14.11.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 304/75

(1)

Η ελευθέρωση υδραργύρου συνιστά, ως γνωστό, απειλή για τον πλανήτη, η οποία δικαιολογεί την ανάληψη δράσης σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.

(2)

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Η κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο», τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2005, και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2006 (3), σχετικά με τη στρατηγική αυτή, είναι αναγκαίο να μειωθεί ο κίνδυνος έκθεσης του ανθρώπου και του περιβάλλοντος στον υδράργυρο.

(3)

Τα μέτρα που λαμβάνονται σε κοινοτικό επίπεδο πρέπει να θεωρούνται μέρος της παγκόσμιας προσπάθειας που καταβάλλεται για τη μείωση του κινδύνου έκθεσης στον υδράργυρο, ιδίως στο πλαίσιο του προγράμματος του UNEP (Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον) για τον υδράργυρο.

(4)

Το κλείσιμο των μεταλλείων υδραργύρου στην Κοινότητα προκαλεί περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα. Θα πρέπει να συνεχισθεί η στήριξη σχεδίων και άλλων πρωτοβουλιών από το διαθέσιμο μηχανισμό χρηματοδότησης, προκειμένου οι θιγόμενες περιοχές να μπορέσουν να εξεύρουν βιώσιμες λύσεις για το τοπικό περιβάλλον, την απασχόληση και τις οικονομικές τους δραστηριότητες.

(5)

Οι εξαγωγές μεταλλικού υδραργύρου, μεταλλεύματος κιννάβαρης, χλωριούχου υδραργύρου, οξειδίου υδραργύρου και μειγμάτων μεταλλικού υδραργύρου με άλλες ουσίες, συμπεριλαμβανομένων κραμάτων υδραργύρου, με συγκέντρωση υδραργύρου τουλάχιστον 95 % βάρους προς βάρος από την Κοινότητα θα πρέπει να απαγορευτούν, προκειμένου να μειωθεί σημαντικά η προσφορά υδραργύρου παγκοσμίως.

(6)

Η απαγόρευση των εξαγωγών θα δημιουργήσει στην Κοινότητα σημαντικό πλεόνασμα υδραργύρου, η επανεισαγωγή του οποίου στην αγορά θα πρέπει να αποφευχθεί. Θα πρέπει, συνεπώς, να διασφαλισθεί η ασφαλής αποθήκευση του υδραργύρου αυτού στην Κοινότητα.

(7)

Προκειμένου να προβλεφθούν δυνατότητες ασφαλούς αποθήκευσης του μεταλλικού υδραργύρου που θεωρείται απόβλητο, είναι σκόπιμο να επιτραπεί παρέκκλιση από το άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχείο α) της οδηγίας 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999, περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων (4), για ορισμένους τύπους χώρων υγειονομικής ταφής, και να κηρυχθούν ανεφάρμοστα, για την ανακτήσιμη προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους σε επίγειες εγκαταστάσεις οι οποίες χρησιμοποιούνται και είναι εξοπλισμένες για το σκοπό αυτό, τα κριτήρια του σημείου 2.4 του παραρτήματος της απόφασης 2003/33/ΕΚ του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2002, για τον καθορισμό κριτηρίων και διαδικασιών αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής σύμφωνα με το άρθρο 16 και το παράρτημα II της οδηγίας 1999/31/ΕΚ (5).

(8)

Οι υπόλοιπες διατάξεις της οδηγίας 1999/31/ΕΚ θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλες τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης μεταλλικού υδραργύρου που θεωρείται απόβλητο. Τούτο περιλαμβάνει την απαίτηση του άρθρου 8 στοιχείο α) σημείο iv) της εν λόγω οδηγίας, σύμφωνα με την οποία ο αιτών την άδεια παρέχει επαρκή εχέγγυα, υπό μορφή χρηματοοικονομικής ή άλλης ισοδύναμης εγγύησης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι εκπληρούνται οι υποχρεώσεις (συμπεριλαμβανομένων των σχετικών με τη μέριμνα έπειτα από την παύση λειτουργίας) που απορρέουν από την άδεια και τηρούνται οι διαδικασίες παύσης λειτουργίας. Επιπλέον, η οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (6) εφαρμόζονται σε τέτοιες εγκαταστάσεις αποθήκευσης.

