ΟΔΗΓΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 19ης Δεκεμβρίου 1974 περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών μελών των αναφερομένων στις φιάλες που χρησιμοποιούνται ως μετροδοχεία

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητος, και ιδίως το άρθρο 100,

την πρόταση της Επιτροπής,

τη γνώμη της Συνελεύσεως(1),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(2),

Εκτιμώντας:

ότι σε αρκετά Κράτη μέλη η κατασκευή καθώς και οι έλεγχοι των φιαλών που χρησιμοποιούνται ως μετροδοχεία ρυθμίζονται από διατάξεις αναγκαστικού χαρακτήρα που διαφέρουν από το ένα Κράτος μέλος στο άλλο και εμποδίζουν ως εκ τούτου τις συναλλαγές των φιαλών αυτού του τύπου- ότι πρέπει κατά συνέπεια να γίνει η προσέγγιση των διατάξεων αυτών-

ότι οι φιάλες που χρησιμοποιούνται ως μετροδοχεία πρέπει να έχουν ιδιαίτερες μετρολογικές ιδιότητες και είναι σκόπιμο να καθορισθούν προς το σκοπό αυτό τα μέγιστα ανεκτά σφάλματα σχετικά με την ονομαστική τους χωρητικότητα, καθώς και μία μέθοδος αναφοράς που να επιτρέπει τον έλεγχο αυτών των σφαλμάτων-

ότι είναι απαραίτητο οι φιάλες που χρησιμοποιούνται ως μετροδοχεία να φέρουν υπό τους όρους που καθορίζονται από την παρούσα οδηγία, εκτός της ενδείξεως της ονομαστικής τους χωρητικότητος, τις αναγκαίες ενδείξεις για την πλήρωσή τους,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται στα δοχεία, κοινώς ονομαζόμενα φιάλες, κατασκευαζόμενες από ύαλο ή οποιαδήποτε άλλη ύλη που παρουσιάζει ιδιότητες ακαμψίας και σταθερότητος που δίδουν τις αυτές μετρολογικές εγγυήσεις όπως η ύαλος, όταν τα δοχεία αυτά:

1. πωματισμένα ή σχεδιασμένα να φέρουν πώμα προορίζονται για αποθήκευση, μεταφορά ή παράδοση υγρών,

2. έχουν ονομαστική χωρητικότητα ίση ή ανώτερη των 0,05 λίτρου και κατώτερη ή ίση με 5 λίτρα,

3. έχουν μετρολογικές ιδιότητες (χαρακτηριστικά κατασκευής και ομοιομορφία κατασκευής) τέτοιες ώστε να δύνανται να χρησιμοποιούνται ως μετροδοχεία, δηλαδή να επιτρέπουν, όταν είναι πλήρη μέχρι μιας ορισμένης στάθμης ή μέχρις ενός ορισμένου ποσοστού της χωρητικότητός τους μέχρι του χείλους, τη μέτρηση του περιεχομένου τους με επαρκή ακρίβεια.

Τα δοχεία αυτά ονομάζονται φιάλες-μετροδοχεία.

Άρθρο 2

Οι φιάλες-μετροδοχεία που δύναται να φέρουν το σήμα ΕΟΚ το προβλεπόμενο στο σημείο 5 τρίτη παράγραφο του παραρτήματος I είναι εκείνες που ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές της παρούσας οδηγίας.

Υπόκεινται σε μετρολογικό έλεγχο σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στα παραρτήματα.

Άρθρο 3

Τα Κράτη μέλη δεν δύναται, για λόγους που αφορούν τους όγκους τους, τον καθορισμό των τελευταίων αυτών ή τις μεθόδους σύμφωνα με τις οποίες έχουν ελεγχθεί, ν' αρνηθούν, ν' απαγορεύσουν ή να περιορίσουν τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση ως μετροδοχείων-φιαλών που πληρούν τις προδιαγραφές και ελέγχους της παρούσας οδηγίας.

Άρθρο 4

1. Τα Κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι αναγκαίες για να συμμορφωρούν με την παρούσα οδηγία εντός προθεσμίας δεκαοκτώ μηνών από της κοινοποιήσεώς της και ενημερώνουν επ' αυτού αμέσως την Επιτροπή.

2. Τα Κράτη μέλη γνωστοποιούν στην Επιτροπή το κείμενο των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου που θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 5

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα Κράτη μέλη.

