε πολλές περιοχές και οι δυσκολίες πρόσβασης που οφείλονται τόσο στην άρνηση της κυβέρνησης όσο και σε δυσμενείς κλιματικές συνθήκες. Η ECHO υποστήριξε ενεργά σε διάφορα επίπεδα την ανεμπόδιστη πρόσβαση στους πληθυσμούς που αντιμετωπίζουν ανάγκες. ΣΑΑΑ Η πρόοδος στον τομέα της ΣΑΑΑ ήταν πολύ περιορισμένη το 2002. Το πρόγραμμα 'Humanitarian Plus' που χρηματοδοτείται με κεφάλαια του ΕΤΑ, στόχος του οποίου είναι να διευκολύνει τη μετάβαση από την αρωγή στο στάδιο της ανάπτυξης, αν και είχε ήδη εγκριθεί τον Απρίλιο του 2001, δεν στάθηκε δυνατό να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή. Εντούτοις, η επανενεργοποίηση του πολιτικού διαλόγου μεταξύ του Σουδάν και της ΕΕ το 1999 δημιούργησε τη δυνατότητα σταδιακής εξομάλυνσης των σχέσεων ΕΚ-Σουδάν και επομένως της μακροπρόθεσμης μετάβασης. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Αιθιοπία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Αν και εξακολούθησαν να υπάρχουν ορισμένοι θύλακες με μεγάλες ανάγκες, καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που δημιουργήθηκαν από το συνοριακό πόλεμο με την Ερυθραία και από την ξηρασία στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας είχαν σε μεγάλο βαθμό σταθεροποιηθεί προς το τέλος του έτους. Επιπλέον, επειδή οι συνθήκες στη Βορειοδυτική Σομαλία βελτιώνονταν συνεχώς, οι Σομαλοί πρόσφυγες από αυτή την περιοχή είχαν μεγαλύτερη ανάγκη βοήθειας για τον επαναπατρισμό τους , παρά φροντίδας για την επιβίωσή τους. Όπως και το 2001, υπήρξε μεγάλη επιδημία μηνιγγίτιδας και οι βροχοπτώσεις ήταν πολύ φτωχότερες από τις συνήθειες. Η έλλειψη βροχοπτώσεων δημιούργησε μεγάλες ανησυχίες προς το τέλος του έτους για τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης σοβαρής νέας ξηρασίας στις περιφέρειες Oromiya και Afar της Σομαλίας. Η μείωση της παραγωγής τροφίμων και της διαθεσιμότητας τροφίμων σε όλη τη χώρα είχε σαν αποτέλεσμα να επιδεινωθούν σοβαρά τα ήδη χρόνια προβλήματα υποσιτισμού, ενώ σύμφωνα με τις εκθέσεις, το συνολικό ποσοστό σοβαρής ασιτίας ανέρχεται στο 29% σε ορισμένες περιοχές. Επιπλέον, αναφέρθηκαν σημαντικές απώλειες ζωικού κεφαλαίου, που υπερβαίνουν το 40% σε ορισμένες περιοχές, στις κτηνοτροφικές και γεωργοκτηνοτροφικές κοινότητες των περιοχών Afar και Hararghe, παράλληλα με την επιδείνωση των προβλημάτων εξασφάλισης αποθεμάτων νερού. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Για να αντιμετωπισθούν οι συνεχιζόμενες ανάγκες εξαιτίας της ξηρασίας και για να παγιωθούν τα αποτελέσματα της προηγούμενης επείγουσας βοήθειας, η ECHO χορήγησε συμπληρωματική βοήθεια 400.000 EUR για την υδροδότηση των περιοχών Somali, Oromo και Afar, για την παρακολούθηση της επισιτιστικής ασφάλειας και την έγκαιρη προειδοποίηση για την ξηρασία που έπληξε την περιφέρεια Somali. Επιπλέον, επειδή εξακολούθησαν να υφίστανται ανάγκες προστασίας λόγω της παραμεθόριας σύγκρουσης, η ECHO χορήγησε 750.000 EUR στην ICRC για να βοηθήσει περισσότερους από 7.000 αιχμαλώτους πολέμου και φυλακισμένους γενικώς. Για τις ανάγκες επαναπατρισμού των Σομαλών προσφύγων, η ECHO χορήγησε 1,6 εκατ. EUR στην UNHCR, ποσό που χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία για τον επαναπατρισμό 30.000 επιλεγμένων Σομαλών προσφύγων. Σύμφωνα με τη βασική εντολή της, η ECHO χορήγησε 1 εκατ. EUR, εκ των οποίων οι 785.000 EUR διατέθηκαν στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα για την αντιμετώπιση της επιδημίας της μηνιγγίτιδας. Η επιτυχία αυτή περιελάμβανε τον επείγοντα εμβολιασμό πληθυσμού μεγαλύτερου των 970.000 ατόμων, εξασφαλίζοντας ποσοστό κάλυψης 90% περίπου στις πληγείσες περιοχές, με στόχο τη συγκράτηση της επιδημίας. Για να αντιμετωπισθεί η εκδήλωση μιας νέας μεγάλης ξηρασίας, χορηγήθηκε συμπληρωματικό ποσό 4 εκατ. EUR στο τέλος του έτους για την ικανοποίηση αναγκών στους τομείς της υγείας, της διατροφής και της παροχής νερού. Τα κεφάλαια βάσει αυτής της απόφασης εξακολουθούν να εκταμιεύονται στο πλαίσιο της βασικής εντολής, εφόσον η ξηρασία συνεχίζεται το 2003 και προκύπτουν μεγάλες ανάγκες. ΣΑΑΑ Αφού αντιμετώπισε σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και μετά από αυτές, λόγω του συνοριακού πολέμου και της ξηρασίας και του επαναπατρισμού Σομαλών προσφύγων, η ECHO σταμάτησε σταδιακά την παρέμβασή της το 2002, όπως είχε προγραμματισθεί. Το γραφείο της ECHO στην Αντίς Αμπέμπα έκλεισε τον Ιούνιο, αφού είχε καλύψει και την επείγουσα επιχείρηση καταπολέμησης της μηνιγγίτιδας, ενώ το περιφερειακό γραφείο της Υπηρεσίας στο Ναϊρόμπι συνεχίζει να παρακολουθεί την κατάσταση. Το 50% περίπου των βασικών εταίρων της ECHO έλαβαν πρόσθετη χρηματοδότηση από μέσα πιο μακροχρόνιας παρέμβασης, όπως τα κονδύλια επισιτιστικής ασφάλειας και συγχρηματοδότησης ΜΚΟ, ενώ οι περισσότεροι άλλοι εταίροι εξασφάλισαν χρηματοδοτήσεις από άλλους χορηγούς βοήθειας αποκατάστασης/αναπτυξιακής βοήθειας. Ανταποκρινόμενη στις νέες ανάγκες της βασικής εντολής της που προκύπτουν από την ξηρασία στο τέλος του2002, η ECHO αναβάθμισε το ανθρώπινο δυναμικό του περιφερειακού της γραφείου στο Ναϊρόμπι για να καλύψει την Αιθιοπία. Υπάρχει στενός συντονισμός των στρατηγικών παρέμβασης και απεμπλοκής με άλλα μέσα παρέμβασης της ΕΚ, ιδίως με τη μαζική επιχείρηση επισιτιστικής βοήθειας της ΕΚ. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Ερυθραία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Οι ανάγκες επείγουσας παρέμβασης προέκυψαν από το συνοριακό πόλεμο με την Αιθιοπία και σταθεροποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό το 2002. Οι συνεχιζόμενες ανάγκες αφορούσαν 60.000 εκτοπισθέντες που διαμένουν σε καταυλισμούς, οι οποίοι περίμεναν την εγκατάσταση καθώς και πρόσφυγες στο Σουδάν που περίμεναν τον επαναπατρισμό τους. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η νέα βοήθεια της ECHO το 2002, συνολικού ποσού 1,75 εκατ. EUR, εξασφάλισε τη συνεχή παροχή καταλύματος για 60.000 εκτοπισμένους και την προστασία περισσότερων από 2.500 αιχμαλώτων πολέμου και φυλακισμένων μέσω της ICRC και βοήθεια στην UNHCR για το πρώτο στάδιο επαναπατρισμού περισσότερων από 30.000 καταγεγραμμένων προσφύγων από την Ερυθραία. Από αυτή τη χρηματοδότηση της ECHO, ποσό 300.000 EUR που κάλυπτε την εκπαίδευση στους κινδύνους από τις νάρκες δεν χρησιμοποιήθηκε εξ ολοκλήρου, διότι η κυβέρνηση αποφάσισε να αναλάβει απευθείας η ίδια δραστηριότητες που αφορούν το ζήτημα των ναρκών. Τέλος, η χρηματοδότηση περιελάμβανε την παροχή στήριξης στην OCHA, περιλαμβανομένης της δημιουργίας παραρτημάτων στις περιοχές Debub και Gash Barka, για να διευκολυνθεί ο συντονισμός της ΣΑΑΑ και η αξιολόγηση ενδεχόμενων νέων έκτακτων αναγκών. ΣΑΑΑ Ο σταδιακός τερματισμός της παρέμβασης της ECHO πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τον προγραμματισμό και το 2002 χορηγήθηκε ποσό 1,75 εκατ. EUR έναντι 7 εκατ. EUR το 2001. Το γραφείο της ECHO στην Ασμάρα έκλεισε τον Ιούνιο του 2002 και το περιφερειακό γραφείο του Ναϊρόμπι διατήρησε την αρμοδιότητα της εποπτείας. Επιπλέον, η OCHA χρηματοδοτήθηκε για να στηρίξει τη διαδικασία ΣΑΑΑ. Η χρηματοδότηση της ECHO για το πρώτο στάδιο του επαναπατρισμού των προσφύγων της Ερυθραίας συνδέεται με τη χρηματοδότηση της επανεγκατάστασης των προσφύγων αυτών από πόρους του ΕΤΑ. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Σομαλία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η Σομαλία, και ιδίως οι κεντρικές και νότιες περιοχές της, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει εμφύλια σύγκρουση, πολέμαρχους και αναρχία. Ελάχιστη πρόοδος προς την πολιτική σταθερότητα έχει σημειωθεί στη χώρα, εφόσον περισσότερες από 13 ειρηνευτικές πρωτοβουλίες απέτυχαν και η τεράστια πλειοψηφία του πληθυσμού εξακολουθεί να ζει σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Η έσχατη ανασφάλεια και η αδυναμία προβλέψεων είχε σαν αποτέλεσμα την κατάρρευση των υποδομών και των κοινωνικών υπηρεσιών. Οι ανάγκες επιδεινώθηκαν περισσότερο λόγω των δυσμενών κλιματικών αλλαγών. Οι ανάγκες επισιτιστικής ασφάλειας είναι μεγάλες λόγω των σοβαρών ελλείψεων της παραγωγής σιτηρών και της κτηνοτροφίας. Οι υφιστάμενοι μηχανισμοί δημόσιας υγείας αντιμετωπίζουν έλλειψη φαρμάκων και ειδικευμένου προσωπικού σε όλες τις κατηγορίες (0,4 ιατροί και 2,8 νοσοκόμες ανά 100.000 κατοίκους). Εκτιμάται ότι το 30% του πληθυσμού δεν έχει καμία απολύτως πρόσβαση σε υπηρεσίας υγείας. Η προσδοκία ζωής κατά τη γέννηση είναι 47 έτη. Μόνο το 15,6% των παιδιών ηλικίας ενός έτους έχουν πλήρη ανοσοποίηση. Το μέσο ποσοστό συνολικού σοβαρού υποσιτισμού για τα παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών στη Σομαλία είναι 17%. Τα συστήματα ύδρευσης στην Κεντρική και Νότια Σομαλία είναι πλήρως κατεστραμμένα εξαιτίας της χρόνιας αστάθειας και κατάρρευσης του κράτους. Το 70% των γεωτρήσεων έχουν ξεπεράσει την προγραμματισθείσα διάρκεια ζωής τους και απαιτούν σημαντικά έργα αποκατάστασης. Ποσοστό κατώτερο του 20% του πληθυσμού έχει πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις, απαιτείται διαδρομή 6 ωρών για τη συλλογή μόνο 20 λίτρων νερού. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας: Σε συνθήκες φθίνουσας χρηματοδότησης των χορηγών, η ECHO αύξησε τη βοήθειά της. Σε σύγκριση με το 2001, η χρηματοδοτική συνδρομή της ECHO στη Σομαλία το 2002 διπλασιάστηκε σε 4,5 εκατ. EUR. Ο γενικός στόχος της ECHO για τη Σομαλία είναι να βοηθήσει τα θύματα της ανασφάλειας και των απρόβλεπτων κλιματικών κινδύνων στη Σομαλία, δίνοντας το κύριο βάρος στην Κεντρική και Νότια Σομαλία. Η ECHO χρηματοδότησε έργα το 2002 για την αντιμετώπιση των σοβαρών αναγκών στους τομείς της υγείας, της διατροφής, της επισιτιστικής ασφάλειας και στους τομείς της ύδρευσης και αποχέτευσης. Το 71% του συνολικού ποσού διατέθηκε στους τομείς της υγείας και του επισιτισμού και οι χρηματοδοτηθείσες δραστηριότητες στήριξαν ένα συνολικό πρόγραμμα για την υγεία από το οποίο ωφελήθηκαν περίπου 1 εκατομμύριο Σομαλοί. Το πρόγραμμα αυτό περιελάμβανε κέντρα πρωτοβάθμιας υγείας, νοσοκομεία, θεραπευτική διατροφή, ανοσοποίηση και καταπολέμηση της χολέρας. Δημιουργήθηκε στο Βόρειο Μογκαντίσου ένα πλήρως λειτουργικό κέντρο πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας (ΚΠΥΥ) και διατέθηκαν φάρμακα και ιατρικός εξοπλισμός σε 3 νοσοκομεία στο Βόρειο και Νότιο Μογκαντίσου και στην περιοχή του Κόλπου για την περίθαλψη τραυματιών πολέμου και άλλων ασθενών. Υπήρξε έγκαιρη και αποτελεσματική παρέμβαση για τον περιορισμό της επιδημίας χολέρας, περιλαμβανομένης εστίας της νόσου στη Βορειοανατολική Σομαλία. Λόγω έλλειψης βροχοπτώσεων για έκτο συνεχόμενο έτος στην περιοχή Gedo, παρεμβάσεις επισιτιστικής ασφάλειας με αποδέκτες 150.000 άτομα προγραμματίστηκαν να αντιμετωπίσουν τις σοβαρές συνέπειες για τις κτηνοτροφικές κοινότητες και το ζωικό τους κεφάλαιο. Στον τομέα της ύδρευσης και της αποχέτευσης, τα κεφάλαια χρησιμοποιήθηκαν για την ανακατασκευή σημείων ύδρευσης σε αγροτικές περιοχές. Πραγματοποιήθηκαν 11 γεωτρήσεις και κατασκευάστηκαν με ανθρώπινη εργασία 30 πηγάδια τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από την ECHO και εξυπηρέτησαν πληθυσμό 55.200 ατόμων στην Κεντρική και Νότιο Σομαλία. Στη Βορειοδυτική Σομαλία, τα έργα ύδρευσης και αποχέτευσης συνέβαλαν στο να αυξηθεί η παροχή ασφαλούς νερού σε 350.000 άτομα, περιλαμβανομένων των προσφύγων που επανεγκαταστάθηκαν πρόσφατα και των εκτοπισμένων στην πόλη Hargeisa. Ως μέτρο καταπολέμησης της επιδημίας της χολέρας στο Bossaso, κατασκευάστηκε αποχετευτικός αγωγός στους καταυλισμούς των εκτοπισμένων για να βελτιωθούν οι συνθήκες υγιεινής. ΣΑΑΑ Η ECHO και η αρμόδια μονάδα της ΕΕ για τη Σομαλία ανέπτυξαν κοινή στρατηγική για τον προσδιορισμό και την αξιολόγηση έργων, με στόχο να αποφευχθούν ενδεχόμενες επικαλύψεις και διαφορετικές προσεγγίσεις ανάμεσα σε έργα που χρηματοδοτούνται από διαφορετικά μέσα παρέμβασης της ΕΚ και από άλλους χορηγούς. Οι οργανισμοί ανθρωπιστικής βοήθειας ενθαρρύνονται να εξετάζουν τις προτάσεις από κοινού με τον οργανισμό συντονισμού της ενίσχυσης στη Σομαλία (SACB), πριν να τις υποβάλουν επίσημα στην ΕΕ, έτσι ώστε να αποφεύγονται επικαλύψεις και περιττές προσπάθειες. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Ουγκάντα Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η κατάσταση στη Βόρεια Ουγκάντα από ανθρωπιστική άποψη, ιδίως στο Acholiland (περιοχές Gulu, Kitgum και Pader), επιδεινωνόταν επί αρκετά έτη, λόγω της μεγάλης ανασφάλειας που προκαλούνταν σε μεγάλο βαθμό από τις βίαιες επιθέσεις του Στρατού Αντίστασης του Κυρίου (LRA) στον άμαχο πληθυσμό. Εκτιμάται ότι 1.000.000 άτομα αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να ζήσουν σε καταυλισμούς υπό την προστασία του στρατού της Ουγκάντα. Το 80% του πληθυσμού του Acholiland ζει σε καταυλισμούς εκτοπισμένων. Η μετακίνηση του τοπικού πληθυσμού δημιούργησε ανάγκες στους τομείς της ύδρευσης και αποχέτευσης, της υγείας και της διατροφής, της επισιτιστικής ασφάλειας, σε είδη εκτός των τροφίμων καθώς και προστασίας/αποκατάστασης πρώην παιδιών-στρατιωτών. Ο αριθμός ασθενών που επισκέφθηκαν τα εξωτερικά ιατρεία των τεσσάρων νοσοκομείων στις περιοχές Kitgum, Gulu και Pader και η κατανάλωση φαρμάκων αυξήθηκαν κατά 40%. Λόγω του συνωστισμού στα «προστατευόμενα χωριά», οι υποβαθμισμένες συνθήκες υγιεινής και αποχέτευσης, σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια της ύδρευσης, συνέβαλαν στην εξάπλωση ασθενειών όπως η ελονοσία, η διάρροια και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στους καταυλισμούς των εκτοπισμένων στην περιοχή του Gulu, οι ανάγκες σε κοινόχρηστες τουαλέτες καλύπτονται μόνο κατά 18% και η προσφορά νερού είναι κατά μέσο όρο κατώτερη των 2 λίτρων ανά άτομο ημερησίως. Λόγω της ανεπάρκειας και του μη προβλέψιμου των βροχοπτώσεων, η συγκομιδή του 2002 στις περιοχές Kotido, Kitgum και Pader καταστράφηκε, εφόσον υπήρξε απώλεια απόδοσης 80%. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η παρέμβαση της ECHO το 2002 αφορούσε ένα συντονισμένο πρόγραμμα στήριξης των νοσοκομείων της περιοχής. Η χρηματοδότηση, που διατέθηκε μέσω διαφόρων συνεργαζόμενων φορέων, χορηγήθηκε για ιατρικές ομάδες, βασικά φάρμακα, γεννήτριες, εγκαταστάσεις αποθήκευσης ύδατος και αποχωρητήρια σε 5 νοσοκομεία στις περιοχές Gulu, Kitgum και Kalongo και σε δραστηριότητες για τη βελτίωση των συνθηκών ύδρευσης και αποχέτευσης σε περιοχές συγκέντρωσης εκτοπισμένων. Περίπου 950.000 άτομα ήταν αποδέκτες αυτών των παρεμβάσεων. Πραγματοποιήθηκαν 20 γεωτρήσεις, επισκευάστηκαν 5 και κατασκευάστηκαν 6 πηγάδια με ανθρώπινη εργασία και προβλεπόταν η κατασκευή 2.950 τουαλετών και 1.000 βόθρων. Διανεμήθηκαν είδη ανάγκης εκτός από τρόφιμα σε 4.800 εκτοπισμένους. Λόγω της εκτεταμένης απαγωγής παιδιών από τον LRA, η ECHO χρηματοδότησε έργο για την προστασία, αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη πρώην παιδιών-στρατιωτών στις περιοχές Kitgum και Pader. 1.400 παιδιά ήταν άμεσοι δικαιούχοι, ενώ οι έμμεσοι δικαιούχοι εκτιμώνται σε 10.000 άτομα των οικογενειών και του άμεσου περίγυρου των παιδιών-θυμάτων. ΣΑΑΑ Υπάρχει στενός συντονισμός της βοήθειας της ECHO με άλλα μέσα παρέμβασης της ΕΚ, των κρατών μελών και άλλων χορηγών μέσω της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Καμπάλα. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Κένυα Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η Βόρεια Κένυα επλήγη από ανομβρία επί τρία συνεχόμενα έτη, από το 1999 έως το 2001. Ενώ το 2001 οι βροχοπτώσεις είχαν σαν αποτέλεσμα τη γενική βελτίωση της κατάστασης στην Κένυα, ιδίως στις δυτικές αρόσιμες εκτάσεις, το επίπεδο των βροχοπτώσεων στις βόρειες και ανατολικές περιοχές ήταν για ένα ακόμη έτος χαμηλότερο από το σύνηθες και ανεπαρκές για την ανάκαμψη των δραστηριοτήτων. Η έλλειψη χορτονομής και η λειψυδρία είχαν σαν αποτέλεσμα τη μετακίνηση πολλών κτηνοτροφικών κοινοτήτων σε περιοχές όπου οι συνθήκες βοσκής ήταν καλύτερες. Αυξήθηκαν τα ποσοστά υποσιτισμού στις περιοχές Wajir, Marsabit, Tana River και Mandera. Το γενικό υψηλό ποσοστό υποσιτισμού στην περιοχή του Wajir ήταν 14,7%, εκ των οποίων το 2,9% σοβαρού υποσιτισμού. Οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας αντιμετωπίζουν μεγάλες ελλείψεις φαρμάκων και εκτιμάται ότι 80.000 παιδιά αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο του θανάτου εξαιτίας του μοιραίου συνδυασμού του υποσιτισμού και των λοιμώξεων. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Το 2002, η ECHO χρηματοδότησε ένα ολοκληρωμένο σύνολο έργων αντιμετώπισης της ξηρασίας, που είχαν ως ειδικούς αποδέκτες τις κτηνοτροφικές κοινότητες των βόρειων και βορειοανατολικών περιοχών. Σύμφωνα με το στόχο της να προετοιμαστούν οι ευπαθείς κοινότητες να αντιμετωπίσουν μελλοντικές ξηρασίες, η ECHO χρηματοδότησε ένα μεγάλο έργο στον τομέα της κτηνοτροφίας. Εκατοντάδες εργαζόμενοι στον τομέα της φροντίδας των ζώων εκπαιδεύτηκαν στον εμβολιασμό και τη θεραπεία των σοβαρών επιζωοτιών. Στον τομέα της ύδρευσης, αποκαταστάθηκαν περισσότερα από 200 σημεία ύδρευσης και συστάθηκαν τοπικές επιτροπές διαχείρισης υδατικών πόρων. ΣΑΑΑ Η ECHO ολοκληρώνει σταδιακά το πρόγραμμά της για την αντιμετώπιση της ξηρασίας, αλλά θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά επιτόπου την κατάσταση στον ανθρωπιστικό τομέα και θα ενθαρρύνει ενεργά τους χορηγούς αναπτυξιακής βοήθειας να μεταστραφούν σε παρεμβάσεις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> ECHO-Flight Ολοκληρώνοντας το 8ο έτος λειτουργίας της το 2002, η υπηρεσία ECHO Flight συνέχισε να παρέχει αποτελεσματικές και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες εναέριας μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας για έργα που εκτελούνται στο Κέρας της Αφρικής και σε γειτονικές περιοχές. Ενώ κατά τα τελευταία έτη η δράση της εστιαζόταν στο Κέρας της Αφρικής, το 2002 έθεσε σε λειτουργία προγραμματισμένες πτήσεις από το Ναϊρόμπι στην ΛΔΚ. Δημιουργήθηκε μια βάση αποστολών στην Goma. Αυτό συνέβαλε στο να βελτιωθούν σημαντικά η πρόσβαση του προσωπικού των ανθρωπιστικών οργανώσεων και η μεταφορά εμπορευμάτων σε επιχειρήσεις στην Ανατολική ΛΔΚ. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.1.2. Μεσημβρινή Αφρική Αγκόλα Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Το Φεβρουάριο του 2002, ο θάνατος σε μάχη του Jonas Savimbi, ηγέτη της UNITA, και η συνακόλουθη εκεχειρία δημιούργησαν ελπίδες για πραγματική ειρήνη στην Αγκόλα μετά από 27 χρόνια εμφυλίου πολέμου. Όμως, η αυξημένη δυνατότητα πρόσβασης στις περιοχές της χώρας, στις οποίες δεν ήταν δυνατή η πρόσβαση προηγουμένως, σήκωσε το παραπέτασμα που έκρυβε μέχρι τότε το πραγματικό μέγεθος της καταστροφής σε αυτές τις περιοχές. Τα υψηλά επίπεδα υποσιτισμού και τα ποσοστά θνησιμότητας που υπερέβαιναν τα όρια κινδύνου ήταν εξαιρετικά διαδεδομένα, ακόμη και για τους πρώην πολεμιστές της UNITA και τις οικογένειές τους που είχαν συγκεντρωθεί σε καταυλισμούς γύρω από τη χώρα. Η βελτίωση της πρόσβασης στην ύπαιθρο προκάλεσε επίσης μετακινήσεις τεράστιων πληθυσμών, εφόσον μέχρι το τέλος του έτους είχαν επαναπατρισθεί 1,5 εκατομμύριο εκτοπισμένοι και 80.000 πρόσφυγες, κυρίως προς περιοχές οι οποίες δεν διέθεταν ούτε καν τις ελάχιστες προϋποθέσεις για την επανεγκατάστασή τους και σε πολλές περιπτώσεις ήταν πυκνά ναρκοθετημένες. Παρά την εκεχειρία, η κατάσταση από ανθρωπιστική άποψη επιδεινώθηκε, εφόσον 3 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν εξαρτημένοι από την ανθρωπιστική βοήθεια στο τέλος του 2002. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Όταν αποκαλύφθηκε το μέγεθος της κρισιμότητας της κατάστασης, έγινε επίσης σαφές ότι η χρηματοδότηση της ECHO δεν ήταν από μόνη της αρκετή. Εκτός από ένα αρχικό ποσό 8 εκατ. EUR για την ικανοποίηση άμεσων επισιτιστικών αναγκών, για τη χορήγηση προϊόντων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ειδών πρώτης ανάγκης και βασικής υλικοτεχνικής υποδομής και για τις δραστηριότητες συντονισμού, η ECHO διέθεσε συμπληρωματικό ποσό 6 εκατ. EUR σχεδόν αποκλειστικά για τη χορήγηση τροφίμων για τη διάσωση ζωών στις περιοχές στις οποίες μόλις πρόσφατα αποκτήθηκε πρόσβαση, περιλαμβανομένων των περιοχών με τους καταυλισμούς της UNITA. Μετά την εκεχειρία, η ECHO, υιοθέτησε μια πολύ πιο ευέλικτη προσέγγιση στο πλαίσιο των παρεμβάσεών της, έτσι ώστε να μπορέσει να παρακολουθήσει και να ανταποκριθεί με ταχύτητα στις μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών και να συνεχίσει να χορηγεί βοήθεια στις περισσότερο ευάλωτες ομάδες. Οι προσπάθειες της κοινότητας των ανθρωπιστικών οργανώσεων συνολικά εξακολουθούν να δυσχεραίνονται από τις εξαιρετικά κακές υποδομές εναέριων και οδικών μεταφορών και τις ναρκοθετημένες περιοχές. Οι εκρήξεις ναρκών έχουν προκαλέσει πολλούς θανάτους και τραυματισμούς, ακόμη και σε μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων και έχουν αποκόψει την πρόσβαση σε χιλιάδες ανθρώπους. Μέχρι το τέλος του 2002, το 42% των συμβάσεων που χρηματοδότησε η ECHO κατά τη διάρκεια του έτους είχε ολοκληρωθεί, ενώ οι περισσότερες από τις υπόλοιπες εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το Μάρτιο του 2003. Τα έργα αυτά συνέβαλαν στη σταθεροποίηση της επισιτιστικής κατάστασης, στη διάσωση της ζωής εκατοντάδων νέων, στην αποκατάσταση υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης σε περιοχές στις οποίες δεν υπήρχαν επί τέσσερα έτη και συνέβαλαν στη χορήγηση ειδών πρώτης ανάγκης, όπως κουβέρτες, σύνεργα κουζίνας και προσωρινό κατάλυμα σε περισσότερα από 225.000 άτομα. ΣΑΑΑ Μετά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, οι ΓΔ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, AIDCO και η ECHO συνέταξαν σχέδιο δράσης (125 εκατ. EUR) για τη στήριξη της ειρηνευτικής διαδικασίας, επιταχύνοντας τον ρυθμό εφαρμογής των υφισταμένων προγραμμάτων αρωγής και αποκατάστασης. Το σχέδιο δράσης προσανατόλισε, ή αναπροσανατόλισε, όλους τους τύπους κοινοτικής χρηματοδότησης προς την αντιμετώπιση της κρίσης με ανθρωπιστικές συνέπειες και της διαδικασίας της αρχικής μετεγκατάστασης. Επιπλέον, τον Αύγουστο, εγκρίθηκε πρόγραμμα επείγουσας παρέμβασης (30 εκατ. EUR από κεφάλαια του ΕΤΑ) για την αντιμετώπιση των πρώτων σταδίων της διαδικασίας αποστράτευσης. Αυτό το πρόγραμμα επείγουσας δράσης συμπληρώνει τις δραστηριότητες της ECHO στην Αγκόλα. Το Έγγραφο Εθνικής Στρατηγικής για το 9ο ΕΤΑ αναγνωρίζει την καθοριστική σημασία της ΣΑΑΑ, όπως αποδεικνύει και το σχέδιο δράσης για την Αγκόλα. Ως εκ τούτου, η ECHO θα επιδιώξει να τερματίσει σταδιακά την παρουσία της σε περιοχές στις οποίες απαιτούνται περισσότερο μακροχρόνιες παρεμβάσεις, εντοπίζοντας και παραδίδοντας τη σκυτάλη, το συντομότερο δυνατό, σε αναπτυξιακούς οργανισμούς, και θα επικεντρωθεί στη βασική εντολή της να παρεμβαίνει για τη διάσωση ζωών. Αγκόλα, Ζιμπάμπουε, Ζάμπια, Μαλάουι Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Τον Ιούλιο του 2002, τα Ηνωμένα Έθνη υπέβαλαν έκκληση για τη συγκέντρωση ποσού 611 εκατ. US$ για τη χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Μεσημβρινή Αφρική. 13 περίπου εκατομμύρια άνθρωποι πλήττονταν την περίοδο εκείνη από σοβαρές ελλείψεις τροφίμων, ασθένειες, μεγάλη φτώχεια, κακές συνθήκες υγιεινής και συνεχή υποβάθμιση των βασικών υπηρεσιών. Η έκκληση αφορούσε ποσό 511 εκατ. US$, ή το 84% του ποσού, σε επισιτιστική βοήθεια και το υπόλοιπο ποσό σε επείγουσα ανθρωπιστική βοήθεια εκτός των τροφίμων. Οι χώρες που αντιμετώπιζαν τις μεγαλύτερες ανάγκες ήταν το Λεσότο, το Μαλάουι, η Μοζαμβίκη, η Σουαζιλάνδη, η Ζάμπια και η Ζιμπάμπουε. Ενώ η έκκληση του ΟΗΕ εστιαζόταν κατά κύριο λόγο στις ανάγκες της περιοχής σε τρόφιμα, ήταν απολύτως σαφές ότι η ευρύτερη περιοχή δεν υπέφερε μόνον από ελλείψεις τροφίμων λόγω της ξηρασίας. Η παρατεταμένη οικονομική ύφεση, οι ακατάλληλες πολιτικές και, ασφαλώς, η δραματική εξάπλωση της πανδημίας του HIV/AIDS συνέβαλαν όλα σε μια εξελισσόμενη σύνθετη και παρατεταμένη κρίση. Ήδη, ένας στους τρεις ενήλικες έχει μολυνθεί από το HIV/AIDS. Η προσδοκία ζωής κατά την γέννηση μειώθηκε κατά 20 ή και περισσότερα έτη το 1998 για τις περισσότερες χώρες της περιοχής και μειώθηκε κάτω των 40 ετών για τους πληθυσμούς του Μαλάουι, της Σουαζιλάνδης, της Ζάμπιας και της Ζιμπάμπουε. Από το σύνολο των θανάτων από AIDS σε όλο τον κόσμο το 2001, ένας στους έξι θανάτους συνέβη στο Λεσότο, το Μαλάουι, τη Μοζαμβίκη, τη Σουαζιλάνδη, τη Ζάμπια και τη Ζιμπάμπουε. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Με βάση τα πρώτα στοιχεία για τις ανάγκες της ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή, η ECHO πραγματοποίησε ήδη ανάληψη υποχρέωσης 6,5 εκατ. EUR για επείγουσα βοήθεια κατά το πρώτο εξάμηνο του 2002 στο Μαλάουι, τη Ζάμπια και τη Ζιμπάμπουε. Με το ποσό αυτό χρηματοδοτήθηκαν ειδικά παρεμβάσεις παρακολούθησης της επισιτιστικής κατάστασης, διανομής τροφίμων σε σχολεία, συμπληρωματικής διατροφής, θεραπευτικής διατροφής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Διατέθηκε συμπληρωματικό ποσό 1 εκατ. EUR για την καταπολέμηση προβλημάτων από επιδρομή ακρίδων στη Μαδαγασκάρη. Μετά από έκκληση του ΟΗΕ, η ECHO συγκέντρωσε επειγόντως συμπληρωματικό ποσό 30 εκατ. EUR το Σεπτέμβριο του 2002. Το ποσό αυτό διατέθηκε σε επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας στη Ζιμπάμπουε (13,7 εκατ. EUR), τη Ζάμπια (9 εκατ. EUR), το Μαλάουι (2,7 εκατ. EUR), τη Σουαζιλάνδη (1,4 εκατ. EUR) και την Αγκόλα (2 εκατ. EUR). Η χρηματοδότηση διευκολύνει κυρίως εκτεταμένες επιχειρήσεις διανομής τροφίμων σε σχολεία στη Ζιμπάμπουε και τη Σουαζιλάνδη, την αντιμετώπιση επισιτιστικών αναγκών και τη συνέχιση της φοίτησης παιδιών σε σχολεία. Η ECHO στηρίζει επίσης απευθείας το συντονισμό ανθρωπιστικών επιχειρήσεων των Ηνωμένων Εθνών και της OCHA. Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα λαμβάνει ενίσχυσης υλικοτεχνικής υποδομής και παρακολούθησης, που εξασφαλίζουν την πολιτικά αμερόληπτη διανομή τροφίμων. Οι παρεμβάσεις στη Ζάμπια στηρίζουν δραστηριότητες σε καταυλισμούς προσφύγων και τις προετοιμασίες επαναπατρισμού 300.000 περίπου προσφύγων από την Αγκόλα. Στην Αγκόλα, η βοήθεια της ECHO διευκολύνει παρεμβάσεις στις περιοχές στις οποίες μόλις πρόσφατα αποκτήθηκε πρόσβαση και στηρίζει το έργο της μετεγκατάστασης εκατομμυρίων εκτοπισμένων και επαναπατρισμού προσφύγων. Επίσης, το Σεπτέμβριο του 2002, η ECHO τοποθέτησε έναν ανώτερο τεχνικό σύμβουλο από το περιφερειακό γραφείο του Ναϊρόμπι στο Χαράρε για να στηρίξει τις επιχειρήσεις και να δημιουργήσει γραφείο της ECHO. Το Νοέμβριο, η ECHO διόρισε έναν μόνιμο τεχνικό σύμβουλο για το Χαράρε και ολοκλήρωσε την πρόσληψη του τοπικού προσωπικού. Τα σχέδια για το 2003 περιλαμβάνουν την επέκταση του γραφείου για τη στήριξη των εκτεταμένων επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή. Αν και είναι υπερβολικά πρόωρο να εκτιμήσουμε τη συνολική επίπτωση των παρεμβάσεων της ECHO, είναι σαφές ότι η βοήθεια της ECHO είχε ήδη καθοριστική επίπτωση για τη διάσωση ζωών. ΣΑΑΑ Η βοήθεια της ECHO στη Μεσημβρινή Αφρική έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα προς τα κεφάλαια που διαθέτει το ΕΤΑ για τη Μεσημβρινή Αφρική, περιλαμβανομένων των κεφαλαίων του προηγούμενου ΕΤΑ για τη Ζιμπάμπουε, τα οποία διατίθενται σήμερα αποκλειστικά για άμεση βοήθεια στον πληθυσμό της Ζιμπάμπουε. Επιπλέον, υπήρξαν εκτενείς και συχνές συνεννοήσεις με άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής αρμόδιες για την επείγουσα επισιτιστική βοήθεια, για να εξασφαλιστεί ο συμπληρωματικός χαρακτήρας της βοήθειας της ECHO προς τις άλλες μορφές βοήθειας στην περιοχή. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.1.3. Κεντρική Αφρική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), η ECHO ήταν αντιμέτωπη με μια κατάσταση διαρθρωτικής φτώχειας εξαιτίας του επί δεκαετίες καθεστώτος διαφθοράς και κακοδιαχείρισης από τον Μομπούτου και έπρεπε επίσης να αντιμετωπίσει τις συσσωρευμένες επιπτώσεις δύο διαδοχικών εμφυλίων πολέμων. Η έρευνα της ΜΚΟ Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης (IRC), μιας αμερικανικής ΜΚΟ, απεκάλυψε συνολικά «υπερβολικά μεγάλη θνησιμότητα» στην Ανατολική ΛΔΚ, με 2,5 εκατομμύρια θανάτους σε διάστημα 33 μηνών από τον Αύγουστο του 1998 έως τον Απρίλιο του 2001. Όμως, μόνο το 14% περίπου του υπερβολικά μεγάλου αριθμού θανάτων που ανέφερε η IRC προκλήθηκαν απευθείας από εκδηλώσεις βίας, ενώ οι υπόλοιποι θάνατοι αποδίδονται στη συνεχή υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης και των κοινωνικών υπηρεσιών σε διάρκεια αρκετών δεκαετιών. Κάτοικοι του Κονγκό πέθαιναν το 2002 όχι από σφαίρες ή από μαχαίρι, αλλά από την ελονοσία και τον υποσιτισμό, εξαιτίας της ελλιπούς παραγωγής τροφίμων, της ανεπάρκειας των μηχανισμών διανομής ή έλλειψης βασικών υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Όσον αφορά τις παρεμβάσεις ανθρωπιστικής βοήθειας, υπήρξε χρήσιμος ο διαχωρισμός ανάμεσα (α) σε χρόνιες/μεγάλες ανάγκες που δημιουργήθηκαν εξαιτίας των παρατεταμένων καταστάσεων κρίσης και του «μεγάλου πολέμου» που είχε προηγηθεί και (β) τις σοβαρές/έκτακτες ανάγκες που δημιουργούνταν από τη συνέχιση «μικρών πολέμων». Οι προτεραιότητες της ανθρωπιστικής βοήθειας όσον αφορά τις χρόνιες ανάγκες ήταν η αποκατάσταση ή η σταθεροποίηση ενός βιώσιμου, αποτελεσματικού συστήματος πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, προσιτού σε όλες τις ομάδες του πληθυσμού, και η παροχή συμπληρωματικής και θεραπευτικής διατροφής για τα υποσιτιζόμενα παιδιά και η βραχυπρόθεσμη επισιτιστική βοήθεια τις οικογένειές τους. Όσον αφορά τις σοβαρές/έκτακτες ανάγκες, το κύριο βάρος της ECHO εστιάσθηκε στην αντιμετώπιση της άμεσης απειλής από παράγοντες που προκαλούν μαζικά τον θάνατο, με εκστρατείες εμβολιασμού κατά της ιλαράς και με παραδοσιακές μορφές επείγουσας παρέμβασης για την καταπολέμηση της ελονοσίας, της χολέρας και του υποσιτισμού. Οι ανθρωπιστικοί στόχοι της ECHO, όπως ορίζονται στο γενικό σχέδιο του 2002 για την ΛΔΚ επιτεύχθηκαν όλοι, με την πλήρη εκταμίευση του συνολικού ποσού των 32 εκατ. EUR που διατέθηκαν για το Γενικό Σχέδιο. Όσον αφορά τους επιχειρησιακούς στόχους (ειδικούς για κάθε τομέα), παρασχέθηκαν πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας μέσω 18 συνεργαζόμενων φορέων σε 105 από τις 306 υγειονομικές περιφέρειες της χώρας κατά τη διάρκεια του έτους. Περίπου 2,7 εκατομμύρια ασθενείς έλαβαν υπηρεσίες ιατρικής φροντίδας σε κέντρα υγείας που χρηματοδοτούνται από την ECHO, μέσω της παροχής φαρμάκων, ιατρικού εξοπλισμού, τεχνικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης, παροχής καθαρού νερού και ρουχισμού. Άλλοι δέκα συνεργαζόμενοι φορείς παρείχαν υπηρεσίες ολοκληρωμένης βοήθειας σε τρόφιμα, επισιτιστική βοήθεια και επείγουσα επισιτιστική βοήθεια για 375.000 Κονγκολέζους σε περιοχές συγκρούσεων. Η ECHO χορήγησε επίσης χρηματοδοτήσεις για ειδικές αποστολές ειδικευμένων διεθνών οργανισμών και ήταν ιδιαίτερα δραστήρια στην προώθηση του συντονισμού και της αποστολής της OCHA, συμμετέχοντας ως πρωτεργάτης στην κοινή αποστολή αξιολόγησης των χρηματοδοτών, τον Ιούλιο. Εκτός από τις δραστηριότητες που έχουν προγραμματισθεί στο πλαίσιο του Γενικού Σχεδίου, η ECHO ανταποκρίθηκε αμέσως μετά την έκρηξη του ηφαιστείου της Γκόμα στις 17 Ιανουαρίου. Το τοπικό προσωπικό της ECHO βρέθηκε επιτόπου εντός 48 ωρών και εγκρίθηκε άμεσα η χορήγηση πρόσθετου ποσού 5 εκατ. EUR για αρωγή. Δημιουργήθηκαν επειγόντως, εντός 2 ημερών, σημεία ύδρευσης και διανεμήθηκαν σε 100.000 άτομα περίπου είδη πρώτης ανάγκης σε οικογενειακή συσκευασία. Πραγματοποιήθηκε διάνοιξη των βασικών οδών πρόσβασης στην Γκόμα, αποκαταστάθηκε γρήγορα το δημοτικό σύστημα ύδρευσης και παρέχονταν επί τρεις μήνες δωρεάν υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους μετακινούμενους. Δόθηκαν τα απαραίτητα μέσα σε 3.000 άστεγες οικογένειες (15.000 άτομα) να ξανακτίσουν τις οικίες τους που καταστράφηκαν από τη λάβα. Τέλος, ανταποκρινόμενη στην επείγουσα έκκληση της UNHCR, η ECHO έλαβε απόφαση για τη χορήγηση πρόσθετου ποσού 1,1 εκατ. EUR στο τέλος του έτους για να προληφθεί το κλείσιμο καταυλισμών που εξασφαλίζουν τη φροντίδα, την προστασία και την επιβίωση 60.000 προσφύγων από την Αγκόλα. ΣΑΑΑ Η πρώτη σημαντική ενέργεια ΣΑΑΑ που πραγματοποιήθηκε, στις αρχές του 2002, αφορούσε πρόγραμμα μετεγκατάστασης που τέθηκε σε εφαρμογή σε πειραματική βάση το 2000 από την ECHO στην περιοχή Masisi του Βόρειου Kivu, μιας κατά παράδοση περιοχής με μεγάλη παραγωγικότητα η οποία είχε αποτελέσει θέατρο εθνοτικών συγκρούσεων και μεγάλης μετακίνησης πληθυσμών. Διατέθηκε ποσό ανώτερο των 7 εκατ. EUR βάσει του προγράμματος στήριξης της αποκατάστασης (PAR) και των κεφαλαίων του άρθρου 255 της Σύμβασης Λομέ. Το δεύτερο στάδιο της ΣΑΑΑ αφορούσε τον τομέα της υγείας. Από την 1η Ιουλίου, η DEV/AIDCO ανέλαβε από την ECHO τη διαχείριση 31 ενισχυόμενων υγειονομικών ζωνών στο Βόρειο Kivu και στις ανατολικές επαρχίες, με χρηματοδότηση 9 εκατ. EUR στο πλαίσιο του προγράμματος μεταβατικής στήριξης του τομέα της υγείας (PATS) και των χρηματοδοτήσεων βάσει του άρθρου 255 της Σύμβασης Λομέ. Τέλος, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου της Γκόμα στις 17 Ιανουαρίου, η AIDCO πραγματοποίησε αμέσως αποστολή εκτίμησης των καταστροφών η οποία, σε συνεργασία με την ομάδα της ECHO που βρισκόταν επιτόπου, διέθεσε ποσό 4 εκατ. EUR (βάσει του άρθρου 255 της Σύμβασης Λομέ) για την αποκατάσταση των κοινωνικών υποδομών, σε συνδυασμό με το έργο της ECHO στο πλαίσιο της έκτακτης παρέμβασης. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Μπουρούντι Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Το Μπουρούντι αποτελεί μέρος της εξαιρετικά περίπλοκης και παρατεινόμενης επί πολλά έτη περιφερειακής σύγκρουσης στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών. Όμως, η σύγκρουση στο Μπουρούντι έχει πρωτίστως τις δικές της εσωτερικές αιτίες που βασίζονται κυρίως στην εθνοτική αντίθεση ανάμεσα στις κοινότητες των Τούτσι και των Χούτου. Ο εμφύλιος πόλεμος άρχισε το 1993 μετά τη δολοφονία του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου. Ο πόλεμος συνεχίζεται, παρά την ειρηνευτική συμφωνία που υπεγράφη τον Αύγουστο του 2000 και τη σύσταση μιας μεταβατικής κυβέρνησης και τη σύναψη συμφωνιών εκεχειρίας το 2002 μεταξύ των τριών εμπολέμων μερών. Η κατάσταση στη χώρα δεν βελτιώθηκε το 2002 και οι μάχες συνεχίστηκαν ανάμεσα σε ομάδες ανταρτών και στον κυβερνητικό στρατό. Οι αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών και η συρροή προσφύγων σε γειτονικές χώρες καθώς και η καταστροφή των κοινωνικών και οικονομικών υποδομών αποτελούν της ευθείες συνέπειες αυτής της σύγκρουσης στον άμαχο πληθυσμό. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η παρέμβαση της ECHO στο Μπουρούντι είχε στόχο την αντιμετώπιση των βασικών αναγκών σε ανθρωπιστική βοήθεια του πληθυσμού που κινδυνεύει (εκτοπισμένοι, άστεγοι, ορφανά, γυναίκες αρχηγοί οικογενειών, επαναπατριζόμενοι). Ο στόχος αυτός επιτεύχθηκε μέσω της συνεργασίας με 20 εταίρους. Η παρέμβαση της ECHO για την ικανοποίηση άμεσων αναγκών εστιάστηκε κυρίως στους τομείς των πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας, της επισιτιστικής ασφάλειας, της ασφάλειας του πόσιμου νερού, της αποχέτευσης και της ικανοποίησης των διατροφικών αναγκών. Αυτό πραγματοποιήθηκε με τη χορήγηση βασικών φαρμάκων και ιατρικών υπηρεσιών σε περιοχές στις οποίες η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας ήταν εξαιρετικά δυσχερής ή ανύπαρκτη. Χρηματοδοτήθηκαν επίσης προγράμματα ικανοποίησης διατροφικών αναγκών σε περιόδους επισιτιστικής κρίσης και σε πληγείσες περιοχές. Τέλος, οι παρεμβάσεις αφορούσαν την παροχή ασφαλούς πόσιμου νερού και βασικών υπηρεσιών αποχέτευσης σε εκτοπισμένους σε όλη τη χώρα. Η ECHO ανταποκρίθηκε επίσης σε ξαφνικές κρίσεις, όπως οι προσωρινές μετακινήσεις πληθυσμών σε επισφαλείς περιοχές (ανατολικές και νότιες επαρχίες και αγροτική περιοχή της Μπουζουμπούρα) και παρενέβη άμεσα για την αντιμετώπιση επιδημιών (μηνιγγίτιδας και χολέρας). Εκτιμάται ότι οι χρηματοδοτηθείσες από την ECHO επιχειρήσεις ωφέλησαν 2 εκατομμύρια ανθρώπους. ΣΑΑΑ Η διαδικασία ΣΑΑΑ συνεχίστηκε το 2002, ιδίως με προγράμματα που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) και σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, ιδίως από τότε που άρχισαν εκ νέου διάφορες επιχειρήσεις αποκατάστασης και ανάπτυξης για την ενθάρρυνση της ειρηνευτικής διαδικασίας και την ανασυγκρότηση της χώρας. Εντούτοις, η διαρκής αστάθεια της κατάστασης στο Μπουρούντι συνεχίζει να είναι περιοριστική για τη μεταβίβαση των δραστηριοτήτων της ECHO. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Τανζανία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η Τανζανία φιλοξενεί μεγάλο αριθμό προσφύγων από γειτονικές χώρες, η επιβίωση των οποίων εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την ανθρωπιστική βοήθεια. Στις αρχές του 2002, υπήρχαν 495.000 πρόσφυγες από το Μπουρούντι, την ΛΔΚ και τη Ρουάντα οι οποίοι ζούσαν σε 14 καταυλισμούς στη Δυτική Τανζανία υπό την προστασία της UNHCR. Σε αυτό τον πληθυσμό προσφύγων προστέθηκαν και άλλοι 20.000 κατά τη διάρκεια του 2002. Παρά τις συνεχείς προσπάθειες για την επιβολή της εφαρμογής των ειρηνευτικών συμφωνιών, οι περισσότεροι πρόσφυγες δεν μπορούσαν να επιστρέψουν στις εστίες τους, ενώ η τανζανική νομοθεσία απαγορεύει την αυτοδιάθεση και την ενσωμάτωση. Οι ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας περιελάμβαναν τρόφιμα, νερό, στέγη, προστασία και υγειονομική περίθαλψη. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Βασικός στόχος της ECHO ήταν να συνεχίσει την ενίσχυση που χορηγούσε επί αρκετά έτη για την επιχείρηση «φροντίδας και επιβίωσης», εφόσον επρόκειτο για μια παρατεταμένη κρίση την οποία πολλοί χορηγοί έπαψαν να θεωρούν προτεραιότητα. Οι στόχοι του γενικού σχεδίου του 2002 της ECHO για την Τανζανία εκπληρώθηκαν με τη χορήγηση ποσού 27 εκατ. EUR σε διεθνείς συνεργαζόμενους οργανισμούς, όπως οι IFRC, UNHCR, UNICEF και ΠΕΠ. Ολοκληρώθηκαν οι αναλήψεις υποχρεώσεων για όλους τους εταίρους. Χρηματοδοτήθηκαν προγράμματα στους τομείς της επισιτιστικής βοήθειας, της υλικοτεχνικής υποδομής, της ύδρευσης, της αποχέτευσης, της υγείας, της διατροφής, της στέγασης και της προστασίας. Περισσότεροι από 500.000 πρόσφυγες ωφελήθηκαν από αυτή την παρέμβαση και η ECHO ήταν ο μοναδικός μεγάλος χρηματοδότης της UNHCR για το πρόγραμμα προσφύγων της Τανζανίας. Επιτεύχθηκε επίσης και ο στόχος της τρέχουσας παρακολούθησης. Υπήρξε μεγάλη μέριμνα για τον επαναπατρισμό προσφύγων του Μπουρούντι, ο οποίος άρχισε το Μάρτιο του 2002, έτσι ώστε να τηρηθούν οι ανθρωπιστικές αρχές της ασφάλειας, της αξιοπρέπειας και της ελεύθερης βούλησης κατά τη διάρκεια της επιχείρησης. Αν και περισσότεροι από 50.000 Μπουρουντιανοί επέστρεψαν (αυθόρμητοι και υποβοηθούμενοι επαναπατρισμοί) κατά τη διάρκεια του έτους, οι βιαιοπραγίες στο Μπουρούντι συνεχίστηκαν και η ΛΔΚ έστειλε νέα κύματα προσφύγων στην Τανζανία. Παρά την απροσδόκητη επάνοδο των περισσότερων προσφύγων από τη Ρουάντα προς το τέλος του 2002 (περισσότεροι από 20.000), αυξήθηκε κατά τη διάρκεια του έτους ο συνολικός αριθμός προσφύγων που καταγράφηκαν σε καταυλισμούς της UNHCR στη Δυτική Τανζανία. Η ECHO έλαβε αυξημένα μέτρα προστασίας των ευάλωτων ομάδων, ιδιαίτερα των παιδιών και των γυναικών. ΣΑΑΑ Το 2002 επιτεύχθηκε η σύνδεση για ορισμένα έργα, μέσω παρέμβασης στο πλαίσιο του ειδικού προγράμματος για περιοχές που υποδέχθηκαν πρόσφυγες (SPRAA, 22 εκατ. EUR, 1997-2003) και της χρηματοδότησης βάσει του άρθρου 73 της Σύμβασης Κοτονού (πρώην άρθρο 255 της Σύμβασης Λομέ· 4 εκατ. EUR για ορισμένα από τα χρόνια προβλήματα των καταυλισμών, όπως η εκπαίδευση, το περιβάλλον, η υγεία και η ύδρευση/αποχέτευση. Επιπλέον, υπήρξε συμφωνία για τη μεταφορά ορισμένων χρηματοδοτούμενων από την ECHO έργων επισιτιστικής βοήθειας στο διαχειριζόμενο από την ΓΔ AIDCO μέσω παρέμβασης επισιτιστικής βοήθειας. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.1.4. Δυτική Αφρική Σιέρρα Λεόνε - Γουινέα - Λιβερία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Οι τρεις χώρες που αποτελούν την Ένωση του Ποταμού Μάνο αντιμετωπίζουν καταστάσεις πολέμου και εξέγερσης κατά τα τελευταία 12 έτη. Τα ανθρωπιστικά προβλήματα της περιοχής είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους και οι εξελίξεις στη μία χώρα έχουν συχνά άμεση επίπτωση στις άλλες δύο. Επιπλέον, εκτιμάται ότι 800.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν στο εσωτερικό της χώρας τους (500.000 στη Σιέρρα Λεόνε, 250.000 στη Λιβερία, 50.000 στη Γουινέα). Το επίκεντρο της αναταραχής μετατοπίστηκε από τη Λιβερία στη Σιέρρα Λεόνε. Στη Σιέρα Λεόνε, εκτιμάται ότι 75.000 πρόσφυγες από τη χώρα είχαν επαναπατριστεί από το Σεπτέμβριο του 2000 (UNHCR). Από αυτούς, οι 58.000 είναι επαναπατριζόμενοι οι οποίοι χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Το πρόγραμμα επανεγκατάστασής τους χαρακτηρίστηκε ως ύψιστη προτεραιότητα ανθρωπιστικού χαρακτήρα και η μεγαλύτερη πρόκληση που είχε να αντιμετωπίσει η χώρα. Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γουινέα ήταν σχετικά σταθερή, αν και περίοδοι ανασφάλειας έπληξαν την περιοχή Forestiere. Στις αρχές του 2002, εξακολουθούσαν να βρίσκονται 180.000 πρόσφυγες στη Γουινέα. Από αυτούς, οι 65.000 ζούσαν σε διοικούμενους από την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες καταυλισμούς (50.000 από τη Σιέρρα Λεόνε και 15.000 από τη Λιβερία), ενώ εκτιμάται ότι 50.000 από τη Σιέρρα Λεόνε και 65.000 από τη Λιβερία ζούσαν εκτός των καταυλισμών. Οι εκτοπισμένοι στη Λιβερία βρίσκονταν σε εξαιρετικά επισφαλή θέση. Το τοπικό κοινωνικό δίκτυο, που ήταν ήδη πιεσμένο από πολυετείς συγκρούσεις και αστάθεια, δεν ήταν σε θέση να σηκώσει το πρόσθετο βάρος και άλλων 38.000 εκτοπισθέντων που εγκατέλειψαν την επαρχία Lofa μετά την επανάληψη των ταραχών. Οι πληθυσμοί αυτοί εγκαταστάθηκαν σε καταυλισμούς στις περιοχές Bong, Grand Cape Mount και Gbapolou. Επιπλέον, εκτιμάται ότι 35.000 πρόσφυγες από τη Σιέρρα Λεόνε ζούσαν σε προσφυγικούς καταυλισμούς στη Λιβερία. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO ανταποκρίθηκε στις ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω μιας περιφερειακής προσέγγισης με γενικό σχέδιο 17 εκατ. EUR, το οποίο είχε ως αποδέκτες τέσσερις διαφορετικές ευάλωτες ομάδες πληθυσμού (πρόσφυγες, επαναπατριζόμενους, εκτοπισμένους και κοινότητες υποδοχής), με διαφορετικά επίπεδα κινδύνου, και παρείχε ολοκληρωμένη βοήθεια (περιλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ύδρευσης και αποχέτευσης, διατροφής καθώς και στέγης και ειδών ανάγκης πλην των τροφίμων). Επιπλέον, χρηματοδοτήθηκαν η βάση δεδομένων ανθρωπιστικής βοήθειας και ένα σύστημα χαρτογράφησης, η διανομή τροφίμων και η προώθηση των βασικών αρχών ανθρωπιστικής δράσης. Οι ανθρωπιστικοί στόχοι της ECHO επιτεύχθηκαν με την πλήρη εκταμίευση του συνολικού ποσού των 17 εκατ. EUR. 21 συνεργαζόμενοι φορείς, περιλαμβανομένων οργανισμών των Ηνωμένων Εθνών, διεθνών ΜΚΟ και της ICRC υλοποίησαν έργα στις τρεις αυτές χώρες. Στη Σιέρρα Λεόνε, η ECHO συνεισέφερε στη λειτουργία τεσσάρων περιφερειακών νοσοκομείων, 56 πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας, στο εκτεταμένο πρόγραμμα εμβολιασμού που κάλυπτε όλη τη χώρα και σε έρευνα για την αξιολόγηση της αντίστασης της ελονοσίας στη χλωροκίνη. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν ή αποκαταστάθηκαν 100 γεωτρήσεις, κατασκευάστηκαν τρεις χιλιάδες αποχωρητήρια και περισσότεροι από πενήντα καταιονητήρες και χώροι πλυσίματος σε καταυλισμούς εκτοπισμένων και προσφύγων. Διανεμήθηκαν στους εκπατρισμένους είδη πρώτης ανάγκης εκτός των τροφίμων και οικιακά είδη (π.χ. περισσότερες από 30.000 κουβέρτες και στρώματα, 50.000 σύνεργα κουζίνας, πλαστικά δοχεία, 30.000 ράβδοι σαπουνιού και 700 ρολά πλαστικής επένδυσης 200 m ). Στη Γουινέα, οι χρηματοδοτήσεις της ECHO συνέβαλαν στην εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ύδρευσης για 37.000 περίπου πρόσφυγες στους καταυλισμούς Borιah, Nonah, Laοnι και Kouankan. Επιπλέον, κατασκευάστηκαν 75 φρέατα και 300 αποχωρητήρια σε άλλες τοποθεσίες. Ακόμη, ο πληθυσμός του νομού Guιckιdou (200.000 άτομα) απέκτησε πρόσβαση σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας και χορηγήθηκε συμπληρωματική διατροφή σε περίπου 7.000 παιδιά και 500 έγκυες γυναίκες. Τέλος, μετά την εκδήλωση κίτρινου πυρετού στο Conakry, η ECHO συνέβαλε σε επείγουσα εκστρατεία εμβολιασμού 1,5 εκατομμυρίου κατοίκων. Η επιχείρηση αυτή εφαρμόστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Στη Λιβερία, χρηματοδοτούμενοι από την ECHO φορείς χορήγησαν τρόφιμα σε 150 παιδιά που υπέφεραν από σοβαρή ασιτία σε κέντρα θεραπευτικής διατροφής και εφάρμοσαν πρόγραμμα καταπολέμησης μιας εστίας χολέρας, που έθεσε σε κίνδυνο πληθυσμό 50.000 ατόμων. Επιπλέον, κατασκευάστηκαν 10 φρέατα, 200 αποχωρητήρια και πολλοί χώροι πλυσίματος σε καταυλισμούς εκτοπισμένων. Τέλος, το πρόγραμμα προστασίας της ICRC είχε ως αποδέκτες 100.000 ευάλωτα άτομα. Στο τέλος του έτους (20/12/2002), διατέθηκε συμπληρωματικό ποσό 2 εκατ. EUR στην UNHCHR για τον επαναπατρισμό προσφύγων στη Σιέρρα Λεόνε και την παροχή βασικών υπηρεσιών ανθρωπιστικής βοήθειας σε πρόσφυγες από τη Λιβερία στη Σιέρρα Λεόνε. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> ΣΑΑΑ Οι δραστηριότητες ΣΑΑΑ της ECHO το 2002 εστιάζονταν κυρίως στην προετοιμασία του εδάφους, με τη βοήθεια της ΓΔ DEV και της AIDCO, για την έναρξη της εφαρμογής δύο σημαντικών χρηματοδοτούμενων από την ΕΚ προγραμμάτων αποκατάστασης και ανάπτυξης που έχουν καθοριστική σημασία για την ΣΑΑΑ στη Σιέρρα Λεόνε: του προγράμματος SLRRP (Πρόγραμμα Επανεγκατάστασης και Επανένταξης 200.0000 επαναπατριζόμενων) και του HSSP (Πρόγραμμα Στήριξης του Τομέα της Υγείας). Με την έναρξη της εφαρμογής αυτών των δύο προγραμμάτων, το Νοέμβριο του 2002, την άφιξη της τεχνικής βοήθειας στο Υπουργείο Υγείας και την πρόσληψη στην Αντιπροσωπεία ενός νέου συμβούλου αρμόδιου για την ΣΑΑΑ, η ΕΕ σημείωσε σημαντική πρόοδο στον τομέα της ΣΑΑΑ στη Σιέρρα Λεόνε. Στη Γουινέα, η ECHO παρέδωσε σε άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής ορισμένα προγράμματα επισιτιστικής ασφάλειας τα οποία υπερέβαιναν τη βασική εντολή της ECHO. Από τον Δεκέμβριο του 2002 και μετά, η ΓΔ DEV/AIDCO ανέλαβε την υλοποίηση δύο έργων που προηγουμένως χρηματοδοτούνταν από την ECHO (με κεφάλαια του 6ου και του 7ου ΕΤΑ), ενώ ένα άλλο καλύπτεται από το κονδύλιο του προϋπολογισμού για τη συγχρηματοδότηση ΜΚΟ. Στη Λιβερία, η DEV/AIDCO και η ECHO ακολουθούν μια προσέγγιση συντονισμού, όπου προγράμματα και των δύο υπηρεσιών έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα μεταξύ τους. Η DEV/AIDCO εξακολουθεί να χρηματοδοτεί έργα μετά το στάδιο της επείγουσας βοήθειας με κεφάλαια από το άρθρο 255 του 8ου ΕΤΑ (25 εκατ. EUR για δύο έτη) στους τομείς της υγείας, της ύδρευσης και της διατροφής. Η ECHO συμπληρώνει αυτή τη συνεισφορά εστιάζοντας την παρέμβασή της σε εκπατρισμένους που βρίσκονται εντός και γύρω από την Monrovia Ακτή Ελεφαντοστού Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Ακτή Ελεφαντοστού το Σεπτέμβριο του 2002, ελήφθη επείγουσα απόφαση για τη χορήγηση 1,5 εκατ. EUR. Το ποσό αυτό χρησιμοποιείται για στήριξη διαφόρων υγειονομικών υπηρεσιών και συμβάλλει στη χορήγηση συμπληρωματικής διατροφής σε ευάλωτες οικογένειες. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.2. Βαλκάνια, ΝΑΚ, Νότια Μεσόγειος 3.2.1. Βαλκάνια Σερβία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Μέχρι το 2002, η κατάσταση στη Σερβία είχε ξεπεράσει πλήρως το στάδιο της κρίσης. Παρόλα αυτά, εξακολουθούσαν να υφίστανται σοβαρές ανάγκες, επειδή η κατάσταση επιδεινώθηκε εξαιτίας της αυξανόμενης φτώχειας και εξακολούθησε να υπάρχει μεγάλος αριθμός προσφύγων και εκτοπισμένων (377.000 και 187.000 αντίστοιχα). Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO εξακολούθησε να εφαρμόζει τη διαδικασία σταδιακής αποχώρησής της από τη χώρα, αλλά διατήρησε μία σημαντική παρέμβαση 37,5 εκατ. EUR που εστιάζεται στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών σε ανθρωπιστική βοήθεια των πλέον ευάλωτων τμημάτων του πληθυσμού, κυρίως των προσφύγων και των εκτοπισμένων στο εσωτερικό της χώρας. Οι βασικοί στόχοι της παρέμβασης της ECHO το 2002 στρέφονταν γύρω από τρεις άξονες: Πρώτον, τη διατήρηση ενός βασικού επιπέδου διαβίωσης για τους ευπαθείς πρόσφυγες, τους εκτοπισμένους και ορισμένα άτομα που βρίσκονται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση κατά τη διάρκεια του χειμώνα 2002-2003. Δεύτερον, τη σταθεροποίηση και ολοκλήρωση των προγραμμάτων της ECHO στους τομείς της υγείας και της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, μέσω της παροχής βασικού ιατρικού εξοπλισμού και ενεργειών αποκατάστασης και κατάρτισης. Τρίτον, προώθηση βιώσιμων λύσεων για τους πρόσφυγες. Οι προσπάθειες αυτές είχαν στόχο να μεγιστοποιηθούν οι ευκαιρίες ενσωμάτωσης των μεταναστών. Η ECHO διατήρησε επίσης χρηματοδοτήσεις για μόνιμο επαναπατρισμό στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και στην Κροατία. Δόθηκαν σε εν δυνάμει επαναπατριζόμενους ευκαιρίες να επισκεφθούν και να διερευνήσουν την κατάσταση στις εστίες τους, νομική βοήθεια και δυνατότητα μεταφοράς. Με βάση δύο αποφάσεις που εξέδωσε η ECHO για τη Σερβία το 2002 (37,5 εκατ. EUR) υπεγράφησαν 47 συμβάσεις. Οι 25 έχουν ήδη υλοποιηθεί. Έχουν διανεμηθεί βασικά τρόφιμα και προϊόντα υγιεινής σε 115.000 άτομα περίπου κατά την εξεταζόμενη περίοδο. 1.200 οικογένειες μεταναστών έλαβαν στήριξη με οικοδομικά υλικά και ενισχύσεις σε είδος, για να μπορέσουν να εγκατασταθούν μόνιμα στη Σερβία. Άλλοι 150 ηλικιωμένοι πρόσφυγες που βρίσκονται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση στεγάζονται σε αποκατασταθείσες εγκαταστάσεις μακροχρόνιας φροντίδας. 1.000 περίπου άτομα έκαναν χρήση της διευκόλυνσης να επισκεφθούν για να διερευνήσουν την κατάσταση στην Κροατία και να αποφασίσουν εάν επιθυμούν τη μόνιμη επιστροφή τους εκεί. Συνεχίστηκε η αδιάκοπη χορήγηση τροφίμων και προϊόντων υγιεινής σε 50.000 εκτοπισμένους. 110 οικογένειες εκτοπισμένων στεγάστηκαν σε ιδιωτικές κατοικίες και έχουν αποκατασταθεί 51 κέντρα συλλογικής διαβίωσης. Συνολικά 98.000 άτομα εξαιρετικά ευάλωτων κοινωνικών ομάδων ενισχύθηκαν με προϊόντα υγιεινής ή με παροχή τροφής. 28.000 άτομα που ζουν σε κέντρα συλλογικής διαβίωσης και ευπαθή άτομα έλαβαν καύσιμο υλικό για να αντεπεξέλθουν στη χειμερινή περίοδο. Η ενίσχυση των 6,5 εκατ. EUR για τον τομέα της υγείας επεκτάθηκε σε όλο τον πληθυσμό της Σερβίας, μέσω ενός κρατικού προγράμματος στήριξης του τομέα της πρωτοβάθμιας υγείας. Δόθηκε ειδική έμφαση στον πληθυσμό των Ρομ για να εξασφαλισθεί η ένταξή τους στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. ΣΑΑΑ Σε όλους τους τομείς, έχουν καταβληθεί προσπάθειες για τη στήριξη της διαδικασίας ΣΑΑΑ, μέσω της εξασφάλισης του συντονισμού με τις εθνικές αρχές, με άλλους χορηγούς βοήθειας και με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ανασυγκρότησης καθώς και με τα προγράμματα της Επιτροπής για τον επαναπατρισμό στη Βοσνία και την Κροατία. Είναι πάρα πολύ νωρίς για να εκτιμηθούν τα αποτελέσματα των προσπαθειών της ECHO για την ΣΑΑΑ, εφόσον συνεχίζεται η υλοποίηση πολλών έργων. Οι προοπτικές είναι καλές στον τομέα της υγείας, όπου ο ΕΟΑ έχει προγραμματίσει να διαθέσει ποσό 9,5 εκατ. EUR για το 2003 για να ενισχύσει περαιτέρω το σύστημα της πρωτοβάθμιας υγείας. Ο οργανισμός προτίθεται να στηρίξει την ανάπτυξη πολιτικής για τον τομέα της υγείας. Αυτό συνεπάγεται τη συμμετοχή εταίρων της ECHO, όπως η UNICEF ή ο ΠΟΥ, οι οποίοι ενεργούν και ως σύμβουλοι του υπουργείου. Ενδέχεται να υπάρξουν και άλλες ευκαιρίες για δραστηριότητες δημιουργίας εισοδήματος και για επαγγελματική κατάρτιση. Η ECHO θα συνεχίσει να αναζητεί ευκαιρίες σύνδεσης καθόλη τη διάρκεια του 2003. ΠΓΔΜ - Κοσσυφοπέδιο Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Από ανθρωπιστική άποψη, οι βασικές ανάγκες στην ΠΓΔΜ/Κοσσυφοπέδιο κατά τη διάρκεια του 2000 συνδέονταν με τα επακόλουθα της κρίσης του 1999 και αφορούσαν τους πρόσφυγες στο Κοσσυφοπέδιο, τους εκτοπισμένους, τους επαναπατριζόμενους και άλλες ευάλωτες ομάδες κατοίκων στις περιοχές των συγκρούσεων. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO διέθεσε ποσό 5,5 εκατ. EUR στην ΠΓΔΜ/Κοσσυφοπέδιο το 2002, με στόχο την παροχή βασικής βοήθειας σε εκτοπισθέντες, σε πρόσφυγες, σε εθνικές μειονότητες και σε άλλες ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων και τη μετάβαση σε δραστηριότητες διαρθρωτικής ανάπτυξης. Στην ΠΔΓΜ, η ECHO συνέβαλε στην ικανοποίηση των βασικών διατροφικών αναγκών των εκτοπισμένων που φιλοξενούνται σε οικογένειες, των κατοίκων σε περιοχές συγκρούσεων και ατόμων που διαμένουν σε κέντρα συλλογικής διαβίωσης και, εκτός του επισιτιστικού τομέα, χορηγήθηκαν δέματα με προϊόντα υγιεινής για οικογένειες υποδοχής και καυσόξυλα σε οικογένειες, σχολεία και κινητές νοσοκομειακές μονάδες στην περιοχή της σύγκρουσης. Το 2002 συνεχίστηκε η επείγουσα αποκατάσταση σχολείων και κινητών νοσοκομειακών μονάδων καθώς και παρεμβάσεις στους τομείς της ύδρευσης και αποχέτευσης. Στον κοινωνικό τομέα, παρασχέθηκαν κοινοτικές υπηρεσίες και ελήφθησαν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στο Τέτοβο, το Κουμάνοβο και τα Σκόπια. Ενώ ο αριθμός προσφύγων από το Κοσσυφοπέδιο που εξακολουθούν να βρίσκονται στην ΠΓΔΜ μόλις υπερβαίνει τους 3.000, επιδιώχθηκε, μέσω της UNHCR, η εξεύρεση μονιμότερων λύσεων, όπως ο επαναπατρισμός, η υποστήριξη, η τοπική ενσωμάτωση κλπ. Κατά το 2002, 9 συνεργαζόμενοι φορείς υλοποιούσαν στην ΠΓΔΜ 13 έργα. Στους δικαιούχους περιλαμβάνονταν 3.500 πρόσφυγες, 14.000 εκτοπισμένοι και 5.500 ευάλωτες οικογένειες. Επιπλέον, 2.500 γεωργοί έλαβαν σπόρους για σπορά και ζωοτροφές. Υλοποιήθηκαν έργα ύδρευσης και αποχέτευσης για 40.000 κατοίκους. Έργα στον τομέα των κοινοτικών υπηρεσιών (διανοητική ασθένεια, μέριμνα παιδιών, ανάθεση σε θετές οικογένειες κλπ.) είχαν ως αποδέκτες 40.000 περίπου άτομα. Ολοκληρώθηκαν 12 έργα και το τελευταίο εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2003. Αν και η παρέμβαση της ECHO στο Κοσσυφοπέδιο ολοκληρώθηκε στο τέλος του 2001, οι ανάγκες ατόμων εθνικών μειονοτήτων (περίπου 150.000) ήταν τόσο μεγάλες που χορηγήθηκε πρόσθετη ενίσχυση (προστασία και υλική βοήθεια) μέσω της UNHCR για το 2002. Το έργο της UNHCR ολοκληρώθηκε με επιτυχία. ΣΑΑΑ Η διαδικασία ΣΑΑΑ στην ΠΓΔΜ είναι λιγότερο εξελιγμένη σε σχέση με άλλες χώρες, διότι τα περισσότερα μέσα εστιάζονται σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις που προετοιμάζουν τη χώρα για τη διαδικασία Σύνδεσης και Σταθεροποίησης, παρά στην ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων. Εντούτοις, η ECHO προώθησε την ΣΑΑΑ σε διάφορους τομείς. Στον κοινωνικό τομέα, τα 23 κέντρα Babylon για παιδιά και νέους που δημιούργησε η ECHO, στα οποία συμμετέχουν παιδιά (και γονείς) διαφορετικών εθνοτήτων, έχουν ανατεθεί στην Παγκόσμια Τράπεζα. Σε αυτόν επίσης τον τομέα, η στήριξη που παρέχει η ECHO σε κοινωνικά ασθενείς οικογένειες επεκτάθηκε το 2002, σε αναμονή των αποτελεσμάτων της μεταρρύθμισης του εθνικού συστήματος κοινωνικής πρόνοιας τα οποία τελικά ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας στις αρχές του 2003. Η ECHO έχει επενδύσει σημαντικό ποσό στον τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης στην ΠΓΔΜ και το τελευταίο έργο αυτού του τομέα περιελάμβανε τη δημιουργία βάσης δεδομένων η οποία περιέχει λεπτομερή στοιχεία για όλα τα έργα της ECHO. Τα έργα αυτά έχουν αναπτυχθεί με γνώμονα τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και η βάση δεδομένων έγινε ευνοϊκά αποδεκτή από την κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές και θα ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθεί από τον ΕΟΑ κατά την προετοιμασία μελλοντικών προγραμμάτων σε αυτό τον τομέα. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.2.2. Νέα Ανεξάρτητα Κράτη (ΝΑΚ) Τσετσενία, Ινγκουσετία και Νταγκεστάν Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Τρία έτη μετά την έναρξη του δεύτερου πολέμου στην Τσετσενία, η σύγκρουση συνεχιζόταν χωρίς να διαφαίνεται στον ορίζοντα πολιτική λύση. Αν και μετά το αρχικό στάδιο των βαρέων βομβαρδισμών ακολούθησε μια σύγκρουση χαμηλότερης έντασης, περισσότεροι από 80.000 στρατιώτες του Ρωσικού Στρατού εξακολουθούσαν να επιχειρούν στην Τσετσενία το 2002, ενώ συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση οι τακτικές επιθέσεις ανταρτών. Η κατάσταση εξακολούθησε να χαρακτηρίζεται από σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ανθρωπιστικών κανόνων, ενώ ο άμαχος πληθυσμός είναι το βασικό θύμα της σύγκρουσης. Σε συνθήκες μόνιμης ανασφάλειας, όπου κάθε τσετσενική οικογένεια έχει πληγεί από τη σύγκρουση, πολλές εκτοπισμένες τσετσενικές οικογένειες που εξακολουθούσαν να βρίσκονται στις γειτονικές Δημοκρατίες της Ινγκουσετίας και του Νταγκεστάν, αλλά και στην υπόλοιπη Ρωσική Ομοσπονδία. Παρά τις αυξανόμενες πιέσεις που ασκούνται στις οικογένειες οι οποίες βρίσκονται εκτοπισμένες στην Ινγκουσετία να επιστρέψουν στην Τσετσενία και το κλείσιμο ενός προσφυγικού καταυλισμού το Νοέμβριο, εξακολούθησαν να υπάρχουν 100.000 εκτοπισμένοι στην Ινγκουσετία και 5 έως 10.000 στο Νταγκεστάν. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Επειδή δεν βελτιώθηκε η κατάσταση στον ανθρωπιστικό τομέα ούτε στην Τσετσενία ούτε στην Ινγκουσετία και το Νταγκεστάν, αλλά αντιθέτως επιδεινώθηκε η κατάσταση των εκτοπισμένων, αφού είχαν εξαντλήσει σε ένα μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες επιβίωσής τους, η ECHO συνέχισε να χορηγεί τη συνδρομή της τόσο στους εκτοπισμένους όσο και στον τοπικό πληθυσμό της Τσετσενίας. Η συνολική χρηματοδότηση (28 εκατ. EUR) κατανεμήθηκε μεταξύ της Τσετσενίας (έλαβε ποσοστό άνω του 60% της συνολικής χρηματοδότησης), της Ινγκουσετίας (περίπου 35%) και του Νταγκεστάν (κάτω του 5%). Στην Τσετσενία, η ECHO συνέχισε να χρηματοδοτεί την υδροδότηση του Γκρόζνυ, τη διανομή βασικών τροφίμων σε όλες τις περιοχές της Τσετσενίας, τη δωρεάν χορήγηση φαρμάκων σε νοσοκομεία και την ενίσχυση των χειρουργικών μονάδων και των μονάδων τραυματολογίας αρκετών νοσοκομείων, την αποκατάσταση ενός εργαστηρίου παραγωγής τεχνικών μελών στο Γκρόζνυ καθώς και τη στήριξη τεσσάρων νοσοκομείων παίδων, τη δημιουργία χώρων αναψυχής παιδιών στο Γκρόζνυ και τη στήριξη δραστηριοτήτων ευαισθητοποίησης για τις νάρκες. Στην Ινγκουσετία, η ECHO υποστήριξε το δικαίωμα των εκτοπισμένων να παραμείνουν εκεί για όσο διάστημα η ανασφάλεια στην Τσετσενία εμπόδιζε την ασφαλή επιστροφή τους και, για το λόγο αυτό, συνέχισε να τους παρέχει ουσιαστική στήριξη. Οι χρηματοδοτήσεις χρησιμοποιήθηκαν για τη βελτίωση των συνθηκών στέγασης, πρώτα με την αντικατάσταση κατεστραμμένων αντίσκηνων και, στη συνέχεια, με την κατασκευή πρόχειρων καταλυμάτων για τη στέγαση των εκτοπισμένων που αντιμετώπιζαν επείγουσα ανάγκη στέγης· για τη βελτίωση των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης στους καταυλισμούς και στους αυθαίρετους οικισμούς· για τη διανομή ειδών πρώτης ανάγκης εκτός από τα τρόφιμα (κλινοστρωμνές, ρουχισμός και προϊόντα υγιεινής)· για την παροχή στοιχειώδους εκπαίδευσης και παιδικών σταθμών· την παροχή ιατρικής και ψυχολογικής υποστήριξης, ιδίως φροντίδα για τις μητέρες και για τα παιδιά· την παροχή ψυχο-κοινωνικής στήριξης και επαγγελματικής κατάρτισης, ιδίως για τους νέους· την παροχή προστασίας, ιδίως μέσω της παροχής νομικών συμβουλών και στήριξης στους εκτοπισμένους καθώς και υποστήριξη των δικαιωμάτων των εκτοπισμένων και του τοπικού πληθυσμού στην Τσετσενία. Στο Νταγκεστάν, η ECHO χορήγησε χρηματοδοτήσεις για τη στήριξη εκτοπισμένων από την Τσετσενία, μέσω της χορήγησης βασικών τροφίμων και ιατρικής φροντίδας σε νοσοκομείο και τη βελτίωση των συνθηκών ύδρευσης και αποχέτευσης στους αυθαίρετους οικισμούς. Λόγω της υψηλής ανασφάλειας που επικρατεί στην Τσετσενία και της αυξανόμενης ανασφάλειας στην Ινγκουσετία και το Νταγκεστάν, οι παρεμβάσεις υλοποιήθηκαν, όπως και στο παρελθόν, με τον εξ αποστάσεως έλεγχο από τους συνεργαζόμενους φορείς. Η πρόσβαση στην Τσετσενία γίνεται όλο και περισσότερο προβληματική, εφόσον οι ρωσικές και τοπικές αρχές θέτουν όλο και μεγαλύτερα εμπόδια στην παράδοση της βοήθειας. Και σαν να μην έφθαναν αυτά, έχουν τεθεί νέοι περιορισμοί για τους ανθρωπιστικούς οργανισμούς στην Ινγκουσετία, όπου οι αρχές επεχείρησαν να απαγορεύσουν στις ανθρωπιστικές οργανώσεις να αντικαταστήσουν αντίσκηνα σε καταυλισμούς ή να κατασκευάσουν εναλλακτικά καταλύματα για τους εκτοπισμένους. Η πρόσβαση στους καταυλισμούς είναι πλέον προβληματική εδώ και κάποιο διάστημα και οι συνολικές συνθήκες ασφάλειας στην Ινγκουσετία επιδεινώθηκαν προς το τέλος του έτους. Στο Νταγκεστάν, η παραίτηση του επικεφαλής της αποστολής των Ιατρών Χωρίς Σύνορα, στις 12 Αυγούστου, είχε σαν αποτέλεσμα την αναστολή όλων των δραστηριοτήτων των ΙΧΣ τόσο Νταγκεστάν όσο και την Τσετσενία. Το 2002, η ECHO χρηματοδότησε επιχειρήσεις μέσω 17 διαφορετικών φορέων υλοποίησης· 45 παρεμβάσεις ολοκληρώθηκαν, μία ανεστάλη και τέθηκαν σε εφαρμογή 61 νέες συμβάσεις. Παρασχέθηκε ιατρική φροντίδα σε 60.000 περίπου εκτοπισμένους και σε ευάλωτα άτομα στην Τσετσενία, το Νταγκεστάν και την Ινγκουσετία. Ο βασικός τομέας παρέμβασης εξακολούθησε να είναι η διανομή τροφίμων. Δόθηκαν βασικά τρόφιμα σε 220.000 περίπου εκτοπισμένους και σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού στην Τσετσενία και το Νταγκεστάν. Διανεμήθηκαν ειδικά τρόφιμα σε 1.000 παιδιά ηλικίας 6 έως 24 μηνών στην Ινγκουσετία· διανέμονταν καθημερινά ζεστά γεύματα σε 45.000 παιδιά δημοτικών σχολείων στην Τσετσενία. Τοποθετήθηκαν περίπου 800 νέα αντίσκηνα και κατασκευάστηκαν 170 καταλύματα για τη στέγαση ατόμων που ζούσαν σε καταυλισμούς αντισκήνων ή σε αυθαίρετους οικισμούς στην Ινγκουσετία. Διανεμήθηκαν είδη πρώτης ανάγκης σε 20.000 οικογένειες εκτοπισμένων στην Ινγκουσετία (προϊόντα υγιεινής και κλινοστρωμνής, καυσόξυλα) και σε 30.000 εκτοπισμένα παιδιά στην Ινγκουσετία και την Τσετσενία (παιδικός ρουχισμός). 1.000 περίπου εκτοπισμένοι νέοι στην Ινγκουσετία έλαβαν ψυχοκοινωνική υποστήριξη και συμμετείχαν σε δραστηριότητες βελτίωσης επαγγελματικών ικανοτήτων και επαγγελματικής κατάρτισης. Βελτιώθηκαν οι συνθήκες ύδρευσης και αποχέτευσης στην Ινγκουσετία (για 20.000εκτοπισμένους) και διασφαλίστηκε η πρόσβαση σε πόσιμο νερό για τους κατοίκους του Γκρόζνυ (100.000 άτομα) με ειδική μέριμνα για τα σχολεία και τα νοσηλευτικά ιδρύματα. Στην Ινγκουσετία, την Τσετσενία και το Νταγκεστάν, 210.000 άτομα (κυρίως παιδιά) συμμετείχαν σε μαθήματα ενημέρωσης για τις νάρκες. Η ECHO συνέβαλε επίσης στη λειτουργία ειδικών χώρων αναψυχής παιδιών για 1.000 περίπου παιδιά στην Τσετσενία και την Ινγκουσετία. Επιπλέον, η ECHO χρηματοδότησε δραστηριότητες προστασίας επαναπατριζόμενων και μονίμων κατοίκων σε όλη την περιοχή του Βόρειου Καυκάσου, και ιδίως παροχή νομικών συμβουλών. ΣΑΑΑ Η κατάσταση στον ανθρωπιστικό τομέα δεν επέτρεψε στην ECHO να ακολουθήσει τη διαδικασία ΣΑΑΑ το 2002. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Τατζικιστάν Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Το 2002 οι βροχοπτώσεις επανήλθαν σχεδόν στα συνήθη επίπεδα μετά από τρία έτη σοβαρής ξηρασίας. Όμως, οι επιπτώσεις της ξηρασίας εξακολούθησαν να είναι αισθητές σε όλη τη χώρα. Ποσοστό άνω του ενός τετάρτου των 6,3 εκατομμυρίων κατοίκων χρειάστηκε να λάβουν επείγουσα επισιτιστική βοήθεια και τα επίπεδα βρεφικού υποσιτισμού εξακολούθησαν να είναι απαράδεκτα υψηλά. Ο περισσότερος από τον μισό πληθυσμό δεν έχει δυνατότητα πρόσβασης σε καθαρό πόσιμο νερό, ενώ η κυβέρνηση εξακολούθησε να μην είναι σε θέση να χορηγήσει επαρκή βασικά ιατρικά εφόδια για την αντιμετώπιση της μεγάλης επίπτωσης ασθενειών. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Για πρώτη φορά σε διάστημα αρκετών ετών, δεν ήταν απαραίτητο να ληφθεί επείγουσα απόφαση χρηματοδότησης. Στις 30 Απριλίου 2002, εγκρίθηκε 12μηνο γενικό σχέδιο 10 εκατ. EUR. Το πρόγραμμα είχε τρεις ειδικούς στόχους. Ο πρώτος στόχος ήταν η ικανοποίηση των άμεσων βασικών αναγκών σε τρόφιμα, με ταυτόχρονη βελτίωση του βαθμού επισιτιστικής ασφάλειας, εφόσον αυτό είναι δυνατό, των πλέον ευάλωτων νοικοκυριών. Ο δεύτερος ειδικός στόχος ήταν να μειωθεί η νοσηρότητα και θνησιμότητα μέσω της βελτιωμένης πρόσβασης στην πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη, της διασφάλισης μιας αποτελεσματικής αντιμετώπισης των εστιών μολυσματικών ασθενειών και της αύξησης της ευαισθητοποίησης σε θέματα υγείας. Τέλος, έπρεπε να βελτιωθεί η πρόσβαση σε πόσιμο νερό, έτσι ώστε να περιορισθεί η επίπτωση ασθενειών που οφείλονται στο νερό. Το πρόγραμμα κάλυψε όλες τις περιοχές της χώρας, αλλά δόθηκε έμφαση στην επαρχία Khatlon στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας, η οποία επλήγη περισσότερο από την ξηρασία. Περίπου 55.000 άτομα έλαβαν επισιτιστική βοήθεια (περιλαμβανομένων 15.000 υποσιτιζόμενων παιδιών), ενώ 27.000 αγροτικά νοικοκυριά ήταν δικαιούχοι σύντομων παρεμβάσεων επισιτιστικής ασφάλειας. Η πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό βελτιώθηκε για 250.000 άτομα, ενώ ο συνολικός πληθυσμός ωφελήθηκε από τη βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης. Υπεγράφησαν 17 συμφωνίες μη επιστρεπτέων ενισχύσεων με 14 συνεργαζόμενους φορείς. Δεν υπήρξαν σημαντικά προβλήματα και έτσι ολοκληρώθηκαν όλες ή πρόκειται να ολοκληρωθούν και οι 17 παρεμβάσεις. ΣΑΑΑ Το 2002, και άλλα χρηματοδοτικά μέσα της Επιτροπής ενέτειναν τις προετοιμασίες τους για επανέναρξη των δραστηριοτήτων στο Τατζικιστάν μετά από απουσία αρκετών ετών. Οι δραστηριότητες θα αρχίσουν στα τέλη του 2003/αρχές του 2004. Η ECHO ενίσχυσε τις επαφές της με άλλες υπηρεσίες της Επιτροπής και άλλους χορηγούς για να προωθήσει τη διαδικασία ΣΑΑΑ. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Γεωργία και Αρμενία Στο Νότιο Καύκασο, παρά την αποκλιμάκωση της βοήθειας κατά το προηγούμενο έτος, η ECHO χρειάστηκε να συνδράμει αυτούς που επλήγησαν από την ξηρασία στην Γεωργία και την Αρμενία και να επαναλάβει τη χορήγηση της βοήθειας στα πλέον ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού της Γεωργίας, και κυρίως στην περιοχή της Αμπχαζίας. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.2.3. Νότια Μεσόγειος και Μέση Ανατολή Αλγερία (Δυτική Σαχάρα) Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας 155.000 πρόσφυγες Σαχραουί ζουν, ορισμένοι από αυτούς από το 1975, στην έρημο της Νοτιοδυτικής Αλγερίας. Είναι θύματα μιας ξεχασμένης κρίσης και της κόπωσης των χορηγών βοήθειας. Οι δικοί τους πόροι είναι εξαιρετικά περιορισμένοι και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή βοήθεια. Αυτό που έχουν περισσότερο ανάγκη είναι τόσο τα βασικά τρόφιμα όσο και προϊόντα συμπληρωματικής διατροφής. Άλλες σημαντικές ανάγκες τους είναι η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, η στέγη και ο ρουχισμός. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας: Σύμφωνα με τη στρατηγική της να ενασχολείται με ξεχασμένες καταστάσεις κρίσης, η ECHO χορήγησε 14,34 εκατ. EUR μέσω ενός γενικού σχεδίου και είναι ο μεγαλύτερος χορηγός βοήθειας στους πρόσφυγες της Δυτικής Σαχάρας. Η παρέμβασή της έχει στόχο να διασφαλίσει τη σταθερότητα και την ποικιλία των ειδών διατροφής. Αυτό έχει επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό με τη σταθεροποίηση του αποθέματος ασφαλείας βασικών τροφίμων, το οποίο δημιουργήθηκε τον Ιούλιο του 2001. Η χρησιμοποίηση του αποθέματος κατά την εφαρμογή του γενικού σχεδίου του 2002 επέτρεψε τη χορήγηση 2.100 θερμίδων ημερησίως ανά άτομο κάθε μήνα (με εξαίρεση το Σεπτέμβριο), σύμφωνα με τα πρότυπα του ΠΟΥ. Έχουν ήδη διανεμηθεί 1.000 τόνοι ρυζιού, 1.727,35 τόνοι κριθής και 517 τόνοι φακές στο πλαίσιο του γενικού σχεδίου 2002. Τα προϊόντα συμπληρωματικής διατροφής που έχουν ήδη παραδοθεί εξασφάλισαν την ισορροπημένη διατροφή: 1.467,65 τόνοι γάλακτος σε σκόνη, 408 τόνοι κρέατος καμήλας, 609 τόνοι χουρμάδων και 343 τόνοι νωπών οπωροκηπευτικών. Εκτός από τους 5.000 τόνους των προαναφερόμενων προϊόντων, θα παραδοθούν το 2003 και άλλοι 8.777 τόνοι βασικών τροφίμων και ειδών συμπληρωματικής διατροφής, στο πλαίσιο του γενικού σχεδίου του 2002. Η ποσότητα αυτή θα καλύψει τις βασικές διατροφικές ανάγκες μέχρι να τεθεί σε εφαρμογή το γενικό σχέδιο του 2003. Η βοήθεια της ECHO διατέθηκε μέσω 6 συνεργαζόμενων φορέων. Η διαχείριση της βοήθειας βελτιώθηκε σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Όμως η ECHO δεν είναι ακόμη πλήρως ικανοποιημένη με την ποιότητα της παρακολούθησης και, για το λόγο αυτό, έχει κάνει συστάσεις στους εταίρους της για την ορθή πρακτική παρακολούθησης. Η ECHO θα διενεργήσει επίσης δημοσιονομικό έλεγχο των πράξεων στις αρχές του 2003. ΣΑΑΑ Το 2002, δεν υπήρξε αρκετό ενδιαφέρον των χορηγών βοήθειας για παρέμβαση και σύνδεση, εφόσον πρόκειται για μια ξεχασμένη κατάσταση κρίσης. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Παλαιστινιακά εδάφη, Ιορδανία, Λίβανος Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η κρίση στον ανθρωπιστικό τομέα που δημιουργήθηκε με το ξέσπασμα της δεύτερης Intifada τον Σεπτέμβριο του 2000 επιδεινωνόταν συνεχώς. Η απαγόρευση της κυκλοφορίας είχε σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί η ανεργία στο 53% και οδήγησε 2 εκατομμύρια ανθρώπους, το 60% του παλαιστινιακού πληθυσμού, κάτω από τον όριο της φτώχειας των 2 EUR ημερησίως. Περίπου 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι έλαβαν επισιτιστική βοήθεια και, παρόλα αυτά, η κατά κεφαλή κατανάλωση τροφής μειώθηκε κατά 25-30%. Οι ελλείψεις φαρμάκων, η απαγόρευση της πρόσβασης σε νοσηλευτικά ιδρύματα και η έλλειψη οικονομικών πόρων εμπόδισαν την αποτελεσματικότητα του τομέα της υγείας. Η ανάγκη ψυχολογικής υποστήριξης, κυρίως των παιδιών, αυξήθηκε σημαντικά. Η τακτική πρόσβαση σε καθαρό νερό εξελίχθηκε σε καθημερινό πρόβλημα. Η κρίση αυτή έπληξε έμμεσα και τις ευάλωτες ομάδες του παλαιστινιακού πληθυσμού στην Ιορδανία, το Λίβανο και τη Συρία. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO ανταποκρίθηκε στην επείγουσα ανάγκη ανθρωπιστικής βοήθειας με την έκδοση πέντε αποφάσεων για τη χορήγηση συνολικού ποσού 35 εκατ. EUR, περισσότερο από διπλάσιο σε σχέση με το αρχικά προβλεφθέν ποσό. Η ECHO χρηματοδότησε παρεμβάσεις σε όλους τους βασικούς τομείς που επλήγησαν από την κρίση: υγεία, διατροφή, και ψυχοκοινωνική κατάσταση· ύδρευση και αποχέτευση· επισιτισμός· στέγαση και αποκατάσταση. Στηρίχθηκαν επίσης μικρής κλίμακας οικονομικές δραστηριότητες και ευκαιρίες απασχόλησης καθώς και δραστηριότητες προστασίας της ICRC και το πρόγραμμα διανομής κουπονιών στα αστικά κέντρα. Τέλος, στηρίχθηκαν οι προσπάθειες ανθρωπιστικής δράσης του συντονιστικού φορέα των Ηνωμένων Εθνών, του OCHA. Περίπου 300.000 άτομα, κυρίως σε αγροτικές περιοχές και απομονωμένα χωριά επωφελήθηκαν από έργα που χρηματοδοτεί η ECHO και αποσκοπούν στην παροχή πόσιμου νερού. Περίπου 1,3 εκατομμύρια άτομα έλαβαν βοήθεια στον τομέα της υγείας. Χρηματοδοτήθηκαν δραστηριότητες δημιουργίας εισοδήματος με αποδέκτες περίπου 10.000 άτομα, ενώ χορηγήθηκαν τρόφιμα σε 151.280 άτομα, περιλαμβανομένων 6.145 υποσιτιζόμενων παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών και μητέρων που θηλάζουν. 