Αποκεντρωμένη συνεργασία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμβάλλει στη μείωση της φτώχειας στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθορίζοντας τον τρόπο διαχείρισης της αποκεντρωμένης συνεργασίας. Η αποκεντρωμένη συνεργασία επικεντρώνεται στην ενίσχυση της ικανότητας διαλόγου της κοινωνίας των πολιτών στις αναπτυσσόμενες χώρες με στόχο την προώθηση της εγκαθίδρυσης της δημοκρατίας. Η ρύθμιση αυτή αντικαθίσταται από τον κανονισμό που θεσπίζει χρηματοδοτικό μέσο για τη συνεργασία στην ανάπτυξη αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2007.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1659/98 του Συμβουλίου της 17ης Ιουλίου 1998 σχετικά με την αποκεντρωμένη συνεργασία [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Ο νέος κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 625/2004 τροποποιεί και παρατείνει, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2006, το βασικό κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1659/98 σχετικά με την αποκεντρωμένη συνεργασία. Ο νέος κανονισμός επιφέρει ορισμένες τροποποιήσεις και διευκρινίσεις στο βασικό κείμενο. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι οι φορείς της αποκεντρωμένης συνεργασίας δεν προέρχονται μόνο από τις αναπτυσσόμενες χώρες αλλά και από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, ενώ προσθέτει στον κατάλογο των εταίρων και άλλα είδη οργανισμών. Επιπλέον, αποσκοπεί στο να προωθήσει την ικανότητα διαλόγου της κοινωνίας των πολιτών, ώστε η τελευταία να αποτελεί αξιόπιστο συνομιλητή στο πλαίσιο της δημοκρατικής διαδικασίας.

Πρωτοβουλίες και υποστηριζόμενες δράσεις

Οι πρωτοβουλίες και δράσεις που υποστηρίζονται από την Κοινότητα στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης συνεργασίας είναι οι δράσεις και πρωτοβουλίες οι οποίες έχουν ως στόχο τη μείωση της φτώχειας και τη βιώσιμη ανάπτυξη και οι οποίες αποσκοπούν στο να προωθήσουν τα εξής:

• μια πιο συμμετοχική ανάπτυξη, η οποία να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και πρωτοβουλίες των πληθυσμών των αναπτυσσομένων χωρών·
• τη συμβολή στη διαφοροποίηση και την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών καθώς και στον εκδημοκρατισμό των χωρών αυτών·

Υπό το πρίσμα αυτό, η Επιτροπή πρέπει να λαμβάνει υπόψη της, κατά την αξιολόγηση των προτεινόμενων σχεδίων και προγραμμάτων, τους εξής παράγοντες:

• την καταλληλότητα, αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητα των δράσεων
• τις πολιτιστικές και κοινωνικές πτυχές, τις πτυχές που αφορούν την ισότητα ανδρών και γυναικών καθώς και το περιβάλλον
• τη θεσμική ανάπτυξη που είναι αναγκαία για την επίτευξη των στόχων της δράσης
• την εμπειρία που αποκτήθηκε στο πλαίσιο παρόμοιων δράσεων
• τις ειδικές ανάγκες των χωρών στις οποίες η επίσημη συνεργασία δεν είναι σε θέση να συμβάλει με ουσιαστικό τρόπο στην επίτευξη των στόχων της μείωσης της φτώχειας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Τομείς προτεραιότητας

Οι δράσεις που πρέπει να εφαρμοστούν κατά προτεραιότητα αφορούν τους εξής τομείς:

• ανάπτυξη των ανθρώπινων και τεχνικών πόρων, τοπική, αγροτική ή αστική ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων χωρών στον κοινωνικό και οικονομικό τομέα
• πληροφόρηση και κινητοποίηση των φορέων της αποκεντρωμένης συνεργασίας·και συμμετοχή στους διεθνείς οργανισμούς με σκοπό την προώθηση του διαλόγου για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας
• παροχή στήριξης για θεσμική ενίσχυση και ενίσχυση της ικανότητας δράσης των εν λόγω φορέων
• ενίσχυση των δικτύων των κοινωνικών οργανώσεων και κινημάτων υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως των κοινωνικών, και του εκδημοκρατισμού
• μεθοδολογική υποστήριξη και παρακολούθηση των δράσεων.

