ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 16ης Δεκεμβρίου 1997 σχετικά με ένα κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για την υποστήριξη μη κυβερνητικών οργανισμών που αναπτύσσουν δραστηριότητα κυρίως στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος (97/872/ΕΚ)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 130 Σ, παράγραφος 1,

την πρόταση της Επιτροπής (1),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (2),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 189 Γ της συνθήκης (3),

Εκτιμώντας:

(1) ότι η συνθήκη προβλέπει την ανάπτυξη και την εφαρμογή μιας κοινοτικής πολιτικής περιβάλλοντος και εκθέτει τους στόχους και τις αρχές που θα πρέπει να την διέπουν 7

(2) ότι, με το από 1ης Φεβρουαρίου 1993 ψήφισμα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συμβουλίου (4), καθιερώνεται κοινοτικό πρόγραμμα πολιτικής και δράσης για το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη (πέμπτο πρόγραμμα δράσης) 7

(3) ότι, σύμφωνα με την από 30 Ιουνίου 1982 κοινή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής όσον αφορά διάφορα μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί η καλύτερη λειτουργία της διαδικασίας του προϋπολογισμού (5), η εκτέλεση εγγεγραμμένων πιστώσεων γιά κάθε νέα σημαντική κοινοτική δράση απαιτεί την προηγούμενη έκδοση νομικού μέσου 7

(4) ότι, με την ανακοίνωσή της προς την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή σχετικά με νομικές βάσεις και ανώτατα ποσά, η Επιτροπή αναλαμβάνει να προτείνει μια νομική βάση που να καλύπτει τις επιχορηγήσεις οι οποίες δίδονται βάσει του άρθρου «Β4-306 (ευαισθητοποίηση και επιχορηγήσεις) του προϋπολογισμού» 7

(5) ότι οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί (ΜΚΟ) που αναπτύσσουν δραστηριότητα στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος μπορούν να συμβάλουν στην κοινοτική πολιτική περιβάλλοντος, που καθορίζεται στο άρθρο 130 Ρ της συνθήκης 7

(6) ότι θα πρέπει να ενθαρρύνεται η εκ μέρους των ΜΚΟ λήψη συγκεκριμένων μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος και ευρύτερης συνειδητοποίησης αυτής της ανάγκης 7

(7) ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι δυνατότητες των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών ΜΚΟ για ανταλλαγή απόψεων, προβληματισμών και πιθανών λύσεων σε περιβαλλοντικά προβλήματα κοινοτικής διάστασης 7

(8) ότι, σύμφωνα με το πέμπτο πρόγραμμα δράσης, όλοι οι σχετικοί παράγοντες, της Επιτροπής και των περιβαλλοντικών οργανισμών συμπεριλαμβανομένων, θα πρέπει να αναλάβουν συντονισμένες δράσεις καθώς και να μοιραστούν τις ευθύνες για την επίτευξη του στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης 7

(9) ότι ο ρόλος των ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών ΜΚΟ είναι ουσιαστικός για τη συντονισμένη ενημέρωση της Επιτροπής με πληροφορίες και απόψεις επί των νέων και διαφαινόμενων προοπτικών, όπως σε ό,τι αφορά την προστασία της φύσης και τα διασυνοριακά περιβαλλοντικά προβλήματα που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ή δεν αντιμετωπίζονται πλήρως σε επίπεδο κράτους μέλους ή σε κατώτερο επίπεδο 7

(10) ότι, συνεπώς, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, θα πρέπει να θεσπιστεί πρόγραμμα δράσης για ενθάρρυνση των δραστηριοτήτων των ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών ΜΚΟ 7

(11) ότι οι περιβαλλοντικοί ΜΚΟ συχνά χρησιμοποιούν εθελοντική εργασία και δέχονται δωρεές σε είδος 7 ότι, κατά την εξέταση των εσόδων και εξόδων τους καθώς και των αιτήσεων οικονομικής ενίσχυσης τις οποίες υποβάλλουν, μπορεί να συνεκτιμάται το ιδιαίτερο αυτό χαρακτηριστικό των λογιστικών συστημάτων τους (μέχρι ποσοστού 10 % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών) 7

