(1)

Η επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν πληρούν ή δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις εισόδου, παραμονής ή διαμονής στα κράτη μέλη, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ειδικότερα της αρχής της μη επαναπροώθησης, καθώς και σύμφωνα με την οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2), αποτελεί βασικό σκέλος των ολοκληρωμένων προσπαθειών που καταβάλλονται για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και για την αύξηση του ποσοστού επιστροφής παράνομων μεταναστών.

(2)

Είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα του ευρωπαϊκού συστήματος για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών. Αυτό έχει καίρια σημασία για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στην πολιτική της Ένωσης για τη μετανάστευση και το άσυλο καθώς και για την παροχή στήριξης σε πρόσωπα που χρήζουν διεθνούς προστασίας.

(3)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών κατά τρόπο αποτελεσματικό και αναλογικό, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2008/115/ΕΚ.

(4)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1861 (3) και ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/1862 (4) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου καθορίζουν τις προϋποθέσεις για την εγκατάσταση, τη λειτουργία και τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν (SIS).

(5)

Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών που χρησιμοποιούν το SIS δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1861 σχετικά με αποφάσεις επιστροφής που εκδίδονται σε βάρος υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι διαμένουν παράνομα στο έδαφος των κρατών μελών, καθώς και για τον έλεγχο της αναχώρησης των υπηκόων τρίτων χωρών για τους οποίους έχουν εκδοθεί οι αποφάσεις αυτές από το έδαφος των κρατών μελών.

(6)

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των υπηκόων τρίτων χωρών που καθορίζονται στην οδηγία 2008/115/ΕΚ. Η καταχώριση που εισάγεται στο SIS με σκοπό την επιστροφή δεν αποτελεί από μόνη της καθοριστικό στοιχείο του καθεστώτος υπηκόου τρίτης χώρας που βρίσκεται στο έδαφος των κρατών μελών, και ιδίως σε ένα κράτος μέλος διαφορετικό από το κράτος μέλος που εισήγαγε την καταχώριση στο SIS.

(7)

Οι καταχωρίσεις για επιστροφή που εισάγονται στο SIS και η ανταλλαγή συμπληρωματικών πληροφοριών σχετικά με τις εν λόγω καταχωρίσεις θα πρέπει να επιτρέπουν στις αρμόδιες αρχές τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την εκτέλεση αποφάσεων επιστροφής. Το SIS θα πρέπει να συμβάλει στην ταυτοποίηση και στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τους υπηκόους τρίτων χωρών για τους οποίους έχει εκδοθεί τέτοια απόφαση επιστροφής, οι οποίοι έχουν διαφύγει και έχουν συλληφθεί σε άλλο κράτος μέλος. Τα εν λόγω μέτρα αναμένεται να συμβάλουν στην πρόληψη και την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης και των δευτερογενών μετακινήσεων, καθώς και στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των αρχών των κρατών μελών.

(8)

Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της επιστροφής και να αυξηθεί η προστιθεμένη αξία των καταχωρίσεων για επιστροφή, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εισάγουν στο SIS καταχωρίσεις σχετικά με τις αποφάσεις επιστροφής τις οποίες εκδίδουν για παρανόμως διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2008/115/ΕΚ. Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εισάγουν καταχώριση στο SIS όταν εκδίδονται αποφάσεις με τις οποίες επιβάλλεται ή στις οποίες αναφέρεται υποχρέωση επιστροφής στις περιπτώσεις που περιγράφονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 την εν λόγω οδηγία, δηλαδή σε βάρος υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι υπόκεινται σε άρνηση εισόδου σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), ή συλλαμβάνονται ή παρακολουθούνται από τις αρμόδιες αρχές σε σχέση με παράνομη χερσαία, θαλάσσια ή εναέρια διέλευση των εξωτερικών συνόρων κράτους μέλους και στους οποίους δεν έχει, εν συνεχεία, χορηγηθεί άδεια ή δικαίωμα να παραμείνουν στο εν λόγω κράτος μέλος, καθώς και σε βάρος υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή συνεπεία ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, ή υπόκεινται σε διαδικασίες έκδοσης. Υπό ορισμένες περιστάσεις, τα κράτη μέλη μπορούν να μην εισάγουν καταχωρίσεις στο SIS με σκοπό την επιστροφή, όταν ο κίνδυνος μη συμμόρφωσης με την απόφαση επιστροφής είναι χαμηλός, κυρίως στο πλαίσιο της περιόδου κράτησης ή όταν η απόφαση επιστροφής εκδίδεται στα εξωτερικά σύνορα και εκτελείται αμέσως, προκειμένου να μειωθεί η διοικητική επιβάρυνσή τους.

