ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ - Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση - Ετήσια Έκθεση 2001 Σύμφωνα με το άρθρο 4.14 του κανονισμού (ΕΚ) 2667/2000 του Συμβουλίου (όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό 2415/2001 του Συμβουλίου)

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Πρόλογος

1. Επισκόπηση

2. Κύρια Σημεία

3. Επιχειρήσεις: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας - Δημοκρατία της Σερβίας

3.1. Γενικό στίγμα

3.2. Υλοποίηση των προγραμμάτων του 2001

3.3. Εκτέλεση του προγράμματος 2000

3.4. Εκτέλεση των προγραμμάτων 1999 & 1998

4. Επιχειρήσεις: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας - Κοσσυφοπέδιο

4.1. Γενικό στίγμα

4.2. Υλοποίηση των προγραμμάτων 2001

4.3. Εκτέλεση των προγραμμάτων του 2000

4.4. Εκτέλεση των προγραμμάτων του 1998 & 1999

5. Επιχειρήσεις: Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας - Δημοκρατία του Μαυροβουνίου

5.1 Γενικό στίγμα

5.2 Υλοποίηση των προγραμμάτων του 2001

5.3 Υλοποίηση των προγραμμάτων του 2000

5.4 Εκτέλεση των προγραμμάτων του 1998 & 1999

6. Προγραμματισμός

6.1 Προγραμματισμός

6.2 Εξωτερικός συντονισμός

6.3 Αξιολόγηση

7. Οικονομικά

8. Γενικές Υπηρεσίες

8.1 Διοίκηση

8.2 Πληροφόρηση & επικοινωνία

Παράρτημα A1 - Βασικά Στατιστικά Στοιχεία: ΣΕΡΒΙΑ

Παράρτημα A2 - Βασικά Στατιστικά Στοιχεία: Κοσσυφοπέδιο

Παράρτημα A3 - Βασικά Στατιστικά Στοιχεία: Δημοκρατία του Μαυροβουνίου

Παράρτημα B - Συνεδριάσεις Διοικητικού Συμβουλίου της Υπηρεσίας 2001

Παραρτημα Γ - Οργανόγραμμα Υπηρεσίας

Παραρτημα Δ - Προϋπολογισμός Υπηρεσίας 2001

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ E - Σημεία επαφής

Προλογοσ

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση έχει την ευθύνη της διαχείρισης των κυρίων προγραμμάτων βοήθειας της ΕΕ στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (Δημοκρατία της Σερβίας, Κοσσυφοπέδιο και Δημοκρατία του Μαυροβουνίου) και στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Στις 10 Δεκεμβρίου 2001, το Συμβούλιο αποφάσισε τη διεύρυνση της εντολής της Υπηρεσίας στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Στις 28 Δεκεμβρίου 2001 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέθεσε επίσημα στην Υπηρεσία την ευθύνη της διαχείρισης του προγράμματος επείγουσας βοήθειας του 2001 για την ΠΓΔΜ από την 1η Ιανουαρίου 2002, σε συνδυασμό και με την ευθύνη άλλων προγραμμάτων (προγενέστερων, τρεχόντων και μελλοντικών) από την 1η Μαρτίου 2002.

Η Υπηρεσία συνεστήθη τον Φεβρουάριο του 2000 με έδρα τη Θεσσαλονίκη και με επιχειρησιακά κέντρα στην Πρίστινα, το Βελιγράδι, την Ποντγκορίτσα και τα Σκόπια. Είναι μια ανεξάρτητη Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπόλογη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επιβλέπεται από το διοικητικό συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των 15 κρατών μελών της ΕΕ.

Το συνολικό ύψος κεφαλαίων της ΕΕ που διατέθηκαν πρόσφατα στην Υπηρεσία για διαχείριση εντός του 2001 ανερχόταν σε περίπου 525 εκατομμύρια EUR. Στο τέλος του έτους, η Υπηρεσία επέβλεπε συνολικό χαρτοφυλάκιο αξίας περίπου 1,2 δισεκατομμυρίων EUR στα επιχειρησιακά κέντρα στο Βελιγράδι, την Πρίστινα και την Ποντγκορίτσα.

Τα διαχειριζόμενα από την Υπηρεσία προγράμματα έχουν τρεις κύριους στόχους: (i) την άμεση υλική και οικονομική ανασυγκρότηση (αποκατάσταση και επισκευή των βασικών υποδομών και δημόσιων οργανισμών κοινής ωφέλειας, μεταξύ άλλων στους τομείς της ενέργειας, της στέγης, της ύδρευσης, των μεταφορών) (ii) τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη μιας οικονομίας προσανατολισμένης στην αγορά και την ενθάρρυνση των ιδιωτικών επιχειρήσεων (στήριξη της ανάπτυξης επιχειρήσεων, γεωργία, υγεία). (iii) τη στήριξη της διαδικασίας εδραίωσης της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου (ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης, ΜΚΟ, μέσα ενημέρωσης και δικαιοσύνη).

Η Υπηρεσία επιτελεί το έργο της στο πλαίσιο μιας ευρύτερης δέσμευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την πρώην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η δέσμευση αυτή - με τη σειρά της - αποτελεί μέρος της διαδικασίας «Σταθεροποίηση και Σύνδεση» της ΕΕ με τις πέντε χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στις οποίες περιλαμβάνονται επίσης η Αλβανία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη και η Κροατία. Η βοήθεια της ΕΕ περιλαμβάνει επίσης μακροοικονομική στήριξη, ανθρωπιστική βοήθεια, ενίσχυση για τον εκδημοκρατισμό, ενίσχυση στον τομέα του τελωνειακού και δημοσιονομικού σχεδιασμού, καθώς και στήριξη προγραμμάτων εκπαιδευτικών ανταλλαγών. Περιλαμβάνονται τέλος οι διμερείς συμβολές των κρατών μελών της ΕΕ.

1. Επισκοπηση

Το 2001 τα χρηματοδοτούμενα από την Κοινότητα προγράμματα που διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ανασυγκρότησης - μέσω τριών επιχειρησιακών κέντρων στη Δημοκρατία της Σερβίας, το Κοσσυφοπέδιο και τη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου - συνέχισαν να επικεντρώνονται σε τρεις βασικούς τομείς δράσης.

Στον τομέα της υλικής και οικονομικής ανασυγκρότησης (που αντιστοιχεί στο 60% περίπου των κεφαλαίων που ανατέθηκαν προσφάτως στην Υπηρεσία το 2001 έναντι 76% το 2000) ... συνέχισε να ανταποκρίνεται στις πιο θεμελιώδεις ανάγκες των πολιτών στους τομείς της ενέργειας και της υδροδότησης, της στέγης και των μεταφορών. Το έργο αυτό απέχει πολύ από την ολοκλήρωσή του και θα συνεχίσει να λαμβάνει σημαντική χρηματοδότηση.

Όσον αφορά στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη μιας προσανατολισμένης στην αγορά οικονομίας και στην ενθάρρυνση των ιδιωτικών επιχειρήσεων (που αντιστοιχεί στο 25% περίπου των νέων κεφαλαίων το 2001 έναντι 19% το 2000) ... συνέχισε να στηρίζει την ανάπτυξη των επιχειρήσεων (σε μεγάλο βαθμό μέσα από την ενίσχυση του τραπεζικού τομέα και της ανάπτυξης μικρομεσαίων επιχειρήσεων, στις οποίες χορηγεί επίσης μικρά δάνεια), σε συνδυασμό και με τη στήριξη της γεωργίας και των αγροτικών κοινοτήτων, καθώς και την καλύτερη παροχή υπηρεσιών υγείας μέσω των εθνικών και περιφερειακών συστημάτων.

Όσον αφορά στην εδραίωση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου (που αντιστοιχεί στο 15% περίπου των νέων κεφαλαίων το 2001 έναντι 5% το 2000), συνέχισε να παρέχει εκπαίδευση και όραμα στις τοπικές διοικήσεις, στηρίζοντας παράλληλα τις ΜΚΟ, τα μέσα ενημέρωσης και τη δικαιοσύνη.

Διαπιστώνεται συνεπώς μία μετατόπιση από τον πρώτο βασικό τομέα δραστηριότητας της Υπηρεσίας, προς τον δεύτερο και τον τρίτο τομέα. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι, πάνω και πέρα από την ανασυγκρότηση της υλικής υποδομής, η Υπηρεσία έχει επιφορτιστεί με το πρόσθετο - δυσκολότερο και πολυπλοκότερο - έργο της αρωγής στην ανασυγκρότηση κοινωνιών και οικονομιών. Κάτι τέτοιο απαιτεί έργο το οποίο πρέπει υποχρεωτικά να διακρίνεται για τη μακρά πνοή και τη σταθερότητά του, ενώ τα αποτελέσματά του είναι εκ των πραγμάτων λιγότερο μετρήσιμα, δεδομένου ότι αφορά την «ανασυγκρότηση» που πρέπει να συντελεστεί στους κόλπους των ίδιων των κοινοτήτων, μέσα σε πλαίσια για τη λειτουργία ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο ενός ελεύθερου Τύπου και στους κόλπους μιας λειτουργικής διοίκησης και λειτουργικών δημόσιων οργανισμών.

***

Η Υπηρεσία οργανώθηκε αρχικά με μια έμφαση στην ταχύτητα παράδοσης. Συνεχίζει να εκταμιεύει τα κεφάλαια για τα οποία είναι υπεύθυνος - στην πραγματικότητα συνεχίζει να υλοποιεί υποσχέσεις της ΕΕ - με μεγάλη αποτελεσματικότητα. Στο τέλος 2001, είχαν συναφθεί συμβάσεις για το 85% των διαχειριζόμενων από αυτή κεφαλαίων της ΕΕ, ενώ είχε εκταμιευθεί το 66%.

Ωστόσο, η τελική επιτυχία της πρέπει να κριθεί με γνώμονα τα πραγματικά αποτελέσματα των προγραμμάτων και τις βελτιώσεις που επιφέρουν στις ανθρώπινες ζωές. Από την άποψη αυτή, το έργο της Υπηρεσίας και οι επιπτώσεις του δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ανεξάρτητα: πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο του πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος της περιοχής στην οποία δραστηριοποιείται η Υπηρεσία και υπό το πρίσμα της ευρείας κοινοτικής και διεθνούς δέσμευσης έναντι της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Από την άλλη, το έργο και τα αποτελέσματα της Υπηρεσίας αξιολογούνται και ανεξάρτητα, εάν εξεταστούν σε σχέση με τους αρχικούς στόχους.

Στη Δημοκρατία της Σερβίας, η Υπηρεσία συνέβαλε στη σταθεροποίηση μιας επείγουσας κατάστασης, διασφαλίζοντας επάρκεια ηλεκτρικού ρεύματος και καύσιμου πετρελαίου, βασικών προϊόντων διατροφής και στοιχειωδών ιατρικών ειδών και υλοποιώντας παράλληλα έργα υποδομής μικρής κλίμακας σε πόλεις και σχολεία στο σύνολο των δήμων. Στο νέο πρόγραμμα του 2001 εδραίωσε το έργο της στον ενεργειακό τομέα - όχι με εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος αλλά με την αποκατάσταση του εγχώριου ενεργειακού δυναμικού - συνεχίζοντας παράλληλα την παροχή βασικών φαρμάκων και υγειονομικού εξοπλισμού. Εισήγαγε γεωργικούς σπόρους και λιπάσματα με στόχο την αναζωογόνηση της αγροτικής οικονομίας, χορήγησε πιστώσεις για την τόνωση του τομέα των μικρών επιχειρήσεων και εγκαινίασε μικρότερα προγράμματα για την προώθηση ενός ελεύθερου Τύπου και τη στήριξη της πολιτικής και περιβαλλοντικής αναγέννησης ιδίως στη Νότια Σερβία.

Στο Κοσσυφοπέδιο η Υπηρεσία συνέχισε να ανταποκρίνεται στις βασικότερες ανάγκες υλικής αποκατάστασης με έργα στις κύριες μονάδες παραγωγής ενέργειας και στα ανθρακωρυχεία που τις τροφοδοτούν, με την ανακατασκευή κατοικιών, οδικών αρτηριών και γεφυρών που είχαν υποστεί ζημιές και με τη διασφάλιση αξιόπιστων υπηρεσιών ύδρευσης και διάθεσης των αποβλήτων. Ταυτόχρονα, εκταμίευσε με επιτυχία δάνεια για μικρομεσαίες επιχειρήσεις και για αγρότες μικρής κλίμακας και προώθησε την παραγωγικότητα στην αγροτική οικονομία με την παροχή βασικών γεωργικών μέσων παραγωγής. Τα έργα της έδωσαν επίσης ιδιαίτερη έμφαση στην κληροδότηση πιο μακροπρόθεσμων βέλτιστων πρακτικών στο Κοσσυφοπέδιο, με την παροχή τεχνικής βοήθειας και την ανάπτυξη θεσμικής ικανότητας. Μικρότερα έργα εγκαινιάστηκαν με στόχο την ενθάρρυνση ενός ελεύθερου και επαγγελματικού Τύπου και την υποστήριξη μικρών πρωτοβουλιών σε σχέση με ΜΚΟ - κυρίως για γυναίκες και για μειονότητες κάθε είδους.

Στη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, η Υπηρεσία επιτάχυνε τις πιο απαραίτητες βελτιώσεις των βασικών υποδομών - κτίρια, οδοί, γέφυρες και σχολεία - ενώ έδωσε μεγαλύτερη ώθηση στη μεταρρύθμιση της κεντρικής και της τοπικής διοίκησης.

Πολλές από τις έως σήμερα δράσεις της Υπηρεσίας μπορούν να εκτιμηθούν ποσοτικά. Ωστόσο, η ποσοτικοποίηση των δράσεών της γίνεται όλο και πιο δύσκολη, καθώς τα αποτελέσματα είναι λιγότερο ορατά. Τα αποτελέσματα των πιο μακροπρόθεσμων δράσεών της - για την προώθηση της ορθής διακυβέρνησης και την θεσμική ανάπτυξη, τη δημιουργία των συνθηκών για μια σταθερή και ευημερούσα οικονομία της αγοράς και την ανάπτυξη μιας κοινωνίας των πολιτών - χρειάζονται χρόνο για να δώσουν καρπούς. Η Υπηρεσία σχεδιάζει προγράμματα με μακροπρόθεσμο όφελος για τους δικαιούχους, έχοντας πλήρη επίγνωση ότι ο δρόμος προς την αποκατάσταση και τη μεταρρύθμιση είναι μακρύς και δύσκολος. Η διαδικασία απαιτεί υπομονή και αποδίδει κέρδη, που όμως κερδίζονται με κόπο.

Τα διαχειριζόμενα από την Υπηρεσία προγράμματα θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο, καθώς η ΕΕ συνεχίζει την υλοποίηση της δέσμευσής της για επανένταξη των σταθερών και ευημερούντων εταίρων της από τη νοτιοανατολική Ευρώπη στην ευρωπαϊκή οικογένεια των εθνών.

***

Το έτος 2001 σηματοδότησε αλλαγές με ταχύ ρυθμό για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση που όμως συνδυάστηκαν με την πολύ βασική σταθερότητα.

Αλλαγή ...

... επειδή το ύψος των κεφαλαίων της ΕΕ των οποίων η διαχειριστική ευθύνη ανατέθηκε στην Υπηρεσία τριπλασιάστηκε, ενώ συστήθηκαν δύο νέα επιχειρησιακά κέντρα και διπλασιάστηκε το προσωπικό της.

Σταθερότητα ...

... επειδή η Υπηρεσία διατήρησε τις διοικητικές δαπάνες της στο ελάχιστο δυνατό ύψος, υιοθετώντας παράλληλα τις τυποποιημένες διαδικασίες διαγωνισμών της ΕΕ ώστε να μη μειωθεί η ταχύτητα παράδοσης.

Καθώς ο Δεκέμβριος πλησίαζε στο τέλος του, η ανάγκη συνδυασμού των δύο στοιχείων έγινε πιο επιτακτική, ύστερα από την απόφαση του Συμβουλίου να διευρύνει την εντολή της Υπηρεσίας στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ). Ακολούθως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την Υπηρεσία (που είχε συμβάλει στην υλοποίηση των προγραμμάτων έκτακτης ανάγκης από το Σεπτέμβριο 2001) να αναλάβει την πλήρη διαχειριστική ευθύνη των προγραμμάτων επείγουσας βοήθειας του 2001 στην ΠΓΔΜ από τον Ιανουάριο του 2002 σε συνδυασμό και με την ευθύνη άλλων προγραμμάτων (προγενέστερων, τρεχόντων και μελλοντικών) από τον Μάρτιο του 2002.

***

Το 2001 ήταν επίσης μια χρονιά στη διάρκεια της οποίας η Υπηρεσία συνδύασε την ανεξαρτησία με το σαφώς καθορισμένο από την ΕΕ πλαίσιο στο οποίο κινείται.

Ανεξαρτησία ...

... επειδή είναι ελεύθερη να προετοιμάζει, να προκηρύσσει, να αναθέτει, να διαχειρίζεται και να αξιολογεί τους διαγωνισμούς της και να προσλαμβάνει τους υπαλλήλους της.

Πλαίσιο ...

... επειδή ακολουθεί τις τυποποιημένες κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τους διαγωνισμούς και αποφεύγει τις απλοποιημένες ή ταχείες διαδικασίες(

... επειδή - στο πλαίσιο των δομών της ΕΕ - οι δραστηριότητές της εντάσσονται στο στρατηγικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρακολουθούνται στενά από το Ελεγκτικό Συνέδριο και αποτελούν αντικείμενο τακτικών εκθέσεων προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ(

... επειδή οι δραστηριότητές της εντάσσονται απαρέγκλιτα στο γενικό πλαίσιο της διαδικασίας εμβάθυνσης του πολιτικού και οικονομικού διαλόγου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Το εν λόγω στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ είναι ύψιστης σημασίας. Ευρεία έκφρασή του είναι η Διαδικασία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη με πέντε χώρες της περιοχής και έχει σχεδιαστεί με στόχο την προώθηση της ολοκλήρωσης με τα πρότυπα και τις δομές της ΕΕ και, εν τέλει, τη δημιουργία μιας προοπτικής ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πιο συγκεκριμένη έκφρασή του είναι τα μεσοπρόθεσμα έγγραφα εθνικής στρατηγικής και τα πολυετή ενδεικτικά προγράμματα που εκπονεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα οποία παρέχουν το στρατηγικό πλαίσιο για την υλοποίηση του προγράμματος CARDS (κοινοτική βοήθεια για την ανασυγκρότηση, ανάπτυξη και σταθεροποίηση) για τις πέντε χώρες της νοτιανατολικής Ευρώπης κατά την περίοδο 2002-2006.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναλάβει ανοιχτή δέσμευση έναντι της περιοχής και συνεχίζει να βοηθά με πολλούς τρόπους και μέσα από διάφορους διαύλους. Στο πλαίσιο αυτό, η Υπηρεσία διαχειρίζεται το σύνολο των κοινοτικών προγραμμάτων βοήθειας για την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας και, από το 2002, για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.

2. Κυρια Σημεία

ΟΔΓ - Δημοκρατία της Σερβίας

* Παρά το βαρύ χειμώνα, το ενεργειακό πρόγραμμα (ανταλλακτικά, έργα και εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος) απέφερε απτά αποτελέσματα ικανοποιώντας τις ανάγκες και μειώνοντας τις γενικές διακοπές ρεύματος. Έγινε προμήθεια και διανομή πολλών άλλων μέσων παραγωγής (λιπάσματα, φάρμακα τοπικής παραγωγής και διάθεσης) Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για μεσοπρόθεσμες πιστώσεις από μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).

* Το πρόγραμμα επείγουσας βοήθειας 2000, που ανατέθηκε στην Υπηρεσία τον Ιανουάριο του 2001, ολοκληρώθηκε με το 94% των κεφαλαίων να έχουν εκταμιευθεί στο τέλος του έτους. Πέτυχε τη σταθεροποίηση μιας επείγουσας κατάστασης, με δράσεις στους τομείς της ενέργειας, της υγείας, του επισιτισμού και των τοπικών υποδομών.

* Το πρόγραμμα του 2001 υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς. Στο τέλος του έτους, είχαν συναφθεί συμβάσεις για το 92% της πρώτης δόσης (143,5 εκατ. EUR), ενώ είχε εκταμιευθεί το 51%. Επίσης είχαν συναφθεί συμβάσεις για πάνω από το 30% της δεύτερης δόσης των 50,3 εκατ. EUR, τα οποία διατέθηκαν το Νοέμβριο.

ΟΔΓ - Κοσσυφοπέδιο

* Παράλληλα με τη συνέχιση των σημαντικών έργων υλικής αποκατάστασης στα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, στα ορυχεία και στους δημόσιους οργανισμούς κοινής ωφέλειας του Κοσσυφοπεδίου και ανακατασκευής κατοικιών και κύριων οδικών συνδέσεων, το πρόγραμμα 2001 επικεντρώθηκε πολύ περισσότερο στα μέτρα ανάπτυξης θεσμικής ικανότητας σε όλους τους τομείς. Η παροχή πιστώσεων δίνει ώθηση στη γενική οικονομική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της γεωργίας και των επιχειρήσεων. Άλλα μέτρα εφαρμόζονται για τη στήριξη του κράτους δικαίου και της κοινωνίας των πολιτών. Χρηματοδότηση έλαβαν επίσης οι γενικές εκλογές για το νέο κοινοβούλιο του Κοσσυφοπεδίου τον Νοέμβριο του 2001.

