Καταπολέμηση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυματίωσης (2003-2006)

Ο παρών κανονισμός συνιστά το οικονομικό πλαίσιο για την εφαρμογή μέτρων για την καταπολέμηση του VIH/SIDA, της ελονοσίας και της φυματίωσης στις υπό ανάπτυξη χώρες. Έχει τρεις κύριους στόχους: να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος των παρεμβάσεων και των βασικών υπηρεσιών, να καταστούν τα βασικά φαρμακευτικά προϊόντα περισσότερο προσιτά και να ενταθεί η έρευνα και η ανάπτυξη. Ο κανονισμός αυτός αντικαθίσταται από τον κανονισμό που θεσπίζει το χρηματοδοτικό μέσο συνεργασίας στην ανάπτυξη ξεκινώντας την 1η Ιανουαρίου 2007.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1568/2003, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2003, σχετικά με την καταπολέμηση των ασθενειών που οφείλονται στη φτώχεια (VIH/SIDA, ελονοσία και φυματίωση) στις αναπτυσσόμενες χώρες.

ΣΥΝΟΨΗ

Ο προτεινόμενος κανονισμός ακολουθεί ύστερα από τρεις ανακοινώσεις της Επιτροπής σχετικά με το εν λόγω θέμα. Το Σεπτέμβριο του 2000 η Επιτροπή ενέκρινε, πράγματι, μια ανακοίνωση (es de en fr) που καλούσε στην επιτάχυνση της καταπολέμησης αυτών των τριών ασθενειών, συνοδευόμενη από ένα σχέδιο δράσης (es de en fr) το Φεβρουάριο του 2001 και έναν εκσυγχρονισμό (es de en fr) του. Ο παρών κανονισμός αποτελεί το χρηματοδοτικό πλαίσιο για την εφαρμογή των κοινοτικών δραστηριοτήτων στην καταπολέμηση των τριών ασθενειών. Αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΚ) 550/97 σχετικά με τις δράσεις στον τομέα του ιού HIV/AIDS, που αποτελούσε έως σήμερα το πλαίσιο δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον εν λόγω τομέα

Τομείς δράσης

Η Ένωση στοχεύει ειδικότερα στις πιο φτωχές και στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες καθώς και στις λιγότερο ευνοημένες ομάδες πληθυσμού στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ο κανονισμός έχει τρεις ειδικούς στόχους, ήτοι:

• να μεγιστοποιηθεί ο αντίκτυπος των παρεμβάσεων, των υπηρεσιών και των βασικών προϊόντων που διατίθενται ήδη·
• να καταστούν πιο προσιτές οι τιμές των βασικών φαρμάκων και η διάγνωση·
• να ενταθεί η έρευνα και η ανάπτυξη με στόχο την ανάπτυξη εμβολίων, μικροβιοκτόνων προϊόντων και καινοτόμων θεραπειών, ειδικότερα.

Για το λόγο αυτό, ο κανονισμός προβλέπει ένα μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων που αφορούν κυρίως:

• την υιοθέτηση μιας ισόρροπης προσέγγισης μεταξύ πρόληψης, θεραπείας και περίθαλψης, καθιστώντας την πρόληψη κύρια προτεραιότητα και αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα μιας πολυτομεακής προσέγγισης που θα περιλαμβάνει τη στοχοθέτηση τρόπων συμπεριφοράς και παραγόντων όπως η καθαριότητα και η εξυγίανση του νερού, ο χωροταξικός σχεδιασμός, η διατροφή, η λήψη υπόψη της διάστασης του φύλου, κλπ·
• την ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών υγείας στις αναπτυσσόμενες χώρες (ΑΧ)·
• την καλύτερη κατανόηση της επίδρασης των ασθενειών που οφείλονται στη φτώχεια, στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη καθώς και τον αντίκτυπο των στρατηγικών που στοχεύουν στην αντιστάθμιση αυτής της επίδρασης·
• την ανάπτυξη μιας τοπικής ποιοτικής παραγωγής για τα απαραίτητα, τα προληπτικά και τα θεραπευτικά φάρμακα, σύμφωνα με τη δήλωση της Ντόχα όσον αφορά τη συμφωνία για τις πτυχές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (ADPIC) και τη δημόσια υγεία·
• την ενθάρρυνση ενός μηχανισμού κλιμακωτής τιμολόγησης για τα φάρμακα που είναι απαραίτητα στις ΑΧ, που να εγγυάται τις πιο χαμηλές τιμές·
• την προώθηση της ιδιωτικής επένδυσης, αλλά κυρίως της δημόσιας, στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης νέων θεραπειών, μεθόδων διάγνωσης και θεραπευτικών αγωγών με στόχο την καταπολέμηση αυτών των τριών ασθενειών. Η δημόσια υγεία, πράγματι, εμπίπτει στην αρμοδιότητα του δημόσιου τομέα·
• την κατάρτιση προσωπικού που προέρχεται από ΑΧ·
• τη στήριξη πρωτοβουλιών παρακολούθησης και ελέγχου της ποιότητας των φαρμάκων.