(9)

Με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να καθοριστούν κοινοί κανόνες για την εισαγωγή καταχωρίσεων στο SIS με σκοπό την επιστροφή. Οι καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή θα πρέπει να εισάγονται στο SIS αμέσως μετά την έκδοση των σχετικών αποφάσεων επιστροφής. Στην καταχώριση θα πρέπει να επισημαίνεται εάν έχει χορηγηθεί προθεσμία οικειοθελούς αναχώρησης στον συγκεκριμένο υπήκοο τρίτης χώρας, καθώς και εάν η προθεσμία αυτή έχει παραταθεί και η απόφαση έχει ανασταλεί ή η απομάκρυνση έχει αναβληθεί.

(10)

Είναι απαραίτητο να καθοριστούν οι κατηγορίες δεδομένων που πρέπει εισάγονται στο SIS σχετικά με υπήκοο τρίτης χώρας για τον οποίο έχει εκδοθεί απόφαση επιστροφής. Στις καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή θα πρέπει να περιλαμβάνονται μόνο τα δεδομένα που είναι απαραίτητα για την ταυτοποίηση των υποκειμένων των δεδομένων, προκειμένου να παρέχεται στις αρμόδιες αρχές η δυνατότητα να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις χωρίς να χάνουν χρόνο και να εξασφαλίζουν, κατά περίπτωση, την προστασία των εν λόγω αρχών από πρόσωπα τα οποία, παραδείγματος χάριν, οπλοφορούν, είναι βίαια, έχουν αποδράσει ή εμπλέκονται σε δραστηριότητα που αναφέρεται στα άρθρα 3 έως 14 της οδηγίας (ΕΕ) 2017/541 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6). Επιπλέον, προκειμένου να διευκολύνεται η ταυτοποίηση και να εντοπίζονται τυχόν πολλαπλές ταυτότητες, στην καταχώριση θα πρέπει να περιλαμβάνεται επίσης αναφορά στο έγγραφο ταυτότητας του συγκεκριμένου προσώπου καθώς και αντίγραφο του εν λόγω εγγράφου αυτού, όταν διατίθεται.

(11)

Λόγω της αξιοπιστίας της ταυτοποίησης προσώπων με τη χρήση δακτυλικών αποτυπωμάτων και φωτογραφιών ή εικόνων προσώπου, τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να εισάγονται σε κάθε περίπτωση στις καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή. Καθώς ενδέχεται τα δεδομένα αυτά να μην διατίθενται, για παράδειγμα, όταν η απόφαση επιστροφής λαμβάνεται ερήμην, θα πρέπει κατ' εξαίρεση να είναι δυνατό να προβλέπεται παρέκκλιση από την εν λόγω απαίτηση σε αυτές τις περιπτώσεις.

(12)

Η ανταλλαγή συμπληρωματικών πληροφοριών, που παρέχονται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές σχετικά με υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι αποτελούν αντικείμενο καταχωρίσεων με σκοπό την επιστροφή, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να γίνεται μέσω του δικτύου των εθνικών υπηρεσιών, που καλούνται τμήματα SIRENE, τα οποία χρησιμεύουν ως σημείο επαφής και σύμφωνα με τα άρθρα 7 και 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1861.

