9.6.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 152/59


ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΠΤΕΫΟΥΣΑΣ ΑΡΧΉΣ ΤΗΣ ΕΖΕΣ,

αριθ. 357/15/COL

της 23ης Σεπτεμβρίου 2015

για την περάτωση της επίσημης διαδικασίας έρευνας σχετικά με τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης υπέρ της Sandefjord Fotball AS (Νορβηγία) [2016/906]

Η ΕΠΟΠΤΕΥΟΥΣΑ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΖΕΣ (ΕΦΕΞΗΣ «Η ΑΡΧΗ»),

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (εφεξής «η συμφωνία ΕΟΧ»), και ιδίως το άρθρο 61 και το πρωτόκολλο 26,

Έχοντας υπόψη τη συμφωνία μεταξύ των κρατών της ΕΖΕΣ για τη σύσταση Εποπτεύουσας Αρχής και Δικαστηρίου (εφεξής «η συμφωνία περί Εποπτείας και Δικαστηρίου»), και ιδίως το άρθρο 24,

Έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο 3 της συμφωνίας περί Εποπτείας και Δικαστηρίου («πρωτόκολλο 3»), και ιδίως το άρθρο 7 παράγραφος 3 του μέρους II,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I.   ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

1.   Διαδικασία

(1)

Σε συνέχεια καταγγελιών και πληροφοριών από παράγοντες της αγοράς, στις 31 Οκτωβρίου 2013 η Αρχή κοινοποίησε στις νορβηγικές αρχές τους ισχυρισμούς περί κρατικών ενισχύσεων σχετικά με τη χρηματοδότηση του νέου γηπέδου ποδοσφαίρου στο Sandefjord (έγγραφο αριθ. 686574). Στην ίδια αλληλογραφία, η Αρχή ζήτησε πληροφορίες σχετικά με το εικαζόμενο μέτρο ενίσχυσης, τις οποίες υπέβαλαν οι νορβηγικές αρχές στις 29 Νοεμβρίου 2013 (έγγραφα αριθ. 691773 και 691774).

(2)

Στις 16 Ιανουαρίου 2014 η Αρχή ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες από τις νορβηγικές αρχές (έγγραφο αριθ. 694963), οι οποίες υποβλήθηκαν στις 14 Φεβρουαρίου 2014 (έγγραφο αριθ. 699518).

(3)

Με βάση τις πληροφορίες που είχε στη διάθεσή της, η Αρχή αποφάσισε στις 22 Οκτωβρίου 2014 να εκδώσει την απόφαση αριθ. 444/14/COL για την έναρξη της επίσημης διαδικασίας έρευνας σχετικά με την κρατική ενίσχυση υπέρ της Sandefjord Fotball AS και κάλεσε τις νορβηγικές αρχές να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους. Η απόφαση δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα στις 15 Ιανουαρίου 2015, με την οποία καλούνταν τα τρίτα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους εντός ενός μηνός από τη δημοσίευση.

(4)

Οι νορβηγικές αρχές έλαβαν παράταση της προθεσμίας για την υποβολή παρατηρήσεων μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου 2014, ημερομηνία κατά την οποία υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους (έγγραφα αριθ. 733899-733901). Η Αρχή δεν έλαβε καμία άλλη παρατήρηση.

2.   Ο δικαιούχος — Sandefjord Fotball AS

(5)

Ο σύλλογος Sandefjord Fotball είναι μια ένωση που συστάθηκε το 1998 βάσει συμφωνίας συνεργασίας μεταξύ των δύο μεγαλύτερων ποδοσφαιρικών συλλόγων στην περιοχή Sandefjord, του Sandefjord Ballklubb και του IL Runar. Στόχος της συνεργασίας ήταν η δημιουργία μιας επαγγελματικής ποδοσφαιρικής ομάδας στο Sandefjord που θα μπορούσε να προκριθεί στην ανώτατη κατηγορία της Νορβηγίας.

(6)

Η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης Sandefjord Fotball AS διευθύνει την επαγγελματική («επίλεκτη») ομάδα (1). Η συνεργασία μεταξύ του συλλόγου Sandefjord Fotball και της Sandefjord Fotball AS βασίζεται στις απαιτήσεις της νορβηγικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας. Ο σύλλογος διευθύνει επίσης μια ερασιτεχνική ομάδα και μια ποδοσφαιρική ομάδα νέων. Διοργανώνει επίσης θερινά μαθήματα ποδοσφαίρου και περιφερειακούς ποδοσφαιρικούς αγώνες για νεαρούς ερασιτέχνες παίκτες

3.   Περιγραφή του μέτρου

3.1.    Ιστορικό

(7)

Μέχρι το 2007, η επαγγελματική ομάδα του συλλόγου Sandefjord Fotball χρησιμοποιούσε το δημοτικό γήπεδο στο Bugårdsparken για προπόνηση και αγώνες. Ωστόσο, αυτό το γήπεδο δεν πληρούσε τις απαιτήσεις της νορβηγικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας όσον αφορά τους συλλόγους που έπαιζαν στην ανώτατη κατηγορία. Το κόστος ανακαίνισης του υφιστάμενου γηπέδου υπολογίστηκε σε περίπου 40 εκατ. νορβηγικές κορώνες (ΝΟΚ), ποσό το οποίο ο δήμος του Sandefjord δεν ήταν διατεθειμένος να διαθέσει.

3.2.    Η κατασκευή του νέου γηπέδου

(8)

Το 2005, ο δήμος του Sandefjord και η Sandefjord Fotball AS συζήτησαν τη δυνατότητα κατασκευής νέου γηπέδου. Ο δήμος συμφώνησε να παράσχει την αναγκαία έκταση, και η Sandefjord Fotball AS να καλύψει το κόστος της κατασκευής και της λειτουργίας του γηπέδου.

(9)

Ο δήμος αγόρασε διάφορα οικόπεδα στην περιοχή του Pindsle αντί συνολικού ποσού 3,7 εκατ. ΝΟΚ περίπου. Η εν λόγω έκταση ήταν τότε χαρακτηρισμένη ως γεωργική έκταση. Η απόφαση του δήμου της 6ης Σεπτεμβρίου 2005 για την έγκριση της αγοράς προέβλεπε την αλλαγή του χαρακτηρισμού της έκτασης ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εμπορική χρήση και απαιτούσε την κατασκευή γηπέδου. Στο νέο σχέδιο χρήσεων γης, η έκταση χωρίστηκε σε δύο οικόπεδα: το οικόπεδο 152/96 προοριζόταν για μεικτή αθλητική και εμπορική χρήση, και το οικόπεδο 152/97 για εμπορική χρήση. Με τη συμφωνία της 28ης Νοεμβρίου 2006, και τα δύο οικόπεδα μεταβιβάστηκαν σε δύο θυγατρικές της Sandefjord Fotball AS που της ανήκουν εξ ολοκλήρου: το οικόπεδο 152/96 στη Sandefjord Fotball Stadion AS και το οικόπεδο 152/97 στη Sandefjord Fotball Næring AS.

(10)

Βάσει της συμφωνίας, η Sandefjord Fotball AS ήταν υπεύθυνη να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδότηση για την κατασκευή του γηπέδου. Το κόστος κατασκευής εκτιμήθηκε σε 110 εκατ. ΝΟΚ. Η Sandefjord Fotball AS θα συνεισέφερε 70 εκατ. ΝΟΚ από ίδια κεφάλαια, εξωτερικούς επενδυτές, πώληση ονομαστικών δικαιωμάτων κ.λπ., και θα έπαιρνε δάνειο για τα υπόλοιπα 40 εκατ. ΝΟΚ. Η συνεισφορά της Sandefjord Fotball AS θα προερχόταν εν μέρει από την πώληση της έκτασης που προοριζόταν για εμπορική χρήση (οικόπεδο 152/97) στην Pindsle Property AS.

(11)

Εκτός από την κατασκευή του γηπέδου, η συμφωνία περιελάμβανε ορισμένες περαιτέρω υποχρεώσεις. Ειδικότερα, η Sandefjord Fotball AS συμφώνησε να πραγματοποιήσει οδικά έργα στην έκταση του γηπέδου και να επιβαρυνθεί με το κόστος εγκατάλειψης του παλαιού γηπέδου, συμπεριλαμβανομένων των επισκευών.

(12)

Λίγο μετά την υπογραφή της συμφωνίας, η Pindsle Property AS αγόρασε τις μετοχές στη Sandefjord Fotball Næring AS, στην οποία ανήκε το γήπεδο 152/97, αντί 40 εκατ. ΝΟΚ. Δεν πραγματοποιήθηκε αποτίμηση της αξίας της εταιρείας πριν από την πώληση.

