14.6.2014   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 182/2

1.

Στις 6 Δεκεμβρίου 2013, το Συμβούλιο ΔΕΥ ενέκρινε τη νέα Στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ηλεκτρονική Δικαιοσύνη 2014-2018 (1). Αυτή η στρατηγική ορίζει τις γενικές αρχές και στόχους της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και δίνει γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την κατάρτιση ενός αντίστοιχου νέου πολυετούς σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014.

2.

Αυτό το σχέδιο δράσης, ως έχει στο παράρτημα, περιέχει κατάλογο των προς υλοποίηση έργων που εξετάζονται για την περίοδο 2014-2018, και αναφέρεται στους συμμετέχοντες, στις δράσεις πρακτικής υλοποίησης και στο ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα, όταν είναι εφικτό, ώστε η Ομάδα «Ηλεκτρονικό δίκαιο (ηλεκτρονική δικαιοσύνη)» να είναι σε θέση να αναλάβει συγκεκριμένες ενέργειες παρακολούθησης του σχεδίου δράσης.

3.

Αυτό το δεύτερο πολυετές σχέδιο δράσης για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη αποσκοπεί στη συνέχιση των μέχρι τώρα εργασιών και της θετικής αυτής πορείας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι εργασίες αυτές θα πρέπει επίσης να ιδωθούν ως μέρος ευρύτερης εξέλιξης προς έναν ευρωπαϊκό χώρο δικαιοσύνης στο πλαίσιο των εν εξελίξει συζητήσεων για τη μελλοντική ανάπτυξη του χώρου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων.

4.

Κατά τις συζητήσεις που έγιναν υπό λιθουανική προεδρία το φθινόπωρο του 2013 και συνεχίστηκαν υπό ελληνική προεδρία στο πρώτο εξάμηνο του 2014, υπήρξε συναίνεση επί της ουσίας μεταξύ των κρατών μελών για την περαιτέρω ανάπτυξη της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης ως ενός από τους ακρογωνιαίους λίθους της αποτελεσματικής λειτουργίας της δικαιοσύνης στα κράτη μέλη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

5.

H υλοποίηση της στρατηγικής απαιτεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης σχεδιασμένο να βελτιώσει τη γενική λειτουργία των συστημάτων ηλεκτρονικής δικαιοσύνης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

6.

Όσον αφορά τη Στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ηλεκτρονική Δικαιοσύνη (2014-2018) (2), και με την επιφύλαξη εθνικών έργων και εξελίξεων στον τομέα της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, η δικτυακή πύλη για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη, την οποία φιλοξενεί και διαχειρίζεται η Επιτροπή σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Συμβουλίου, είναι κομβικής σημασίας για την απονομή ηλεκτρονικής δικαιοσύνης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

7.

Αυτός ο στόχος αντανακλάται στον συνημμένο κατάλογο έργων που αφορούν την πρόσβαση σε πληροφορίες στον τομέα της δικαιοσύνης, την πρόσβαση σε δικαστήρια και σε εξωδικαστικές διαδικασίες σε διασυνοριακές υποθέσεις, και την επικοινωνία μεταξύ δικαστικών αρχών.

8.

H ανάπτυξη της ευρωπαϊκής ηλεκτρονικής δικαιοσύνης θα πρέπει να περιλαμβάνει δράσεις τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο στον τομέα της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

9.

Για όλα τα νέα και υπάρχοντα έργα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εξασφάλιση της ευρύτερης δυνατής βάσης συμμετοχής, ώστε να διασφαλίζεται ανταπόκριση στις προσδοκίες των χρηστών, μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και οικονομική αποδοτικότητα αυτών των σχεδίων. Συνεπώς, νέα έργα που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης πρέπει να έχουν τη δυναμική να εμπλέξουν όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενθαρρύνονται να μετάσχουν σε όλα τα έργα σε εθελοντική βάση.

10.

