Μάλτα

1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Έκθεση της Επιτροπής [COM(1998) 69 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(1999) 508 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2000) 708 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2001) 700 τελικό - SEC(2001) 1751 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2002) 700 τελικό - SEC(2002) 1407 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Έκθεση της Επιτροπής [COM(2003) 675 τελικό - SEC(2003) 1206 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]

2) ΣΥΝΟΨΗ

Η Μάλτα πρέπει να επιλύσει ειδικά προβλήματα για να προσαρμόσει τη νομοθεσία της σε θέματα ενέργειας προς το κοινοτικό κεκτημένο. Ωστόσο πρέπει επίσης να προσαρμόσει το μεγαλύτερο μέρος των υπαρχόντων κοινοτικών προτύπων επί του θέματος. Εξάλλου, πρέπει να καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την αναδιάταξη των δομών και των θεσμικών δυνατοτήτων της κατά τρόπο ώστε να διαχωρίσει τις λειτουργίες χάραξης της πολιτικής κανονιστικών δράσεων και να ενισχύσει τις δυνατότητές της για εφαρμογή του κεκτημένου.

Στο χρονικό διάστημα μεταξύ Φεβρουαρίου 1999 και Φεβρουαρίου 2001, η Μάλτα δεν εξέδωσε κανένα νέο νόμο στον εν λόγω τομέα. Η Μάλτα όφειλε ακόμη να θεσπίσει το ουσιαστικό μέρος του κεκτημένου στον τομέα της ενέργειας, το οποίο περιλαμβάνει κυρίως νομοθεσία σχετική με την εσωτερική αγορά ενέργειας (οδηγίες για το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια), την προπαρασκευή για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ιδίως με τη σύσταση αποθεμάτων πετρελαίου, καθώς και μια πολιτική για την ενεργειακή απόδοση.

Στην έκθεση του Νοεμβρίου 2000 διαπιστωνόταν ότι δεν σημειώθηκε καμία σημαντική εξέλιξη στον τομέα. Συνολικά, η Μάλτα έπρεπε ακόμη να μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος του ενεργειακού κεκτημένου.

Στην έκθεση του Νοεμβρίου 2001, η Επιτροπή έκρινε ότι η Μάλτα είχε σημειώσει σημαντική πρόοδο στον ενεργειακό τομέα. Η θέσπιση, τον Ιανουάριο του 2001, του νόμου για τη σύσταση Αρχής Διαχείρισης Πόρων της Μάλτας ήταν ένα σημαντικό βήμα διότι ο εν λόγω νόμος αποτελούσε τη βάση για την ευθυγράμμιση με το κοινοτικό κεκτημένο στον εν λόγω τομέα. Η προετοιμασία της εσωτερικής αγοράς ενέργειας είχε σημειώσει πρόοδο. Μολαταύτα, η Μάλτα έπρεπε να εξακολουθήσει να δίνει προσοχή στον εν λόγω τομέα και κυρίως να θέσει τέλος στα μονοπώλια που υπήρχαν ακόμη σε ορισμένους επιμέρους τομείς. Είχε σημειωθεί μικρή πρόοδος στον σημαντικό ωστόσο τομέα της ασφάλειας του εφοδιασμού.

Η έκθεση του Οκτωβρίου 2002 διαπιστώνει ότι η Μάλτα έχει επιτύχει σημαντικά βήματα προόδου. Θα πρέπει ωστόσο να εστιάσει τις προσπάθειές της στην πλήρη μεταφορά στο εθνικό της δίκαιο της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια και του υπόλοιπου κεκτημένου όσον αφορά την ενεργειακή αποδοτικότητα, καθώς και στην προοδευτική αύξηση των πετρελαϊκών της αποθεμάτων.