(13)

Το νέο γήπεδο ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2007 με συνολικό κόστος κατασκευής 110 εκατ. NOK (2). Εκτός από τον αγωνιστικό χώρο και τις κερκίδες, περιλαμβάνει ορισμένες εγκαταστάσεις, μεταξύ άλλων, αθλητικό στίβο, γυμναστήριο και αίθουσες συνεδριάσεων. Οι εν λόγω εγκαταστάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν δωρεάν από άλλες οργανώσεις (κυρίως ερασιτεχνικούς αθλητικούς συλλόγους).

3.3.    Μεταγενέστερη πώληση του γηπέδου

(14)

Το 2009, η Sandefjord Fotball AS αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες. Ο σύλλογος αποφάσισε να συγκεντρώσει κεφάλαια με την πώληση της Sandefjord Fotball Stadion AS (της εταιρείας στην οποία ανήκε το γήπεδο και τα παρακείμενα ακίνητα στο οικόπεδο 152/96) στην Pindsle Property AS. Αυτή τη φορά, βάσει της νορβηγικής νομοθεσίας, απαιτήθηκε αποτίμηση από τρίτη εταιρεία, καθώς αρκετά άτομα κατείχαν θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο και μετοχές τόσο στην εταιρεία όσο και στην Pindsle Property AS.

(15)

Η έκθεση εμπειρογνωμόνων της 6ης Απριλίου 2009 αποτίμησε την αξία της Sandefjord Fotball Stadion AS στο ποσό των 14 έως 16 εκατ. ΝΟΚ. Στις 9 Ιουνίου 2009, η εταιρεία πωλήθηκε αντί 15 εκατ. ΝΟΚ.

4.   Απόφαση κίνησης της διαδικασίας

(16)

Στις 22 Οκτωβρίου 2014, η Αρχή εξέδωσε την απόφαση αριθ. 444/14/COL για την έναρξη της επίσημης διαδικασίας έρευνας σχετικά με τη χορήγηση ενίσχυσης υπέρ της Sandefjord Fotball AS.

(17)

Στην απόφασή της, η Αρχή κατέληξε στο προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι η μεταβίβαση της έκτασης στη Sandefjord Fotball AS συνιστούσε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ. Ειδικότερα, η Αρχή έκρινε ότι η μεταβίβαση πραγματοποιήθηκε σε τιμή κατώτερη της αγοραίας αξίας του οικοπέδου 152/96 (χαρακτηρισμένου ως περιοχή που προορίζεται για μεικτή αθλητική και εμπορική χρήση) και του οικοπέδου 152/97 (χαρακτηρισμένου ως περιοχή που προορίζεται για εμπορική χρήση).

(18)

Δεδομένου ότι οι νορβηγικές αρχές δεν προέβαλαν επιχειρήματα σχετικά με την αξιολόγηση της συμβατότητας, η Αρχή εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσο το μέτρο θα μπορούσε να θεωρηθεί συμβατό με τη λειτουργία της συμφωνίας ΕΟΧ.

5.   Παρατηρήσεις των νορβηγικών αρχών

(19)

Με επιστολή της 23ης Δεκεμβρίου 2014, οι νορβηγικές αρχές υπέβαλαν παρατηρήσεις σχετικά με την απόφαση κίνησης της διαδικασίας (έγγραφα αριθ. 733899-733901).

5.1.    Η συναλλαγή δεν ενέχει στοιχείο κρατικής ενίσχυσης

(20)

Στις παρατηρήσεις τους, οι νορβηγικές αρχές υποστηρίζουν ότι η μεταβίβαση της έκτασης από τον δήμο του Sandefjord στη Sandefjord Fotball AS δεν συνεπαγόταν κρατική ενίσχυση, καθώς δεν παρείχε κανένα πλεονέκτημα στον εικαζόμενο αποδέκτη της ενίσχυσης.

(21)

Ειδικότερα, οι νορβηγικές αρχές υποστηρίζουν ότι η αγοραία αξία της εν λόγω έκτασης ήταν αρνητική κατά τον χρόνο της συναλλαγής, και υπέβαλαν για τον σκοπό αυτό αποτίμηση εμπειρογνώμονα, με ημερομηνία την 5η Φεβρουαρίου 2014. Ο κύριος λόγος για την εικαζόμενη αρνητική αξία της έκτασης είναι ότι η Sandefjord Fotball AS ήταν υποχρεωμένη (βάσει των όρων της μεταβίβασης της έκτασης καθώς και των κανόνων χρήσεων γης) να κατασκευάσει γήπεδο ποδοσφαίρου ως μέρος της συναλλαγής, και ότι το κόστος κατασκευής του γηπέδου υπερέβαινε την αξία της έκτασης.

(22)

Σύμφωνα με τις νορβηγικές αρχές, η υποχρέωση κατασκευής γηπέδου θα μπορούσε νομίμως να επιβληθεί ως «ειδική υποχρέωση» σύμφωνα με το σημείο 2.2 γ) του μέρους V των κατευθυντήριων γραμμών της Αρχής σχετικά με τα στοιχεία κρατικής ενίσχυσης στις πωλήσεις γηπέδων-οικοπέδων και κτιρίων από δημόσιες αρχές («κατευθυντήριες γραμμές για τις πωλήσεις γηπέδων-οικοπέδων») (3).

5.2.    Το ποσό μιας ενδεχόμενης ενίσχυσης θα ήταν πολύ περιορισμένο

(23)

Όσον αφορά το ποσό της εικαζόμενης κρατικής ενίσχυσης, οι νορβηγικές αρχές υποστηρίζουν ότι, στην περίπτωση που η Αρχή έκρινε ότι η εν λόγω έκταση είχε θετική αγοραία αξία, η αξία αυτή θα ήταν πολύ περιορισμένη.

(24)

Οι νορβηγικές αρχές εξηγούν ότι οι γεωργικές εκτάσεις απολαύουν ειδικής προστασίας στη Νορβηγία. Η πώληση και/ή η μεταβολή της χρήσης για άλλους σκοπούς υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους από περιφερειακές γεωργικές επιτροπές. Στην περίπτωση της εν λόγω έκτασης, η αρμόδια γεωργική επιτροπή έκανε δεκτή την πρόταση για αλλαγή της χρήσης μόνο λόγω του στόχου δημόσιου συμφέροντος που αποτελούσε η κατασκευή γηπέδου. Δεν θα ήταν δυνατόν για έναν κατασκευαστή να αποκτήσει την έκταση για καθαρά εμπορική χρήση. Ως εκ τούτου, η αρχή του επενδυτή σε οικονομία αγοράς δεν μπορεί να εφαρμοστεί στη μεταβίβαση της έκτασης. Αντίθετα, οι νορβηγικές αρχές θεωρούν ότι η αγοραία αξία θα πρέπει να βασίζεται στην τιμή των εκτάσεων που προορίζονται για γεωργική χρήση, η οποία είναι η μόνη ρεαλιστική εναλλακτική χρήση.

(25)

Εναλλακτικά, όσον αφορά την αξία της έκτασης που προοριζόταν για εμπορική χρήση (οικόπεδο αριθ. 152/97), οι νορβηγικές αρχές υποστηρίζουν ότι η Pindsle Property AS, δηλαδή η εταιρεία που αγόρασε τη Sandefjord Fotball Næring AS αντί 40 εκατ. ΝΟΚ, κατέβαλε μεγαλύτερο ποσό από την αγοραία τιμή. Προς επίρρωση αυτού του επιχειρήματος, παραπέμπουν στην έκθεση αποτίμησης (Παράρτημα 11 του εγγράφου αριθ. 699518), η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αγοραία αξία του οικοπέδου 152/97 ήταν περίπου 15 εκατ. NOK (4). Η εκτίμηση βασίζεται στη μέση τιμή της έκτασης που προοριζόταν για εμπορική χρήση στην περιοχή Pindsle κατά τον χρόνο της συναλλαγής.

(26)

Επιπλέον, οι νορβηγικές αρχές ισχυρίζονται ότι, σε κάθε περίπτωση, για τον υπολογισμό του ύψους της ενίσχυσης πρέπει να γίνουν ορισμένες μειώσεις. Οι μειώσεις αυτές προκύπτουν από ορισμένες υποχρεώσεις που είχε αναλάβει η Sandefjord Fotball AS για λογαριασμό του δήμου βάσει της συμφωνίας της 28ης Νοεμβρίου 2006: i) 2,6 εκατ. NOK για την ανακαίνιση του παλαιού γηπέδου· ii) 400 000 NOK για την αντικατάσταση του προβολέα στο παλαιό γήπεδο· iii) 1,5 εκατ. NOK για την κατασκευή δημόσιου διαδρόμου διέλευσης και iv) 5 εκατ. NOK για την κατασκευή ενός κυκλικού κόμβου και μιας διάβασης πεζών. Συνολικά, η συμφωνία προέβλεπε συνεπώς ότι η Sandefjord Fotball AS έπρεπε να επιβαρυνθεί με έξοδα ύψους 9,5 εκατ. ΝΟΚ (σύμφωνα με τις τότε εκτιμήσεις) με σκοπό την παροχή υπηρεσιών στον δήμο (5).