(12) ότι η οικονομική στήριξη θα πρέπει να σχεδιάζεται με τρόπο που να λαμβάνει υπόψη την ανάγκη διαφάνειας όσον αφορά τη χρήση της 7

(13) ότι είναι σημαντικό να καθοριστούν προτεραιότητες στους τομείς δραστηριότητας τους οποίους μπορεί να στηρίξει το κοινοτικό πρόγραμμα 7

(14) ότι είναι ανάγκη να καθοριστούν λεπτομερείς κανόνες που θα διέπουν την κοινοτική χρηματοδοτική ενίσχυση στο πλαίσιο του προγράμματος 7

(15) ότι θα πρέπει να υπάρξει διάταξη για τη συνέχιση ή τον τερματισμό του προγράμματος έπειτα από τις 31 Δεκεμβρίου 2001 7

(16) ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός προσαρμογής της παρεχόμενης κοινοτικής ενίσχυσης στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των προς στήριξη μέτρων 7

(17) ότι είναι ανάγκη να θεσπιστούν αποτελεσματικές μέθοδοι παρακολούθησης, εκτίμησης και αξιολόγησης και να εξασφαλιστεί επαρκής ενημέρωση των πιθανών δικαιούχων και του κοινού 7

(18) ότι, με βάση την πείρα που θα αποκτηθεί κατά τα τρία πρώτα έτη υλοποίησης, θα πρέπει να γίνει εκτίμηση της λειτουργίας του προγράμματος ώστε να κριθεί κατά πόσον πρέπει να συνεχιστεί 7

(19) ότι ένα ποσό δημοσιονομικής αναφοράς κατά την έννοια του σημείου 2 της Δήλωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής της 6ης Μαρτίου 1995, εγγράφεται στην παρούσα απόφαση για όλη τη διάρκεια του προγράμματος, χωρίς να θίγονται οι αρμοδιότητες της αρχής που είναι αρμόδια γιά τον προϋπολογισμό όπως καθορίζονται στη συνθήκη,

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ:

Άρθρο 1

Θεσπίζεται κοινοτικό πρόγραμμα δράσης για την προώθηση των ΜΚΟ που προστατεύουν το περιβάλλον. Γενικός στόχος του παρόντος προγράμματος είναι η προώθηση των δραστηριοτήτων των ΜΚΟ που αναπτύσσουν δραστηριότητα κυρίως στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος σε ευρωπαϊκή κλίμακα συμβάλλοντας στην ανάπτυξη και εφαρμογή της κοινοτικής πολιτικής και νομοθεσίας για το περιβάλλον.

Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, ως περιβαλλοντικοί ΜΚΟ νοούνται οι ανεξάρτητοι και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί που αναπτύσσουν δραστηριότητα κυρίως στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, με περιβαλλοντικό στόχο που αποβλέπει στην κοινή ωφέλεια.

Άρθρο 2

1. Οι τομείς δραστηριότητας που επιλέγονται για χρηματοδοτική ενίσχυση εκ μέρους της Κοινότητας ορίζονται στο παράρτημα.

2. Κοινοτική χρηματοδοτική ενίσχυση μπορεί να παρέχεται για κοινοτικού ενδιαφέροντος δραστηριότητες, οι οποίες συμβάλλουν σημαντικά στην περαιτέρω ανάπτυξη και υλοποίηση της περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας της Κοινότητας και πληρούν τις αρχές που διέπουν το πέμπτο πρόγραμμα δράσης.

Η ενίσχυση που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο καλύπτει, ιδίως, τις ενημερωτικές εκστρατείες και δραστηριότητες, την υποδομή πληροφόρησης και τεκμηρίωσης, έργα επίδειξης και συντονιστικές δραστηριότητες των περιβαλλοντικών ΜΚΟ που αναλαμβάνονται με πρωτοβουλία των ίδιων των οργανισμών.