(9)

Για την προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους σε επίγειες εγκαταστάσεις, οι οποίες χρησιμοποιούνται και είναι εξοπλισμένες για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να ισχύει η οδηγία 96/82/ΕΚ του Συμβουλίου, της 9ης Δεκεμβρίου 1996, για την αντιμετώπιση των κινδύνων σοβαρών ατυχημάτων σχετιζομένων με επικίνδυνες ουσίες (7).

(10)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να ισχύει υπό την επιφύλαξη του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2006, για τις μεταφορές αποβλήτων (8). Ωστόσο, προκειμένου να καταστεί εφικτή η κατάλληλη διάθεση του μεταλλικού υδραργύρου στην Κοινότητα, οι αρμόδιες αρχές προορισμού και αποστολής προτρέπονται να μην προβάλλουν αντιρρήσεις για μεταφορές μεταλλικού υδραργύρου που θεωρείται απόβλητο κατά το άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο α), του εν λόγω κανονισμού. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006, στην περίπτωση επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται στο κράτος μέλος αποστολής σε τόσο μικρή συνολική ποσότητα ετησίως, ώστε η δημιουργία νέας εξειδικευμένης εγκατάστασης διάθεσης στο εν λόγω κράτος μέλος να είναι αντιοικονομική, το άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο α), του εν λόγω κανονισμού δεν εφαρμόζεται.

(11)

Για να εξασφαλιστεί αποθήκευση αβλαβής για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον, η αξιολόγηση της ασφάλειας που απαιτείται βάσει της απόφασης 2003/33/ΕΚ για την υπόγεια αποθήκευση θα πρέπει να συμπληρωθεί με ειδικές διατάξεις και να εφαρμόζεται και στη μη υπόγεια αποθήκευση. Δεν θα πρέπει να επιτρέπονται δραστηριότητες οριστικής διάθεσης μέχρι να εγκριθούν οι ειδικές απαιτήσεις και τα κριτήρια αποδοχής. Οι συνθήκες αποθήκευσης σε αλατωρυχείο ή σε βαθιά, υπόγεια, σκληρά πετρώματα, κατάλληλα για τη διάθεση μεταλλικού υδραργύρου, θα πρέπει ιδίως να τηρούν τις αρχές προστασίας των υπογείων υδάτων από τον υδράργυρο, πρόληψης των εκπομπών ατμών υδραργύρου, της μη διαπερατότητας έναντι των περιρρεόντων υγρών και αερίων και —σε περίπτωση μόνιμης αποθήκευσης— του ασφαλούς εγκλεισμού των αποβλήτων στο τέλος της διαδικασίας παραμόρφωσης των ορυχείων. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να προστεθούν στα παραρτήματα της οδηγίας 1999/31/ΕΚ, όταν τροποποιηθούν για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού.

(12)

Οι συνθήκες αποθήκευσης σε επίγειες εγκαταστάσεις θα πρέπει ιδίως να τηρούν τις αρχές της αναστρεψιμότητας της αποθήκευσης, της προστασίας του υδραργύρου έναντι του ύδατος της ατμόσφαιρας, της μη διαπερατότητας έναντι του εδάφους και της πρόληψης των εκπομπών ατμών υδραργύρου. Τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να προστεθούν στα παραρτήματα της οδηγίας 1999/31/ΕΚ, όταν τροποποιηθούν για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού. Η επίγεια αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου θα πρέπει να θεωρείται προσωρινή λύση.

(13)

Η βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων θα πρέπει να διαβιβάσει στην Επιτροπή και στις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερομένων κρατών μελών όλα τα στοιχεία που αφορούν τη διάλυση κυψελών υδραργύρου στις εγκαταστάσεις της, ώστε να διευκολύνει την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Οι βιομηχανικοί τομείς που ανακτούν υδράργυρο από τον καθαρισμό φυσικού αερίου ή ως παραπροϊόν από εργασίες εξόρυξης και τήξης μη σιδηρούχων μετάλλων, θα πρέπει επίσης να διαβιβάζουν τα σχετικά στοιχεία στην Επιτροπή και στις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερομένων κρατών μελών. Η Επιτροπή θα πρέπει να δημοσιοποιεί τις πληροφορίες αυτές.