(13)

Θα πρέπει να θεσπιστούν διαδικασίες με τις οποίες θα παρέχεται στα κράτη μέλη η δυνατότητα να επαληθεύουν τη συμμόρφωση με την υποχρέωση επιστροφής και να επιβεβαιώνουν στο κράτος μέλος που εισήγαγε την καταχώριση στο SIS με σκοπό την επιστροφή, την αναχώρηση του συγκεκριμένου υπηκόου τρίτης χώρας. Οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να συμβάλουν στην εξασφάλιση περισσότερο ολοκληρωμένης παρακολούθησης της συμμόρφωσης με αποφάσεις επιστροφής.

(14)

Οι καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή θα πρέπει να διαγράφονται αμέσως μόλις το κράτος μέλος ή η αρμόδια αρχή που εξέδωσε την απόφαση επιστροφής λάβει επιβεβαίωση ότι η επιστροφή πραγματοποιήθηκε ή όταν η αρμόδια αρχή έχει επαρκή και πειστικά στοιχεία ότι ο υπήκοος τρίτης χώρας έχει εγκαταλείψει το έδαφος των κρατών μελών. Όταν απόφαση επιστροφής συνοδεύεται από απαγόρευση εισόδου, μια καταχώριση άρνησης εισόδου και διαμονής θα πρέπει να εισάγεται στο SIS σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1861. Στις περιπτώσεις αυτές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται ότι δεν υπάρχει χρονικό κενό μεταξύ του χρόνου αναχώρησης του υπηκόου τρίτης χώρας από το χώρο Σένγκεν και του χρόνου ενεργοποίησης της καταχώρισης άρνησης εισόδου και διαμονής στο SIS. Εάν τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στο SIS δείχνουν ότι η απόφαση επιστροφής συνοδεύεται από απαγόρευση εισόδου, η εκτέλεση της απαγόρευσης εισόδου θα πρέπει να εξασφαλιστεί.

(15)

Το SIS θα πρέπει να περιλαμβάνει μηχανισμό με τον οποίο θα ενημερώνονται τα κράτη μέλη σχετικά με τη μη συμμόρφωση υπηκόων τρίτων χωρών με υποχρέωση επιστροφής εντός συγκεκριμένης προθεσμίας οικειοθελούς αποχώρησης. Ο μηχανισμός αναμένεται να συνδράμει τα κράτη μέλη στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους για την εκτέλεση των αποφάσεων επιστροφής και της υποχρέωσής τους να εκδώσουν απαγόρευση εισόδου σύμφωνα με την οδηγία 2008/115/ΕΚ όσον αφορά υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι δεν έχουν συμμορφωθεί με υποχρέωση επιστροφής.

(16)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να θεσπίσει υποχρεωτικούς κανόνες για τη διαβούλευση μεταξύ κρατών μελών με σκοπό την αποφυγή ή την προσέγγιση πιθανών αντικρουόμενων οδηγιών. Θα πρέπει να διεξάγονται διαβουλεύσεις όταν υπήκοοι τρίτων χωρών, οι οποίοι κατέχουν ή στους οποίους χορηγείται έγκυρη άδεια διαμονής ή έγκυρη θεώρηση μακράς διάρκειας από ένα κράτος μέλος, αποτελούν αντικείμενο καταχώρισης με σκοπό την επιστροφή που έχει εισαχθεί από άλλο κράτος μέλος, ιδιαίτερα εάν η απόφαση επιστροφής συνοδεύεται από απαγόρευση εισόδου, ή όταν ενδέχεται να προκύψουν αντικρουόμενες καταστάσεις κατά την είσοδο στα εδάφη των κρατών μελών.