Άρθρο 3

1. Η Επιτροπή προσδιορίζει τις κατά προτεραιότητα δραστηριότητες που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο των τομέων δραστηριότητας που ορίζονται στο παράρτημα.

2. Οι δραστηριότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 επιλέγονται βάσει γενικών κριτηρίων, όπως:

- η υγιής σχέση κόστους-ωφέλειας,

- η πολλαπλασιαστική επίπτωση διαρκείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο,

- η ουσιαστική και ισόρροπη συνεργασία μεταξύ των διάφορων εταίρων όσον αφορά: τον προγραμματισμό και την εκτέλεση των δραστηριοτήτων καθώς και την οικονομική συμμετοχή,

- η συμβολή σε μια πολυεθνική προσέγγιση, και ιδίως σε διασυνοριακή συνεργασία με την Κοινότητα και, εάν χρειασθεί, πέρα από τα σύνορά της με γειτονικές χώρες.

3. Η Επιτροπή προσδιορίζει τα επιπλέον κριτήρια που πρέπει να χρησιμοποιούνται για την επιλογή των προς χρηματοδότηση δραστηριοτήτων.

Άρθρο 4

Η χρηματοδοτική ενίσχυση συνίσταται στη χρηματική συνεισφορά εκ μέρους της Κοινότητας για δραστηριότητες περιβαλλοντικών ΜΚΟ. Χρηματική συνεισφορά για κάλυψη διοικητικών δαπανών μπορεί να εξεταστεί μόνο για ΜΚΟ που αναπτύσσουν δραστηριότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο πλαίσιο του γενικού προγράμματος εργασιών τους.

Άρθρο 5

Η Επιτροπή εγγυάται τη συνάφεια, συνέπεια και συμπληρωματικότητα μεταξύ κοινοτικών δραστηριοτήτων και έργων υλοποίησης του παρόντος προγράμματος, αφενός, και λοιπών κοινοτικών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, αφετέρου.

Άρθρο 6

1. Το παρόν πρόγραμμα αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 1998 και λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2001.

Το ποσό της δημοσιονομικής αναφοράς για την εκτέλεση του παρόντος προγράμματος για το διάστημα 1998-2001 είναι 10,6 εκατομμύρια Ecu.

Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή εγκρίνει τις ετήσιες πιστώσεις μέσα στα όρια των δημοσιονομικών προοπτικών.

2. Η συνολική κοινοτική ενίσχυση δεν υπερβαίνει, καταρχήν, το 50 % του προϋπολογισμού των δραστηριοτήτων και των διοικητικών δαπανών σύμφωνα με το άρθρο 4.

3. Η κοινοτική ενίσχυση καλύπτει δραστηριότητες οι οποίες πρόκειται να λάβουν χώρα κατά το έτος της χρηματικής συνεισφοράς ή αργότερα.

Άμισθη εργασία ή δωρεές σε είδος, εφόσον είναι δεόντως τεκμηριωμένες, μπορεί να λαμβάνονται υπόψη μέχρι ύψους 10 % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών, κατά την εκτίμηση των εσόδων και εξόδων των περιβαλλοντικών ΜΚΟ.

4. Για να λάβει ένας ΜΚΟ επιχορήγηση ανώτερη των 150 000 Ecu, τα λογιστικά του βιβλία των δύο προηγουμένων ετών πρέπει να είναι επικυρωμένα από ορκωτό λογιστή καθώς και αυτά της περιόδου κατά την οποία χρησιμοποιείται η επιχορήγηση. Για να λάβει επιχορήγηση κατώτερη των 150 000 Ecu, ένας ΜΚΟ πρέπει να παρουσιάζει λογιστικά βιβλία σε μορφή αναγνωρισμένη από την Επιτροπή για τα προηγούμενα δύο χρόνια και να τα διατηρεί στην ίδια μορφή για την περίοδο κατά την οποία χρησιμοποιείται η επιχορήγηση.

