Συντονισμός των διαδικασιών ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας

Η παρούσα πρόταση οδηγίας αποσκοπεί στη θέσπιση νέου ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων ευαίσθητων προμηθειών, έργων και υπηρεσιών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας. Περιλαμβάνει ρυθμίσεις με στόχο την αύξηση της ευελιξίας για τις αναθέτουσες αρχές και την κατοχύρωση της ασφάλειας των πληροφοριών και του εφοδιασμού.

ΠΡΟΤΑΣΗ

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Δεκεμβρίου 2007, για το συντονισμό των διαδικασιών σύναψης ορισμένων δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και παροχής υπηρεσιών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η παρούσα οδηγία αποσκοπεί στη θέσπιση νέου ευρωπαϊκού νομοθετικού πλαισίου για την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων ευαίσθητων προμηθειών, έργων και υπηρεσιών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας.

Στον συγκεκριμένο τομέα, τρέχουσα οδηγία εφαρμόζεται σπανίως από τα κράτη μέλη, με το πρόσχημα ότι η οδηγία προβλέπει εξαιρέσεις για τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας. Κατά συνέπεια, το μεγαλύτερο μέρος του αμυντικού εξοπλισμού αγοράζεται βάσει ασυντόνιστων εθνικών κανόνων και διαδικασιών σύναψης συμβάσεων. Η νομική αυτή ετερογένεια ανοίγει το δρόμο για τη μη τήρηση των αρχών της συνθήκης (διαφάνεια, απαγόρευση των διακρίσεων και ίση μεταχείριση) και αποτελεί εμπόδιο για τη δημιουργία ευρωπαϊκής αγοράς αμυντικού εξοπλισμού.

Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προτείνουν να περιορισθεί το πεδίο εφαρμογής των εξαιρέσεων που προβλέπονται για τους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, έτσι ώστε να καλύπτει μόνο εξαιρετικές περιπτώσεις. Πιο συγκεκριμένα, επιθυμούν την καθιέρωση ενός νέου νομικού καθεστώτος το οποίο να είναι προσαρμοσμένο στις ιδιαιτερότητες του εν λόγω τομέα, στον οποίον η ανάθεση δημόσιων συμβάσεων υπόκειται σε ιδιαίτερα μέτρα προφύλαξης.

Πεδίο εφαρμογής

Η οδηγία εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις οι οποίες έχουν ως αντικείμενο: την προμήθεια όπλων, πυρομαχικών ή/και πολεμικού υλικού, την προμήθεια μερών, επιμέρους στοιχείων ή/και συναρμολογημένων τμημάτων τέτοιου υλικού, καθώς και συναφή έργα, υπηρεσίες και προμήθειες. Η οδηγία εφαρμόζεται, συγκεκριμένα, στις δημόσιες συμβάσεις των οποίων η εκτιμώμενη αξία χωρίς τον ΦΠΑ είναι τουλάχιστον 137.000 ευρώ, 211.000 ευρώ ή 5.278.000 (αναλόγως της περιπτώσεως).

Αντιθέτως, η οδηγία δεν εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις που διέπονται από διαφορετικούς κανόνες δυνάμει διεθνούς συμφωνίας ή από ειδική διαδικασία διεθνούς οργανισμού, ούτε στις δημόσιες συμβάσεις που έχουν συναφθεί σε τρίτη χώρα με σκοπό την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων, τη διεξαγωγή ή την υποστήριξη στρατιωτικής επιχείρησης εκτός του εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Προτεινόμενα μέτρα

Η οδηγία περιλαμβάνει ρυθμίσεις με στόχο την αύξηση της ευελιξίας για τις αναθέτουσες αρχές και την κατοχύρωση της ασφάλειας των πληροφοριών και του εφοδιασμού. Για τον σκοπό αυτό, προτείνονται τρεις νομικές δυνατότητες: η χωρίς αιτιολόγηση έγκριση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης με δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού και η προσφυγή σε κλειστή διαδικασία ή σε ανταγωνιστικό διάλογο.

Η οδηγία επιδιώκει ακόμη τη θέσπιση διατάξεων για την ασφάλεια του εφοδιασμού, με την εφαρμογή ειδικών διατάξεων, τόσο σε επίπεδο συμβατικών απαιτήσεων όσο και από άποψη κριτηρίων επιλογής των υποψηφίων. Τέλος, περιλαμβάνει διάταξη με στόχο την κατοχύρωση της ασφάλειας των πληροφοριών και προς τούτο επιβάλλει τη λήψη μέτρων διασφάλισης, τόσο στο επίπεδο της ίδιας της διαδικασίας ανάθεσης, όσο και σε επίπεδο κριτηρίων επιλογής των υποψηφίων και συμβατικών απαιτήσεων των αναθετουσών αρχών.

Διαδικασίες και ανταγωνιστικός διάλογος

Για τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης με δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, οι αναθέτουσες αρχές διαπραγματεύονται τις προσφορές με τους προσφέροντες προκειμένου να τις προσαρμόζουν στις απαιτήσεις και να εντοπίζουν την καλύτερη προσφορά. Η διαδικασία αυτή είναι δυνατό να διεξάγεται σε διαδοχικές φάσεις ούτως ώστε να μειώνεται ο αριθμός των προς διαπραγμάτευση προσφορών. Η προσφυγή σε διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού είναι επίσης δυνατή στις ειδικές περιπτώσεις που καθορίζονται στην παρούσα οδηγία.

Σε ό,τι αφορά την κλειστή διαδικασία, σε αυτήν μπορεί να μετάσχει οποιοσδήποτε οικονομικός φορέας υπό την προϋπόθεση ότι προσεκλήθη από την αναθέτουσα αρχή να υποβάλει προσφορά.