* Αν και το Κοσσυφοπέδιο έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στο διάστημα από τη σύρραξη του 1999 έως σήμερα, πρέπει ακόμη να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις - όπως η ανάγκη περαιτέρω αποκατάστασης της υπάρχουσας υποδομής (ιδιαίτερα στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών), αντιμετώπισης κρίσιμων περιβαλλοντικών ζητημάτων, στήριξης της ανάπτυξης του εμπορίου και του ιδιωτικού τομέα, μεταρρύθμισης των συστημάτων κατάρτισης, εκπαίδευσης και υγείας και ενίσχυσης της κοινωνίας των πολιτών και της διακυβέρνησης.

* Η χρηματοδότηση του προγράμματος 2001 ανήλθε σε 315 εκατ. EUR, μετά τη δέσμευση ενός πρόσθετου ποσού 44,5 εκατ. EUR τον Οκτώβριο 2001. Από τα 695 εκατ. EUR που έχουν δεσμευθεί στο Κοσσυφοπέδιο από το 1998, στις 31 Δεκεμβρίου 2001 είχαν συναφθεί συμβάσεις για το 85% ενώ είχε εκταμιευθεί 66%.

ΟΔΓ - Δημοκρατία του Μαυροβουνίου

* Στις 8 Ιανουαρίου 2001 ανατέθηκε στην Υπηρεσία η ευθύνη για τα κύρια προγράμματα βοήθειας που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στο Μαυροβούνιο. Το γραφείο της Υπηρεσίας, με έδρα την Ποντγκορίτσα, ιδρύθηκε τον Μάρτιο 2001 και είναι πλήρως στελεχωμένο και λειτουργικό από τον Ιούνιο.

* Το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος 2001, ύψους 13,3 εκατ. EUR, συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο. Ένα πρόσθετο ποσό 3 εκατ. EUR συμφωνήθηκε τον Δεκέμβριο.

* Το 2001 η Υπηρεσία επικεντρώθηκε στη σύναψη συμβάσεων για 19 περίπου εκατ. EUR από τα 24 εκατ. EUR που έμειναν αδιάθετα από τα προγράμματα του 1999 και 2000. Στο τέλος της χρήσης, είχαν συναφθεί συμβάσεις για το 97% των έργων του 1999 και είχε καταβληθεί το 77%. Όσον αφορά στο πρόγραμμα του 2000, είχαν συναφθεί συμβάσεις για το 72%.

ΟΔΓ- Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ΠΓΔΜ

* Από τον Σεπτέμβριο του 2001, η Υπηρεσία συνέδραμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην εκπόνηση και διαχείριση ενός προγράμματος επείγουσας βοήθειας για την ΠΓΔΜ. Το πρόγραμμα έχει δύο βασικούς στόχους: την ανασυγκρότηση των περιοχών που επλήγησαν από τη σύρραξη το πρώτο εξάμηνο του έτους και τη στήριξη των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της συμφωνίας πλαισίου του Αυγούστου 2001.

* Τον Δεκέμβριο του 2001 ζητήθηκε επισήμως από την Υπηρεσία να αναλάβει τη διαχειριστική ευθύνη για τα κυριότερα προγράμματα βοήθειας της ΕΕ στην ΠΓΔΜ. Έτσι, την 1η Ιανουαρίου 2002, η Υπηρεσία ανέλαβε πλήρως την ευθύνη για τη διαχείριση του προγράμματος επείγουσας βοήθειας και ίδρυσε επιχειρησιακό κέντρο στα Σκόπια.

Προγραμματισμός

* Στη διάρκεια του 2001 η Υπηρεσία υπέβαλε επανειλημμένα προτάσεις προγράμματος. Στο πλαίσιο του εγγράφου εθνικής στρατηγικής της ΟΔΓ και του πολυετούς ενδεικτικού προγράμματος, συνέταξε επίσης σχέδια των ετήσιων προγραμμάτων του 2002 προς συζήτηση στο διοικητικό συμβούλιο τον Ιανουάριο 2002.

* Η ομάδα αξιολόγησης διενήργησε εννέα ενδιάμεσες αξιολογήσεις στη διάρκεια του έτους, συνοδευόμενες από συστάσεις για τη βελτίωση των έργων.

Οικονομικά

* Από τα 1,15 δις. EUR που διαχειρίζεται η Υπηρεσία, στο τέλος του 2001 είχαν συναφθεί συμβάσεις για το 85% περίπου και είχε εκταμιευθεί το 66%.

* Χρησιμοποιώντας τις τυποποιημένες διαδικασίες υποβολής προσφορών της ΕΕ, η Υπηρεσία χορήγησε το 2001 νέες συμβάσεις ύψους 0,5 δις. EUR, εκ των οποίων το 87% χορηγήθηκε μέσω ανοικτών διαγωνισμών και επιχορηγήσεων και το 13% μέσω απλοποιημένων διαδικασιών.

* Το 2001 η Υπηρεσία συνήψε συμβάσεις για μεγαλύτερο ύψος κεφαλαίων από αυτό που της είχε πρόσφατα ανατεθεί (εξαιρουμένων των δανείων που διατέθηκαν στο Κοσσυφοπέδιο στο τέλος του έτους). Το μέσο διάστημα καταβολής μιας πληρωμής από την Υπηρεσία, μετά την παραλαβή ενός τιμολογίου, ανερχόταν σε 17 ημέρες.

* Οι δαπάνες λειτουργίας της Υπηρεσίας για τα δύο πρώτα έτη δραστηριότητας (2000, 2001) ανέρχονται σε 25,9 εκατ. EUR, δηλαδή 2,4% επί του συνόλου των τελικών προϋπολογισμών των δύο ετών.

* Τον Νοέμβριο του 2001 το Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσίευσε ευνοϊκή έκθεση για τους δημοσιονομικούς λογαριασμούς της Υπηρεσίας και για τα αποτελέσματα των προγραμμάτων της στο Κοσσυφοπέδιο.

Γενικές υπηρεσίες

* Στις 31 Δεκεμβρίου 2001 η Υπηρεσία απασχολούσε 97 διεθνείς και 144 τοπικούς υπαλλήλους στην έδρα της στη Θεσσαλονίκη και στα τρία επιχειρησιακά κέντρα της στο Βελιγράδι, την Πρίστινα και την Ποντγκορίτσα.

* Η Υπηρεσία άρχισε να οργανώνει ένα νέο επιχειρησιακό κέντρο στα Σκόπια.

* Το διοικητικό συμβούλιο της Υπηρεσίας συνεδρίασε τέσσερις φορές στη διάρκεια του έτους και συνέχισε να διαδραματίζει σημαντικό στρατηγικό ρόλο στη συζήτηση συγκεκριμένων χρηματοδοτικών προτάσεων για τη Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο και το Μαυροβούνιο, καθώς και μιας σειράς θεμάτων διοικητικής φύσης ή σχετικών με τα προγράμματα.

3. Επιχειρησεισ: Ομοσπονδιακη Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβιασ - Δημοκρατία της Σερβιασ

3.1. Γενικό στίγμα

Στις 8 Ιανουαρίου 2001, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη για τα προγράμματα βοήθειας 1998, 1999 και 2000 της ΕΕ στη Σερβία, τα οποία μέχρι τότε εκτελούνταν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες και από την αντιπροσωπεία της στο Βελιγράδι. Συγκεκριμένα, τα 180 εκατ. EUR του προγράμματος επείγουσας βοήθειας του 2000 έχουν αναδειχθεί σε ουσιαστικό παράγοντα σταθεροποίησης μιας επείγουσας κατάστασης (το εν λόγω πρόγραμμα επείγουσας ανάγκης εκπονήθηκε και ανατέθηκε κατά κύριο λόγο από την Επιτροπή στη διάρκεια του Οκτωβρίου/Νοεμβρίου 2000, με τη βοήθεια υπαλλήλων της Υπηρεσίας στο Κοσσυφοπέδιο).

Τα πρακτικά οφέλη του προγράμματος έκτακτης ανάγκης 2000 έγιναν ευρέως αισθητά σε όλη τη Σερβία. Τα αποτελέσματα έγιναν αισθητά, λόγου χάρη, με την παροχή πετρελαίου θέρμανσης για 1000 περίπου σχολεία, νοσοκομεία και συστήματα θέρμανσης πόλεων σε δήμους που καλύπτουν το 80% περίπου του πληθυσμού, με τις εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος που απέτρεψαν τις μεγάλες διακοπές ρεύματος και με την προμήθεια βασικών φαρμάκων (όπως η ινσουλίνη) και βασικών τροφίμων (ζάχαρη, μαγειρικό λάδι).

Στη Σερβία, η διάσπαση της πρώην Γιουγκοσλαβίας και οι επακόλουθες ένοπλες συρράξεις σε συνδυασμό με την οικονομική κακοδιαχείριση στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 προκάλεσαν υπερπληθωρισμό και κατέστρεψαν την οικονομία. Χάθηκαν καθιερωμένες αγορές και διερράγησαν η παραδοσιακή παραγωγή και οι εμπορικές σχέσεις. Η διεθνής κοινότητα επέβαλε κυρώσεις και βασικές υποδομές καταστράφηκαν ή δε συντηρούνταν ικανοποιητικά. Το 2000, το ΑΕγχΠ είχε μειωθεί κατά 40% περίπου σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Στις αρχές Ιανουαρίου 2001, οι νέες ομοσπονδιακές και σερβικές αρχές κινήθηκαν με ταχύτητα για την ανάληψη των καθηκόντων τους. Εστίασαν τις προσπάθειές τους σε τρεις κύριους τομείς: (i) σταθεροποίηση της οικονομίας. (ii) ικανοποίηση των επειγουσών αναγκών των πιο ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, και (iii) επανένταξη στους κόλπους της διεθνούς κοινότητας.

Ικανοποιητική πρόοδος σημειώθηκε σε όλους τους τομείς. Οι νέες κυβερνήσεις της ΟΔΓ/Σερβίας πραγματοποιούν συνολικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την ταχεία εισαγωγή μιας οικονομίας της αγοράς. Έχουν, λόγου χάρη, προχωρήσει σε σημαντικές φορολογικές μεταρρυθμίσεις, έχουν ιδιωτικοποιήσει σειρά επιχειρήσεων, έχουν ξεκινήσει την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα, αυξάνοντας συγχρόνως τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος, της θέρμανσης των πόλεων και άλλων παροχών κοινής ωφέλειας. Ενθαρρυμένη από το εύρος της δέσμευσης των κυβερνήσεων, η διάσκεψη των χορηγών που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, τον Ιούνιο 2001 κατέληξε σε δεσμεύσεις για βοήθεια ύψους 1,5 δις. EUR περίπου. Μια επιτυχής όσο και απαραίτητη αναδιαπραγμάτευση του χρέους, με διαγραφή του 66% του χρέους, συμφωνήθηκε στη Λέσχη των Παρισίων τον Νοέμβριο του 2001.

Σε ένα ασταθές μακροοικονομικό περιβάλλον, η Σερβία εφαρμόζει ένα τολμηρό πρόγραμμα οικονομικής μεταρρύθμισης. Στόχος της είναι να αποφύγει την εξάρτηση από την ξένη βοήθεια. Με δεδομένο το τεράστιο βάρος του παρελθόντος, η Σερβία θα συνεχίσει να επιδιώκει σημαντική στήριξη από τη διεθνή κοινότητα για να μπορέσει να επιτύχει.

Αν το πρόγραμμα του 2000 επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στην παροχή επείγουσας βοήθειας (πετρέλαιο θέρμανσης, εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, βασικά είδη διατροφής, κ.λπ.), το πρόγραμμα βοήθειας του 2001 για τη Σερβία υπήρξε το πρώτο βήμα μετάβασης από ένα πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης προς μια πιο μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή βοήθεια. Η Σερβία εξέρχεται από μια μακρά περίοδο οικονομικής ύφεσης που συνοδεύτηκε από ένοπλες συγκρούσεις και διεθνή απομόνωση και χρειάζεται μεγάλη στήριξη από τους διεθνείς οργανισμούς και την ΕΚ προκειμένου να ολοκληρώσει τη μετάβασή της σε μια πλήρως ανεπτυγμένη οικονομία της αγοράς και στη δημοκρατία. Το πρόγραμμα της ΕΕ έλαβε υπόψη την ανάγκη παροχής στήριξης σε βασικούς τομείς θεμελιώδους οικονομικής και κοινωνικής σημασίας, ιδίως με στόχο την ενίσχυση της θεσμικής ανάπτυξης και τη δημιουργία της βάσης για μακροπρόθεσμες επενδύσεις και για την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών.

Το πρόγραμμα βοήθειας 2001 της ΕΚ συνέβαλε στη σταθεροποίηση της οικονομίας και της κοινωνίας (i) στηρίζοντας στις προσπάθειες αποκατάστασης στον ενεργειακό τομέα, (ii) παρέχοντας κρίσιμα μέσα παραγωγής στους τομείς της γεωργίας και της υγείας για την αναζωογόνηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων, (iii) παρέχοντας πιστώσεις για την ενίσχυση του τραπεζικού και του επιχειρηματικού τομέα, και (iv) παρέχοντας τεχνική βοήθεια για την έναρξη κρίσιμων μεταρρυθμίσεων στους παραγωγικούς τομείς και για την έναρξη της διαδικασίας προσέγγισης με τις ευρωπαϊκές δομές.

Ένα κονδύλιο βοήθειας ύψους 171 εκατ. EUR περίπου προβλέπεται για εκτέλεση από την Υπηρεσία το 2002. Το ποσό αυτό θα διατεθεί στο μεγαλύτερο μέρος του στους τομείς της θεσμικής ανάπτυξης (π.χ. δημόσια διοίκηση, δικαιοσύνη, ευρωπαϊκή ολοκλήρωση), της οικονομικής ανασυγκρότησης (ενέργεια, μεταφορές και γεωργία), της κοινωνίας των πολιτών (ΜΚΟ, μέσα ενημέρωσης) και της ολοκληρωμένης συνοριακής διαχείρισης.

Βλέπε τους δύο βασικούς πίνακες στο παράρτημα A1

* Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στη Δημοκρατία της Σερβίας, στις 31/12/2001 - κατά τομέα

* Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στη Δημοκρατία της Σερβίας, στις 31/12/2001 - κατά αναληφθείσες υποχρεώσεις, συναφθείσες συμβάσεις, καταβληθέντα ποσά

Βλέπε επίσης Αξιολόγηση, ενότητα 6.3

3.2. Υλοποίηση των προγραμμάτων του 2001

Ενέργεια (107,7 εκατ. EUR)

Η πρώτη δόση κεφαλαίων για το πρόγραμμα ενέργειας 2001, ύψους 80 εκατ. EUR, χορηγήθηκε στις αρχές Μαΐου 2001. Άμεσος στόχος του προγράμματος ήταν η σταθεροποίηση και διασφάλιση της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πριν από το χειμώνα του 2001/2002. Τελικός σκοπός ήταν να καλυφθεί το χάσμα έως ότου αρχίσει η εισροή μεγάλων επενδύσεων από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ώστε να επέλθει πλήρης αποκατάσταση του συστήματος. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει δραστηριότητες στο σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στο δίκτυο μετάδοσης και στον τομέα των ανθρακωρυχείων.

Στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τα προγράμματα επικεντρώθηκαν σε τέσσερις κύριες μονάδες καθώς η επένδυση αναμένεται να βελτιώσει την αξιοπιστία του δυναμικού των 1250 MW χωρητικότητας και να παρατείνει τη διάρκεια ζωής. Tον Σεπτέμβριο του 2001, στις τέσσερις αυτές μονάδες άρχισαν έργα γενικής επισκευής, συντήρησης και επιδιόρθωσης. Στο τέλος του 2001, το ήμισυ περίπου των έργων είχε ολοκληρωθεί και σήμερα τρεις μονάδες είναι έτοιμες να λειτουργήσουν το χειμώνα. Οι εργασίες θα συνεχιστούν έως τον Απρίλιο 2002. Η τέταρτη μονάδα εκτιμάται ότι θα είναι πλήρως λειτουργική πριν από τα μέσα του 2002.

Τον Δεκέμβριο του 2001 άρχισαν οι εργασίες αποκατάστασης των εναέριων γραμμών μετάδοσης τόσο της εγχώριας παραγωγής όσο και της εισαγόμενης ενέργειας. Οι εισαγωγές θα συνεχιστούν και το 2002.

Έχουν συναφθεί γύρω στις 260 συμβάσεις για προμήθεια ανταλλακτικών, εργαλείων και εξοπλισμού ώστε να εκτελεστούν οι πιο επείγουσες επισκευές και η καθυστερούμενη συντήρηση του τελευταίου υδροηλεκτρικού και θερμοηλεκτρικού σταθμού ισχύος 5.800 MW, καθώς και των υποσταθμών και μετασχηματιστών. Οι παραδόσεις άρχισαν τον Αύγουστο 2001 και θα συνεχιστούν και μέσα στο 2002.

Η ενίσχυση που χορηγείται για τα ανθρακωρυχεία αφορά τα δύο κυριότερα ανθρακωρυχεία επιφανειακής εκμετάλλευσης που τροφοδοτούν τους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς στη Σερβία. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την αγορά σημαντικού εξοπλισμού για την απομάκρυνση των υπερκειμένων και την παραγωγή άνθρακα, καθώς και την αντικατάσταση σημαντικών ανταλλακτικών για τις εργασίες εξόρυξης που παρουσίαζαν πρόβλημα, όπως κινητών γερανών, εκσκαφέων, κ.λπ. Οι παραδόσεις άρχισαν τον Αύγουστο του 2001 και θα συνεχιστούν έως τον Φεβρουάριο 2002.

Σε αναγνώριση της σπουδαιότητας του ενεργειακού τομέα στη Σερβία, τον Νοέμβριο του 2001 διατέθηκε πρόσθετη χρηματοδότηση ύψους 12,7 εκατ. EUR για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων του συνεχιζόμενου προγράμματος αποκατάστασης και συντήρησης με την επείγουσα παροχή πρόσθετου εξοπλισμού. Οι διαγωνισμοί για τις προμήθειες δημοσιεύθηκαν πριν από το τέλος του 2001.

Επίσης, εν όψει των προγραμματισμένων γενικών επισκευών και της συνακόλουθης αναστολής εργασιών που προβλέπονται από το αρχικό πρόγραμμα του 2001, χορηγήθηκε πρόσθετη χρηματοδότηση για εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας ύψους 15 εκατ. EUR. Οι εισαγωγές ξεκίνησαν ήδη τον Δεκέμβριο του 2001 και θα συνεχιστούν μέχρι το τέλος του χειμώνα του 2002.

Εγκαινιάστηκαν επίσης άλλα στρατηγικά μεσοπρόθεσμα προγράμματα τομεακής μεταρρύθμισης, ύστερα από εκτεταμένες διαβουλεύσεις με το Υπουργείο Ενέργειας και τη δημόσια επιχείρηση ενέργειας της Σερβίας (EPS). Έχει ξεκινήσει η εκπόνηση μελετών σκοπιμότητας για την ίδρυση ενός Σερβικού Οργανισμού Ενεργειακής Αποδοτικότητας και για έναν Κανονιστικό Οργανισμό Ενέργειας. Οι συστάσεις αναμένονται στις αρχές του 2002. Μια μελέτη για την περικοπή δαπανών και τη διαχείριση που παρήγγειλε η EPS θα είναι επίσης έτοιμη την άνοιξη του 2002. Επιπρόσθετα, η Υπηρεσία έχει αναθέσει μια μελέτη για τον τομέα του άνθρακα, η οποία θα είναι έτοιμη στις αρχές του 2002.

Επιχειρηματική ανάπτυξη (16 εκατ. EUR)

Η πρώτη δόση των 10 εκατ. EUR για το πρόγραμμα επιχειρηματικής βοήθειας περιλάμβανε δύο στοιχεία: (i) παροχή τεχνικής βοήθειας και κατάρτισης στο Υπουργείο Οικονομίας και Ιδιωτικοποιήσεων για την ανάπτυξη πολιτικής για τις ΜΜΕ και ίδρυση περιφερειακών κέντρων συμβουλευτικών υπηρεσιών για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός Ευρωπαϊκού Πληροφοριακού Κέντρου Ανταπόκρισης (EICC), για ποσό ύψους 5 εκατ. EUR περίπου και (ii) πίστωση ύψους 5 εκατ. EUR για την ενθάρρυνση των επενδύσεων και της επέκτασης των ΜΜΕ και την εκ νέου εδραίωση ορθών εμπορικών τραπεζικών δραστηριοτήτων στη χώρα. Τα περιφερειακά κέντρα υποστήριξης επιχειρήσεων καθώς και το Ευρωπαϊκό Πληροφοριακό Κέντρο Ανταπόκρισης (EICC) θα αρχίσουν να λειτουργούν το πρώτο εξάμηνο του 2002. Η ζήτηση πιστώσεων από τις ΜΜΕ είναι μεγαλύτερη από το αναμενόμενο. Έως τα τέλη του 2001, είχαν εγκριθεί δάνεια συνολικού ύψους 3,5 εκατ. EUR. Ως αποτέλεσμα, ένα πρόσθετο ποσό ύψους 5 εκατ. EUR) προστέθηκε στο κονδύλιο για τις ΜΜΕ στη δεύτερη δόση του 2001.

