ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθ. 1267/1999 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

της 21ης Ιουνίου 1999

για τη θέσπιση μέσου προενταξιακών διαρθρωτικών πολιτικών

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 308,

την πρόταση της Επιτροπής(1),

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου(2),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(3),

τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών(4),

Εκτιμώντας:

(1) ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Λουξεμβούργου της 12ης και 13ης Δεκεμβρίου 1997, προβλέπουν τη χάραξη ενισχυμένης προενταξιακής στρατηγικής για τις υποψήφιες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και τη χάραξη ειδικής προενταξιακής στρατηγικής για την Κύπρο·

(2) ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Λουξεμβούργου της 12ης και 13ης Δεκεμβρίου 1997 προβλέπουν, ότι η βοήθεια που αναφέρεται στον παρόντα κανονισμό, πρέπει να χορηγηθεί, προς το παρόν, στις δέκα υποψήφιες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης·

(3) ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 622/98 του Συμβουλίου, της 16ης Μαρτίου 1998, σχετικά με τη βοήθεια στα υποψήφια κράτη, στο πλαίσιο της προενταξιακής στρατηγικής, και ιδίως για τη θέσπιση εταιρικών σχέσεων ενόψει της προσχώρησης(5), προβλέπει ότι, αυτές οι εταιρικές σχέσεις περιλαμβάνουν ενιαίο πλαίσιο για τις προτεραιότητες και για όλους τους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς πόρους για την προενταξιακή βοήθεια·

(4) ότι, στην προενταξιακή στρατηγική, περιλαμβάνεται πρόβλεψη για το μέσο προενταξιακών διαρθρωτικών πολιτικών ("ISPA"), το οποίο έχει ως στόχο την ευθυγράμμιση των υποψήφιων χωρών με τα κοινοτικά πρότυπα υποδομών και την παροχή χρηματοδοτικής βοήθειας για περιβαλλοντικά μέτρα υποδομής των μεταφορών·

(5) ότι η κοινοτική βοήθεια στο πλαίσιο του ISPA, μαζί με την κοινοτική συνδρομή στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3906/89 του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1989, σχετικά με την οικονομική ενίσχυση, υπέρ της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Πολωνίας(6), και η κοινοτική βοήθεια δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1268/1999 του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου 1999, σχετικά με την κοινοτική στήριξη για τα προενταξιακά μέτρα που αφορούν τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη στις υποψήφιες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης την προενταξιακή περίοδο(7), συντονίζονται στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1266/1999 του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου 1999, σχετικά με τον συντονισμό της βοήθειας προς τις υποψήφιες χώρες στο πλαίσιο της προενταξιακής στρατηγικής και με την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 3906/89(8), και υπόκεινται στις διατάξεις προϋποθετότητας του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 622/98 και των ατομικών αποφάσεων για τις εταιρικές σχέσεις ενόψει της προσχώρησης·

(6) ότι σκοπός θα πρέπει να είναι η δίκαιη ισορροπία μεταξύ της χρηματοδότησης των μέτρων για τις υποδομές των μεταφορών και της χρηματοδότησης των περιβαλλοντικών μέτρων, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες καταστάσεις που επικρατούν στις δικαιούχους χώρες·

(7) ότι η κοινοτική βοήθεια στο πλαίσιο του ISPA, θα πρέπει να διευκολύνει την εκ μέρους των υποψηφίων χωρών εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα του περιβάλλοντος και να συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη των χωρών αυτών·

(8) ότι η απόφαση αριθ. 1692/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1996, περί των κοινοτικών προσανατολισμών για την ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών(9), περιγράφει τα κριτήρια για σχέδια κοινού ενδιαφέροντος, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, κατά περίπτωση, για την επιλογή των επιλέξιμων, δυνάμει του παρόντος κανονισμού, μέτρων·

(9) ότι η εκτίμηση των αναγκών σε υποδομές μεταφορών (ΤΙΝΑ), την οποία καθιέρωσε το Συμβούλιο, θα πρέπει να διευκολύνει τη διαδικασία επιλογής των μέτρων προτεραιότητας με στόχο την ανάπτυξη πανευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών κατά την προενταξιακή περίοδο·

(10) ότι θα πρέπει να προβλεφθεί η εκ μέρους της Επιτροπής ενδεικτική κατανομή των συνολικών κοινοτικών πόρων που είναι διαθέσιμοι για την ανάληψη υποχρεώσεων μέσω του ISPA, ανάμεσα στις υποψήφιες χώρες, για να διευκολυνθεί η προπαρασκευή των μέτρων·

(11) ότι η παράγραφος 17 των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Λουξεμβούργου, της 12ης και 13ης Δεκεμβρίου 1997 προβλέπει ότι, η κατανομή της οικονομικής στήριξης προς τις χώρες που συμμετέχουν στη διαδικασία διεύρυνσης, θα βασίζεται στην αρχή της ίσης μεταχείρισης, ανεξαρτήτως του χρόνου προσχώρησης, θα δίνεται δε ιδιαίτερη προσοχή στις χώρες με τις μεγαλύτερες ανάγκες·

(12) ότι τα ποσοστά της κοινοτικής συνδρομής στο πλαίσιο του ISPA, θα πρέπει να καθοριστούν έτσι ώστε να ενισχύουν τη μόχλευση των πόρων, να προωθούν τη συγχρηματοδότηση και τη χρήση ιδιωτικών πηγών χρηματοδότησης και να λαμβάνουν υπόψη την ικανότητα των μέτρων να αποδώσουν σημαντικά καθαρά έσοδα·

(13) ότι, όσον αφορά την κοινοτική βοήθεια, πρέπει να εξασφαλίζεται η μέγιστη διαφάνεια κατά την εφαρμογή της χρηματοδοτικής συνδρομής και πρέπει να εφαρμόζονται αυστηροί έλεγχοι στη χρήση των πιστώσεων·

(14) ότι, προς το συμφέρον της ορθής διαχείρισης της κοινοτικής βοήθειας που χορηγείται μέσω του ISPA, θα πρέπει να προβλεφθούν αποτελεσματικές μέθοδοι αξιολόγησης, παρακολούθησης, εκτίμησης και ελέγχου των ενεργειών, με τον προσδιορισμό των αρχών που διέπουν την αξιολόγηση, με τον καθορισμό της φύσης και των κανόνων που διέπουν την παρακολούθηση και με τον προσδιορισμό των μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται σε περίπτωση ατασθαλιών ή παράλειψης συμμόρφωσης προς έναν από τους όρους που τίθενται κατά τη χορήγηση της συνδρομής στο πλαίσιο του ISPA·

(15) ότι, κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου από 1ης Ιανουαρίου 1999 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2001, κάθε αναφορά στο ευρώ, κατά γενικό κανόνα, θα πρέπει επίσης να ερμηνεύεται ως αναφορά στο ευρώ ως νομισματική μονάδα σύμφωνα με το άρθρο 2 δεύτερη πρόταση, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 974/98 του Συμβουλίου, της 3ης Μαΐου 1998, για την εισαγωγή του ευρώ(10)·

(16) ότι, για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να επικουρείται από μια επιτροπή διαχείρισης·

(17) ότι η εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται από τον παρόντα κανονισμό θα συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Κοινότητας· ότι η συνθήκη δεν προβλέπει, για τη θέσπιση του παρόντος κανονισμού, άλλες εξουσίες πλην εκείνων του άρθρου 308,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Ορισμός και στόχος

1. Θεσπίζεται το μέσο προενταξιακών διαρθρωτικών πολιτικών, στο εξής καλούμενο "ISPA".

