Κριτήρια για την προσχώρηση στο ευρώ (κριτήρια σύγκλισης)

 

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ (ΑΡΙΘ. 13) ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ;

Το πρωτόκολλο θεσπίζει τις τέσσερις οικονομικές και δημοσιονομικές προϋποθέσεις —γνωστές ως κριτήρια σύγκλισης— τις οποίες πρέπει να πληρούν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) οι οποίες δεν χρησιμοποιούν το ευρώ πριν να τους επιτραπεί να υιοθετήσουν το ενιαίο νόμισμα. Επίσης, καθορίζει τη διαδικασία με την οποία συμφωνείται η προσχώρησή τους.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι τέσσερις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί ένα μελλοντικό μέλος του ευρώ είναι:

—	Σταθερότητα των τιμών: να έχει ποσοστό πληθωρισμού επί ένα έτος που να μην υπερβαίνει το 1,5 % των τριών χαμηλότερων εθνικών ποσοστών στη ζώνη του ευρώ. Αυτό αποσκοπεί στο να καταδείξει ότι ο πληθωρισμός είναι υπό έλεγχο.

—	Δημόσια οικονομικά: να διασφαλίζει ότι αυτά είναι υγιή και βιώσιμα, θέτοντας όρια στον δανεισμό και το δημόσιο χρέος και αποφεύγοντας ένα υπερβολικό έλλειμμα. Το έλλειμμα δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 3 %, ενώ το χρέος δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 60 % του εθνικού ΑΕΠ.

—

Σταθερότητα συναλλαγματικών ισοτιμιών: να αποφεύγει τις υπερβολικές συναλλαγματικές διακυμάνσεις για τουλάχιστον δύο έτη, συμμετέχοντας στο σύστημα (γνωστό και ως μηχανισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών) το οποίο καλύπτει τις συναλλαγματικές ισοτιμίες ανάμεσα στο ευρώ και τις χώρες εκτός ευρώ. Ειδικότερα, δεν θα πρέπει να έχει προβεί σε υποτίμηση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

—	Σύγκλιση των επιτοκίων: να διαθέτει μακροπρόθεσμο επιτόκιο που δεν θα υπερβαίνει κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες το επιτόκιο των 3 μελών του ευρώ με τις καλύτερες επιδόσεις.

Λοιπά βασικά σημεία

—	Ανά διετία, ή κατόπιν αιτήματος μιας χώρας εκτός του ευρώ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτιμούν την πρόοδο που σημειώθηκε όσον αφορά τα κριτήρια σύγκλισης από τους υποψηφίους για το ενιαίο νόμισμα. Οι εκτιμήσεις δημοσιεύονται σε εκθέσεις σύγκλισης.

—	Οι κυβερνήσεις της ΕΕ, με βάση πρόταση της Επιτροπής, αποφασίζουν εάν μια χώρα είναι έτοιμη να υιοθετήσει το ευρώ. Η απόφαση λαμβάνεται μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στη βάση σύστασης που γίνεται με την ειδική πλειοψηφία των χωρών που ήδη χρησιμοποιούν το ενιαίο νόμισμα.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η νομική βάση των κριτηρίων σύγκλισης είναι το άρθρο 140 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα εν λόγω κριτήρια υπάγονται στο πρωτόκολλο αριθ. 13 που προσαρτάται στις ιδρυτικές συνθήκες της ΕΕ.

—	Ποιος μπορεί να προσχωρήσει και πότε;

—	Υιοθέτηση του ευρώ

—	Κριτήρια σύγκλισης

τελευταία ενημέρωση 02.12.2015