Τέλος, δεδομένων των πιο μακροπρόθεσμων απαιτήσεων που σχετίζονται με τη μεταρρύθμιση της αγοράς και την ανασυγκρότηση των επιχειρήσεων, προβλέπεται παροχή τεχνικής βοήθειας (ύψους περίπου 1 εκατ. EUR) για τα πρώτα στάδια της οικονομικής και εταιρικής ανασυγκρότησης τριών επιχειρήσεων συλλογικής ιδιοκτησίας (μία εταιρεία κατασκευής φορτηγών που απασχολεί περίπου 2900 εργαζόμενους, μία εταιρεία κατασκευής ελκυστήρων και γεωργικού εξοπλισμού που απασχολεί 3600 εργαζόμενους και μία εταιρεία κατασκευής θεριστικών μηχανών και μηχανών συλλογής αραβοσίτου που απασχολεί 2500 εργαζόμενους). Ο διαγωνισμός για το διορισμό της ομάδας τεχνικής βοήθειας προκηρύχθηκε τον Νοέμβριο, μετά την έγκριση της δεύτερης δόσης από το διοικητικό συμβούλιο. Η ομάδα αναμένεται να εγκατασταθεί στις αρχές Μαρτίου 2002.

Γεωργία (20 εκατ. EUR)

Στο γεωργικό πρόγραμμα του 2001, η Υπηρεσία ακολούθησε μια δισκελή προσέγγιση: παροχή βασικών μέσων παραγωγής (λιπάσματα και ζωοτροφές) με στόχο τη συμβολή στην αναζωογόνηση της γεωργικής παραγωγής με ταυτόχρονη δημιουργία των προϋποθέσεων για την εναρμόνιση με τα πρότυπα και τις προδιαγραφές της ΕΕ για τα προϊόντα διατροφής.

Οι παραδόσεις λιπάσματος (NPK) άρχισαν στα τέλη Αυγούστου και ολοκληρώθηκαν στις αρχές Οκτωβρίου. Οι εισαγωγές ζωοτροφών άρχισαν λίγο αργότερα και ολοκληρώθηκαν στα τέλη Οκτωβρίου. Το τελευταίο υλικό, η ουρία, θα παραδοθεί εντός του Ιανουαρίου 2002, εγκαίρως για την επιφανειακή λίπανση των καλλιεργειών. Όλα τα μέσα παραγωγής πωλούνται ή ανταλλάσσονται σε είδος σε τιμές αγοράς και τα έσοδα κατατίθενται σε ειδικό κεφάλαιο υποκατάστασης.

Τον Δεκέμβριο του 2001 υπογράφηκε σύμβαση υπηρεσιών με στόχο τη συνδρομή της Σερβίας στην επεξεργασία μεταρρυθμίσεων γεωργικής πολιτικής, μιας γενικής στρατηγικής και ενός τομεακού κατευθυντήριου σχεδίου. Η σύμβαση περιέχει επίσης ένα στοιχείο εναρμόνισης με τα πρότυπα και τις προδιαγραφές της ΕΕ για τα γεωργικά και διατροφικά προϊόντα. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων θα αρχίσει να παρέχει τις υπηρεσίες της τον Ιανουάριο του 2002.

Υγεία (31, 5 εκατ. EUR)

Η πρώτη δόση, ύψους 26,5 εκατ. EUR, είχε ως στόχο την καλύτερη διαθεσιμότητα βασικών φαρμάκων σε όλη τη Σερβία και την έναρξη σχετικών τομεακών μεταρρυθμίσεων, όπως η καθιέρωση πρωτοκόλλων θεραπείας και ο εξορθολογισμός και η ανασυγκρότηση της φαρμακοβιομηχανίας. Οι παραδόσεις των φαρμάκων ξεκίνησαν, όπως είχε προγραμματιστεί, τον Νοέμβριο και οι ομάδες εμπειρογνωμόνων άρχισαν να εργάζονται τον Οκτώβριο (πρωτόκολλα) και τον Νοέμβριο (φάρμακα).

Μια πρόσθετη χρηματοδότηση 5 εκατ. EUR εγκρίθηκε στη δεύτερη δόση του 2001. Θα βελτιώσει την ποιότητα ορισμένων βασικών υπηρεσιών στο νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας μέσα από την αποκατάσταση και παροχή εξοπλισμού προτεραιότητας.

Ολοκληρωμένη διαχείριση συνόρων (5 εκατ. EUR)

Δεδομένης της σημασίας του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου και της ανάγκης να βοηθηθεί η φυσική επαναπροσέγγιση της Σερβίας στην υπόλοιπη περιοχή, δίνεται μεγάλη προτεραιότητα στη βελτίωση των εγκαταστάσεων και της διαχείρισης στη σερβική πλευρά του μεθοριακού σταθμού διέλευσης Horgos με την Ουγγαρία (στον πανευρωπαϊκό διάδρομο μεταφορών 10). Το έργο θα διευκολύνει τη διέλευση προσώπων και αγαθών, βελτιώνοντας παράλληλα τις ορθές και ασφαλείς διαδικασίες συνοριακού ελέγχου. Εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της Υπηρεσίας τον Νοέμβριο του 2001. Οι σχετικοί διαγωνισμοί θα προκηρυχθούν στα μέσα Φεβρουαρίου 2002 και το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη του 2003. Η χρηματοδότηση του έργου αυτού προέρχεται από τα περιφερειακά ταμεία CARDS.

Μέσα ενημέρωσης (2 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα του 2000 για την υποστήριξη των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης συνεχίζεται, με τη χρηματοδότηση δύο πρόσθετων δραστηριοτήτων τον Νοέμβριο του 2001. Το πρώτο στοιχείο παρέχει μικρές επιχορηγήσεις και κατάρτιση σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης με στόχο τη μεσοπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητά τους. Η σχετική σύμβαση υλοποίησης θα υπογραφεί στις αρχές Ιανουαρίου 2002. Το δεύτερο στοιχείο θα χρηματοδοτήσει ένα γενικό διαχειριστικό έλεγχο της σερβικής κρατικής ραδιοτηλεόρασης (RTS) για τον οποίο έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός. Αναμένεται επίσης η άφιξη ειδικής ομάδας περί τα μέσα Φεβρουαρίου του 2002.

Συμβουλευτικό κέντρο πολιτικής & νομικών θεμάτων (5 εκατ. EUR)

Το συμβουλευτικό κέντρο πολιτικής & νομικών θεμάτων έχει ως στόχο την παροχή συμβουλών με συνεκτικό και προσιτό τρόπο στις κυβερνήσεις της ΟΔΓ/Σερβίας για βασικά μακροοικονομικά θέματα, όπως η μετάβαση στην οικονομία της αγοράς, το ρυθμιστικό πλαίσιο, η εναρμόνιση της νομοθεσίας με την αντίστοιχη κοινοτική νομοθεσία, τα πρότυπα, οι προδιαγραφές και η προσχώρηση στον ΠΟΕ. Πρόκειται για μια μικρή αλλά σημαντική συμβολή στην προσέγγιση της ΟΔΓ/Σερβίας με τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς θερμούς (όπως ο ΠΟΕ).

Από τις αρχές Νοεμβρίου του 2001, έχει κινητοποιηθεί μια ομάδα εμπειρογνωμόνων με στόχο να συνδράμει τις ομοσπονδιακές αρχές και τις αρχές των δημοκρατιών στην ανάπτυξη στρατηγικών και στον καθορισμό των βασικών προτεραιοτήτων.

Περιφερειακή ανάπτυξη στην κοιλάδα του Presevo - Πρόγραμμα ταχείας απασχόλησης και αποκατάστασης (4 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα αυτό εκπονήθηκε από την Υπηρεσία σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών ως απάντηση στην τεταμένη πολιτική κατάσταση στη Νότια Σερβία. Στις αρχές του 2002 θα έχει εγκατασταθεί στην περιοχή ομάδα του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, η οποία θα υλοποιήσει το πρόγραμμα ταχείας απασχόλησης πολιτών της περιοχής για τη διενέργεια δημοτικών και περιβαλλοντικών έργων βελτίωσης.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, 1260 περίπου εργαζόμενοι θα απασχολούνται στους τέσσερις δήμους από τον Ιανουάριο/Φεβρουάριο 2002.

Διευκόλυνση τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης (2,6 εκατ. EUR)

Το κεφάλαιο αυτό παρέχει στον Υπηρεσία τη δυνατότητα να προχωρήσει στην εκπόνηση και εκτέλεση έργων με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Τα κεφάλαια που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο της εν λόγω πρότασης χρησιμοποιούνται για την παροχή βραχυπρόθεσμης τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης σε συγκεκριμένες πτυχές υψηλής εξειδίκευσης του σχεδιασμού, της εκτέλεσης, των μελετών σκοπιμότητας, της αξιολόγησης, κ.λπ. των έργων.

3.3. Εκτέλεση του προγράμματος 2000

Ενέργεια (103,7 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα «Ενέργεια για τη Δημοκρατία» βοήθησε τη Σερβία να αντεπεξέλθει στις δύσκολες συνθήκες του χειμώνα 2000/2001. Οι τελικές παραδόσεις ολοκληρώθηκαν τον Απρίλιο 2001 με την παροχή ενός συνόλου 144.000 τόνων καύσιμου πετρελαίου και πετρελαίου θέρμανσης σε μονάδες παραγωγής ενέργειας και θέρμανσης πόλεων, δημόσιους οργανισμούς σε δήμους όλης της χώρας. Ένα αποθεματικό για απρόβλεπτα έξοδα ύψους 900.000 EUR από το πρόγραμμα του 1999 χρησιμοποιήθηκε για πρόσθετες παραδόσεις, που πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2001.

Το ήμισυ του συνολικού προϋπολογισμού του προγράμματος ενέργειας του 2000 διατέθηκε για εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος τον χειμώνα 2000.2001. Οι χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ εισαγωγές ανήλθαν στο 70% των συνολικών εισαγωγών ηλεκτρικού ρεύματος. Στο τέλος Αυγούστου 2001, τα κεφάλαια του προγράμματος είχαν εκταμιευθεί στο σύνολό τους. Στο πλαίσιο αυτό είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ηλεκτρικές συσκευές θέρμανσης χρησιμοποιούνται ευρέως στα σερβικά νοικοκυριά, λόγω της άλλοτε πολύ χαμηλής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος.

Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί η επαρκής παροχή άνθρακα για τη λειτουργία των μονάδων παραγωγής θερμοηλεκτρικής ενέργειας, το πρόγραμμα παρέσχε επίσης ανταλλακτικά με στόχο την αύξηση της παραγωγής άνθρακα στα ορυχεία επιφανειακής εκμετάλλευσης Kolubara και Kostolac. Οι παραδόσεις ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο και ολοκληρώθηκαν στα τέλη Νοεμβρίου 2001.

Επισιτισμός (26,7 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για παροχή ζάχαρης και μαγειρικού λαδιού σε προσιτή τιμή στους Σέρβους καταναλωτές έχει ολοκληρωθεί.

Συνολικά, 15.000 τόνοι ζάχαρης και 15.000 τόνοι μαγειρικού λαδιού διατέθηκαν στην τοπική αγορά. Οι παραδόσεις στα ράφια των σούπερ-μάρκετ ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 2001 και είχαν ολοκληρωθεί στα τέλη Οκτωβρίου. Τον Δεκέμβριο του 2001 τα έσοδα σε κεφάλαια υποκατάστασης από την πώληση ζάχαρης και λαδιού ανέρχονταν σε 6 εκατ. EUR. Μια κοινή δήλωση προθέσεων υπογράφηκε με τη σερβική κυβέρνηση τον Μάιο του 2001 για τον καθορισμό της χρήσης των κεφαλαίων υποκατάστασης. Συμφωνήθηκε ότι το σύνολο των κεφαλαίων θα χρησιμοποιηθεί για την εισαγωγή γεωργικών μέσων παραγωγής. Έως το τέλος του 2001, είχαν εισαχθεί 15.000 τόνοι αραβοσίτου και 10.000 τόνοι λιπάσματος NPK.

Υγεία (20 εκατ. EUR)

Μία από τις πιο επείγουσες ανάγκες ήταν τα φάρμακα για οξέα ιατρικά προβλήματα σε προσιτές τιμές. Για το λόγο αυτό, εκπονήθηκε ένα πρόγραμμα παροχής φαρμάκων για επείγουσες περιπτώσεις, εργαστηριακών ειδών και αναλώσιμων (σύριγγες, βελόνες) στα οποία διαφορετικά θα παρουσιάζονταν σοβαρές ελλείψεις. Το έργο έληξε τον Αύγουστο του 2001 και το πρόγραμμα έχει πλέον ολοκληρωθεί. Τον Ιούνιο του 2001 ολοκληρώθηκε η διανομή φαρμάκων και ιατρικών ειδών σε 300 περίπου υγειονομικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων κρατικών φαρμακείων, νοσοκομείων και κέντρων υγείας.

Αυτή τη στιγμή συνεχίζονται περαιτέρω δραστηριότητες για τη στήριξη του τομέα της υγείας στο πλαίσιο του προγράμματος 2001.

Μέσα ενημέρωσης (1 εκατ. EUR)

Στη διάρκεια της διακυβέρνησης Μιλόσεβιτς, τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης διώχθηκαν στη Σερβία υπέστησαν διώξεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση βοήθησε τα αντιπολιτευόμενα μέσα για πολλά χρόνια και - μετά την απομάκρυνση του κ. Μιλόσεβιτς στις εκλογές του Οκτωβρίου 2000 - αποφάσισε να συνεχίσει να παρέχει τη ζωτική αυτή βοήθεια. Το πρόγραμμα προέβλεπε έκτακτη ενίσχυση των ιδιοκτητών μέσων μαζικής ενημέρωσης για την κάλυψη των άμεσων αναγκών τους σε εξοπλισμό, τεχνική βοήθεια και δαπάνες λειτουργίας, καθώς και τον καθορισμό μακροπρόθεσμων προτεραιοτήτων. Το πρόγραμμα συνεχίστηκε όλο το 2001 και θα ολοκληρωθεί στις αρχές της άνοιξης του 2002. Μία από τις βασικές δραστηριότητες ήταν η ανάπτυξη ενός νέου νομικού πλαισίου για τα μέσα ενημέρωσης. Το νέο σχέδιο νόμου αναμένεται να κατατεθεί στο σερβικό κοινοβούλιο στις αρχές του 2002.

Σχολεία και Πόλεις για τη Δημοκρατία (28,8 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα «Σχολεία για τη Δημοκρατία» ξεκίνησε επίσης επί διακυβέρνησης Μιλόσεβιτς. Είχε σχεδιαστεί για τη χρηματοδότηση επισκευών, ανακαινίσεων και βασικού εξοπλισμού σε σχολεία, παιδικούς σταθμούς και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε 34 κοινότητες που διοικούνταν από την αντιπολίτευση. Το πρόγραμμα «Πόλεις για τη Δημοκρατία» εκπονήθηκε μεταγενέστερα και επέκτεινε τη χρηματοδότηση στο σύνολο των 160 δήμων, για δημοτικές υποδομές, όπως επισκευές του δικτύου ύδρευσης, αποκομιδή και διάθεση των αποβλήτων, δημόσιες μεταφορές, κ.λπ. Στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος, όλα τα έργα ανακαίνισης σχολείων (136) ολοκληρώθηκαν έως τον Σεπτέμβριο του 2001. Οι χρηματοδοτούμενες δραστηριότητες στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος είχαν ολοκληρωθεί στην πλειονότητά τους (90%) στα τέλη του 2001. Όλες οι υπόλοιπες δραστηριότητες θα ολοκληρωθούν έως τον Απρίλιο του 2002.

Στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος συνάφθηκαν 157 συμβάσεις επιχορήγησης, που εκτελέστηκαν σε 726 εργοτάξια. Επίσης, υπογράφηκαν συμβάσεις ύψους 4,8 εκατ. EUR για την προμήθεια σχολικών επίπλων και εξοπλισμού, καθώς και εξοπλισμού για την αποκομιδή και συλλογή των δημοτικών αποβλήτων. Οι παραδόσεις σχολικού εξοπλισμού είχαν ολοκληρωθεί στο τέλος του 2001, ενώ όλες οι υπόλοιπες αναμένεται να ολοκληρωθούν την άνοιξη του 2002.

3.4. Εκτέλεση των προγραμμάτων 1999 & 1998

Τα κεφάλαια για το πρόγραμμα 1999 έχουν ανατεθεί σε μεγάλο βαθμό (98%), ενώ έχει εκταμιευθεί το 79% περίπου. Το πρόγραμμα παρέσχε βοήθεια στα μέσα ενημέρωσης, καθώς και για το πρόγραμμα Ενέργεια για τη Δημοκρατία. Το πρόγραμμα 1998, που παρέσχε στήριξη στα μέσα ενημέρωσης, έχει ανατεθεί στο σύνολό του και τα κεφάλαια έχουν εκταμιευθεί σε ποσοστό 74%.

4. Επιχειρησεισ: Ομοσπονδιακη Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβιασ - Κοσσυφοπέδιο

4.1. Γενικό στίγμα

Με τη σύστασή της τον Φεβρουάριο του 2000, η Υπηρεσία ανέλαβε όλες τις αναλήψεις χρηματοδοτικών υποχρεώσεων και τα προγράμματα του 1998 και 1999 της πρώην ειδικής ομάδας για την ανασυγκρότηση του Κοσσυφοπεδίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αρχικά, η Υπηρεσία επικέντρωσε τη χρηματοδότηση στους τέσσερις βασικούς τομείς (ενέργεια, ύδρευση, στέγη και μεταφορές), που συνεχίζουν να είναι ζωτικής σημασίας για τη διαδικασία ανασυγκρότησης και αποκατάστασης. Αν και το 2001 η Υπηρεσία συνέχισε να εστιάζει σε μικρό αριθμό τομέων υψηλής προτεραιότητας με στόχο τη διασφάλιση των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων για τους διαθέσιμους πόρους, αυξήθηκε η χρηματοδότηση της ΕΚ στους τομείς της ορθής διακυβέρνησης και της κοινωνίας των πολιτών, των επιχειρήσεων, της αγροτικής οικονομίας και της υγείας, δεδομένης της σημασίας των τομέων αυτών στην αειφόρο οικονομική, θεσμική και κοινωνική ανάπτυξη του Κοσσυφοπεδίου.

Το 2001 η χρηματοδότηση της ΕΚ προήγαγε την αποκατάσταση του ενεργειακού τομέα με την επιτυχή γενική επισκευή δύο μονάδων παραγωγής στο βασικό θερμοηλεκτρικό σταθμό, την παράδοση βασικού εξοπλισμού στα ανθρακωρυχεία, την παροχή τεχνικής βοήθειας από εμπειρογνώμονες στο φορέα ενεργειακής διαχείρισης ΚΕΚ (επιχείρηση ηλεκτρισμού του Κοσσυφοπεδίου), τις επισκευές του συστήματος θέρμανσης της πόλης της Πρίστινα και την έκτακτη εισαγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.

Το στεγαστικό πρόγραμμα συνέβαλε στην ανακατασκευή περισσότερων από 15.600 κατοικιών από το 1999, συμπεριλαμβανομένων 3.600 περίπου που χρηματοδοτήθηκαν το 2001. Κεφάλαια της ΕΚ διατέθηκαν επίσης στην Αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στο Κοσσυφοπέδιο (UNMIK).

Ο τομέας της τοπικής αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών εστιάστηκε στην ενίσχυση των κυβερνητικών θεσμών, τη στήριξη της δικαιοσύνης, τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών της κοινωνίας των πολιτών, την ανάπτυξη διαχειριστικής ικανότητας στο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο του Κοσσυφοπεδίου και την υποστήριξη των επιτυχημένων γενικών εκλογών του Νοεμβρίου 2001 για το νέο κοινοβούλιο του Κοσσυφοπεδίου.

Στα τέλη του 2001, η ΕΚ είχε χρηματοδοτήσει την αποκατάσταση 330 χλμ. κύριων οδικών συνδέσεων, συμπεριλαμβανομένων 150 χλμ. που χρηματοδοτήθηκαν το 2001, καθώς και επισκευές γεφυρών.