Έγινε στις Βρυξέλλες, στις 19 Δεκεμβρίου 1974.

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

J.P.FOURCADE

(1) ΕΕ αριθ. Α 56 της 2. 6. 1972, σ. 35.

(2) ΕΕ αριθ. Α 123 της 27. 11. 1972, σ. 7.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

1. Οι φιάλες-μετροδοχεία χαρακτηρίζονται από τις ακόλουθες χωρητικότητες, οι οποίες προσδιορίζονται πάντοτε σε θερμοκρασία 20oC:

1.1. η ονομαστική χωρητικότης Vn είναι ο όγκος ο οποίος σημειώνεται επί της φιάλης- δηλαδή ο όγκος του υγρού ο οποίος θεωρείται ότι περιέχεται στη φιάλη όταν είναι πλήρης υπό κανονικές συνθήκες χρήσεως-

1.2. η χωρητικότης μέχρι του χείλους της φιάλης είναι ο όγκος του υγρού που περιέχεται στη φιάλη όταν είναι πλήρης μέχρι του χείλους-

1.3. η πραγματική χωρητικότης της φιάλης είναι ο όγκος του υγρού ο οποίος πράγματι περιέχεται στη φιάλη όταν πληρούται επακριβώς υπό συνθήκες που αντιστοιχούν στη ονομαστική χωρητικότητα.

2. Υπάρχουν δύο μέθοδοι πληρώσεως των φιαλών-μετροδοχείων:

1) πλήρωση υπό σταθερά στάθμη,

2) πλήρωση υπό σταθερό κενό.

Η απόσταση μεταξύ της θεωρητικής στάθμης πληρώσεως, της ονομαστικής χωρητικότητος και της στάθμης του χείλους και η διαφορά μεταξύ της χωρητικότητος του χείλους και της ονομαστικής χωρητικότητος, ονομαζόμενη όγκος διαστολής ή κενό, πρέπει να είναι περίπου σταθερή για όλες τις φιάλες του ιδίου τύπου, δηλαδή για όλες τις φιάλες που κατασκευάζονται με την ίδια μέθοδο.

3. Για να επιτρέπουν οι φιάλες-μετροδοχεία τη μέτρηση του όγκου του περιεχομένου τους με ικανοποιητική ακρίβεια, λαμβανομένης υπόψη της συνήθους αβεβαιότητος πληρώσεως, και ιδιαίτερα με την ακρίβεια που απαιτείται από τις οδηγίες τις σχετικές με την προσυσκευασία, τα μέγιστα ανεκτά σφάλματα (πλέον η έλαττον) στη χωρητικότητα των φιαλών-μετροδοχείων, δηλαδή οι μεγαλύτερες επιτρεπόμενες διαφορές (πλέον ή έλαττον) υπό θερμοκρασία 20oC και υπό τις συνθήκες ελέγχου που περιέχονται στο παράρτημα II μεταξύ πραγματικής και ονομαστικής χωρητικότητος Vn καθορίζονται σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα:

"" ID="1">από 50 μέχρις 100> ID="2">-> ID="3">3"> ID="1">από 100 μέχρι 200> ID="2">3> ID="3">-"> ID="1">από 200 μέχρι 300> ID="2">-> ID="3">6"> ID="1">από 300 μέχρι 500> ID="2">2> ID="3">-"> ID="1">από 500 μέχρι 1 000> ID="2">-> ID="3">10"> ID="1">από 1 000 μέχρι 5 000> ID="2">1> ID="3">-">

Το μέγιστο ανεκτό σφάλμα της χωρητικότητος μέχρι του χείλους πρέπει να είναι το ίδιο με το μέγιστο ανεκτό σφάλμα της αντίστοιχης ονομαστικής χωρητικότητος.

Η συστηματική κατάχρηση των ανοχών απαγορεύεται.

4. Στην πράξη η πραγματική χωρητικότης της φιάλης-μετροδοχείου ελέγχεται δια καθορισμού της ποσότητος του ύδατος θερμοκρασίας 20oC την οποία η φιάλη πράγματι περιέχει όταν αυτή πληρούται μέχρι της στάθμης που αντιστοιχεί θεωρητικώς στην ονομαστική χωρητικότητα. Δύναται επίσης να ελέγχεται εμμέσως δι' άλλων μεθόδων ισοδυνάμου ακριβείας.

5. Κάθε κατασκευαστής φιαλών-μετροδοχείων υποβάλλει για έγκριση από την αρμοδία αρχή σήμα αναγνωρίσεως κατασκευαστού.