Το ISPA παρέχει βοήθεια για να συμβάλει στην προπαρασκευή για την προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των ακόλουθων υποψήφιων χωρών: Βουλγαρία, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία, που αναφέρονται στο εξής ως "δικαιούχοι χώρες", στον τομέα της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, όσον αφορά τις πολιτικές για το περιβάλλον και τις μεταφορές, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού.

2. Η κοινοτική βοήθεια που χορηγείται μέσω του ISPA, συμβάλλει στους στόχους που καθορίζονται στις εταιρικές σχέσεις ενόψει της προσχώρησης για κάθε δικαιούχο χώρα και στα αντίστοιχα εθνικά προγράμματα για τη βελτίωση του περιβάλλοντος και των δικτύων υποδομής των μεταφορών.

Άρθρο 2

Επιλέξιμα μέτρα

1. Η κοινοτική βοήθεια, η οποία χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του ISPA, περιλαμβάνει έργα, στάδια έργων που είναι από τεχνική και οικονομική άποψη ανεξάρτητα, ομάδες έργων ή προγράμματα έργων στους τομείς του περιβάλλοντος ή των μεταφορών, συλλογικά καλούμενα στο εξής "μέτρα". Ένα στάδιο έργου δύναται επίσης να καλύπτει την προκαταρκτική μελέτη, τη μελέτη σκοπιμότητας και τις τεχνικές μελέτες, που απαιτούνται για την υλοποίηση του έργου.

2. Η Κοινότητα παρέχει συνδρομή μέσω του ISPA, βάσει των στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 1, για τα ακόλουθα μέτρα:

α) περιβαλλοντικά μέτρα που δίνουν τη δυνατότητα στις δικαιούχους χώρες να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις του κοινοτικού δικαίου για το περιβάλλον και με τους στόχους των εταιρικών σχέσεων ενόψει της προσχώρησης·

β) μέτρα για την υποδομή των μεταφορών που προάγουν τη διαρκή κινητικότητα, και ιδίως όσα συνιστούν έργα κοινού ενδιαφέροντος, βάσει των κριτηρίων της απόφασης αριθ. 1692/96/ΕΚ, και όσα δίνουν τη δυνατότητα στις δικαιούχους χώρες να συμμορφωθούν προς τους στόχους των εταιρικών σχέσεων ενόψει της προσχώρησης· περιλαμβάνεται η διασύνδεση και η διαλειτουργικότητα μεταξύ των εθνικών δικτύων καθώς και μεταξύ αυτών και των διευρωπαϊκών δικτύων, όπως και η πρόσβαση στα δίκτυα αυτά.

Τα μέτρα είναι επαρκούς κλίμακας ώστε να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος ή στη βελτίωση των δικτύων υποδομής των μεταφορών. Το συνολικό κόστος κάθε μέτρου δεν πρέπει να είναι χαμηλότερο, κατ' αρχήν, των 5 εκατομμυρίων ευρώ. Σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, λαμβανομένων υπόψη των σχετικών ειδικών περιστάσεων, το συνολικό κόστος ενός μέτρου μπορεί να είναι χαμηλότερο των 5 εκατομμυρίων ευρώ.

3. Επιτυγχάνεται ισορροπία μεταξύ μέτρων στον τομέα του περιβάλλοντος και μέτρων που αφορούν την υποδομή των μεταφορών.

4. Βοήθεια δύναται να χορηγείται επίσης για:

α) προκαταρκτικές μελέτες που αφορούν επιλέξιμα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απαιτούνται για την υλοποίησή τους και

β) μέτρα τεχνικής στήριξης, συμπεριλαμβανομένων ενεργειών πληροφόρησης και δημοσιότητας, ιδίως:

i) οριζόντια μέτρα, όπως συγκριτικές μελέτες για την εκτίμηση των επιπτώσεων της κοινοτικής βοήθειας·

ii) μέτρα και μελέτες που συμβάλλουν στην αξιολόγηση, παρακολούθηση, εκτίμηση ή έλεγχο των έργων και στην ενίσχυση και εξασφάλιση του συντονισμού και της συνέπειας των έργων με τις εταιρικές σχέσεις ενόψει της προσχώρησης και

iii) μέτρα και μελέτες για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής διαχείρισης και υλοποίησης των έργων και για την πραγματοποίηση των τυχόν απαιτούμενων προσαρμογών.

Άρθρο 3

Χρηματοδοτικοί πόροι

Η κοινοτική βοήθεια, στο πλαίσιο του ISPA, χορηγείται κατά την περίοδο από 2000 μέχρι 2006.

Οι ετήσιες πιστώσεις εγκρίνονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή, εντός των ορίων των δημοσιονομικών προοπτικών.

Άρθρο 4

Ενδεικτική κατανομή

Η Επιτροπή πραγματοποιεί, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 14, ενδεικτική κατανομή του συνόλου της κοινοτικής βοήθειας, στο πλαίσιο του ISPA, μεταξύ των δικαιούχων χωρών, βάσει κριτηρίων πληθυσμού, κατά κεφαλή ΑΕγχΠ, μετρώμενου σε ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης και εδαφικής έκτασης.

Η κατανομή αυτή δύναται να προσαρμόζεται ώστε να λαμβάνονται υπόψη για κάθε δικαιούχο χώρα οι επιδόσεις της κατά τα προηγούμενα έτη σχετικά με την εφαρμογή των μέτρων του ISPA. Λαμβάνονται επίσης δεόντως υπόψη οι αντίστοιχες ελλείψεις των χωρών από άποψη υποδομής στους τομείς του περιβάλλοντος και της υποδομής των μεταφορών.

Άρθρο 5

Συμβατότητα με τις κοινοτικές πολιτικές

1. Τα μέτρα που χρηματοδοτούνται από την Κοινότητα στο πλαίσιο του ISPA πρέπει να συνάδουν με τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στις ευρωπαϊκές συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων εφαρμογής των διατάξεων για τις κρατικές ενισχύσεις και να συμβάλλουν στην επίτευξη των κοινοτικών πολιτικών, ιδίως της πολιτικής για την προστασία και τη βελτίωση του περιβάλλοντος, της πολιτικής των μεταφορών και της πολιτικής για τα διευρωπαϊκά δίκτυα.