(14)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν πληροφορίες σχετικά με τις άδειες που εκδίδουν για τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης, καθώς και με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και τις επιπτώσεις του στην αγορά, ώστε να καταστεί δυνατή η αξιολόγησή του εν ευθέτω χρόνω. Οι εισαγωγείς, οι εξαγωγείς και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υποβάλλουν πληροφορίες σχετικά με τις μεταφορές και τη χρήση μεταλλικού υδραργύρου, μεταλλεύματος κιννάβαρης, χλωριούχου υδραργύρου, οξειδίου υδραργύρου και μειγμάτων μεταλλικού υδραργύρου με άλλες ουσίες, συμπεριλαμβανομένων κραμάτων υδραργύρου, με συγκέντρωση υδραργύρου τουλάχιστον 95 % βάρους προς βάρος.

(15)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν τις εφαρμοστέες κυρώσεις για παραβάσεις του παρόντος κανονισμού, οι οποίες θα επιβάλλονται σε φυσικά και νομικά πρόσωπα. Οι κυρώσεις αυτές θα πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

(16)

Είναι σκόπιμο να οργανωθεί ανταλλαγή πληροφοριών με τα ενδιαφερόμενα μέρη, προκειμένου να εκτιμηθεί η ανάγκη θέσπισης συμπληρωματικών μέτρων για τις εξαγωγές, τις εισαγωγές και την αποθήκευση υδραργύρου και για τις ενώσεις υδραργύρου και τα προϊόντα που περιέχουν υδράργυρο, με την επιφύλαξη των κανόνων ανταγωνισμού της συνθήκης, και ιδίως του άρθρου 81 αυτής.

(17)

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνουν την παροχή τεχνικής βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες και τις χώρες με οικονομίες σε μεταβατικό στάδιο, ειδικότερα βοήθειας που διευκολύνει τη μεταστροφή προς εναλλακτικές χωρίς υδράργυρο τεχνολογίες και την τελική σταδιακή κατάργηση των χρήσεων και ελευθερώσεων υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου.

(18)

Η έρευνα για την ασφαλή διάθεση του υδραργύρου, καθώς και για διάφορες τεχνικές σταθεροποίησης ή άλλους τρόπους ακινητοποίησης του υδραργύρου, είναι συνεχής. Η Επιτροπή θα πρέπει να παρακολουθεί κατά προτεραιότητα την εν λόγω έρευνα και να υποβάλει έκθεση το συντομότερο δυνατόν. Οι πληροφορίες αυτές είναι σημαντικές για να αποτελέσουν έγκυρη βάση για την αναθεώρηση του παρόντος κανονισμού με σκοπό την επίτευξη του στόχου του.

(19)

Η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη αυτές τις πληροφορίες όταν υποβάλλει έκθεση αξιολόγησης, προκειμένου να εκτιμήσει τυχόν ανάγκη τροποποίησης του παρόντος κανονισμού.

(20)

Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις όσον αφορά την προσφορά και τη ζήτηση υδραργύρου, και ιδίως τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις, και να υποβάλλει σχετικές εκθέσεις που θα καθιστούν δυνατό να εκτιμάται η συνοχή της συνολικής προσέγγισης.

(21)

Τα μέτρα που απαιτούνται για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού όσον αφορά την προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου σε ορισμένες εγκαταστάσεις στις οποίες αυτός αναφέρεται, θα πρέπει να θεσπισθούν σύμφωνα με την οδηγία 1999/31/ΕΚ, λαμβανομένης υπόψη της άμεσης σύνδεσης του παρόντος κανονισμού με την εν λόγω οδηγία.