Άρθρο 7

1. Η Επιτροπή δημοσιεύει στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ανακοίνωση όπου περιγράφονται οι δραστηριότητες που θα χρηματοδοτηθούν κατά προτεραιότητα και αναφέρονται λεπτομερώς τα κριτήρια επιλογής και κρίσης και η διαδικασία έγκρισης και εφαρμογή.

2. Προτάσεις για προς χρηματοδότηση δραστηριότητες υποβάλλονται στην Επιτροπή από περιβαλλοντικούς ΜΚΟ που ασκούν δραστηριότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και προωθούν μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Κοινότητα.

3. Η πρόσκληση για την υποβολή προτάσεων για δραστηριότητες που θα ενταχθούν στο παρόν πρόγραμμα δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων πριν από την 31 Ιανουαρίου εκάστου έτους. Έπειτα από εκτίμηση των προτάσεων, η Επιτροπή αποφασίζει πριν από τις 31 Μαΐου σχετικά με τις δραστηριότητες που θα χρηματοδοτήσει. Την απόφαση αυτή ακολουθεί η σύναψη συμφωνίας με τους δικαιούχους που είναι υπεύθυνοι για την υλοποίηση, σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εταίρων.

4. Το ποσό, οι διαδικασίες και οι έλεγχοι της χρηματοδοτικής ενίσχυσης, καθώς και όλες οι αναγκαίες τεχνικές προϋποθέσεις χορήγησης της ενίσχυσης προσδιορίζονται βάσει του γενικού προγράμματος εργασιών του δικαιούχου και, ιδίως, της φύσης και της μορφής της εγκριθείσας δραστηριότητας και περιλαμβάνονται στη συμφωνία που συνάπτεται με τους δικαιούχους.

Άρθρο 8

1. Προς εξασφάλιση της επιτυχίας των δραστηριοτήτων που διεξάγονται από τους περιβαλλοντικούς ΜΚΟ οι οποίοι λαμβάνουν χρηματοδοτική ενίσχυση από την Κοινότητα, η Επιτροπή λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ώστε:

- να ελέγχεται η σωστή υλοποίηση των δραστηριοτήτων που προτάθηκαν στην Επιτροπή,

- να προλαμβάνονται και να αντιμετωπίζονται οι παρατυπίες,

- να ανακτώνται ποσά αχρεωστήτως καταβληθέντα, λόγω απάτης ή αμέλειας.

2. Με την επιφύλαξη των ελέγχων που διενεργούνται από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατ' εφαρμογή του άρθρου 188 Γ της συνθήκης ή επιθεωρήσεων που διενεργούνται κατ' εφαρμογή του άρθρου 209 στοιχείο γ) αυτής, υπάλληλοι και λοιπό προσωπικό της Επιτροπής μπορούν να διενεργούν επιτόπου ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων δειγματοληπτικών ελέγχων, σε δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος.

Η Επιτροπή ενημερώνει προκαταβολικά το δικαιούχο για τη διενέργεια του επιτόπου ελέγχου, εκτός εάν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις απάτης ή/και κατάχρησης.

3. Ο δικαιούχος χρηματοδοτικής ενίσχυσης θέτει στη διάθεση της Επιτροπής όλα τα αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τις δαπάνες, επί μια πενταετία μετά την τελευταία πληρωμή που αφορά συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Άρθρο 9

1. Η Επιτροπή μπορεί να μειώσει, να αναστείλει ή να ανακτήσει το ποσό της χρηματοδοτικής ενίσχυσης που χορηγήθηκε για μια δραστηριότητα εάν διαπιστώσει παρατυπίες ή εάν γίνει γνωστό ότι, χωρίς να ζητηθεί η έγκριση της Επιτροπής, η δραστηριότητα τροποποιήθηκε σημαντικά κατά τρόπο που αντιστρατεύεται τους όρους υλοποίησής της.

