Ουγγαρία

1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Γνώμη της Επιτροπής [COM(97)2001 τελικό - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής COM(98)700 τελικό - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(1999)505 τελικό - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2000)705 τελικό - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2001) 700 τελικό - SEC(2001) 1748 - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2003) 675 τελικό - SEC(2003) 1205 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]

2) ΣΥΝΟΨΗ

Σύμφωνα με τη γνώμη που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 1997, η Ουγγαρία αναμένεται να είναι σε θέση να συμμορφωθεί με τα περισσότερα στοιχεία των ενεργειακών κανονισμών της Ένωσης τα επόμενα έτη, με την προϋπόθεση ότι θα εξακολουθήσει τις προσπάθειες που καταβάλλει. Εντούτοις, η γνώμη ζητούσε επίσης να παρακολουθηθούν προσεκτικά ορισμένοι τομείς, όπως η ρύθμιση των μονοπωλίων, κυρίως σε επίπεδο εισαγωγών και εξαγωγών, η πρόσβαση στα δίκτυα, ο καθορισμός των τιμών ενέργειας, οι δημόσιες παρεμβάσεις στους τομείς των στερεών καυσίμων και του ουρανίου, καθώς και η βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσματικότητας και των ποιοτικών προτύπων για τα καύσιμα. Αντιθέτως, η γνώμη δεν προέβλεπε ιδιαίτερες δυσκολίες όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις διατάξεις της Ευρατόμ, με την προϋπόθεση ότι θα αποδοθεί η δέουσα προσοχή στα πρότυπα πυρηνικής ασφάλειας, ώστε να ανέλθει ο μοναδικός πυρηνικός σταθμός της Ουγγαρίας στο επιθυμητό επίπεδο. Ωστόσο, ζήτησε να εξετάζονται οι λύσεις που θα δοθούν μακροπρόθεσμα στο θέμα των πυρηνικών αποβλήτων.

Στην έκθεση του Νοεμβρίου 1998 διαπιστώθηκε ότι σημειώθηκε πρόοδος όσον αφορά τη ρύθμιση των μονοπωλίων, την πρόσβαση στα δίκτυα και τον καθορισμό των τιμών της ενέργειας. Ωστόσο, ζητήθηκε η στενή παρακολούθηση των κρατικών παρεμβάσεων στους τομείς των στερεών καυσίμων και του ουρανίου, καθώς και της εξέλιξης των ενεργειακών αποδόσεων και των ποιοτικών προτύπων για τα καύσιμα.

Στην έκθεση του Οκτωβρίου 1999 τονιζόταν ότι είχε σημειωθεί πρόοδος, κυρίως αναφορικά με την θέσπιση νέας στρατηγικής σε θέματα ενεργειακής πολιτικής. Ήταν όμως απαραίτητο να καταβληθούν ιδιαίτερες προσπάθειες σε ορισμένους τομείς, όπως η προετοιμασία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας (οδηγίες «φυσικού αερίου» και «ηλεκτρικής ενέργειας») ή η προσαρμογή των μονοπωλίων. Όσον αφορά τις διατάξεις της Ευρατόμ, η τήρησή τους δεν έπρεπε να προκαλέσει ιδιαίτερα προβλήματα. Έπρεπε να δοθεί προσοχή στα θέματα πυρηνικών διασφαλίσεων, όπως στο παρελθόν.

Στην έκθεση του Νοεμβρίου 2000, η Επιτροπή διαπνστωνε ότι η Ουγγαρία έχει μεν υιοθετήσει ήδη τις κύριες αρχές λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, αλλά πρέπει και να τις εφαρμόσει πλήρως. Χρειαζόταν να σημειωθεί επιπλέον πρόοδος κυρίως όσον αφορά την απελευθέρωση της αγοράς στην προοπτική της εσωτερικής αγοράς ενέργειας (οδηγίες για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια) και την ενεργειακή απόδοση.

Στην έκθεση του Νοεμβρίου 2001, η Επιτροπή έκρινε ότι από την τελευταία τακτική έκθεση και μετά σημειώθηκε περιορισμένη πρόοδος. Μολονότι η Ουγγαρία είχε ήδη διαμορφώσει ένα διοικητικό πλαίσιο στον τομέα αυτόν, υπήρχε καθυστέρηση στην ετοιμασία της εσωτερικής αγοράς διότι το σχέδιο νόμου για την ελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας δεν είχε ακόμη εκδοθεί και διότι δεν είχε προχωρήσει καθόλου στον τομέα του φυσικού αερίου. Ιδιαίτερη προσοχή έπρεπε λοιπόν να δοθεί σε αυτήν την πτυχή του τομέα της ενέργειας. Η ενίσχυση των θεσμών βελτιώθηκε και η κυβέρνηση εξακολουθούσε να προωθεί την ενεργειακή απόδοση. Η Ουγγαρία έχει σημειώσει επίσης σημαντική πρόοδο στην πυρηνική ασφάλεια.