Για να επιτευχθεί αυτό, νέα έργα με πιθανό αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη τα οποία προγραμματίζονται από τα κράτη μέλη και δεν περιλαμβάνονται στο παράρτημα πρέπει, κατά το δυνατόν, να συζητούνται πρώτα στην Ομάδα «Ηλεκτρονικό δίκαιο (ηλεκτρονική δικαιοσύνη)» ώστε να γίνεται μια γενική αξιολόγηση των πρακτικών και άλλων συναφών πτυχών τους. Αυτό θα εξασφαλίσει επίσης ότι λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι ανάγκες και οι απόψεις των άλλων κρατών μελών και της Επιτροπής και ότι αποφεύγεται η επικάλυψη των εργασιών.

11.

Στον προγραμματισμό μελλοντικών εργασιών, θα πρέπει να επιδιωχθεί κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στην καινοτομία και την ενοποίηση. Για λόγους οικονομικής αποδοτικότητας και με δεδομένο τους περιορισμένους διαθέσιμους πόρους, πριν από την έναρξη νέων έργων πρέπει να εξασφαλιστεί η συνέχιση και επέκταση των υφιστάμενων έργων ώστε να συμπεριληφθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός κρατών μελών. Ωστόσο, οι σημαντικές εξελίξεις που έχουν σημειωθεί στα κράτη μέλη στον συγκεκριμένο τομέα κατά τα τελευταία χρόνια καταδεικνύουν ότι πρέπει να ενθαρρυνθούν νέα αναδυόμενα και καινοτόμα σχέδια στον τομέα της δικαιοσύνης.

12.

Τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους σε εθελοντική βάση για να εξασφαλίζουν τη χρηματοδότηση των προτεινόμενων έργων.

13.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί την ανάπτυξη, τη λειτουργία και τις μεταφράσεις της δικτυακής πύλης για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη και να παρέχει ευκαιρίες χρηματοδότησης για έργα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης με προστιθέμενη αξία, φερ’ ειπείν, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Δικαιοσύνη» (2014-2020) (3) ή άλλων προγραμμάτων, όπως της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (4) ή του ISA (5) ή του διάδοχου προγράμματος.

14.

Προκειμένου να εξασφαλιστεί συντονισμένη προσέγγιση, η Επιτροπή πρέπει να συνεχίσει να υποβάλλει τακτικά πρόγραμμα εργασίας στην αρχή κάθε εξαμηνιαίας περιόδου.

15.

Η δικτυακή πύλη για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη θα πρέπει να συνεχίσει να παρέχει γενικές πληροφορίες στους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου και τη διοίκηση της δικαιοσύνης σχετικά με τη νομοθεσία και τη νομολογία της ΕΕ και των κρατών μελών, καθώς και να παρέχει πρόσβαση στο EUR-Lex και το N-Lex.

16.

Η πύλη πρέπει επίσης να αποτελεί το μέσο πρόσβασης σε συγκεκριμένες πληροφορίες στον τομέα της δικαιοσύνης σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

17.

Επιπλέον, για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της δικτυακής πύλης για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη, θα διεξαχθεί έρευνα σχετικά με τις ανάγκες του χρήστη. Θα πρέπει επίσης να αναληφθούν πρόσθετες δραστηριότητες με σκοπό να γίνει η δικτυακή πύλη πιο φιλική προς το χρήστη.

18.

Πληροφορίες για συστήματα που αναπτύσσονται στο πλαίσιο πρωτοβουλιών που αναλαμβάνουν μέλη των νομικών επαγγελμάτων, όπως δικηγόροι, συμβολαιογράφοι και δικαστικοί επιμελητές, ή η διασύνδεση με τα συστήματα αυτά, θα πρέπει να συνεχίσουν να εξετάζονται ως υποψήφιες να συμπεριληφθούν στη δικτυακή πύλη για τη δικαιοσύνη σε συνεννόηση με τους ενδιαφερόμενους φορείς. Πρωτοβουλίες άλλων ενδιαφερομένων, π.χ. μεσολαβητών ή δικαστικών εμπειρογνωμόνων, θα μπορούσαν επίσης να ληφθούν υπόψη μελλοντικά.

19.

Όσον αφορά το περιεχόμενο των πληροφοριών της δικτυακής πύλης, οι πάροχοι περιεχομένου, και ιδίως τα κράτη μέλη και η Επιτροπή, είναι υπεύθυνοι για την ακρίβεια και την ενημέρωση των πληροφοριών στις αντίστοιχες σελίδες περιεχομένου. Τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, οι πάροχοι περιεχομένου θα πρέπει να επανεξετάζουν και, αν είναι αναγκαίο, να επικαιροποιούν τις πληροφορίες που έχουν παράσχει.