2. Εάν δεν τηρήθηκαν οι προθεσμίες ή εάν μέρος μόνο της χορηγηθείσας χρηματοδοτικής ενίσχυσης αιτιολογείται με βάση την πρόοδο υλοποίησης μιας δραστηριότητας, η Επιτροπή ζητεί από το δικαιούχο να υποβάλει τις παρατηρήσεις του εντός ορισμένου χρόνου. Εάν ο δικαιούχος δεν δώσει ικανοποιητική απάντηση, η Επιτροπή μπορεί να ακυρώσει το υπόλοιπο της χρηματοδοτικής ενίσχυσης και να ζητήσει άμεση απόδοση των ήδη καταβληθέντων ποσών.

3. Κάθε ποσό που καταβλήθηκε αχρεωστήτως πρέπει να αποδίδεται στην Επιτροπή. Ποσά που δεν αποδίδονται εγκαίρως μπορούν να προσαυξάνονται με τόκους. Η Επιτροπή θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου.

Άρθρο 10

1. Η Επιτροπή μεριμνά για την αποτελεσματική παρακολούθηση της υλοποίησης των δραστηριοτήτων που χρηματοδοτούνται από την Κοινότητα. Η παρακολούθηση λαμβάνει χώρα βάσει εκθέσεων οι οποίες ακολουθούν τις διαδικασίες που συμφωνούνται μεταξύ της Επιτροπής και του δικαιούχου και περιλαμβάνει επίσης δειγματοληπτικούς ελέγχους.

2. Για κάθε δραστηριότητα, ο δικαιούχος υποβάλλει στην Επιτροπή έκθεση εντός τριών μηνών από την ολοκλήρωση της δραστηριότητας. Η Επιτροπή καθορίζει τη μορφή και το περιεχόμενο της έκθεσης αυτής.

Άρθρο 11

Κατάλογος των δικαιούχων και των δραστηριοτήτων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος προγράμματος, μαζί με τα χορηγηθέντα ποσά, δημοσιεύεται κάθε χρόνο στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 12

1. Κάθε χρόνο, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση για την πορεία υλοποίησης του παρόντος προγράμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

2. Το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2000, η Επιτροπή υποβάλλει προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του παρόντος προγράμματος, η οποία καλύπτει τα τρία πρώτα έτη 7 εάν χρειάζεται, υποβάλλει προτάσεις για τυχόν αναπροσαρμογές που πρέπει να γίνουν με προοπτική τη συνέχιση ή όχι του προγράμματος.

Το Συμβούλιο, σύμφωνα με τη συνθήκη, αποφασίζει σχετικά με τη συνέχιση του προγράμματος από την 1η Ιανουαρίου 2002 και μετά.

Άρθρο 13

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να εφαρμόζεται την 1η Ιανουαρίου 1998 και καλύπτει τετραετή περίοδο.

Βρυξέλλες, 16 Δεκεμβρίου 1997.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

J. LAHURE

(1) ΕΕ C 104 της 3. 4. 1997, σ. 11 και ΕΕ C 104 της 3. 4. 1997, σ. 15.

(2) ΕΕ C 204 της 15. 7. 1996, σ. 1.

(3) Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Νοεμβρίου 1996 (ΕΕ C 362 της 2. 12. 1996, σ. 130), κοινή θέση του Συμβουλίου της 24ης Απριλίου 1997 (ΕΕ C 188 της 19. 6. 1997, σ. 1) και απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 18ης Σεπτεμβρίου 1997 (ΕΕ C 304 της 6. 10. 1997, σ. 107).

(4) ΕΕ C 138 της 17. 5. 1993, σ. 1.

(5) ΕΕ C 194 της 28. 7. 1982, σ. 1.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΜΚΟ ΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΥΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

>ΘΕΣΗ ΠΗΝΑΚΑ>