2. Η Επιτροπή εξασφαλίζει τον συντονισμό και τη συνοχή μεταξύ των μέτρων που λαμβάνονται βάσει του παρόντος κανονισμού και των μέτρων που λαμβάνονται με συνεισφορές από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, περιλαμβανομένων των συμβολών από κοινοτικές πρωτοβουλίες σχετικά με τη διασυνοριακή, διακρατική και διαπεριφερειακή συνεργασία, των πράξεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), συμπεριλαμβανομένων αυτών που πραγματοποιούνται μέσω της προενταξιακής χρηματοδοτικής διευκόλυνσης, καθώς και των άλλων χρηματοδοτικών οργάνων μέσων της Κοινότητας και ενημερώνει σχετικά την επιτροπή που συγκροτείται σύμφωνα με το άρθρο 14.

3. Η Επιτροπή επιδιώκει τον συντονισμό και τη συνοχή μεταξύ των μέτρων που λαμβάνονται βάσει του παρόντος κανονισμού, στις δικαιούχους χώρες, και των πράξεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), της Παγκόσμιας Τράπεζας και άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών και ενημερώνει σχετικά την επιτροπή που συγκροτείται σύμφωνα με το άρθρο 14.

Άρθρο 6

Μορφές και ποσοστά της βοήθειας

1. Η κοινοτική βοήθεια, στο πλαίσιο του ISPA, δύναται να λαμβάνει τη μορφή δωρεάν άμεσης συνδρομής, επιστρεπτέας συνδρομής ή κάθε άλλης μορφής βοήθειας.

Η συνδρομή που επιστρέφεται στη διαχειριστική αρχή ή σε άλλη δημόσια αρχή, διατίθεται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό.

2. Το ποσοστό της κοινοτικής βοήθειας που χορηγείται στο πλαίσιο του ISPA, δύναται να ανέρχεται στο 75 % της δημόσιας ή ισοδύναμης δαπάνης, συμπεριλαμβανομένων δαπανών από φορείς των οποίων οι δραστηριότητες αναλαμβάνονται εντός διοικητικού ή νομικού πλαισίου δυνάμει του οποίου θεωρούνται ως ισοδύναμοι προς δημόσιους φορείς. Η Επιτροπή δύναται να αποφασίσει, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 14, να αυξήσει αυτό το ποσοστό μέχρι 85 %, ιδίως όταν κρίνει ότι, απαιτείται ποσοστό υψηλότερο του 75 %, για την υλοποίηση έργων ουσιώδους σημασίας για την επίτευξη των γενικών στόχων του ISPA.

Εκτός από περιπτώσεις επιστρεπτέας συνδρομής ή εάν υπάρχει ουσιαστικό κοινοτικό ενδιαφέρον, το ποσοστό της βοήθειας μειώνεται ώστε να λαμβάνονται υπόψη:

α) η προσιτότητα συγχρηματοδότησης·

β) η ικανότητα του μέτρου να παράγει έσοδα και

γ) η κατάλληλη εφαρμογή της αρχής "ο ρυπαίνων πληρώνει".

3. Μέτρα που αποδίδουν έσοδα κατά την παράγραφο 2 στοιχείο β), είναι εκείνα που αφορούν:

α) υποδομές η χρήση των οποίων απαιτεί την καταβολή τελών από τους χρήστες·

β) παραγωγικές επενδύσεις στον τομέα του περιβάλλοντος.

4. Οι προκαταρκτικές μελέτες και τα μέτρα τεχνικής στήριξης δύνανται, κατ' εξαίρεση, να χρηματοδοτούνται σε ποσοστό 100 % του συνολικού κόστους.

Η συνολική δαπάνη η οποία πραγματοποιείται με πρωτοβουλία της Επιτροπής ή για λογαριασμό της Επιτροπής, δυνάμει της παρούσας παραγράφου, δεν δύναται να υπερβαίνει το 2 % των συνολικών κονδυλίων του ISPA.

Άρθρο 7

Αξιολόγηση και έγκριση των μέτρων

1. Η Επιτροπή λαμβάνει αποφάσεις επί των μέτρων που χρηματοδοτούνται δυνάμει του ISPA, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 14.

2. Οι δικαιούχοι χώρες υποβάλλουν στην Επιτροπή αιτήσεις για βοήθεια. Εντούτοις, η Επιτροπή δύναται να χορηγεί βοήθεια δυνάμει του άρθρου 2 παράγραφος 4 με δική της πρωτοβουλία, όταν υπάρχει προέχον κοινοτικό συμφέρον.

3. Οι αιτήσεις περιλαμβάνουν:

α) τις πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτημα I·

β) όλες τις σχετικές πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι τα μέτρα συνάδουν προς τον παρόντα κανονισμό και προς τα κριτήρια που καθορίζονται στο παράρτημα II, και ιδίως ότι τα μεσοπρόθεσμα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη είναι ανάλογα προς τους διατιθέμενους πόρους.

4. Μετά την παραλαβή της αίτησης για χορήγηση βοήθειας και πριν από την έγκριση του μέτρου, η Επιτροπή προβαίνει σε διεξοδική αξιολόγηση ώστε να εκτιμηθεί η συμφωνία του μέτρου προς τα κριτήρια που καθορίζονται στο παράρτημα II.

5. Οι αποφάσεις της Επιτροπής για την έγκριση μέτρων προσδιορίζουν το ύψος της χρηματοδοτικής βοήθειας και καθορίζουν το σχέδιο χρηματοδότησης καθώς και όλες τις απαραίτητες διατάξεις και προϋποθέσεις για την υλοποίηση των μέτρων.

6. Η σώρευση της βοήθειας από το ISPA και από άλλες κοινοτικές ενισχύσεις για ένα μέτρο, δεν πρέπει να υπερβαίνει το 90 % της συνολικής δαπάνης σχετικά με το μέτρο αυτό.

7. Η Επιτροπή θεσπίζει κοινούς κανόνες για την επιλεξιμότητα των δαπανών, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 14.

Άρθρο 8

Αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές

1. Η Επιτροπή εκτελεί τις δαπάνες, στο πλαίσιο του ISPA, σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, βάσει του χρηματοδοτικού μνημονίου που συντάσσεται μεταξύ της Επιτροπής και της δικαιούχου χώρας.

Εντούτοις, οι ετήσιες αναλήψεις υποχρεώσεων από τον προϋπολογισμό που αφορούν τη χορηγούμενη στα μέτρα βοήθεια, πραγματοποιούνται σύμφωνα με έναν από τους ακόλουθους δύο τρόπους:

α) αναλήψεις υποχρεώσεων που αφορούν τα μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2, η υλοποίηση των οποίων εκτείνεται σε περίοδο δύο ή περισσοτέρων ετών, κατά γενικό κανόνα και με την επιφύλαξη των διατάξεων του στοιχείου β), πραγματοποιούνται σε ετήσιες δόσεις.

