Κρατικές ενισχύσεις υπέρ της διάσωσης και της αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων

1) ΣΤΟΧΟΣ

Η παροχή, υπό ορισμένους όρους, κρατικών ενισχύσεων υπέρ της διάσωσης και της αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων.

2) ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής - Κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων (Ανακοίνωση προς τα κράτη μέλη συνοδευόμενη από πρόταση κατάλληλων μέτρων) (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) [Επίσημη Εφημερίδα C 288 της 9.10.1999].

3) ΣΥΝΟΨΗ

Πλαίσιο

Μετά από πολλά γεγονότα, όπως η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, η άφιξη του ενιαίου νομίσματος και η ανάπτυξη των ενδοκοινοτικών συναλλαγών, οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές, που αντικαθιστούν εκείνες που εκδόθηκαν από την Επιτροπή το 1994, προτίθενται να επιτρέψουν, υπό ορισμένους όρους, τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων υπέρ της διάσωσης και αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων.

Πεδίο εφαρμογής

Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές βασίζονται στο άρθρο 87, παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ που θεωρεί ως συμβιβάσιμες προς την κοινή αγορά τις κρατικές ενισχύσεις που προορίζονται «να διευκολύνουν την ανάπτυξη ορισμένων δραστηριοτήτων ή ορισμένων οικονομικών περιοχών [βλέπε σημείο γ)]. Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές εφαρμόζονται σε όλες τις προβληματικές επιχειρήσεις, περιλαμβανομένων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και σε όλους τους τομείς, περιλαμβανομένης της γεωργίας.

Ορισμοί: προβληματική επιχείρηση, ενίσχυση υπέρ της διάσωσης και ενίσχυση υπέρ της αναδιάρθρωσης

Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές απευθύνονται στις ενισχύσεις υπέρ της διάσωσης και της αναδιάρθρωσης που χορηγούνται από τα κράτη μέλη στις προβληματικές επιχειρήσεις. Θεωρούνται ως προβληματικές επιχειρήσεις, οι επιχειρήσεις που δεν είναι σε θέση, με τους δικούς τους πόρους και ελλείψει μιας εξωτερικής παρέμβασης των δημοσίων αρχών, να αποφύγουν έναν σχεδόν βέβαιο οικονομικό θάνατο βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα. Εξάλλου, θεωρούνται ως προβληματικές οι εταιρείες:

• περιορισμένης ευθύνης, όταν πάνω από το μισό του κεφαλαίου τους εξαφανιστεί ή πάνω από ένα τέταρτο του κεφαλαίου τους χαθεί κατά τη διάρκεια των δώδεκα τελευταίων μηνών·
• απεριόριστης ευθύνης, όταν πάνω από το μισό των κεφαλαίων τους εξαφανιστεί και πάνω από το ένα τέταρτο των κεφαλαίων τους χαθεί κατά τη διάρκεια των δώδεκα τελευταίων μηνών·
• όταν πληρούν τις προϋποθέσεις αφερεγγυότητας που προβλέπονται στο εθνικό δίκαιο.

Οι νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις ή εκείνες που αποτελούν τμήμα ενός ομίλου καταρχήν δεν είναι επιλέξιμες.

Έστω και εάν η διάσωση και η αναδιάρθρωση ανταποκρίνονται σε χωριστούς μηχανισμούς, συχνά αποτελούν δύο στάδια μιας και μόνης πράξης. Μια ενίσχυση υπέρ της διάσωσης πρέπει να επιτρέπει τη διατήρηση στη ζωή μιας προβληματικής επιχείρησης κατά τη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου, που προορίζεται για την εκπόνηση ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης ή εκκαθάρισης. Αντίθετα, μια αναδιάρθρωση, βασίζεται σε ένα ρεαλιστικό και συνεκτικό σχέδιο, που στοχεύσει στην αποκατάσταση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας μιας επιχείρησης.

Γενικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση ενισχύσεων

Οι ενισχύσεις υπέρ της διάσωσης πρέπει να θεωρούνται ως εξαιρετικά μέτρα, που θα καλύπτουν περίοδο κατά ανώτατο όριο έξι μηνών. Οι πράξεις διάσωσης που προορίζονται για τη διατήρηση του «status quo» δεν μπορούν να εγκριθούν. Όσον αφορά τις γενικές προϋποθέσεις για την έγκριση, οι ενισχύσεις υπέρ της διάσωσης οφείλουν:

• να αποτελούν εγγυήσεις πιστώσεων ή πιστώσεις·
• να επιστρέφονται εντός δώδεκα μηνών μετά την τελευταία καταβολή·
• να αιτιολογούνται και να μην έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην αγορά άλλων κρατών μελών·
• να συνοδεύονται, κατά την κοινοποίηση, από σχέδια αναδιάρθρωσης / εκκαθάρισης ή από άλλη απόδειξη ότι το δάνειο έχει επιστραφεί πλήρως·
• να περιορίζονται σε ό,τι είναι απαραίτητο για την επιχείρηση για την εγκεκριμένη περίοδο.

Επειδή μπορούν να συνεπάγονται στρέβλωση του ανταγωνισμού, οι ενισχύσεις υπέρ της αναδιάρθρωσης υπόκεινται στον κανόνα της ενιαίας ενίσχυσης, ήτοι ότι δεν μπορούν να χορηγηθούν παρά μία και μόνο φορά. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να τηρηθούν για τη χορήγηση ενισχύσεων υπέρ της αναδιάρθρωσης αφορούν:

• την επιλεξιμότητα της επιχείρησης, που πρέπει να είναι προβληματική επιχείρηση
• τον καθορισμό και την εφαρμογή ενός σχεδίου αναδιάρθρωσης·
• την υπαγωγή στην ασφάλιση των μέτρων που προορίζονται να μειώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της ενίσχυσης για τους ανταγωνιστές·
• το ποσό και η ένταση της ενίσχυσης πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο·
• την επιβολή εκ μέρους της Επιτροπής ειδικών όρων και υποχρεώσεων·
• την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου αναδιάρθρωσης·
• την παρακολούθηση που η Επιτροπή πρέπει να μπορεί να πραγματοποιήσει σχετικά με τη χορηγηθείσα ενίσχυση μέσω τακτικών και λεπτομερών εκθέσεων, που της κοινοποιούνται από το κράτος μέλος.

Διαδικασία κοινοποίησης

Κάθε καθεστώς ενίσχυσης που δεν πληροί τους όρους της παρούσας ανακοίνωσης ή του κανόνα de minimis πρέπει να κοινοποιηθεί μέσω τυποποιημένου εντύπου.

Η κοινοποίηση πρέπει επίσης να μπορεί να αποδείξει ότι η εν λόγω ενίσχυση οδηγεί τις επιχειρήσεις στο να αναλάβουν συμπληρωματικές δραστηριότητες και ότι, ελλείψει επιδότησης, δεν θα μπορεί να πραγματοποιηθεί ή θα είναι λιγότερο φιλόδοξη.

Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές έληξαν στις 9 Οκτωβρίου 2004 και νέες κατευθυντήριες γραμμές υιοθετήθηκαν από την Επιτροπή.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 08.07.2005