Στον τομέα της γεωργίας, χορηγήθηκαν δάνεια σε αγροτικές επιχειρήσεις, ενώ η εισαγωγή σπόρων και λιπασμάτων έδωσε στους αγρότες δυνατότητα πρόσβασης στα αγαθά αυτά σε προσιτές τιμές και, ως εκ τούτου, αύξησης της παραγωγής κατά 30% σε σχέση με τα επίπεδα συγκομιδής του 2000.

Οι δραστηριότητες ανάπτυξης επιχειρήσεων επικεντρώθηκαν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και στις μεγάλες επιχειρήσεις συλλογικής ιδιοκτησίας. Έως σήμερα, τα ανανεούμενα πιστωτικά κεφάλαια της ΕΕ έχουν χορηγήσει σχεδόν 900 δάνεια, συνολικού ύψους 8,5 εκατ. EUR, σε ΜΜΕ, ενώ δάνεια συνολικής αξίας 2,1 εκατ. EUR χορηγήθηκαν σε επιχειρήσεις συλλογικής ιδιοκτησίας στον βιομηχανικό τομέα. Στις δραστηριότητες περιλαμβάνονταν επίσης η θεσμική στήριξη του Τμήματος Εμπορίου και Βιομηχανίας, η σύσταση ενός γνωμοδοτικού συμβουλίου για τις ΜΜΕ, η ίδρυση ενός Ευρωπαϊκού Πληροφοριακού Κέντρου Ανταπόκρισης και τριών περιφερειακών επιχειρηματικών οργανισμών.

Η Υπηρεσία ολοκλήρωσε το έργο της σε 14 δημοτικούς χώρους διάθεσης απορριμμάτων, ξεκίνησε εργασίες στους δύο νέους χώρους υγειονομικής ταφής, άρχισε να στηρίζει θεσμικά τον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, προμήθευσε 38 φορτηγά αποκομιδής απορριμμάτων και ενίσχυσε εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού. Όλες αυτές οι δράσεις είναι ουσιαστικές για τη βελτίωση των υπηρεσιών διαχείρισης στερεών αποβλήτων και υδάτων.

Τα κοινοτικά κεφάλαια συνέβαλαν στην περαιτέρω αποκατάσταση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης του Τμήματος Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας, της κατάρτισης στη διαχείριση υπηρεσιών υγείας μέσου και ανώτερου επιπέδου και της στήριξης των φαρμακευτικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών μετάγγισης αίματος.

Λόγω της κρίσης στην ΠΓΔΜ το πρώτο ήμισυ του 2001 και των συνακόλουθων προβλημάτων στις εισαγωγές αγαθών διαμέσου των συνόρων με την ΠΓΔΜ, σημειώθηκαν ορισμένες καθυστερήσεις στην εκτέλεση των προγραμμάτων της Υπηρεσίας στο Κοσσυφοπέδιο, κυρίως στους τομείς της γεωργίας και της στέγης. Ωστόσο, η ικανοποιητική πρόοδος το δεύτερο εξάμηνο συντέλεσε στην ελαχιστοποίηση των συνολικών επιπτώσεων στο πρόγραμμα για το Κοσσυφοπέδιο.

Η Υπηρεσία συνεχίζει να εξετάζει βασικά διατομεακά θέματα, κυρίως σε σχέση με το φύλο, τις εθνοτικές μειονότητες και την καταπολέμηση της φτώχειας. Έχουν διεξαχθεί εκτιμήσεις και μελέτες κοινωνικού αντίκτυπου με στόχο τον προσδιορισμό του επιπέδου πρόσβασης και συμμετοχής του γενικού πληθυσμού - και των πιο ευπαθών κοινωνικά - στα προγράμματα της Υπηρεσίας. Οι συστάσεις επί των μελετών χρησιμοποιούνται στο σχεδιασμό στρατηγικών για τη στοχοθέτηση τομέων κοινωνικής ευπάθειας και αποκλεισμού.

Ένα κονδύλιο βοήθειας ύψους 134,5 εκατ. EUR περίπου προβλέπεται για εκτέλεση από την Υπηρεσία το 2002. Περιλαμβάνει τη στήριξη των προσωρινών οργανισμών αυτοδιοίκησης, τη στήριξη των δημόσιων οργανισμών παροχής ενέργειας και των άλλων δημόσιων οργανισμών κοινής ωφέλειας και τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης, των μεταφορών, της στέγης, της επαγγελματικής κατάρτισης, της δικαιοσύνης και της κοινωνίας των πολιτών.

Βλέπε τους δύο βασικούς πίνακες στο παράρτημα A2

* Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στο Κοσσυφοπέδιο, στις 31/12/2001 - κατά τομέα

* Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στο Κοσσυφοπέδιο, στις 31/12/2001 - κατά αναληφθείσες υποχρεώσεις, συναφθείσες συμβάσεις, καταβληθέντα ποσά

Βλέπε επίσης Αξιολόγηση, ενότητα 6.3

4.2. Υλοποίηση των προγραμμάτων 2001

Ενέργεια (132,8 εκατ. EUR)

Ολοκληρώθηκε η γενική επισκευή ύψους 48 εκατ. EUR της μιας από τις δύο μονάδες παραγωγής στο θερμοηλεκτρικό σταθμό Β του Κοσσυφοπεδίου και η μονάδα Β1 τέθηκε εκ νέου σε λειτουργία στις αρχές Οκτωβρίου. Η δεύτερη φάση της επισκευής που αφορούσε τη μονάδα Β2, ύψους 20 εκατ., ολοκληρώθηκε επίσης και η μονάδα επαναλειτούργησε τον Σεπτέμβριο.

Η σύμβαση με την κοινοπραξία μηχανικών που παρέχουν τεχνική βοήθεια στον ενεργειακό τομέα και με το φορέα διαχείρισης ενέργειας (ΚΕΚ) του Κοσσυφοπεδίου παρατάθηκε για περίοδο τριών μηνών έως τον Απρίλιο του 2002. Ο χρόνος αυτός επαρκεί για την προκήρυξη διαγωνισμού με αντικείμενο μια νέα σύμβαση διαχειριστικής υποστήριξης και για την πρόβλεψη μια περιόδου παράδοσης.

Όσον αφορά στα ανθρακωρυχεία, που προμηθεύουν το καύσιμο για τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ανατέθηκαν συμβάσεις που αφορούν εξειδικευμένο εξοπλισμό, ανταλλακτικά και επιθεωρήσεις ασφαλείας, συνολικού ύψους 6,3 εκατ. EUR.

Υπογράφηκε σύμβαση παροχής συστήματος πληροφορικής και μηχανογραφημένου λογιστικού συστήματος για το φορέα διαχείρισης ηλεκτρισμού (ΚΕΚ), ύψους 3 εκατ. EUR, και η εκτέλεση του έργου άρχισε στα τέλη του 2001.

Αξιοποιώντας την πρόσθετη χρηματοδότηση που δεσμεύθηκε τον Οκτώβριο του 2001, προκηρύχθηκε διαγωνισμός ύψους 6 εκατ. EUR για τρεις νέους μετασχηματιστές ηλεκτρικής ενέργειας. Επίκειται, επίσης, στις αρχές του 2002, προκήρυξη διαγωνισμού για κινητό εξοπλισμό και μηχανήματα για το κύριο εργαστήριο συντήρησης του ΚΕΚ.

Ο διαγωνισμός για το έργο μέτρησης υψηλής τάσης, αξίας 2,5 εκατ. EUR που θα βελτιώσει σημαντικά την ικανότητα μέτρησης των διασυνοριακών ανταλλαγών ενέργειας, αναμένεται να προκηρυχθεί στις αρχές του 2002.

Μια συμφωνία επιχορήγησης ύψους 20,3 εκατ. EUR για έκτακτη εισαγωγή ενέργειας το πρώτο τρίμηνο του 2201 ολοκληρώθηκε σε συνεργασία με την UNMIK.

Γεωργία (28 εκατ. EUR)

Πιστώσεις γεωργικής μεταποίησης και εμπορίας (10 εκατ. EUR)

Η μονάδα ανάπτυξης αγροτικών επιχειρήσεων (ABU) ιδρύθηκε από την Υπηρεσία με στόχο τη χορήγηση ειδικής πίστωσης για την αναδιάρθρωση και το άνοιγμα στην αγορά των επιχειρήσεων συλλογικής ιδιοκτησίας (SOE) του Κοσσυφοπεδίου που δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, καθώς και τη στήριξη των ιδιωτικών επιχειρήσεων στον τομέα αυτό. Η ABU λειτουργεί από τον Μάιο του 2001 και έως το τέλος του 2001 είχε διαθέσει το ήμισυ του δανειοδοτικού κεφαλαίου της σε δύο οινοποιεία, μια ένωση γαλακτοπαραγωγών, ένα εργοστάσιο παραγωγής φυτικού ελαίου, μια επιχείρηση εξαγωγής αποξηραμένων μανιταριών και φαρμακευτικών βοτάνων στην ΕΕ και σε μια γαλακτοκομική μονάδα.

Πρόγραμμα εισαγωγής σπόρων και κανονιστικές υπηρεσίες στον τομέα των σπόρων (6 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα εισαγωγής σπόρων της Υπηρεσίας που αφορά σε 2.000 τόνους υβριδίου αραβοσίτου, υβριδίου ηλιόσπορου και σπόρου πατάτας υψηλής ποιότητας απέδωσε θετικά αποτελέσματα στη συγκομιδή, καθώς οι επιτόπιες επιθεωρήσεις διαπίστωσαν ότι η μέση απόδοση των καλλιεργειών αυτών είναι κατά 30% μεγαλύτερη από τα επίπεδα του 2000. Το συμπληρωματικό πρόγραμμα εισαγωγής λιπασμάτων της ΕΚ - και η ικανοποιητική βροχόπτωση - βελτίωσε ακόμη περισσότερο την απόδοση. Τα αποτελέσματα αφορούν και τις περιοχές των εθνικών μειονοτήτων στις οποίες διανεμήθηκε σπόρος στο πλαίσιο επιχορήγησης λόγω της περιορισμένης πρόσβασης των συγκεκριμένων πληθυσμών σε σπόρο με λογική τιμή. Με το 90% του εισαγόμενου σπόρου να πωλείται σε προσιτές τιμές στους αγρότες μέσω γεωργικών εμπόρων, τα έσοδα από την πώληση διοχετεύτηκαν στο πρόγραμμα αγροτικών πιστώσεων πολύ μικρής κλίμακας για τις αγροτικές κοινότητες και στην ABU για αναδανεισμό.

Η σύμβαση για ένα έργο κανονιστικών υπηρεσιών στον τομέα των σπόρων (0,9 εκατ. EUR) υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο με στόχο τη συνδρομή του Προσωρινού Τμήματος Γεωργίας, Δασοκομίας και Αγροτικής Ανάπτυξης στην ανάπτυξη ενός ευνοϊκού κανονιστικού πλαισίου για την παραγωγή σπόρων και το εμπόριο στο Κοσσυφοπέδιο, θέτοντας έτσι τα θεμέλια τόσο για την αποκατάσταση της εγχώριας παραγωγής σπόρων όσο και για την εισαγωγή σπόρων αποδεδειγμένης ποιότητας κατάλληλου για τις εδαφοκλιματικές συνθήκες του Κοσσυφοπεδίου.

Αποκατάσταση αρδευτικού τομέα (12 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα, που ξεκίνησε τον Μάιο, στοχεύει:

* στην αποκατάσταση της αρδευτικής υποδομής που καλύπτει 20.000 εκτάρια (δηλ. 40% των κρατικά διαχειριζόμενων αρδευτικών προγραμμάτων του Κοσσυφοπεδίου) προς άμεσο όφελος 10.000 μικροκαλλιεργητών.

* στη μεταρρύθμιση των δημόσιων αρδευτικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.

Αναμένεται ότι περίπου το ήμισυ των αρδευτικών έργων θα έχουν ολοκληρωθεί πριν από την έναρξη της επόμενης αρδευτικής περιόδου τον Μάιο του 2002, ενώ η οριστική λήξη του προγράμματος έχει προγραμματιστεί για το τέλος του έτους.

Στέγη (37, 6 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα του στεγαστικού τομέα για το 2001 αφορούσε την ανακατασκευή 3.630 περίπου κατοικιών που υπέστησαν ζημίες στη διάρκεια του πολέμου (εκ των οποίων 80% ήταν τελείως κατεστραμμένες) για ευπαθείς οικογένειες. Στο τέλος του 2001 είχαν ολοκληρωθεί 3.100 περίπου κατοικίες και 2400 οικογένειες (16.700 άτομα) είχαν μετακομίσει στο σπίτι τους. Περίπου 6% των δικαιούχων οικογενειών προέρχονται από εθνοτικές μειονότητες, συμπεριλαμβανομένων οικογενειών που επέστρεψαν πρόσφατα στο Κοσσυφοπέδιο.

Οι εταίροι της Υπηρεσίας από το χώρο των ΜΚΟ προσδιόρισαν τις ευπαθείς οικογένειες με βάση αυστηρά κοινωνικά κριτήρια επιλογής. Οι εκλεγμένες επιτροπές ανασυγκρότησης χωριών, με ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων 50:50, συνέδραμαν τις ΜΚΟ και συνέβαλαν στη διασφάλιση της διαφάνειας και της τοπικής ευθύνης στη διαδικασία επιλογής. Οι τοπικές δημοτικές επιτροπές αξιολόγησαν επίσης και κατόπιν ενέκριναν τις επιλεγμένες οικογένειες. Οι ΜΚΟ εργάζονται για τη στήριξη των εισροών «αυτοβοήθειας» των δικαιούχων οικογενειών ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχής ολοκλήρωση του εν λόγω προγράμματος.

Η τελική έκθεση για μια μελέτη σκοπιμότητας με αντικείμενο ένα πρόγραμμα στεγαστικών δανείων για το Κοσσυφοπέδιο ολοκληρώθηκε και γνωστοποιήθηκε στους αντιπροσώπους των κρατών μελών της ΕΕ, ενόψει της εξέτασης ενός συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος το 2002.

Από τον Μάρτιο του 2001 έχει τεθεί σε ισχύ μία συμφωνία με το Κέντρο των Ηνωμένων Εθνών για τους Οικισμούς (UNCHS-Habitat) για τη στήριξη της διορισμένης από την UNMIC Διεύθυνσης Στέγης & Ακινήτων (HPD), που ασχολείται με την επίλυση διαφορών που αφορούν κατοικίες. Το χρηματοδοτούμενο από την ΕΚ περιφερειακό γραφείο στη Μιτροβίτσα έχει καταγράψει περισσότερα από 2.100 αιτήματα που προέρχονται από Κοσσοβάρους της Αλβανίας, Σέρβους και άλλους. Μετά από λεπτομερείς συνεντεύξεις από υπαλλήλους διαφόρων εθνικοτήτων, έχουν κινηθεί νομικές διαδικασίες για περισσότερα από 250 αιτήματα. Η HPD αντιμετωπίζει ενεργά την ανάγκη για βελτιώσεις σε αρκετούς επιχειρησιακούς τομείς, όπως διαπιστώνεται από κοινού από την Υπηρεσία και την HPD σε επισκόπηση που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο.

Το έργο πολιτιστικής κληρονομιάς για την αποκατάσταση πέντε παραδοσιακών πέτρινων κατοικιών Kulla στο δυτικό Κοσσυφοπέδιο βρίσκεται υπό εξέλιξη. Το έργο πρόκειται να συγχρηματοδοτηθεί από τη Sida και υλοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Πολιτισμού της UNMIK και το ινστιτούτο προστασίας μνημείων του Κοσσυφοπεδίου. Το συγκεκριμένο έργο θα συνεχιστεί έως τον Ιούλιο 2002.

Τοπική αυτοδιοίκηση & κοινωνία των πολιτών (38,9 εκατ. EUR)

Οι δραστηριότητες του προγράμματος ενισχύουν την εκτελεστική εξουσία, τη δικαστική εξουσία και την κοινωνία των πολιτών/μέσα ενημέρωσης μέσω:

* της συνδρομής, του εξοπλισμού και της ανάπτυξης ικανοτήτων στην τοπική αυτοδιοίκηση

* της προώθησης της αμερόληπτης και προσιτής σε όλους απονομής δικαιοσύνης

* της βελτίωσης της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στην εκλογική και δημοκρατική διαδικασία

* της ενίσχυσης της κοινωνίας των πολιτών και των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης ως βασικών παραγόντων στην προώθηση μίας κουλτούρας δημοκρατίας και σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Δημοτικοί τεχνικοί σύμβουλοι από την ΕΕ (3 εκατ. EUR)

Στο τέλος του 2001, περίπου 21 σύμβουλοι της ΕΕ παρείχαν στήριξη στους δήμους του Κοσσυφοπεδίου σε διάφορους τομείς όπως η γενική διοίκηση, η ανασυγκρότηση, τα περιουσιακά στοιχεία και τα οικονομικά.

Στήριξη της δημιουργίας του Γενικού Γραφείου Δημοσιονομικού Ελεγκτή και βελτίωση της δημόσιας οικονομικής διαχείρισης (5 εκατ. EUR)

Βρίσκεται υπό εξέλιξη διαπραγμάτευση για συμφωνία επιχορήγησης με την Κεντρική Δημοσιονομική Αρχή της UNMIK για (i) το γενικό έλεγχο του ενοποιημένου προϋπολογισμού 2001 του Κοσσυφοπεδίου, (ii) τη δημιουργία Γενικού Γραφείου Δημοσιονομικού Ελεγκτή και (iii) τον έλεγχο δεξιοτήτων των δήμων σε σύνδεση με τη διαδικασία αποκέντρωσης της διαχείρισης στο επίπεδο των δήμων.

Ταμείο δημοτικών και τοπικών επενδύσεων (MLIF), φάση 2 (3 εκατ. EUR)

Μετά την επιτυχία του MLIF 1, υλοποιείται μια δεύτερη φάση. Στο πλαίσιο μιας σύμβασης τεχνικής βοήθειας και μιας συμφωνίας επιχορήγησης που έχουν υπογραφεί με την UNMIK, έχουν εγκριθεί 34 έργα υποδομής μικρής κλίμακας, εκ των οποίων 17 έχουν ολοκληρωθεί. Η δεύτερη φάση της κατάρτισης για το τεχνικό προσωπικό των δήμων, συμπεριλαμβανομένων των μειονοτήτων, βαίνει προς την ολοκλήρωσή της.

Δημόσια κτίρια (19 εκατ. EUR)

Τα κτίρια-στόχοι του συγκεκριμένου έργου είναι δικαστήρια, φυλακές, δημοτικά γραφεία και πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις. Ένα σύνολο 34 έργων έχουν ομαδοποιηθεί σε 11 διαγωνισμούς, εκ των οποίων τέσσερις έχουν ήδη ανατεθεί.

Στήριξη του κράτους δικαίου (2,5 εκατ. EUR)

Στο πλαίσιο του προγράμματος νομικής βοήθειας, που υλοποιείται κατόπιν συμφωνίας επιχορήγησης με τον δικηγορικό σύλλογο του Κοσσυφοπεδίου, έως το τέλος του 2001 είχαν δημιουργηθεί 43 γραφεία νομικής βοήθειας και 1470 άτομα περίπου είχαν επωφεληθεί από το πρόγραμμα. Υπογράφηκε συμφωνία επιχορήγησης με τον ΟΑΣΕ για την εκπαίδευση των υποψήφιων στις εξετάσεις των νομικών επαγγελμάτων (εξετάσεις για την εισαγωγή στο δικαστικό και το εισαγγελικό σώμα και στο δικηγορικό σύλλογο). Η πρώτη περίοδος εκπαίδευσης, την οποία παρακολούθησαν 60 υποψήφιοι, έχει ολοκληρωθεί. Στη φάση της οριστικοποίησης βρίσκεται μια νέα συμφωνία επιχορήγησης με την UNMIK με αντικείμενο την εισαγωγή συστημάτων πληροφορικής στα δικαστήρια για τον εντοπισμό υποθέσεων και τη δημιουργία βάσης νομικών δεδομένων. Επίσης, οριστικοποιείται συμφωνία για την ενίσχυση του Δικαστικού Ινστιτούτου του Κοσσυφοπεδίου, που έχει την ευθύνη της αρχικής και δια βίου εκπαίδευσης των δικαστικών λειτουργών.

Κοινωνία των πολιτών (1 εκατ. EUR)

Στο πλαίσιο συμφωνίας επιχορήγησης που υπογράφηκε τον Μάρτιο του 2001, το Ίδρυμα για την Κοινωνία των Πολιτών του Κοσσυφοπεδίου, μια τοπική ΜΚΟ, εκπόνησε μια πολιτική επιχορηγήσεων, μια δημοσιονομική πολιτική και σχετικές διαδικασίες. Τα κεφάλαια που δεσμεύτηκαν για επιχορηγήσεις διοχετεύτηκαν μέσω του Ιδρύματος αυτού σε τοπικές ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως τα δικαιώματα των μειονοτήτων, το φύλο, ο πολιτισμός, η συμφιλίωση και η ανάπτυξη ικανοτήτων.