5.3.    Οποιαδήποτε ενδεχόμενη κρατική ενίσχυση θα πρέπει να κηρυχθεί συμβατή

(27)

Οι νορβηγικές αρχές υποστηρίζουν ότι, στην περίπτωση που η Αρχή διαπίστωνε κάποιο στοιχείο κρατικής ενίσχυσης στην επίμαχη συναλλαγή, η ενίσχυση αυτή θα έπρεπε να κηρυχθεί συμβατή με τη λειτουργία της συμφωνίας ΕΟΧ βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ).

(28)

Οι νορβηγικές αρχές τονίζουν ότι η προώθηση του αθλητισμού, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής αθλητικών υποδομών, αποτελεί στόχο κοινού συμφέροντος. Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι, στη προκειμένη περίπτωση, η κρατική ενίσχυση αποτελεί αναγκαίο και κατάλληλο μέσο.

(29)

Ειδικότερα, οι νορβηγικές αρχές διευκρινίζουν ότι η κατασκευή νέου γηπέδου στο Sandefjord ήταν αναγκαία. Τονίζουν την υψηλή πίεση που ασκείτο εκείνη την περίοδο στο υπάρχον δημοτικό γήπεδο, λόγω της χρήσης του από τον σύλλογο Sandefjord Fotball και άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Επιπλέον, υπήρχε ανάγκη για ένα πιο σύγχρονο γήπεδο που θα ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις αδειοδότησης της Νορβηγικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, ώστε να ήταν δυνατό για την επαγγελματική ομάδα του συλλόγου Sandefjord Fotball —η οποία λειτουργούσε βάσει προσωρινής εξαίρεσης— να παραμείνει στην ανώτατη νορβηγική κατηγορία.

(30)

Ο δήμος του Sandefjord εξέτασε τη δυνατότητα ανακαίνισης του υπάρχοντος γηπέδου, η οποία, ωστόσο, δεν θα έλυνε το πρόβλημα της ελλιπούς χωρητικότητας. Αντίθετα, η κατασκευή νέου γηπέδου θα έλυνε και τα δύο προβλήματα, τόσο της χωρητικότητας όσο και της αδειοδότησης, και επιπλέον θα δημιουργούσε έναν χώρο ποδοσφαιρικών εκδηλώσεων για ολόκληρη την κομητεία του Vestfold. Όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, το νέο γήπεδο χρησιμοποιείται από διάφορους ποδοσφαιρικούς συλλόγους. Επιπλέον, το παλαιό δημοτικό γήπεδο έχει ανακαινιστεί (με χρηματοδότηση της Sandefjord Fotball AS) και σήμερα χρησιμοποιείται πλήρως από τοπικούς συλλόγους (αθλητικούς και ποδοσφαιρικούς), σχολεία και το ευρύ κοινό. Αυτό δείχνει επίσης ότι υπήρχε ανάγκη για ένα νέο γήπεδο στο Sandefjord και ότι ήταν ενδεδειγμένη οποιαδήποτε κρατική ενίσχυση. Επιπλέον, η ανακαίνιση του υπάρχοντος γηπέδου θα απαιτούσε επένδυση ύψους περίπου 40 εκατ. ΝΟΚ από τον δήμο, χωρίς να υπάρχει προοπτική προσέλκυσης ιδιωτικών κεφαλαίων.

(31)

Οι νορβηγικές αρχές ισχυρίζονται επίσης ότι οποιαδήποτε ενίσχυση θα ήταν αναλογική. Κατ' αρχάς, επισημαίνουν ότι οι περισσότερες από τις επενδυτικές δαπάνες για το νέο γήπεδο χρηματοδοτήθηκαν από τη Sandefjord Fotball AS, η οποία συνεισέφερε το μεγαλύτερο δυνατό ποσό στο κόστος κατασκευής από ιδίους πόρους και τραπεζικά δάνεια. Χάρη σε αυτή τη συνεισφορά από ιδίους πόρους, το ποσό της ενίσχυσης περιορίστηκε στο ελάχιστο.

(32)

Οι νορβηγικές αρχές τονίζουν επίσης τις μη οικονομικές κοινωνικές και ερασιτεχνικές αθλητικές δραστηριότητες που κατέστησαν δυνατές ως αποτέλεσμα της κατασκευής του γηπέδου. Το υπάρχον δημοτικό γήπεδο είναι πλέον πλήρως διαθέσιμο για ερασιτεχνικές αθλητικές δραστηριότητες. Επιπλέον, στο νέο γήπεδο πραγματοποιούνται τακτικά διάφορες ερασιτεχνικές αθλητικές και κοινωνικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων σχολικών εκδηλώσεων.

(33)

Ως παράδειγμα, οι νορβηγικές αρχές υπέβαλαν τον ακόλουθο πίνακα στον οποίο συνοψίζεται η εκτιμώμενη ετήσια χρήση του γηπέδου από διάφορους χρήστες, για την περίοδο 2007 — 2014:

Σύλλογος

Δραστηριότητες

Ώρες ανά έτος

Πληρωμή

Επαγγελματική ομάδα Sandefjord Fotball

20 αγώνες (Απρίλιος — Οκτώβριος/Νοέμβριος) 100 ώρες

Προπόνηση Απρίλιος — Οκτώβριος/Νοέμβριος 2ώρες × 5 × 16 = 160 ώρες (6)

260

Ναι

Ομάδες νέων και επαγγελματικές ομάδες του συλλόγου Sandefjord Fotball

Προπονήσεις και αγώνες το διάστημα Μαΐου — Σεπτεμβρίου

60

Ναι

Συνεργαζόμενοι σύλλογοι

Προπονήσεις και αγώνες το διάστημα Μαΐου — Σεπτεμβρίου

30

Όχι

Συνεργαζόμενοι σύλλογοι

Εγκαταστάσεις για σεμινάρια και συνέδρια, εκδηλώσεις, φόρουμ προπονητών και μάνατζερ, διαλέξεις

30

Όχι

Sandar IL (αθλτικός σύλλογος)

Τελικοί αγώνες του κυπέλλου Sandar για νέους ηλικίας 14-19 ετών, συμπεριλαμβανομένης της εναρκτήριας τελετής (και της χρήσης των αποδυτηρίων)

25

Όχι

Vestfold Fotballkrets (ποδοσφαιρική ομοσπονδία της κομητείας)

Συναντήσεις των ομάδων του Sandefjord και των λοιπών περιοχών της κομητείας των ηλικιακών κατηγοριών 14-16 ετών, όπως προπονήσεις, αγώνες, μαθήματα και εκπαίδευση προπονητών

30

Όχι

Sandefjord Fotball Bredde (αθλήματα για παιδιά και νέους), ερασιτεχνικά τουρνουά

Η διοίκηση του συλλόγου χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις για σεμινάρια και διαλέξεις. Μαθήματα ποδοσφαίρου κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών, φθινοπωρινών και πασχαλινών διακοπών για παιδιά ηλικίας 6-12 ετών στο γήπεδο ποδοσφαίρου. Ερασιτεχνικά τουρνουά «Αγώνες κυπέλλου μεταξύ εταιρειών»

90

Όχι

(34)

Επιπλέον, γειτονικά σχολεία και διάφοροι αθλητικοί σύλλογοι χρησιμοποιούν τον στίβο τις εργάσιμες ημέρες. Στο γήπεδο πραγματοποιούνται επίσης «ημέρες δραστηριοτήτων» που διοργανώνουν τα σχολεία.

(35)

Κατά συνέπεια, η μη επαγγελματική χρήση του γηπέδου υπερβαίνει το 50 %. Ο κυριότερος περιορισμός για την περαιτέρω μη επαγγελματική χρήση του γηπέδου είναι η ανθεκτικότητα του φυσικού χλοοτάπητα (7). Η επαγγελματική ομάδα έχει προτιμησιακή πρόσβαση στο ποδοσφαιρικό γήπεδο για τη διοργάνωση αγώνων εντός έδρας και για προπονήσεις. Οι εσωτερικές εγκαταστάσεις (π.χ. τα αποδυτήρια και τα γραφεία) μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους από οποιαδήποτε οργάνωση.

(36)

Όπως φαίνεται από τον ανωτέρω πίνακα, οι περισσότεροι μη επαγγελματίες χρήστες του γηπέδου δεν καταβάλλουν μίσθωμα. Αντίθετα, οι επαγγελματικές ομάδες καταβάλλουν για τη χρήση του γηπέδου ετήσιο μίσθωμα ύψους 3 εκατ. ΝΟΚ συν ποσοστό 20 % επί των πωλήσεων των εισιτηρίων. Οι νορβηγικές αρχές θεωρούν ότι το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο αγοραίο μίσθωμα: συναφείς ομάδες πληρώνουν ενοίκιο ανά ώρα ύψους 2 000 - 5 000 ΝΟΚ, που αντιστοιχεί σε συνολικό μίσθωμα χαμηλότερο από 3 εκατ. ΝΟΚ ετησίως. Κατά συνέπεια, οι νορβηγικές αρχές θεωρούν ότι η επαγγελματική ομάδα του συλλόγου Sandefjord Fotball δεν επωφελείται από κανένα πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της λόγω του μισθώματος που καταβάλλει για τη χρήση του γηπέδου.