Σε περίπτωση σύναψης συμφωνίας-πλαισίου, οι αναθέτουσες αρχές ακολουθούν τους διαδικαστικούς κανόνες σε όλα τα στάδια έως την ανάθεση των συμβάσεων που βασίζονται στην εκάστοτε συμφωνία-πλαίσιο.

Τέλος, αν η αναθέτουσα αρχή κρίνει ότι η χρησιμοποίηση κάποιας από τις προαναφερθείσες διαδικασίες δεν θα παράσχει τη δυνατότητα ανάθεσης της σύμβασης, μπορεί να προσφύγει σε ανταγωνιστικό διάλογο με τους υποψηφίους, προκειμένου να επιλέξει τις καλύτερες και πιο συμφέρουσες οικονομικά προσφορές.

Ασφάλεια του εφοδιασμού και των πληροφοριών

Προκειμένου να κατοχυρώνεται η ασφάλεια του εφοδιασμού, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να απαιτήσει από τον προσφέροντα να περιλαμβάνει η προσφορά του τα ακόλουθα στοιχεία:

• απόδειξη ότι θα είναι σε θέση να τηρήσει τις σχετικές με τη σύμβαση υποχρεώσεις όσον αφορά την εξαγωγή, τη μεταφορά και τη διαμετακόμιση των εμπορευμάτων·
• απόδειξη ότι η οργάνωση και η οριοθέτηση της αλυσίδας εφοδιασμού του προσφέροντος θα του παράσχουν τη δυνατότητα να τηρήσει τις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής·
• δέσμευση ότι θα αντιμετωπίσει τις αυξημένες ενδεχομένως ανάγκες της αναθέτουσας αρχής συνεπεία καταστάσεως επείγουσας ανάγκης, κρίσης ή ένοπλης σύγκρουσης·
• δέσμευση των εθνικών αρχών της χώρας του ότι δεν θα εμποδίσουν την ικανοποίηση των ενδεχομένως αυξημένων αναγκών οι οποίες θα προέκυπταν συνεπεία καταστάσεως επείγουσας ανάγκης, κρίσης ή ένοπλης σύγκρουσης·
• δέσμευση ότι θα διασφαλιστούν ο εκσυγχρονισμός και οι προσαρμογές των προμηθειών που αποτελούν το αντικείμενο της σύμβασης·
• δέσμευση ότι θα ενημερώνει σχετικά με κάθε μεταβολή που επέρχεται στην οργάνωσή του ή στη βιομηχανική στρατηγική του η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τις υποχρεώσεις του έναντι της αναθέτουσας αρχής.

Προκειμένου να κατοχυρώνεται η ασφάλεια των πληροφοριών, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να απαιτήσει από τον προσφέροντα να περιλαμβάνει η προσφορά του τα ακόλουθα στοιχεία:

• απόδειξη ότι οι υπεργολάβοι του είναι ικανοί να προστατεύουν την εμπιστευτικότητα των παρεχόμενων ευαίσθητων πληροφοριών·
• δέσμευση να προσκομίσει τα ίδια αποδεικτικά στοιχεία για νέους υπεργολάβους που θα προβλεφθούν κατά την υλοποίηση της σύμβασης·
• δέσμευση να τηρήσει το απόρρητο των ευαίσθητων πληροφοριών καθ’ όλη τη διάρκεια της εκτέλεσης της σύμβασης και μετά την καταγγελία ή τη λήξη της σύμβασης.

Οι ανταλλαγές πληροφοριών πραγματοποιούνται κατά τρόπο που να διασφαλίζει την ακεραιότητα των δεδομένων και το απόρρητο των προσφορών.

Κριτήρια επιλογής

Οι αναθέτουσες αρχές προσδιορίζουν τα αντικειμενικά και επί ίσοις όροις κριτήρια που σκοπεύουν να εφαρμόσουν, καθώς και τον ελάχιστο αριθμό υποψηφίων που σκοπεύουν να προσκαλέσουν.

Αποκλείεται κάθε υποψήφιος ή προσφέρων που έχει καταδικαστεί για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, δωροδοκία, απάτη ή τρομοκρατία. Το ίδιο ισχύει για κάθε οικονομικό φορέα που:

• τελεί υπό πτώχευση, εκκαθάριση, παύση δραστηριοτήτων, αναγκαστική διαχείριση ή πτωχευτικό συμβιβασμό·
• έχει καταδικασθεί για αδίκημα σχετικό με την επαγγελματική του διαγωγή·
• έχει υποπέσει σε βαρύ παράπτωμα, π.χ. έχει παραβεί την υποχρέωση ασφάλειας των πληροφοριών στο πλαίσιο προηγούμενης δημόσιας σύμβασης·
• δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του (καταβολή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, φόρων και τελών)·
• έχει κριθεί ένοχος ψευδών δηλώσεων.

Λεπτομέρειες εφαρμογής

Η αναθέτουσα αρχή προσδιορίζει το δικό της «προφίλ αγοραστή» σε προκαταρκτική προκήρυξη, που δημοσιεύεται είτε από την Επιτροπή είτε από την ίδια την αναθέτουσα αρχή.

Οι αναθέτουσες αρχές παραπέμπουν σε συστήματα εξασφάλισης της ποιότητας βασιζόμενα στα πρότυπα της ΕΕ, στο ευρωπαϊκό σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης και ελέγχου (EMAS) και στα ευρωπαϊκά ή διεθνή πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης.

Με σκοπό την αξιολόγηση της εφαρμογής της οδηγίας, τα κράτη μέλη παρέχουν στην Επιτροπή στατιστικά δεδομένα για τις ανατεθείσες συμβάσεις προ της 13ης Οκτωβρίου εκάστου έτους.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 23.04.2008