Στήριξη της ραδιοτηλεόρασης του Κοσσυφοπεδίου (RTK) (2,9 εκατ. EUR)

Το Μάρτιο υπογράφηκε συμφωνία επιχορήγησης με την RTK. Η RTK ολοκληρώνει τη μετάβαση από τη διεθνή στην τοπική διαχείριση. Ορίστηκε διοικητικό συμβούλιο και επελέγη γενικός διευθυντής που θα αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο του 2002.

Στήριξη των επαρχιακών εκλογών του 2001 (2,5 εκατ. EUR)

Τον Οκτώβριο του 2001 υπογράφηκε συμφωνία επιχορήγησης με τον ΟΑΣΕ για τη στήριξη των γενικών εκλογών του Νοεμβρίου για το νέο κοινοβούλιο του Κοσσυφοπεδίου. Στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου πραγματοποιήθηκαν δραστηριότητες στους τομείς της πολιτικής συνειδητοποίησης, της ανάπτυξης ικανοτήτων στα μέσα ενημέρωσης, της κάλυψης από τα μέσα ενημέρωσης και της παροχής σε διάφορες κοινωνικές ομάδες δυνατότητας συμμετοχής στη δημοκρατική διαδικασία. Οι δραστηριότητες δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (γυναίκες, εθνοτικές μειονότητες, αγροτικές περιοχές και άτομα με φυσικές αναπηρίες).

Μεταφορές (18 εκατ. EUR)

Με τα κεφάλαια του 2001 ξεκίνησαν έργα σε 150 χλμ. κύριων οδικών συνδέσεων μεταξύ Νότου και Δύσης και στην οδική αρτηρία κύριας πρόσβασης στο μεθοριακό σταθμό με τη Σερβία. Η ανακατασκευή δύο ακόμη γεφυρών προτεραιότητας προχωρά με ταχείς ρυθμούς και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός προθεσμίας έως τον Μάρτιο του 2002.

Έχουν ολοκληρωθεί οι μελέτες σκοπιμότητας/τεχνικές μελέτες για την αποκατάσταση γεφυρών στην κύρια οδική σύνδεση μεταξύ της Πρίστινα και των συνόρων με την ΠΓΔΜ. Ένα τελικό σχέδιο τελικής έκθεσης υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο. Έχει αρχίσει η εκπόνηση ενός «κατευθυντήριου σχεδίου» για τη συντήρηση του οδικού δικτύου στο Κοσσυφοπέδιο και το τελικό έγγραφο αναμένεται να υποβληθεί γύρω στον Μάιο του 2002.

Συνεχίζεται η τεχνική βοήθεια προς το Προσωρινό Τμήμα Μεταφορών και Επικοινωνιών της UNMIK, η οποία περιλαμβάνει στήριξη για την ενίσχυση του τμήματος πολιτικής αεροπορίας, το δημοσιονομικό έλεγχο του αερολιμένα της Πρίστινα και τον καθορισμό των διαδικασιών εκχώρησης για τη λειτουργία μίας υπηρεσίας λεωφορείων στο Κοσσυφοπέδιο.

Με βάση τις συστάσεις της Sida σχετικά με τη διαχείριση των σιδηροδρόμων, υπογράφηκε συμφωνία επιχορήγησης με την UNMIK για τη στήριξη των σιδηροδρόμων.

Διαχείριση υδάτων και στερεών αποβλήτων (20 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα αναβάθμισης/διακοπής λειτουργίας χώρων διάθεσης απορριμμάτων σημείωσε ικανοποιητική πρόοδο, με τα έργα να έχουν ολοκληρωθεί σε 14 τοποθεσίες και να συνεχίζονται σε άλλες πέντε. Έχουν υπογραφεί συμβάσεις για την κατασκευή δύο περιφερειακών χώρων υγειονομικής ταφής (προγραμματίζεται η δημιουργία έως και πέντε χώρων που θα πληρούν τα πρότυπα της ΕΚ) και τα έργα αναμένεται να αρχίσουν στις αρχές 2002.

Υπογράφηκε σύμβαση για τις υπηρεσίες διεθνών εμπειρογνωμόνων στον τομέα των αποβλήτων οι οποίοι άρχισαν να υλοποιούν ένα πρόγραμμα θεσμικής στήριξης τον Ιούλιο. Κεφάλαια της ΕΕ χρηματοδότησαν ένα πρόγραμμα ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων το οποίο ξεκίνησε επίσης τον Ιούλιο σε όλη την επικράτεια του Κοσσυφοπεδίου.

Τον Νοέμβριο ανατέθηκε η σύμβαση για την ανακαίνιση του αντλιοστασίου της Πρίστινα και οι εργασίες πρόκειται να αρχίσουν στις αρχές του 2002.

Ολοκληρώθηκε η μελέτη για την αποκατάσταση των χώρων απόθεσης τέφρας στο Obilic/Obiliq, όπως και μια άλλη μελέτη για τη θεσμική ανάπτυξη εγκαταστάσεων ύδατος κοινής ωφέλειας.

Επιχειρηματική ανάπτυξη (20 εκατ. EUR)

Στα επιτεύγματα των ολοκληρωμένων παρεμβάσεων της ΕΚ στον τομέα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) περιλαμβάνονται:

* η θεσμική ενίσχυση του Τμήματος Εμπορίου & Βιομηχανίας

* η δημιουργία ενός ανεξάρτητου γνωμοδοτικού συμβουλίου ΜΜΕ για την εκπροσώπησή τους ενώπιον της κυβέρνησης

* το 2001 ιδρύθηκε το Ευρωπαϊκό Πληροφοριακό Κέντρο Ανταπόκρισης (EICC) (στο Εμπορικό Επιμελητήριο του Κοσσυφοπεδίου) το οποίο αποτελεί μέρος του ευρύτερου δικτύου EICC που στηρίζεται από την ΕΕ και παρέχει διασυνδέσεις με τον τομέα των ΜΜΕ στην Ευρώπη

* το άνοιγμα τριών περιφερειακών επιχειρηματικών οργανισμών για την άμεση στήριξη νέων και αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων με παροχή κατάρτισης και επιχειρηματικών συμβουλών.

Το πρόγραμμα βιομηχανικής ανάπτυξης, που ασχολείται αποκλειστικά με επιχειρήσεις συλλογικής ιδιοκτησίας στο βιομηχανικό τομέα, παρέσχε τεχνική βοήθεια και υπέγραψε δύο συμφωνίες δανείων (μέσω της ABU) συνολικού ύψους 2,1 εκατ. EUR.

Με στόχο τη διευκόλυνση της μετάβασης του Κοσσυφοπεδίου στο ευρώ, η Κεντρική Τράπεζα (BPK) έλαβε ενίσχυση υπό μορφή χρηματοδότησης για καινούριο εξοπλισμού ταμειολογιστικών εργασιών και ενημερωτικό υλικό.

Υγεία (14 εκατ. EUR)

Η Υπηρεσία συνέχισε την υλοποίηση του προγράμματος για την περαιτέρω αποκατάσταση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης του Κοσσυφοπεδίου. Στις πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν το 2001 περιλαμβάνονται:

* ανάθεση σύμβασης σε τοπική μονάδα τεχνικής βοήθειας του Κοσσυφοπεδίου για τη συνδρομή του Τμήματος Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της UNMIK. Επίσης, εκπονήθηκε πρόγραμμα κατάρτισης των μελών της ομάδας ώστε να είναι σε θέση να εργαστούν σε ένα ενδεχόμενο μελλοντικό Υπουργείο Υγείας.

* έναρξη των διαδικασιών προμήθειας για την αγορά βασικού ιατρικού εξοπλισμού και εξοπλισμού πληροφορικής για το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πρίστινα και τα περιφερειακά νοσοκομεία

* στήριξη από την ΕΚ ενός έργου της Διεθνούς Τράπεζας για την εισαγωγή συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων

* διενεργήθηκε βασική μελέτη για ένα σύστημα πληροφοριών υγείας και δημιουργούνται σε πειραματική βάση έξι χώροι κατάρτισης στην πληροφορική τεχνολογία στον τομέα της υγείας.

4.3. Εκτέλεση των προγραμμάτων του 2000

Έχουν συναφθεί συμβάσεις για το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων από τα προγράμματα του 2000 και στην πλειονότητά τους τα έργα έχουν ήδη ολοκληρωθεί ή έχουν προχωρήσει σε ικανοποιητικό βαθμό. Στα έργα που σημείωσαν σημαντική πρόοδο το 2001 περιλαμβάνονται επίσης τα εξής:

Ενέργεια (122 εκατ. EUR)

Από τα 30 εκατ. EUR που διατέθηκαν στα ανθρακωρυχεία, συμπεριλαμβανομένων των 20 εκατ. που διατέθηκαν στο τέλος του 2000 για πρόσθετες παρεμβάσεις, στο τέλος του 2001 είχαν συναφθεί συμβάσεις για το 89%.

Ένας δεύτερος διαγωνισμός για μια σύμβαση ύψους 10 εκατ. EUR για τους νέους υποσταθμούς ηλεκτρικού ρεύματος πρόκειται να προκηρυχθεί στις αρχές του 2002. Ο πρώτος διαγωνισμός ακυρώθηκε καθώς οι προσφορές δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις τεχνικές προδιαγραφές της Υπηρεσίας.

Υπογράφηκε σύμβαση ύψους 3,5 εκατ. EUR για την ανακαίνιση του συστήματος θέρμανσης πόλης στην Πρίστινα - παρόλο που οι πιο επείγουσες επισκευές ξεκίνησαν τον Oκτώβριο, οι κύριες εργασίες θα ξεκινήσουν από την άνοιξη του 2002 και μετά, ενώ οι αναθέσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2002.

Η συμφωνία επιχορήγησης, ύψους 28 εκατ. EUR, που είχε υπογραφεί με την UNMIK, για έκτακτη εισαγωγή ενέργειας στη διάρκεια του χειμώνα 2000/2001 ολοκληρώθηκε.

Γεωργία (10 εκατ. EUR)

Στις αρχές του 2001 η Υπηρεσία παρέδωσε 17.500 τόνους ουρίας για επιφανειακή λίπανση του σίτου και άλλων καλλιεργειών. Η ΕΚ είχε ήδη ενισχύσει χρηματοδοτικά την περίοδο φύτευσης του χειμώνα 2000 με τη διανομή 20.000 τόνων εισαγόμενου λιπάσματος NPK. Περίπου το 10% από τις συνολικές εισαγωγές λιπασμάτων διανεμήθηκε δωρεάν σε ευπαθείς οικογένειες, μη εξαιρουμένων των εθνικών μειονοτήτων. Το υπόλοιπο 90% πωλήθηκε σε δημόσιο πλειστηριασμό ή με έκπτωση σε τοπικούς αντιπροσώπους γεωργικών μέσων παραγωγής με πίστωση προκειμένου να διασφαλιστούν προσιτές τιμές για τους αγρότες-τελικούς χρήστες. Από αυτά που πωλήθηκαν, 75% των κεφαλαίων έχουν μέχρι στιγμής ανακτηθεί και επαναχρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση τόσο της εισαγωγής περίπου 9000 τόνων λιπάσματος ΝΡΚ μέσω της μονάδας ανάπτυξης αγροτικών επιχειρήσεων (ABU), όσο και του προγράμματος αγροτικών πιστώσεων πολύ μικρής κλίμακας.

Στέγη (59,9 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα ανακατασκευής 8.440 περίπου κατοικιών (εκ των οποίων το 56% ήταν τελείως κατεστραμμένες) για ευπαθείς οικογένειες βρίσκεται στην τελική ευθεία, ενώ οι τελικές εργασίες σε 300 περίπου κατοικίες αποτελούν ευθύνη των δικαιούχων εισφορών για απασχόληση εργατών στο πλαίσιο του καθεστώτος «αυτοβοήθειας».

Μεταφορές (15 εκατ. EUR)

Το 2001 ολοκληρώθηκαν τα έργα ανακατασκευής σε δύο βασικές γέφυρες (Vranido και Milosevo). Πραγματοποιήθηκαν βελτιώσεις στο μεθοριακό σταθμό διέλευσης Blace προς την ΠΓΔΜ και ολοκληρώθηκαν οι διαπλατύνσεις της κύριας οδικής σύνδεσης από την πλευρά του Κοσσυφοπεδίου καθώς και ο χώρος στάθμευσης φορτηγών. Η ανάθεση του διαγωνισμού για την αρτηρία σύνδεσης με την ΠΓΔΜ και τη βελτίωση των τελωνειακών εγκαταστάσεων θα γίνει αμέσως μόλις υποβληθεί επίσημο αίτημα από την UNMIK (αναμένεται στις αρχές του 2002).

Διαχείριση υδάτων & στερεών αποβλήτων (14,6 εκατ. EUR)

Έχοντας ξεκινήσει ήδη από το τέλος του 2000, το πρόγραμμα ύψους 10 εκατ. EUR για την αποκατάσταση των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης στις αστικές περιοχές των 11 στοχοθετημένων δήμων σημείωσε ικανοποιητική πρόοδο: ολοκληρώθηκαν οι συμβάσεις για τον εξοπλισμό χλωρίωσης, ενώ προχωρούν τα έργα τοποθέτησης σωληνώσεων στην Πρίστινα. Όλα τα έργα χαρακτηρίζονται προτεραιότητας και έχουν τη συναίνεση των τοπικών αρχών. Ανατέθηκε επίσης σύμβαση για μηχανικές και ηλεκτρολογικές βελτιώσεις στις δεξαμενές και τους σταθμούς άντλησης και προκηρύχθηκε διαγωνισμός για την παροχή και εγκατάσταση υδρομέτρων σε όλο το Κοσσυφοπέδιο.

Βελτιώθηκαν οι προσβάσεις σε μια σειρά δημοτικών χώρων διάθεσης αποβλήτων και παραδόθηκε βασικός εξοπλισμός στους χώρους αυτούς. Τον Νοέμβριο έγινε παραλαβή 38 φορτηγών αποκομιδής απορριμμάτων τα οποία διανέμονται στους δήμους. Επίσης έχουν παραληφθεί και διανέμονται στους δήμους 2.700 κάδοι απορριμμάτων μεγάλου μεγέθους (χωρητικότητας 1,1 m3, οι λεγόμενοι «Eurobins»). Εννέα γεφυροπλάστιγγες και 16 γραφεία έχουν εγκατασταθεί σε δημοτικούς χώρους διάθεσης απορριμμάτων και οι εργάτες στις υπηρεσίες αποκομιδής απορριμμάτων έχουν εφοδιαστεί με προστατευτικά ενδύματα. Τέλος ανεγέρθηκαν εννέα νοσοκομειακοί αποτεφρωτές και επισκευάστηκαν βαρέα μηχανήματα χρησιμοποιούμενα σε χώρους υγειονομικής ταφής.

Επιχειρηματική ανάπτυξη (15 εκατ. EUR)

Όσον αφορά στην παροχή πιστώσεων για την οικονομία της αγοράς, 846 δάνεια συνολικής αξίας 5,8 εκατ. EUR από το κοινό ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό ταμείο ΕΕ/Διεθνούς Τράπεζας χορηγήθηκαν σε μικρές επιχειρήσεις με τη μεσολάβηση της Τράπεζας πολύ μικρών επιχειρήσεων. Επίσης 20 δάνεια συνολικού ύψους 2,6 εκατ. EUR χορηγήθηκαν μέσω της χρηματοδοτούμενης από την ΕΚ προσωρινής μονάδας χορήγησης πιστώσεων (ICU). Δεν υπήρξαν αδυναμίες πληρωμής δανείων και οι ανεξάρτητοι έλεγχοι των κεφαλαίων δεν έφεραν στο φως τίποτε το επιλήψιμο.

Εκταμιεύθηκαν τα 3,5 εκατ. EUR που διατέθηκαν στο πλαίσιο συμφωνίας επιχορήγησης με την UNMIK για την περιβαλλοντική αποκατάσταση του συμπλέγματος ορυχείων της Trepca.

Υγεία (10 εκατ. EUR)

Εκτελέστηκε μια σύμβαση ύψους 4 εκατ. EUR για επενδύσεις κεφαλαίων και ένα πιστωτικό δάνειο για τη διανομή και πώληση φαρμακευτικών σκευασμάτων. Η ενίσχυση του φαρμακευτικού τομέα είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των τιμών των φαρμάκων (κατά 50% περίπου σε σχέση με το μέσο κόστος το 2000). Ο Φαρμακευτικός Συνεταιρισμός Κοσσυφοπεδίου εισέπραξε πρόσθετη ενίσχυση για τη διασφάλιση της συνεπούς διανομής βασικών φαρμάκων.

Με στόχο τη δημιουργία μίας ασφαλούς και κεντρικής υπηρεσίας μεταγγίσεων, η Υπηρεσία προμήθευσε εξοπλισμό αξίας 0,5 εκατ. EUR στην τράπεζα αίματος του Πανεπιστημίου της Πρίστινα. Ένα νέο πρόγραμμα λογισμικού για την υπηρεσία μετάγγισης αίματος πρόκειται να εγκατασταθεί τον Ιανουάριο 2002.

Στις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η Υπηρεσία στο πλαίσιο του προγράμματος ανάπτυξης ικανοτήτων στον τομέα της υγείας περιλαμβάνοντας οι εξής:

* η δημιουργία ενός χρηματοδοτούμενου από την ΕΚ κέντρου διαχείρισης υγείας στο Πανεπιστήμιο της Πρίστινα

* η ολοκλήρωση του πρώτου έτους εκπαίδευσης για γενικούς ιατρούς

* η έναρξη εκπαίδευσης στη διαχείριση μέσου επιπέδου για 250 νοσηλεύτριες

* η ανάπτυξη δέκα ιατρικών ειδικευμένων ομάδων, οι οποίες ολοκλήρωσαν εν μέρει νέα προγράμματα σπουδών στους τομείς τους

* οι προετοιμασίες για το μάθημα διαχείρισης υπηρεσιών υγείας που απευθύνεται σε ιατρούς, οι οποίες βρίσκονται στην τελική προπαρασκευαστική φάση. Η έναρξη του μαθήματος έχει προγραμματιστεί για τον Ιανουάριο του 2002. Χρηματοδοτούμενο από την ΕΚ, πρόκειται για μια κοινή πρωτοβουλία της Ιατρικής Σχολής και της Σχολής Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Πρίστινα.

4.4. Εκτέλεση των προγραμμάτων του 1998 & 1999

Η πλειονότητα των έργων που χρηματοδοτήθηκαν το 1998/1999 βρίσκονται είτε σε προχωρημένο στάδιο είτε έχουν ολοκληρωθεί. Στα έργα που σημείωσαν σημαντική πρόοδο το 2001 περιλαμβάνονται:

Τηλεπικοινωνίες (8 εκατ. EUR)

Τα έργα που είχαν ανατεθεί για την αποκατάσταση του διαβιβαστικού και συνδρομητικού κέντρου (επίγεια τηλεφωνία) ολοκληρώθηκαν. Προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για την περάτωση του δικτύου τοπικού βρόχου στην περιοχή της βόρειας Πρίστινα και τα έργα αναμένεται να αρχίσουν την άνοιξη του 2002.

Τοπική αυτοδιοίκηση: Ταμείο δημοτικών και τοπικών επενδύσεων (MLIF), φάση 1 (8 εκατ. EUR)

Τα πρώτα 69 τοπικά έργα υποδομής, στο πλαίσιο συμφωνίας επιχορήγησης με την UNMIK, έχουν πλέον ολοκληρωθεί. Ακόμη 14 έργα χρηματοδοτούνται από καταθέσεις στο πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας του MLIF και στο πρόγραμμα ανάπτυξης επιχειρήσεων. Το πρόγραμμα τεχνικής κατάρτισης των δημοτικών υπαλλήλων για τον έλεγχο και την επίβλεψη των έργων έχει ολοκληρωθεί.

Πρόγραμμα απασχόλησης και αποκατάστασης χωριών (7,5 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα αυτό, που προέβλεπε βελτιώσεις βασικών υποδομών σε χωριά, οι οποίες καθορίστηκαν από τους επικεφαλής των κοινοτήτων σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές και υλοποιήθηκαν από τον τοπικό πληθυσμό, ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών ήταν ο εκτελεστικός εταίρος της Υπηρεσίας.

Σώμα προστασίας του Κοσσυφοπεδίου (KPC) (5 εκατ. EUR)

Στόχος του συγκεκριμένου έργου που χρονολογείται από το 1999 είναι η στήριξη της UNMIK και της KFOR (διεθνής δύναμη ασφαλείας) στην εδραίωση του Σώματος προστασίας του Κοσσυφοπεδίου (KPC) ως οργανισμού για περιπτώσεις έκτακτης πολιτικής ανάγκης. Κεφάλαια της ΕΚ έδωσαν στο KPC τη δυνατότητα να εφοδιαστεί με διάφορα οχήματα, εργαλεία και πυροσβεστικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένου του ειδικού εξοπλισμού και ενδυμάτων για δραστηριότητες άρσης ναρκοπεδίου. Οι τελευταίες παραδόσεις εξοπλισμού αναμένεται να πραγματοποιηθούν την περίοδο μέχρι τις αρχές του 2002.

