Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 377/2004 του Συμβουλίου

της 19ης Φεβρουαρίου 2004

για τη δημιουργία δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 63 παράγραφος 3 στοιχείο β) και το άρθρο 66,

την πρωτοβουλία της Ελληνικής Δημοκρατίας(1),

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Το σχέδιο για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συμφωνήθηκε από το Συμβούλιο κατά τη σύνοδό του στις 13 Ιουνίου 2002, προβλέπει τη δημιουργία δικτύων αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης οι οποίοι τοποθετούνται σε τρίτες χώρες.

(2) Στα συμπεράσματα της συνόδου της 21ης και 22ας Ιουνίου 2002, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης ζήτησε τη δημιουργία δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης των κρατών μελών, πριν από το τέλος του 2002.

(3) Κατά τη σύνοδό του στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2002, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα για τη βελτίωση του δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης, σημειώνοντας την έκθεση της προεδρίας, σύμφωνα με την οποία υφίσταται δίκτυο αξιωματικών συνδέσμων στις περισσότερες από τις χώρες στις οποίες αναφέρεται η έκθεση, αλλά σημειώνοντας επίσης ότι το δίκτυο αυτό πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω.

(4) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης της 19ης και 20ής Ιουνίου 2003 τόνισε ότι είναι αναγκαίο να επισπευσθούν οι εργασίες για τη θέσπιση της ενδεδειγμένης νομικής πράξης για την τυπική σύσταση του δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης (ILO) στις τρίτες χώρες, το ταχύτερο δυνατόν και πριν από το τέλος του 2003. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρθηκε επίσης στη σημασία των πληροφοριών που θα παρέχονται από το δίκτυο των ILO για την ανάπτυξη μηχανισμού αξιολόγησης για τον έλεγχο των σχέσεων με τις τρίτες χώρες που δεν συνεργάζονται με την Ευρωπαϊκή Ένωση για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης.

(5) Μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης, είναι αναγκαία η επισημοποίηση της ύπαρξης και της λειτουργίας του δικτύου αυτού -με βάση την κτηθείσα πείρα από τη λειτουργία των υφιστάμενων σχεδίων, συμπεριλαμβανομένου του υπό βελγική καθοδήγηση δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης των Δυτικών Βαλκανίων- μέσω νομικά δεσμευτικής πράξης, που ορίζει την υποχρέωση καθιέρωσης μορφών συνεργασίας μεταξύ των αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης των κρατών μελών, τους στόχους της συνεργασίας αυτής, τα καθήκοντα και τα κατάλληλα προσόντα των εν λόγω αξιωματικών συνδέσμων, καθώς και τις ευθύνες τους έναντι της χώρας υποδοχής και του κράτους μέλους αποστολής.

(6) Είναι επίσης ευκταίο να τυποποιηθεί ο τρόπος με τον οποίο τα οικεία όργανα της Κοινότητας ενημερώνονται για τις δραστηριότητες του δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης ούτως ώστε να μπορούν να λαμβάνουν ή να προτείνουν τα απαιτούμενα μέτρα για την περαιτέρω βελτίωση της όλης διαχείρισης των ελέγχων προσώπων στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών.

(7) Λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση 2003/170/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Φεβρουαρίου 2003, για την κοινή αξιοποίηση των αξιωματικών συνδέσμων που τοποθετούνται στο εξωτερικό από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου των κρατών μελών(2).

(8) Όσον αφορά την Ισλανδία και τη Νορβηγία, ο παρών κανονισμός συνιστά ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν κατά την έννοια της συμφωνίας που συνήφθη από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τη Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας σχετικά με τη σύνδεση των εν λόγω χωρών προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την περαιτέρω ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν(3), οι οποίες εμπίπτουν στον τομέα που αναφέρεται στο άρθρο 1, στοιχεία Α και Ε της απόφασης 1999/437/ΕΚ του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1999, σχετικά με ορισμένες λεπτομέρειες εφαρμογής της εν λόγω συμφωνίας(4).

(9) Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου για τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του. Δεδομένου ότι ο παρών κανονισμός βασίζεται στο κεκτημένο του Σένγκεν δυνάμει των διατάξεων του τίτλου IV του τρίτου μέρους της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, η Δανία, σύμφωνα με το άρθρο 5 του προαναφερομένου πρωτοκόλλου, αποφασίζει, εντός προθεσμίας έξι μηνών από την έκδοση του παρόντος κανονισμού από το Συμβούλιο, κατά πόσον θα τον μεταφέρει στο εθνικό της δίκαιο.