Στην έκθεση του Οκτωβρίου του 2002 διαπιστώνεται η πρόοδος στην πορεία προετοιμασίας της Ουγγαρίας για προσχώρηση στον τομέα της ενέργειας, παρά το γεγονός ότι η εναρμόνιση προς το κεκτημένο στους κλάδους της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου ήταν βραδύτερη από όσο αναμενόταν. Εντούτοις, γεγονός αξιοσημείωτο είναι η ψήφιση του νόμου για την ηλεκτρική ενέργεια, που σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα στην πορεία ενσωμάτωσης της Ουγγαρίας στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ.

Στην έκθεση του 2003 υπογραμμίζεται ότι η Ουγγαρία τηρεί τις βασικές δεσμεύσεις που ανέλαβε και τις απαιτήσεις που απορρέουν από τις διαπραγματεύσεις ένταξης στον τομέα της ενέργειας. Ωστόσο, πρέπει να συνεχίσει την απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και να φέρει σε πέρας την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της με το κεκτημένο στους εν λόγω τομείς.

Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ

Τα θεμελιώδη στοιχεία του κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα την ενέργειας αποτελούνται από τις διατάξεις της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το παράγωγο δίκαιο που αναφέρονται ιδιαίτερα στον ανταγωνισμό και στις κρατικές ενισχύσεις, στην εσωτερική αγορά της ενέργειας - ιδίως μάλιστα οι οδηγίες που αφορούν την ηλεκτρική ενέργεια, τη διαφάνεια των τιμών, τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, τους υδρογονάνθρακες, τη χορήγηση αδειών, τα μέτρα επείγουσας παρέμβασης και, πρωτίστως τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με τα αποθέματα ασφαλείας κ.λπ.- στην πυρηνική ενέργεια καθώς και στην ενεργειακή αποδοτικότητα και στους κανόνες σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.

Το κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας αποτελείται σήμερα από πλαίσιο κανονιστικών και πολιτικών μέσων που περιλαμβάνουν διεθνείς συμφωνίες. Το πλαίσιο αυτό καλύπτει επί του παρόντος τα προβλήματα της υγείας και ασφάλειας (ιδίως την ακτινοπροστασία), της ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων, της διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων, των επενδύσεων, της προώθησης της έρευνας, της δημιουργίας κοινής αγοράς πυρηνικής ενέργειας, του ανεφοδιασμού, του ελέγχου της ασφάλειας και των διεθνών σχέσεων.

Στη Λευκή Βίβλο (σχετικά με την προπαρασκευή των συνδεδεμένων κρατών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης για την ενσωμάτωσή τους στην εσωτερική αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης), στο τμήμα που είναι αφιερωμένο στην ενέργεια, επισημαίνεται η ανάγκη να εφαρμοστούν πλήρως οι βασικές οδηγίες που σχετίζονται με την εσωτερική αγορά, καθώς και οι συναφείς διατάξεις του δικαίου για τον ανταγωνισμό στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Όσον αφορά τον πυρηνικό τομέα, η Λευκή Βίβλος αναφέρεται στα προβλήματα εφοδιασμού, ελέγχου της ασφάλειας και μεταφοράς των πυρηνικών αποβλήτων.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η θέσπιση μακροπρόθεσμης ενεργειακής στρατηγικής τον Ιούλιο 1999 καθόρισε το πλαίσιο μελλοντικής ευθυγράμμισης με το κεκτημένο στην ενέργεια. Συνολικά η Ουγγαρία σημειώνει πρόοδο στην εφαρμογή του κεκτημένου και συνεχίζει να εμπεδώνει τη διοικητικής της πλαισίωση. Η Ουγγαρία ήδη υιοθέτησε τις βασικές αρχές της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και συνεχίζει την εφαρμογή αυτών των αρχών. Ωστόσο, η Ουγγαρία έχει καθυστερήσει στον τομέα αυτόν. Πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της στην ετοιμασία της εσωτερικής αγοράς επιταχύνοντας την έκδοση νέας νομοθεσίας για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια ούτως ώστε να αποφευχθούν και άλλες καθυστερήσεις στο άνοιγμα της αγοράς. Πρέπει επίσης να ενισχυθεί η Υπηρεσία Ενέργειας.

Όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού, τα αποθέματα αργού πετρελαίου και πετρελαιοειδών ανέρχονται στα απαιτούμενα επίπεδα. Τα σημερινά αποθέματα υπερβαίνουν τις κοινοτικές απαιτήσεις.

Ως προς την ανταγωνιστικότητα και την εσωτερική αγορά ενέργειας, η Ουγγαρία ψήφισε τον νόμο για την ηλεκτρική ενέργεια, με τον οποίο εναρμονίζεται η ουγγρική νομοθεσία προς το κοινοτικό κεκτημένο και ο οποίος αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη στον τομέα της ενέργειας. Από τον Ιανουάριο του 2004 προβλέπεται το άνοιγμα του 44% της αγοράς φυσικού αερίου στον ανταγωνισμό.

