EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Ετήσια έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα 2006
Η παρούσα όγδοη ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τα ανθρώπινα δικαιώματα καλύπτει την περίοδο από τον Ιούλιο 2005 έως τον Ιούνιο 2006. Παρουσιάζει όλες τις δραστηριότητες της ΕΕ όσον αφορά τις τρίτες χώρες στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις δράσεις σε πολυμερές επίπεδο και ορισμένα σημαντικά θεματικά ζητήματα. Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, η έκθεση επικεντρώνεται στις εξωτερικές σχέσεις και στην κατάσταση εντός της ΕΕ.
ΠΡΑΞΗ
Ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα - 2006. Coreper (ΕΜΑ)/Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 12ης Οκτωβρίου 2006.
ΣΥΝΟΨΗ
Ένα τμήμα της έκθεσης αυτής παρουσιάζει τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όσον αφορά τις ακροάσεις στον τομέα αυτό, εστιάστηκαν στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο, στα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρωμεσογειακή ζώνη δέκα έτη μετά τη διακήρυξη της Βαρκελώνης, στη Νοτιανατολική Ασία, στο Νεπάλ, στις γυναικοκτονίες στο Μεξικό και στη Γουατεμάλα, στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τα βασανιστήρια και κάθε άλλη σκληρή, απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, στην Αιθιοπία ένα έτος μετά τις εκλογές και σε διάφορους διαλόγους της ΕΕ με τρίτες χώρες στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τον Δεκέμβριο του 2005, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απένειμε το ετήσιο βραβείο του για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης, από κοινού στις Damas de Blanco (τις λευκοντυμένες κυρίες), σε αναγνώριση της δράσης τους υπέρ των πολιτικών κρατουμένων στην Κούβα, και στην Hauwa Ibrahim σε αναγνώριση του έργου της ως δικηγόρου η οποία υπερασπίσθηκε γυναίκες και παιδιά που κατηγορούνταν δυνάμει της μουσουλμανικής νομοθεσίας (Sharia) στη Νιγηρία, καθώς και στους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα σε αναγνώριση του αγώνα τους για την ελευθερία του Τύπου ανά την υφήλιο.
Η έκθεση αυτή θεωρείται χρήσιμο μέσο για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών της ΕΕ στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και μέσο προαγωγής της διαφάνειας και της συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών.
Κατά την υπό εξέταση περίοδο, παρέχεται προτεραιότητα στα διάφορα μέσα που διαθέτει η ΕΕ για την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Ειδικότερα, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ενσωμάτωση της παραμέτρου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο σύνολο των πολιτικών και δράσεων και στις πτυχές που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις οποίες περιλαμβάνουν ορισμένα σημαντικά θεματικά ζητήματα, όπως οι δραστηριότητες της ΕΕ για τη διαχείριση κρίσεων.
Στα πλαίσια της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, ανελήφθησαν πρωτοβουλίες για την προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου. Η ΕΕ επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της κατά της θανατικής ποινής επισημαίνοντας επί μέρους περιπτώσεις στις οποίες δεν πληρούνται τα στοιχειώδη πρότυπα του διεθνούς δικαίου και δείχνοντας ενδιαφέρον για τις χώρες που αρχίζουν να αλλάζουν πολιτική όσον αφορά τη θανατική ποινή. Η ΕΕ σημειώνει με ικανοποίηση ότι η Λιβερία, το Μεξικό και οι Φιλιππίνες κατάργησαν τη θανατική ποινή κατά την υπό εξέταση περίοδο και ότι 45 από τα 46 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης έχουν επικυρώσει το Πρωτόκολλο αριθ. 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την κατάργηση της θανατικής ποινής.
Για να συμβάλει στην εξάλειψη των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, η ΕΕ προσέγγισε ορισμένες χώρες ενθαρρύνοντάς τις να προσχωρήσουν στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων (EN) (FR) και να συνεργαστούν με τους υφιστάμενους σχετικούς μηχανισμούς. Η ΕΕ χαιρέτισε συγκεκριμένα την έναρξη ισχύος, στις 22 Ιουνίου 2006, του προαιρετικού πρωτοκόλλου της σύμβασης κατά των βασανιστηρίων, το οποίο θα εγκαινιάσει ένα συμπληρωματικό σύστημα εθνικών και διεθνών μηχανισμών επιθεώρησης των χώρων κράτησης. Στις 27 Ιουνίου 2005, η ΕΕ εξέδωσε κανονισμό για το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, με τον οποίο απαγορεύεται η εισαγωγή και εξαγωγή εξοπλισμού με μόνο πρακτικό σκοπό την εκτέλεση της θανατικής ποινής ή βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.
Στην εσωτερική πολιτική, προβλέπεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Ιουλίου 2006, με τίτλο « Σχετικά με μια στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού » μια σφαιρική προσέγγιση για την ενεργό προώθηση και διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού. Σε διεθνές επίπεδο, η ΕΕ προσδιόρισε ορισμένες χώρες προτεραιότητας όπου απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες όσον αφορά τα παιδιά στις ένοπλες συγκρούσεις και τόνισε ότι είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η ικανότητά της στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος στο πλαίσιο των επιχειρήσεων της ΕΠΑΑ (Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας). Όσον αφορά τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ΕΕ ανέλαβε παγκόσμιες εκστρατείες υπέρ της ελευθερίας έκφρασης και της γυναίκας υπερασπιζόμενη τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Αποφασισμένη να καταπολεμήσει την ατιμωρησία και να καταβάλει προσπάθειες για την πρόληψη των εγκλημάτων που έχουν διεθνή χαρακτήρα, η ΕΕ υποστηρίζει την καθολική συμμετοχή στο καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ). Καθ' όλη την περίοδο που καλύπτει η έκθεση, η ΕΕ προέβη σε διαβήματα σε τρίτες χώρες για να ενθαρρύνει την επικύρωση και την εφαρμογή του καταστατικού της Ρώμης. Το 2005 και 2006, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύθηκε την προσθήκη ρητρών για το ΔΠΔ στα σχέδια δράσης της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας με την Ιορδανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Μεταξύ των σημαντικών γεγονότων ήταν η αποσφράγιση των πρώτων ενταλμάτων σύλληψης του Δικαστηρίου, τον Οκτώβριο του 2005, και η σύλληψη του Thomas Lubanga, ο οποίος παραδόθηκε από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, κατηγορούμενος για εγκλήματα πολέμου.
