Σύστημα «Eurodac»

Ο στόχος του παρόντος κανονισμού είναι η δημιουργία ενός συστήματος σύγκρισης δακτυλικών αποτυπωμάτων των αιτούντων άσυλο και ορισμένων κατηγοριών παράνομων μεταναστών. Θα διευκολύνει την εφαρμογή του κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ», ο οποίος παρέχει τη δυνατότητα προσδιορισμού της χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που είναι αρμόδια για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός αριθ. 2725/2000 του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2000 σχετικά με τη θέσπιση του «Eurodac» για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή της σύμβασης του Δουβλίνου.

ΣΥΝΟΨΗ

Το σύστημα Eurodac παρέχει στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) τη δυνατότητα να βοηθάνε στην ταυτοποίηση των αιτούντων άσυλο, καθώς και των ατόμων που έχουν συλληφθεί για παράνομη διέλευση των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. Μέσω της σύγκρισης των δακτυλικών αποτυπωμάτων, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να προσδιορίσουν κατά πόσον ο αιτών άσυλο ή ο αλλοδαπός υπήκοος που βρίσκεται παράνομα σε μία χώρα της ΕΕ έχει ήδη υποβάλει αίτηση σε άλλη χώρα της ΕΕ, ή εάν ο αιτών άσυλο έχει εισέλθει παράνομα στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το σύστημα αυτό αποτελείται από μια κεντρική μονάδα την οποία διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων με δακτυλικά αποτυπώματα και ηλεκτρονικά μέσα διαβίβασης μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της κεντρικής βάσης δεδομένων.

Πέραν των δακτυλικών αποτυπωμάτων, τα δεδομένα που διαβιβάζουν οι χώρες της ΕΕ περιλαμβάνουν :

• τη χώρα καταγωγής της ΕΕ·
• το φύλο του ατόμου·
• τον τόπο και την ημερομηνία υποβολής αίτησης ασύλου ή σύλληψης του ατόμου·
• τον αριθμό αναφοράς·
• την ημερομηνία κατά την οποία έγινε η λήψη των δακτυλικών αποτυπωμάτων·
• την ημερομηνία διαβίβασης των στοιχείων στην κεντρική μονάδα.

Τα στοιχεία αυτά καταγράφονται για κάθε άτομο ηλικίας τουλάχιστον 14 ετών και αποστέλλονται στην κεντρική μονάδα μέσω εθνικών σημείων πρόσβασης.

Για τους αιτούντες άσυλο, τα στοιχεία διατηρούνται για 10 χρόνια, εκτός αν το άτομο λάβει την ιθαγένεια χώρας της ΕΕ, οπότε τα στοιχεία του πρέπει να διαγράφονται αμέσως μετά την απόκτηση της ιθαγένειας. Για τους αλλοδαπούς υπηκόους οι οποίοι συλλαμβάνονται για παράνομη διέλευση των εξωτερικών συνόρων, τα στοιχεία διατηρούνται δύο έτη από την ημερομηνία λήψης των δακτυλικών αποτυπωμάτων. Τα στοιχεία σβήνονται αμέσως, πριν από τη λήξη των δύο ετών, εάν ο αλλοδαπός:

• έχει αποκτήσει άδεια διαμονής·
• έχει εγκαταλείψει το έδαφος της Ένωσης·
• έχει αποκτήσει την υπηκοότητα χώρας της ΕΕ.

Για τους αλλοδαπούς υπηκόους που βρίσκονται παράνομα σε χώρα της ΕΕ, υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης των δακτυλικών τους αποτυπωμάτων με εκείνα που βρίσκονται στην κεντρική βάση δεδομένων, ώστε να διαπιστωθεί εάν το άτομο δεν έχει υποβάλει αίτηση παροχής ασύλου σε άλλη χώρα της ΕΕ. Τα δακτυλικά αυτά αποτυπώματα, όταν διαβιβασθούν για σύγκριση, δεν διατηρούνται πλέον στο Eurodac.

Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, οι χώρες της ΕΕ που αποστέλλουν δεδομένα στο Eurodac πρέπει να διασφαλίζουν τη νόμιμη καταγραφή των δακτυλικών αποτυπωμάτων καθώς και τη νομιμότητα κάθε πράξης που αφορά την επεξεργασία, τη διαβίβαση, τη διατήρηση ή την απαλοιφή των δεδομένων. Η Επιτροπή φροντίζει για την ορθή εφαρμογή του παρόντος κανονισμού από την κεντρική μονάδα και λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο για να εγγυηθεί την ασφάλειά της. Επιπλέον, η Επιτροπή οφείλει να ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για τα μέτρα που έλαβε.