Οι αναλήψεις υποχρεώσεων που αφορούν την πρώτη ετήσια δόση πραγματοποιούνται μετά τη σύνταξη του χρηματοδοτικού μνημονίου. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων που αφορούν τις επόμενες ετήσιες δόσεις, βασίζονται στο αρχικό ή το αναθεωρημένο σχέδιο χρηματοδότησης για το εν λόγω μέτρο και χορηγούνται, καταρχήν, στην έναρξη του κάθε οικονομικού έτους και το αργότερο μέχρι την 1η Απριλίου του εν λόγω έτους, σύμφωνα με τις προβλέψεις δαπανών για το έτος αυτό·

β) για μέτρα η διάρκεια των οποίων είναι μικρότερη των δύο ετών ή για τα οποία η κοινοτική βοήθεια δεν υπερβαίνει τα 20 εκατομμύρια ευρώ, η πρώτη ανάληψη υποχρεώσεων, ύψους έως 80 % της χορηγούμενης βοήθειας, δύναται να πραγματοποιείται κατά τη σύνταξη του χρηματοδοτικού μνημονίου. Η ανάληψη των υποχρεώσεων για το υπόλοιπο, εξαρτάται από την κατάσταση εφαρμογής του μέτρου.

2. Πλην δεόντως αιτιολογημένων περιπτώσεων, η χορηγούμενη βοήθεια για μέτρο του οποίου οι ουσιαστικές εργασίες δεν έχουν αρχίσει εντός της καθορισμένης συμβατικής περιόδου, ακυρώνεται.

3. Οι πληρωμές της χρηματοδοτικής βοήθειας για μέτρα, δύνανται να λαμβάνουν τη μορφή προκαταβολών ή ενδιάμεσων πληρωμών ή πληρωμών υπολοίπου σε σχέση με πιστοποιηθείσες και όντως καταβληθείσες δαπάνες.

Η Επιτροπή θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες εφαρμογής για τις πληρωμές, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 14.

4. Οι λεπτομέρειες για τον μηχανισμό πληρωμής για μέτρα, καθορίζονται στο χρηματοδοτικό μνημόνιο με κάθε δικαιούχο χώρα.

Άρθρο 9

Διαχείριση και έλεγχος

1. Η Επιτροπή απαιτεί από τις δικαιούχους χώρες:

α) να θεσπίσουν από την 1η Ιανουαρίου 2000 και, εν πάση περιπτώσει, όχι αργότερα από την 1η Ιανουαρίου 2002, συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που εξασφαλίζουν:

i) την ορθή εφαρμογή της χορηγούμενης βοήθειας δυνάμει του παρόντος κανονισμού σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης·

ii) το διαχωρισμό των λειτουργιών της διαχείρισης και του ελέγχου·

iii) ότι οι δηλώσεις δαπανών που υποβάλλονται στην Επιτροπή είναι ακριβείς και απορρέουν από λογιστικά συστήματα που βασίζονται σε αποδεικτικά έγγραφα που επιτρέπουν την επαλήθευσή τους·

β) να εξακριβώνουν, σε τακτική βάση, ότι τα χρηματοδοτούμενα από την Κοινότητα μέτρα υλοποιούνται ορθώς·

γ) να προλαμβάνουν και να διώκουν τις ατασθαλίες·

δ) να ανακτούν οποιαδήποτε ποσά η απώλεια των οποίων οφείλεται σε ατασθαλίες ή αμέλεια.

2. Με την επιφύλαξη ελέγχων που πραγματοποιούνται από τις δικαιούχους χώρες, η Επιτροπή και το Ελεγκτικό Συνέδριο δύνανται, με τους δικούς τους υπαλλήλους ή δεόντως εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους, να πραγματοποιούν επιτόπιους τεχνικούς ή δημοσιονομικούς ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων δειγματοληπτικών και τελικών ελέγχων.

3. Οι λεπτομερείς διατάξεις εφαρμογής των αρχών που καθορίζονται στις παραγράφους 1 και 2, περιλαμβάνονται στο χρηματοδοτικό μνημόνιο, μαζί με τις ρυθμίσεις για τη συνεργασία και τον συντονισμό που αφορούν τον προγραμματισμό και τη μεθοδολογία του ελέγχου μεταξύ της Επιτροπής και της δικαιούχου χώρας. Η Επιτροπή ενημερώνει την επιτροπή που συγκροτείται σύμφωνα με το άρθρο 14.

4. Το χρηματοδοτικό μνημόνιο περιλαμβάνει επίσης διατάξεις σχετικά με τη μείωση, την αναστολή και την ακύρωση της βοήθειας σε περιπτώσεις όπου η υλοποίηση του μέτρου δεν αιτιολογεί, είτε εν μέρει είτε στο σύνολο, τη χορηγηθείσα βοήθεια.

5. Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η Επιτροπή εξασφαλίζει την τήρηση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, ιδίως όσον αφορά τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο παράρτημα III.

Άρθρο 10

Χρησιμοποίηση του ευρώ

1. Τα ποσά στις αιτήσεις βοήθειας, καθώς και στο σχετικό σχέδιο χρηματοδότησης, εκφράζονται σε ευρώ.

2. Τα ποσά της βοήθειας και τα σχέδια χρηματοδότησης που εγκρίνονται από την Επιτροπή, εκφράζονται σε ευρώ.

3. Οι δηλώσεις δαπανών που τεκμηριώνουν τις αντίστοιχες αιτήσεις πληρωμής, εκφράζονται σε ευρώ.

4. Οι πληρωμές της χρηματοδοτικής βοήθειας από την Επιτροπή προς την ορισθείσα από τη δικαιούχο χώρα αρχή, για την είσπραξη των πληρωμών αυτών, πραγματοποιούνται σε ευρώ.

Άρθρο 11

Παρακολούθηση και εκ των υστέρων αξιολόγηση

Οι δικαιούχοι χώρες και η Επιτροπή εξασφαλίζουν ότι, η υλοποίηση των μέτρων δυνάμει του παρόντος κανονισμού, παρακολουθείται και αξιολογείται, σύμφωνα με τις διατάξεις του παραρτήματος IV.

Άρθρο 12

Ετήσια έκθεση

Η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, ετήσια έκθεση σχετικά με τη χορηγούμενη, στο πλαίσιο του ISPA, κοινοτική βοήθεια. Οι πληροφορίες που περιέχονται στην ετήσια έκθεση, καθορίζονται στο παράρτημα V.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκφέρει γνώμη για την έκθεση αυτή εντός τριών μηνών. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με το πώς ελήφθη υπόψη η εν λόγω γνώμη.

Η Επιτροπή εξασφαλίζει την τακτική ενημέρωση των δικαιούχων χωρών για τις δραστηριότητες του ISPA.

Άρθρο 13

Πληροφόρηση και δημοσιότητα

1. Οι δικαιούχοι χώρες, που είναι υπεύθυνες για την υλοποίηση μέτρων που τυγχάνουν κοινοτικής χρηματοδοτικής βοήθειας στο πλαίσιο του ISPA, μεριμνούν ώστε να δίνεται επαρκής δημοσιότητα στο μέτρο αυτό προκειμένου:

α) να ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη για το ρόλο της Κοινότητας όσον αφορά τα μέτρα αυτά·

β) να ενημερώνονται οι ενδεχόμενοι δικαιούχοι και οι επαγγελματικές οργανώσεις σχετικά με τις δυνατότητες που προσφέρουν τα μέτρα.