Άρση ναρκοπεδίου (6 εκατ. EUR)

Έχουν υπογραφεί οι τελικές συμβάσεις - ύψους 3 εκατ. EUR - με τρεις ΜΚΟ για δραστηριότητες εκπαίδευσης στην άρση ναρκοπεδίου για το Σώμα προστασίας του Κοσσυφοπεδίου.

Γεωργία/αγροτική οικονομία: πρόγραμμα αγροτικών πιστώσεων πολύ μικρής κλίμακας (1 εκατ. EUR)

Μια επέκταση του επιτυχημένου αυτού έργου χρηματοδοτείται από τα έσοδα του προγράμματος εισαγωγής βασικών γεωργικών μέσων παραγωγής της ΕΚ. Έχουν δημιουργηθεί συνολικά οκτώ Αποταμιευτικοί και Πιστωτικοί Συνεταιρισμοί (SCA) σε δύο δήμους, με 1800 περίπου μέλη. Έχουν χορηγηθεί περίπου 1400 δάνεια αξίας 1,6 εκατ. EUR με ποσοστό εξόφλησης άνω του 99%.

Υγεία (0,5 εκατ. EUR)

Μετά την ακύρωση των εργασιών που απέμεναν για το έργο αποκατάστασης του νοσοκομείου στη βόρεια Μιτροβίτσα ύψους 1 εκατ. EUR, περίπου 0,5 εκατ. EUR αναδιανεμήθηκαν στη δημιουργία ενός τμήματος οικογενειακής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Πρίστινα.

Εκστρατεία αποκομιδής απορριμμάτων σε όλη την επικράτεια του Κοσσυφοπεδίου (0,9 εκατ. EUR)

Ένας στόλος οχημάτων αποκομιδής απορριμμάτων συνέδραμε τις τοπικές υπηρεσίες αποκομιδής σε όλη την έκταση του Κοσσυφοπεδίου σε μια ενιαία επιχείρηση αποκομιδής ενός μεγάλου αριθμού σωρών απορριμμάτων που είχαν συσσωρευθεί στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας. Στο τέλος της εκστρατείας, ο εξοπλισμός που αγοράστηκε για την αποκομιδή παραχωρήθηκε στους οργανισμούς διαχείρισης απορριμμάτων κοινής ωφέλειας.

5. Επιχειρησεισ: Ομοσπονδιακη Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβιασ - Δημοκρατία του Μαυροβουνίου

5.1 Γενικό στίγμα

Στις 8 Ιανουαρίου 2001, η Υπηρεσία ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη για τα προγράμματα βοήθειας 1998, 1999 και 2000 της ΕΕ στο Μαυροβούνιο, τα οποία μέχρι τότε εκτελούνταν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το πρόγραμμα του 1998 ανερχόταν σε 5 εκατ. EUR, το πρόγραμμα του 1999 σε 23 εκατ. EUR και το πρόγραμμα του 2000 σε 19 εκατ. EUR. Ωστόσο, από το πρόγραμμα του 1998 αποδεσμεύτηκε στον τομέα της γεωργίας (εισαγωγή βοοειδών), λόγω των κρίσεων της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας και αφθώδους πυρετού στην Ευρώπη.

Η διάσπαση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, οι επακόλουθες ένοπλες συρράξεις και η οικονομική κακοδιαχείριση προκάλεσαν υπερπληθωρισμό και κατέστρεψαν την οικονομία. Καθιερωμένες αγορές χάθηκαν, οι παραδοσιακές παραγωγικές σχέσεις διερράγησαν και η διεθνής κοινότητα επέβαλε κυρώσεις. Το Μαυροβούνιο γνώρισε περαιτέρω σοβαρή οικονομική ύφεση ως αποτέλεσμα της κρίσης του Κοσσυφοπεδίου το 1999. Το ΑΕγχΠ σημείωσε πρόσθετη πτώση της τάξης του 10% μόνο μέσα στο 1999 φτάνοντας στο 58% του επιπέδου του 1990. Σήμερα, το μακροοικονομικό περιβάλλον παραμένει εύθραυστο. Το 2001, ο πληθωρισμός στο Μαυροβούνιο ανήλθε σε 21,8% παρά τη χρήση του γερμανικού μάρκου. Μετά το τέλος της σύρραξης στο Κοσσυφοπέδιο σημειώθηκε κάποια ανάκαμψη στις εκροές. Ο επίσημος ρυθμός ανάπτυξης το 2001 θα ανέλθει με συντηρητικούς υπολογισμούς σε ποσοστό 3,5%. Ωστόσο, ακόμη και έτσι, εκτιμάται ότι θα υπολείπεται κατά 50% περίπου του επιπέδου του 1990.

Αντιμέτωπη με τη δύσκολη αυτή κατάσταση, η κυβέρνηση ενέκρινε φιλόδοξα σχέδια, όπως η περικοπή δαπανών σε μια σειρά κονδυλίων του προϋπολογισμού, η ελευθέρωση των τιμών σε ορισμένα πολύ βασικά είδη, η καλύτερη στοχοθέτηση των κοινωνικών παροχών, η επιτάχυνση της αναδιάρθρωσης και των ιδιωτικοποιήσεων και το πάγωμα του κατώτατου ημερομισθίου. Σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση υπέβαλε έναν προϋπολογισμό για το 2002, σε συμφωνία με τις δεσμεύσεις της ΟΔΓ προς το ΔΝΤ, τον οποίο ενέκρινε το κοινοβούλιο. Η Διεθνής Τράπεζα ενέκρινε δάνειο παγιοποίησης χρέους για την ΟΔΓ (συνεπώς και για το Μαυροβούνιο), ανοίγοντας το δρόμο για τη συμφωνημένη χρηματοδότηση διαρθρωτικής προσαρμογής. Μια συνολική πρωτοβουλία για την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων και την εργασία σχεδιάστηκε και εγκρίθηκε από την κυβέρνηση. Τέλος, τέθηκε σε ισχύ μια σειρά νομοθετικών και άλλων μέτρων με στόχο τη βελτίωση του γενικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Με βάση την ανωτέρω κατάσταση, η Υπηρεσία συμφώνησε με την κυβέρνηση ένα πρόγραμμα για το 2001 στοχοθετημένο στους τομείς της δημοτικής ανάπτυξης, των μεταφορών, της θεσμικής ανάπτυξης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της σχολικής εκπαίδευσης.

Δημοτική ανάπτυξη: η κυβέρνηση αναλαμβάνει δέσμευση για ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα το οποίο προβλέπει μεγαλύτερη αποκέντρωση των λειτουργιών εσόδων, εξόδων και διαχείρισης στην τοπική αυτοδιοίκηση. Το πρόγραμμα παρέχει κεφάλαια σε τέσσερις επιλεγμένους δήμους για τεχνική βοήθεια με στόχο τη βελτίωση της διαχειριστικής τους ικανότητάς, καθώς και σε επενδύσεις μικρής κλίμακας στην τοπική υποδομή.

Μεταφορές: λόγω της χρόνιας έλλειψης κεφαλαίων, η συντήρηση του οδικού δικτύου που εξυπηρετεί το Νότιο Μαυροβούνιο και έχει στρατηγική σημασία για τον τουρισμό και την πρόσβαση στο λιμάνι του Bar είχε περιοριστεί σε κάποιες επεμβάσεις με επείγοντα χαρακτήρα. Οι διάρκειες των ταξιδιών είναι υπερβολικές λόγω έλλειψης ασφαλών τμημάτων για προσπεράσεις ενώ απουσιάζουν βασικές συνθήκες ασφάλειας. Το πρόγραμμα εστιάζει στις ανεπάρκειες αυτές με στόχο τη βελτίωση της διακίνησης αγαθών και προσώπων τόσο εντός του Μαυροβουνίου όσο και στην ευρύτερη περιοχή, γεγονός που θα τονώσει την οικονομική δραστηριότητα, θα διευκολύνει τις διασυνοριακές ανταλλαγές και θα προσελκύσει εμπορικές και ξένες επενδύσεις. Παρέχεται επίσης τεχνικής βοήθεια στο αρμόδιο υπουργείο.

Θεσμική ανάπτυξη (στατιστικά στοιχεία): με στόχο τη στήριξη της ανάπτυξης ενός συστήματος συλλογής και ανάλυσης στατιστικών στοιχείων, τα οποία αποτελούν βασικό εργαλείο σε μια οικονομία της αγοράς και σε μια δημοκρατία που λειτουργεί σωστά, θα παρασχεθεί τεχνική βοήθεια και εξοπλισμός στη Στατιστική Υπηρεσία της Δημοκρατίας του Μαυροβουνίου. Οι αναμενόμενες επιπτώσεις και αποτελέσματα θα είναι η δημιουργία συγκεντρωτικών δεδομένων σε επίπεδο ΟΔΓ.

Θεσμική ανάπτυξη (κεφαλαιουχικές δαπάνες δημόσιου τομέα): υπάρχει επιτακτική ανάγκη να βελτιωθεί η διαχείριση των κεφαλαιουχικών δαπανών του δημόσιου τομέα στο πλαίσιο της μεσοπρόθεσμης δημοσιονομικής πολιτικής της κυβέρνησης. Το πρόγραμμα παρέχει τεχνική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης, στον τομέα αυτό σε υπουργεία άλλης αρμοδιότητας.

Επαγγελματική & σχολική εκπαίδευση: τα υπάρχοντα συστήματα εκπαίδευσης για νέους και ενηλίκους δεν επαρκούν για τη στήριξη της οικονομικής αναδιάρθρωσης και την ανάπτυξη οικονομίας της αγοράς στο Μαυροβούνιο. Το πρόγραμμα θα εκσυγχρονίσει τα συστήματα αυτά σε δύο βασικούς τομείς που διαθέτουν το μεγαλύτερο δυναμικό άμεσης περαιτέρω οικονομικής ανάπτυξης στο Μαυροβούνιο (τουρισμός και κατεργασία ξυλείας) και θα διασφαλίσει ένα καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό, βελτιώνοντας την ποιότητα των υπηρεσιών και την ανταγωνιστικότητα του τομέα.

Ένα κονδύλιο βοήθειας ύψους 11,5 εκατ. EUR περίπου έχει προβλεφθεί για εκτέλεση από την Υπηρεσία το 2002. Θα επικεντρωθεί στους τομείς της δημόσιας διοίκησης, της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των μεταφορών και της αναδιάρθρωσης των επιχειρήσεων.

Βλέπε τους δύο βασικούς πίνακες στο παράρτημα A3

* Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, στις 31/12/2001 - κατά τομέα

* Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, στις 31/12/2001 - κατά αναληφθείσες υποχρεώσεις, συναφθείσες συμβάσεις, καταβληθέντα ποσά

Βλέπε επίσης Αξιολόγηση, ενότητα 6.3

5.2 Υλοποίηση των προγραμμάτων του 2001

Η χρηματοδοτική συμφωνία για το πρόγραμμα του 2001, με βάση έναν προϋπολογισμό 13,3 εκατ. EUR, υπογράφηκε τον Οκτώβριο του 2001. Μια πρόσθετη πίστωση ύψους 3 εκατ. EUR εγκρίθηκε από την επιτροπή CARDS στις 7 Δεκεμβρίου 2001 και θα διατεθεί έως το τέλος Ιανουαρίου. Το γενικό πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη να αποφευχθούν οι επικαλύψεις και να διασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα με δραστηριότητες από προηγούμενα προγράμματα (1999-2000) που βρίσκονται ήδη υπό εκτέλεση. Ένα σημαντικό στοιχείο των προηγούμενων αυτών προγραμμάτων περιλάμβανε παρεμβάσεις σε κρίσιμους τομείς όπως η επιχειρηματική ανάπτυξη, η εκπαίδευση, η γεωργία, τα δημόσια οικονομικά, τα μέσα ενημέρωσης και οι υποδομές. Το πρόγραμμα του 2001 έχει ως άξονα τρία βασικά στοιχεία:

Δημοτική ανάπτυξη (4,5 εκατ. EUR)

Έχουν επιλεγεί τέσσερις δήμοι: Ποντγκορίτσα, Mojkovac, Kolasin και Bijelo Polje. Η διαδικασία προσδιορισμού και εκτίμησης των αναγκών βρίσκεται υπό εξέλιξη. Στα μέσα Δεκεμβρίου προκηρύχθηκε κλειστή διαδικασία διαγωνισμού παροχής υπηρεσιών για την ανάπτυξη θεσμικών ικανοτήτων στους επιλεγμένους δήμους και για την παρακολούθηση των έργων (1 εκατ. EUR), και η υπογραφή των συμβάσεων αναμένεται στα τέλη Φεβρουαρίου 2002. Αυτή τη στιγμή καθορίζονται τα έργα υποδομής προτεραιότητας για το επενδυτικό στοιχείο (3,5 εκατ. EUR). Η υποβολή προσφορών και η ανάθεση των συμβάσεων θα συνεχιστεί κατά το πρώτο εξάμηνο του 2002.

Μεταφορές (9,0 εκατ. EUR)

Μια κλειστή διαδικασία διαγωνισμού για την ανάπτυξη θεσμικών ικανοτήτων στο υπουργείο Μεταφορών (ύψους 1 εκατ. EUR) προκηρύχθηκε στα μέσα Δεκεμβρίου και η υπογραφή των συμβάσεων αναμένεται για τα τέλη Φεβρουαρίου 2002. Από τους πέντε διαγωνισμούς έργου στο πλαίσιο του επενδυτικού στοιχείου (8 εκατ. EUR), οι τέσσερις είχαν προκηρυχθεί μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου ενώ οι συμβάσεις θα υπογραφούν έως τα μέσα Μαρτίου 2002. Ο διαγωνισμός για το τελευταίο έργο θα προκηρυχθεί τον Ιανουάριο 2002.

Θεσμική ανάπτυξη (1,2 εκατ. EUR)

Ο διαγωνισμός για την παροχή τεχνικής βοήθειας στη Στατιστική Υπηρεσία (0,6 εκατ. EUR) προκηρύχθηκε στα μέσα Δεκεμβρίου σε συνεργασία με τη Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Ολοκληρώνεται η κατάρτιση του περιορισμένου καταλόγου για την τεχνική βοήθεια διαχείρισης των δαπανών του δημόσιου τομέα και ο διαγωνισμός θα προκηρυχθεί έως τα τέλη Ιανουαρίου 2002.

Επαγγελματική και σχολική εκπαίδευση (1,0 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα εγκρίθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2001 και έχει δημοσιευθεί η προκήρυξη προμηθειών για το στοιχείο θεσμικής ανάπτυξης (0,8 εκατ. EUR). Οι διαγωνισμοί για το επενδυτικό στοιχείο (0,2 εκατ. EUR) θα προκηρυχθούν στις αρχές του 2002.

Διευκόλυνση τεχνικής και διοικητικής βοήθειας (0,6 εκατ. EUR)

Στοχεύει στην παροχή βραχυπρόθεσμης τεχνικής βοήθειας για την εκπόνηση έργων, την αξιολόγηση προσφορών, τη διενέργεια ελέγχων, κ.λπ. Η διευκόλυνση δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί.

5.3 Υλοποίηση των προγραμμάτων του 2000

Υποδομή (10,8 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα θα συμβάλλει στη συντήρηση και βελτίωση της υποδομής μεταφορών. Μεταξύ των έργων περιλαμβάνονται τα εξής:

Αποκατάσταση του οδικού άξονα Ποντγκορίτσα-Αεροδρομίου (1,9 εκατ. EUR)

Ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2001.

Ανέγερση της «Γέφυρας της ένωσης» στην Ποντγκορίτσα (2,9 εκατ. EUR)

Η σύμβαση έργου για το ποσό των 4,2 εκατ. EUR υπογράφηκε τον Αύγουστο 2001 και οι εργασίες συνεχίζονται και προβλέπεται να ολοκληρωθούν τον Απρίλιο 2003. Το υπόλοιπο των κεφαλαίων θα χορηγηθεί από την κυβέρνηση του Μαυροβουνίου και το Δήμο της Ποντγκορίτσα.

Αποκατάσταση οδικού δικτύου: παράκτιοι δρόμοι και οδική σύνδεση Bar-Ποντγκορίτσα (5,0 εκατ. EUR)

Έχουν υπογραφεί συμβάσεις για τα τέσσερα προβλεπόμενα κατασκευαστικά έργα, τα οποία είτε βρίσκονται υπό εξέλιξη είτε έχουν ολοκληρωθεί. Το σύνολο των έργων αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τον Μάιο του 2002. Λόγω των ανταγωνιστικών προσφορών που υποβλήθηκαν παραμένει ένα υπόλοιπο 1,2 εκατ. EUR που (μετά από συζητήσεις με το Υπουργείο Μεταφορών) θα χρηματοδοτήσει την αποκατάσταση σήραγγας στο βόρειο τμήμα του Μαυροβουνίου.

Θεσμική ανάπτυξη σε βασικά υπουργεία (0,8 εκατ. EUR)

Τον Νοέμβριο του 2001 υπογράφηκε σύμβαση τεχνικής βοήθειας για την επίβλεψη κατασκευαστικών δραστηριοτήτων και την τεχνική υποστήριξη του Υπουργείου Μεταφορών στον τομέα της οδικής διαχείρισης. Η ομάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Μαυροβούνιο.

Εκπαίδευση (3 εκατ. EUR)

Το έργο προβλέπει την ανέγερση δημοτικού σχολείου σε υποβαθμισμένη συνοικία της Ποντγκορίτσα. Η σύμβαση έργου υπογράφηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2001 και οι εργασίες κατασκευής έχουν ξεκινήσει. Λόγω των ευνοϊκών τιμών των προσφορών, υπάρχει ένα υπόλοιπο 750.000 EUR το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης άλλων σχολείων. Οι διαγωνισμοί θα προκηρυχθούν τον Ιανουάριο 2002.

Γεωργία (2,3 εκατ. EUR)

Γενικός στόχος του έργου είναι ο εκσυγχρονισμός του γαλακτοκομικού τομέα. Μία ομάδα τεχνικής βοήθειας και προμηθειών (0,4 εκατ. EUR) προσφέρει ήδη τη συνδρομή της στο Υπουργείο Γεωργίας για την εισαγωγή γαλακτοκομικού εξοπλισμού που πρόκειται να διανεμηθεί σε επιλεγμένες γαλακτοκομικές μονάδες και κτηνοτρόφους. Έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός για την παροχή εξοπλισμού άμελξης (1,7 εκατ. EUR) και η σύμβαση προμήθειας αναμένεται να υπογραφεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2002. Σε διαβούλευση με το Υπουργείο Γεωργίας, οριστικοποιούνται οι τεχνικές προδιαγραφές και προκηρύσσεται ο διαγωνισμός. Ο εξοπλισμός θα παραδοθεί υπό μορφή πίστωσης σε είδος. Ένα ποσό 0,2 εκατ. EUR έχει δεσμευθεί για την παρακολούθηση του προγράμματος.

Οικονομική & δημοσιονομική μεταρρύθμιση (2,9 εκατ. EUR)

Το πρόγραμμα προβλέπει την ενίσχυση του Υπουργείου Οικονομικών (1,3 εκατ. EUR) κατά τη διάρκεια της υπό εξέλιξη αναδιοργάνωσης των διαφόρων τμημάτων. Τον Δεκέμβριο υπογράφηκε σύμβαση παροχής υπηρεσιών για την παροχή της ακόλουθης μακροπρόθεσμης τεχνικής βοήθειας:

Γραφείο προϋπολογισμού: μακροπρόθεσμη τεχνική βοήθεια για προϋπολογισμούς περιοδικών και κεφαλαιουχικών προϋπολογισμών, καθορισμός χαρακτηριστικών προϋπολογισμού, ταμειακοί και μη ταμειακοί προϋπολογισμοί, προϋπολογισμοί προγράμματος, στόχοι απόδοσης.

Ταμείο: μακροπρόθεσμη τεχνική βοήθεια για την επέκταση του δικτύου, την ενημέρωση του νομοθετικού πλαισίου, την εισαγωγή διεθνών προτύπων σύνταξης εκθέσεων, διαχείριση ταμείου/οφειλών. διαχείριση ενεργητικού, κατάρτιση.

Εσωτερικός έλεγχος: μακροπρόθεσμη τεχνική βοήθεια για σχεδιασμό, εκτίμηση κινδύνου, αξιολόγηση συστημάτων, παρακολούθηση εσωτερικού ελέγχου και εκπαίδευση υπαλλήλων στις σύγχρονες τεχνικές και μεθοδολογίες ελέγχου.

Τεχνολογία πληροφοριών: μακροπρόθεσμη τεχνική βοήθεια για μια μονάδα πληροφορικής και τεχνολογίας στο Υπουργείο Οικονομικών σε σύνδεση με το έργο μηχανοργάνωσης και ένα πλήρως λειτουργικό σύστημα ταμείου.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης την παροχή και εγκατάσταση λογισμικού και την παροχή εξοπλισμού πληροφορικής στο Υπουργείο Οικονομικών (0,9 εκατ. EUR). Η σύμβαση υπογράφηκε τον Δεκέμβριο. Αυτή τη στιγμή διεξάγονται συζητήσεις με το Υπουργείο Οικονομικών για τη χρήση του υπολοίπου των κεφαλαίων.