(37)

Επιπλέον, οι νορβηγικές αρχές τονίζουν ότι οι επιπτώσεις στις συναλλαγές και τον ανταγωνισμό είναι πολύ περιορισμένες λόγω του τοπικού χαρακτήρα του συλλόγου. Τα εισιτήρια για αγώνες εντός έδρας πωλούνται, κατά κανόνα, μόνο σε τοπικό επίπεδο και σε οπαδούς φιλοξενούμενων νορβηγικών ομάδων. Τα έσοδα από πωλήσεις σε περίπτερα κατά τη διάρκεια των αγώνων κυμαίνονται από 600 000 έως 1 εκατ. NOK ετησίως. Όσον αφορά τα προϊόντα με εμπορικό σήμα, η αγορά είναι ως επί το πλείστον περιορισμένη στους οπαδούς στην κομητεία του Vestfold. Δεν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των συλλόγων όσον αφορά αυτά τα προϊόντα. Η ονομασία του γηπέδου έχει πωληθεί στην εταιρεία Komplett.no, που είναι ένα διαδικτυακό κατάστημα ηλεκτρονικών με έδρα το Sandefjord. Στο γήπεδο αυτό μπορούν να διαφημίζονται μόνο τοπικές επιχειρήσεις.

(38)

Όσον αφορά την αγορά για τις μεταγραφές παικτών, οι επιπτώσεις στις συναλλαγές και τον ανταγωνισμό είναι περιορισμένες. Η δραστηριότητα της Sandefjord Fotball AS στην εν λόγω αγορά είναι πολύ περιορισμένη, καθώς πραγματοποιεί αγοραπωλησίες παικτών μόνο με άλλους νορβηγικούς συλλόγους. Για παράδειγμα, την περίοδο 2011-2013, τα έσοδα από τις αγοραπωλησίες παικτών ήταν μόλις 1,35 εκατ. ΝΟΚ και το κόστος 860 000 ΝΟΚ.

(39)

Σχετικά με τα τηλεοπτικά δικαιώματα, οι νορβηγικές αρχές διευκρινίζουν ότι τα δικαιώματα αυτά χορηγούνται σε κεντρικό επίπεδο από τη Νορβηγική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. Η συμμετοχή των συλλόγων στα έσοδα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα εξαρτάται από την κατάταξή τους στις δύο ανώτατες νορβηγικές κατηγορίες. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για τους νορβηγικούς αγώνες πρωταθλήματος εκτός Νορβηγίας, τα σχετικά τηλεοπτικά δικαιώματα δεν έχουν κανένα πραγματικό αντίκτυπο στις συναλλαγές και τον ανταγωνισμό.

II.   ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

1.   Παρουσία κρατικής ενίσχυσης

(40)

Το άρθρο 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ ορίζει τα ακόλουθα: «Ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οιαδήποτε μορφή από τα κράτη μέλη της ΕΚ, τα κράτη της ΕΖΕΣ ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχείρισης ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής, είναι ασυμβίβαστες με τη λειτουργία της παρούσας συμφωνίας, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών συναλλαγές, εκτός εάν η παρούσα συμφωνία ορίζει άλλως».

(41)

Αυτό σημαίνει ότι ένα μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: το μέτρο χρηματοδοτείται από το κράτος ή μέσω κρατικών πόρων, προσφέρει επιλεκτικό οικονομικό πλεονέκτημα σε μια επιχείρηση και μπορεί να επηρεάσει τις συναλλαγές μεταξύ των συμβαλλομένων μερών και να νοθεύσει τον ανταγωνισμό.

1.1.    Κρατικοί πόροι

(42)

Για να συνιστά ένα μέτρο κρατική ενίσχυση, πρέπει να χρηματοδοτείται από το κράτος ή με κρατικούς πόρους. Η έννοια του κράτους δεν αναφέρεται μόνο στην κεντρική κυβέρνηση, αλλά περιλαμβάνει όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης (περιλαμβανομένων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης), καθώς και τις δημόσιες επιχειρήσεις (8).

(43)

Η εν λόγω έκταση αγοράστηκε από τον δήμο του Sandefjord και στη συνέχεια μεταβιβάστηκε σε δύο θυγατρικές της Sandefjord Fotball AS. Ως εκ τούτου, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μεταβίβαση της έκτασης ενέχει κρατικούς πόρους.

1.2.    Επιχείρηση

(44)

Αποτελεί πάγια νομολογία ότι οι επιχειρήσεις είναι οντότητες που αναπτύσσουν οικονομική δραστηριότητα ανεξάρτητα από το νομικό τους καθεστώς και τον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτούνται (9). Οι οικονομικές δραστηριότητες είναι δραστηριότητες που συνίστανται στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών σε μια αγορά (10).

(45)

Η Sandefjord Fotball AS αποτελεί επαγγελματικό ποδοσφαιρικό σύλλογο που είναι οργανωμένος ως ιδιωτική εταιρεία. Δραστηριοποιείται σε πολλές αγορές, μεταξύ άλλων στην αγορά μεταγραφής παικτών, καθώς και στις αγορές πώλησης εισιτηρίων, τηλεοπτικών δικαιωμάτων, αναμνηστικών του συλλόγου και χορηγιών.

(46)

Ως εκ τούτου, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Sandefjord Fotball AS αποτελεί επιχείρηση κατά την έννοια του άρθρου 61 της συμφωνίας ΕΟΧ.

1.3.    Οικονομικό πλεονέκτημα

(47)

Η μεταβίβαση έκτασης σε μια επιχείρηση μπορεί να παρέχει οικονομικό πλεονέκτημα, ιδίως αν πραγματοποιείται σε τιμή χαμηλότερη από την αγοραία τιμή.

(48)

Μια συναλλαγή που συνεπάγεται μεταβίβαση κρατικών πόρων δεν συνιστά κρατική ενίσχυση αν πραγματοποιείται σύμφωνα με τους συνήθεις όρους της αγοράς και συνεπώς δεν παρέχει πλεονέκτημα σε επιχείρηση (11). Αυτό είναι γνωστό ως το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία αγοράς.

1.3.1.   Μεταβίβαση του οικοπέδου 152/96

(49)

Τη στιγμή της μεταβίβασής του στη Sandefjord Fotball AS, το οικόπεδο 152/96 προοριζόταν για εμπορική χρήση και για την κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου. Κάθε κατασκευή επί του οικοπέδου θα έπρεπε συνεπώς να περιλαμβάνει ένα γήπεδο προκειμένου να λάβει οικοδομική άδεια. Δεδομένου ότι το κόστος κατασκευής του γηπέδου υπερέβαινε κάθε δυνητική αξία του οικοπέδου, οι νορβηγικές αρχές υποστηρίζουν ότι η αγοραία αξία του οικοπέδου 152/96 ήταν μηδενική, αν όχι αρνητική.

(50)

Η Αρχή επισημαίνει ότι οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τις χρήσεις γης μπορούν να επηρεάσουν την αγοραία τιμή των εκτάσεων. Ωστόσο, η υποχρέωση κατασκευής ποδοσφαιρικού γηπέδου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι μηδενίζει την αγοραία τιμή, ειδικότερα σε περίπτωση συναλλαγής που έχει ως στόχο να βοηθήσει έναν ποδοσφαιρικό σύλλογο να κατασκευάσει νέο γήπεδο (12).

(51)

Επιπλέον, η Αρχή παραπέμπει στο τμήμα 2.2 στοιχείο δ) των κατευθυντήριων γραμμών για την πώληση ακινήτων, το οποίο αναφέρει ότι κατ' αρχήν, «η αγοραία αξία δεν πρέπει να καθορίζεται κάτω του αρχικού (13) κόστους για διάστημα τουλάχιστον τριών ετών από την αγορά, εκτός αν ο ανεξάρτητος εκτιμητής διαπιστώσει μια γενική πτώση των τιμών αγοράς για τα ακίνητα στη σχετική αγορά.» Στη συγκεκριμένη υπόθεση, ο δήμος του Sandefjord αγόρασε την έκταση η οποία στη συνέχεια χωρίστηκε στα οικόπεδα 152/96 και 152/97 αντί 3,7 εκατ. NOK. Η Αρχή επισημαίνει ότι η μεταβίβαση της έκτασης στη Sandefjord Fotball AS πραγματοποιήθηκε σε τιμή κάτω του κόστους απόκτησης, με το οποίο επιβαρύνθηκε ο δήμος.