Οι δικαιούχοι χώρες μεριμνούν, ιδίως, για την τοποθέτηση εμφανών πινακίδων στις οποίες αναφέρεται ότι τα μέτρα συγχρηματοδοτούνται από την Κοινότητα, και φέρουν το κοινοτικό έμβλημα, καθώς και τη δέουσα συμμετοχή των αντιπροσώπων των κοινοτικών οργάνων στις σημαντικότερες δημόσιες δραστηριότητες που συνδέονται με την κοινοτική βοήθεια που χορηγείται στο πλαίσιο του ISPA.

Ενημερώνουν την Επιτροπή ετησίως για τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου.

2. Η Επιτροπή θεσπίζει λεπτομερείς διατάξεις όσον αφορά την πληροφόρηση και τη δημοσιότητα, ενεργώντας σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 14.

Ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και δημοσιεύει τις εν λόγω διατάξεις στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 14

Επιτροπή

1. Η Επιτροπή επικουρείται από μια διαχειριστική επιτροπή η οποία απαρτίζεται από τους αντιπροσώπους των κρατών μελών και της οποίας προεδρεύει ο αντιπρόσωπος της Επιτροπής, στο εξής καλούμενη "επιτροπή". Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων υποδεικνύει έναν αντιπρόσωπο, ο οποίος δεν έχει δικαίωμα ψήφου.

2. Ο αντιπρόσωπος της Επιτροπής υποβάλλει στην επιτροπή σχέδιο των μέτρων που πρόκειται να ληφθούν. Η Επιτροπή διατυπώνει τη γνώμη της για το σχέδιο αυτό, μέσα σε προσθεσμία που μπορεί να ορίσει ο πρόεδρος ανάλογα με τον επείγοντα χαρακτήρα του θέματος. Η γνώμη διατυπώνεται με την ειδική πλειοψηφία που προβλέπεται στο αρθρο 205 παράγραφος 2 της συνθήκης γιά την έκδοση των αποφάσεων που καλείται να λάβει το Συμβούλιο βάσει πρότασης της Επιτροπής. Κατά τη ψηφοφορία στην επιτροπή, οι ψήφοι των αντιπροσώπων των κρατών μελών σταθμίζονται σύμφωνα με το προαναφερόμενο άρθρο. Ο πρόεδρος δεν λαμβάνει μέρος στην ψηφοφορία.

3. α) Η Επιτροπή θεσπίζει μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν αμέσως.

β) Εάν όμως τα μέτρα αυτά δεν είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής, ανακοινώνονται αμέσως από την Επιτροπή στο Συμβούλιο. Στην περίπτωση αυτή:

- η Επιτροπή αναβάλλει την εφαρμογή των μέτρων που αποφάσισε γιά διάστημα που ορίζεται σε κάθε πράξη που εγκρίνει το Συμβούλιο, η οποία όμως δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να υπερβαίνει τους τρεις μήνες από την ημερομηνία της ανακοίνωσης,

- το Συμβούλιο μπορεί, με ειδική πλειοψηφία, να λάβει διαφορετική απόφαση μέσα στην προθεσμία που προβλέπεται στην προηγούμενη περίπτωση.

4. Η Επιτροπή δύναται να εξετάσει οιοδήποτε ζήτημα σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, το οποίο της υποβάλλει ο πρόεδρος, ή που υποβάλλεται κατόπιν αιτήματος του αντιπροσώπου ενός κράτους μέλους.

5. Η επιτροπή θεσπίζει τον εσωτερικό της κανονισμό με ειδική πλειοψηφία.

Άρθρο 15

Ανακατανομή των πόρων

Μετά την προσχώρησή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η χώρα χάνει το δικαίωμά της για στήριξη δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Οι πόροι που καθίστανται διαθέσιμοι ως αποτέλεσμα της προσχώρησης της υποψήφιας χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ανακατανέμονται σε άλλες υποψήφιες χώρες που απαριθμούνται στο άρθρο 1 παράγραφος 1. Η ανακατανομή γίνεται βάσει των αναγκών των υποψηφίων χωρών και της ικανότητάς τους για απορρόφηση της βοήθειας, καθώς και των κριτηρίων που ορίζονται στο άρθρο 4.

Το Συμβούλιο εκδίδει με ειδική πλειοψηφία, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, απόφαση με την οποία καθορίζει τις κατευθύνσεις για τη γενική προσέγγιση της ανακατανομής.

Βάσει της αναφερομένης στο δεύτερο εδάφιο απόφασης του Συμβουλίου, η Επιτροπή αποφασίζει για την ανακατανομή των διαθέσιμων πόρων μεταξύ των λοιπών δικαιούχων, σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στο άρθρο 14.

Άρθρο 16

Τελικές και μεταβατικές διατάξεις

Το Συμβούλιο, βάσει πρότασης της Επιτροπής, επανεξετάζει τον παρόντα κανονισμό το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2006. Αποφασίζει επί της πρότασης σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 308 της συνθήκης.

Άρθρο 17

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Λουξεμβούργο, 21 Ιουνίου 1999.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

G. VERHEUGEN

(1) ΕΕ C 164 της 29.5.1998, σ. 4.

(2) Γνώμη η οποία διατυπώθηκε στις 6 Μαΐου 1999 (δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα).

(3) ΕΕ C 407 της 28.12.1998.

(4) ΕΕ C 373 της 2.12.1998.

(5) ΕΕ L 85 της 20.3.1998, σ. 1.

(6) ΕΕ L 375 της 23.12.1989, σ. 11· κανονισμός όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 753/96 (ΕΕ L 103 της 26.4.1996, σ. 5).

(7) Βλέπε σελίδα 87 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας.

(8) Βλέπε σελίδα 68 της παρούσας Επίσημης Εφημερίδας.

(9) ΕΕ L 228 της 9.9.1996, σ. 1.

(10) ΕΕ L 139 της 11.5.1998, σ. 1.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

Περιεχόμενο αιτήσεων [άρθρο 7 παράγραφος 3 στοιχείο α)]

Οι αιτήσεις περιλαμβάνουν τις ακόλουθες πληροφορίες:

1. την ονομασία του αρμόδιου για την υλοποίηση φορέα, τη φύση του μέτρου και την περιγραφή του·

2. το κόστος και τη θέση του μέτρου, συμπεριλαμβανομένων, ανάλογα με την περίπτωση, ενδείξεων για τη διασύνδεση και τη διαλειτουργικότητα των μέτρων που εντάσσονται στον ίδιο άξονα μεταφορών·

3. χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των εργασιών·

4. ανάλυση κόστους-ωφελείας, συμπεριλαμβανομένων των αμέσων και εμμέσων επιπτώσεων στην απασχόληση, που πρέπει να προσδιορίζονται ποσοτικώς, όποτε αυτό είναι δυνατόν·

5. εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων όμοια προς τις εκτιμήσεις που προβλέπονται από την οδηγία 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 1985, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον(1)·