20.

H δικτυακή πύλη για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη θα πρέπει να επίσης να παρέχει ενιαίο σημείο πρόσβασης μέσω διασυνδέσεων στις πληροφορίες που βρίσκονται σε εθνικά μητρώα, σχετίζονται με τον τομέα της δικαιοσύνης και τις διαχειρίζονται εθνικοί δημόσιοι ή επαγγελματικοί φορείς διευκολύνοντας την απονομή δικαιοσύνης και την πρόσβαση σε αυτήν, εφόσον υπάρχουν στα κράτη μέλη οι αναγκαίες τεχνικές και νομικές προϋποθέσεις για τις εν λόγω διασυνδέσεις.

21.

Η δράση στο πεδίο αυτό θα πρέπει να εστιάζει στη διασύνδεση μητρώων που παρουσιάζουν ενδιαφέρουν για τους πολίτες, τις επιχειρήσεις, τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου και το δικαστικό σώμα.

22.

Θα πρέπει να συνεχιστεί η ανάπτυξη αποτελεσματικών μέσων για την ανταλλαγή νομικών πληροφοριών πέραν των συνόρων, και ιδίως δεδομένων που αφορούν την ευρωπαϊκή ή εθνική νομοθεσία, νομολογία και τα νομικά γλωσσάρια (όπως το Legivoc).

23.

Αυτό το ζήτημα μπορεί να αντιμετωπισθεί με διάφορα έργα που θα αυξήσουν τις ανταλλαγές και τη σημασιολογική διαλειτουργικότητα των νομικών δεδομένων σε ολόκληρη την Ευρώπη και εκτός αυτής. Η ενιαία ταυτοποίηση, τα κοινά μεταδεδομένα και οι οντολογίες νομικών πληροφοριών είναι τα βασικά στοιχεία οικοδόμησης του ευρωπαϊκού νομικού σημασιολογικού ιστού.

24.

Η πρόσβαση σε δικαστήριο και η έναρξη εξωδικαστικών διαδικασιών, ιδίως σε διασυνοριακές υποθέσεις, πρέπει να διευκολύνεται με την παροχή δυνατότητας επικοινωνίας με ηλεκτρονικά μέσα μεταξύ δικαστηρίων και διαδίκων, μαρτύρων, εμπειρογνωμόνων και άλλων συμμετεχόντων.

25.

Επιπλέον, η χρήση βιντεοδιάσκεψης, τηλεδιάσκεψης ή άλλων κατάλληλων μέσων υπεραστικών επικοινωνιών για την πραγματοποίηση ακροάσεων πρέπει, κατά περίπτωση, να επεκταθεί ώστε να μην υφίσταται πλέον ανάγκη μετακίνησης προς το δικαστήριο προκειμένου να παραστεί κάποιος σε δικαστική διαδικασία, ιδίως στις περιπτώσεις διασυνοριακών υποθέσεων.

26.

Οι δικαστικοί λειτουργοί και οι επαγγελματίες του νομικού κλάδου των κρατών μελών (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι και δικαστικοί επιμελητές) θα πρέπει να συμμετέχουν σε μελλοντικές συζητήσεις σχετικά με την ηλεκτρονική δικαιοσύνη, ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι λύσεις που προκρίνονται αντιστοιχούν στις πραγματικές ανάγκες των πιθανών ομάδων-στόχων τους.

27.

Μια τέτοια διευθέτηση θα επιτρέψει άμεση επαφή με αυτούς τους επαγγελματικούς κλάδους στους οποίους απευθύνεται βασικά η ηλεκτρονική δικαιοσύνη, ώστε να συζητηθούν θέματα κοινού ενδιαφέροντος και να εμπεδωθούν οι τελευταίες εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

28.