5.4 Εκτέλεση των προγραμμάτων του 1998 & 1999

Ο προϋπολογισμός του 1999 έχει ανατεθεί και εκταμιευθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Μονάδα συντονισμού ενισχύσεων (0,8 εκατ. EUR)

Το υπό εξέλιξη αυτό έργο παρέχει βοήθεια στο Υπουργείο Οικονομικών (που έχει διοριστεί εθνικός συντονιστής ενισχύσεων), αυξάνοντας την ικανότητα συντονισμού και προγραμματισμού ενισχύσεων σε κεντρικό επίπεδο, εκπονώντας παράλληλα ένα πολυετές εθνικό στρατηγικό πρόγραμμα ανάπτυξης. Ο εμπειρογνώμονας μακροπρόθεσμης θητείας πρόκειται να αντικατασταθεί στις αρχές του 2002.

Μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης (1,2 εκατ. EUR)

Συνεχίζονται τρία έργα θεσμικής ανάπτυξης: η παροχή τεχνικής βοήθειας στο Κέντρο Εκπαίδευσης Δικαστών, με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού σώματος και την κατάρτιση δικαστικών λειτουργών. η παροχή τεχνικής βοήθειας στο Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης, με στόχο το σχεδιασμό ενός γενικού σχεδίου δράσης για την εκπόνηση νέας νομοθεσίας για το δημόσιο τομέα. και η παροχή τεχνικής βοήθειας στην Ένωση Δήμων (180.000 EUR), με στόχο τη δημιουργία μιας επαγγελματικά διαχειριζόμενης και λειτουργικής ένωσης που θα μπορέσει να ενισχύσει το σύστημα τοπικής αυτοδιοίκησης. Επίσης, τον Οκτώβριο υπογράφηκε σύμβαση για την παροχή εξοπλισμού πληροφορικής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και σε αρκετά δικαστήρια του Μαυροβουνίου. Η παράδοση του εξοπλισμού βρίσκεται σε εξέλιξη.

Ανάπτυξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) (4,2 εκατ. EUR)

Το έργο στηρίζει και ενθαρρύνει την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα, κυρίως των ΜΜΕ, με την εδραίωση ενός υγιούς επενδυτικού κλίματος. Υπογράφηκε χρηματοδοτική συμφωνία για την παροχή πιστωτικών κονδυλίων σε επιλεγμένες εμπορικές τράπεζες (3,0 εκατ. EUR) με την τράπεζα KFW. Γερμανικά διμερή κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για την παροχή τεχνικής βοήθειας στις επιλεγμένες εμπορικές τράπεζες. Άλλα συμπληρωματικά έργα τεχνικής βοήθειας (ύψους 1,2 εκατ. EUR περίπου) είναι η ίδρυση ενός Ευρωπαϊκού Πληροφοριακού Κέντρου Ανταπόκρισης (η σχετική σύμβαση υπογράφηκε τον Δεκέμβριο) και η θεσμική ενίσχυση του νεοϊδρυθέντος Οργανισμού Ανάπτυξης ΜΜΕ (η συνεχιζόμενη τεχνική βοήθεια θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2002).

Διευκόλυνση τεχνικής βοήθειας (0,8 εκατ. EUR)

Ένας σύμβουλος μακροοικονομικών θεμάτων παρέχει αυτή τη στιγμή τις υπηρεσίες του στο Γραφείο του Πρωθυπουργού. Έχει διοριστεί ομάδα τεχνικής βοήθειας προκειμένου να βοηθήσει στη διενέργεια μιας προκαταρκτικής εκτίμησης αναγκών για το πρόγραμμα δημοτικής ανάπτυξης.

Δημοσιονομική στήριξη για εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα (13 εκατ. EUR)

Το έργο έχει τη μορφή δημοσιονομικής στήριξης του εθνικού προϋπολογισμού του Μαυροβουνίου, με σκοπό την ελάφρυνση της τεράστιας δημοσιονομικής επιβάρυνσης που συνιστούσε η παροχή εγκαταστάσεων υγείας και καταλυμάτων στο ρεύμα των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων από το Κοσσυφοπέδιο κατά τη σύρραξη του 1999. Το πρόγραμμα στήριξης έληξε στις 30 Ιουνίου. Ο έλεγχος του έργου έχει ολοκληρωθεί και αντίγραφό του έχει διαβιβαστεί στο δικαιούχο.

Παροχή ενέργειας (2,5 εκατ. EUR)

Χορηγήθηκε δημοσιονομική ενίσχυση ύψους 2,2 εκατ. EUR για τη στήριξη της Βιομηχανίας Ηλεκτρικής Ενέργειας του Μαυροβουνίου (EPIM) στην πληρωμή ηλεκτρικής ενέργειας. Η συγκράτηση της τελικής τιμής χρέωσης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, κυρίως ΜΜΕ, έχει ολοκληρωθεί. Ένα ποσό 0,2 εκατ. EUR χρησιμοποιείται για την παροχή τεχνικής βοήθειας στο Υπουργείο Οικονομίας.

Στήριξη της ραδιοτηλεόρασης του Μαυροβουνίου (0,8 εκατ. EUR)

Το έργο θα στηρίξει τις δραστηριότητες που προβλέπονται στο «σχέδιο δράσης για την αλλαγή» το οποίο έχει εγκριθεί από τη διοίκηση της ραδιοτηλεόρασης RTV CG. Έχει υπογραφεί απ' ευθείας συμφωνία με τη World Service Television του BBC για παροχή βοήθειας στο μετασχηματισμό της κρατικής τηλεόρασης του Μαυροβουνίου σε έναν ανεξάρτητο ραδιοτηλεοπτικό κρατικό φορέα. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο Μαυροβούνιο σύμβουλος του BBC σε θέματα σύνταξης ο οποίος ασχολείται με τη βελτίωση της διαδικασίας συλλογής ειδήσεων και με τον προσδιορισμό και την εφαρμογή των ενδεδειγμένων προγραμμάτων κατάρτισης στη συντακτική διεύθυνση. Σε συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο Υπηρεσία χρηματοδοτεί μια κοινή πρωτοβουλία που στόχο έχει να συνδράμει τις αρχές του Μαυροβουνίου στην προσαρμογή του νομικού πλαισίου που διέπει τα μέσα ενημέρωσης στα σχετικά ευρωπαϊκά πρότυπα.

Ο προϋπολογισμός του 1998 έχει ανατεθεί πλήρως και έχει εκταμιευθεί σε σημαντικό βαθμό.

Γεωργία (1,0 εκατ. EUR)

Γενικός στόχος του έργου ήταν η δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης και επιχειρηματικών ευκαιριών στις αγροτικές περιοχές για επιλεγμένες στοχοθετημένες ομάδες (ανέργους, οικογένειες που βοηθούν πρόσφυγες, αγρότες, κ.λπ.). Η φάση 1 του έργου (παράδοση 1000 και πλέον μόσχων) έχει ολοκληρωθεί και τα βοοειδή έχουν διανεμηθεί στους δικαιούχους με τη μορφή πίστωσης σε είδος. Ωστόσο, η εισροή των κεφαλαίων υποκατάστασης δεν κρίνεται ικανοποιητική. Μια αποστολή αξιολόγησης μελέτησε το ζήτημα της γονιμότητας των αγελάδων που διανεμήθηκαν και υπέβαλε την αξιολόγησή της. Η δεύτερη φάση (παράδοση 1000 ακόμη μόσχων) ακυρώθηκε λόγω των επιδημιών σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας και αφθώδους πυρετού στην Ευρώπη. Τα κεφάλαια (1,0 εκατ. EUR) δεν μπορούν να ανακατανεμηθούν λόγω λήξης της περιόδου ανάληψης υποχρέωσης.

Μεταφορές (1 εκατ. EUR)

Γενικός στόχος του έργου ήταν η βελτίωση των τοπικών συγκοινωνιών και η ενίσχυση των υπηρεσιών ασθενοφόρου. Ως αποτέλεσμα, 3 λεωφορεία παραδόθηκαν στο Δήμο της Ποντγκορίτσα και 12 ασθενοφόρα διανεμήθηκαν σε 11 δήμους του Μαυροβουνίου. Το έργο έχει ολοκληρωθεί.

Εκπαίδευση (0,5 εκατ. EUR)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κληροδότησε στην Υπηρεσία ένα έργο του 1998, που έχει πλέον ολοκληρωθεί από το Βρετανικό Συμβούλιο. Τα προγράμματα σπουδών και οι μέθοδοι διδασκαλίας για τη στοιχειώδη εκπαίδευση σε επιλεγμένα βασικά μαθήματα αναθεωρήθηκαν. Επίσης εκπονήθηκε σχέδιο για την επαγγελματική κατάρτιση των εκπαιδευτικών στη διάρκεια των σπουδών, στην πράξη και δια βίου. Το Υπουργείο Παιδείας δέχθηκε επίσης βοήθεια στον καθορισμό ενός στρατηγικού σχεδίου για τη στοιχειώδη εκπαίδευση. Το έργο έχει ολοκληρωθεί.

Διευκόλυνση τεχνικής βοήθειας (1 εκατ. EUR)

Το ολοκληρωμένο πλέον έργο προέβλεπε την παροχή εμπειρογνωμοσύνης στο Υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να διευκολυνθεί η μεταρρύθμιση στους τομείς της επίβλεψης των τραπεζών και των θεμάτων ταμείου. Το έργο έχει ολοκληρωθεί.

Παροχή τεχνικής βοήθειας στο Γραφείο του Πρωθυπουργού (0,5 εκατ. EUR)

Στο πλαίσιο του προγράμματος πολιτικής και οικονομικής μεταρρύθμισης διορίστηκε σύμβουλος στο Γραφείο του Πρωθυπουργού. Το έργο ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο 2001.

6. Προγραμματισμοσ

6.1 Προγραμματισμός

Στο τέλος του 2000, το διοικητικό συμβούλιο της Υπηρεσίας είχε ήδη εγκρίνει τα αρχικά προγράμματα για το 2001. Στις αρχές του 2001, και καθώς τα διαθέσιμα κεφάλαια αυξήθηκαν στη διάρκεια του έτους, η Υπηρεσία υπέβαλε τις υπόλοιπες προτάσεις της σε σχέση με τα προγράμματα προς εξέταση και έγκριση ενώπιον του διοικητικού συμβουλίου.

Από τα μέσα του 2001 και μετά, η Υπηρεσία ασχολήθηκε με την προπαρασκευή των προτάσεών της για το πρόγραμμα του 2002, με στόχο να υποβάλει στο Διοικητικό Συμβούλιο τα προγράμματα για τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο έως τον Ιανουάριο 2002 και το πρόγραμμα για το Μαυροβούνιο έως τον Μάρτιο 2002. Η Υπηρεσία διατήρησε στενή επαφή με την Επιτροπή σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας προγραμματισμού, διασφαλίζοντας ότι τα προτεινόμενα έργα ήταν σύμφωνα με το έγγραφο εθνικής στρατηγικής (ΕΕΣ) της ΟΔΓ για την περίοδο 2002-2006 και το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα (ΠΕΠ) της χώρας για την περίοδο 2002-2004. Το ΕΕΣ και το ΠΕΠ, που οριστικοποιήθηκαν από την Επιτροπή το δεύτερο εξάμηνο του 2001, παρέχουν τώρα το πλαίσιο μέσα στο οποίο η Υπηρεσία εκπονεί όλες τις ετήσιες προτάσεις της.

Το ΕΕΣ της ΟΔΓ προσδιόρισε μια σειρά προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπίσουν η Σερβία, το Μαυροβούνιο και το υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ Κοσσυφοπέδιο. Στα προβλήματα αυτά περιλαμβάνεται η τρέχουσα απουσία ενός ενιαίου οικονομικού χώρου, οι θεσμικές και πολιτικές διαπλοκές στο εσωτερικό της ομοσπονδίας, η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση, τα ανίσχυρα δικαστικά συστήματα και η εκτεταμένη φτώχεια.

Το ΕΕΣ επισήμανε και άλλα εμπόδια που επηρεάζουν αρνητικά την ικανότητα της ΟΔΓ να αξιοποιήσει πλήρως τη Διαδικασία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης προκειμένου να επιτύχει μια αειφόρο και δίκαιη οικονομική ανάπτυξη, να αντιμετωπίσει κρίσιμα περιβαλλοντικά θέματα και να στηρίξει την ανάπτυξη του εμπορικού και του ιδιωτικού τομέα. Εξάλλου, η προαγωγή μιας πραγματικά δημοκρατικής κοινωνίας και η επίτευξη ικανοποιητικών κοινωνικών συνθηκών για τον πληθυσμό απαιτεί την καταβολή πρόσθετων προσπαθειών για τη μεταρρύθμιση των υπαρχόντων συστημάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, των συστημάτων παροχής υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, καθώς και την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης.

Αν και το ΕΕΣ επισημαίνει ότι υπάρχουν πολλοί τομείς που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τη βοήθεια της ΕΚ, αναγνωρίζει επίσης ότι η ΕΚ πρέπει να εστιαστεί σε έναν περιορισμένο αριθμό τομέων υψηλής προτεραιότητας, στους οποίους η κοινοτική βοήθεια μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη εφόσον παραμείνει επικεντρωμένη. Η Υπηρεσία ακολούθησε την ίδια αυτή φιλοσοφία και στην εκπόνηση των προτάσεων για το ετήσιο πρόγραμμα του 2002.

Οι προτάσεις για το νέο πρόγραμμα αξιοποιούν τη σημαντική βοήθεια ανασυγκρότησης και ανάπτυξης για την οποία έχει ήδη αναλάβει δέσμευση η ΕΚ. Η έμφαση για το 2002 έχει μετατοπιστεί στην ενίσχυση για την ανάπτυξη θεσμικών και γενικών ικανοτήτων ώστε να προετοιμαστεί η ΟΔΓ για τη μετάβασή της στην οικονομία της αγοράς και για την προσέγγιση με την ΕΕ, στο πλαίσιο της Διαδικασίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης. Το Κοσσυφοπέδιο συνεχίζει να έχει πολλές ανάγκες στον τομέα των υποδομών και το εν λόγω ετήσιο πρόγραμμα επιδιώκει να αντιμετωπίσει κάποιες από αυτές τις βασικές απαιτήσεις.

Ο σχεδιασμός των νέων προγραμμάτων έλαβε υπόψη τα διδάγματα που συνάχθηκαν στη διάρκεια της εκτέλεσης έργων σε όλη τη διάρκεια του 2001, συμπεριλαμβανομένων των πορισμάτων των αξιολογήσεων και των εκτιμήσεων κοινωνικού αντίκτυπου. Σε όλες τις ενδεδειγμένες φάσεις στη διάρκεια της διαδικασίας διαμόρφωσης των προτάσεων, υπήρξαν διαβουλεύσεις με τις αρχές σε ομοσπονδιακό επίπεδο και σε επίπεδο δημοκρατιών στην ΟΔΓ, καθώς και με τις αρχές της UNMIK στο Κοσσυφοπέδιο.

Τα προγράμματα βοήθειας της ΕΚ για τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και το Κοσσυφοπέδιο είναι σχεδιασμένα ώστε να αλληλοσυμπληρώνονται μεταξύ τους, καθώς και με τις δράσεις που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο της περιφερειακής στρατηγικής της Επιτροπής για την περίοδο 2002-2006.

6.2 Εξωτερικός συντονισμός

Η Υπηρεσία εκτέλεσε τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΚ έργα σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές της κεντρικής και τοπικής διοίκησης στη Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο και το Μαυροβούνιο. Επίσης υπήρξαν στενές διαβουλεύσεις και συντονισμός με τα κράτη μέλη της ΕΕ και με άλλους διεθνείς χορηγούς και οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στους ποικίλους τομείς που καλύπτονται από τα προγράμματα της ΕΚ. Η Υπηρεσία συμμετέχει στις διασκέψεις των χορηγών που οργανώνουν από κοινού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Διεθνής Τράπεζα προκειμένου να διασφαλιστεί ο διεθνής συντονισμός των δραστηριοτήτων των χορηγών. Ειδικότερα, η Υπηρεσία φιλοξενεί τακτικές συντονιστικές συναντήσεις με τους αντιπροσώπους των κρατών μελών της ΕΕ ανάλογα με τους τομείς λειτουργίας της. Πρόσθετες τομεακές συναντήσεις πραγματοποιούνται σε ειδικές περιπτώσεις με άλλες χώρες (όπως οι ΗΠΑ) και πιο τακτικά με τους κυριότερους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, κυρίως όσον αφορά στα θέματα πολιτικής. Ένας τέτοιος συντονισμός των προγραμμάτων με τις κρατικές αρχές και τους άλλους χορηγούς συνεχίζει να είναι ουσιαστικής σημασίας προκειμένου να μπορέσει η ΟΔΓ να μεγιστοποιήσει τα οφέλη που αποκομίζει από τη συνδυασμένη διεθνή προσπάθεια βοήθειας.

6.3 Αξιολόγηση

Οι εγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές αξιολόγησης, σε συμφωνία με τα γενικά πρότυπα αξιολόγησης της ΕΕ, ορίζουν το πλαίσιο για μια πρακτική, συστηματική και συμμετοχική προσέγγιση των εσωτερικών αξιολογήσεων στους κόλπους του Υπηρεσίας. Κάθε έργο ή πρόγραμμα εκτιμάται με βάση τη συνάφεια, την απόδοση, την αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα, τις επιπτώσεις και την αειφορία σε σχέση με τους γενικούς σκοπούς και τους δεδηλωμένους στόχους. Κάθε μεταγενέστερη αξιολόγηση περιλάμβανε μια φάση προπαρασκευής/έναρξης, μια επιτόπια αποστολή αξιολόγησης και επαρκή χρόνο για σύνταξη εκθέσεων, ενημέρωση και αναφορά, κατέληγε δε σε ένα έγγραφο που έδινε το περίγραμμα των δυνατών σημείων και των αδυναμιών που προσδιορίστηκαν στη διάρκεια της αποστολής, σε συνδυασμό με μια σειρά συστάσεων για την αξιοποίηση των πρώτων και τη διόρθωση των τελευταίων.

Δύο κοινές αποστολές επισκόπησης στον τομέα της ιδιωτικής ανάπτυξης στο Κοσσυφοπέδιο εξέτασαν το έργο της Προσωρινής Πιστωτικής Ένωσης (ΠΠΕ) (με τη Διεθνή Τράπεζα) και την Τράπεζα πολύ μικρών επιχειρήσεων (με την KFW). Λόγω του κοινωνικού χαρακτήρα της χρηματοδότησης πολύ μικρής κλίμακας, στην τελευταία αυτή αποστολή συμμετείχε ο υπεύθυνος εκτίμησης κοινωνικού αντίκτυπου της Υπηρεσίας στο Κοσσυφοπέδιο. Η αποστολή της ΠΠΕ εξέτασε τα υποδάνεια που έχουν εγκριθεί και εκταμιευθεί έως σήμερα. Αν και διαπίστωσε ότι η μεταφορά τραπεζικής και πιστωτικής εμπειρογνωμοσύνης στους τοπικούς υπαλλήλους μέσω τυπικής εκπαίδευσης, συμβουλής και καθοδήγησης ήταν επιτυχής, η αποστολή υπογράμμισε ότι η συνολική επιτυχία του έργου θα μπορούσε να αξιολογηθεί μόνο μετά την καταγραφή ενός σταθερού ιστορικού αποπληρωμής υποδανείων. Όταν στη συνέχεια διαπιστώθηκε το ικανοποιητικό ποσοστό αποπληρωμής, η ΠΠΕ έλαβε πρόσθετα κεφάλαια στη διάρκεια του έτους. Επίσης, η αποστολή για την Τράπεζα πολύ μικρών επιχειρήσεων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πρόοδος του πιστωτικού κονδυλίου, σε σχέση με τους αρχικούς στόχους, ήταν πολύ ικανοποιητική. Διενεργήθηκε επίσης έρευνα σε νοικοκυριά, στο πλαίσιο της οποίας αναλύθηκαν τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά των διαφόρων στοχοθετημένων ομάδων-δικαιούχων των υποδανείων. Διατυπώθηκαν δε συστάσεις για τον προσδιορισμό περαιτέρω έργων που μπορούν να γίνουν αποδεκτά από τράπεζες για τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου και για τις γυναίκες.

Η μονάδα εξέτασε επίσης το πρόγραμμα εισαγωγής βοοειδών (και τη σχετική δημιουργία θέσεων απασχόλησης) στο Μαυροβούνιο. Η έκθεση αξιολόγησης υποδεικνύει τους κινδύνους που ενέχονται για το ανανεούμενο κεφάλαιο και διατυπώνει συστάσεις για την ταχεία ανάκτηση του έργου. Η αποστολή διαπίστωσε ότι η αποτελεσματικότητα του έργου στην επίτευξη του κύριου στόχου - δηλαδή στην αύξηση της απασχόλησης και των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων - ήταν χαμηλή. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν πιο αποτελεσματικά μέσα για την αύξηση της απασχόλησης και των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων από τη διανομή εγκύων δαμάλεων. Διαπίστωσε επίσης ότι οι ανεπάρκειες στην εκτέλεση του προγράμματος οδηγούσαν σε περιορισμένα αποτελέσματα για τη διαβίωση ενός καθ' υπολογισμό 50% των δικαιούχων. Η Μονάδα, σε συνεργασία με υπαλλήλους της Υπηρεσίας στην Ποντγκορίτσα, είχε μια σειρά συναντήσεων σε ανώτατο επίπεδο στο Υπουργείο Γεωργίας, στις οποίες συζητήθηκαν συστάσεις - ιδίως σε σχέση με την ανακατανομή των αγελάδων προκειμένου να διασφαλίζονται οι συνθήκες στις οποίες διαβιούν.

