Απόφαση-Πλαίσιο του Συμβουλίου

της 29ης Μαΐου 2000

για ενίσχυση της προστασίας από την παραχάραξη εν όψει της εισαγωγής του ευρώ με την επιβολή ποινών και άλλων κυρώσεων

(2000/383/ΔΕΥ)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, και ιδίως το άρθρο 31 στοιχείο ε) και το άρθρο 34 παράγραφος 2 στοιχείο β),

την πρωτοβουλία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας(1),

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου(2),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 974/98 του Συμβουλίου, της 3ης Μαΐου 1998, για την εισαγωγή του ευρώ(3), ορίζει ότι το ευρώ θα αρχίσει να κυκλοφορεί από την 1η Ιανουαρίου 2002 και υποχρεώνει τα συμμετέχοντα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν τη δέουσα καταστολή παραχάραξης και παραποίησης τραπεζογραμματίων και κερμάτων σε ευρώ.

(2) Θα πρέπει να σημειωθεί η ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Ιουλίου 1998, προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: "Προστασία του ευρώ - καταπολέμηση της παραχάραξης".

(3) Θα πρέπει να σημειωθεί το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Νοεμβρίου 1998 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής της 23ης Ιουλίου 1998 προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: "Προστασία του ευρώ - Καταπολέμηση της παραχάραξης"(4).

(4) Θα πρέπει να σημειωθεί η σύσταση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της 7ης Ιουλίου 1998, σχετικά με τη λήψη ορισμένων μέτρων για την ενίσχυση της νομικής προστασίας των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων σε ευρώ(5).

(5) Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι διατάξεις της διεθνούς σύμβασης της 20ής Απριλίου 1929, για την καταστολή της παραχάραξης και της κιβδηλείας, καθώς και το προσαρτημένο σε αυτήν πρωτόκολλο.

(6) Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη η ειδική ευρωπαϊκή σημασία του ευρώ και η αρχή της αποφυγής διακρίσεων που περιέχεται στο άρθρο 5 της σύμβασης του 1929, που καθιστούν αναγκαία την επιβολή αυστηρών ποινών και άλλων κυρώσεων για σοβαρές αξιόποινες πράξεις παραχάραξης με στόχο το ευρώ ή άλλα νομίσματα.

(7) Το ευρώ θα είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένο σε κινδύνους παραχάραξης και παραποίησης λόγω της παγκόσμιας σημασίας του.

(8) Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι έχουν ήδη διαπιστωθεί απατηλές ενέργειες σχετικές με το ευρώ.

(9) Το ευρώ θα πρέπει να τύχει της δέουσας προστασίας στο σύνολο των κρατών μελών μέσω αποτελεσματικών ποινικών μέτρων, πριν ακόμη τεθεί το νόμισμα σε κυκλοφορία από την 1η Ιανουαρίου 2002, προκειμένου να διαφυλαχθεί η απαραίτητη αξιοπιστία του νέου νομίσματος και να αποφευχθούν σοβαρές οικονομικές συνέπειες.

(10) Θα πρέπει να ληφθεί υπ' όψη το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 28ης Μαΐου 1999, για ενίσχυση του ποινικού πλαισίου προστασίας του ευρώ από την παραχάραξη στα πλαίσια της εισαγωγής του(6) με τις κατευθυντήριες γραμμές του για μια δεσμευτική νομική πράξη,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ-ΠΛΑΙΣΙΟ:

Άρθρο 1

Ορισμοί

Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης-πλαισίου:

- ως "σύμβαση" νοείται η διεθνής σύμβαση της 20ής Απριλίου 1929 για την καταστολή της παραχάραξης και της κιβδηλείας και το προσαρτημένο σε αυτήν πρωτόκολλο(7),

- ως "νόμισμα" νοείται το χαρτονόμισμα (περιλαμβανομένων των τραπεζογραμματίων) και το μεταλλικό νόμισμα που κυκλοφορεί νομίμως, περιλαμβανομένων των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων ευρώ τα οποία κυκλοφορούν νομίμως δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 974/98,

- ως "νομικό πρόσωπο" νοείται κάθε οντότητα που αναγνωρίζεται ως νομικό πρόσωπο βάσει του ισχύοντος εθνικού δικαίου, πλην των κρατών ή των άλλων οργανισμών δημοσίου δικαίου όταν ασκούν κρατική εξουσία και των οργανισμών δημοσίου διεθνούς δικαίου.

Άρθρο 2

Σχέση προς τη Σύμβαση

1. Σκοπός της παρούσας απόφασης-πλαισίου είναι να συμπληρωθούν οι διατάξεις της σύμβασης και να διευκολυνθεί η εφαρμογή της από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις ακόλουθες διατάξεις.

2. Για το σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη που δεν έχουν μέχρι τώρα προσχωρήσει στη σύμβαση, δεσμεύονται να το πράξουν.

3. Οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση δεν θίγονται.