Ως προς την ενεργειακή αποτελεσματικότητα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η Ουγγαρία εγκαινίασε ένα πρόγραμμα που θα προάγει την ενεργειακή αποτελεσματικότητα, οι κυριότεροι στόχοι του οποίου είναι να δοθεί ώθηση στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να ευαισθητοποιηθεί περισσότερο ο πληθυσμός γύρω από θέματα ενέργειας.

Η Ουγγαρία διαθέτει πολύ ανεπτυγμένη θεσμική δομή στον τομέα της ενέργειας. Η δομή αυτή έχει ενισχυθεί από την εποχή που συντάχθηκε η τελευταία έκθεση. Η Ουγγαρία έχει πλέον, μεταξύ άλλων, έναν οργανισμό για την πυρηνική ασφάλεια, ένα Συμβούλιο διακανονισμού των συμφερόντων στον τομέα της ενέργειας, ένα κέντρο ενέργειας αρμόδιο για την ενεργειακή απόδοση και έναν ανεξάρτητο φορέα διαχείρισης δικτύων. Ωστόσο, πρέπει να ενισχυθούν ορισμένοι από τους οργανισμούς αυτούς.

Η κυβέρνηση εξέδωσε στα τέλη του 1999 ένα πρόγραμμα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και συνεχίζει να προωθεί την πολιτική αυτή.

Όσον αφορά την πυρηνική ενέργεια, η Ουγγαρία διαθέτει τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες VVER 440/213 που λειτουργούν στον πυρηνικό σταθμό του Paks. Θεωρείται ότι αυτοί οι σοβιετικής κατασκευής αντιδραστήρες μπορούν να προσαρμοστούν στα διεθνή πρότυπα ασφάλειας.

Η Ουγγαρία συνεχίζει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του πυρηνικού σταθμού του Paks, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2002, διότι τα δύο τρίτα των προβλεπόμενων δραστηριοτήτων είχαν περατωθεί στα τέλη του 2000. Τα συγκεκριμένα μέτρα επέτρεψαν να διαιρεθεί κατά δέκα φορές το ποσοστό κινδύνου στην καρδιά του αντιδραστήρα. Η Ουγγαρία πρέπει ακόμη να παράσχει συμπληρωματικές πληροφορίες για τα μέτρα που ελήφθησαν με σκοπό να εφαρμοστούν οι συστάσεις της έκθεσης του Συμβουλίου για την πυρηνική ασφάλεια στο πλαίσιο της διεύρυνσης, η οποία δημοσιεύτηκε το 2001.

Η Αρχή Ατομικής Ενέργειας ασκεί ρυθμιστικά καθήκοντα, καθήκοντα χορήγησης αδειών και ελέγχου. Μολονότι υπάγεται στην κυβέρνηση, η Αρχή αυτή είναι ανεξάρτητη και έχει δικό της προϋπολογισμό. Σε αποστολή του ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΑΙΕΑ) επιβεβαίωσε ότι η εν λόγω Αρχή είναι άκρως ικανή. Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε τον Ιούλιο του 2001μια έκθεση για την πυρηνική ασφάλεια ενόψει της διεύρυνσης. Η έκθεση περιέχει γενικές συστάσεις προς όλες τις υποψήφιες χώρες, οι οποίες αφορούν ιδίως την ολοκλήρωση των προγραμμάτων εκσυγχρονισμού και ασφαλούς διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων και του ακτινοβολημένου καυσίμου. Το Συμβούλιο κάνει αρκετές συστάσεις ειδικά στην Ουγγαρία. Κρίνει ότι η Ουγγαρία πρέπει παραδείγματος χάριν να προβλέψει χώρους αποθήκευσης των αποβλήτων χαμηλής ή μέσης ραδιενέργειας.

Η Ουγγαρία είναι συμβαλλόμενο μέρος όλων των μεγάλων διεθνών συμβάσεων και είναι μέλος του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας και του ΟΟΣΑ. Η Ουγγαρία συνήψε γενική συμφωνία παροχής εγγυήσεων με τον ΑΙΕΑ. Ωστόσο, πρέπει να μεριμνήσει για την ολοκληρωτική τήρηση των απαιτήσεων και διαδικασιών Ευρατόμ.

Η Ουγγαρία συμμετέχει στο κοινοτικό πρόγραμμα προώθησης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας - SAVE II () (1), καθώς και στο πρόγραμμα JOULE-THERMIE.

(1) Απόφαση του Συμβουλίου σύνδεσης μεταξύ Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών αφενός και της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας αφετέρου, της 22ας Ιουνίου 1999, για τη θέσπιση των προϋποθέσεων και των ρυθμίσεων συμμετοχής της Ουγγαρίας στο κοινοτικό πρόγραμμα προώθησης της ενεργειακής απόδοσης - SAVE II.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 16.01.2004