Εταίροι

Ο κανονισμός προβλέπει τη συνεργασία της Ένωσης με διάφορους φορείς της αναπτυξιακής συνεργασίας στην εφαρμογή πολιτικών. Ορισμένοι εταίροι μπορούν να λάβουν χρηματοδοτική βοήθεια βάσει του κανονισμού. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται:

• οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές·
• οι τοπικές κοινότητες·
• οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ)·
• τα ερευνητικά ιδρύματα και τα πανεπιστήμια·
• οι περιφερειακές οργανώσεις·
• άλλοι χορηγοί όπως τα Ηνωμένα Έθνη ή η Παγκόσμια Τράπεζα.

Παροχή βοήθειας

Η παρεχόμενη βοήθεια δύναται να λάβει τη μορφή χρηματοδοτικής, τεχνικής και επιστημονικής βοήθειας. Η κοινοτική χρηματοδότηση λαμβάνει τη μορφή μη επιστρεπτέας ενίσχυσης. Οι εταίροι της Ένωσης συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση των σχεδίων ανάλογα με τα μέσα που διαθέτουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η συμβολή μπορεί να είναι σε είδος εάν ο εταίρος είναι είτε ΜΚΟ είτε οργάνωση κοινοτικής βάσης.

Η χορήγηση χρηματοοικονομικής βοήθειας είναι δυνατόν να περιλαμβάνει συγχρηματοδότηση και με άλλους χορηγούς, ιδίως με τα κράτη μέλη, με τα Ηνωμένα Έθνη ή με αναπτυξιακές τράπεζες και με διεθνή και περιφερειακά χρηματοοικονομικά ιδρύματα.

Οι πόροι του έκτου προγράμματος-πλαισίου έρευνας και ανάπτυξης 2002-2006 της Ένωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ορισμένες δράσεις που συνδέονται με την έρευνα.

Οι πιστώσεις του κανονισμού χορηγούνται βάσει πρόσκλησης υποβολής προσφορών που είναι ανοιχτές επί ίσοις όροις σε όλα τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα των κρατών μελών και των αναπτυσσόμενων χωρών. Η συμμετοχή στις προσκλήσεις υποβολής προσφορών μπορεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις να επεκταθεί και σε άλλες τρίτες χώρες.

Προϋπολογισμός

Το κονδύλιο του προϋπολογισμού που καλύπτει την περίοδο από το 2003 έως το 2006 έχει οριστεί για ποσό ύψους 351 εκατ. ευρώ.

Εφαρμογή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αρμόδια για την καθημερινή διαχείριση του κανονισμού καθώς και για την επεξεργασία των προσανατολισμών στρατηγικού προγραμματισμού. Στο έργο της αυτό επικουρείται από μια επιτροπή και τα κράτη μέλη γνωμοδοτούν και ενημερώνονται.

Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση των δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του κανονισμού αυτού συμπεριλαμβάνεται στην ετήσια έκθεση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την αναπτυξιακή πολιτική.

Ο κανονισμός ίσχυε έως την 31η Δεκεμβρίου 2006.

Πλαίσιο

Σε αυτές οι τρεις μεταδοτικές ασθένειες οφείλονται περισσότεροι από 5,5 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως. Αντιπροσωπεύουν ένα ιδιαίτερα βαρύ φορτίο για τις αναπτυσσόμενες χώρες (ΑΧ) και αποτελούν σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξή τους.

Το εύρος του προβλήματος αναγνωρίστηκε στη διεθνή σκηνή και οδήγησε σε κάλεσμα για την επείγουσα λήψη μέτρων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) συμβάλλει στο «Παγκόσμιο ταμείο για την καταπολέμηση του VIH/SIDA, της φυματίωσης και της ελονοσίας» που δημιουργήθηκε το 2001 υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Η συμβολή της Κοινότητας στο Ταμείο εξασφαλίζεται μέσω συμφωνίας χρηματοδότησης που συνάπτεται μεταξύ της Επιτροπής και του διαχειριστή του ταμείου.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας [Επίσημη Εφημερίδα L 378 της 27.12.2006].

Ο παρών κανονισμός καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1568/2003.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 20.09.2007