(10) Το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετέχει στον παρόντα κανονισμό, σύμφωνα με το άρθρο 5 του πρωτοκόλλου για την ενσωμάτωση του κεκτημένου του Σένγκεν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προσαρτάται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 της απόφασης 2000/365/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 2000, σχετικά με το αίτημα του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας να συμμετέχει σε ορισμένες από τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν(5).

(11) Η Ιρλανδία συμμετέχει στον παρόντα κανονισμό, σύμφωνα με το άρθρο 5 του πρωτοκόλλου για την ενσωμάτωση του κεκτημένου του Σένγκεν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο προσαρτάται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 2 της απόφασης 2002/192/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με το αίτημα της Ιρλανδίας να συμμετέχει σε ορισμένες από τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν(6).

(12) Η συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας στον παρόντα κανονισμό σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 της απόφασης 2000/365/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 2000, και το άρθρο 6 παράγραφος 2 της απόφασης 2002/192/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, αφορά τις αρμοδιότητες της Κοινότητας για τη λήψη μέτρων ανάπτυξης των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν για την καταπολέμηση της οργάνωσης παράνομης μετανάστευσης στις οποίες το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία συμμετέχουν.

(13) Ο παρών κανονισμός συνιστά πράξη βασιζόμενη στο κεκτημένο του Σένγκεν ή άλλως σχετιζόμενη με αυτό, κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 1 της πράξης προσχώρησης του 2003,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

1. Σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, ως "αξιωματικός σύνδεσμος μετανάστευσης" νοείται ο εκπρόσωπος κράτους μέλους, ο οποίος τοποθετείται στο εξωτερικό από την υπηρεσία μετανάστευσης ή από άλλες αρμόδιες αρχές με σκοπό την ανάπτυξη και διατήρηση επαφών με τις αρχές της χώρας υποδοχής προκειμένου να συμβάλλει στην πρόληψη και την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, στην επαναπροώθηση των παράνομων μεταναστών και στη διαχείριση της νόμιμης μετανάστευσης.

2. Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ως αξιωματικοί σύνδεσμοι μετανάστευσης θεωρούνται επίσης οι αξιωματικοί σύνδεσμοι που ασχολούνται ως μέρος των καθηκόντων τους με ζητήματα μετανάστευσης.

3. Οι αξιωματικοί σύνδεσμοι μετανάστευσης θα είναι δυνατό να τοποθετούνται στις εθνικές προξενικές αρχές των κρατών μελών σε τρίτες χώρες ή στις σχετικές αρχές άλλων κρατών μελών, αλλά και στις αρμόδιες αρχές των τρίτων χωρών, καθώς και σε διεθνείς οργανισμούς επί εύλογη χρονική περίοδο η οποία προσδιορίζεται από το κράτος μέλος αποστολής.

4. Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τα καθήκοντα που αναλαμβάνουν οι αξιωματικοί σύνδεσμοι μετανάστευσης στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους δυνάμει του εθνικού δικαίου, πολιτικών ή διαδικασιών ή δυνάμει ειδικών συμφωνιών που έχουν συναφθεί με τη χώρα υποδοχής ή με τους διεθνείς οργανισμούς.

Άρθρο 2

1. Κάθε κράτος μέλος μεριμνά ώστε οι αξιωματικοί του σύνδεσμοι μετανάστευσης να αναπτύσσουν και να διατηρούν άμεσες επαφές με τις αρμόδιες αρχές της χώρας υποδοχής και τις τυχόν ενδεδειγμένες οργανώσεις εντός της χώρας υποδοχής, με σκοπό τη διευκόλυνση και την επίσπευση της συλλογής και ανταλλαγής πληροφοριών.

2. Οι αξιωματικοί σύνδεσμοι μετανάστευσης συλλέγουν πληροφορίες προς χρήση είτε σε επιχειρησιακό επίπεδο είτε σε στρατηγικό επίπεδο ή και στα δύο επίπεδα. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν ειδικότερα ζητήματα όπως:

- ρεύματα παράνομων μεταναστών που προέρχονται από τη χώρα υποδοχής ή διέρχονται μέσω αυτής,

- διαδρομές που ακολουθούν αυτά τα ρεύματα παράνομων μεταναστών για να φθάσουν στα εδάφη των κρατών μελών,

- ο τρόπος με τον οποίο ενεργούν οι παράνομοι μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων των χρησιμοποιούμενων μεταφορικών μέσων, της συμμετοχής μεσαζόντων κ.λπ.,

