Τροποποιημένη πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την ποινική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας ((υποβληθείσα από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 250, παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ))

2001/0115 (COD)

Τροποποιημένη πρόταση ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την ποινική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας

1. Ιστορικό του φακελου

Διαβίβαση της πρότασης στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο [COM(2001)272 τελικό - 2001/0115/COD] [1] σύμφωνα με το άρθρο 280 παράγραφος 4 της συνθήκης ΕΚ // 30 Μαΐου 2001

[1] ΕΕΕΚ C 240 E της 28.8.2001, σ. 125.

Γνώμη του Ελεγκτικού Συνεδρίου [2] // 8 Νοεμβρίου 2001

[2] ΕΕΕΚ C 14 της 17.1.2002, σ. 1.

Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - πρώτη ανάγνωση [3] // 29 Νοεμβρίου 2001

[3] ΕΕΕΚ C 153 E της 27.6.2002.

2. Στοχος της προτασης τησ Επιτροπής

Δυνάμει του άρθρου 280 της συνθήκης ΕΚ, η Κοινότητα είναι αρμόδια να λαμβάνει μέτρα με σκοπό την αποτελεσματική και ισοδύναμη προστασία των κοινοτικών οικονομικών συμφερόντων σε όλα τα κράτη μέλη. Ενώπιον της σημαντικής ζημίας που υφίστανται τα εν λόγω συμφέροντα από την απάτη και το διεθνές οικονομικό έγκλημα, πρέπει να ενισχυθούν τα υφιστάμενα νομικά μέσα, έχοντας ιδίως υπόψη την καθυστέρηση που έχουν σημειώσει τα κράτη μέλη όσον αφορά τις επικυρώσεις των πράξεων που είχαν εκδοθεί στο πλαίσιο του τίτλου VI της συνθήκης ΕΕ. Πράγματι, ενώ η σύμβαση του 1995 και τα πρωτόκολλα του 1996 σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έχουν τελικά κυρωθεί και σύντομα πρόκειται να αρχίσουν να ισχύουν, το πρωτόκολλο του 1997 δεν έχει ακόμη κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη. Η πρόταση της Επιτροπής, η οποία περιλαμβάνει όλες τις διατάξεις των πράξεων αυτών που αφορούν τις ποινικοποιήσεις, την ευθύνη, τις κυρώσεις και τη συνεργασία με την Επιτροπή, έχει κυρίως το πλεονέκτημα ότι επιτρέπει την προσφυγή στους μηχανισμούς ελέγχου που προβλέπονται από τη συνθήκη ΕΚ με σκοπό την παρακολούθηση της ορθής ενσωμάτωσης και εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου από τα κράτη μέλη.

3. Γνωμη τησ Επιτροπης σχετικά με τις τροπολογιες που εγκριθηκαν απο το Κοινοβουλιο

Από τις 20 τροπολογίες που ενέκρινε σε πρώτη ανάγνωση το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (από τις 31 που του είχαν προταθεί), η Επιτροπή μπορεί να δεχθεί 4 στο σύνολό τους και μία εν μέρει. Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε από την Επιτροπή σε ό,τι αφορά τον τύπο και τη νομική βάση της πρότασής της δεν της επιτρέπει να αποδεχθεί άλλες από τις κοινοβουλευτικές τροπολογίες, των οποίων η πολιτική και νομική καταλληλότητα θα έπρεπε να εκτιμηθεί μάλλον σε άλλο πλαίσιο.

3.1. Τροπολογίες που έγιναν δεκτές από την Επιτροπή

Όσον αφορά τις αιτιολογικές σκέψεις της πρότασης οδηγίας, η Επιτροπή αποδέχεται την τροπολογία 2 η οποία υπενθυμίζει το στόχο του νέου άρθρου 280 παράγραφος 4 της συνθήκης ΕΚ, καθώς και την τροπολογία 11 η οποία επισημαίνει ότι η πράξη θα καταστεί αναπόσπαστο τμήμα του κοινοτικού κεκτημένου και θα πρέπει να υιοθετηθεί από τις νομοθεσίες των υποψηφίων προς ένταξη χωρών.