Άρθρο 3

Βασικές αξιόποινες πράξεις

1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίσει ότι οι εξής τρόποι συμπεριφοράς συνιστούν αξιόποινες πράξεις:

α) η απατηλή κατασκευή ή αλλοίωση νομίσματος, ανεξαρτήτως του χρησιμοποιηθέντος μέσου·

β) η απατηλή θέση σε κυκλοφορία πλαστού νομίσματος·

γ) η εισαγωγή, εξαγωγή, μεταφορά, αποδοχή ή προμήθεια για ίδιο λογαριασμό πλαστού νομίσματος προκειμένου να τεθεί σε κυκλοφορία εν γνώσει της πλαστότητάς του·

δ) η απατηλή κατασκευή, αποδοχή, προμήθεια ή κατοχή:

- εργαλείων, αντικειμένων, προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών ή λοιπών μέσων προορισμένων από τη φύση τους για την παραχάραξη ή αλλοίωση νομίσματος,

ή

- ολογραφημάτων ή λοιπών συστατικών στοιχείων του νομίσματος, τα οποία χρησιμεύουν για την προστασία από παραχάραξη.

2. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσει ότι η συμμετοχή και η ηθική αυτουργία στις αναφερόμενες στην παράγραφο 1 πράξεις, καθώς και η απόπειρα τέλεσης των αναφερομένων στην παράγραφο 1 στοιχεία α) έως γ) πράξεων, είναι ποινικώς αξιόποινες.

Άρθρο 4

Πρόσθετες αξιόποινες πράξεις

Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσει ότι οι αναφερόμενες στο άρθρο 3 πράξεις τιμωρούνται και όταν πρόκειται για τραπεζογραμμάτια ή κέρματα τα οποία κατασκευάζονται ή έχουν κατασκευαστεί με χρήση νόμιμων εγκαταστάσεων ή υλικού κατά παράβαση των δικαιωμάτων των αρμόδιων αρχών ή των προϋποθέσεων προς έκδοση νομίσματος, χωρίς τη συμφωνία των αρχών αυτών.

Άρθρο 5

Μη εκδοθέν νόμισμα άλλα προοριζόμενο προς κυκλοφορία

Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσει ότι οι αναφερόμενες στα άρθρα 3 και 4 πράξεις τιμωρούνται εφόσον:

α) αφορούν τα μελλοντικά τραπεζογραμμάτια και κέρματα ευρώ και διαπραχθούν προ της 1ης Ιανουαρίου 2002·

β) αφορούν τραπεζογραμμάτια και κέρματα που δεν έχουν ακόμη εκδοθεί αλλά προορίζονται να κυκλοφορήσουν και αποτελούν νόμιμο νόμισμα.

Άρθρο 6

Ποινές

1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίσει ότι οι αναφερόμενες στα άρθρα 3 έως 5 πράξεις τιμωρούνται με αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις, περιλαμβανομένων και στερητικών της ελευθερίας ποινών για τις οποίες χωρεί έκδοση.

2. Οι αξιόποινες πράξεις της απατηλής κατασκευής ή αλλοίωσης νομίσματος που προβλέπονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 σημείο α) τιμωρούνται με ποινές φυλάκισης, η μέγιστη των οποίων δεν θα είναι κατώτερη των οκτώ ετών.

Άρθρο 7

Δικαιοδοσία

1. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου:

- κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να θεμελιώσει τη δικαιοδοσία του επί των αξιόποινων πράξεων των άρθρων 3 έως 5, εάν η αξιόποινη πράξη έχει τελεσθεί εν όλω ή εν μέρει εντός του εδάφους του·

- τα άρθρα 8 και 9 καθώς και το άρθρο 17 της σύμβασης εφαρμόζονται επί των αξιόποινων πράξεων των άρθρων 3 έως 5 της παρούσας απόφασης-πλαισίου.

2. Τουλάχιστον τα κράτη μέλη τα οποία έχουν υιοθετήσει το ευρώ λαμβάνουν τα δέοντα μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι η ποινική δίωξη της αξιόποινης πράξης της παραχάραξης, τουλάχιστον σε σχέση με το ευρώ, είναι δυνατή ανεξαρτήτως της υπηκοότητας του δράστη και του τόπου τέλεσης της αξιόποινης πράξης.

3. Εάν περισσότερα του ενός κράτη μέλη έχουν τη δικαιοδοσία και τη δυνατότητα να ασκήσουν αποτελεσματικά ποινική δίωξη για αξιόποινη πράξη με βάση τα ίδια πραγματικά περιστατικά, τα εν λόγω κράτη μέλη συνεργάζονται προκειμένου να αποφασιστεί ποιό εξ αυτών θα διώξει ποινικώς τον ή τους δράστες, ώστε η ποινική δίωξη να περιορίζεται ει δυνατόν σε ένα και μόνο κράτος μέλος.