- η ύπαρξη και οι δραστηριότητες εγκληματικών οργανώσεων που συμμετέχουν στη λαθραία μεταφορά μεταναστών,

- συμβάντα και επεισόδια που μπορεί να είναι ή να γίνουν αιτία νέων εξελίξεων όσον αφορά τα ρεύματα παράνομων μεταναστών,

- μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πλαστών ή παραποιημένων εγγράφων ταυτότητας και ταξιδιωτικών εγγράφων,

- τρόποι και μέσα παροχής βοήθειας στις αρχές των χωρών υποδοχής για την πρόληψη ρευμάτων παράνομης μετανάστευσης από τα εδάφη τους ή μέσω αυτών,

- τρόποι και μέσα διευκόλυνσης της επιστροφής και του επαναπατρισμού των παράνομων μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους,

- νομοθεσία και νομικές πρακτικές σχετικές με τα προαναφερόμενα ζητήματα,

- πληροφορίες που διαβιβάζονται μέσω του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης.

3. Οι αξιωματικοί σύνδεσμοι μετανάστευσης έχουν επίσης το δικαίωμα να παρέχουν βοήθεια για την εξακρίβωση της ταυτότητας των υπηκόων τρίτων χωρών και για τη διευκόλυνση της επαναπροώθησής τους στη χώρα καταγωγής τους.

4. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι αξιωματικοί τους σύνδεσμοι μετανάστευσης να εκτελούν τα καθήκοντά τους στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους και σύμφωνα με τις διατάξεις, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που αφορούν την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που καθορίζονται στα εθνικά τους δίκαια, και οιωνδήποτε συμφωνιών ή ρυθμίσεων που έχουν συναφθεί με τις χώρες υποδοχής ή τους διεθνείς οργανισμούς.

Άρθρο 3

1. Τα κράτη μέλη αλληλοενημερώνονται και ενημερώνουν το Συμβούλιο και την Επιτροπή συστηματικά και χωρίς καθυστέρηση για τις αποσπάσεις αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης περιγραφής των καθηκόντων τους. Η Επιτροπή παρέχει συλλογή των πληροφοριών αυτών στο Συμβούλιο και τα κράτη μέλη.

2. Κάθε κράτος μέλος ενημερώνει επίσης τα άλλα κράτη μέλη για τις προθέσεις του όσον αφορά την απόσπαση αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης σε τρίτες χώρες, ούτως ώστε να μπορέσουν τα άλλα κράτη μέλη να εκδηλώσουν ενδιαφέρουν για τη σύναψη συμφωνίας συνεργασίας με το οικείο κράτος μέλος όσον αφορά την απόσπαση αυτή, όπως αναφέρεται στο άρθρο 5.

Άρθρο 4

1. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι αξιωματικοί τους σύνδεσμοι μετανάστευσης που είναι τοποθετημένοι στις ίδιες τρίτες χώρες ή περιοχές να συνιστούν μεταξύ τους τοπικά ή περιφερειακά δίκτυα συνεργασίας. Ειδικότερα, στο πλαίσιο των δικτύων αυτών, οι αξιωματικοί σύνδεσμοι μετανάστευσης:

- συνεδριάζουν τακτικά και όποτε παραστεί ανάγκη,

- ανταλλάσσουν πληροφορίες και πρακτικές εμπειρίες,

- συντονίζουν, κατά περίπτωση, τις θέσεις που θα λάβουν κατά τις επαφές με επιχειρήσεις μεταφορών,

- παρακολουθούν, κατά περίπτωση, κοινά εξειδικευμένα εκπαιδευτικά μαθήματα,

- οργανώνουν, κατά περίπτωση, ενημερωτικές συναντήσεις και τμήματα κατάρτισης των μελών του διπλωματικού και προξενικού προσωπικού των αποστολών των κρατών μελών στη χώρα υποδοχής,

- υιοθετούν κοινές προσεγγίσεις όσον αφορά τις μεθόδους συλλογής και υποβολής πληροφοριών στρατηγικής σημασίας, συμπεριλαμβανομένων αναλύσεων κινδύνου, στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών αποστολής,

- συνεισφέρουν στις εξαμηνιαίες εκθέσεις σχετικά με τις κοινές τους δραστηριότητες, οι οποίες εκπονούνται σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1,

- οργανώνουν, όταν ενδείκνυται, τακτικές επαφές με παρεμφερή δίκτυα στη χώρα υποδοχής και σε γειτονικές τρίτες χώρες.