Το ίδιο ισχύει και για την τροπολογία 7, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αντικαθιστά την αιτιολογική σκέψη που προτείνεται από την Επιτροπή, αλλά εισάγει μια νέα αιτιολογική σκέψη σχετικά με τις ενδεχόμενες «μεταγενέστερες θεσμικές εξελίξεις, όπως η δημιουργία ευρωπαϊκής εισαγγελικής αρχής για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας μέσω της αναθεώρησης του άρθρου 280 της συνθήκης». Στην πραγματικότητα, η Επιτροπή είχε ήδη υποβάλει σχετική πρόταση κατά την Διακυβερνητική Διάσκεψη της Νίκαιας, το δε σχέδιο για τη δημιουργία ευρωπαϊκής εισαγγελικής αρχής αποτελεί αυτή τη στιγμή το αντικείμενο εκτενών διαβουλεύσεων στο πλαίσιο της Πράσινης Βίβλου την οποία εξέδωσε η Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2001.

Σύμφωνα με την απόρριψη της τροπολογίας 1, πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η Επιτροπή αποδέχεται τις τροπολογίες 7 και 11 μόνο στην περίπτωση που η λέξη «κανονισμός» αντικατασταθεί από τη λέξη «οδηγία».

Η Επιτροπή δέχεται επίσης την τροπολογία 27 η οποία προβλέπει ότι οι στερητικές της ελευθερίας ποινές που θα πρέπει να προβλέπονται τουλάχιστον στις σοβαρές περιπτώσεις απάτης, θα είναι δυνατόν να συνεπάγονται την έκδοση. Η τροπολογία αυτή συμβιβάζεται τόσο με το κείμενο της σύμβασης σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Κοινοτήτων όσο και με το άρθρο 280 παράγραφος 4 της συνθήκης ΕΚ.

3.2. Τροπολογίες που έγιναν εν μέρει δεκτές από την Επιτροπή

Όσον αφορά την τροπολογία 3, η Επιτροπή μπορεί να δεχθεί την πρώτη φράση της εν λόγω νέας αιτιολογικής σκέψης, η οποία υπογραμμίζει το γεγονός ότι τα οικονομικά συμφέροντα της Κοινότητας αποτελούν ουσιώδη συμφέροντα της Κοινότητας. Αντίθετα, η δεύτερη φράση δεν είναι αποδεκτή, στο μέτρο που η προστασία των εν λόγω οικονομικών συμφερόντων δεν διέπεται πλήρως από το κοινοτικό δίκαιο.

3.3 Τροπολογίες που δεν έγιναν δεκτές από την Επιτροπή

Οι τροπολογίες 1, 4, 28, 29 και 30 δεν συμβιβάζονται με την δεύτερη φράση του άρθρου 280 παράγραφος 4 της συνθήκης ΕΚ, σύμφωνα με την οποία τα μέτρα που μπορούν να λαμβάνονται βάσει του άρθρου αυτού «δεν αφορούν την εφαρμογή του εθνικού ποινικού δικαίου ούτε την απονομή της δικαιοσύνης στα κράτη μέλη».

Η τροπολογία 12 παρέχει μια περαιτέρω διευκρίνιση στον ορισμό της έννοιας «εθνικός δημόσιος υπάλληλος» που όχι μόνον θα ήταν περιττή αλλά και θα την καθιστούσε περισσότερο περιοριστική από την αρχικά προτεινόμενη εκδοχή και, κατά συνέπεια, δεν είναι δυνατόν να γίνει δεκτή.

Οι τροπολογίες 13, 15 και 19 σχετικά με τον ορισμό της απάτης δεν είναι δυνατόν να γίνουν δεκτές, κυρίως για το λόγο ότι θα διεύρυναν υπερβολικά το πεδίο ποινικοποίησης της απάτης και με τον τρόπο αυτό θα κάλυπταν τις προπαρασκευαστικές της απάτης δραστηριότητες που καλύπτονται ήδη σε μεγάλο βαθμό από το άρθρο 7 παράγραφος 2 της πρότασης οδηγίας.

Οι τροπολογίες 14, 16 και 17 σχετικά με την πρόβλεψη νέων ποινικών αδικημάτων δεν μπορούν να γίνουν δεκτές, στο μέτρο που δεν ανταποκρίνονται στην έννοια και στο στόχο της παρούσας πρότασης οδηγίας.

Επίσης, η Επιτροπή δεν μπορεί να δεχθεί τις τροπολογίες 5, 6 και 31 σχετικά με το καθεστώς της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), και τούτο για το γεγονός ότι δεν συνδέονται άμεσα με το αντικείμενο της πρότασης οδηγίας.

3.4. Συμπέρασμα

Δυνάμει του άρθρου 250 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ, η Επιτροπή τροποποιεί την πρότασή της σύμφωνα με τα προαναφερόμενα.