Η Στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ηλεκτρονική Δικαιοσύνη προβλέπει τη θέσπιση μηχανισμού συνεργασίας με το δικαστικό σώμα και τους επαγγελματίες του νομικού κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, θα οργανώνεται ετήσια συνεδρίαση των εκπροσώπων του δικαστικού σώματος και των επαγγελματιών του νομικού κλάδου (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί επιμελητές) προκειμένου να επιτραπεί η τακτική ανταλλαγή απόψεων με τις εν λόγω επαγγελματικές ομάδες-στόχους (6). Οι συνεδριάσεις αυτές θα οργανώνονται υπό μορφή ειδικών σημείων στην ημερήσια διάταξη των τακτικών συνεδριάσεων της Ομάδας «Ηλεκτρονικό Δίκαιο (ηλεκτρονική δικαιοσύνη)».

29.

Οι εκπρόσωποι του δικαστικού σώματος και των επαγγελματιών του νομικού κλάδου πρέπει να συνδεθούν όσο το δυνατό στενότερα με τις εργασίες των άτυπων ομάδων και των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής όσον αφορά τα έργα τα οποία έχουν άμεσο ενδιαφέρον για τους ίδιους.

30.

Τα Ευρωπαϊκά Δικαστικά δίκτυα σε αστικές και εμπορικές καθώς και σε ποινικές υποθέσεις συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και η στενή συνεργασία και με τα δύο δίκτυα θα πρέπει να συνεχιστεί.

31.

Θα πρέπει να συνεχιστεί περαιτέρω η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής επικοινωνίας μεταξύ των δικαστικών αρχών των κρατών μελών, ειδικότερα στο πλαίσιο των νομικών πράξεων που έχουν εγκριθεί για τον ευρωπαϊκό δικαστικό χώρο στους τομείς του αστικού, ποινικού και διοικητικού δικαίου (π.χ. μέσω βιντεοδιάσκεψης ή ασφαλούς ανταλλαγής ηλεκτρονικών δεδομένων).

32.

Εν προκειμένω, η δικτυακή πύλη για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη θα πρέπει να εξακολουθήσει να αναπτύσσεται ως αποτελεσματικό εργαλείο χρησιμοποιούμενο από τους ασκούντες νομικά επαγγέλματα και τις δικαστικές αρχές, παρέχοντας ένα μέσο και επιμέρους λειτουργικές δυνατότητες για την αποτελεσματική και ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών, μεταξύ άλλων, μέσω του δικτύου e-CODEX.

33.

Ορισμένες πτυχές που αφορούν μελλοντική δράση είναι γενικότερης φύσεως και καλύπτουν διάφορους τομείς στο χώρο της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης. Η ανάπτυξη έργων ΤΠ μεγάλης κλίμακας, όπως το e-CODEX, είχε αίσια έκβαση, και θα πρέπει να διασφαλιστούν η ενσωμάτωση και η παρακολούθηση των αποτελεσμάτων του έργου e-CODEX στη διαδικτυακή πύλη για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη (7).

34.

Τα έργα που πρόκειται να συμπεριληφθούν στο σχέδιο δράσης, ως έχει στο παράρτημα, έχουν διαιρεθεί σε δύο διαφορετικές κατηγορίες - Έργα Α και Β (8):

35.

Ο κατάλογος των έργων «Α» έχει την πρώτη προτεραιότητα. Πρόκειται για έργα που πληρούν ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:

36.

Τα έργα «Β» δεν εμπίπτουν στην κατηγορία «Α» αλλά

37.

Κατά τη μετέπειτα παρακολούθηση της υλοποίηση του σχεδίου δράσης, η Ομάδα «Ηλεκτρονικό Δίκαιο (ηλεκτρονική δικαιοσύνη)» θα καθορίσει ποια από τα έργα Β της παραγράφου 36 πρέπει να υλοποιηθούν κατά προτεραιότητα, λαμβάνοντας υπόψη τους διαθέσιμους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους καθώς και τις βασικές αρχές δράσης όπως καθορίζονται στην παράγραφο 9.

38.

Προκειμένου να επιτευχθεί η απαραίτητη ευελιξία για την υλοποίηση του σχεδίου δράσης, η Ομάδα «Ηλεκτρονικό Δίκαιο (ηλεκτρονική δικαιοσύνη)» μπορεί επίσης να αποφασίσει να εισαγάγει νέες πρωτοβουλίες ή να μετακινήσει έργα από μία κατηγορία σε άλλη υπό το πρίσμα νέων εξελίξεων.

39.