(52)

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μεταβίβαση του οικοπέδου 152/96 παρείχε οικονομικό πλεονέκτημα στη Sandefjord Fotball AS.

1.3.2.   Μεταβίβαση του οικοπέδου 152/97

(53)

Το οικόπεδο 152/97 προοριζόταν για εμπορική χρήση τη στιγμή της μεταβίβασής του στη Sandefjord Fotball AS. Οι νορβηγικές αρχές ισχυρίζονται ότι η μεταβίβαση του οικοπέδου 152/97 πρέπει να αξιολογηθεί στο πλαίσιο της σύμβασης της 28ης Νοεμβρίου 2006, που υποχρεώνει τον ποδοσφαιρικό σύλλογο να κατασκευάσει το γήπεδο σε αντάλλαγμα για την απόκτηση του οικοπέδου. Δεδομένου ότι το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής του γηπέδου υπερέβαινε την αξία της έκτασης, η μεταβίβαση δεν ήταν δυνατόν να οδηγήσει σε παροχή οικονομικού πλεονεκτήματος.

(54)

Η Αρχή επισημαίνει ότι το οικόπεδο 152/97 έχει χαρακτηριστεί ως έκταση που προορίζεται για εμπορική χρήση. Σύμφωνα με τους πολεοδομικούς κανόνες, δεν υπάρχει συνεπώς υποχρέωση να κατασκευαστεί γήπεδο σε αυτό το οικόπεδο. Ούτε υπάρχει δεσμευτικός περιορισμός με βάση τον προηγούμενο χαρακτηρισμό του ως γεωργική έκταση που ίσχυε τη στιγμή της μεταβίβασής του στη Sandefjord Fotball AS. Η Sandefjord Fotball AS είναι υποχρεωμένη να οργανώσει και να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του γηπέδου μόνο βάσει της σύμβασης της 28ης Νοεμβρίου 2006. Είναι η μόνη νομική πράξη που προβλέπει ότι το οικόπεδο 152/97 θα πωλείτο για τη χρηματοδότηση μέρους της κατασκευής.

(55)

Η Αρχή θεωρεί ότι ένας φορέας της οικονομίας της αγοράς που πωλεί μια έκταση δεν θα είχε επιβάλει τέτοιους όρους σχετικά με την κατασκευή ή τη χρηματοδότηση γηπέδου. Ως εκ τούτου, η Αρχή δεν μπορεί να αποδεχτεί το επιχείρημα ότι η συμβατική σχέση μεταξύ της μεταβίβασης του οικοπέδου 152/97 στη Sandefjord Fotball AS και της κατασκευής του γηπέδου θα πρέπει να ληφθεί υπόψη για την εκτίμηση του κατά πόσο υφίσταται οικονομικό πλεονέκτημα.

(56)

Επιπλέον, η Αρχή επισημαίνει ότι, λίγο μετά τη μεταβίβαση, η Sandefjord Fotball AS πώλησε τις μετοχές που είχε στη Sandefjord Fotball Næring AS, την ιδιοκτήτρια εταιρεία του οικοπέδου 152/97, στην Pindsle Property AS αντί 40 εκατ. ΝΟΚ. Η πώληση αυτή δείχνει ότι η εν λόγω έκταση είχε οικονομική αξία.

(57)

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η μεταβίβαση του οικοπέδου 152/97 παρείχε οικονομικό πλεονέκτημα στη Sandefjord Fotball AS.

1.4.    Επιλεκτικότητα

(58)

Η εικαζόμενη κρατική ενίσχυση προκύπτει από μια συναλλαγή μεταξύ του δήμου του Sandefjord και της Sandefjord Fotball AS. Πρόκειται για επιλεκτικό μέτρο κατά την έννοια του άρθρου 61 της συμφωνίας ΕΟΧ, με την έννοια ότι αφορά μία συγκεκριμένη επιχείρηση.

1.5.    Στρέβλωση του ανταγωνισμού και επίδραση στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των συμβαλλομένων μερών

(59)

Σύμφωνα με τη νομολογία σχετικά με τις επιπτώσεις στις εμπορικές συναλλαγές και τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η Αρχή «υποχρεούται να εξετάσει μόνον αν οι ενισχύσεις δύνανται να επηρεάσουν τις μεταξύ των κρατών μελών εμπορικές συναλλαγές και να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό και όχι να αποδείξει ότι οι ενισχύσεις αυτές έχουν πραγματικές επιπτώσεις στις μεταξύ των κρατών μελών εμπορικές συναλλαγές και στρεβλώνουν όντως τον ανταγωνισμό» (14).

(60)

Το γεγονός και μόνο ότι η ενίσχυση ισχυροποιεί τη θέση μιας επιχείρησης σε σχέση με άλλες ανταγωνίστριες επιχειρήσεις στο πλαίσιο των εμπορικών συναλλαγών εντός του ΕΟΧ, θεωρείται επαρκές για να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το μέτρο είναι πιθανό να στρεβλώσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των συμβαλλομένων μερών της συμφωνίας ΕΟΧ (15).

(61)

Το 2006, η επαγγελματική ομάδα της Sandefjord Fotball έπαιζε στην υψηλότερη κατηγορία της Νορβηγίας, με πιθανότητα πρόκρισής της στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Επιπλέον, οι επαγγελματικοί ποδοσφαιρικοί σύλλογοι αναπτύσσουν οικονομική δραστηριότητα σε διάφορες αγορές εκτός της συμμετοχής τους σε ποδοσφαιρικούς αγώνες, όπως η αγορά για τις μεταγραφές επαγγελματιών παικτών, η διαφήμιση, η χορηγία ή εμπορική προώθηση προϊόντων ή τα δικαιώματα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Συνεπώς, οι ενισχύσεις σε επαγγελματικούς ποδοσφαιρικούς συλλόγους ισχυροποιεί ενδεχομένως τη θέση τους σε καθεμία από τις αγορές αυτές, οι περισσότερες από τις οποίες μπορούν να καλύπτουν αρκετές χώρες του ΕΟΧ. Όσον αφορά την αγορά για τις μεταγραφές παικτών, η Sandefjord Fotball AS δραστηριοποιείται σήμερα —όπως και τότε— σε αυτή την αγορά, συνάπτοντας ενδεχομένως συμβόλαια με παίκτες από άλλες χώρες του ΕΟΧ.

(62)

Ως εκ τούτου, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το μέτρο μπορεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των συμβαλλομένων μερών της συμφωνίας ΕΟΧ.

1.6.    Συμπέρασμα σχετικά με την ύπαρξη ενίσχυσης

(63)

Με βάση τις ανωτέρω διαπιστώσεις, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ.

1.7.    Ποσό της ενίσχυσης

(64)

Όσον αφορά το οικόπεδο 152/96, η Αρχή αναγνωρίζει ότι η υποχρέωση που απορρέει από τις χρήσεις γης, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής γηπέδου, μειώνει την αγοραία αξία της έκτασης (16). Ωστόσο, όπως διευκρινίζεται στην αιτιολογική σκέψη 50 ανωτέρω, στην παρούσα υπόθεση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί μηδενική αγοραία τιμή. Με βάση το τμήμα 2.2 δ) των κατευθυντήριων γραμμών της Αρχής για τις πωλήσεις ακινήτων, ο δήμος του Sandefjord θα έπρεπε να είχε πωλήσει την έκταση σε τιμή που θα κάλυπτε τουλάχιστον τα δικά του έξοδα αγοράς. Σε αυτή τη βάση, η Αρχή θεωρεί ότι το ποσό της ενίσχυσης σχετικά με αυτό το οικόπεδο ανέρχεται σε 1,9 εκατ. NOK (17).

(65)

Σχετικά με το οικόπεδο 152/97, η Αρχή επισημαίνει ότι η Sandefjord Fotball AS πώλησε τις μετοχές που είχε στη Sandefjord Fotball Næring AS, ιδιοκτήτρια εταιρεία του οικοπέδου 152/97, στην Pindsle Property AS αντί 40 εκατ. ΝΟΚ. Η Pindsle Property AS είναι ιδιωτική εταιρεία και δεν αποτελούσε μέρος του ίδιου ομίλου όπως η Sandefjord Fotball AS κατά τον χρόνο διενέργειας της συναλλαγής. Συνεπώς, η πώληση πραγματοποιήθηκε μεταξύ δύο ανεξάρτητων εταιρειών (18). Η Αρχή δεν έχει λάβει πειστικά στοιχεία ότι αυτή η συναλλαγή δεν πραγματοποιήθηκε στην τιμή της αγοράς. Κατά συνέπεια, η Αρχή θεωρεί ότι το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει την καλύτερη διαθέσιμη ένδειξη της αγοραίας αξίας του οικοπέδου 152/97.