Όταν αυτή η υπηρεσία δώσει την έγκρισή της, ενημερώνει περί τούτου τις αρμόδιες υπηρεσίες των άλλων Κρατών μελών και την Επιτροπή εντός προθεσμίας ενός μηνός.

Ο κατασκευαστής υπ' ευθύνη του θέτει το σήμα 3 (αντεστραμμένο έψιλον) που προβλέπεται στο άρθρο 6 της οδηγίας του Συμβουλίου 71/316/ΕΟΚ(1) της 26ης Ιουλίου 1971 της αναφερομένης στις κοινές διατάξεις των οργάνων μετρήσεως και τις μεθόδους μετρολογικού ελέγχου, όπως τελικώς ετροποποιήθη με την πράξη προσχωρήσεως(2), διά του οποίου πιστοποιείται ότι η φιάλη πληροί τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας και των παραρτημάτων της- εν τούτοις δεν απαιτούνται η ημερομηνία, η προέλευση και ο αριθμός αναφοράς που περιέχονται στο παράρτημα I σημείο 6.3 της ιδίας οδηγίας. Το σήμα αυτό πρέπει να έχει ελάχιστο ύψος 3 μμ.

6. Οι αρμόδιες υπηρεσίες των Κρατών μελών προβαίνουν σε έλεγχο περί του ότι οι φιάλες-μετροδοχεία συμμορφούνται με τις διατάξεις αυτής της οδηγίας δια δειγματοληψίας στον τόπο κατασκευής ή, εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, στις εγκαταστάσεις του εισαγωγέως ή του εγκατεστημένου εντός της Κοινότητος αντιπροσώπου του.

Αυτός ο στατιστικός δειγματοληπτικός έλεγχος πραγματοποιείται σύμφωνα με τους κανόνες που προβλέπονται στον ποιοτικό έλεγχο. Η αποτελεσματικότης του ελέγχου πρέπει να είναι συγκρίσιμη με αυτή της μεθόδου αναφοράς που περιγράφεται στο παράρτημα II.

7. Η παρούσα οδηγία δεν αποκλείει τους ελέγχους που πραγματοποιούνται στο εμπόριο από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Κρατών μελών.

8. Μία φιάλη-μετροδοχείο πρέπει να φέρει ανεξίτηλες, ευανάγνωστες και ορατές τις ακόλουθες ενδείξεις:

8.1. επί της πλευρικής επιφανείας, επί της περιφερείας του πυθμένος ή επί του πυθμένος:

8.1.1. την ένδειξη της ονομαστικής της χωρητικότητος σε λίτρα, εκατοστόλιτρα ή χιλιοστόλιτρα με ψηφία ελαχίστου ύψους 6μμ, εάν η ονομαστική χωρητικότης είναι μεγαλύτερη από 100 cl, 4 μμ εάν περιλαμβάνεται μεταξύ 100 cl (περιλαμβανομένων) και 20 cl (μη περιλαμβανομένων) και 3 μμ εάν είναι μικρότερη ή ίση των 20 cl, ακολουθουμένη από το σύμβολο της μονάδος μετρήσεως που εχρησιμοποιήθη ή όπου χρειάζεται, από το όνομα της μονάδος σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας του Συμβουλίου 71/354/ΕΟΚ της 18ης Οκτωβρίου 1971 "περί προσεγγίσεως των νομοθεσιών των Κρατών μελών των αναφερομένων στις μονάδες μετρήσεως"(3), όπως ετροποποιήθη από την πράξη προσχωρήσεως-

8.1.2. το σήμα αναγνωρίσεως κατασκευαστού που περιγράφεται στην πρώτη παράγραφο του σημείου 5-

8.1.3. το σήμα που περιγράφεται στην τρίτη παράγραφο του σημείου 5.

8.2. Επί του πυθμένος ή επί της περιφερείας του πυθμένος, κατά τρόπον ώστε να αποφεύγεται η σύγχυση με την προηγουμένη ένδειξη, και με ψηφία του ιδίου ελαχίστου ύψους όπως εκείνα που εκφράζουν την αντίστοιχη ονομαστική χωρητικότητα σύμφωνα με τη μέθοδο ή τις μεθόδους πληρώσεως για την οποία ή τις οποίες προορίζεται η φιάλη:

8.2.1. την ένδειξη της χωρητικότητος μέχρι του χείλους εκφραζομένη σε εκατοστόλιτρα και μη ακολουθουμένη από το σύμβολο cl-

8.2.2. και/ή την ένδειξη της αποστάσεως σε χιλιοστόμετρα από τη στάθμη του χείλους μέχρι τη στάθμη πληρώσεως που αντιστοιχεί στην ονομαστική χωρητικότητα ακολουθουμένη από το σύμβολο μμ.