Οι δραστηριότητες των χωρών της ΕΕ όσον αφορά την επεξεργασία δεδομένων ελέγχονται από τις εθνικές αρχές ελέγχου, ενώ οι ανάλογες δραστηριότητες της Επιτροπής ελέγχονται από τον ευρωπαίο επόπτη προστασίας δεδομένων (ΕΕΠΔ).

Πέραν των χωρών της ΕΕ, ο κανονισμός εφαρμόζεται από χώρες οι οποίες (δυνάμει διεθνών συμφωνιών) εφαρμόζουν τον κανονισμό «Δουβλίνο ΙΙ», ήτοι από την Ισλανδία, την Νορβηγία και την Ελβετία.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 407/2002 του Συμβουλίου της 28ης Φεβρουαρίου 2002 που θεσπίζει ορισμένους κανόνες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2725/2000 σχετικά με τη θέσπιση του «Eurodac» για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή της σύμβασης του Δουβλίνου [Επίσημη Εφημερίδα L 62 της 5.3.2002]. Σύμφωνα με το άρθρο 22 του κανονισμού «Eurodac», το Συμβούλιο θέσπισε ορισμένες διατάξεις για να εξασφαλιστεί η διαβίβαση και η σύγκριση των δακτυλικών αποτυπωμάτων καθώς και ο καθορισμός των καθηκόντων της κεντρικής μονάδας. Η κεντρική μονάδα καθορίζει τους τεχνικούς τρόπους διαβίβασης των αποτυπωμάτων με ηλεκτρονικά μέσα. Ένας αριθμός αναφοράς επιτρέπει να αποδοθούν τα αποτυπώματα σε συγκεκριμένο πρόσωπο και να καθοριστεί η χώρα της ΕΕ που διαβίβασε τα δεδομένα. Ο αριθμός αυτός αποτελείται από ένα ή περισσότερα γράμματα και έναν κωδικό. Για να γίνει η αντιπαραβολή των αποτυπωμάτων, οι χώρες της ΕΕ εγγυώνται «κατάλληλη ποιότητα» της διαβίβασης. Αν χρειαστεί, η κεντρική μονάδα καθορίζει τα στοιχεία που αποτελούν κατάλληλο επίπεδο ποιότητας.

Κατά κανόνα, η κεντρική μονάδα χειρίζεται τις αιτήσεις αντιπαραβολής εντός 24 ωρών (εκτός από περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης) ακολουθώντας τη σειρά με την οποία της υποβάλλονται οι αιτήσεις.

Συμφωνίες

Απόφαση του Συμβουλίου 2008/147/ΕΚ, της 28ης Ιανουαρίου 2008 , για τη σύναψη εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τα κριτήρια και τους μηχανισμούς για τον προσδιορισμό του κράτους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ελβετία [Επίσημη Εφημερίδα L 53 της 27.2.2008]. Με τη συμφωνία αυτή, οι διατάξεις των κανονισμών Δουβλίνο και Eurodac, καθώς και των σχετικών κανονισμών εφαρμογής, ισχύουν για την Ελβετία στις σχέσεις της με τις χώρες της ΕΕ. Η συμφωνία, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαρτίου 2008, προβλέπει δικαιώματα και υποχρεώσεις μεταξύ της Ελβετίας και των χωρών της ΕΕ ως προς τους κανονισμούς αυτούς. Σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεώσεων, η συμφωνία μπορεί να ανασταλεί ή να καταγγελθεί. Συστήνεται μεικτή επιτροπή που αποτελείται από εκπροσώπους της Ελβετίας και των χωρών της ΕΕ για να εξετάσει την υλοποίηση και την πρακτική εφαρμογή των διατάξεων του κεκτημένου Δουβλίνο/Eurodac. Η ανταλλαγή επιστολών που επισυνάπτονται στη συμφωνία προβλέπει τη διοργάνωση κοινών συσκέψεων των μεικτών επιτροπών, αφ’ενός μεταξύ της ΕΕ και της Ισλανδίας και της Νορβηγίας (βλέπε παρακάτω), και αφ’ετέρου μεταξύ της ΕΕ και της Ελβετίας.