2. Οι αντιπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δικαιούνται να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις που οργανώνονται στο πλαίσιο του δικτύου αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης. Οι συνεδριάσεις, ωστόσο, είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν χωρίς την παρουσία αντιπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αν αυτό επιβάλλεται για επιχειρησιακούς λόγους. Όταν ενδείκνυται, είναι επίσης δυνατό να προσκαλούνται και άλλοι φορείς και αρχές.

3. Το κράτος μέλος που προεδρεύει του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναλαμβάνει την πρωτοβουλία της σύγκλησης των εν λόγω συνεδριάσεων. Εάν το κράτος μέλος που προεδρεύει δεν εκπροσωπείται στη χώρα ή την περιοχή, εναπόκειται στο κράτος μέλος που ασκεί την προεδρία να αναλάβει την πρωτοβουλία της σύγκλησης της συνεδρίασης.

Άρθρο 5

1. Τα κράτη μέλη μπορούν να συμφωνήσουν, σε διμερή ή πολυμερή βάση, ότι οι αξιωματικοί σύνδεσμοι μετανάστευσης οι οποίοι είναι τοποθετημένοι από ένα κράτος μέλος σε τρίτη χώρα ή διεθνή οργανισμό φροντίζουν επίσης για τα συμφέροντα ενός ή περισσοτέρων άλλων κρατών μελών.

2. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να συμφωνήσουν ότι οι αξιωματικοί τους σύνδεσμοι μετανάστευσης κατανέμουν μεταξύ τους ορισμένα από τα καθήκοντά τους.

Άρθρο 6

1. Το κράτος μέλος που προεδρεύει του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή, εάν το εν λόγω κράτος μέλος δεν εκπροσωπείται στη χώρα ή την περιοχή, το κράτος μέλος που ασκεί την προεδρία, υποβάλλει, κατά το τέλος εκάστου εξαμήνου, έκθεση προς το Συμβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με τις δραστηριότητες των δικτύων αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης στα οποία διαθέτει αντιπρόσωπο, καθώς και σχετικά με την κατάσταση στη χώρα υποδοχής, όσον αφορά θέματα σχετικά με την παράνομη μετανάστευση.

2. Οι εκθέσεις αυτές συντάσσονται σύμφωνα με υπόδειγμα και τύπο που καθορίζεται από την Επιτροπή.

3. Οι εκθέσεις αυτές συνιστούν ουσιαστική μορφή πληροφόρησης για την εκπόνηση, στο τέλος κάθε προεδρίας, μιας έκθεσης αξιολόγησης η οποία υποβάλλεται στο Συμβούλιο, και συντάσσεται από την Επιτροπή, σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί σε κάθε τρίτη χώρα όπου είναι τοποθετημένοι αξιωματικοί σύνδεσμοι μετανάστευσης των κρατών μελών.

4. Με βάση τις προαναφερόμενες εκθέσεις, η Επιτροπή ενσωματώνει στην ετήσια έκθεσή της εμπεριστατωμένη σύνοψη για την ανάπτυξη κοινής πολιτικής για την παράνομη μετανάστευση, την παράνομη διακίνηση και την εμπορία ανθρώπων, τα εξωτερικά σύνορα και την επαναπροώθηση των παράνομων διαμενόντων. Κατά την παρουσίαση της αξιολόγησής της στο Συμβούλιο, η Επιτροπή μπορεί να υποβάλλει προτάσεις ή συστάσεις τις οποίες κρίνει σκόπιμες.

Άρθρο 7

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τις διατάξεις σχετικά με την προξενική συνεργασία σε τοπικό επίπεδο, οι οποίες περιέχονται στην κοινή προξενική εγκύκλιο σχετικά με τις θεωρήσεις προς τις διπλωματικές και έμμισθες προξενικές αρχές(7).

Άρθρο 8

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει στις 5 Ιανουαρίου 2004.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα στα κράτη μέλη σύμφωνα με τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Βρυξέλλες, 19 Φεβρουαρίου 2004.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

M. McDowell

(1) ΕΕ C 140 της 14.6.2003, σ. 12.

(2) ΕΕ L 67 της 12.3.2003, σ. 27.

(3) ΕΕ L 176 της 10.7.1999, σ. 36.

(4) ΕΕ L 176 της 10.7.1999, σ. 31.

(5) ΕΕ L 131 της 1.6.2000, σ. 43.

(6) ΕΕ L 64 της 7.3.2002, σ. 20.

(7) ΕΕ C 313 της 16.12.2002, σ. 1.