Ορθή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά τους

1) ΣΤΟΧΟΣ

Ρύθμιση της μεταφοράς των ζώων με σκοπό τη διασφάλιση της καλής διαβίωσής τους.

2) ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 91/628/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 1991 για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά και για την τροποποίηση των οδηγιών 90/425/ΕΟΚ και 91/496/ΕΟΚ [Επίσημη Εφημερίδα L 340 της 11.12.1991].

Τροποποιήθηκε με την οδηγία 95/29/ΕΚ του Συμβουλίου της 29ης Ιουνίου 1995 [Επίσημη Εφημερίδα L148 της 30.06.1995].

Η οδηγία αυτή ακυρώθηκε και αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1/2005 του Συμβουλίου από τις 5 Ιανουαρίου 2007.

3) ΣΥΝΟΨΗ

Η ευρωπαϊκή σύμβαση για την προστασία των ζώων προβλέπει ότι σε κάθε ζώο πρέπει να παρέχεται στέγη, τροφή και φροντίδα ανάλογα με τις ανάγκες του.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, κάθε μέρα περίπου ένα εκατομμύριο ζώα (εκτός των πουλερικών) μετακινούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι διασυνοριακές ανταλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών από τρίτες χώρες και των εξαγωγών προς αυτές, αφορούν 20 εκατομμύρια ζώα ετησίως.

Η πρώτη οδηγία εφαρμόζεται στη μεταφορά:

• των κατοικίδιων βοοειδών, αιγοπροβάτων και χοίρων καθώς και μόνοπλων (ίπποι, όνοι, ζέβρες)·
• των κατοικίδιων πουλερικών, πτηνών και κουνελιών, γάτων και σκύλων·
• άλλων θηλαστικών και πτηνών και άλλων σπονδυλωτών και ψυχρόαιμων ζώων.

Δεν εφαρμόζεται στις μεταφορές ζώων:

• στερούμενες οιουδήποτε εμπορικού χαρακτήρα και σε κάθε μεμονωμένο ζώο που συνοδεύεται από φυσικό πρόσωπο που έχει την ευθύνη για τα ζώα κατά τη μεταφορά·
• κατοικίδιων ζώων που συνοδεύουν τον κύριό τους κατά τη διάρκεια ιδιωτικού ταξιδιού·
• σε απόσταση έως 50 χλμ·
• που πραγματοποιούνται, για ορισμένα ζώα, από τους κτηνοτρόφους με γεωργικά οχήματα κατά τη διάρκεια εποχιακής μετακίνησης χωρίς κερδοσκοπικό σκοπό.

Για καθένα από τα είδη που καλύπτει η παρούσα οδηγία και ανάλογα με τον τρόπο μεταφοράς (οδικό, θαλάσσιο, αεροπορικό), στα παραρτήματα ορίζονται ειδικές συνθήκες μεταφοράς. Οι ελάχιστες προδιαγραφές για την ορθή μεταχείριση των ζώων αφορούν κυρίως:

• τα διαστήματα ποτίσματος και σίτισης, την πυκνότητα φόρτωσης και τη διάρκεια μεταφοράς και ανάπαυσης, που διαφέρουν ανάλογα με τα είδη·
• την ύπαρξη στεγάστρου προστασίας, αντιολισθητικού δαπέδου, αρκετής στρωμνής ώστε να απορροφάται η κόπρος, κεκλιμένων επιπέδων προσπέλασης και πλευρικής προστασίας για τη φόρτωση και την εκφόρτωση·
• την ύπαρξη πλευρικών ανοιγμάτων και ελεύθερου χώρου στο εσωτερικό του διαμερίσματος των ζώων ώστε να εξασφαλίζεται κατάλληλος εξαερισμός επάνω από τα ζώα·
• την απουσία, στο εσωτερικό του διαμερίσματος των ζώων, αντικειμένων αιχμηρών ή που προεξέχουν, οπών, κενών ή ρωγμών στο δάπεδο.

Δύνανται να μεταφέρονται μόνο τα ζώα που είναι σε καλή κατάσταση από άποψη υγείας υπό συνθήκες που δεν εγκυμονούν κανέναν κίνδυνο άσκοπης ταλαιπωρίας. Στα ζώα που προσβάλλονται από μια ασθένεια ή τραυματίζονται κατά τη μεταφορά παρέχονται οι πρώτες βοήθειες το συντομότερο δυνατόν. Ενδεχομένως, και εφόσον είναι απαραίτητο, θα πρέπει να σφάζονται επειγόντως για να αποφευχθεί κάθε αδικαιολόγητη ταλαιπωρία των εν λόγω ζώων.

Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που μεταφέρει ζώα με κερδοσκοπικό σκοπό πρέπει να έχει λάβει άδεια και να έχει καταγραφεί σε μητρώο ενός κράτους μέλους. Ένα υγειονομικό πιστοποιητικό καθώς και ένα σχέδιο δρομολογίου που βεβαιώνει την τήρηση της ανώτατης διάρκειας μεταφοράς (για τις μεταφορές διάρκειας άνω των 8 ωρών) συνοδεύουν υποχρεωτικά τη μεταφορά καθ' όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Το σχέδιο δρομολογίου, στο οποίο αναφέρονται οι ώρες και οι τόποι στους οποίους τα μεταφερόμενα ζώα ταΐστηκαν και ποτίστηκαν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, αποστέλλεται κατά την επιστροφή στην αρμόδια αρχή του τόπου προέλευσης.

Η εισαγωγή, η διέλευση και η μεταφορά ζώντων ζώων εντός και διαμέσου του εδάφους της Κοινότητας από τρίτες χώρες επιτρέπεται μόνον εφόσον ο εξαγωγέας και/ή ο εισαγωγέας αναλαμβάνουν γραπτά την υποχρέωση να τηρήσουν τις απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας.

Οι αρμόδιες αρχές ελέγχουν εάν τηρούνται οι απαιτήσεις της παρούσας οδηγίας. Επιθεωρούν τα μέσα μεταφοράς και τα ζώα στους τόπους αναχώρησης/άφιξης, στις αγορές καθώς και στα σημεία στάσης και τα σημεία μεταφόρτωσης. Το κράτος μέλος υποβάλλει λεπτομερή ετήσια έκθεση σχετικά με τους ελέγχους που έγιναν βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος των ζώων, στην οποία αναφέρονται αναλυτικά οι παραβάσεις που διαπιστώθηκαν. Έλεγχοι μπορούν επίσης να πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της μεταφοράς όταν υπάρχει υποψία για παράβαση. Σε συνεργασία με την αρμόδια αρχή, εμπειρογνώμονες της Επιτροπής πραγματοποιούν επιτόπιες επιθεωρήσεις ώστε να εξασφαλιστεί η ενιαία εφαρμογή της οδηγίας.

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν τα δέοντα ειδικά μέτρα με σκοπό την επιβολή κυρώσεων για κάθε παράβαση της παρούσας οδηγίας. Παρέχουν, επίσης, αμοιβαία βοήθεια το ένα στο άλλο σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 89/608/ΕΟΚ με σκοπό τη βεβαίωση της σωστής εφαρμογής των κτηνιατρικών και ζωοτεχνικών νομοθεσιών.

Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση συνοδευόμενη ενδεχομένως από προτάσεις σχετικά με τον καθορισμό προτύπων τα οποία πρέπει να πληρούν τα μέσα μεταφοράς [κανονισμός (ΕΚ) 411/98]. Η Επιτροπή θεσπίζει επίσης τα κοινοτικά κριτήρια στα οποία πρέπει να ανταποκρίνονται τα σημεία στάσης ως τόποι εκφόρτωσης, ανάπαυσης, ποτίσματος και σίτισης των ζώων κατά τη διάρκεια τουλάχιστον 24 ωρών [κανονισμός (ΕΚ) 1255/97].

Τρία έτη μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με την πείρα που αποκτήθηκε από τα κράτη μέλη και παρουσιάζει τις ενδεχόμενες βελτιώσεις που μπορούν να γίνουν στην κοινοτική νομοθεσία. Το Συμβούλιο αποφασίζει σχετικά με τις προτάσεις αυτές με ειδική πλειοψηφία.

Οι οδηγίες 77/489/ΕΟΚ και 81/389/ΕΟΚ καταργούνται από την 1η Ιανουαρίου 1993.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 30.03.2005