6. στοιχεία για την συμμόρφωση προς τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού και προς τους κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων·

7. σχέδιο χρηματοδότησης στο οποίο περιλαμβάνονται, όπου είναι δυνατόν, στοιχεία για την οικονομική βιωσιμότητα του μέτρου, και η συνολική χρηματοδότηση που η δικαιούχος χώρα αιτείται από το ISPA, την ΕΤΕπ, συμπεριλαμβανομένης της προενταξιακής διευκόλυνσης και οποιασδήποτε άλλης πηγής της Κοινότητας ή κράτους μέλους, της ΕΤΑΑ και της Παγκόσμιας Τράπεζας·

8. τη συμβατότητα των μέτρων με τις κοινοτικές πολιτικές·

9. πληροφορίες για τις ρυθμίσεις με τις οποίες εξασφαλίζεται η αποδοτική χρήση και συντήρηση των διευκολύνσεων·

10. (περιβαλλοντικά μέτρα) πληροφορίες για τη θέση και την προτεραιότητα του μέτρου σύμφωνα με την εθνική περιβαλλοντική στρατηγική, όπως καθορίζεται στο εθνικό πρόγραμμα υιοθέτησης του κοινοτικού κεκτημένου·

11. (μέτρα για τις μεταφορές) πληροφορίες για την εθνική στρατηγική ανάπτυξης των μεταφορών και τη θέση και την προτεραιότητα των μέτρων στο πλαίσιο της στρατηγικής αυτής, συμπεριλαμβανομένου του βαθμού συνοχής με τους προσανατολισμούς των διευρωπαϊκών δικτύων και με την πανευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών.

(1) ΕΕ L 175 της 5.7.1985, σ. 40· οδηγία όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 97/11/97 (ΕΕ L 73 της 14.3.1997, σ. 5).

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Αξιολόγηση των μέτρων [άρθρο 7 παράγραφος 3 στοιχείο β) και παράγραφος 4]

Α. Κατά την αξιολόγηση των μέτρων, εφαρμόζονται τα ακόλουθα κριτήρια για να εξασφαλίζεται η υψηλή ποιότητά τους σύμφωνα με το άρθρο 2:

1. τα οικονομικά και κοινωνικά τους οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας μόχλευσης της ιδιωτικής χρηματοδότησης, που πρέπει να είναι ανάλογα με τους διατιθέμενους πόρους· τα μέτρα πρέπει να αξιολογούνται βάσει ανάλυσης κόστους-ωφελείας·

2. οι ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της αποτελεσματικής διαχείρισης των μέτρων·

3. οι προτεραιότητες που καθορίζονται από τις εταιρικές σχέσεις για την προσχώρηση για τους τομείς παρέμβασης·

4. η συμβολή των μέτρων στην υλοποίηση της κοινοτικής πολιτικής για το περιβάλλον και το αποτέλεσμα της εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αναφέρονται στο παράρτημα I·

5. η συμβολή των μέτρων στα διευρωπαϊκά δίκτυα και στην κοινή πολιτική μεταφορών·

6. η θέσπιση της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των τομέων του περιβάλλοντος και της υποδομής των μεταφορών·

7. η εξέταση ενδεχόμενων εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης, όπως αναφέρεται στο άρθρο 6.

Β. Η Επιτροπή δύναται να καλεί την ΕΤΕπ, την ΕΤΑΑ, ή την Παγκόσμια Τράπεζα, να συμβάλλουν στην αξιολόγηση των μέτρων, όταν το κρίνει αναγκαίο. Η Επιτροπή εξετάζει τις αιτήσεις βοήθειας ώστε να επαληθεύσει ιδίως αν οι διοικητικοί και χρηματοδοτικοί μηχανισμοί είναι επαρκείς για την αποτελεσματική υλοποίηση του μέτρου.

Γ. Η Επιτροπή αξιολογεί τα μέτρα για να προσδιορίσει τις αναμενόμενες επιπτώσεις τους σε σχέση με τους στόχους του παρόντος κανονισμού, χρησιμοποιώντας κατάλληλους ποσοτικούς δείκτες. Οι δικαιούχοι χώρες παρέχουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία, όπως καθορίζεται στο παράρτημα I, συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων των μελετών σκοπιμότητας και της αξιολόγησης, της ένδειξης των εναλλακτικών λύσεων που έχουν απορριφθεί και του συντονισμού των μέτρων κοινού ενδιαφέροντος που εντάσσονται στον ίδιο μεταφορικό άξονα, ώστε η αξιολόγηση αυτή να είναι, κατά το δυνατόν, αποτελεσματική.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III

Δημοσιονομική διαχείριση και έλεγχος (άρθρο 9 παράγραφος 5)

1. Σε κάθε δικαιούχο χώρα, ορίζεται ένας κεντρικός φορέας μέσω του οποίου διατίθενται τα κοινοτικά κεφάλαια που χορηγούνται στο πλαίσιο του ISPA.

Ο επικεφαλής αυτού του φορέα έχει τη συνολική ευθύνη για τη διαχείριση των κεφαλαίων στη συγκεκριμένη δικαιούχο χώρα.

2. Τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των δικαιούχων χωρών, πρέπει να προβλέπουν επαρκή διαδικασία δημοσιονομικού ελέγχου προκειμένου, ειδικότερα:

- να διαπιστώνεται η συμφωνία των συνοπτικών λογαριασμών που πιστοποιούνται στην Επιτροπή με τις λογιστικές καταστάσεις και τα αποδεικτικά έγγραφα στα διάφορα επίπεδα της διοίκησης,

- να εξακριβώνονται οι μεταφορές των διαθέσιμων κοινοτικών και άλλων κεφαλαίων,

- να εξετάζονται τα τεχνικά και οικονομικά διαγράμματα του σχεδίου, εκθέσεις προόδου, διαδικασίες προκήρυξης και σύναψης συμβάσεων στα διάφορα επίπεδα της διοίκησης.

3. Η διαδικασία που θα ακολουθείται για την ανάθεση συμβάσεων έργων, προμηθειών ή υπηρεσιών, καθορίζονται στο χρηματοδοτικό μνημόνιο και τηρούν τις βασικές αρχές του τίτλου IX του δημοσιονομικού κανονισμού που εφαρμόζεται στο γενικό προϋπολογισμό των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και ιδίως:

- μέτρα καλυπτόμενα από χρηματοδοτικό μνημόνιο υλοποιούνται από τη δικαιούχο χώρα σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, η οποία διατηρεί την αρμοδιότητα για τη χρησιμοποίηση των πιστώσεων,

- η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τη δικαιούχο χώρα, εξασφαλίζει ότι, οι συμμετέχοντες σε διαδικασίες προκήρυξης μπορούν να ανταγωνισθούν ισότιμα, ότι δεν γίνονται διακρίσεις και ότι η προσφορά που επιλέγεται είναι η οικονομικά προσφορότερη.