Άλλες ενδείξεις δύνανται να αναγράφονται επί της φιάλης υπό την προϋπόθεση ότι δεν προκαλούν σύγχυση με τις υποχρεωτικές ενδείξεις.

(1) ΕΕ αριθ. Ν 202 της 6. 9. 71, σ. 1.

(2) ΕΕ αριθ. Ν 73 της 27. 3. 72, σ. 14.

(3) ΕΕ αριθ. Ν 243 της 29. 10. 1971, σ. 29.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Το συνημμένο παράρτημα καθορίζει τη διαδικασία του στατιστικού ελέγχου των φιαλών-μετροδοχείων προς τον σκοπό της συμμορφώσεως τους προς τις προδιαγραφές του άρθρου 2 της οδηγίας και του παραρτήματος I σημείο 6.

1. ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

Ένα δείγμα φιαλών-μετροδοχείων του αυτού τύπου και της αυτής κατασκευής λαμβάνεται από μία παρτίδα που αντιστοιχεί κατ' αρχή σε παραγωγή μιας ώρας.

Εάν το αποτέλεσμα του πραγματοποιηθέντος ελέγχου επί μιας παρτίδος αντιστοιχούσης στην παραγωγή μιας ώρας δεν είναι ικανοποιητικό, είναι δυνατόν να προβούμε σε μία δεύτερη εξέταση είτε επί ενός άλλου δείγματος που ελήφθη από μία παρτίδα αντιστοιχούσα σε παραγωγή πραγματοποιηθείσα εντός ενός μεγαλυτέρου χρονικού διαστήματος είτε επί των αναγραφομένων αποτελεσμάτων στα δελτία ελέγχου του κατασκευαστού, εφ' όσον η παραγωγή της επιχειρήσεως υπεβλήθη σε έλεγχο ανεγνωρισμένο από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Κράτους μέλους.

Ο αριθμός των φιαλών-μετροδοχείων που αποτελούν το δείγμα πρέπει να είναι 35 ή 40, αναλόγως με την εκλογή από τα Κράτη μέλη της μιας ή της άλλης από τις δύο μεθόδους επεξεργασίας των αποτελεσμάτων που αναφέρονται στο σημείο 3.

2. ΜΕΤΡΗΣΗ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΟΣ ΤΩΝ ΦΙΑΛΩΝ-ΜΕΤΡΟΔΟΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Οι φιάλες-μετροδοχεία ζυγίζονται κενές. Πληρούνται με νερό στους 20oC, γνωστής πυκνότητος, έως τη στάθμη πληρώσεως που αντιστοιχεί στη χρησιμοποιηθείσα μέθοδο ελέγχου.

Οι φιάλες ζυγίζονται πλήρεις.

Ο έλεγχος γίνεται με τη χρησιμοποίηση ενός νομίμου οργάνου μετρήσεως προσαρμοζομένου στη φύση των εργασιών που πρόκειται να πραγματοποιηθούν. Το σφάλμα μετρήσεως της χωρητικότητος πρέπει να είναι το πολύ ίσο με το ένα πέμπτο του μεγίστου ανεκτού σφάλματος αντιστοιχούντος στην ονομαστική χωρητικότητα της φιάλης-μετροδοχείου.

3. ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

3.1. Χρησιμοποίηση της μεθόδου της τυπικής αποκλίσεως

Ο αριθμός των φιαλών-μετροδοχείων που αποτελούν το δείγμα είναι 35.

3.1.1. Πρέπει να υπολογισθούν (βλ. 3.1.4):

3.1.1.1. ο μέσος όρος των μετρήσεων xi των πραγματικών χωρητικοτήτων των φιαλών του δείγματος,

3.1.1.2. η εκτίμηση s της τυπικής αποκλίσεως των μετρήσεων xi των πραγματικών χωρητικοτήτων των φιαλών της παρτίδος.