(66)

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συνολική αγοραία αξία της έκτασης που μεταβιβάστηκε στη Sandefjord Fotball AS ανερχόταν σε 41,9 εκατ. ΝΟΚ κατά τον χρόνο διενέργειας της συναλλαγής. Ωστόσο, βάσει της συμφωνίας της 28ης Νοεμβρίου 2006, η Sandefjord Fotball AS είχε επίσης αναλάβει διάφορες υποχρεώσεις για την εκτέλεση έργων για λογαριασμό του δήμου του Sandefjord. Όπως αναφέρεται στη σκέψη 26 ανωτέρω, το εκτιμώμενο συνολικό κόστος αυτών των υποχρεώσεων ήταν 9,5 εκατ. ΝΟΚ κατά τη στιγμή σύναψης της συμφωνίας. Οι νορβηγικές αρχές διευκρίνισαν ότι, αν δεν ίσχυαν οι όροι της συμφωνίας, οι εν λόγω εργασίες θα μπορούσαν να αναληφθούν από τον δήμο. Κατά συνέπεια, η Αρχή δέχεται ότι το συνολικό κόστος των υποχρεώσεων —όπως προβλεπόταν κατά τον χρόνο σύναψης της συμφωνίας— θα πρέπει να αφαιρεθεί από το ποσό της ενίσχυσης.

(67)

Ως εκ τούτου, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συνολική ενίσχυση που χορηγήθηκε στη Sandefjord Fotball AS ανερχόταν σε 32,4 εκατ. ΝΟΚ.

2.   Διαδικαστικές απαιτήσεις

(68)

Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 3 του μέρους I του πρωτοκόλλου 3, «η Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ ενημερώνεται εγκαίρως για τα σχέδια που αποβλέπουν στο να θεσπίσουν ή να τροποποιήσουν τις ενισχύσεις, ώστε να μπορεί να υποβάλει τις παρατηρήσεις της […]. Το ενδιαφερόμενο κράτος δεν μπορεί να εφαρμόσει τα σχεδιαζόμενα μέτρα πριν να καταλήξει η διαδικασία αυτή σε τελική απόφαση».

(69)

Η μεταβίβαση της εν λόγω έκτασης δεν αποτέλεσε αντικείμενο προηγούμενης κοινοποίησης στην Αρχή. Ως εκ τούτου, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι νορβηγικές αρχές δεν τήρησαν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από το άρθρο 1 παράγραφος 3 του μέρους 1 του πρωτοκόλλου 3.

3.   Συμβατότητα

(70)

Σύμφωνα με το άρθρο 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας ΕΟΧ, οι ενισχύσεις για την προώθηση της ανάπτυξης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών δύνανται να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με τη συμφωνία ΕΟΧ, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο στο κοινό συμφέρον.

(71)

Η Αρχή επισημαίνει ότι δεν έχει ακόμη εκδώσει τις κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις κρατικές ενισχύσεις για την κατασκευή αθλητικών υποδομών. Ως εκ τούτου, το εν λόγω μέτρο θα αξιολογηθεί απευθείας βάσει του άρθρου 61, παράγραφος 3, στοιχείο γ) της συμφωνίας ΕΟΧ.

(72)

Σύμφωνα με την πρακτική που ίσχυε κατά τη στιγμή της χορήγησης της ενίσχυσης, η αξιολόγηση της Αρχής ακολουθεί τα ακόλουθα βήματα:

Αποβλέπει το μέτρο ενίσχυσης στην εξυπηρέτηση ενός σαφώς καθορισμένου στόχου κοινού συμφέροντος;

Είναι η ενίσχυση κατάλληλα σχεδιασμένη ώστε να επιτυγχάνεται ο στόχος κοινού συμφέροντος, δηλαδή αντιμετωπίζει η προτεινόμενη ενίσχυση την ανεπάρκεια της αγοράς ή άλλο στόχο; Ειδικότερα:

Αποτελεί η κρατική ενίσχυση το κατάλληλο μέσο πολιτικής;

Λειτουργεί ως κίνητρο, δηλαδή συμβάλλει η ενίσχυση στην αλλαγή της συμπεριφοράς των επιχειρήσεων;

Είναι το μέτρο ενίσχυσης αναλογικό, δηλαδή θα μπορούσε να επιτευχθεί η ίδια αλλαγή συμπεριφοράς με χαμηλότερο ποσοστό ενίσχυσης;

Είναι οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και οι επιπτώσεις στις εμπορικές συναλλαγές περιορισμένες, ώστε το συνολικό αποτέλεσμα να είναι θετικό;

(73)

Τα ανωτέρω ερωτήματα θα εξεταστούν στις ακόλουθες παραγράφους.

3.1.    Στόχος κοινού συμφέροντος

(74)

Κατ' αρχάς, η Αρχή επισημαίνει ότι η προώθηση του αθλητισμού δεν αναφέρεται ρητά στη συμφωνία ΕΟΧ ως κοινός στόχος. Ωστόσο, η προώθηση του αθλητισμού μπορεί να θεωρηθεί ως μέρος της προώθησης της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας, καθώς και της κοινωνικής πολιτικής. Η στενότερη συνεργασία σε αυτούς τους τομείς θεωρείται ως στόχος του ΕΟΧ, όπως ορίζεται ιδίως στα άρθρα 1 και 78 της συμφωνίας ΕΟΧ. Οι λεπτομέρειες αυτής της στενότερης συνεργασίας καθορίζονται επίσης στο πρωτόκολλο 31 της συμφωνίας ΕΟΧ σχετικά με τη συνεργασία σε ειδικούς τομείς εκτός του πλαισίου των τεσσάρων ελευθεριών. Το άρθρο 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου φέρει τον τίτλο «Εκπαίδευση, κατάρτιση, νεολαία και αθλητισμός» και προβλέπει, για παράδειγμα, τη συμμετοχή των συμβαλλόμενων μερών στο ευρωπαϊκό έτος Εκπαίδευσης μέσω του Αθλητισμού 2004. Αυτό δείχνει τη στενή σχέση μεταξύ της προώθησης του αθλητισμού και των στόχων που προβλέπονται στη συμφωνία ΕΟΧ.

(75)

Η ερμηνεία αυτή είναι συνεπής με την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (εφεξής «η Επιτροπή»). Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η προώθηση του αθλητισμού αναφέρεται ρητά στο άρθρο 165 της ΣΛΕΕ, το οποίο θεσπίσθηκε με τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Ωστόσο, πριν ακόμη από τη Συνθήκη της Λισαβόνας η Επιτροπή αναγνώριζε τον ιδιαίτερο ρόλο του αθλητισμού στην ευρωπαϊκή κοινωνία, βάσει δομών που στηρίζονται στον εθελοντισμό, όσον αφορά την υγεία, την εκπαίδευση, την κοινωνική ένταξη και τον πολιτισμό. Από τότε που τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, η προώθηση του αθλητισμού έχει επίσης αναγνωριστεί ότι συμβάλλει στους γενικούς στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» με τη βελτίωση της απασχολησιμότητας και της κινητικότητας, ιδίως μέσω δράσεων για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης στον αθλητισμό και μέσω αυτού, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.

(76)

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η προώθηση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της ανάπτυξης της νεολαίας μέσω του αθλητισμού αποτελεί στόχο κοινού συμφέροντος. Η Αρχή επισημαίνει επίσης ότι η χρηματοδότηση των αθλητικών υποδομών μπορεί επίσης να υπαχθεί στο ευεργέτημα του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτό είναι μια πρόσθετη απόδειξη ότι η προώθηση του αθλητισμού, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής αθλητικών υποδομών, αποτελεί στόχο κοινού συμφέροντος.

3.2.    Κατάλληλο μέσο

(77)

Για να εκτιμηθεί αν μια κρατική ενίσχυση είναι αποτελεσματική για την επίτευξη του καθορισμένου στόχου κοινού συμφέροντος, η Αρχή πρέπει πρώτα να διαγνώσει και να προσδιορίσει το πρόβλημα που χρήζει αντιμετώπισης. Η κρατική ενίσχυση πρέπει να στοχεύει σε καταστάσεις όπου μόνη της η αγορά δεν μπορεί να επιφέρει ουσιαστική βελτίωση. Επιπλέον, το προτεινόμενο μέτρο ενίσχυσης πρέπει να αποτελεί κατάλληλο μέσο για την αντιμετώπιση του καθορισμένου στόχου κοινού συμφέροντος.

(78)

Στη Νορβηγία υπάρχει αναγνωρισμένη αδυναμία της αγοράς όσον αφορά την παροχή ποδοσφαιρικών γηπέδων. Συγκεκριμένα, παρατηρείται έλλειψη εμπορικών επενδύσεων σε γήπεδα, τα οποία είναι διαρθρωτικά ζημιογόνα καθώς τα έσοδά τους δεν επαρκούν για την κάλυψη του κόστους της επένδυσης (19).