Για να διασφαλίζεται η συνεκτική χρήση σύγχρονων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών κατά την εφαρμογή νέας ενωσιακής νομοθεσίας στον τομέα της δικαιοσύνης, η ηλεκτρονική δικαιοσύνη θα πρέπει να ενσωματώνεται σε όλες τις μελλοντικές νομοθετικές πράξεις που θεσπίζονται στον τομέα αυτό, χωρίς να θίγεται η εντολή της αρμόδιας Ομάδας του Συμβουλίου. Για το σκοπό αυτό, όλες οι μελλοντικές νομοθετικές πράξεις θα πρέπει να ελέγχονται πριν από την έκδοσή τους και η Ομάδα θα πρέπει να μπορεί να δίνει συμβουλές, εφόσον απαιτείται, ώστε να διασφαλίζεται ότι λαμβάνεται πάντα υπόψη η πιθανή χρήση συστημάτων ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

40.

Η συνεργασία με τρίτες χώρες στον τομέα της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης θα πρέπει να συνεχιστεί, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τους θεσμικούς κανόνες που έχουν θεσπισθεί σε επίπεδο ΕΕ. Χώρες εκτός ΕΕ πρέπει να παροτρύνονται να υιοθετούν τεχνολογικές λύσεις και πληροφορικά μοντέλα εφάμιλλα με αυτά που χρησιμοποιούνται εντός της ΕΕ στο συγκεκριμένο τομέα, ώστε να δημιουργηθεί διαλειτουργικό περιβάλλον για μελλοντική προαιρετική συνεργασία.

41.

Οι προσχωρούσες χώρες και άλλα ενδιαφερόμενα κράτη εκτός ΕΕ θα μπορούσαν να μετέχουν επίσης σε συγκεκριμένα θέματα που πρέπει να καθοριστούν στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, όπως η βιντεοδιάσκεψη και οι συζητήσεις στο πλαίσιο του e-CODEX.

42.

H Ομάδα «Ηλεκτρονικό δίκαιο (ηλεκτρονική δικαιοσύνη)» θα πρέπει να εξετάσει ποιο είδος επαφών πρέπει να καθιερωθεί με συγκεκριμένες χώρες εκτός ΕΕ.

43.

Θα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω η λύση για την παγίωση των αποτελεσμάτων της υλοποίησης αυτού του σχεδίου δράσης, όπως των αποτελεσμάτων του έργου e-CODEX. Σημειώνεται επίσης ότι η συνολική δομή εργασιών που δημιουργείται με το Πολυετές σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική δικαιοσύνη 2014-2018 (παράγραφοι 57-63) θα ισχύει στο πλαίσιο της υλοποίησης αυτού του δεύτερου σχεδίου δράσης.

44.

Τουλάχιστον μία φορά ανά εξάμηνο, η Ομάδα θα παρακολουθεί την υλοποίηση του σχεδίου δράσης το οποίο θα προσαρμόζεται, αν απαιτείται, υπό το πρίσμα μελλοντικών αναγκών και εξελίξεων. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η υλοποίηση των δράσεων ως έχουν στο παράρτημα θα έχει ως συνέπεια σημαντικό κόστος ή/και αύξηση του διοικητικού φόρτου τόσο για τα κράτη μέλη όσο και για την Επιτροπή. Ως εκ τούτου, η Ομάδα «Ηλεκτρονικό δίκαιο (ηλεκτρονική δικαιοσύνη)» θα πρέπει να καθορίζει προσεκτικά τα έργα προτεραιότητας.

45.

Για την επίτευξη προόδου σε αυτούς τους τομείς εργασιών, μπορούν να συνεδριάζουν άτυπες ομάδες από τα κράτη μέλη που συμμετέχουν σε συγκεκριμένα έργα. Οι λεπτομέρειες της οργάνωσης των εργασιών των εν λόγω άτυπων ομάδων παρατίθενται σε ξεχωριστό έγγραφο.

46.

Το Συμβούλιο θα αξιολογήσει τις δραστηριότητες υλοποίησης στο πρώτο εξάμηνο του 2016 και θα προτείνει κάθε δράση που μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης.

47.

Καλείται η ΕΜΑ/το Συμβούλιο να προσυπογράψει το παρόν σχέδιο δράσης κατά τη συνεδρίαση της 6ης Ιουνίου 2014.