(17)

Οι καταχωρίσεις θα πρέπει να διατηρούνται στο SIS μόνο για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την επίτευξη των σκοπών για τους οποίους εισήχθησαν. Οι σχετικές διατάξεις του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1861 για τις περιόδους επανεξέτασης θα πρέπει να εφαρμόζονται. Οι καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή θα πρέπει να διαγράφονται αυτόματα μόλις λήξει η ισχύς τους, σύμφωνα με τη διαδικασία επανεξέτασης που αναφέρεται στον εν λόγω κανονισμό.

(18)

Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που λαμβάνονται από κράτος μέλος δυνάμει του παρόντος κανονισμού δεν θα πρέπει να διαβιβάζονται ή να διατίθενται σε οποιαδήποτε τρίτη χώρα. Κατά παρέκκλιση του κανόνα αυτού, θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα διαβίβασης τέτοιων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε τρίτη χώρα όταν η διαβίβαση υπόκειται σε αυστηρούς όρους και είναι αναγκαία σε μεμονωμένες περιπτώσεις, ώστε να διευκολυνθεί η ταυτοποίηση υπηκόου τρίτης χώρας για τους σκοπούς της επιστροφής του/της. Η διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε τρίτες χώρες θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (7) και με τη συγκατάθεση του κράτους μέλους καταχώρισης. Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι οι τρίτες χώρες επιστροφής συχνά δεν υπόκεινται σε αποφάσεις επάρκειας που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 45 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679. Επιπλέον, οι εκτενείς προσπάθειες της Ένωσης να συνεργαστεί με τις κύριες χώρες καταγωγής των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών και οι οποίες υπόκεινται σε υποχρέωση επιστροφής δεν έχει καταστεί δυνατό να διασφαλίσουν τη συστηματική τήρηση από τις εν λόγω τρίτες χώρες της κατοχυρωμένης από το διεθνές δίκαιο υποχρέωσης να δέχονται την επιστροφή των υπηκόων τους. Συμφωνίες επανεισδοχής, που συνάφθηκαν ή τελούν υπό διαπραγμάτευση από την Ένωση ή τα κράτη μέλη και οι οποίες προβλέπουν τις κατάλληλες διασφαλίσεις για τη διαβίβαση δεδομένων σε τρίτες χώρες δυνάμει του άρθρου 46 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 καλύπτουν έναν περιορισμένο αριθμό τέτοιων τρίτων χωρών.

Η σύναψη οποιασδήποτε νέας συμφωνίας παραμένει αβέβαιη. Στις εν λόγω περιστάσεις, και ως εξαίρεση από την απαίτηση απόφασης επάρκειας ή κατάλληλων διασφαλίσεων, η διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε αρχές τρίτων χωρών δυνάμει του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να επιτρέπεται για τους σκοπούς της εφαρμογής της πολιτικής επιστροφών της Ένωσης. Θα πρέπει να είναι δυνατό να ενεργοποιηθούν οι παρεκκλίσεις που προβλέπονται στο άρθρο 49 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, εφόσον πληρούνται οι όροι που ορίζονται στον εν λόγω άρθρο. Σύμφωνα με το άρθρο 57 του εν λόγω κανονισμού, η εφαρμογή του εν λόγω κανονισμού, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σε τρίτες χώρες δυνάμει του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να παρακολουθείται από ανεξάρτητες εποπτικές αρχές.

(19)

Οι εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για την επιστροφή μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών και οι εν λόγω αρχές μπορεί επίσης να διαφέρουν στο εσωτερικό ενός κράτους μέλους ανάλογα με τους λόγους της παράνομης διαμονής. Αποφάσεις επιστροφής μπορούν επίσης να εκδίδουν οι δικαστικές αρχές, για παράδειγμα ως αποτέλεσμα προσφυγών κατά αποφάσεων απόρριψης αίτησης για άδεια ή δικαίωμα διαμονής, ή ως ποινική κύρωση. Όλες οι εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για την έκδοση και εκτέλεση αποφάσεων επιστροφής σύμφωνα με την οδηγία 2008/115/ΕΚ θα πρέπει να διαθέτουν δικαίωμα πρόσβασης στο SIS προκειμένου να εισάγουν, να επικαιροποιούν, να διαγράφουν και να αναζητούν καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή.