Πάντως, σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1266/1999 του Συμβουλίου, οι πιστώσεις είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντικείμενο εκτεταμένης αποκεντρωμένης διαχείρισης, ειδικότερα σε ό,τι αφορά την εκ των προτέρων έγκριση της Επιτροπής για την προκήρυξη των διαγωνισμών, την αξιολόγηση των προσφορών και την ανάθεση των συμβάσεων και τη δημοσιονομική διαχείριση.

Οι διατάξεις αυτές, που καθορίζονται στο χρηματοδοτικό μνημόνιο με τη δικαιούχο χώρα, λαμβάνουν υπόψη την ικανότητα της εκάστοτε χώρας για δημοσιονομική διαχείριση και δημοσιονομικό έλεγχο, τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική άποψη.

4. Διεξάγονται κατάλληλοι εσωτερικοί και εξωτερικοί δημοσιονομικοί έλεγχοι σύμφωνα με διεθνώς αποδεκτούς κανόνες ελέγχου, από την αρμόδια εθνική αρχή δημοσιονομικού ελέγχου, η οποία πρέπει να είναι ανεξάρτητη προκειμένου να εκτελεί αυτά τα καθήκοντα. Κάθε χρόνο, διαβιβάζεται στην Επιτροπή διάγραμμα ελέγχου και σύνοψη των αποτελεσμάτων των διεξαχθέντων ελέγχων. Οι ελεγκτικές εκθέσεις είναι στη διάθεση της Επιτροπής.

Η Επιτροπή και η δικαιούχος χώρα συνεργάζονται για το συντονισμό των προγραμμάτων και των μεθόδων που αφορούν τους ελέγχους, ούτως ώστε να μεγιστοποιείται η χρησιμότητά τους.

Η δικαιούχος χώρα εξασφαλίζει ότι, όταν διεξάγονται έλεγχοι από το προσωπικό της Επιτροπής, ή από τους δεόντως εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους της, τα πρόσωπα αυτά έχουν το δικαίωμα να επιθεωρούν επί τόπου κάθε σχετικό έγγραφο και λογαριασμό που αφορά πράξεις χρηματοδοτούμενες βάσει του χρηματοδοτικού μνημονίου. Οι δικαιούχοι χώρες βοηθούν το Ελεγκτικό Συνέδριο να διεξάγει ελέγχους σχετικά με τη χρησιμοποίηση των κεφαλαίων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του ISPA.

Οι αρμόδιες αρχές φυλάσσουν και έχουν διαθέσιμα όλα τα αποδεικτικά έγγραφα σχετικά με τις δαπάνες για οιοδήποτε σχέδιο επί πενταετία μετά την καταβολή της τελευταίας πληρωμής για το σχέδιο αυτό.

5. Το χρηματοδοτικό μνημόνιο με κάθε δικαιούχο χώρα περιλαμβάνει τις ακόλουθες διατάξεις για δημοσιονομικές διορθώσεις:

Εάν η υλοποίηση ενός μέτρου φαίνεται να μην διακαιολογεί μέρος ή το σύνολο της χορηγηθείσας βοήθειας, η Επιτροπή εξετάζει, με τον κατάλληλο τρόπο, την περίπτωση, ζητώντας ειδικότερα από τη δικαιούχο χώρα να υποβάλει τις παρατηρήσεις της εντός ορισμένης προθεσμίας και να διορθώσει κάθε παρατυπία.

Μετά την εξέταση που αναφέρεται στην παράγραφο 1, η Επιτροπή μπορεί να μειώσει, να αναστείλει ή να ακυρώσει την ενίσχυση για τα εν λόγω μέτρα, εάν διαπιστωθεί από την εξέταση, η ύπαρξη παρατυπίας, ακατάλληλου συνδυασμού των κονδυλίων ή η μη τήρηση ενός από τους όρους της απόφασης για τη χορήγηση της βοήθειας, και ιδίως η ύπαρξη σημαντικής τροποποίησης η οποία επηρεάζει τη φύση ή τους όρους εκτέλεσης του μέτρου και για την οποία δεν είχε ζητηθεί η έγκριση της Επιτροπής. Οιαδήποτε μείωση ή ακύρωση της βοήθειας συνεπάγεται την επιστροφή των καταβληθέντων ποσών.

Όταν η Επιτροπή κρίνει ότι μια παρατυπία δεν διορθώθηκε ή ότι ένα μέρος ή το σύνολο μιας πράξης δεν δικαιολογεί το σύνολο ή μέρος της βοήθειας που χορηγήθηκε γι' αυτήν, διεξάγει κατάλληλη εξέταση της περίπτωσης και ζητά από τη δικαιούχο χώρα να υποβάλει τις παρατηρήσεις της εντός ορισμένης προθεσμίας. Μετά την εξέταση, εάν η δικαιούχος χώρα δεν έλαβε διορθωτικά μέτρα, η Επιτροπή μπορεί:

α) να μειώσει ή να ακυρώσει κάθε προκαταβολή·

β) να ακυρώσει το σύνολο ή μέρος της βοήθειας που χορηγήθηκε για το συγκεκριμένο μέτρο.

Η Επιτροπή καθορίζει το μέγεθος της διόρθωσης, λαμβάνοντας υπόψη της τη φύση της παρατυπίας και την έκταση τυχόν παραλείψεων στο πλαίσιο των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου. Κάθε ποσό το οποίο αποτελεί αντικείμενο απαίτησης ως αχρεωστήτως καταβληθέν, πρέπει να επιστρέφεται στην Επιτροπή. Στο ποσό αυτό προστίθεται τόκος λόγω καθυστέρησης πληρωμής σύμφωνα με ρυθμίσεις που θεσπίζει η Επιτροπή.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV

Παρακολούθηση και εκ των υστέρων αξιολόγηση (άρθρο 11)

Α. Η παρακολούθηση πραγματοποιείται βάσει κοινώς αποδεκτών διαδικασιών αναφοράς, δειγματοληπτικών ελέγχων και με τη θέσπιση επιτροπών ad hoc. Πραγματοποιείται βάσει παραπομπών σε φυσικούς και δημοσιονομικούς δείκτες. Οι δείκτες σχετίζονται με τον συγκεκριμένο χαρακτήρα του έργου και τους στόχους του. Καθορίζονται κατά τρόπο ώστε να παρουσιάζουν το στάδιο στο οποίο βρίσκεται το μέτρο σε σχέση με το αρχικά καθορισθέν πρόγραμμα και τους στόχους του, και την επιτευχθείσα πρόοδο από άποψη διαχείρισης και οποιαδήποτε σχετικά προβλήματα.

Β. Οι επιτροπές αυτές συστήνονται με διακανονισμό μεταξύ της ενδιαφερόμενης δικαιούχου χώρας και της Επιτροπής. Στις επιτροπές, εκπροσωπούνται οι αρχές ή φορείς που καθορίζονται από τη δικαιούχο χώρα, η Επιτροπή και, κατά περίπτωση, η ΕΤΕπ. Στις επιτροπές αυτές, εκπροσωπούνται επίσης περιφερειακές και τοπικές αρχές και ιδιωτικές επιχειρήσεις που είναι αρμόδιες για την εκτέλεση του έργου και εφόσον εμπλέκονται άμεσα στο έργο.