Απόφαση του Συμβουλίου 2006/188/ΕΚ, της 21ης Φεβρουαρίου 2006 , σχετικά με τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του Βασιλείου της Δανίας, για την επέκταση στη Δανία των διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2725/2000 σχετικά με τη θέσπιση του Eurodac για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή της σύμβασης του Δουβλίνου [Επίσημη Εφημερίδα L 66 της 8.3.2006].

Απόφαση του Συμβουλίου 2001/258/ΕΚ, της 15ης Μαρτίου 2001, για τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της Δημοκρατίας της Ισλανδίας και του Βασιλείου της Νορβηγίας για τα κριτήρια και τους μηχανισμούς καθορισμού του κράτους που είναι αρμόδιο για την εξέταση αίτησης παροχής ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ισλανδία ή τη Νορβηγία [Επίσημη Εφημερίδα L 93 της 3.4.2001].

Εκθέσεις

Έκθεση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 2ας Αυγούστου 2010 - Ετήσια έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες της κεντρικής μονάδας του EURODAC κατά το 2009 [COM(2010) 415 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η έβδομη αυτή ετήσια έκθεση για την κεντρική μονάδα του Eurodac παρουσιάζει τη διαχείριση και την αποδοτικότητα του συστήματος το 2009, αξιολογώντας το αποτέλεσμα, τη σχέση κόστους/ αποτελεσματικότητας και την ποιότητα των υπηρεσιών του.

Όσον αφορά στη διαχείριση του συστήματος, το σύστημα Eurodac αναβαθμίζεται, μίας και ο όγκος των δεδομένων διαρκώς αυξάνεται και η τεχνική πλατφόρμα καθίσταται παρωχημένη, καθώς και λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα της εξέλιξης του όγκου των συναλλαγών.

Στα παραρτήματά της, η έκθεση περιέχει στατιστικά δεδομένα σχετικά με τις υποβληθείσες αιτήσεις ασύλου (κατηγορία 1), τις συλλήψεις ατόμων για παράνομη διέλευση εξωτερικού συνόρου της Ένωσης (« κατηγορία 2 ») και τα άτομα που διαπιστώθηκε ότι διαμένουν παράνομα στην επικράτεια χώρας της ΕΕ (κατηγορία 3). Ενώ οι συναλλαγές δεδομένων τόσο της κατηγορίας 1 όσο και της κατηγορίας 3 συνέχισαν να έχουν την αυξητική τάση των περασμένων ετών, οι συναλλαγές δεδομένων της κατηγορίας 2 μειώθηκε εντυπωσιακά.

Σε γενικές γραμμές, η ταχύτητα, τα αποτελέσματα, η ασφάλεια και το κόστος-αποδοτικότητα της κεντρικής μονάδας θεωρήθηκαν ικανοποιητικά, ωστόσο οι καθυστερήσεις στη διαβίβαση δεδομένων εξακολουθεί να προβληματίζει.

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 25ης Σεπτεμβρίου 2009 - Ετήσια έκθεση στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες της κεντρικής μονάδας του EURODAC κατά το 2008 [COM(2009) 494 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 26ης Ιανουαρίου 2009 - Ετήσια έκθεση στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες της κεντρικής μονάδας του EURODAC κατά το 2007 [COM(2009) 13 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής της 11ης Σεπτεμβρίου 2007 – Ετήσια έκθεση στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες της κεντρικής μονάδας του EURODAC το 2006 [SEC(2007) 1184 τελικό – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την αξιολόγηση του συστήματος του Δουβλίνου [ COM(2007) 299 τελικό – Επίσημη Εφημερίδα C 191 της 17.8.2007]. Η Επιτροπή εκτιμά ότι οι στόχοι του συστήματος του Δουβλίνου (κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙ» και κανονισμός «Eurodac») έχουν γενικά υλοποιηθεί. Προσθέτει ότι προβλήματα υπάρχουν ακόμη τόσο στο επίπεδο της πρακτικής εφαρμογής όσο και στο επίπεδο της αποτελεσματικότητας του συστήματος. Ενώπιον αυτής της κατάστασης, η Επιτροπή προτείνει την τροποποίηση και των δύο κανονισμών.

Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής – Τρίτη ετήσια έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες της κεντρικής μονάδας του Eurodac [SEC(2006) 1170 – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής – Δεύτερη ετήσια έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες της κεντρικής μονάδας του Eurodac [SEC(2005) 839 – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής – Πρώτη ετήσια έκθεση σχετικά με τις δραστηριότητες της κεντρικής μονάδας του Eurodac [SEC(2004) 557 – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 11.08.2010