(20)

Πρόσβαση σε καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή θα πρέπει να χορηγείται στις εθνικές αρμόδιες αρχές που αναφέρονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1861 για τους σκοπούς της ταυτοποίησης και της επιστροφής υπηκόων τρίτων χωρών.

(21)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/794 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8) ορίζει ότι η Ευρωπόλ πρέπει να στηρίζει και να ενισχύει τις δράσεις των εθνικών αρμόδιων αρχών και τη συνεργασία τους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του σοβαρού εγκλήματος και να παρέχει αναλύσεις και αξιολογήσεις απειλών. Προκειμένου να διευκολυνθεί η Ευρωπόλ στην εκτέλεση των καθηκόντων της, ειδικότερα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κέντρου κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών, είναι σκόπιμο να παρασχεθεί στην Ευρωπόλ πρόσβαση στην κατηγορία καταχωρίσεων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.

(22)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2016/1624 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (9) ορίζει, για τον σκοπό του εν λόγω κανονισμού, ότι το κράτος μέλος υποδοχής εξουσιοδοτεί τα μέλη των ομάδων που αναφέρονται στο άρθρο 2 σημείο 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2016/1624, τις οποίες αναπτύσσει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, να συμβουλεύονται ενωσιακές βάσεις δεδομένων, όταν αυτό είναι απαραίτητο για την εκπλήρωση των επιχειρησιακών σκοπών που καθορίζονται στο επιχειρησιακό σχέδιο σχετικά με τους συνοριακούς ελέγχους, την επιτήρηση των συνόρων και την επιστροφή. Στόχος της ανάπτυξης των ομάδων που αναφέρονται στο άρθρο 2 σημεία 8 και 9 του εν λόγω κανονισμού είναι η παροχή τεχνικής και επιχειρησιακής ενίσχυσης στα αιτούντα κράτη μέλη, ιδιαίτερα σε εκείνα που αντιμετωπίζουν δυσανάλογες μεταναστευτικές προκλήσεις. Για την εκτέλεση των καθηκόντων που ανατίθενται στις ομάδες όπως ορίζονται στο άρθρο 2 σημεία 8 και 9 του εν λόγω κανονισμού, απαιτείται πρόσβαση σε καταχωρίσεις με σκοπό την επιστροφή στο SIS μέσω τεχνικής διεπαφής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής η οποία θα συνδέεται με το κεντρικό SIS.

(23)

Οι διατάξεις που αφορούν τις αρμοδιότητες των κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1726 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) («eu-LISA»), την εισαγωγή και επεξεργασία των καταχωρίσεων, τις προϋποθέσεις πρόσβασης και διατήρησης των καταχωρίσεων, την επεξεργασία των δεδομένων, την προστασία των δεδομένων, την ευθύνη και την παρακολούθηση καθώς και τα στατιστικά στοιχεία, στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1861, θα πρέπει να εφαρμόζονται επίσης στα δεδομένα που περιλαμβάνονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία στο SIS σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

(24)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, συγκεκριμένα η δημιουργία ενός συστήματος για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με αποφάσεις επιστροφής που εκδίδονται από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με διατάξεις που τηρούν την οδηγία 2008/115/ΕΚ, ενόψει της διευκόλυνσης της εκτέλεσής τους, και η παρακολούθηση της συμμόρφωσης των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών με την υποχρέωσή τους για επιστροφή, δεν μπορούν να επιτευχθούν ικανοποιητικά από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως, εξαιτίας της κλίμακας και των επιπτώσεών τους, να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας του άρθρου 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ). Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη των στόχων αυτών.