Γ. Για κάθε μέτρο, ο αρμόδιος για το μέτρο φορέας ή αρχή υποβάλλει εκθέσεις προόδου στην Επιτροπή, εντός τριών μηνών από τη λήξη ενός πλήρους έτους υλοποίησης.

Δ. Βάσει των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης και λαμβάνοντας υπόψη τα σχόλια της επιτροπής παρακολούθησης, η Επιτροπή προσαρμόζει τα αρχικώς εγκριθέντα ποσά και όρους χορήγησης της βοήθειας, καθώς και το προβλεπόμενο σχέδιο χρηματοδότησης, εάν παραστεί ανάγκη, βάσει πρότασης της δικαιούχου χώρας.

Η Επιτροπή καθορίζει τις κατάλληλες ρυθμίσεις για τις προσαρμογές αυτές, διαφοροποιώντας τις ανάλογα με τη φύση τους και τη σπουδαιότητά τους.

Ε. Ο αρμόδιος για το μέτρο φορέας ή αρχή υποβάλλει τελική έκθεση στην Επιτροπή εντός έξι μηνών από την ολοκλήρωση του μέτρου ή του σταδίου έργου. Η τελική έκθεση περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες:

1. περιγραφή του αναληφθέντος έργου, συνοδευόμενη από φυσικούς δείκτες, ποσοτικό προσδιορισμό των δαπανών ανά κατηγορία εργασιών και τα μέτρα που ελήφθησαν σχετικά με τις ειδικές ρήτρες που περιλαμβάνονται στην απόφαση χορήγησης της βοήθειας·

2. πιστοποίηση της συμμόρφωσης των εργασιών με την απόφαση χορήγησης της βοήθειας·

3. μία πρώτη αξιολόγηση του βαθμού στον οποίο επιτεύχθηκαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, στην οποία περιλαμβάνονται κυρίως:

α) η πραγματική ημερομηνία υλοποίησης του μέτρου·

β) ένδειξη του τρόπου με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί η διαχείριση του έργου μετά την ολοκλήρωσή του·

γ) επιβεβαίωση, όπου απαιτείται, των δημοσιονομικών προβλέψεων, ιδίως όσον αφορά λειτουργικές δαπάνες και αναμενόμενα έσοδα·

δ) επιβεβαίωση των κοινωνικοοικονομικών προβλέψεων, ιδίως όσον αφορά το αναμενόμενο κόστος και τις ωφέλειες·

ε) αναφορά των ενεργειών που πραγματοποιήθηκαν για την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος και για το κόστος τους·

4. πληροφορίες σχετικά με τις ενέργειες δημοσιότητας.

ΣΤ. Η εκ των υστέρων αξιολόγηση καλύπτει τη χρήση των πόρων και την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα της βοήθειας και την επίπτωσή της. Καλύπτει τους παράγοντες που συμβάλλουν στην επιτυχία ή αποτυχία της υλοποίησης των μέτρων και τα επιτεύγματα και αποτελέσματά τους. Μετά την ολοκλήρωση των μέτρων, η Επιτροπή και οι δικαιούχοι χώρες αξιολογούν τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιήθηκε, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικής και αποδοτικής χρήσης των πόρων. Η αξιολόγηση καλύπτει επίσης την πραγματική επίπτωση της υλοποίησής του, ώστε να εκτιμηθεί αν επιτεύχθηκαν οι αρχικοί στόχοι. Η αξιολόγηση αυτή εξετάζει, μεταξύ άλλων, τη συμβολή των μέτρων στην υλοποίηση των κοινοτικών πολιτικών για το περιβάλλον ή τη συμβολή τους στα διευρωπαϊκά δίκτυα και τις κοινές πολιτικές μεταφορών, και εκτιμά επίσης τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μέτρων.

Ζ. Για να είναι αποτελεσματικότερη η κοινοτική βοήθεια που χορηγείται, στο πλαίσιο του ISPA, η Επιτροπή μεριμνά ώστε η διοίκηση του ISPA να αποδίδει ιδιαίτερη προσοχή στη διαφάνεια της διαχείρισης.

Η. Οι λεπτομερείς κανόνες για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση καθορίζονται στις αποφάσεις της Επιτροπής για την έγκριση των μέτρων.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V

Ετήσια έκθεση της Επιτροπής (άρθρο 12)

Η ετήσια έκθεση παρέχει πληροφορίες για τα ακόλουθα:

1. το ύψος της οικονομικής βοήθειας ως προς το οποίο πραγματοποιήθηκε ανάληψη υποχρεώσεων και καταβλήθηκε από την Κοινότητα, στο πλαίσιο του ISPA, με ετήσια κατανομή ανά δικαιούχο χώρα και ανά είδος έργου (περιβάλλον ή μεταφορές)·

2. τη συμβολή της βοήθειας της Κοινότητας, στο πλαίσιο του ISPA, στις προσπάθειες των δικαιούχων χωρών να υλοποιήσουν την κοινοτική περιβαλλοντική πολιτική και να ενισχύσουν τα διευρωπαϊκά δίκτυα υποδομής των μεταφορών, το ισοζύγιο μεταξύ των μέτρων στον τομέα του περιβάλλοντος και των μέτρων που αφορούν τις υποδομές των μεταφορών·

3. εκτίμηση της συμβατότητας των πράξεων της κοινοτικής βοήθειας, στο πλαίσιο του ISPA, με τις κοινοτικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων αυτών που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, τις μεταφορές, τον ανταγωνισμό και την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων·

4. τα μέτρα που ελήφθησαν για να εξασφαλίσουν τον συντονισμό και τη συνεκτικότητα μεταξύ των μέτρων που χρηματοδοτούνται από το ISPA και των μέτρων που χρηματοδοτούνται με συμβολή από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, την ΕΤΕπ και άλλα χρηματοδοτικά όργανα της Κοινότητας·

5. τις επενδυτικές προσπάθειες των δικαιούχων χωρών στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος και της υποδομής των μεταφορών·

6. τις προκαταρκτικές μελέτες και τα μέτρα τεχνικής υποστήριξης που χρηματοδοτήθηκαν·

7. τα αποτελέσματα της εκτίμησης, της παρακολούθησης και της αξιολόγησης των μέτρων, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για οποιαδήποτε προσαρμογή των μέτρων ώστε να συμφωνούν με τα πορίσματα της εκτίμησης, της παρακολούθησης και της αξιολόγησης·

8. τη συμβολή της ΕΤΕπ στην αξιολόγηση των μέτρων·

9. περίληψη των πληροφοριών σχετικά με τα αποτελέσματα των διεξαχθέντων ελέγχων, των διαπιστωθεισών παρατυπιών και των διοικητικών και δικαστικών διώξεων που ευρίσκονται εν εξελίξει·

10. πληροφορίες για τις ενέργειες δημοσιότητας.