Τα διαβήματα και οι δηλώσεις αποτελούν μέσο για την εκδήλωση ανησυχίας της ΕΕ σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Χρησιμοποιούνται όμως και θετικά. Κατά την υπό εξέταση περίοδο, η ΕΕ εξέφρασε με δηλώσεις την ικανοποίησή της για ορισμένες θετικές εξελίξεις, όπως λόγου χάρη τις εκλογές στο Αφγανιστάν, τη συμμετοχή των γυναικών (18 Σεπτεμβρίου 2005), την έκδοση του ψηφίσματος για την ίδρυση του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (16 Μαρτίου 2006), την κατάργηση της θανατικής ποινής στις Φιλιππίνες (26 Ιουνίου 2006), την παράταση της θητείας του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κολομβία (26 Ιουνίου 2006).
Ο διάλογος για τα ανθρώπινα δικαιώματα συνεχίστηκε με την Κίνα (σημαντικά θέματα αποτελούν η συνέχιση των βασανιστηρίων, η επιβολή της θανατικής ποινής, η παραβιάσεις της ελευθερίας έκφρασης, ιδίως στο Διαδίκτυο, και ο σεβασμός των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, ιδίως στο Θιβέτ και στο Xinjiang), το Ιράν και ορισμένες χώρες ΑΚΕ.
Σε διεθνές επίπεδο, το έτος 2006 εγκαινίασε μια νέα εποχή στις εργασίες των Ηνωμένων Εθνών στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τη σύσταση, στις 26 Μαρτίου, του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κατά τις διαπραγματεύσεις, η ΕΕ επιδίωξε τη δημιουργία ενός Συμβουλίου που να αποδίδει στα ανθρώπινα δικαιώματα τον κεντρικό ρόλο που προβλέπεται από το Χάρτη του ΟΗΕ. Η ΕΕ είχε επίσης ορισμένες σημαντικές επιτυχίες κατά την 60ή σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, όπου υπέβαλε έξι ψηφίσματα σχετικά με συγκεκριμένες χώρες, εκ των οποίων εγκρίθηκαν τα πέντε [Μυανμάρ, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας (ΛΔΚ), Ουζμπεκιστάν και Τουρκμενιστάν].
Η ΕΕ έχει ενεργό συνεργασία με το Συμβούλιο της Ευρώπης στο πλαίσιο κοινών σχεδίων που χρηματοδοτούνται μέσω της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕIDHR). Υπάρχουν επίσης πολυμερή θεματικά κοινά προγράμματα που αφορούν, παραδείγματος χάριν, τις εθνικές μειονότητες, όπως οι Ρομ, και την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της δωροδοκίας. Επίσης, στο μόνιμο συμβούλιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), η ΕΕ έθεσε, μεταξύ άλλων, επί τάπητος τα θέματα σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία, στο Τουρκμενιστάν και στο Ουζμπεκιστάν, τη θανατική ποινή στις Ηνωμένες Πολιτείες, τις εκλογές στην Κιργιζία, στο Αζερμπαϊτζάν και στο Καζακστάν και τη θέσπιση της ρωσικής νομοθεσίας σχετικά με τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις.
Όσον αφορά τα ζητήματα που αφορούν συγκεκριμένες χώρες, η περίοδος 2005-2006 χαρακτηρίστηκε, μεταξύ άλλων, από τα εξής: η ΕΕ εξακολούθησε να καταβάλλει προσπάθειες για τη βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή της Μεσογείου. Η Ρουμανία και η Βουλγαρία σημείωσαν σημαντική πρόοδο σ' αυτό τον τομέα, αν και δεν έχει εκλείψει ακόμη η ανησυχία όσον αφορά την καταπολέμηση της διαφθοράς. Όσον αφορά την Παλαιστινιακή Αρχή, το κεντρικό θέμα κατά το 2005 ήταν η απόσυρση των Ισραηλινών από τη Γάζα και ορισμένα τμήματα της βόρειας Δυτικής Όχθης· εσωτερικές παλαιστινιακές διαμάχες προκάλεσαν επίσης πολλά θύματα και είχαν ως αποτέλεσμα να μην μπορέσει η Παλαιστινιακή Αρχή να αποκαταστήσει το κράτος δικαίου στα παλαιστινιακά εδάφη. Όπως κάθε εξάμηνο, πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας, όπου η κατάσταση παραμένει ανησυχητική (ιδιαίτερα όσον αφορά την Τσετσενία, την κατάσταση των ΜΚΟ και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης). Τέλος, το 2005, υιοθετήθηκε κοινή θέση σχετικά με την πρόληψη, τη διαχείριση και την επίλυση των συγκρούσεων στην Αφρική και εγκρίθηκε η στρατηγική για την Αφρική.
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 21.12.2006