Εταίροι

Για να μπορούν να συμμετέχουν και άλλοι φορείς, εκτός των παραδοσιακών μη κυβερνητικών οργανώσεων, η αποκεντρωμένη συνεργασία και η χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού είναι ανοιχτές σε όλους τους φορείς αποκεντρωμένης συνεργασίας της Κοινότητας ή των αναπτυσσόμενων χωρών, δηλαδή στους εξής:

• στις τοπικές δημόσιες αρχές (συμπεριλαμβανομένων των δημοτικών αρχών)
• στις μη κυβερνητικές οργανώσεις
• στις οργανώσεις των αυτόχθονων πληθυσμών
• στις επαγγελματικές ενώσεις
• στις τοπικές ομάδες πρωτοβουλίας
• στους συνεταιρισμούς
• στις συνδικαλιστικές οργανώσεις
• στις οργανώσεις που εκπροσωπούν τις παραγωγικές τάξεις
• στις τοπικές οργανώσεις (συμπεριλαμβανομένων των δικτύων) που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αποκεντρωμένης περιφερειακής συνεργασίας και ολοκλήρωσης
• στις οργανώσεις καταναλωτών
• στις οργανώσεις γυναικών και νέων
• στους εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς, ερευνητικούς και επιστημονικούς οργανισμούς
• στα πανεπιστήμια
• στις εκκλησίες
• στις θρησκευτικές οργανώσεις ή κοινότητες
• στα μέσα ενημέρωσης
• σε όλα τα ανεξάρτητα μη κυβερνητικά σωματεία ή ιδρύματα, τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη.

Η συμμετοχή στις προσκλήσεις υποβολής προσφορών είναι ανοιχτή σε όλα τα νομικά πρόσωπα των κρατών μελών και της δικαιούχου χώρας, τα οποία διαθέτουν εμπειρία στον τομέα της ανάπτυξης. Μπορεί δε να επεκταθεί και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες. Οι οργανώσεις αυτές πρέπει να είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Δημοσιονομικές διατάξεις

Η συνολική προβλεπόμενη χρηματοδότηση για την περίοδο 2004-2006 ανέρχεται σε 18 εκατ. ευρώ. Προβλέπεται ανά σύμβαση ανώτατο ποσό 100.000 ευρώ.

Η αρχική πράξη κάλυπτε την περίοδο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2001. Η ισχύς της πράξης αυτής παρατείνεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2006.

Η χρηματοδοτική στήριξη αποτελείται από μη επιστρεπτέες ενισχύσεις, ενώ οι ετήσιες πιστώσεις εγκρίνονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή.

Ο κανονισμός προβλέπει χρηματοδοτικές συνεισφορές εκτός των συνεισφορών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Για κάθε δράση συνεργασίας ζητείται η συνεισφορά των εταίρων. Ωστόσο, η αιτούμενη αυτή συνεισφορά λαμβάνει υπόψη της τόσο τις δυνατότητες των εταίρων όσο και τη φύση των σχετικών έργων. Επιπλέον, μπορούν να διερευνηθούν οι δυνατότητες συγχρηματοδότησης με άλλους χορηγούς βοήθειας, και ιδίως με τα κράτη μέλη.

Κάθε σύμβαση χρηματοδότησης, η οποία συνάπτεται στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, μπορεί να υποβληθεί σε επιτόπιους ελέγχους της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τις ισχύουσες στον τομέα αυτόν κοινοτικές διατάξεις.