Άρθρο 8

Ευθύνη νομικών προσώπων

1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίσει ότι τα νομικά πρόσωπα υπέχουν ευθύνη για τις αξιόποινες πράξεις των άρθρων 3 έως 5 τις οποίες διαπράττει προς όφελός τους οποιοδήποτε πρόσωπο, ενεργώντας είτε ατομικά είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου, το οποίο εντός του νομικού προσώπου κατέχει ηγετική θέση βασιζόμενη:

- σε εξουσία αντιπροσώπευσης του νομικού προσώπου,

ή

- σε εξουσία λήψης αποφάσεων για λογαριασμό του νομικού προσώπου,

ή

- σε εξουσία άσκησης ελέγχου εντός του νομικού προσώπου,

καθώς και για συνέργεια ή ηθική αυτουργία στην διάπραξη τέτοιας αξιόποινης πράξης ή για απόπειρα τέλεσης των αξιόποινων πράξεων που προβλέπονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχεία α) και β).

2. Πλην των περιπτώσεων που ήδη προβλέπονται στην παράγραφο 1, κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίσει ότι ένα νομικό πρόσωπο υπέχει ευθύνη και στην περίπτωση που η ελλιπής εποπτεία ή ελέγχου από πρόσωπο που αναφέρεται στην παράγραφο 1 καθιστά δυνατή τη διάπραξη αξιόποινης πράξης των άρθρων 3 έως 5 προς όφελος του εν λόγω νομικού προσώπου από πρόσωπο το οποίο τελεί υπό την εξουσία του.

3. Η ευθύνη του νομικού προσώπου βάσει των παραγράφων 1 και 2 δεν αποκλείει την ποινική δίωξη κατά των φυσικών προσώπων που είναι φυσικοί ή ηθικοί αυτουργοί ή συνεργοί στις αξιόποινες πράξεις των άρθρων 3 έως 5.

Άρθρο 9

Κυρώσεις κατά νομικών προσώπων

1. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίσει ότι ένα νομικό πρόσωπο που υπέχει ευθύνη σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 1 τιμωρείται με αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις που περιλαμβάνουν πρόστιμα ποινικού ή μη ποινικού χαρακτήρα και ενδεχομένως και άλλες κυρώσεις, όπως:

α) αποκλεισμό από δημόσιες παροχές ή ενισχύσεις·

β) προσωρινή ή οριστική απαγόρευση της άσκησης εμπορικής δραστηριότητας,

γ) επιβολή δικαστικής εποπτείας·

δ) δικαστική απόφαση διάλυσης.

2. Κάθε κράτος μέλος λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίσει ότι το νομικό πρόσωπο που υπέχει ευθύνη σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 τιμωρείται με αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις ή μέτρα.

Άρθρο 10

Εδαφική εφαρμογή

Η παρούσα απόφαση-πλαίσιο εφαρμόζεται στο Γιβραλτάρ.

Άρθρο 11

Εφαρμογή

1. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να συμμορφωθούν προς την παρούσα απόφαση-πλαίσιο έως την 31η Δεκεμβρίου του 2000 όσον αφορά το άρθρο 5 στοιχείο α) και το αργότερο την 29η Μαΐου 2001 όσον αφορά τις λοιπές διατάξεις.

2. Μέσα στις ίδιες προθεσμίες, τα κράτη μέλη διαβιβάζουν στη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου, στην Επιτροπή και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το κείμενο των διατάξεων με τις οποίες μεταφέρονται στο οικείο εθνικό δίκαιο οι υποχρεώσεις τους βάσει της παρούσας απόφασης-πλαισίου. Το αργότερο μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2001, το Συμβούλιο εξετάζει, βάσει έκθεσης που καταρτίζεται με βάση αυτές τις πληροφορίες και γραπτής έκθεσης της Επιτροπής, κατά πόσο τα κράτη μέλη έχουν λάβει τα αναγκαία μέτρα ώστε να συμμορφωθούν προς την παρούσα απόφαση-πλαίσιο.

Άρθρο 12

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση-πλαίσιο αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Βρυξέλλες, 29 Μαΐου 2000.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

A. Costa

(1) ΕΕ C 322 της 10.11.1999, σ. 6.

(2) Γνώμη που διατυπώθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2000 (δεν δημοσιεύθηκε ακόμη στην Επίσημη Εφημερίδα).

(3) ΕΕ L 139 της 11.5.1998, σ. 1.

(4) ΕΕ C 379 της 7.12.1998, σ. 39.

(5) ΕΕ C 11 της 15.1.1999, σ. 13.

(6) ΕΕ C 171 της 18.6.1999, σ. 1.

(7) Αριθ. 2623, σ. 372. Σειρά συνθηκών της Κοινωνίας των Εθνών, 1931, που υπεγράφη στη Γενεύη στις 20 Απριλίου 1929.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΣ

Η Αυστρία αναφέρεται στη δυνατότητα που της δίδει το άρθρο 18 παράγραφος 2 του δεύτερου πρωτοκόλλου της σύμβασης σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ C 221 της 19.7.1997, σ. 11) να μην δεσμεύεται από τα άρθρα 3 και 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου για πέντε έτη και, με την παρούσα, δηλώνει ότι θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της εκ των άρθρων 8 και 9 της απόφασης-πλαισίου εντός της ίδιας περιόδου.