53.200 άτομα έλαβαν ψυχολογική υποστήριξη. Επισκευάστηκαν 558 καταλύματα. Εκτός των παλαιστινιακών εδαφών, αποκαταστάθηκαν καταλύματα 331 οικογενειών στους καταυλισμούς της UNRWA για παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Ιορδανία (75), το Λίβανο (115) και τη Συρία (141) στους οποίους στεγάζονται περισσότερα από 1.500 άτομα. Η ECHO χρηματοδότησε επίσης επιχειρήσεις στον τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης προς όφελος των πλέον ευάλωτων ομάδων παλαιστινίων προσφύγων στο Λίβανο, στους οποίους περιλαμβάνονται περίπου 40.000 μη καταγεγραμμένοι πρόσφυγες που ζουν σε ανεπίσημους καταυλισμούς και οικισμούς. Στα παλαιστινιακά εδάφη, οι περιορισμοί στην κυκλοφορία προσώπων και αγαθών που επέβαλαν οι ισραηλινές στρατιωτικές δυνάμεις έχουν επίσης δυσχεράνει την υλοποίηση των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων και την κυκλοφορία του προσωπικού των ανθρωπιστικών οργανώσεων. Χρειάστηκε να τροποποιηθεί η σύμβαση για ορισμένες επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται από την ECHO, περιλαμβανομένης της παράτασης της διάρκειάς τους, αλλά ευτυχώς συνεχίστηκε η υλοποίηση όλων. Στο Λίβανο, εγκαταλείφθηκε η υλοποίηση ενός έργου στον τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης για παλαιστίνιους πρόσφυγες, εξαιτίας προβλημάτων με τις τοπικές αρχές. ΣΑΑΑ Αν και δεν υπήρξε μεταβίβαση δραστηριοτήτων σε άλλα χρηματοδοτικά όργανα της Κοινότητας, υπάρχουν τρεις τομείς στους οποίους οι συνέργειες είναι εμφανείς σε όρους ΣΑΑΑ: οι τομείς της διατροφής και της υγείας και οι δραστηριότητες δημιουργίας εισοδήματος και θέσεων απασχόλησης. Στον επισιτιστικό τομέα, ενώ η ECHO αντιμετωπίζει τις πλέον επείγουσες ανάγκες των δικαιούχων, οι βασικοί στόχοι του προγράμματος επισιτιστικής ασφάλειας της ΕΕ είναι να συμβάλει στην μακροπρόθεσμη ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου, την ανάπτυξη αγροτικής υποδομής και των γεωργικών υπηρεσιών και τη δημιουργία ενός συστήματος πληροφόρησης για την επισιτιστική ασφάλεια. Στον τομέα της υγείας, οι χρηματοδοτούμενες από την ECHO παρεμβάσεις συντονίζονται με την ευρύτερη ενίσχυση που χορηγείται στο πλαίσιο της συνδρομής της ΕΕ προς τα κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη. Η ενίσχυση αυτή περιλαμβάνει συνολική επισκόπηση του τομέα της υγείας, τη χορήγηση ενίσχυσης στο παλαιστινιακό Υπουργείο Υγείας και σε επιλεγμένα νοσοκομεία της Ανατολικής Ιερουσαλήμ καθώς και στη διαχείριση και τον προγραμματισμό νοσοκομείων. Όσον αφορά τις δραστηριότητες δημιουργίας εισοδήματος και θέσεων απασχόλησης, η θετική εμπειρία της ECHO λαμβάνεται υπόψη στο πλαίσιο της σύνταξης του σχεδίου Εγγράφου Εθνικής Στρατηγικής για τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας. Το επίκεντρο της προσπάθειας είναι ο κοινωνικός τομέας με την παροχή χρηματοδοτικών μέσων για τη στήριξη δραστηριοτήτων που υπερβαίνουν τη βραχυπρόθεσμη και καθαρά ανθρωπιστική αρωγή που προσφέρει η ECHO. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Υεμένη Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η Υεμένη είναι μία από τις 25 φτωχότερες χώρες του κόσμου. Η χώρα αντιμετωπίζει ακόμη στις συνέπειες του εμφυλίου πολέμου του 1994, κατά τον οποίο ήταν αντιμέτωπα το βόρειο με το νότιο τμήμα της χώρας. Η Υεμένη έχει μεγάλο αγροτικό πληθυσμό ο οποίος εξακολουθεί να είναι το θύμα φυλετικών εντάσεων και φυσικών καταστροφών. Εκτιμάται ότι το 2002 μόνο το 25% του πληθυσμού είχε πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και μόνο το 69% είχε πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Βασικοί στόχοι της ECHO ήταν η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής διαβίωσης των κατοίκων απομονωμένων περιοχών που δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας και σε πόσιμο νερό. Το 2002, στο νησί Socotra υλοποιήθηκαν έργα σύνδεσης με αγωγούς 17 πηγών με γειτονικά χωριά, κατασκευάστηκαν 5 δεξαμενές και 20 ταμιευτήρες για το διαχωρισμό του πόσιμου νερού για τον άνθρωπο και για το πότισμα των ζώων. Το έργο συνέβαλε στη δημιουργία ενός δικτύου διανομής σε 55 χωριά και την πρόσβαση στο νερό περισσότερων από 11.000 κατοίκων. Στο ίδιο νησί, αποκαταστάθηκαν 5 σιδηροδρομικές γραμμές που βελτίωσαν την πρόσβαση 7.000 ανθρώπων σε βασικές υπηρεσίες. Στην περιφέρεια Dhala, 65.000 άτομα που ζουν σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές απέκτησαν πρόσβαση σε βελτιωμένες υπηρεσίες υγείας και σε νερό. Στην περιφέρεια Taez, 50.000 άνθρωποι που ζουν σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές απέκτησαν πρόσβαση σε καλύτερες υπηρεσίες υγείας. Στην πόλη Taez, πραγματοποιήθηκε μετεγκατάσταση 986 ατόμων της κοινότητας Akhdam που αντιμετώπιζαν κίνδυνο σε ασφαλέστερο μέρος. Επιπλέον, τον Δεκέμβριο του 2002, διατέθηκε πρόσθετο ποσό 1,59 εκατ. EUR στην Υεμένη για την αποκατάσταση της πρόσβασης σε πόσιμο νερό για 25.000 άτομα και για να διευκολυνθεί η πρόσβαση στις υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης 162.000 ατόμων το 2003. ΣΑΑΑ Η ECHO χαρακτήρισε την Υεμένη, το 2002, ως περιοχή ξεχασμένης κατάστασης κρίσης. Το ανεπαρκές ενδιαφέρον των χορηγών βοήθειας δεν έδωσε τη δυνατότητα μετάβασης από τις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις σε πιο μακροπρόθεσμα μέσα παρέμβασης. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.3. Ασία και Λατινική Αμερική 3.3.1. Ασία Αφγανιστάν Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Το 2002, η κρίση στο Αφγανιστάν αποτελούσε τη σημαντικότερη πρόκληση στην Ασία. Από την άνοιξη και μετά υπήρξε η μεγαλύτερη μετακίνηση προσφύγων της πρόσφατης ιστορίας. Πέρα από κάθε πρόβλεψη, σχεδόν 2 εκατομμύρια άνθρωποι επαναπατρίσθηκαν από το Πακιστάν και το Ιράν, μαζί με άλλους 500.000 εκτοπισθέντες στο εσωτερικό της χώρας οι οποίοι επέστρεψαν στις εστίες τους. Αντιμετώπισαν μια κατάσταση καταστροφής μετά από 20 χρόνια πολέμου, σπίτια κατεστραμμένα που ήταν αδύνατον να κατοικηθούν, χέρσα χωράφια και έλλειψη ακόμα και βασικών υποδομών. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Ο πρώτος στόχος, με τη χορήγηση ποσού 35 εκατ. EUR, ήταν η ικανοποίηση των πιο άμεσων αναγκών και η παροχή βοήθειας σε αφγανούς πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες. Όταν έγινε αντιληπτό το μέγεθος του κύματος επαναπατρισμού, η ECHO διέθετε ολοένα και μεγαλύτερα κεφάλαια στην περιοχή, με τελικό ποσό 73 εκατ. EUR, υπερδιπλάσιο σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη. Οι προτεραιότητες της ECHO επίσης τροποποιήθηκαν για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν τρεις γενικοί στόχοι. Πρώτον, να εξασφαλισθεί η μονιμότητα της επανόδου και, με τον τρόπο αυτό, να προληφθούν οι περαιτέρω μετακινήσεις. Χορηγήθηκαν χρηματοδοτήσεις για την κατασκευή καταλυμάτων, αποχωρητηρίων και δικτύων ύδρευσης, πραγματοποιήθηκαν επείγουσες παρεμβάσεις στον τομέα της υγείας και διανομή σπόρων για σπορά και ειδών πρώτης ανάγκης εκτός από τρόφιμα, όπως κουβέρτες και καύσιμα, παράλληλα με δραστηριότητες δημιουργίας εισοδήματος. Δεύτερον, η ανθρωπιστική βοήθεια απευθυνόταν σε θύματα της σοβαρής ξηρασίας, η οποία παρατεινόταν επί τέταρτο έτος, έτσι ώστε να διατηρηθούν στη ζωή και να μην αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την περιοχή. Στους ανθρώπους αυτούς δόθηκε πόσιμο νερό, νερό για άρδευση, παρασχέθηκαν βασικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και ενίσχυση της διατροφής. Κατασκευάστηκαν και επισκευάστηκαν 1.500 φρέατα με έργα που χρηματοδότησε η ECHO. Τρίτον, χορηγήθηκε βοήθεια σε πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες μέσω της παροχής υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Το 2002, η ECHO συνεργάστηκε με περισσότερους από 40 εταίρους και χρηματοδότησε έργα που βοήθησαν 400.000 Αφγανούς να ξεπεράσουν τα προβλήματα στέγασης. Δημιούργησαν σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης, βοηθώντας με τον τρόπο αυτό τους ανθρώπους να επιβιώσουν έχοντας εισόδημα και τροφή και χρηματοδοτήθηκαν συνολικά 4,5 εκατομμύρια ανθρωποημέρες εργασίας. Αυτό επέτρεψε την επισκευή οδών μήκους 1.500 χλμ. στο Αφγανιστάν, 300 χλμ. αρδευτικών καναλιών, 13 σχολείων, 10 κλινικών, 1 νοσοκομείου και 235 οχετών και γεφυρών. Ελήφθη ειδική μέριμνα στο τέλος του έτους για να μπορέσουν οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού να επιβιώσουν στο βαρύ αφγανικό χειμώνα και διανεμήθηκαν κουβέρτες, καύσιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης εκτός από τρόφιμα σε περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους. Τον Ιανουάριο του 2001, όταν η χώρα είχε μόλις αρχίσει να ανοίγεται μετά την πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν, η ECHO μπόρεσε να ανοίξει γραφείο στην Καμπούλ και άρχισε τη δράση της πολύ πριν από τους περισσότερους άλλους χορηγούς βοήθειας. ΣΑΑΑ Κατά τη διάρκεια του 2002, τα περισσότερα έργα ανασυγκρότησης και ανάπτυξης της ΕΕ άρχισαν να υλοποιούνται στο Αφγανιστάν. Η ΣΑΑΑ βρίσκεται σε αρκετά προχωρημένο στάδιο και έχει αρχίσει ο επιχειρησιακός συντονισμός σε τομεακό και περιφερειακό επίπεδο. Το μεγαλύτερο συγκεκριμένο επίτευγμα το 2002 ήταν η μεταβίβαση της ευθύνης για τα έργα στον τομέα της υγείας στα αναπτυξιακά όργανα που διαχειρίζεται η ΓΔ AIDCO. Το εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα του 2003 της Επιτροπής για το Αφγανιστάν περιλαμβάνει σημαντική συνιστώσα για τον τομέα της υγείας. Η δεύτερη συνιστώσα αφορά την επανένταξη επαναπατριζόμενων. Η ECHO ασχολείται με όλα τα ανθρωπιστικά ζητήματα, από τον επαναπατρισμό μέχρι τα ζητήματα στέγασης, ενώ η AIDCO αναλαμβάνει την μακροπρόθεσμη βοήθεια μέσω της ανάκαμψης των αγροτικών δραστηριοτήτων. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Ιράκ Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Μετά από δύο σοβαρές συγκρούσεις, τον πόλεμο Ιράν - Ιράκ και τον πόλεμο του Κόλπου, και 12 έτη διεθνών κυρώσεων, μια χώρα που ήταν προηγουμένως πλούσια έγινε ερείπια. Ακόμα και πριν από την καθοδηγούμενη από τις ΗΠΑ στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ, οι ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας της χώρας ήταν μεγάλες. Ένα στα οκτώ παιδιά πεθαίνει πριν από την ηλικία των 5 ετών, το 20% των παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών είναι λιποβαρή και ένα στα δώδεκα παιδιά υποφέρει από σοβαρή ασιτία. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Ακόμα και πριν από τον πόλεμο στο Ιράκ, η ECHO ήταν επί αρκετό διάστημα ο μεγαλύτερος χορηγός της διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας, χορηγώντας ποσό άνω των 150 εκατ. EUR από το 1992 και μετά. Το 2002, χορηγήθηκαν 13 εκατ. EUR για να ανακουφισθούν τα δεινά του ιρακινού λαού, συμπληρωματικά προς το πρόγραμμα «ανταλλαγής πετρελαίου με τρόφιμα» του ΟΗΕ, το οποίο επιτρέπει στην κυβέρνηση του Ιράκ να πραγματοποιεί πωλήσεις πετρελαίου και να λαμβάνει τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Η ECHO δίνει το κύριο βάρος στην παροχή υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, καθαρού νερού και αποχέτευσης στο κεντρικό και νότιο τμήμα της χώρας, όπου οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες και εξυπηρετούνται περίπου 7 εκατομμύρια Ιρακινοί (από τους οποίους τα μισά είναι παιδιά). Στο τέλος του 2002, οι περισσότερες επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται από την ECHO και υλοποιούνται από 9 διαφορετικούς συνεργαζόμενους φορείς ήταν σε εξέλιξη και οι περισσότερες από αυτές σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Η χρηματοδότηση της ECHO επέτρεψε τον εμβολιασμό κατά της πολιομυελίτιδας του 95% των ιρακινών παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών και την πλήρη αποκατάσταση 25 δημοτικών σχολείων που είχαν υποστεί ζημίες από πλημμύρες. Στον τομέα της υγείας, το μοναδικό παιδιατρικό νοσοκομείο στο Βόρειο Ιράκ έλαβε εξοπλισμό που του επέτρεψε να δημιουργήσει μεταχειρουργική μονάδα. Η αποκατάσταση των σανατορίων και του εθνικού αιματολογικού κέντρου στη Βαγδάτη είχαν ήδη ολοκληρωθεί και είχε προχωρήσει η αποκατάσταση αρκετών νοσοκομείων και κέντρων πρωτοβάθμιας υγείας στο Κεντρικό και Νότιο Ιράκ. Στον τομέα της ύδρευσης και αποχέτευσης, άρχισαν εργασίες αποκατάστασης σε δύο μονάδες καθαρισμού λυμάτων της Βαγδάτης, σε αρκετές μονάδες επεξεργασίας λυμάτων και αποβλήτων μαζί με την εγκατάσταση δικτύων ύδρευσης σε αρκετές πόλεις. ΣΑΑΑ Η πολιτική κατάσταση δεν επέτρεψε στην ECHO να συνεχίσει τη διαδικασία ΣΑΑΑ το 2002. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Βόρεια Κορέα Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η τρίτη σημαντική κρίση με ανθρωπιστικές διαστάσεις στην Ασία το 2002 ήταν στη Βόρεια Κορέα. Σημειώθηκε ανεπανόρθωτη επιδείνωση των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών κατά την τελευταία δεκαετία, με δραστική μείωση των προμηθειών τροφίμων, νερού και φαρμάκων. Ο υποσιτισμός και ασθένειες που είναι δυνατόν να προληφθούν εξαπλώθηκαν, κυρίως στα παιδιά: η UNICEF διαπίστωσε ότι το 21% των παιδιών είναι λιποβαρή, το 42% υποφέρουν από χρόνιο υποσιτισμό και το 9% από σοβαρή ασιτία. Οι ανθρωπιστικοί οργανισμοί αντιμετώπισαν δυσκολίες να εργαστούν στη χώρα, αλλά υπήρξε σταθερή πρόοδος στις συνθήκες λειτουργίας τους και συνεχίζεται ο διάλογος με την κυβέρνηση για την καλύτερη δυνατότητα πρόσβασης στους δικαιούχους, την ελευθερία παρακολούθησης των έργων και την πραγματοποίηση ερευνών και εντοπισμού των περισσότερο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO είναι ο σημαντικότερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας στη Βόρεια Κορέα. Το 2002, χορήγησε επισιτιστική βοήθεια και εξόπλισε 1762 κέντρα υγείας με ιατρικό εξοπλισμό και φάρμακα στις περιοχές της χώρας που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες ανάγκες, ενώ 250.000 άτομα επωφελήθηκαν από τη βελτίωση των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης. Επίσης, χορηγήθηκε επείγουσα βοήθεια για την ικανοποίηση των άμεσων αναγκών περίπου 22.500 ανθρώπων μετά τις θερινές πλημμύρες που προκάλεσαν εκτεταμένες καταστροφές στο δυτικό τμήμα της χώρας. Από το ποσό των 21 εκατ. EUR που διατέθηκε στη Βόρειο Κορέα, τα 9,5 εκατ. ευρώ διατέθηκαν μέσω του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος προς το τέλος του έτους για την παροχή επείγουσας επισιτιστικής βοήθειας μετά την άρση της χρηματοδότησης από τις Ηνωμένες Πολιτείες του ΠΕΠ στη Βόρειο Κορέα. Η βοήθεια της ECHO έσωσε τη ζωή περισσότερων από 2 εκατομμύρια γυναικών, παιδιών και πολύ ευάλωτων ατόμων, με τη χορήγηση 47.000 τόνων σίτου. ΣΑΑΑ Η πολιτική κατάσταση δεν επέτρεψε στην ECHO να συνεχίσει τη διαδικασία ΣΑΑΑ το 2002 >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Σρι Λάνκα Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η εκεχειρία που υπεγράφη μεταξύ της κυβέρνησης και των αυτονομιστών Ταμίλ τον Φεβρουάριο επέτρεψε να ξεκινήσει νέα ειρηνευτική διαδικασία και να επιστρέψουν στις εστίες τους περισσότερα από 230.000 άτομα που αναγκάστηκαν να μετακινηθούν εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου. Οι οικογένειες δεν μπορούν να τραφούν, διότι επιστρέφουν σε πόλεις και χωριά των οποίων οι υποδομές στέγασης, ύδρευσης και αποχέτευσης έχουν καταστραφεί. Ένα σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επαναπατριζόμενοι είναι η πρόσβαση σε καλλιεργήσιμη γη η οποία, όταν είναι διαθέσιμη, είναι επικίνδυνη επειδή είναι ναρκοθετημένη. Επιπλέον, υπάρχει έλλειψη ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και φαρμάκων στο βόρειο και ανατολικό τμήμα της χώρας. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η αρχική χορήγηση της ECHO, ύψους 4 εκατ. EUR, αυξήθηκε σε 8,3 εκατ. EUR για να ενισχυθεί η ομαλή ροή των επαναπατριζόμενων. Για να μπορέσουν να εγκατασταθούν στις εστίες τους, η ECHO χρηματοδότησε ολοκληρωμένα προγράμματα και διέθεσε είδη πρώτης ανάγκης εκτός των τροφίμων σε 12.000 οικογένειες επαναπατριζόμενων. Κατασκευάστηκαν 650 καταλύματα, αποκαταστάθηκαν ή κατασκευάστηκαν 250 φρέατα και 300 αποχωρητήρια και αποκαταστάθηκαν 6 συστήματα άρδευσης. Αυτά τα πολυτομεακά προγράμματα έχουν μια σημαντική συνιστώσα επισιτιστικής βοήθειας, η οποία επέτρεψε σε 9.200 γεωργούς και βιοτέχνες και σε 500 αλιείς να αποκτήσουν σύνεργα για τη δουλειά τους, περιλαμβανομένων των σπόρων για σπορά, λιπάσματος, πουλερικών, γεωργικών εργαλείων και αλιευτικών διχτυών. Για να συμβάλει στην εκκαθάριση περίπου 1 εκατομμυρίου ναρκών που δεν έχουν εκραγεί στις περιοχές που υπήρχε προηγουμένως σύγκρουση, η ECHO χρηματοδότησε προγράμματα εκπαίδευσης στους κινδύνους των ναρκών, έρευνες και οροθέτηση ναρκοπεδίων, για την προστασία 610.000 ανθρώπων. Τα αποτελέσματα των ερευνών για τις νάρκες θα είναι διαθέσιμα στις αρχές του 2003 και ο εκτιμώμενος αριθμός των 1000 θυμάτων από νάρκες το 2002, αν και εξακολουθεί να είναι υπερβολικά μεγάλος, παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο με αυτό των προηγούμενων ετών, παρά το μαζικό επαναπατρισμό. Προς το τέλος του έτους, η ECHO έλαβε επίσης απόφαση να χρηματοδοτήσει επείγουσες εργασίες εκκαθάρισης ναρκοπεδίων που θα πραγματοποιηθούν το 2003. Η ECHO χορήγησε επίσης χρηματοδότησε μέχρι τον Αύγουστο του 2002 για θαλάσσια μεταφορά περισσότερων από 300 τόνων ιατρικών και άλλων εφοδίων στον πληθυσμό της Jaffna που είχε αποκοπεί από την υπόλοιπη χώρα. Το πλοίο μετέφερε επίσης 1.500 σοβαρά ασθενείς σε μέρη όπου θα μπορούσε να τους παρασχεθεί σωστή θεραπεία. ΣΑΑΑ Πρέπει να προετοιμασθεί η σταδιακή αποχώρηση της ECHO από ορισμένους τομείς. Ειδικότερα, η ενίσχυση για την εκκαθάριση ναρκοπεδίων πρέπει να χορηγείται από την ΓΔ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ/AIDCO από το τέλος του 2003. Τα έργα στον τομέα της υγείας θα χρηματοδοτούνται από την ΓΔ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ/AIDCO το 2004/05. Τα μόνιμα καταλύματα θα κατασκευάζονται μέσω ενός ταμείου ανοικοδόμησης για το βόρειο και ανατολικό τμήμα της χώρας, η διαχείριση του οποίου θα ασκείται από την Παγκόσμια Τράπεζα για λογαριασμό της κυβέρνησης, με συνεισφορά της ΓΔ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ/AIDCO στο τέλος τους 2003. Η ίδια υπηρεσία θα παρέχει γεωργικές εισροές και εξοπλισμό και υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης το 2004/05. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Ινδία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO έχει εστιάσει την παρέμβασή της σε ειδικούς τομείς στους οποίους δεν δραστηριοποιούνται άλλοι χορηγοί. Ειδικότερα, οι παρεμβάσεις της έχουν στόχο να βοηθήσουν πρόσφυγες από τη Σρι Λάνκα στο Tamil Nadu, στο νότο τμήμα της χώρας, και τα θύματα της ξηρασίας στο Ραζαστάν, τη δεύτερη φτωχότερη πολιτεία της Ινδίας. Η ECHO έχει επίσης παρέμβει σε δύο καταστροφές που προκλήθηκαν από τον άνθρωπο οι οποίες έχουν σε μεγάλο βαθμό ξεχασθεί.: η βία στο Γκουζεράτ και η μακροχρόνια σύγκρουση στο Κασμίρ. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO χρηματοδότησε την αγορά και διανομή 38 τόνων ειδών διατροφής σε 2.200 εγκύους και θηλάζουσες γυναίκες και σε 830 παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών που ζουν σε καταυλισμούς προσφύγων από τη Σρι Λάνκα στο Tamil Nadu. Στο Γκουζεράτ, διανεμήθηκαν 180 τόνοι ρυζιού και ελαίου σε 50.000 εκτοπισμένους καθώς και καταλύματα, ενώ οργανώθηκαν μαθήματα για 35.000 γυναίκες και παιδιά θύματα των κοινοτικών βιαιοπραγιών του Μαρτίου το 2002. Στο Κασμίρ, περίπου 100.000 άνθρωποι που είναι θύματα της σύγκρουσης, και κυρίως παιδιά, λαμβάνουν ψυχοκοινωνική στήριξη και προστασία. Έχει διατεθεί συνολικό ποσό 5 εκατ. EUR, περιλαμβανομένης απόφασης που ελήφθη το Δεκέμβριο για την ανακούφιση από τις συνέπειες της παρατεινόμενης για τέταρτη συνεχή χρονιά ξηρασίας στο Ραζαστάν. Στην περιοχή αυτή, λαμβάνονται μέτρα για να περιοριστούν οι συνέπειες μελλοντικής ξηρασίας. Περισσότερα από 100.000 άτομα θα ευεργετηθούν το 2003 από την παροχή καθαρού νερού και 350.000 άτομα θα συμμετέχουν σε προγράμματα αμοιβής της εργασίας με τρόφιμα και χρήματα. ΣΑΑΑ Δεν υλοποιούνται σήμερα αναπτυξιακά έργα για να προβλεφθεί η μετάβαση σε άλλες δραστηριότητες. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Νεπάλ Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας 100.000 πρόσφυγες από το Μπουτάν έχουν καθηλωθεί σε καταυλισμούς στο Νοτιανατολικό Νεπάλ, ανεπιθύμητοι και στον Νεπάλ και στο Μπουτάν και πλήρως εξαρτημένοι από την επισιτιστική βοήθεια του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος. Η ένταση του μακροχρόνιου εμφυλίου πολέμου ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους μαοϊκούς αντάρτες έχει δημιουργήσει σοβαρές ανάγκες σε μια χώρα που ήταν ήδη φτωχή σε πόρους, ακόμα και πριν να αρχίσει η σύγκρουση. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Οι δραστηριότητες της ECHO παρατάθηκαν το 2002, με τη διάθεση ποσού 3,7 εκατ. EUR. Χορηγήθηκαν στους πρόσφυγες από το Μπουτάν 5.600 τόνοι ρυζιού, οσπρίων, φακής, φασολιών, ελαίου και άλατος. Για πρώτη φορά, χορηγήθηκαν επίσης κεφάλαια για τα θύματα του εμφυλίου πολέμου, με ειδική έμφαση σε δραστηριότητες προστασίας πληθυσμών που έχουν υποστεί εκφοβισμό, την αποκατάσταση οικογενειακών επαφών και την παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγείας. ΣΑΑΑ Δεν υλοποιούνται σήμερα αναπτυξιακά έργα ώστε να προβλεφθεί η σύνδεση με άλλες δραστηριότητες. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Βιρμανία/Μυανμάρ και Ταϊλάνδη Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η Βιρμανία/Μυανμάρ είναι μια κατάσταση κρίσης που χαρακτηρίζεται από ξεχασμένες ανθρωπιστικές ανάγκες στην Ασία όπως και οι βιρμανοί πρόσφυγες που πέρασαν τα σύνορα στην Ταϊλάνδη. Το 2002, η ECHO ανέπτυξε μεγαλύτερη δραστηριότητα σε αυτές τις περιοχές, χορηγώντας ενίσχυση 9,0 εκατ. EUR. Είναι γνωστό ότι η Βιρμανία/Μυανμάρ αντιμετωπίζει τεράστιες ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά οι αυστηροί περιορισμοί της κυβέρνησης της Βιρμανίας καθιστούν δύσκολη την ακριβή αξιολόγηση αυτών των αναγκών. Υπάρχουν σήμερα 134.000 βιρμανοί πρόσφυγες σε καταυλισμούς κατά μήκος των συνόρων με την Ταϊλάνδη. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 50% σχεδόν τα τελευταία επτά έτη. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Δεδομένων των περιορισμών που επιβάλλει η βιρμανική κυβέρνηση, χρηματοδοτήθηκαν σημαντικά έργα για την καταπολέμηση της ελονοσίας, μέσω της χορήγησης φαρμάκων σε περίπου 1,5 εκατομμύρια κατοίκους των νοτιοανατολικών, νοτιοδυτικών και νότιων περιοχών της χώρας και μέσω της βελτίωσης των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης στην πολιτεία του Ανατολικού Rakhine, στη ζώνη ξηρασίας στο κέντρο της χώρας και στο δήμο της Ρανγκούν. Στους προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ταϊλάνδη, η ECHO συνέχισε να χορηγεί βασικά είδη τροφίμων σε 60.000 πρόσφυγες οι οποίοι ζουν στους δύο καταυλισμούς του Karen. Επίσης, η ECHO χρηματοδότησε έργα βελτίωσης των υπηρεσιών υγείας και υποστήριξε προγράμματα κατάρτισης σε θέματα υγείας και υγιεινής, τον εμβολιασμό και την παροχή πόσιμου νερού. Ο συνολικός αριθμός δικαιούχων εκτιμάται σε 61.600, περιλαμβανομένων 800 θυμάτων από εκρήξεις ναρκών. ΣΑΑΑ Σήμερα δεν υλοποιούνται αναπτυξιακές δραστηριότητες για να προβλεφθεί η μεταβίβαση της αρμοδιότητας για τα έργα >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Λάος Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Το Λάος είναι μια χώρα εκτεθειμένη σε πλημμύρες και ξηρασίες. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό ή σε υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και υπάρχουν ελλείψεις τροφίμων σε συγκεκριμένες περιοχές. Από το 1980 και μετά, η κυβέρνηση έχει ενθαρρύνει ή εξαναγκάσει δεκάδες χιλιάδες κατοίκους ορεινών χωριών να μετεγκατασταθούν σε πεδινές εκτάσεις. Οι συνθήκες διαβίωσης σε αυτούς τους νέους οικισμούς μοιάζουν συχνά με καταυλισμούς προσφύγων (δεν υπάρχει πρόσβαση σε καθαρό νερό, έλλειψη τροφίμων, επιδημίες). Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO χορήγησε ποσό 1,1 εκατ. EUR για ευάλωτες ομάδες εκτοπισμένων και για τα θύματα της πολιτικής μετεγκατάστασης. Στόχος της παρέμβασης ήταν να αυξηθεί η δυνατότητα πρόσβασης των εθνικών μειονοτήτων σε βιώσιμες συνθήκες διαβίωσης ως εναλλακτική λύση στην μετεγκατάσταση. ΣΑΑΑ Το 2002 δεν υπήρχαν προοπτικές για ΣΑΑΑ, αλλά το 2003, θα συλλεγούν πληροφορίες με στόχο τη μεταβίβαση έργων το 2004. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Βιετνάμ Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Το Βιετνάμ είναι πολύ εκτεθειμένο σε πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές, ιδίως στο Δέλτα του ποταμού Μεκόγκ. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Χορηγήθηκε ποσό 1,2, εκατ. EUR για τα θύματα τροπικών καταιγίδων, κατολισθήσεων και πλημμυρών τον Ιούλιο, για έργα ύδρευσης και αποχέτευσης, και για τη βελτίωση των συνθηκών προσωπικής υγιεινής, την εκπαίδευση σε θέματα διατροφής και την ανασύσταση εξαντλημένων αποθεμάτων εμβολίων. ΣΑΑΑ Δεν αναπτύσσονται αναπτυξιακές δραστηριότητες για να προβλεφθεί η μεταβίβαση της αρμοδιότητας έργων. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Ινδονησία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Εθνοτικές και θρησκευτικές συγκρούσεις στις περιοχές Μολούκας, Sulawesi, Aceh, Papua και Δυτικό Kalimnantan έχουν προκαλέσει τον εκτοπισμό περισσότερων από 1,3 εκατομμυρίων κατοίκων στο εσωτερικό της χώρας. Η χώρα είναι επίσης πολύ εκτεθειμένη σε φυσικές καταστροφές. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO ανέπτυξε εντονότερη δραστηριότητα σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, παρέχοντας βοήθεια σε θύματα φυσικών καταστροφών και εμφύλιας σύγκρουσης. Διατέθηκε ποσό 3,5 εκατ. EUR για την προστασία, την παροχή συμβουλών και την ενημέρωση εκτοπισμένων καθώς και για την παροχή καθαρού νερού, υπηρεσιών αποχέτευσης, υγείας και τροφίμων για τις εξαιρετικά ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως άτομα που επλήγησαν από την ξηρασία η οποία προκλήθηκε από το φαινόμενο του El Niρo. ΣΑΑΑ Οι τρέχουσες ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας δεν επέτρεψαν μεταβίβαση δραστηριοτήτων της ECHO το 2002. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Ανατολικό και Δυτικό Τιμόρ Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας 35.000 πρόσφυγες εξακολουθούν να ζουν σε καταυλισμούς στο Δυτικό Τιμόρ, το οποίο παραμένει τμήμα της Ινδονησίας. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO συνέχισε να ενισχύει αυτούς τους πρόσφυγες, με τη χορήγηση αρωγής, τροφίμων, νερού, με εκπαίδευση σε θέματα υγείας και τη στήριξη του επαναπατρισμού και της επανεγκατάστασής τους. Διατέθηκε συνολικό ποσό 1,9 εκατ. EUR. ΣΑΑΑ Τώρα που το Ανατολικό Τιμόρ είναι ανεξάρτητο και έχει αποκατασταθεί η σταθερότητα στη χώρα, η ECHO τερμάτισε σταδιακά το έργο της, συνδέοντας τις προηγούμενες δραστηριότητές της με έργα ανάπτυξης και ανασυγκρότησης. Το γραφείο της στο Ντίλι έκλεισε στις αρχές του 2003. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Καμπότζη Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η μεταπολεμική ανάκαμψη στην Καμπότζη προχωράει με αργό ρυθμό μετά από 3 δεκαετίες πολέμου, χάους και γενοκτονίας. Η διαδικασία επανεγκατάστασης προσφύγων συνεχίζεται, ενώ ο αριθμός των εκτοπισμένων είναι ακόμη μεγαλύτερος εξαιτίας των διωγμών και της αναζήτησης καλλιεργήσιμης γης. Οι περιοχές και τα παιδία μάχης που κατέχονταν προηγουμένως από τους Ερυθρούς Κμερ είναι πλέον ανοικτά στον έξω κόσμο, αντιμετωπίζουν έλλειψη νερού, συνθηκών υγιεινής και τροφίμων και παρουσιάζουν υψηλό βαθμό μόλυνσης από νάρκες//UXO, ενώ τα θύματα μεταξύ των αμάχων είναι περισσότερα από 800 ετησίως. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της UNICEF, το 35-45% των Καμποτζιανών υποφέρουν από χρόνιο υποσιτισμό. Η παροχή ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών είναι εξαιρετικά ανεπαρκής στις αγροτικές περιοχές και εξαρτάται από την εξωτερική βοήθεια. Ενώ το μέσο ποσοστό παιδικής θνησιμότητας στην Καμπότζη είναι 125 τοις χιλίοις, σε ορισμένες επαρχίες ανέρχεται στο 225 τοις χιλίοις. Η Καμπότζη πλήττεται επίσης από ξηρασίες, πλημμύρες και κυκλώνες. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Για να καλυφθούν οι ανάγκες σε ανθρωπιστική βοήθεια των εκτοπισμένων, των παιδιών και των κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών, έχει διατεθεί ποσό 5,5 εκατ. EUR σε ένα φάσμα μέτρων που περιλαμβάνουν συστήματα ύδρευσης, χορήγηση εργαλείων, σπόρων για σπορά, φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού, για ενέργειες κατάρτισης νοσηλευτικού προσωπικού, για εκκαθάριση ναρκοπεδίων (το 2002 κατεγράφησαν 800 ατυχήματα από νάρκες) και για την καταπολέμηση επικείμενης επιδημίας δάγγειου. Με τα μέτρα αυτά, εμβολιάστηκαν 160.720 παιδιά (0-5 ετών) και περίπου 78.000 άτομα σε 194 χωριά επωφελήθηκαν από την κατασκευή και αποκατάσταση φρεάτων. ΣΑΑΑ Ο προϋπολογισμός της ECHO στην Καμπότζη θα μειώνεται σταδιακά, εκτός και αν φυσικές καταστροφές επιβάλλουν την παρέμβασή της. Εφαρμόζεται σταδιακή ολοκλήρωση των παρεμβάσεων στον τομέα της δευτεροβάθμιας υγείας και έργων που έφθασαν στο μεταβατικό στάδιο για να αναλάβουν τη διαχείρισή τους άλλοι χορηγοί. Παραδείγματος χάρη, η Βελγική Συνεργασία και η DFID οφείλουν να αναλάβουν την υλοποίηση έργων στον τομέα της υγείας το 2003-2004 για τις περιοχές Oddar Meanchey και Mondolkiri. Η διαδικασία μεταβίβασης δραστηριοτήτων σε αναπτυξιακούς οργανισμούς αποτελεί αντικείμενο επισκόπησης. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Κίνα Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Σε αυτή την τεράστια χώρα, η παρέμβαση της ECHO εστιάζεται σε ειδικές φυσικές καταστροφές, σε απομακρυσμένες περιοχές στις οποίες δεν δραστηριοποιούνται οι κινεζικοί ανθρωπιστικοί οργανισμοί. Κυρίως οι πλημμύρες και οι κατολισθήσεις του Ιουνίου κατέστρεψαν περισσότερα από 3 εκατομμύρια κατοικίες. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Χορηγήθηκε ποσό 4,5 εκατ. EUR για την αντιμετώπιση των συνεπειών φυσικών καταστροφών. Διανεμήθηκε ρύζι και σιτάρι σε 100.000 άτομα που εξαρτώνται από γεωργικές δραστηριότητες επιβίωσης, μαζί με ρουχισμό και κουνουπιέρες, και κατασκευάστηκαν τουαλέτες, δεξαμενές νερού και δύο δημοτικά σχολεία. Χορηγήθηκε επίσης ενίσχυση στο Θιβέτ για την αγορά 8.000 προβάτων και για τη χορήγηση τροφίμων και φαρμάκων σε μονάδες που έχασαν τα ζώα τους εξαιτίας των σοβαρών χιονοπτώσεων. ΣΑΑΑ Σήμερα δεν ασκούνται αναπτυξιακές δραστηριότητες για να προβλεφθεί η μεταβίβασή τους. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Ιράν Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Στις 22 Ιουνίου σεισμός 6,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε ένα σύνολο χωριών στο Βορειοδυτικό Ιράν, με 237 νεκρούς, 1.300 τραυματίες και 5.000 άστεγες οικογένειες (25.000 άτομα). Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO χορήγησε ποσό 0,5 εκατ. EUR για την επείγουσα αρωγή των θυμάτων του σεισμού. Οι επιτόπου συνεργαζόμενοι φορείς της ECHO επικεντρώθηκαν στην αντιμετώπιση των αναγκών υγιεινής διαβίωσης με την κατασκευή 10 δημόσιων οδών (6 στο Qazvin, 3 στο Hamadan και 2 στο Zanjan) και την παροχή 50 κινητών καταιονητήρων. Από τα μέτρα αυτά ωφελήθηκαν περίπου 6.385 άτομα. ΣΑΑΑ Λόγω του περιορισμένου μεγέθους της παρέμβασης της ECHO, δεν ήταν δυνατόν να εφαρμοσθεί η ΣΑΑΑ. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.3.2. Λατινική Αμερική Κολομβία Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Ένας περίπλοκος εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στην κυβέρνηση και διάφορες ομάδες ανταρτών και παραστρατιωτικών συνεχίζεται εδώ και περισσότερο από 40 χρόνια. Κάθε έτος, επιπλέον 300.000 άτομα αναγκάζονται να μετακινηθούν. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η Κολομβία εξακολουθεί να αποτελεί βασικό αποδέκτη της παρέμβασης της ECHO στη Λατινική Αμερική, λαμβάνοντας ποσό 2,9 εκατ. EUR το 2002. Η χρηματοδότηση της ECHO επέτρεψε στη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού να χορηγήσει δέματα επείγουσας επισιτιστικής βοήθειας και είδη πρώτης ανάγκης εκτός των τροφίμων σε 195.000 νέους εκτοπισθέντες. Οι συνθήκες διαβίωσης 17.000 οικογενειών περίπου (85.000 ανθρώπων) βελτιώθηκαν σημαντικά μέσω της συνολικής βοήθειας την οποία χορήγησαν 13 ευρωπαϊκές ΜΚΟ και ευρωπαϊκές εθνικές εταιρείες του Ερυθρού Σταυρού σε περισσότερες από 100 πόλεις και σε 19 νομούς της Κολομβίας. Η βοήθεια περιελάμβανε την παροχή τροφίμων, την προσφορά υπηρεσιών στέγασης, αποχέτευσης, πρόσβασης σε πόσιμο νερό, δραστηριότητες δημιουργίας εισοδήματος, ψυχοκοινωνική υποστήριξη και κατάρτιση. Επίσης, περίπου 25.000 άνθρωποι απέκτησαν πρόσβαση σε βασική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη μέσω κινητών νοσοκομειακών μονάδων του γαλλικού και του ισπανικού Ερυθρού Σταυρού στις περιοχές Northern Putumayo, Cimitarra River, Norte de Santander και Medio Atrato με χρηματοδότηση της ECHO. ΣΑΑΑ Γενικά, η ECHO χορηγεί ενίσχυση σε εκτοπισθέντες κατά το πρώτο έτος μετά την μετακίνησή τους, ενώ η βοήθεια της Επιτροπής στους εκριζωμένους πληθυσμούς χρηματοδοτεί έργα διάρκειας μέχρι τριών ετών για την ενδυνάμωση των τοπικών ικανοτήτων και τη διευκόλυνση της κοινωνικής και οικονομικής επανένταξης των εκτοπισμένων. Το 2002, ανατέθηκε σε αυτό το μέσο παρέμβασης η διαχείριση ενός χρηματοδοτούμενου από την ECHO έργο της UNHCR >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Νότια Αμερική (Περού, Βολιβία, Παραγουάη, Ισημερινός, Βραζιλία) Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO παρεμβαίνει στις χώρες αυτές για την αντιμετώπιση ειδικών φυσικών καταστροφών, όταν υπάρχουν μεγάλες ανάγκες σε ανθρωπιστική βοήθεια. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Χορηγήθηκε ποσό 1,3 εκατ. EUR σε άτομα που επλήγησαν από σοβαρές χιονοθύελλες και ασυνήθιστα χαμηλές θερμοκρασίες τον Ιούλιο στο Νότιο Περού και τη Νοτιοδυτική Βολιβία. Χορηγήθηκε επείγουσα βοήθεια για την αποκατάσταση 500 οικιών, για την προστασία 50.000 εκτρεφόμενων ζώων και για την εκπαίδευση των τοπικών πληθυσμών να αντιμετωπίζουν τις φυσικές καταστροφές. Στη γειτονική Δυτική Παραγουάη, η ECHO διέθεσε ποσό 0,9 εκατ. EUR για την παροχή καθαρού πόσιμου νερού και βασικών φαρμάκων για τη θεραπεία λοιμώξεων του αναπνευστικού, της φυματίωσης και παρασιτικών ασθενειών για 32.000 ευπαθή άτομα που επλήγησαν από διετή ξηρασία. Μετά τις σημαντικές βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες που σημειώθηκαν τους μήνες Φεβρουάριο, Μάρτιο και Απρίλιο στον Ισημερινό, η ECHO χορήγησε χρηματοδότηση (ύψους 0,8 εκατ. ευρώ) για δράσεις προς όφελος περίπου 10.000 οικογενειών με περιορισμένη πρόσβαση στο πόσιμο νερό στις επαρχίες Esmeraldas, Manabν, Los Rνos, Guayas και el Oro. Επίσης, περίπου 4.000 οικογένειες στις ίδιες επαρχίες έλαβαν βοήθεια προκειμένου να φθάσουν σε ένα ελάχιστο επίπεδο αυτάρκειας. Ακόμη, η ECHO χρηματοδότησε βοήθεια έκτακτης ανάγκης (0,45 εκατ. ευρώ) μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Reventador στα τέλη του 2002. Χορηγήθηκε ποσό 0,4 εκατ. EUR ως αρωγή σε 6.000 θύματα κατολισθήσεων και πλημμυρών που έπληξαν τη Νοτιανατολική Βραζιλία στις αρχές του έτους. ΣΑΑΑ Δεν ασκούνται σήμερα οι κατάλληλες αναπτυξιακές δραστηριότητες για να προβλεφθεί η μεταβίβαση της διαχείρισης έργων. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Κεντρική Αμερική (Γουατεμάλα, Ονδούρα, Νικαράγουα, Ελ Σαλβαδόρ) Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η Κεντρική Αμερική είναι μια από τις περισσότερο εκτεθειμένες περιοχές του κόσμου σε φυσικές καταστροφές. Ποσοστό άνω του 80% της περιοχής κινδυνεύει κάθε έτος από σεισμούς, εκρήξεις ηφαιστείων, πλημμύρες και τυφώνες. Η ικανότητα των χωρών να αντιμετωπίσουν αυτές τις καταστροφές είναι περιορισμένη, κυρίως εξαιτίας της μεγάλης φτώχειας, της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και κυβερνητικής απραξίας όταν πλήττονται απομακρυσμένες περιοχές. Σοβαρό επίσης πρόβλημα είναι η έλλειψη πρόσβασης σε ασφαλές νερό. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Το 2002, η ECHO χορήγησε 5,0 εκατ. EUR στις χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Κατά τα τελευταία τρία έτη, διαταράχτηκε η συνήθης διάταξη των βροχοπτώσεων, προκαλώντας σοβαρή ξηρασία σε ορισμένες περιοχές και μεγάλες πλημμύρες σε άλλες, με αποτέλεσμα τη μείωση της συγκομιδής και την αύξηση της επισιτιστικής ανασφάλειας. Διατροφικές μελέτες πραγματοποιήθηκαν σε ευπαθείς περιοχές της Γουατεμάλας, της Ονδούρας και της Νικαράγουας. Περισσότερα από 400.000 άτομα στις χώρες αυτές έλαβαν συμπληρώματα διατροφής, μαθήματα κατάρτισης σε θέματα σωστής διατροφής, υγιεινής και γεωργικών πρακτικών και επωφελήθηκαν από την καλύτερη πρόσβαση σε ασφαλές νερό. Ειδικότερα, ελέγχθηκε η διατροφή περισσότερων από 50.000 παιδιών και διατέθηκαν συμπληρώματα διατροφής στα παιδιά που είχαν ανάγκη. Στο Ελ Σαλβαδόρ συνεχίστηκαν οι παρεμβάσεις του προηγούμενου έτους μετά το σεισμό του Ιανουαρίου 2001, μέσω της παροχής κατάρτισης για την κατασκευή αντισεισμικών κατοικιών από παραδοσιακά υλικά, έτσι ώστε οι εκπαιδευόμενοι να γίνουν εκπαιδευτές στις κοινότητές τους. ΣΑΑΑ Δεν εφαρμόζεται για μικρής κλίμακας μη επαναλαμβανόμενες φυσικές καταστροφές.. Για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού, είναι σε εξέλιξη προγραμματισμός με την υπηρεσία επισιτιστικής ασφάλειας της AIDCO, έτσι ώστε να ενισχυθούν οι παρεμβάσεις της με την απευθείας χορήγηση βοήθειας στη Γουατεμάλα από το 2004 και την εφαρμογή περιφερειακής στρατηγικής που να εστιάζεται στις πλέον ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Η παρέμβαση της EURONAID το 2003 θα περιοριστεί σε ένα έργο στη Νικαράγουα. Τα κράτη της Κεντρικής Αμερικής εξετάζουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα περιφερειακό ταμείο τροφίμων για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Μεξικό Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Η σύγκρουση ανάμεσα στη μεξικανική κυβέρνηση και τον αυτόχθονα πληθυσμό της επαρχίας Τσιάπας έπληξε άμεσα περίπου 30.000 άτομα, από τους οποίους οι 21.000 αναγκάστηκαν να μετακινηθούν. Αυτά τα θύματα της σύγκρουσης υποφέρουν από υποσιτισμό, πλήττονται από υποβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας και περιορισμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες στέγασης, όπως καθαρό νερό και αποχωρητήρια. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας: Το Δεκέμβριο του 2002, η ECHO χρηματοδότησε τη διανομή τροφίμων και την παροχή ιατρικών υπηρεσιών σε 30.000 περίπου ευάλωτα άτομα που είχαν επιστρέψει στις εστίες τους ή παρέμεναν μακριά από αυτές εξαιτίας βιαιοπραγιών. Αυτό θα επιτρέψει στην αποκατάσταση των βασικών συνθηκών διαβίωσής τους. ΣΑΑΑ Η ECHO βρίσκεται στο στάδιο τερματισμού της παρέμβασής της και μεταβίβασης των δραστηριοτήτων σε οργανισμούς μακροχρόνιας ανάπτυξης. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Κούβα Ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας Το Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2002, οι τυφώνες Ισιδώρα και Λίλη έπληξαν την Κούβα, καταστρέφοντας κατοικίες - συχνά ξύλινες κατασκευές - ενός οικονομικά ασθενούς πληθυσμού. 300.000 άτομα περίπου εγκατέλειψαν τις περιοχές τους και μετακινήθηκαν σε ασφαλέστερες περιοχές στο δυτικό τμήμα της χώρας. Στόχοι και αποτελέσματα της ανθρωπιστικής βοήθειας Η ECHO χρηματοδότησε την παροχή βασικών ειδών αρωγής, τροφίμων και πόσιμου νερού σε περισσότερα από 30.000 θύματα, για την αποκατάσταση των ελάχιστων συνθηκών διαβίωσης. ΣΑΑΑ Λόγω της περιορισμένης κλίμακας της καταστροφής δεν εφαρμόστηκε η ΣΑΑΑ. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 3.4. Ετοιμότητα αντιμετώπισης καταστροφών - Dipecho Παράλληλα με τις συνήθεις παρεμβάσεις της ανθρωπιστικής βοήθειας, η ECHO χορήγησε επίσης ποσό 8 εκατ. EUR στο Πρόγραμμα της Αντιμετώπισης Καταστροφών (DIPECHO), παρέχοντας βοήθεια στις ευάλωτες κοινότητες για να λάβουν πρακτικά μέτρα ώστε να είναι σε ετοιμότητα να αντιμετωπίζουν φυσικές καταστροφές. Το πρόγραμμα εστιάζεται στις βασικές περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου οι οποίες απειλούνται με καταστροφές. Νοτιοανατολική Ασία, Νότια Ασία, Καραϊβική, Κεντρική Αμερική και Κοινότητα των Άνδεων. Οι γενικοί στόχοι του προγράμματος είναι να συμβάλλουν στην προετοιμασία των τοπικών κοινοτήτων και των οργανισμών, για να βελτιωθεί η ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν καταστροφές και να χρηματοδοτήσει έργα μικρής κλίμακας για τον περιορισμό των συνεπειών των καταστροφών. Κατά τη διάρκεια του 2002 συνεχίστηκε η εφαρμογή των τριών σχεδίων δράσης DIPECHO που εγκρίθηκαν το 2001: για την Κοινότητα των Άνδεων, τη Νότια Ασία και την Καραϊβική. Τα οκτώ έργα για τη Νότια Ασία, την Ινδία, το Μπαγκλαντές, τη Σρι Λάνκα, το Νεπάλ και το Πακιστάν αντιμετώπιζαν κυρίως τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τις πλημμύρες, με ειδική έμφαση στην εκπαίδευση τοπικού προσωπικού και εθελοντών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων, τα έργα αυτά ενδέχεται να έχουν ωφελήσει περισσότερα από 2 εκατομμύρια άτομα στην Νότια Ασία. Το τρίτο σχέδιο δράσης για την Κοινότητα των Άνδεων (Βολιβία, Κολομβία, Ισημερινός, Περού και Βενεζουέλα) ενισχύθηκε με πρόσθετη χορήγηση 1,6 εκατ. EUR το 2002. Ο γενικός στόχος του σχεδίου είναι να βελτιωθεί η ετοιμότητα των τοπικών κοινοτήτων και οργανισμών, να αυξηθεί η ικανότητά τους για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και η χρηματοδότηση έργων μικρής κλίμακας για τον περιορισμό των συνεπειών των καταστροφών. Οι παρεμβάσεις σε αυτή την περιοχή συνεχίζονταν στο τέλος του έτους, αλλά εκτιμάται ότι 30.000 άτομα έχουν ήδη ωφεληθεί από συμμετοχή σε ομάδες εργασίας και σε προγράμματα εκπαίδευσης για την πρόληψη, την επείγουσα αντίδραση και την παροχή πρώτων βοηθειών. Το Δεκέμβριο, ελήφθη απόφαση για τη χορήγηση ποσού 6,4 εκατ. EUR για να βοηθηθούν οι ευάλωτες κοινότητες που ζουν στη Νοτιοανατολική Ασία (Βιετνάμ, Λάος, Καμπότζη, Φιλιππίνες, Ινδονησία και Ταϊλάνδη) και στην Κεντρική Αμερική (Νικαράγουα, Ονδούρα, Ελ Σαλβαδόρ, Γουατεμάλα και Κόστα Ρίκα) να βρίσκονται σε ετοιμότητα για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Τα έργα περιλαμβάνουν τη θέσπιση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, την παροχή μαθημάτων κατάρτισης για το τοπικό προσωπικό και τους εθελοντές και για την αύξηση της ευαισθητοποίησης. >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> 4. ΘΈΜΑΤΑ ΟΡΙΖΌΝΤΙΟΥ ΧΑΡΑΚΤΉΡΑ 4.1. Συμβατικές σχέσεις με τους εταίρους - ΣΠΕΣ Στο τέλος του έτους, ελήφθησαν τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλισθεί η συμμόρφωση της Συμφωνίας Πλαισίου Εταιρικής Σχέσης (ΣΠΕΣ) [5] στους νέους δημοσιονομικούς κανονισμούς και τις διατάξεις εφαρμογής. [5] Η ΣΠΕΣ είναι το μέσο που διέπει τις σχέσεις μεταξύ της ECHO και των ανθρωπιστικών οργανώσεων που αναλαμβάνουν την υλοποίηση χρηματοδοτούμενων από την ECHO έργων: περιλαμβάνει, πράγματι, τις γενικές αρχές εταιρικής σχέσης και τους όρους που εφαρμόζονται στις συμφωνίες χρηματοδότησης επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας από την ECHO. Επιπλέον, αντιπροσωπεύει διαδικασία προεπιλογής της ECHO, από την άποψη ότι επιτρέπει στην υπηρεσία ανθρωπιστικής βοήθεια να ελέγχει αν οι εν δυνάμει εταίροι πληρούν ορισμένα αντικειμενικά κριτήρια. Η ECHO συνέχισε επίσης τη διαδικασία εκτενών διαβουλεύσεων με οργανώσεις οι οποίες έχουν υπογράψει ΣΠΕΣ, με στόχο τη διεξοδική επανεξέταση και παγίωση της συμφωνίας. Μια νέα ΣΠΕΣ εκτιμάται ότι θα τεθεί σε εφαρμογή το δεύτερο εξάμηνο του 2003. Θα εστιάζεται στην ιδέα της «ποιότητας της ανθρωπιστικής βοήθειας». Έχει ληφθεί ειδική μέριμνα για να μετατοπισθεί η έμφαση από τον έλεγχο των πόρων και των εισροών προς το σχεδιασμό στόχων, δεικτών και ελέγχου αποτελεσμάτων. Η επισκόπηση θα δημιουργήσει επίσης το κατάλληλο πλαίσιο σχέσεων με τους διεθνείς οργανισμούς, όπως οι ICRC ή IFRC, ενώ οι σχέσεις με τα Ηνωμένα Έθνη θα διέπονται από την αναθεωρημένη συμφωνία ΕΕ/ΟΗΕ. Όσον αφορά την εστίαση στην ποιότητα της ανθρωπιστικής βοήθειας, η ετήσια διάσκεψη των εταίρων της ECHO (Βρυξέλλες, 14-15 Οκτωβρίου 2002) διέθεσε πολύ χρόνο μέσω ομάδων εργασίας και συζητήσεων σε ολομέλεια για την ανάλυση (1) ποιοτικών μέσων διαχείρισης της ανθρωπιστικής βοήθειας και την εφαρμογή τους από τις ΜΚΟ, (2) συστημάτων διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού που εφαρμόζουν οι ΜΚΟ στον ανθρωπιστικό τομέα και (3) δυνατοτήτων των τεχνολογιών της πληροφόρησης στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας και της πιθανής χρησιμοποίησής τους ως μέσα συντονισμού. Η εν λόγω ετήσια διάσκεψη αποτέλεσε σημαντικό στοιχείο της διαδικασίας συνεννόησης και διαλόγου της ECHO με τους εταίρους της το 2002. 4.2. Σχέσεις με τους σημαντικότερους χορηγούς ανθρωπιστικής βοήθειας και χορηγούς εκτός της ΕΕ Κατά τη διάρκεια του 2002, η ECHO εμβάθυνε τις σχέσεις της με τους σημαντικότερους εταίρους της μέσω των αποκαλούμενων «Διαλόγων Στρατηγικού Προγραμματισμού». Κατά τους διαλόγους αυτούς, η ECHO και οι εταίροι της εξέτασαν τις προτεραιότητες και στρατηγικές τους για το επόμενο έτος. Οι συζητήσεις πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2002 για τρίτο συνεχόμενο έτος με τους βασικούς οργανισμούς του ΟΗΕ (UNHCR, ΠΕΠ, UNICEF, OCHA και, γι πρώτη φορά, ΠΟΥ). Οι Διάλογοι Στρατηγικού Προγραμματισμού με τους εταίρους του ΟΗΕ ενισχύθηκαν περαιτέρω με τη μετάβαση της Διευθύντριας της ECHO στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, τον Δεκέμβριο του 2002, όπου συναντήθηκε με τους ομολόγους της των OCHA, UNICEF και UNDP. Παρόμοιες συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν με τους ICRC, IFRC και ΜΚΟ. Επιπλέον, η ECHO έλαβε μέρος σε περισσότερες συνεδριάσεις των εκτελεστικών οργάνων των οργανισμών του ΟΗΕ σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, σε μια προσπάθεια περαιτέρω σύσφιξης των σχέσεων. Η ενεργός συμμετοχή της ECHO στη διαδικασία CAP [6] υλοποιήθηκε μέσω της συμμετοχής της στη συνάντηση χορηγών στο Montreux II καθώς και στις προπαρασκευαστικές συνεδριάσεις στην έδρα της OCHA, αλλά και στα πεδία της δράσης. Οι συνεδριάσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν πριν από την έναρξη των πολυμερών συντονισμένων επαφών μεταξύ των οργανισμών του ΟΗΕ στις Βρυξέλλες το Νοέμβριο του 2002, όπου η Διευθύντρια της ECHO και υπάλληλοι της ECHO παρουσίασαν τη θέση της Κοινότητας. Στο πλαίσιο αυτό, η ECHO συμμετείχε σε 11 επιτόπου ομάδες εργασίας της OCHA (Μπουρούντι, Βόρεια Κορέα, ΛΔΚ, Ερυθραία, Περιοχή των Μεγάλων Λιμνών, Γουινέα, Ινδονησία, Λιβερία, Ρωσική Ομοσπονδία, Σιέρα Λεόνε, Σομαλία, Σουδάν, Τατζικιστάν και Ακτή Ελεφαντοστού). [6] Η συντονισμένη διαδικασία εκκλήσεων ('CAPS') είναι διαδικασία προγραμματισμού που συντονίζεται από την OCHA του ΟΗΕ για τη συγκέντρωση ανθρωπιστικής βοήθειας για επιλεγμένες μεγάλες ή σύνθετες ανάγκες επείγουσας παρέμβασης. Δεδομένου ότι η ανθρωπιστική βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΚ αντιπροσωπεύουν από κοινού περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας ανθρωπιστικής βοήθειας, η καλή λειτουργία των επαφών και ο σωστός συντονισμός ανάμεσα στην ECHO και τους ομολόγους της στη διοίκηση των ΗΠΑ έχουν εξαιρετική σημασία. Το 2002, τέθηκαν οι βάσεις για τη συνέχιση του διαλόγου και το συντονισμό μεταξύ της ECHO και των PRM/USAID/OFDA [7] κατά την επίσκεψη του Διευθυντού στην Ουάσιγκτον, τον Απρίλιο του 2002. Ακολούθησε η πρώτη σύνοδος μιας σειράς ετήσιων στρατηγικών διαλόγων, που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2002, καθώς και τακτικές επαφές μεταξύ της ECHO και της διοίκησης των ΗΠΑ σε όλα τα επίπεδα, τόσο στην έδρα των οργανισμών όσο και τους τόπους παρέμβασης. [7] PRM: Γραφείο Πληθυσμού, Προσφύγων και Μεταναστών· USAID: Οργανισμός των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη· OFDA: Γραφείο των ΗΠΑ για την παροχή βοήθειας λόγω φυσικών καταστροφών στο εξωτερικό. Σε παγκόσμια κλίμακα, η ECHO άρχισε το Σεπτέμβριο του 2002 να καταρτίζει σχέδια έκτακτης αντιμετώπισης των συνεπειών για τον πόλεμο στο Ιράκ. Για το σκοπό αυτό, υπήρξε στενός συντονισμός με τα κράτη μέλη, με τους σημαντικότερους συνεργαζόμενους φορείς, ιδίως των Ηνωμένων Εθνών και του Ερυθρού Σταυρού, καθώς και με άλλους χορηγούς, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. 4.3. Σχέσεις με άλλα κοινοτικά όργανα Το 2002 αυξήθηκε η παρουσία της ECHO στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Εκτός από την παρουσίαση του ετήσιου προγράμματος εργασίας της ECHO και της ΓΔ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ από τον επίτροπο κ. Nielson, στις 23 Ιανουαρίου 2002, η ECHO κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για να βελτιώσει την επικοινωνία, τη συνεργασία και τον συντονισμό με το ΕΚ. Αυτό αποδεικνύεται κυρίως από τη δέσμευση του Διευθυντού να υπάρχει τακτική παρακολούθηση των κοινοβουλευτικών συνόδων. Η ECHO συμμετείχε σε τρεις συνεδριάσεις της Επιτροπής για την Ανάπτυξη και τη Συνεργασία, σε δύο από τις οποίες παρέστη η Διευθύντριά της, όπως και σε μία συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Εκτιμάται ότι οι σχέσεις αυτές θα αναπτυχθούν περισσότερο το 2003, μεταξύ άλλων μέσω εκδήλωσης για την ευαισθητοποίηση του κοινού την οποία οργανώνουν μαζί η ECHO και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε τη θετική εκτίμησή του για την πρόοδο της ECHO ως προς την αποτελεσματική χορήγηση βοήθειας, την απλούστευση των διαδικασιών και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση την περίοδο 2001-2002 στην έκθεση της κας Carlotti, η οποία εγκρίθηκε σε σύνοδο ολομελείας στις 14 Ιανουαρίου 2003. [8] [8] (A5-0433/2002) Οι θεσμικές σχέσεις με τα κράτη μέλη της ΕΕ διέπονται από το άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/96, και η ECHO συνεδριάζει με τα κράτη μέλη σε τακτά διαστήματα στο πλαίσιο της Επιτροπής Ανθρωπιστικής Βοήθειας (ΕΑΒ). Το 2002, η επιτροπή συνεδρίασε 10 φορές και εξέδωσε γνωμοδοτήσεις και 36 σχέδια αποφάσεων χρηματοδότησης και, επιπλέον, συζήτησε περίπου 60 θέματα στρατηγικής και πολιτικής, όπως η στρατηγική της ECHO στον τομέα της βοήθειας, η στρατηγική ενημέρωσης, έγγραφα πολιτικής/πρωτοβουλίες, αξιολογήσεις, στατιστικά στοιχεία κλπ. Η επιτροπή εξέδωσε ομόφωνα ευνοϊκή γνώμη για όλα τα σχέδια αποφάσεων χρηματοδότησης που της υπέβαλε η ECHO. Εκτός από τις θεσμικές σχέσεις, τα κράτη μέλη και η ECHO είχαν και άτυπες επαφές στο πλαίσιο των «άτυπων συνεδριάσεων της ΕΑΒ», που πραγματοποιούνται συνήθως δύο φορές το έτος στην πρωτεύουσα της χώρας η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ. Στις άτυπες συνεδριάσεις, υψηλόβαθμοι εκπρόσωποι των αρμόδιων αρχών της ανθρωπιστικής βοήθειας στα κράτη μέλη και της ECHO εξετάζουν πολιτικά ή θεματικά ζητήματα ειδικού ενδιαφέροντος. Μια παρόμοια συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2002 στην Κοπεγχάγη, όπου συζητήθηκαν τα θέματα «Πολιτικές και ανθρωπιστικές πτυχές της διαχείρισης κρίσεων» και «Εμπειρίες από την εφαρμογή και παρακολούθηση του ανθρωπιστικού έργου». 4.4. Μέσα προγραμματισμού Τα μέσα προγραμματισμού που ανέπτυξε η ECHO στο παρελθόν επικαιροποιήθηκαν και τελειοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2002. Η αξιολόγηση των παγκόσμιων αναγκών από την ECHO, μια στατιστική ανάλυση που περιέχει κατάταξη 130 χωρών με βάση τις ανάγκες σε ανθρωπιστική βοήθεια, επανεξετάστηκε για να συμπεριληφθούν στοιχεία σχετικά με τις συνεισφορές των χορηγών βοήθειας και στοιχεία για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, γεγονός που επιτρέπει την ακριβέστερη εκτίμηση της ικανότητας μιας χώρας να αντιμετωπίζει μετακινήσεις προσφύγων. Η επικαιροποίηση της εκτίμησης των συνολικών αναγκών έχει μεγάλη σημασία για την ECHO, διότι αυτό το μέσο προγραμματισμού της επιτρέπει να αποδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις της ανθρωπιστικής βοήθειας εξακολουθούν να εστιάζονται στις περιοχές με τις μεγαλύτερες ανάγκες σε αυτόν τον τομέα. Επιπλέον, η ECHO συνέταξε ένα εσωτερικό έγγραφο στρατηγικής, το 2002, που προσπαθεί να καθορίσει αντικειμενικά κριτήρια σχετικά με το ποια χρονική στιγμή η ECHO πρέπει να παρεμβαίνει σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Η ικανότητα της ECHO να προσδιορίζει τις πιο επείγουσες ανάγκες ανθρωπιστικής βοήθειας εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από τη γνώση της για το ύψος της ανθρωπιστικής βοήθειας που χορηγούν τα κράτη μέλη σε ειδικές καταστάσεις κρίσης. Ενώ η καταγραφή των δεδομένων που αφορούν τις χορηγήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας των κρατών μελών σε τρίτες χώρες βασιζόταν μέχρι τώρα σε ένα σύστημα εγγράφων («14 point fax»), μια νέα εφαρμογή ηλεκτρικού υπολογιστή ("HOLIS 14 POINTS") επιτρέπει πλέον την άμεση ηλεκτρονική καταγραφή αυτών των δεδομένων από τα κράτη μέλη, παρέχοντας αυτόματη κοινοποίηση των νέων στοιχείων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Το πρόγραμμα HOLIS 14 POINTS τέθηκε πλήρως σε εφαρμογή στο τέλος του 2002 αντικαθιστώντας το σύστημα αποστολής τηλεομοιοτυπιών. Το μέσο αυτό επιτρέπει την ηλεκτρονική αναζήτηση μέσω του Διαδικτύου στατιστικών στοιχείων για τις χορηγήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας των κρατών μελών. Έχει επίσης πρόσβαση σε αυτό η UN-OCHA, ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών που είναι υπεύθυνος για το συντονισμό των επιχειρήσεων ανθρωπιστικής βοήθειας μεταξύ των διαφόρων χορηγών. Το HOLIS 14 points συνέβαλε στη σημαντική βελτίωση του συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των βασικών συντελεστών της ανθρωπιστικής βοήθειας. Το 2002, καταβλήθηκαν ορισμένες σημαντικές προσπάθειες για να τεθεί σε συγκεκριμένη διοικητική και διαχειριστική εφαρμογή η στρατηγική της Επιτροπής για την σύνδεση της αρωγής, αποκατάστασης και ανάπτυξης (ΣΑΑΑ) στην ECHO και, γενικότερα, στην ΓΔ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ. Στο πλαίσιο μιας κοινής διοικητικής προσπάθειας, η ECHO εξασφάλισε την ενσωμάτωση της ΣΑΑΑ στα Έγγραφα Εθνικής Στρατηγικής που συντάσσουν οι ΓΔ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ και ΓΔ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ. Επιπλέον, η ECHO ανέπτυξε μεθοδολογία για τον προσδιορισμό των κατάλληλων περιπτώσεων και για τη μέτρηση της προόδου για τη μετάβαση από το στάδιο της ανθρωπιστικής στο στάδιο της αναπτυξιακής βοήθειας. Η μεθοδολογία αποτελείται κατά βάση από την καταγραφή των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων της ECHO σε σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε το 2002 ως προς την ΣΑΑΑ και με το στόχο που πρέπει να επιτευχθεί το 2003. Η μεθοδολογία αυτή εκτιμάται ότι θα επιτρέψει την παρακολούθηση της προόδου στον τομέα της ΣΑΑΑ με πιο αντικειμενικό και διαφανή τρόπο από πλευράς της ECHO. 4.5. Διευκόλυνση μη επιστρεπτέας ενίσχυσης Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, το 2002, η ECHO χορήγησε μη επιστρεπτέες ενισχύσεις σε ΜΚΟ και ερευνητικά ιδρύματα στους τομείς της κατάρτισης, των μελετών και της επικοινωνίας. Το συνολικό ποσό της χορήγησης ήταν 2,8 εκατ. EUR. Γενικός στόχος της χορήγησης μη επιστρεπτέων ενισχύσεων ήταν η συμπλήρωση των βασικών δραστηριοτήτων της ECHO και η ενίσχυση της ποιότητας των παρεμβάσεων βοήθειας. Επιπλέον, η διευκόλυνση μη επιστρεπτέας ενίσχυσης συνέβαλε στο να διασφαλισθεί η προβολή της κοινοτικής ανθρωπιστικής βοήθειας. Βάσει των προτεραιοτήτων που επισημαίνονται στη Στρατηγική βοήθειας της ECHO το 2002, επελέγησαν τέσσερις από 29 προτάσεις έργου στον τομέα της κατάρτισης για τη χρηματοδότηση μαθημάτων με αντικείμενο τη δημιουργία επαγγελματικών ικανοτήτων διοίκησης και δημοσιονομικής διαχείρισης. Επελέγησαν τέσσερις από 10 προτάσεις έργου στον τομέα των μελετών για τη διαχείριση της ασφάλειας των διεθνών δραστηριοτήτων ανθρωπιστικής βοήθειας και των κατευθυντήριων γραμμών για τη στήριξη των προσφύγων και των εκτοπισμένων. Στον τομέα της επικοινωνίας, η ECHO χρηματοδότησε 11 έργα που επελέγησαν από 24 προτάσεις, τα οποία εστιάζονται σε «ξεχασμένες κρίσεις» καθώς και σε ενημερωτικές εκστρατείες με αποδέκτες τα παιδιά και τους εφήβους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 4.6. Επικοινωνία και πληροφόρηση Η ECHO κατέβαλε συνεχείς προσπάθειες για να εντείνει τις δραστηριότητές της στους τομείς της πληροφόρησης, της επικοινωνίας και της ευαισθητοποίησης κατά το 2002, κυρίως μέσω της αυξημένης προβολής στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (ιδίως στην τηλεόραση) και μέσω της αναμόρφωσης του ιστότοπού της στο Διαδίκτυο το Νοέμβριο [9]. Αυτές ήταν οι προτεραιότητες για το 2002, ενώ δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στις νέες υποθέσεις καθώς και σε μια φιλικότερη προς τον χρήστη διαλογική προσέγγιση και ισχυρότερη οπτική ταυτότητα. Μέχρι το τέλος του έτους, ο αριθμός των σελίδων που διαβάζονταν καθημερινά υπερέβαινε τις 3.000 και τα στοιχεία δείχνουν αυξητική τάση. [9] http://europa.eu.int/comm/echo/index_en.htm Δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, με στόχο την προσέγγιση ενός ευρύτερου κοινού. Πραγματοποιήθηκε μια νέα παραγωγή παρουσίασης της ECHO σε βίντεο, η οποία προβάλλει τη στήριξη που παρέχει στα θύματα κρίσεων σε όλα τα μέρη του κόσμου. Χορηγήθηκαν χρηματοδοτήσεις και υλική βοήθεια για διάφορα τηλεοπτικά προγράμματα σχετικά με την ανθρωπιστική βοήθεια και τις ξεχασμένες κρίσεις. Με χρηματοδότηση από τη διευκόλυνση μη επιστρεπτέας ενίσχυσης της ECHO για εκστρατείες ευαισθητοποίησης, μεταδόθηκε 97 φορές στο Eurosport μια τηλεοπτική διαφήμιση που παρουσιάζει το έργο της ECHO και μιας συνεργαζόμενης ΜΚΟ, που απευθυνόταν σε νέους θεατές. Μια νέα τηλεοπτική διαφήμιση που καλύπτει τη στήριξη την οποία παρέχουν οι ECHO και ΜΚΟ στους πρόσφυγες από τη Δυτική Σαχάρα παρουσιάστηκε 86 φορές σε δύο μεγάλους ιταλικούς τηλεοπτικούς σταθμούς. Χορηγήθηκαν επίσης κεφάλαια για ντοκυμαντέρ διάρκειας 30 λεπτών σχετικά με την ανθρωπιστική κατάσταση στο Αφγανιστάν, που παρουσιάστηκε σε εκπομπή της Δανικής Δημόσιας Τηλεόρασης το Δεκέμβριο. Επιπλέον, ειδικό αφιέρωμα για την ECHO παρουσιάστηκε σε δύο τηλεοπτικά προγράμματα του Euronews από 20 φορές το καθένα καθώς και δύο ντοκυμαντέρ στους τηλεοπτικούς σταθμούς France 2 και Arte. 4.7. Δημοσιονομικοί και ανθρώπινοι πόροι, δημοσιονομικός έλεγχος και αξιολόγηση Η βασική επιτυχία ήταν η διατήρηση και βελτίωση της ποιότητας των δημοσιονομικών ελέγχων και των ελέγχων που εφαρμόζονται κατά τα τελευταία έτη. Παρά το υψηλό επίπεδο κινδύνου που ενέχουν οι επιχειρήσεις στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, οι έλεγχοι αυτοί συνέβαλαν στη μείωση των κινδύνων σε επίπεδο συμβατό με τις αρχές της τακτικότητας, νομιμότητας και χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης. Το 2002, η ECHO μεταστράφηκε από ένα κεντρικό δίκτυο, όπου οι χρηματοδοτικές και νομικές δεσμεύσεις αναλαμβάνονταν αποκλειστικά από τον Διευθυντή και μεταβιβάζονταν στους διατάκτες στο εσωτερική της δημοσιονομικής διοικητικής μονάδας, προς ένα μερικώς αποκεντρωμένο δίκτυο χρηματοδότησης όπου, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, οι δεσμεύσεις αυτές αναλαμβάνονται από τον προϊστάμενο διοικητικής μονάδας/σύμβουλο που είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση των επιχειρήσεων. Πραγματοποιήθηκε περαιτέρω αναθεώρηση των δικτύων για να συμμορφωθούν με τον νέο δημοσιονομικό κανονισμό και για να ενσωματώσουν την εκ των προτέρων επαλήθευση όλων των πράξεων, τόσο σε επιχειρησιακό όσο και σε δημοσιονομικό επίπεδο. Αυτό συνδυάστηκε με την ενίσχυση του εσωτερικού ελέγχου και τη θέσπιση πάγιων στοιχείων ελέγχου. Τον Φεβρουάριο του 2002, η διεύθυνση της ECHO πραγματοποίησε μια αυτοαξιολόγηση του εσωτερικού ελέγχου, τα αποτελέσματα της οποίας κοινοποιήθηκαν στις διάφορες εσωτερικές ομάδες εργασίας που είχαν ήδη συσταθεί το 2001 [10], καθεμία από τις οποίες ασχολείται με ειδικά ζητήματα της μεταρρύθμισης της ECHO. Η ECHO πραγματοποίησε επίσης αξιολόγηση της ετοιμότητας του συστήματός της εσωτερικού ελέγχου για την εφαρμογή του νέου δημοσιονομικού κανονισμού. Αυτή η αξιολόγηση ετοιμότητας ολοκλήρωσε τη διάγνωση κινδύνου με μια λεπτομερέστερη αξιολόγηση της διαχείρισης των μη επιστρεπτέων ενισχύσεων της ECHO που εντόπισε τις δυνατότητες περιορισμού των κινδύνων σε ένα αποδεκτό επίπεδο και τους τομείς στους οποίους θα έπρεπε να περιοριστούν περαιτέρω. Προετοιμάστηκε έκθεση αξιολόγησης κινδύνου για την ECHO στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας. [10] ΟΕ Απλούστευσης των διαδικασιών. ΟΕ Λήψης αποφάσεων, ΟΕ FPA, ΟΕ FICHOP, ΟΕ Intranet και ΟΕ HOLIS. Η ECHO τελειοποίησε τα επίσημα συστήματά της για την τακτική παρακολούθηση της δημοσιονομικής διαχείρισης και για την παροχή κατάλληλων πληροφοριών σε θέματα διαχείρισης. Όλες οι σχετικές πληροφορίες κοινοποιούνται σε τακτά διαστήματα στη διοίκηση. Η εν λόγω διαδικασία υποβολής αναφορών περιλαμβάνει τους βασικούς δείκτες που απαιτούνται από τα πρότυπα εσωτερικού ελέγχου που έχουν καθοριστεί από την Επιτροπή (ποσοστό εκτέλεσης των πιστώσεων του προϋπολογισμού, καθυστερήσεις πληρωμής, εξέλιξη των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων κλπ.). Σε όλους αυτούς τους τομείς αναπτύχθηκαν κατάλληλα συστήματα αναφοράς και καθορίστηκαν ειδικοί στόχοι. Για να υπάρξει συμμόρφωση με τον γενικότερο στόχο της Επιτροπής να μειωθούν οι καθυστερήσεις πληρωμής στις 60 ημέρες, καταρτίστηκε σχέδιο δράσης για τη μείωση και την παρακολούθηση των καθυστερήσεων πληρωμής. Η έννοια της καθυστέρησης πληρωμής διαχωρίστηκε σε καθυστέρηση για την έγκριση της έκθεσης έργου και σε καθυστέρηση για την τελική πληρωμή. Για καθεμία από αυτές τις καθυστερήσεις έχουν καταρτισθεί κατευθυντήριες γραμμές. Έχει καθιερωθεί διαδικασία για υπενθυμίσεις, αναστολή, ακύρωση και καταγγελία συμβάσεων. Στο ίδιο πλαίσιο, η ECHO μείωσε το ποσό των αδρανών αναλήψεων υποχρεώσεων (δηλαδή συμβάσεις που δεν είχαν εκκαθαρισθεί εντός δύο ετών μετά την υπογραφή τους) σε ποσοστό κατώτερο του 4% του μέσου ετήσιου προϋπολογισμού. Η εισαγωγή ειδικών μέσων παρακολούθησης, το κεντρικό μητρώο τιμολογίων, προβλέπεται ότι θα πραγματοποιηθεί το 2003. Σύμφωνα με τους νέους δημοσιονομικούς κανονισμούς (που τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2003) η ECHO αναπροσανατόλισε τα συστήματά της εσωτερικού ελέγχου για την καλύτερη αξιολόγηση των κινδύνων σε σχέση με τα έργα και για την παρακολούθηση της προόδου και της αποτελεσματικότητάς τους με εστίαση του κύριου βάρους στα αποτελέσματα. Η ECHO πραγματοποίησε εσωτερική αναδιοργάνωση που ήταν αποτέλεσμα μιας έκθεσης εσωτερικού ελέγχου σχετικά με το φόρτο εργασίας των διαφόρων διοικητικών μονάδων της ECHO και με βάση τις προηγούμενες προσαρμογές του οργανογράμματος του 2002. Ο βασικός στόχος της αναδιοργάνωσης ήταν να βελτιωθεί περισσότερο η αποτελεσματικότητα της υπηρεσίας, να δημιουργηθούν νέες συνέργειες και να υπάρξει καλύτερη κατανομή του φόρτου εργασίας μεταξύ των διοικητικών μονάδων. Οι χρηματοδοτούμενες από την ECHO δραστηριότητες που υλοποιούνται από εξωτερικούς φορείς (συνεργαζόμενους φορείς και εργολήπτες) υπόκεινται σε δημοσιονομικό έλεγχο. Τα αποτελέσματα του δημοσιονομικού ελέγχου είναι σημαντικά για την επιτυχή λειτουργία της συμφωνίας πλαισίου εταιρικής σχέσης, η οποία διέπει τις σχέσεις της ECHO με τους περισσότερους εταίρους της που είναι αρμόδιοι για την υλοποίηση έργων ανθρωπιστικής βοήθειας. Περιλαμβάνουν επίσης χρήσιμες συστάσεις για τις μεθόδους βελτίωσης των δημοσιονομικών και διοικητικών ελέγχων που εφαρμόζουν οι συνεργαζόμενοι φορείς για τη διαχείριση των κεφαλαίων της ECHO. Το 2002, η ECHO πραγματοποίησε συστηματική δημοσιονομική εξέταση των εταίρων της, έτσι ώστε να εντοπίσει αυτούς που ενδεχομένως δεν διαθέτουν στέρεο χρηματοοικονομικό έρεισμα. Ολοκληρώθηκαν δεκατέσσερις λογιστικοί έλεγχοι κατά τη διάρκεια του έτους, στους οποίους περιλαμβάνονται και έξι επιτόπιοι έλεγχοι, για να υποβληθούν εκθέσεις για τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Επιπλέον, στο τέλος του έτους, πραγματοποιήθηκαν 50 έλεγχοι σε προχωρημένο στάδιο στα κεντρικά γραφεία των εταίρων της ECHO, καθένας από τους οποίους κάλυπτε κατά μέσο όρο 5 έργα της ECHO που έχουν ολοκληρωθεί, καθώς και 15 επιτόπιοι έλεγχοι βρίσκονταν σε διάφορα στάδια υλοποίησης, κυρίως προχωρημένα. Γενικά πραγματοποιήθηκε ουσιαστική αναθεώρηση των μεθοδολογιών ελέγχουν που διενεργούνται στα κεντρικά γραφεία των εταίρων και καθορίστηκαν δημοσιονομικοί έλεγχοι και νέα μεθοδολογία για τις μη επιστρεπτέες ενισχύσεις για τον νέο τομέα των συστηματικών ελέγχων της υπηρεσίας ECHO. Σύμβουλοι και υπάλληλοι της ECHO εξοικειώθηκαν με τη μεθοδολογία ελέγχου και με την υποβολή εκθέσεων ελέγχου, όχι μόνο μέσω άμεσης επαφής κατά τη διάρκεια ή μετά τους ελέγχους, αλλά και μέσω γευμάτων εργασίας και παρουσιάσεις εργασιών συμβούλων της ECHO. Οι βασικές αξιολογήσεις που πραγματοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν το 2002 αφορούσαν τις επιχειρήσεις της ECHO στην Καμπότζη και την Ταϊλάνδη, της DIPECHO στην Κεντρική Ασία και την αξιολόγηση των επιχειρήσεων της ECHO προς όφελος των θυμάτων των σεισμών του 2001 στην Ινδία και το Ελ Σαλβαδόρ. Ένας από τους σημαντικότερους εταίρους της ECHO, η UNHCR, αξιολογήθηκε επίσης στο τέλος του 2001. Η συνεργασία της UNHCR με την ομάδα αξιολόγησης και η χρησιμοποίηση των πορισμάτων της αποτελεί ένα καλό παράδειγμα γόνιμης συνεργασίας ανάμεσα στους δύο φορείς. Η μελέτη συνέβαλε το 2002 στη συνέχιση του έργου επεξεργασίας του βασικού συμβατικού εργαλείου της ECHO, της συμφωνίας πλαισίου εταιρικής σχέσης, για τον καθορισμό των σχέσεων μεταξύ της ΕΚ και των Οργανισμών των Ηνωμένων Εθνών. Τρεις μελέτες που δεν είχαν αρχικά προβλεφθεί πραγματοποιήθηκαν υπό κοινή διαχείριση με το τμήμα ECHO-4 για τις σχέσεις με τις ΜΚΟ. Αφορούσαν τους ανθρώπινους πόρους, τις μεθόδους ΤΠ και θέματα ποιότητας για τις ΜΚΟ. Τα αποτελέσματά τους παρουσιάστηκαν και εξετάστηκαν στην ετήσια συνδιάσκεψη των εταίρων της ECHO, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 14-16 Οκτωβρίου 2002 στις Βρυξέλλες. Στο τέλος του 2002 τρεις μελέτες ήταν σε εξέλιξη και στη συνέχεια ολοκληρώθηκαν. Αφορούν την αξιολόγηση χρηματοδοτούμενων από την ECHO προγραμμάτων του ΠΕΠ, μια συνολική έκθεση για την ανταπόκριση της ECHO σε συνθήκες σοβαρής ξηρασίας και αξιολόγηση των παρεμβάσεων ετοιμότητας αντιμετώπισης καταστροφών της ECHO στη Νότια Ασία. Η αξιολόγηση αυτή θα συμβάλει σε μια περαιτέρω γενική αξιολόγηση των δραστηριοτήτων περιορισμού των φυσικών καταστροφών η οποία θα πραγματοποιηθεί στις αρχές του 2003. Τέσσερις σχεδιασθείσες συνολικές αξιολογήσεις (Ετοιμότητα Αντιμετώπισης Καταστροφών, Σουδάν, ασφάλεια των εργαζομένων στο έργο της αρωγής, ανταπόκριση της ECHO στις ανάγκες ειδικών ευάλωτων ομάδων σε καταστάσεις επείγουσας ανάγκης) μεταφέρθηκαν από το 2002 στο 2003. Όσον αφορά την παρακολούθηση, η αξιολόγηση του 2001 των δραστηριοτήτων της ECHO στη Σιέρα Λεόνε είχε ως αποτέλεσμα να ενσωματωθούν στο γενικό σχέδιο του 2002 οι συστάσεις της για την αποτελεσματικότερη επικέντρωση της δράσης της υπέρ των γυναικών και παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών. Μετά την αξιολόγηση των παρεμβάσεων στην Κολομβία, η ECHO ζήτησε, με βάση τις συστάσεις, από τους εταίρους της να χρησιμοποιούν το εννοιολογικό πλαίσιο για τις προτάσεις έργου. Το εγχειρίδιο της ECHO για την αξιολόγηση της ανθρωπιστικής βοήθειας επικαιροποιήθηκε και διανεμήθηκε το 2002 και η βάση δεδομένων αξιολόγησης της ECHO τέθηκε σε λειτουργία και περιλαμβάνει περίπου 70 αξιολογητές. 5. ΠΡΟΒΛΈΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ Με βάση τις τάσεις και τις εξελίξεις που περιγράφονται στην παρούσα έκθεση, η ECHO θα συνεχίσει να εστιάζει τις επιχειρήσεις της ανθρωπιστικής βοήθειας στην «βασική εντολή» της, δηλαδή στη διάσωση και διαφύλαξη της ζωής σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και μετά από αυτές και θα απλουστεύσει περαιτέρω την εσωτερική της οργάνωση και τις διαδικασίες για να διασφαλίζει την έγκαιρη και αποτελεσματική παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Όπως επισημαίνεται στη στρατηγική ανθρωπιστικής βοήθειας της ECHO του 2003, η ανταπόκριση στις μελλοντικές προκλήσεις στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας θα εστιάζονται σε παρεμβάσεις με βάση τις ανάγκες, σε ξεχασμένες καταστάσεις κρίσης και στην ποιότητα της ανθρωπιστικής βοήθειας. 6. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΆ ΠΑΡΑΡΤΉΜΑΤΑ Παραρτήματα 1 και 2: ο προϋπολογισμός της ECHO το 2002 ανήλθε σε 537,790 εκατ. EUR (Παράρτημα 1). Το 2002 υπεγράφησαν συνολικά 798 συμβάσεις ανθρωπιστικής βοήθειας (Παράρτημα 2). Όπως συνάγεται από το παράρτημα 1, το κονδύλιο του προϋπολογισμού B7-210 με 509,745 εκατ. EUR εξακολούθησε να αποτελεί τη βασική πηγή χρηματοδότησης και ακολουθούν ο προϋπολογισμός του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης με 17,475 εκατ. EUR και το κονδύλιο του προϋπολογισμού B7-219 με 8 εκατ. EUR για μέτρα ετοιμότητας αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών. Τέλος, το κονδύλιο του προϋπολογισμού B-210 A με 2,57 εκατ. EUR χρησιμοποιήθηκε για την κάλυψη της διοικητικής διαχείρισης (π.χ. μελέτες, δραστηριότητες κατάρτισης και πληροφόρησης). Παραρτήματα 3 και 4: Το παράρτημα 3 παρουσιάζει γεωγραφική κατανομή της βοήθειας ανά περιοχή, ενώ το παράρτημα 4 παραθέτει λεπτομερέστερα στοιχεία σε υποπεριφερειακό επίπεδο ή σε επίπεδο χωρών. Το παράρτημα 3 δείχνει ότι οι χώρες ΑΚΕ (39%) και η Ασία (26%) εξακολούθησαν να αποτελούν τους βασικούς δικαιούχους της ανθρωπιστικής βοήθειας το 2002, η οποία μειώθηκε σημαντικά για τα Βαλκάνια (8% το 2002 έναντι 15% το 2001). Παραρτήματα 5 και 6: το παράρτημα 5 παρουσιάζει την κατανομή των υπογραφεισών συμβάσεων ανά φορέα υλοποίησης, ενώ το παράρτημα 6 περιέχει λεπτομερέστερη κατανομή των υπογραφεισών συμβάσεων ανά κατηγορία και εθνικότητα των συνεργαζόμενων φορέων. Ορισμένες από αυτές τις συμβάσεις εφαρμόζουν αποφάσεις προηγούμενων ετών. Για το λόγο αυτό, ο συνολικός προϋπολογισμός, όπως παρουσιάζεται στο παράρτημα 6, είναι μεγαλύτερος από τον πραγματικό προϋπολογισμό για το 2002. Οι σημαντικότεροι συμβατικοί εταίροι το 2002 ήταν οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί (62%) και ακολουθούν οι Οργανισμοί των Ηνωμένων Εθνών (27%). Όπως και το 2001, οι Οργανισμοί του ΟΗΕ έλαβαν περισσότερο από το ένα τέταρτο του συνόλου των χρηματοδοτήσεων της ECHO. Οι σημαντικότεροι από τους συνεργαζόμενους Οργανισμούς του ΟΗΕ ήταν οι UNHCR (10,2%), ΠΕΠ (8%) και UNICEF (4,7%). Παράρτημα 7: ο πίνακας του παραρτήματος 7 παρουσιάζει γενική εικόνα των έργων που χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο της διευκόλυνσης μη επιστρεπτέας ενίσχυσης. 4 έργα αφορούν ζητήματα ασφάλειας των δραστηριοτήτων ανθρωπιστικής βοήθειας διεθνών οργανισμών (252.260 EUR) και 4 έργα αφορούν τη δημιουργία επαγγελματικών ικανοτήτων και ικανοτήτων δημοσιονομικού ελέγχου (307.700 EUR). Στον τομέα της επικοινωνίας, χορηγήθηκαν μη επιστρεπτέες ενισχύσεις της ECHO σε 11 έργα (838.840 EUR). Παράρτημα 1: Αποφάσεις χρηματοδότησης για την ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΚ ανά πηγή χρηματοδότησης >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Παράρτημα 2 Συμβάσεις ανθρωπιστικής βοήθειας 1998-2002 >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Παράρτημα 3 : Γεωγραφική κατανομή των αποφάσεων χρηματοδότησης 2000-2002 >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Παράρτημα 4 Αποφάσεις χρηματοδότησης για ανθρωπιστική βοήθεια ανά περιοχή το 2002 Χώρα/υποπεριοχή Αποφάσεις σε εκατ. EUR ΑΦΡΙΚΗ, ΚΑΡΑΪΒΙΚΗ, ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ 211.150 Αγκόλα 12.000 Μπουρκίνα Φάσο, Τσαντ 0.175 Μπουρούντι 17.500 Καραϊβική / Ειρηνικός 0.605 Κονγκό (Λαϊκή Δημοκρατία) 38.100 Ακτή Ελεφαντοστού 1.500 ECHO Flight 8.400 Ερυθραία 1.750 Αιθιοπία 7.750 Γκαμπόν 0.300 Κένυα 2.500 Μαδαγασκάρη 1.000 Μαλάουι 1.500 Σενεγάλη 0.750 Σιέρα Λεόνε, Γουινέα, Λιβερία 19.000 Σομαλία 4.500 Νότια Αφρική 30.000 Σουδάν 18.000 Τανζανία 27.000 Ουγκάντα 2.120 UNHCR (Αφρική) 11.000 Ζάμπια 3.000 Ζιμπάμπουε 2.000 Άλλες 0.700 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ/ΝΑΚ 83.500 Αρμενία, Γεωργία 2.500 Βόρειος Καύκασος (κρίση Τσετσενίας) 28.000 Τατζικιστάν 10.000 Δυτικά Βαλκάνια (Σερβία, Κοσσυφοπέδιο, ΠΓΔΜ) 43.000 ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ/ΒΟΡΕΙΑ ΑΦΡΙΚΗ 63.930 Ιράκ 13.000 Μέση Ανατολή (Παλαιστίνη) 35.000 Πρόσφυγες της Δυτικής Σαχάρας 14.340 Υεμένη 1.590 // Χώρα/υποπεριοχή Αποφάσεις σε εκατ. EUR ΑΣΙΑ 137.969 Αφγανιστάν/Πακιστάν/Ιράν 73.254 Καμπότζη 5.500 Κίνα/Θιβέτ 4.450 Ανατολικό Τιμόρ 1.935 Ινδία 5.000 Ινδονησία 3.540 Λάος 1.130 Μυανμάρ/Βιρμανία 3.500 Νεπάλ/Μπουτάν 3.675 Βόρεια Κορέα 21.025 Σρι Λάνκα 8.300 Ταϊλάνδη 5.465 Βιετνάμ 1.195 ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ 19.646 Βολιβία, Περού 1.300 Βραζιλία 0.350 Κεντρική Αμερική (Ελ Σαλβαδόρ, Γουατεμάλα, Ονδούρα, Νικαράγουα) 5.028 Κολομβία 9.200 Κούβα 0.600 Ισημερινός 1.248 Μεξικό 1.000 Παραγουάη 0.920 DIPECHO 8.000 Κοινότητα των Άνδεων 1.640 Νοτιανατολική Ασία και Κεντρική Αμερική 6.360 ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ 13.595 Σύμβουλοι ECHO στα πεδία δράσης 8.000 Μη επιστρεπτέες ενισχύσεις για κατάρτιση και μελέτες 1.800 Πληροφόρηση 1.350 Αξιολόγηση 1.000 Λοιπά 1.445 ΣΥΝΟΛΟ 537.790 // Παράρτημα 5: Κατανομή Συμβάσεων ανά φορέα υλοποίησης Ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΚ το 2002 ανά ομάδα φορέων υλοποίησης (έτος υπογραφής της σύμβασης) Οργανισμοί της ΕΚ // 1,5% Κυβερνητικοί οργανισμοί // 0,5% Διεθνείς οργανισμοί // 7,3% ΜΚΟ // 62,2% Ηνωμένα Έθνη // 27,0% Λοιποί // 1,5% Παράρτημα 6: Συμβάσεις της ECHO ανά κατηγορία και εθνικότητα των συνεργαζόμενων φορέων 2002 (έτος υπογραφής της σύμβασης) >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> Παράρτημα 7 Έργα που χρηματοδοτήθηκαν στο πλαίσιο της διευκόλυνσης μη επιστρεπτέας ενίσχυσης του 2002 >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ> >ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>