(25)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(26)

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη σύμβαση της Γενεύης, της 28ης Ιουλίου 1951, περί της νομικής καταστάσεως των προσφύγων, όπως συμπληρώθηκε από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης της 31ης Ιανουαρίου 1967.

(27)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν τον παρόντα κανονισμό με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς επίσης και με σεβασμό της αρχής της μη απομάκρυνσης, και θα πρέπει να συνεκτιμούν σε κάθε περίπτωση το μείζον συμφέρον του παιδιού, την οικογενειακή ζωή και την κατάσταση της υγείας ή την ευάλωτη θέση των ενδιαφερόμενων ατόμων.

(28)

Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου αριθ. 22 σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στη ΣΕΕ και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του. Δεδομένου ότι ο παρών κανονισμός αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο Σένγκεν, η Δανία πρέπει να αποφασίσει, σύμφωνα με το άρθρο 4 του εν λόγω πρωτοκόλλου, εντός έξι μηνών αφότου το Συμβούλιο αποφασίσει, εάν θα εφαρμόσει τον παρόντα κανονισμό στο εθνικό της δίκαιο.

(29)

Ο παρών κανονισμός συνιστά ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν στις οποίες δεν συμμετέχει το Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με την απόφαση 2000/365/ΕΚ του Συμβουλίου (11)· ως εκ τούτου, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχει στη θέσπιση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του.

(30)

Ο παρών κανονισμός συνιστά ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν στις οποίες δεν συμμετέχει η Ιρλανδία, σύμφωνα με την απόφαση 2002/192/ΕΚ του Συμβουλίου (12)· ως εκ τούτου, η Ιρλανδία δεν συμμετέχει στη θέσπιση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του.

(31)

Όσον αφορά την Ισλανδία και τη Νορβηγία, ο παρών κανονισμός αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν, κατά την έννοια της συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Ισλανδίας και του Βασιλείου της Νορβηγίας για τη σύνδεση των δύο αυτών κρατών, με την υλοποίηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου Σένγκεν (13), οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Γ της απόφασης 1999/437/ΕΚ του Συμβουλίου (14).

(32)

Όσον αφορά την Ελβετία, ο παρών κανονισμός αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν, κατά την έννοια της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς την υλοποίηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν (15), οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Γ της απόφασης 1999/437/ΕΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της απόφασης 2008/146/ΕΚ του Συμβουλίου (16).

(33)

Όσον αφορά το Λιχτενστάιν, ο παρών κανονισμός αποτελεί ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου Σένγκεν, κατά την έννοια του πρωτοκόλλου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν για την προσχώρηση του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν (17), οι οποίες διατάξεις εμπίπτουν στον τομέα στον οποίο αναφέρεται το άρθρο 1 σημείο Γ της απόφασης 1999/437/ΕΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της απόφασης 2011/350/ΕΕ του Συμβουλίου (18).

(34)

Όσον αφορά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, ο παρών κανονισμός συνιστά πράξη που αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο Σένγκεν ή συνδέεται άλλως με αυτό, κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης του 2005, σε συνδυασμό με τις αποφάσεις 2010/365/ΕΕ (19) και (ΕΕ) 2018/934 (20) του Συμβουλίου.

(35)

Όσον αφορά την Κροατία, ο παρών κανονισμός συνιστά πράξη που αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο Σένγκεν ή συνδέεται άλλως με αυτό, κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης του 2011, σε συνδυασμό με την απόφαση (ΕΕ) 2017/733 του Συμβουλίου (21).

(36)

Όσον αφορά την Κύπρο, ο παρών κανονισμός συνιστά πράξη που αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο Σένγκεν ή συνδέεται άλλως με αυτό κατά την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης του 2003.

(37)

Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων κλήθηκε να γνωμοδοτήσει σύμφωνα με το άρθρο 28 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22) και εξέδωσε τη γνωμοδότησή του στις 3 Μαΐου 2017,