(79)

Επιπλέον, οι νορβηγικές αρχές έχουν αποδείξει ότι υπάρχει πραγματική ανάγκη για ένα νέο ποδοσφαιρικό γήπεδο στο Sandefjord. Ο κύριος λόγος γι' αυτό είναι τα προβλήματα χωρητικότητας που αντιμετώπιζε το υπάρχον δημοτικό γήπεδο τη στιγμή που ελήφθη το μέτρο και το γεγονός ότι το παλαιό γήπεδο δεν πληρούσε πλέον τις απαιτήσεις αδειοδότησης της Νορβηγικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας. Τέλος, καθώς η υποδομή του γηπέδου δεν ήταν κερδοφόρα, για την πραγματοποίηση της σχετικής επένδυσης ήταν αναγκαία η χορήγηση κρατικής ενίσχυσης.

(80)

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η χορήγηση κρατικής ενίσχυσης αποτελούσε κατάλληλο μέσο.

3.3.    Δημιουργία κινήτρων

(81)

Η Αρχή μπορεί να θεωρήσει ότι η κρατική ενίσχυση είναι συμβατή με τη λειτουργία της συμφωνίας ΕΟΧ, μόνο εφόσον δημιουργεί κίνητρα. Η ενίσχυση δημιουργεί κίνητρα όταν προτρέπει τον δικαιούχο να αλλάξει τη συμπεριφορά του ώστε να συμβάλει στην επίτευξη του καθορισμένου στόχου κοινού συμφέροντος, κάτι που δεν θα συνέβαινε χωρίς τη χορήγηση ενίσχυσης.

(82)

Κατ' αρχάς, η Αρχή επισημαίνει ότι η κατασκευή του γηπέδου δεν είχε αρχίσει πριν από τη μεταβίβαση της εν λόγω έκτασης.

(83)

Επιπλέον, οι πληροφορίες που υπέβαλαν οι νορβηγικές αρχές δείχνουν ότι η Sandefjord Fotball AS δεν θα ήταν σε θέση να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του γηπέδου χωρίς τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης, καθώς δεν είχε τα οικονομικά μέσα ούτε τη δυνατότητα να δανειστεί επαρκή κεφάλαια για την κάλυψη του ελλείμματος. Δεν υπήρχε δυνατότητα αύξησης της χρηματοδοτικής συνεισφοράς της στην κατασκευή του γηπέδου από ιδίους πόρους (20).

(84)

Βάσει των ανωτέρω, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το μέτρο ενίσχυσης δημιουργούσε κίνητρα.

3.4.    Αναλογικότητα

(85)

Οι κρατικές ενισχύσεις θεωρούνται αναλογικές εάν το ποσό της ενίσχυσης περιορίζεται στο ελάχιστο που απαιτείται για την επίτευξη του καθορισμένου στόχου κοινού συμφέροντος. Η Αρχή βασίζει γενικά την αξιολόγησή της όσον αφορά την αναλογικότητα στις έννοιες των επιλέξιμων δαπανών και των μέγιστων εντάσεων ενίσχυσης.

(86)

Όπως αναφέρεται στη σκέψη 67 ανωτέρω, το ύψος των συνολικών ενισχύσεων που χορηγήθηκαν στη Sandefjord Fotball AS ανέρχεται σε 32,4 εκατ. ΝΟΚ. Προκειμένου να εκτιμηθεί η ένταση της ενίσχυσης, το ποσό αυτό πρέπει να εξεταστεί σε σχέση με τις επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες. Η Αρχή θεωρεί ότι τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε η Sandefjord Fotball AS για λογαριασμό του δήμου Sandefjord, τα οποία έχουν αφαιρεθεί από το ποσό της ενίσχυσης —βλέπε σκέψη 66 ανωτέρω— δεν μπορεί να αποτελούν μέρος των επιλέξιμων δαπανών. Το συνολικό επενδυτικό κόστος ύψους 110 εκατ. ΝΟΚ θα πρέπει, συνεπώς, να μειωθεί κατά 9,5 εκατ. ΝΟΚ. Ως εκ τούτου, οι επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες ανέρχονται σε 100,5 εκατ. ΝΟΚ, ενώ η αντίστοιχη ένταση ενίσχυσης είναι 32 %. Η Αρχή επισημαίνει ότι αυτή η ένταση της ενίσχυσης είναι μάλλον χαμηλή και ότι το υπόλοιπο της επένδυσης χρηματοδοτήθηκε από τον δικαιούχο, δηλαδή τη Sandefjord Fotball AS.

(87)

Ωστόσο, η ένταση της ενίσχυσης πρέπει επίσης να αξιολογηθεί υπό το πρίσμα των κοινωνικών οφελών που προκύπτουν από την υποδομή του γηπέδου. Όπως αναφέρεται στο τμήμα I.5.3 ανωτέρω, το γήπεδο χρησιμοποιείται για διάφορες μη επαγγελματικές χρήσεις από διάφορους χρήστες, συμπεριλαμβανομένων ερασιτεχνικών αθλητικών ομάδων και σχολείων. Συνολικά, αυτές οι μη οικονομικές χρήσεις αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50 % όλων των χρήσεων του γηπέδου.

(88)

Επιπλέον, η Αρχή επισημαίνει ότι η υποδομή του γηπέδου έχει ως ένα βαθμό πολυλειτουργικό χαρακτήρα, συνδυάζοντας το ποδοσφαιρικό γήπεδο με αθλητικό στίβο, γυμναστήριο και μια σειρά άλλων εσωτερικών χώρων. Το γεγονός αυτό αυξάνει τις πιθανότητες χρήσης του γηπέδου για μη οικονομικούς σκοπούς. Τέλος, η Αρχή επισημαίνει ότι η επαγγελματική ομάδα καταβάλλει αγοραίο μίσθωμα για τη χρήση του γηπέδου (βλέπε επίσης το τμήμα II.3.5 κατωτέρω), ενώ οι ερασιτεχνικοί σύλλογοι και άλλοι μη εμπορικοί χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση στο στάδιο δωρεάν. Με τον τρόπο αυτό τονίζεται περαιτέρω η κοινωνική συμβολή του γηπέδου στην τοπική κοινότητα.

(89)

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το μέτρο ενίσχυσης είναι αναλογικό.

3.5.    Απουσία αθέμιτης στρέβλωσης του ανταγωνισμού και των εμπορικών συναλλαγών

(90)

Προκειμένου οι ενισχύσεις να θεωρηθούν συμβατές με τη λειτουργία της συμφωνίας ΕΟΧ θα πρέπει, αφενός, να περιορίζονται οι αρνητικές συνέπειες του μέτρου ενίσχυσης όσον αφορά τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και τον αντίκτυπο στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των συμβαλλομένων μερών και, αφετέρου, να αντισταθμίζονται από τα θετικά αποτελέσματα όσον αφορά τη συμβολή στην επίτευξη του στόχου κοινού συμφέροντος.

(91)

Καταρχάς, η Αρχή επισημαίνει ότι το γήπεδο που χρηματοδοτείται από την επίμαχη κρατική ενίσχυση έχει κυρίως τοπικό και περιφερειακό ενδιαφέρον. Στόχος της σχετικής υποδομής δεν είναι η προσέλκυση διεθνών εκδηλώσεων, ούτε προορίζεται να χρησιμοποιηθεί εκτενώς από εμπορικούς χρήστες εκτός της επαγγελματικής ομάδας της Sandefjord Fotball.

(92)

Η επαγγελματική ομάδα καταβάλλει μίσθωμα για τη χρήση του γηπέδου. Οι σημερινοί όροι μίσθωσης βασίζονται σε διαπραγματεύσεις με τους ιδιώτες ιδιοκτήτες του γηπέδου. Συνεπώς, υπάρχει τεκμήριο ότι το μίσθωμα αντιστοιχεί στους όρους της αγοράς. Αυτό επιβεβαιώνεται εξάλλου από τη σύγκριση με το σύνηθες μίσθωμα που καταβάλλουν άλλοι σύλλογοι, το οποίο κοινοποίησαν οι νορβηγικές αρχές (βλέπε σκέψη 36 ανωτέρω).

(93)

Η Αρχή σημειώνει επίσης ότι η ένταση της ενίσχυσης είναι χαμηλή και ότι η αντίστοιχη συνεισφορά της Sandefjord Fotball AS στις επενδυτικές δαπάνες μειώνει περαιτέρω τον κίνδυνο στρεβλώσεων.