(22)

Δεδομένου ότι ο στόχος του παρόντος κανονισμού, ήτοι η μείωση της έκθεσης σε υδράργυρο διά της απαγορεύσεως των εξαγωγών και της επιβολής υποχρεώσεως αποθήκευσης, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, και μπορεί συνεπώς, λόγω του αντίκτυπου στη διακίνηση των εμπορευμάτων και στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, καθώς και λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα της ρύπανσης από τον υδράργυρο, να επιτευχθεί καλύτερα σε κοινοτικό επίπεδο, η Κοινότητα δύναται να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της συνθήκης. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας του ιδίου άρθρου, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του εν λόγω στόχου,

α)

ο μεταλλικός υδράργυρος που δεν χρησιμοποιείται πλέον στη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων·

β)

ο μεταλλικός υδράργυρος που προκύπτει από τον καθαρισμό του φυσικού αερίου·

γ)

ο μεταλλικός υδράργυρος που προκύπτει από εργασίες εξόρυξης και τήξης μη σιδηρούχων μετάλλων και

δ)

ο μεταλλικός υδράργυρος που αποκτάται από μετάλλευμα κιννάβαρης στην Κοινότητα μετά τις 15 Μαρτίου 2011.

α)

να αποθηκεύεται προσωρινά για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους ή μόνιμα (εργασίες διάθεσης D 15 ή D 12 αντίστοιχα, κατά τον ορισμό στο παράρτημα ΙΙ Α της οδηγίας 2006/12/ΕΚ) σε αλατωρυχεία κατάλληλα για τη διάθεση μεταλλικού υδραργύρού ή σε βαθιά, υπόγεια, σκληρά πετρώματα που προσφέρουν ισοδύναμο επίπεδο ασφάλειας και συγκράτησης με τα αλατωρυχεία· ή

β)

να αποθηκεύεται προσωρινά (εργασία διάθεσης D 15 κατά τον ορισμό στο παράρτημα ΙΙ Α της οδηγίας 2006/12/ΕΚ) για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους σε επίγειες εγκαταστάσεις οι οποίες χρησιμοποιούνται και είναι εξοπλισμένες για την προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου. Στην περίπτωση αυτή, δεν εφαρμόζονται τα κριτήρια του σημείου 2.4 του παραρτήματος της απόφασης 2003/33/ΕΚ.

α)

ποσότητες, τιμές, χώρα καταγωγής και χώρα προορισμού, καθώς και σκοπούμενη χρήση του μεταλλικού υδραργύρου που εισέρχεται στην Κοινότητα·

β)

ποσότητες, χώρα καταγωγής και χώρα προορισμού του μεταλλικού υδραργύρου που θεωρείται απόβλητο, ο οποίος αποτελεί αντικείμενο διασυνοριακών συναλλαγών εντός της Κοινότητας.

α)

βέλτιστη εκτίμηση της συνολικής ποσότητας υδραργύρου που βρίσκεται ακόμη σε χρήση σε κυψέλη υδραργύρου στον τομέα χλωρίου-αλκαλίων·

β)

συνολική ποσότητα υδραργύρου που είναι αποθηκευμένη στην εγκατάσταση·

γ)

ποσότητα αποβλήτων υδραργύρου που έχει σταλεί σε μεμονωμένες εγκαταστάσεις προσωρινής ή μόνιμης αποθήκευσης, τοποθεσία και στοιχεία επικοινωνίας για τις εν λόγω εγκαταστάσεις.

α)

ποσότητα υδραργύρου που ανακτήθηκε·

β)

ποσότητα υδραργύρου που έχει σταλεί σε μεμονωμένες εγκαταστάσεις προσωρινής ή μόνιμης αποθήκευσης, τοποθεσία και στοιχεία επικοινωνίας για τις εν λόγω εγκαταστάσεις.

α)

να επεκταθεί η απαγόρευση εξαγωγής σε άλλες ενώσεις υδραργύρου, σε μείγματα με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε υδράργυρο και στα προϊόντα που περιέχουν υδράργυρο, ιδίως θερμόμετρα, βαρόμετρα και σφυγμομανόμετρα·

β)

να απαγορευθεί η εισαγωγή μεταλλικού υδραργύρου, ενώσεων υδραργύρου και προϊόντων που περιέχουν υδράργυρο·

γ)

να επεκταθεί η υποχρέωση αποθήκευσης στον μεταλλικό υδράργυρο που προέρχεται από άλλες πηγές·

δ)

να καθορισθούν χρονικά όρια για την προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου.