Σλοβενία

1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Γνώμη της Επιτροπής [COM(97) 2010 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(98) 709 τελικό- Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM (99) 512 τελικό- Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM (2000) 712 τελικό- Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2001) 700 τελικό - SEC(2001) 1755- Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2002) 700 τελικό - SEC(2002) 1411- Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2003) 675 τελικό - SEC(2003) 1208 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]

2) ΣΥΝΟΨΗ

Στη γνώμη που εξέδωσε τον Ιούλιο 1997, η Επιτροπή αποφάνθηκε ότι η Σλοβενία θα ήταν σε θέση να συμμορφωθεί προς τα περισσότερα στοιχεία των ενεργειακών κανονισμών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας κατά τα επόμενα έτη. Εντούτοις, ζητούσε να παρακολουθούνται εκ του σύνεγγυς ορισμένοι τομείς όπως τα μονοπώλια, ιδίως σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές και τις εξαγωγές, την πρόσβαση στα δίκτυα, τον καθορισμό των τιμών της ενέργειας, τις δημόσιες παρεμβάσεις στον τομέα των στερεών καυσίμων, τη συγκρότηση των υποχρεωτικών αποθεμάτων πετρελαίου καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τα ποιοτικά πρότυπα για τα καύσιμα. Δεν προβλεπόταν καμία βασική δυσκολία σχετικά με τη συμμόρφωση προς τις διατάξεις της ΕΚΑΕ. Εντούτοις, η Επιτροπή καλούσε την Σλοβενία να υπογράψει ορισμένες διεθνείς συμφωνίες για τα πυρηνικά ή να εξασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή τους καθώς και να αποδώσει τη δέουσα σημασία στα πρότυπα πυρηνικής ασφάλειας αναζητώντας παράλληλα μακροπρόθεσμες λύσεις για το πρόβλημα των πυρηνικών αποβλήτων.

Η έκθεση του Νοεμβρίου του 1998 επιβεβαίωσε εν πολλοίς αυτή την πρώτη ανάλυση και διαπίστωσε ότι η προπαρασκευή ενόψει της εσωτερικής αγοράς ενέργειας ήταν ακόμα ατελής, ιδίως στους τομείς για τους οποίους η γνώμη του Ιουλίου του 1997 ζητούσε να παρακολουθούνται εκ του σύνεγγυς. Στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας, η έκθεση θεωρούσε ότι θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν δεόντως τα σχετικά θέματα και το πρόβλημα των αποβλήτων, καθώς και να εξασφαλιστεί η ανεξαρτησία της αρχής που είναι αρμόδια για θέματα ασφάλειας. Η έκθεση τέλος συνιστούσε το σκέλος για την ενέργεια να είναι λεπτομερέστερο στο επόμενο εθνικό πρόγραμμα για την έγκριση του κοινοτικού κεκτημένου εξασφαλίζοντας τη σύνδεση των προτεραιοτήτων της Σλοβενίας με τα ενεργειακά μέσα της Ένωσης.

Στην έκθεσή της του Οκτωβρίου 1999, η Επιτροπή κρίνει ότι η Σλοβενία σημειώνει πρόοδο στον τομέα της ενέργειας. Ωστόσο, οι προσπάθειές της πρέπει να ενταθούν για την προετοιμασία της εσωτερικής αγοράς της ενέργειας, την προσαρμογή των μονοπωλίων, την εξασφάλιση της πρόσβασης στα δίκτυα, τον καθορισμό των τιμών της ενέργειας, τη διαμόρφωση ρυθμιστικού μηχανισμού, την προετοιμασία για καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης καθώς και για την αναδιάρθρωση του τομέα και των κρατικών παρεμβάσεων ή για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Η Επιτροπή υπενθυμίζει επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αποφασισμένη να παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τα σχετικά με την πυρηνική ασφάλεια ζητήματα.

Στην έκθεσή της του Νοεμβρίου του 2000, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η Σλοβενία έχει επιτύχει αξιοσημείωτη πρόοδο στο δεδομένο πεδίο από την εποχή που είχε συνταχθεί η προηγούμενη έκθεση. Η πρόοδος αυτή αφορούσε κυρίως την ασφάλεια εφοδιασμού, την ενεργειακή ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία της εσωτερικής αγοράς. Ωστόσο, έπρεπε να εξετασθούν ιδιαίτερα τα θέματα ενεργειακής απόδοσης και τα μέτρα που αφορούν τα πυρηνικά απόβλητα. Η Επιτροπή εκτιμούσε πάντως ότι η κατάσταση του τομέα της ενέργειας στη Σλοβενία ήταν καλή.

Στην έκθεσή της του Νοεμβρίου 2001, η Επιτροπή εκτιμούσε ότι η Σλοβενία σημείωσε σημαντική πρόοδο σε πολλούς τομείς από την εποχή που συντάχθηκε η έκθεση του 2000. Αυτή αφορούσε ιδίως τους τομείς της ασφάλειας του εφοδιασμού, της ενεργειακής απόδοσης και της πυρηνικής ασφάλειας. Οι κανονισμοί-πλαίσιο για την μεταφορά του κεκτημένου υπήρχαν ήδη. Ωστόσο, η απελευθέρωση της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έπρεπε να εξακολουθήσει να απασχολεί, ιδίως επειδή εξακολουθούσε να υπάρχει στρέβλωση των τιμών.

Στην έκθεση του Οκτωβρίου 2002 τονίζεται ότι η μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα της ενέργειας έχει προχωρήσει πολύ. Σε γενικές γραμμές, σημειώθηκε αξιόλογη πρόοδος, ιδίως σε ό,τι αφορά τα αποθέματα πετρελαίου, την εσωτερική αγορά ενέργειας, και συγκεκριμένα στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Στην έκθεση του 2003 διαπιστώνεται ότι η Σλοβενία οφείλει να συνεχίσει τη σταδιακή ενίσχυση των πετρελαϊκών αποθεμάτων της, να άρει τις στρεβλώσεις τιμών που υφίστανται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και να μεταφέρει στην οικεία νομοθεσία το πλέον πρόσφατο κεκτημένο στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης.

Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ

Τα θεμελιώδη στοιχεία του κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα την ενέργειας αποτελούνται από τις διατάξεις της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το παράγωγο δίκαιο που αναφέρονται ιδιαίτερα στον ανταγωνισμό και στις κρατικές ενισχύσεις, στην εσωτερική αγορά της ενέργειας - ιδίως μάλιστα οι οδηγίες που αφορούν την ηλεκτρική ενέργεια, τη διαφάνεια των τιμών, τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, τους υδρογονάνθρακες, τη χορήγηση αδειών, τα μέτρα επείγουσας παρέμβασης και, πρωτίστως τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με τα αποθέματα ασφαλείας κ.λπ.- στην πυρηνική ενέργεια καθώς και στην ενεργειακή αποδοτικότητα και στους κανόνες σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.

Το κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας αποτελείται σήμερα από ένα πλαίσιο κανονιστικών και πολιτικών κειμένων που περιλαμβάνουν διεθνείς συμφωνίες. Το πλαίσιο αυτό καλύπτει επί του παρόντος προβλήματα ανθρώπινης υγείας και ασφάλειας (ιδίως μάλιστα ακτινοπροστασίας), ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων, διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων, επενδύσεων, προαγωγής της έρευνας, δημιουργίας κοινής αγοράς πυρηνικής ενέργειας, εφοδιασμού, ελέγχου της ασφάλειας και διεθνών σχέσεων.

Η Λευκή Βίβλος (σχετικά με την προπαρασκευή των συνδεδεμένων κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης για την ένταξή τους στην εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης) υπογραμμίζει στο τμήμα που αφορά την ενέργεια την ανάγκη να εφαρμοστούν πλήρως οι κύριες οδηγίες που σχετίζονται με την εσωτερική αγορά καθώς και οι συναφείς διατάξεις του δικαίου του ανταγωνισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσον αφορά τον πυρηνικό τομέα, η Λευκή Βίβλος αναφέρεται σε προβλήματα ανεφοδιασμού, ελέγχου της ασφάλειας και μεταφοράς των πυρηνικών αποβλήτων.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Με το νόμο για την ενέργεια, το νόμο για την εξορυκτική εκμετάλλευση, την τροποποίηση του νόμου για τα βασικά προϊόντα και με την έκδοση, ανάμεσα σε όλους αυτούς τους νόμους, των διατάξεων εφαρμογής, η ευθυγράμμιση με το κεκτημένο στο ενεργειακό κλάδο προχώρησε επαρκώς και η Σλοβενία διαθέτει το νομοθετικό πλαίσιο που είναι αναγκαίο για την εφαρμογή της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη δημιουργία των απαραίτητων θεσμών.

Στον τομέα της ασφάλειας εφοδιασμού έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος. Η δημιουργία αποθεμάτων πετρελαίου τα οποία να καλύπτουν κατανάλωση 90 ημερών εξακολούθησε σύμφωνα με το κυβερνητικό πρόγραμμα που έχει ως στόχο τη δημιουργία αποθεμάτων για 47 ημέρες έως τα τέλη του 2001. Σήμερα, η Σλοβενία διαθέτει ένα τρίτο των απαιτούμενων αποθεμάτων. Η Σλοβενία δεν διαθέτει επαρκή υποδομή για να αποθηκεύσει τα αποθέματα. Τον Μάιο 2001 η Σλοβενία σύναψε συμφωνία με τη Γερμανία με την οποία έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει ένα τμήμα των αποθεμάτων της σε πετρέλαιο στη Γερμανία.

Όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα της ενέργειας και την εσωτερική αγορά, η Σλοβενία σημειώνει συνεχώς πρόοδο. Εκδόθηκαν ορισμένα διατάγματα ως προετοιμασία για το άνοιγμα της αγοράς της ενέργειας τα οποία αφορούν, μεταξύ άλλων, την δημιουργία μιας ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής. Η εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας άνοιξε τον Απρίλιο του 2001 επιτρέποντας στους μεγάλους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας να επιλέξουν τον προμηθευτή τους. Το 2003, το 65% της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και το 50% της αγοράς φυσικού αερίου είχαν απελευθερωθεί. Ο ρυθμιστικός οργανισμός, δηλαδή ο Οργανισμός Ενεργείας, ο οποίος είναι επιφορτισμένος με τον έλεγχο των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, έχει συσταθεί, πλην όμως χρήζει ενισχύσεως. Η Σλοβενία καλείται να μεταφέρει στο οικείο δίκαιο τις προσφάτως εκδοθείσες οδηγίες «αέριο και ηλεκτρική ενέργεια», σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που προβλέπεται για το κεκτημένο.

Η Σλοβενία εξακολούθησε να προάγει διάφορες πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης όπως η χορήγηση οικονομικών κινήτρων. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος στον τομέα αυτό.

Από το 2002, η αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται εκτός Σλοβενίας έχει εν μέρει ανοίξει. Εκδόθηκε διάταγμα το οποίο διέπει τον καθορισμό των τιμών παραγωγής ενέργειας. Αυτό το διάταγμα εφαρμογής του νόμου περί ενέργειας καθορίζει τους κανόνες και τις αρχές που ισχύουν στις συμβατικές σχέσεις μεταξύ παραγωγών ενέργειας και διαχειριστών δικτύου. Το εθνικό πρόγραμμα ενεργειακής απόδοσης 2001-2005, το οποίο καλύπτει, επίσης, τα ζητήματα τα σχετικά με τις ανανεώσιμες ενεργειακές μορφές, επικαιροποιήθηκε και βρίσκεται στο στάδιο της εφαρμογής.

Όσον αφορά την εξορυκτική εκμετάλλευση, η σλοβενική νομοθεσία είναι πλέον σύμφωνη με το κοινοτικό κεκτημένο. Η Σλοβενία θα πρέπει να ολοκληρώσει τη διαδικασία αναδιάρθρωσης.

Όσον αφορά τον διοικητικό μηχανισμό, η Σλοβενία δημιούργησε τα απαραίτητα όργανα: τον Οργανισμό ενέργειας, τον Οργανισμό ορθολογικής χρήσης της ενέργειας, τον Οργανισμό που είναι υπεύθυνος για τα αποθέματα των πετρελαϊκών προϊόντων και την Διοίκηση πυρηνικής ασφάλειας. Αυτοί οι οργανισμοί πρέπει να ενισχυθούν.

Η πυρηνική ασφάλεια είναι εξαιρετικής σημασίας ζήτημα στο πλαίσιο της διεύρυνσης της Ένωσης. Η Σλοβενία εξακολούθησε να σημειώνει πρόοδο σε αυτό το πεδίο ολοκληρώνοντας το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού 1998-2000 του σταθμού του Krsko. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις της Σλοβενίας και της Κροατίας υπέγραψαν συμφωνία για από κοινού ιδιοκτησία αυτού του σταθμού. Η πυρηνική ασφάλεια του σταθμού είναι συγκρίσιμη με το επίπεδο ασφαλείας που διαθέτουν οι πυρηνικοί σταθμοί της Δυτικής Ευρώπης. Πρέπει ωστόσο να προβλεφθούν πρόσθετα μέτρα. Τον Ιούνιο 2001 το Συμβούλιο ενέκρινε έκθεση για την πυρηνική ασφάλεια στο πλαίσιο της διεύρυνσης. Στην έκθεση προσδιορίζονται πέντε συγκεκριμένα μέτρα που έχουν ως στόχο να εξασφαλιστεί η ασφάλεια εκμετάλλευσης του σταθμού του Krsko και άλλων πυρηνικών σταθμών που αφορούν, μεταξύ άλλων, τις αντισεισμικές προδιαγραφές του σταθμού και την έγκριση σχεδίου αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Η Σλοβενία θα πρέπει επίσης να φροντίσει για την τήρηση του συνόλου των απαιτήσεων και των διαδικασιών Euratom.

Η Σλοβενία επικύρωσε την κοινή σύμβαση για την ασφάλεια της διαχείρισης ακτινοβολημένων καυσίμων, την ασφάλεια της διαχείρισης ραδιενεργών καυσίμων και προσχώρησε τον Μάρτιο 1999 στη σύμβαση των Παρισίων για την αστική ευθύνη στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Η Σλοβενία συνήψε επίσης συνολική συμφωνία εγγυήσεων με το Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας.

Το 2002, το Κοινοβούλιο της Σλοβενίας ενέκρινε νόμο για την προστασία από την ιονίζουσα ακτινοβολία και για την πυρηνική ασφάλεια. Ο νόμος αυτός ρυθμίζει την πυρηνική ασφάλεια και την ακτινοπροστασία και καθορίζει τις διαδικασίες ασφαλείας για τους εργαζόμενους και τα πρόσωπα που εκτίθενται σε ιονίζουσα ακτινοβολία. Το 2003, η Σλοβενία κατέθεσε στοιχεία σχετικά με τα σημειωθέντα βήματα προόδου στη νομική ανεξαρτησία της Ρυθμιστικής αρχής της πυρηνικής ασφάλειας σε σχέση με την προαγωγή της πυρηνικής ενέργειας. Η Σλοβενία καλείται να συνεχίσει την ενίσχυση της δυναμικότητας του ARAO, του οργανισμού που είναι επιφορτισμένος με τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 09.03.2004