(94)

Τέλος, οι οικονομικές δραστηριότητες που ασκούνται από τη Sandefjord Fotball AS έχουν μόνο πολύ περιορισμένο αντίκτυπο στις συναλλαγές και τον ανταγωνισμό εντός του ΕΟΧ λόγω του τοπικού χαρακτήρα του συλλόγου. Οι πωλήσεις εισιτηρίων, καθώς και οι δραστηριότητες εμπορικής προώθησης προϊόντων, διαφήμισης και χορηγίας, στοχεύουν κυρίως στην τοπική κοινότητα και την κομητεία του Vestfold. Οι δραστηριότητές της όσον φορά την αγορά για τις μεταγρφές παικτών είναι επίσης πολύ περιορισμένες και επικεντρώνονται στη Νορβηγία. Τέλος, η Sandefjord Fotball AS δεν έχει άμεση επιρροή στην εμπορία τηλεοπτικών δικαιωμάτων, η διαχείριση των οποίων γίνεται σε κεντρικό επίπεδο από τη Νορβηγική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία, και, σε κάθε περίπτωση, τα έσοδά της από αυτή τη δραστηριότητα είναι πολύ περιορισμένα.

(95)

Ως εκ τούτου, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και των εμπορικών συναλλαγών που ενδεχομένως να προκαλούνται από το μέτρο ενίσχυσης είναι περιορισμένες.

3.6.    Στάθμιση και συμπέρασμα

(96)

Με βάση την ανωτέρω αξιολόγηση, η Αρχή στάθμισε τα θετικά και αρνητικά αποτελέσματα του κοινοποιηθέντος μέτρου. Η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι στρεβλώσεις που προκύπτουν από το μέτρο ενίσχυσης δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που αντίκειται προς το κοινό συμφέρον.

4.   Συμπέρασμα

(97)

Με βάση τις πληροφορίες που υπέβαλαν οι νορβηγικές αρχές, η Αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μεταβίβαση έκτασης συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας ΕΟΧ. Η Αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ενίσχυση αυτή είναι συμβατή με τη λειτουργία της συμφωνίας ΕΟΧ,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η κρατική ενίσχυση που χορηγήθηκε υπέρ της Sandefjord Fotball AS είναι συμβατή με τη λειτουργία της συμφωνίας ΕΟΧ δυνάμει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ).

Άρθρο 2

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στο Βασίλειο της Νορβηγίας.

Άρθρο 3

Το κείμενο της παρούσας απόφασης στην αγγλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό.

Βρυξέλλες, 23 Σεπτεμβρίου 2015.

Για την Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ

Sven Erik SVEDMAN

Πρόεδρος

Helga JÓNSDÓTTIR

Μέλος του Σώματος


(1)  Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον δικαιούχο διατίθενται στην απόφαση αριθ. 444/14/COL.

(2)  Οι νορβηγικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι οι αρχικές επενδύσεις ανέρχονταν σε 110 εκατ. ΝΟΚ. Εντούτοις, ο σύλλογος επένδυσε στη συνέχεια άλλα 17 εκατ. ΝΟΚ σε εξαρτήματα και εξοπλισμό, κυρίως με τη μορφή εργασιών που ανέλαβαν τα μέλη του συλλόγου («dugnadsarbeid»).

(3)  Οι κατευθυντήριες γραμμές της Αρχής σχετικά με τα στοιχεία κρατικής ενίσχυσης στις πωλήσεις γηπέδων-οικοπέδων και κτιρίων από δημόσιες αρχές εγκρίθηκαν στις 17 Νοεμβρίου 1999. Διατίθενται στον ιστότοπο: http://www.eftasurv.int/state-aid/legal-framework/state-aid-guidelines/

(4)  Σύμφωνα με την έκθεση αποτίμησης, η συνδυασμένη αξία των οικοπέδων 152/96 και 152/97 ανερχόταν σε 31 εκατ. ΝΟΚ. Το ποσό των 15 εκατ. ΝΟΚ προκύπτει από την κατανομή της εκτίμησης αυτής σύμφωνα με το αντίστοιχο μέγεθος των δύο οικοπέδων.

(5)  Οι τελικές δαπάνες ανέρχονταν σε 12 εκατ. ΝΟΚ, με το πρόσθετο κόστος να καλύπτεται από την Pindsle Property AS.

(6)  Κατά τη χειμερινή περίοδο, η επαγγελματική ομάδα προπονείται σε γήπεδο με τεχνητό χλοοτάπητα, αλλά χρησιμοποιεί τα αποδυτήρια και άλλες ευκολίες στους εσωτερικούς χώρους του γηπέδου.

(7)  Υπάρχουν σχέδια να την εγκατάσταση τεχνητού χλοοτάπητα, ώστε να αυξηθεί η χρήση του γηπέδου.

(8)  Άρθρο 2 της οδηγίας 2006/111/ΕΚ της Επιτροπής, της 16ης Νοεμβρίου 2006, για τη διαφάνεια των χρηματοοικονομικών σχέσεων μεταξύ των κρατών μελών και των δημοσίων επιχειρήσεων καθώς και για τη χρηματοοικονομική διαφάνεια εντός ορισμένων επιχειρήσεων (ΕΕ L 318 της 17.11.2006, σ. 17), το οποίο ενσωματώθηκε στο σημείο 1α του παραρτήματος XV της συμφωνίας ΕΟΧ.

(9)  Απόφαση στην υπόθεση Höfner και Elser κατά Macroton, C-41/90, EU:C:1991:161, σκέψεις 21-22· απόφαση στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις Pavlov και λοιποί, C-180/98 έως C-184/98, EU:C:2000:428 και απόφαση στην υπόθεση Private Barnehagers Landsforbund κατά Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ, E-5/07, Συλλογή των αποφάσεων του Δικαστηρίου της ΕΖΕΣ 2008, σ. 61, σκέψη 78.

(10)  Απόφαση στην υπόθεση Ministero dell'Economia e delle Finanze κατά Cassa di Risparmio di Firenze SpA, C-222/04, EU:C:2006:8U:C:2006:8, σκέψη 108.

(11)  Απόφαση στην υπόθεση SFEI και λοιποί, C-39/94, EU:C:1996:285, σκέψεις 60-61.

(12)  Στο πλαίσιο αυτό, η Αρχή παραπέμπει επίσης στο τμήμα 2.2 στοιχείο γ) των κατευθυντήριων γραμμών της για την πώληση ακινήτων, το οποίο αναφέρει ότι κατά τη διενέργεια μιας αποτίμησης, «… [υ]ποχρεώσεις των οποίων η εκπλήρωση θα αποβεί, τουλάχιστον εν μέρει, προς το συμφέρον του αγοραστή, θα πρέπει να αποτιμώνται με γνώμονα το γεγονός αυτό.»

(13)  Δηλαδή το κόστος απόκτησης με το οποίο επιβαρύνθηκε η εν λόγω δημόσια αρχή.

(14)  Απόφαση στην υπόθεση Ιταλία κατά Επιτροπής, C-372/97, EU:C:2004:234, σκέψη 44.

(15)  Απόφαση στην υπόθεση Philip Morris Holland BV κατά Επιτροπής, C-730/79, EU:C:1980:209, σκέψεις 11-12· απόφαση στην υπόθεση Fesil ASA και Finnfjord Smelteverk AS κατά Εποπτεύουσας Αρχής της ΕΖΕΣ, συνεκδικαθείσες υποθέσεις E-5/04, E-6/04, E-7/04, Συλλογή των αποφάσεων του Δικαστηρίου της ΕΖΕΣ 2005, σ. 117, σκέψη 94 και απόφαση στην υπόθεση Libert και λοιποί, συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-197/11 και C-203/11, EU:C:2013:288, σκέψεις 76-78.

(16)  Βλέπε, επίσης, την απόφαση αριθ. 225/15/COL, της 10ης Ιουνίου 2015, περί μη προβολής αντιρρήσεων για τη χορήγηση ενίσχυσης με τη μορφή μεταβίβασης έκτασης στον σύλλογο Vålerenga Fotball, σκέψη 31.

(17)  Ο δήμος του Sandefjord αγόρασε την έκταση, η οποία στη συνέχεια χωρίστηκε στα οικόπεδα 152/96 και 152/97, αντί 3,7 εκατ. NOK. Το ποσό των 1,9 εκατ. ΝΟΚ προκύπτει από την κατανομή αυτού του ποσού σύμφωνα με το αντίστοιχο μέγεθος των δύο οικοπέδων.

(18)  Αυτό προκύπτει περαιτέρω από την απουσία αποτίμησης από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα, η οποία απαιτείται σύμφωνα με το νορβηγικό εταιρικό δίκαιο για τις συναλλαγές μεταξύ εταιρειών του ίδιου ομίλου.

(19)  Βλέπε επίσης, την απόφαση αριθ. 225/15/COL, της 10ης Ιουνίου 2015, περί μη προβολής αντιρρήσεων για τη χορήγηση ενίσχυσης με τη μορφή μεταβίβασης έκτασης στη Vålerenga Fotball, σκέψη 65.

(20)  Βλέπε ειδικότερα, τις πληροφορίες που παρέχονται στο έγγραφο αριθ. 699518, σελίδα 29.