Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Απόφαση 2008/801/ΕΚ του Συμβουλίου για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς

ΣΥΝΟΨΗ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;

Εξουσιοδοτεί την ΕΕ να υπογράψει τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς. Η σύμβαση αποσκοπεί στην παροχή βοήθειας για την καταπολέμηση της διαφθοράς, στην προώθηση της χρηστής διαχείρισης των δημόσιων υποθέσεων και στην ενθάρρυνση της διεθνούς συνεργασίας και της τεχνικής βοήθειας.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η σύμβαση αφορά την πρόληψη, την έρευνα και τη δίωξη της διαφθοράς, καθώς και τη δέσμευση, την κατάσχεση, τη δήμευση και την επιστροφή προϊόντων αξιόποινων πράξεων.

Περιλαμβάνει κανόνες για την παρεμπόδιση και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και κανόνες για τη λογιστική στον ιδιωτικό τομέα και για τη διαφάνεια και την ισότητα πρόσβασης όλων των υποψήφιων δημόσιων συμβάσεων προμηθειών και παροχής υπηρεσιών.

Πρόληψη της διαφθοράς

Η σύμβαση προβλέπει μια σειρά κανόνων για την πρόληψη της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

• εφαρμογή προληπτικών πολιτικών και πρακτικών και συγκρότηση οργάνων για αυτό τον σκοπό,
• εφαρμογή κωδίκων δεοντολογίας των δημόσιων υπαλλήλων,
• καθορισμός αντικειμενικών κριτηρίων για την πρόσληψη και την προαγωγή των δημόσιων υπαλλήλων,
• κανόνες περί συνάψεως δημόσιων συμβάσεων.

Επίσης, συνιστά:

• την προώθηση της διαφάνειας και της υποχρέωσης λογοδοσίας στο πλαίσιο της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και στον ιδιωτικό τομέα,
• την εφαρμογή αυστηρότερων κανόνων λογιστικής και ελέγχου,
• την εφαρμογή κανόνων για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του δικαστικού σώματος.

Δίωξη

Η σύμβαση συνιστά τη στοιχειοθέτηση ορισμένων ποινικών αδικημάτων, μεταξύ των οποίων:

• διαφθορά ημεδαπών ή αλλοδαπών δημόσιων υπαλλήλων και υπαλλήλων δημόσιων διεθνών οργανισμών,
• υπεξαίρεση, κατάχρηση ή άλλη παρακράτηση δημόσιας ή ιδιωτικής ιδιοκτησίας από δημόσιο υπάλληλο,
• αθέμιτη άσκηση επιρροής (όταν ένα πρόσωπο με επιρροή σε άλλα άτομα παρέχει αυτή την επιρροή με αντάλλαγμα την καταβολή χρημάτων από ένα πρόσωπο που ζητεί την επιρροή),
• κατάχρηση καθηκόντων και παράνομος πλουτισμός*.

Στον ιδιωτικό τομέα, απαιτεί τη στοιχειοθέτηση των εξής αξιόποινων πράξεων:

• υπεξαίρεση,
• διαφθορά,
• νομιμοποίηση προσόδων που προκύπτουν από παράνομες δραστηριότητες,
• αποδοχή κλοπιμαίων,
• παρεμπόδιση του έργου της δικαιοσύνης,
• απόπειρα υπεξαίρεσης ή δωροδοκίας και συμμετοχή σε αυτές.

Η σύμβαση συνιστά επίσης τη λήψη περαιτέρω νομικών και διοικητικών μέτρων, μεταξύ των οποίων:

• τη διασφάλιση της ευθύνης των εταιρειών,
• τη δυνατότητα επιβολής δέσμευσης, δήμευσης και κατάσχεσης,
• την προστασία των μαρτύρων, των εμπειρογνωμόνων και των θυμάτων,
• την προστασία των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη σύνταξη εκθέσεων,
• τη διασφάλιση ότι οι εταιρείες ή τα πρόσωπα που έχουν υποστεί ζημία ως αποτέλεσμα πράξης διαφθοράς έχουν το δικαίωμα να κινήσουν δικαστικές διαδικασίες, ώστε να αξιώσουν αποζημίωση,
• την ενθάρρυνση της συνεργασίας με τις αρχές επιβολής του νόμου.

Ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων

Η σύμβαση προσδιορίζει μέτρα για την άμεση ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων και καθορίζει τον τρόπο εφαρμογής της εν λόγω ανάκτησης μέσω της διεθνούς συνεργασίας για τη δήμευση. Επίσης, περιλαμβάνει κανόνες σχετικά με τον τρόπο επιστροφής των περιουσιακών στοιχείων.

Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης

Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) ευθύνεται για τη διερεύνηση των ζητημάτων αυτών, στον βαθμό που ισχύουν για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Η OLAF διερευνά περιπτώσεις απάτης εις βάρος του προϋπολογισμού της ΕΕ, διαφθοράς και σοβαρών παραπτωμάτων στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Χαράσσει επίσης την πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;

Εφαρμόζεται από τις 25 Σεπτεμβρίου 2008.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στα εξής:

• Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και την Πρόληψη της Εγκληματικότητας
• OLAF

ΒΑΣΙΚΟΣ ΟΡΟΣ

* Παράνομος πλουτισμός: όταν ένα πρόσωπο επωφελείται σε βάρος ενός άλλου ατόμου χωρίς να προσφέρει αντάλλαγμα ίσης αξίας.

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 2008/801/ΕΚ του Συμβουλίου, της 25ης Σεπτεμβρίου 2008, για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς (ΕΕ L 287 της 29.10.2008, σ. 1-110)

τελευταία ενημέρωση 21.04.2016