Μέσα εφαρμογής των δράσεων

Τα μέσα που καλύπτονται από την κοινοτική χρηματοδότηση, για την εφαρμογή των δράσεων στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, περιλαμβάνουν κυρίως τα εξής:

• μελέτες
• τεχνική βοήθεια
• δράσεις πληροφόρησης, κατάρτισης και άλλες υπηρεσίες
• προμήθειες και έργα
• λογιστικούς ελέγχους
• αποστολές αξιολόγησης και ελέγχου
• δαπάνες επενδύσεων (με εξαίρεση την αγορά ακινήτων)
• επαναλαμβανόμενες δαπάνες, π.χ. τις δαπάνες διοίκησης, συντήρησης και λειτουργίας.

Οι προμήθειες πρέπει να είναι καταγωγής των κρατών μελών, της δικαιούχου χώρας, άλλων αναπτυσσόμενων χωρών ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, άλλων τρίτων χωρών.

Ο ρόλος της Επιτροπής στην εφαρμογή των δράσεων

Η Επιτροπή αναλαμβάνει την εξέταση, τη λήψη αποφάσεων και τη διαχείριση των δράσεων που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.

Επίσης, αναλαμβάνει το συντονισμό των δράσεων και, παράλληλα, πρέπει να μεριμνά για τη συνεκτικότητα και τη συμπληρωματικότητά τους. Η Επιτροπή μπορεί να λαμβάνει μέτρα συντονισμού όπως:

• την εφαρμογή ενός συστήματος ανταλλαγής και συστηματικής ανάλυσης των πληροφοριών σχετικά με τις χρηματοδοτούμενες δράσεις και τις δράσεις των οποίων η χρηματοδότηση προβλέπεται από την Κοινότητα και τα κράτη μέλη
• το συντονισμό των δράσεων στον τόπο εφαρμογής τους, με τακτικές συνεδριάσεις και ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των εκπροσώπων της Επιτροπής και των κρατών μελών στη δικαιούχο χώρά.

Η Επιτροπή επικουρείται, κατά την εφαρμογή των δράσεων, από επιτροπή η οποία απαρτίζεται από εκπροσώπους των κρατών μελών (επιτροπή συγχρηματοδότησης ΜΚΟ).

Ετήσια έκθεση και αξιολόγηση

Στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, περί εφαρμογής της αναπτυξιακής πολιτικής, η Επιτροπή παρουσιάζει συνοπτική περιγραφή των χρηματοδοτούμενων δράσεων, τον αντίκτυπο και τα αποτελέσματά τους, καθώς και ανεξάρτητη αξιολόγηση της υλοποίησης του παρόντος κανονισμού και πληροφορίες σχετικά με τους φορείς της αποκεντρωμένης συνεργασίας με τους οποίους έχουν συναφθεί οι σχετικές συμβάσεις.

Επιπλέον, η Επιτροπή ενημερώνει τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της επιτροπής ΜΚΟ, σχετικά με τις δράσεις και τα έργα που εγκρίθηκαν, αναφέροντας το σχετικό ποσό, τη φύση των δράσεων και έργων, τη χώρα δικαιούχο και τους εταίρους.

Πλαίσιο

Ο βασικός κανονισμός αποτελεί συνέχεια πολλών μέτρων της Κοινότητας, τα οποία υπογραμμίζουν τη σημασία της αποκεντρωμένης συνεργασίας στον τομέα της ανάπτυξης. Η αρχή αυτή θεσπίστηκε κατά την τέταρτη σύμβαση του Λομέ, το 1989, και υπογραμμίστηκε ιδίως στον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 443/92 του Συμβουλίου (που καταργήθηκε από τον κανονισμό με τον οποίο θεσπίζεται χρηματοδοτικό μέσο για τη συνεργασία στην ανάπτυξη αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου 2007) περί χρηματοδοτικής και τεχνικής βοήθειας καθώς και οικονομικής συνεργασίας με τις αναπτυσσόμενες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας. Το 1992, η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή δημιούργησε κονδύλιο του προϋπολογισμού με σκοπό την προώθηση της προσέγγισης αυτής στο σύνολο των αναπτυσσόμενων χωρών.

Ο κανονισμός εντάσσεται στο πλαίσιο της συμμετοχής των μη κρατικών φορέων (ΜΚΦ) στην αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 29.06.2007