Διενεργήθηκε επίσης αξιολόγηση του προγράμματος δημοτικών εμπειρογνωμόνων της ΕΕ στο Κοσσυφοπέδιο, προκειμένου να απαντηθούν ερωτήματα όπως σχετικά με τη συνέχιση του προγράμματος. Διαπίστωσε με ικανοποίηση το γεγονός ότι οι τοπικές αρχές είχαν πρόσβαση σε ένα σημαντικό δίκτυο δυναμικών και εξειδικευμένων υποψηφίων από τις τοπικές διοικήσεις της ΕΕ, αλλά κατέγραψε και τις αδυναμίες των πολύπλοκων συμβατικών διακανονισμών καθώς και ένα βαθμό ασυνεννοησίας μεταξύ των ειδικών και της προσωρινής κυβερνητικής δομής. Οι συστάσεις για επανεστίαση του προγράμματος και επισκόπηση του συστήματος παράδοσης συνεκτιμήθηκαν στο νέο πρόγραμμα για το 2002.

Το πρόγραμμα «Ενέργεια για τη Δημοκρατία» στη Σερβία αξιολογήθηκε τον Οκτώβριο. Η αποστολή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πρόγραμμα (που ξεκίνησε ως ένα μικρό πρόγραμμα το 1999 για να εξελιχθεί σε πρόγραμμα σημαντικού μεγέθους το 2000) σημείωσε μεγάλη επιτυχία τόσο στις προθεσμίες όσο και στην εκτέλεση και ότι οι γενικοί πρακτικοί και πολιτικοί στόχοι του είχαν επιτευχθεί. Οργανώθηκε μια περιορισμένη έρευνα σε επίπεδο δήμων, μονάδων κεντρικής θέρμανσης και μονάδων ισχύος και τα πορίσματα σχετικά με την κατάσταση της θέρμανσης τον προσεχή χειμώνα στην ορεινή Σερβία διαβιβάστηκαν στη διαχείριση.

Τον Νοέμβριο ολοκληρώθηκε μία εκ των προτέρων αξιολόγηση σχετικά με την παροχή στήριξης για την ίδρυση των «Οικονομικών Τάσεων του Μαυροβουνίου - ΜΟΝΕΤ».

Εν όψει της εκτέλεσής τους το 2002, συντάχθηκαν αξιολογήσεις με αντικείμενο το πρόγραμμα για τα εσωτερικά εκτοπισμένα άτομα, το Ταμείο Δημοτικών και Τοπικών Επενδύσεων στο Κοσσυφοπέδιο και το στεγαστικό πρόγραμμα του Κοσσυφοπεδίου.

7. Οικονομικα

Στις 31/12/2001 η Υπηρεσία ήταν υπεύθυνη για τη διαχείριση μιας σειράς προγραμμάτων βοήθειας της ΕΕ συνολικού ύψους 1,15 δισεκατ. EUR. Ορισμένα ήταν ήδη υπό εκτέλεση όταν ο Υπηρεσία ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη τους, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος τους τα προγράμματα αυτά εγκαινιάστηκαν από την Υπηρεσία.

Η κατανομή έχει ως εξής:

* 391 εκατ. EUR για τη Σερβία

* 695 εκατ. EUR για το Κοσσυφοπέδιο

* 59 εκατ. EUR για το Μαυροβούνιο.

Στο τέλος του 2001, είχαν συναφθεί συμβάσεις για το 85% του ανωτέρω ποσού (δηλ. για 1 δισεκατ. EUR), ενώ είχε εκταμιευθεί το 66% του ποσού (δηλ. 0,75 δισεκατ. EUR).

Στη διάρκεια του 2001, η Υπηρεσία εφάρμοσε τις τυποποιημένες διαδικασίες διαγωνισμού για την ανάθεση νέων συμβάσεων ύψους 0,5 δισεκατ. EUR. Από αυτές:

* 87% ανατέθηκαν μέσω ανοικτών διαγωνισμών και επιχορηγήσεων

* 13% ανατέθηκαν μέσω απλοποιημένων διαδικασιών.

Στη διάρκεια της περιόδου που καλύπτει η παρούσα έκθεση (2001) (και μη λαμβάνοντας υπόψη τα 45 εκατ. EUR που χορηγήθηκαν στο Κοσσυφοπέδιο λίγο πριν το τέλος του έτους), η Υπηρεσία σύναψε συμβάσεις για κεφάλαια μεγαλύτερου ύψους από εκείνα που της είχαν πρόσφατα ανατεθεί.

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Για τα προγράμματα βοήθειας, οι υπάλληλοι της Υπηρεσίας συνέταξαν και ανέθεσαν 814 συμβάσεις και πραγματοποίησαν 2570 πληρωμές.

Ο αριθμός των υπαλλήλων που ασχολείται με τις οικονομικές πτυχές των προγραμμάτων αυτών στη διάρκεια του 2001 (σε ανθρωποέτη) ήταν:

* 5 διεθνείς υπάλληλοι και 6,1 τοπικοί υπάλληλοι για την υποβολή των προσφορών και τη σύναψη των συμβάσεων.

* 2.7 διεθνείς υπάλληλοι και 6,2 τοπικοί υπάλληλοι για τις πληρωμές και τη λογιστική.

Ο μέσος αριθμός ημερών που χρειαζόταν για τη διεκπεραίωση ενός τιμολογίου από την Υπηρεσία το 2001 ήταν 17 ημέρες.

Τα τρέχοντα έξοδα της Υπηρεσίας στα δύο πρώτα έτη της δραστηριότητάς της (2000 και 2001) ανέρχονται σε 25,5 εκατομμύρια EUR, ποσό που αντιστοιχεί στο 2,3% του συνόλου των δύο τελικών προϋπολογισμών για τα συγκεκριμένα έτη.

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Ο συνολικός προϋπολογισμός για το 2000 περιλαμβάνει 171 εκατ. EUR που εισπράχθηκαν τον Δεκέμβριο του 2000 για εκτέλεση εντός του 2001

Δεδομένης της συσσώρευσης, από χρονιά σε χρονιά, εξελισσόμενων προγραμμάτων και της μείωσης της βοήθειας προς το Κοσσυφοπέδιο, προβλέπεται ότι το ποσοστό των δαπανών λειτουργίας του 2002 επί του συνολικού προϋπολογισμού ενδέχεται να αυξηθεί.

Το 2001, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διόρισε δημοσιονομικό ελεγκτή απασχολούμενο εξ ολοκλήρου με τις δραστηριότητες της Υπηρεσίας. Η τελευταία διενήργησε ελέγχους που αντιστοιχούσαν σε 165 εργάσιμες ημέρες, από τις οποίες οι 70 διατέθηκαν στα διάφορα επιχειρησιακά κέντρα και στην έδρα της.

Τον Νοέμβριο του 2001, το Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσίευσε Έκθεση σχετικά με τους δημοσιονομικούς λογαριασμούς του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ανασυγκρότησης και την εκτέλεση της ενίσχυσης στο Κοσσυφοπέδιο για το οικονομικό έτος 2000. Ακολουθούν ορισμένα αποσπάσματα της έκθεσης αυτής:

Η εξέταση αυτή έδωσε τη δυνατότητα στο Συνέδριο να λάβει την εύλογη διαβεβαίωση ότι οι ετήσιοι λογαριασμοί του οικονομικού έτους που έκλεισε στις 31 Δεκεμβρίου 2000 είναι αξιόπιστοι και ότι οι υποκείμενες πράξεις είναι, στο σύνολό τους, νόμιμες και κανονικές.

Η αποδοτικότητα της διοίκησης του Οργανισμού είναι υψηλή και η σχέση του αριθμού των υπαλλήλων ως προς τη συνολική αξία της διαχειριζόμενης ενίσχυσης χαμηλή. Τόσο κατά τη σύναψη συμβάσεων όσο και κατά τις πληρωμές για επιχειρησιακές δραστηριότητες, ο Οργανισμός υπήρξε ταχύτατος. Επιπλέον, όσον αφορά την εφαρμογή του προγράμματος, ο Οργανισμός κατάφερε να επιτύχει τους περισσότερους από τους φιλόδοξους στόχους του που καθόρισε για το έτος 2000 στους τομείς της ενέργειας, της στέγης, των μεταφορών και της γεωργίας. Η αποδοτικότητα του Οργανισμού οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στο υψηλό επίπεδο δέσμευσης των υπαλλήλων του.

Το ευνοϊκό μέσο κόστος της αποκατάστασης των κατοικιών που χρηματοδοτήθηκε μέσω του Οργανισμού σε σύγκριση με άλλους χορηγούς είναι ένας καλός δείκτης ότι ελήφθησαν υπόψη όχι μόνο οι εκτιμήσεις αποδοτικότητας, αλλά επίσης και εκείνες της οικονομικότητας.

Η πολύ ευέλικτη εφαρμογή των κανόνων που ισχύουν, πράγμα το οποίο είχε ως αποτέλεσμα ο Οργανισμός να διατρέξει κινδύνους, έδωσε τη δυνατότητα επίσης σε πολλές τοπικές και περιφερειακές εταιρείες να συμμετάσχουν στη διαδικασία ανασυγκρότησης. Τούτο συνέβαλε στη μείωση των δαπανών αποκατάστασης και στην τόνωση της ανάκαμψης της οικονομίας στις Βαλκανικές χώρες, οι οποίες έχουν σοβαρά πληγεί από τις συγκρούσεις στην περιοχή κατά την τελευταία δεκαετία.

Η σημαντική απόδοση του Οργανισμού οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι το 2000 εστίασε τους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους του σε έναν περιορισμένο αριθμό τομέων προτεραιότητας.

Τον Ιούλιο του 2001, μία αντιπροσωπεία της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επισκέφθηκε την έδρα της Υπηρεσίας στη Θεσσαλονίκη. Ακολούθως, η αντιπροσωπεία εξέδωσε δελτίο Τύπου, στο οποίο εξήρε «την ικανότητα [της Υπηρεσίας] να συνδυάζει την ταχεία και αποτελεσματική υλοποίηση προγραμμάτων αναπτυξιακής βοήθειας με τον αυστηρό δημοσιονομικό έλεγχο».

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

8. Γενικεσ Υπηρεσιεσ

8.1 Διοίκηση

Στελέχωση

Στο τέλος του έτους, ο αριθμός των υπαλλήλων ανερχόταν σε 241. Εξάλλου, επίκειται η στελέχωση του νέου επιχειρησιακού κέντρου της Υπηρεσίας στα Σκόπια (ΠΓΔΜ).

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* συμπεριλαμβανομένων των 2 υπαλλήλων του γραφείου υποστήριξης στα Σκόπια

Εγκαταστάσεις

Ενώ τα γραφεία στη Θεσσαλονίκη και την Ποντγκορίτσα διατίθενται δωρεάν από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις, η Υπηρεσία είναι υποχρεωμένη να καταβάλλει ενοίκιο για το επιχειρησιακό κέντρο της στο Βελιγράδι. Στην Πρίστινα, η UNMIK ζήτησε από την Υπηρεσία να εκκενώσει τα γραφεία της στο Μουσείο του Κοσσυφοπεδίου τα οποία θα διατεθούν στο νεοεκλεγέντα πρόεδρο. Ωστόσο, συμφώνησε να της παραχωρήσει, χωρίς υποχρέωση καταβολής ενοικίου, ένα άλλο κτίριο το οποίο οφείλει να ανακαινίσει η Υπηρεσία. Έχουν επίσης βρεθεί οι κατάλληλες εγκαταστάσεις για το νέο επιχειρησιακό κέντρο στα Σκόπια. Η Υπηρεσία διαπραγματεύεται επίσης μια συμφωνία για το καθεστώς των γραφείων με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ανάλογη με αυτή που ισχύει στις Δημοκρατίες της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου) ώστε να καθοριστούν προνόμια και ασυλίες για τους υπαλλήλους και τα γραφεία στα Σκόπια.

8.2 Πληροφόρηση & επικοινωνία

Στο τέλος Δεκεμβρίου 2001, η μονάδα πληροφόρησης και επικοινωνίας της Υπηρεσίας διέθετε υπαλλήλους και στις τέσσερις πόλεις. Η μονάδα καθορίζει τη γενική στρατηγική και ορίζει μια σειρά συστημάτων και εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο όλων των δραστηριοτήτων (μεταξύ άλλων εισαγωγικά φυλλάδια τύπου «τηλεκάρτας», σε όλες τις τοπικές γλώσσες και σε όλα τα επιχειρησιακά κέντρα, η ιστοθέση της Υπηρεσίας στη διεύθυνση http://www.ear.eu.int, μια κοινή βάση δεδομένων επαφής, θεματολογικά δελτία, αφίσες, πίνακες παρουσίασης, οπτικές και γραπτές κατευθυντήριες γραμμές αναγνώρισης ταυτότητας, κ.λπ.). Η Υπηρεσία καλλιέργησε επωφελείς σχέσεις με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης και άλλους διαύλους στη Σερβία, το Κοσσυφοπέδιο και το Μαυροβούνιο, καθώς και σε κράτη μέλη. Η Υπηρεσία φιλοξένησε αρκετές ομάδες βουλευτών της ΕΕ στη διάρκεια του έτους, όπως μέλη της αντιπροσωπείας για τις σχέσεις με τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Κοινής Ασφαλείας και Αμυντικής Πολιτικής, της Επιτροπής Προϋπολογισμών και της Επιτροπής Ελέγχου του Προϋπολογισμού. Φιλοξένησε επίσης τον Επίτροπο Εξωτερικών Σχέσεων, κ. Patten. Στη σημαντική παρουσία της Υπηρεσίας στα μέσα ενημέρωσης στη διάρκεια του έτους περιλαμβάνεται ένα οκτάλεπτο ρεπορτάζ στον τηλεοπτικό σταθμό Euronews που προβλήθηκε σε οκτώ γλώσσες και το οποίο παρακολούθησαν έως και 20 εκατομμύρια τηλεθεατές.

Παραρτημα A1 - Βασικά Στατιστικά Στοιχεία: ΣΕΡΒΙΑ

Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στη Δημοκρατία της Σερβίας, στις 31/12/2001 - κατά τομέα

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη για προγράμματα που στο παρελθόν διαχειριζόταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στη Δημοκρατία της Σερβίας, στις 31/12/2001 - κατά αναληφθείσες υποχρεώσεις, συναφθείσες συμβάσεις, καταβληθέντα ποσά

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη για προγράμματα που στο παρελθόν διαχειριζόταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Παραρτημα A2 - Βασικά Στατιστικά Στοιχεία: Κοσσυφοπέδιο

Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στο Κοσσυφοπέδιο, στις 31/12/2001 - κατά τομέα

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη για προγράμματα που στο παρελθόν διαχειριζόταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στο Κοσσυφοπέδιο, στις 31/12/2001 - κατά αναληφθείσες υποχρεώσεις, συναφθείσες συμβάσεις, καταβληθέντα ποσά

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη για προγράμματα που στο παρελθόν διαχειριζόταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Παραρτημα A3 - Βασικά Στατιστικά Στοιχεία: Δημοκρατία του Μαυροβουνίου

Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, στις 31/12/2001 - κατά τομέα

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη για προγράμματα που στο παρελθόν διαχειριζόταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Κεφάλαια της ΕΚ υπό τη διαχείριση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Ανασυγκρότηση για εκτέλεση στη Δημοκρατία της Σερβίας, στις 31/12/2001 - κατά αναληφθείσες υποχρεώσεις, συναφθείσες συμβάσεις, καταβληθέντα ποσά

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

* Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ανασυγκρότηση ανέλαβε τη διαχειριστική ευθύνη για προγράμματα που στο παρελθόν διαχειριζόταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Παραρτημα B - Συνεδριάσεις Διοικητικού Συμβουλίου της Υπηρεσιασ 2001

Ημερομηνία // Κύρια θέματα συζήτησης και ληφθείσες αποφάσεις

27-28/02/2001 // Συζήτηση του προγράμματος 2001 για τη Σερβία

Έγκριση ετήσιας έκθεσης 2000

Ανταλλαγή απόψεων με τον πυλώνα IV της UNMIK και συζήτηση της κοινωνικής διάστασης του προγράμματος της Υπηρεσίας για το Κοσσυφοπέδιο

Έγκριση του σχεδίου προϋπολογισμού της Υπηρεσίας για το 2002 προς υποβολή στην Επιτροπή και αποδοχή της 1ης αναθεώρησης του προϋπολογισμού 2001 της Υπηρεσίας

18/05/2001 // Έγκριση των κατευθυντήριων γραμμών αξιολόγησης, των αρχών που διέπουν την ανάθεση των συμβάσεων και της απόφασης για παράταση των συμβάσεων των διεθνών υπαλλήλων της Υπηρεσίας (προσωρινοί υπάλληλοι)

Συζήτηση της έκθεσης προόδου με θέμα την εκτέλεση των προγραμμάτων στο Κοσσυφοπέδιο, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο

Έγκριση του αναθεωρημένου πίνακα προσωπικού, της διόρθωσης ορισμένων κονδυλίων του προϋπολογισμού και της μεταφοράς των πιστώσεων του 2000

Επιλογή των νέων αντιπροσώπων των κρατών μελών για τη Συμβουλευτική Επιτροπή Αγορών και Συμβάσεων της Υπηρεσίας

02/07/2001 // Συζήτηση του πρόσθετου προγράμματος στήριξης 2001 για το Κοσσυφοπέδιο και του προγράμματος στήριξης για το Μαυροβούνιο

Έγκριση της 2ης αναθεώρησης του προϋπολογισμού 2001 της Υπηρεσίας

21/09/2001 // Συζήτηση του πρόσθετου προγράμματος στήριξης 2001 για τη Σερβία, του προγράμματος αξιολόγησης 2001 και των ενημερωτικών δραστηριοτήτων της Υπηρεσίας

Ανταλλαγή απόψεων με τον πυλώνα IV της UNMIK σχετικά με τις δραστηριότητες στο Κοσσυφοπέδιο και με σουηδική ΜΚΟ σχετικά με το ρόλο των γυναικών στην ανασυγκρότηση

Ενημέρωση σχετικά με το πρόγραμμα πρόσθετης στήριξης 2001 για το Μαυροβούνιο (οριστικοποίηση μέσω γραπτής διαδικασίας)

Έγκριση της πολιτικής προώθησης της Υπηρεσίας, έγκριση του 2ου αναθεωρημένου πίνακα προσωπικού και έγκριση της 3ης αναθεώρησης του προϋπολογισμού 2001 της Υπηρεσίας (το τελευταίο μέσω γραπτής διαδικασίας)

18/12/2001 // Ματαιώθηκε λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών (οι αποφάσεις για την ίδρυση νέου επιχειρησιακού κέντρου στα Σκόπια και για τον προϋπολογισμό 2002 της Υπηρεσίας μέσω γραπτής διαδικασίας)

Παραρτημα Γ - Οργανόγραμμα Υπηρεσιασ

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Σημείωση: από τον Ιανουάριο 2002 λειτουργεί ένα νέο επιχειρησιακό κέντρο στα Σκόπια, ΠΓΔΜ.

Παραρτημα Δ - Προϋπολογισμός Υπηρεσιασ 2001

Έσοδα (EUR)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

Δαπάνες (σε EUR)

>ΘΕΣΗ ΠIΝΑΚΑ>

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ E - Σημεία επαφής

Έδρα

Θεσσαλονίκη - Εγνατία 4, Θεσσαλονίκη 54626, Ελλάδα

Τηλ. +30 310 505 100, αριθ. τηλεομ. +30 310 505 172

Επιχειρησιακά κέντρα

Βελιγράδι - Vasina 2-4, 11000 Belgrade, the Republic of Serbia

Τηλ. +381 11 30 234 00, αριθ. τηλεομ. +381 11 30 234 55

Πρίστινα - The Museum, Miladin Popovic, Pristina, Kosovo

Τηλ. +381 38 513 1 200, αριθ. τηλεομ. +381 38 549 963

Ποντγκορίτσα - Urb. Parcel 137, Gorica C, 81000 Podgorica, the Republic of Montenegro

Τηλ. +381 81 231 740, αριθ. τηλεομ. +381 81 231 741

Σκόπια - Makedonija 11 (1ος όροφος), 1000 Skopje, former Yugoslav Republic of Macedonia (fYROM)

Τηλ. +389 2 109 895, αριθ. τηλεομ. +389 2 124 760

info@ear.eu.int

www.ear.eu.int