3.1.2. Πρέπει να υπολογισθούν:

3.1.2.1. το ανώτατο όριο ανοχής Ts : το άθροισμα της δεικνυομένης χωρητικότητος (βλ. παράρτημα I σημείο 8) και του μεγίστου ανεκτού σφάλματος που αντιστοιχεί σ' αυτή τη χωρητικότητα,

3.1.2.2. κατώτερο όριο ανοχής Ti : η διαφορά μεταξύ της δεικνυομένης χωρητικότητος και του μεγίστου ανεκτού σφάλματος που αντιστοιχεί σ' αυτή τη χωρητικότητα.

3.1.3. Κριτήρια αποδοχής:

Η παρτίδα θεωρείται ότι πληροί τις διατάξεις της παρούσας οδηγίας, εάν οι αριθμοί και s ικανοποιούν ταυτοχρόνως τις τρείς ακόλουθες σχέσεις:

+k-sTs

k-sTi

sF(Ts Tι)

όπου k=1,57

και F=0,266.

3.1.4. Υπολογισμός του μέσου όρου και της εκτιμήσεως της τυπικής αποκλίσεως s της παρτίδος.

Πρέπει να υπολογισθούν:

- το άθροισμα των 35 μετρήσεων των πραγματικών χωρητικοτήτων xι :Σxi,

- ο μέσος όρος των 35 μετρήσεων: =

- το άθροισμα των τετραγώνων των 35 μετρήσεων: Σxi2 ,

- το τετράγωνο του αθροίσματος των 35 μετρήσεων: (Σxi)2, κατόπιν ,

- το διορθωμένο άθροισμα SC= Σxi2 (Σxi)2,

- η εκτίμηση της μεταβλητότητος: ν=,

- η εκτίμηση της τυπικής αποκλίσεως s= v.

3.2. Χρησιμοποίηση της μεθόδου της μέσης διακυμάνσεως του δείγματος

Ο αριθμός των φιαλών-μετροδοχείων που αποτελούν το δείγμα είναι 40.

3.2.1. Πρέπει να υπολογισθούν (βλ. 3.2.4):

3.2.1.1. ο μέσος όρος των πραγματικών χωρητικοτήτων xi των φιαλών του δείγματος,

3.2.1.2. τη μέση διακύμανση των πραγματικών χωρητικοτήτων xi των φιαλών του δείγματος.

3.2.2. Υπολογίζονται τα ακόλουθα όρια:

3.2.2.1. το ανώτερο όριο ανοχής Ts : άθροισμα της δεικνυομένης χωρητικότητος και του μεγίστου ανεκτού σφάλματος που αντιστοιχεί σ' αυτή τη χωρητικότητα,

3.2.2.2. το κατώτερο όριο ανοχής Ti : διαφορά μεταξύ της δεικνυομένης χωρητικότητος και του μεγίστου ανεκτού σφάλματος που αντιστοιχεί σ' αυτή τη χωρητικότητα.

3.2.3. Κριτήριο αποδοχής:

Η παρτίδα δηλούται ότι είναι σύμφωνη με την οδηγία εάν οι τιμές και ικανοποιούν τις τρείς ακόλουθες ανισότητες:

+ k-Ts

k-RTi

F(Ts Ti)

όπου k=0,668

και F=0,628.

3.2.4. Υπολογισμός του μέσου όρου και της μέσης διακυμάνσεως σχετικώς με τις 40 φιάλες μετροδοχεία που συνιστούν το δείγμα.

3.2.4.1. Δια να επιτύχουμε το υπολογίζεται:

- το άθροισμα των 40 μετρήσεων των πραγματικών χωρητικοτήτων xi :Σxi,

- ο μέσος όρος των 40 μετρήσεων: =.

3.2.4.2. Υπολογισμός του :

υποδιαιρούμε ανάλογα με τη χρονολογική σειρά δειγματοληψίας το δείγμα σε 8 επί μέρους δείγματα, κάθε ένα από τα οποία αποτελείται από 5 φιάλες-μετροδοχεία.

Πρέπει να υπολογισθούν:

η διακύμανση εκάστου επί μέρους δείγματος, ήτοι η διαφορά μεταξύ των πραγματικών χωρητικοτήτων της μεγαλυτέρας και της μικροτέρας από τις 5 φιάλες του επί μέρους δείγματος.

Εξευρίσκονται έτσι 8 περιοχές: R1, R2,..........R8.

- το άθροισμα των περιοχών των 8 επί μέρους δειγμάτων:

ΣRi =R1+R2+..........+R8.

Η μέση διακύμανση είναι =