Στην έκθεση του 2003 διαπιστώνεται ότι η Μάλτα πρέπει να αυξήσει προοδευτικά τα πετρελαϊκά της αποθέματα σύμφωνα με το πρόγραμμα που συμφωνήθηκε κατά τις διαπραγματεύσεις για την προσχώρηση και να ετοιμασθεί να εφαρμόσει την οδηγία για την ηλεκτρική ενέργεια. Η Μάλτα θα πρέπει επίσης να ολοκληρώσει την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της θεσπίζοντας τις διατάξεις εφαρμογής τις σχετικές με το κεκτημένο του 2002 σε θέματα ενεργειακής απόδοσης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ

Τα θεμελιώδη στοιχεία του κοινοτικού κεκτημένου στον τομέα την ενέργειας αποτελούνται από τις διατάξεις της συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το παράγωγο δίκαιο που αναφέρονται ιδιαίτερα στον ανταγωνισμό και στις κρατικές ενισχύσεις, στην εσωτερική αγορά της ενέργειας - ιδίως μάλιστα οι οδηγίες που αφορούν την ηλεκτρική ενέργεια, τη διαφάνεια των τιμών, τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, τους υδρογονάνθρακες, τη χορήγηση αδειών, τα μέτρα επείγουσας παρέμβασης και, πρωτίστως τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με τα αποθέματα ασφαλείας κ.λπ.- στην πυρηνική ενέργεια καθώς και στην ενεργειακή αποδοτικότητα και στους κανόνες σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.

Το κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας συνίσταται σήμερα σε ένα πλαίσιο κανονιστικών και πολιτικών μέτρων που περιλαμβάνουν διεθνείς συμφωνίες. Το κεκτημένο καλύπτει τώρα ζητήματα υγείας και ασφάλειας (ιδίως την προστασία από τις ακτινοβολίες), ασφαλούς λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών, τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων, τις επενδύσεις, την προώθηση της έρευνας, τη δημιουργία κοινής πυρηνικής αγοράς, τον εφοδιασμό, τον έλεγχο ασφαλείας και τις διεθνείς σχέσεις.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η Μάλτα δεν διαθέτει ίδιες ενεργειακές πηγές και εξαρτάται από εισαγωγές καυσίμων. Οι πρωτογενείς ενεργειακές της ανάγκες καλύπτονται από το αργό πετρέλαιο και από προϊόντα πετρελαίου. Ωστόσο, δεν υπάρχουν διυλιστήρια στη Μάλτα. Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, το ηλεκτρικό δίκτυο της Μάλτας είναι απομονωμένο δίκτυο σε σχέση με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ.

Μετά από την τελευταία ετήσια έκθεση, η Μάλτα πέτυχε ένα σχετικά προηγμένο επίπεδο ευθυγράμμισης με το ενεργειακό κεκτημένο, αλλά πρέπει να συνεχίσει να καταβάλει προσπάθειες για να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωσή της, κυρίως όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ενεργειακή απόδοση. Επιπλέον, η Μάλτα πρέπει ακόμη να καθορίσει οριστικά την εθνική της ενεργειακή στρατηγική. Η Μάλτα επικύρωσε το Χάρτη Ενέργειας και το πρωτόκολλό του.

Σε θέματα ανταγωνισμού και εσωτερικής αγοράς ενέργειας, η Μάλτα θέσπισε μια πρώτη σειρά μέτρων για να ευθυγραμμιστεί με το κεκτημένο. Η σύσταση, τον Φεβρουάριο του 2001, της Αρχής Διαχείρισης Πόρων, αποτελεί σημαντικό μέτρο. Η εν λόγω Αρχή είναι ανεξάρτητη, είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση του ενεργειακού τομέα και έχει επίσης την ευθύνη της ενεργειακής πολιτικής. Το νησί πρέπει ειδικότερα να καταβάλει προσπάθειες προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή το νόμο σχετικά με την Αρχή Διαχείρισης και να αναδιαρθρώσει το μονοπώλιο το οποίο έχει η Enemalta στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Δεν υπάρχει αγορά φυσικού αερίου, ούτε στερεών καυσίμων στη Μάλτα.

Όσον αφορά την ασφάλεια του εφοδιασμού, το 2002 η Μάλτα θέσπισε μια σειρά κανονισμών με στόχο την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της με το κεκτημένο σε ό,τι αφορά τα αποθέματα πετρελαίου και τη διαχείριση των κρίσεων εφοδιασμού με πετρέλαιο. Η διοικητική ικανότητα της διαχειριστικής αρχής των πόρων της Μάλτας έχει συσταθεί αλλά πρέπει να επιβεβαιωθεί περισσότερο στις αρμοδιότητές της.

Η Μάλτα πρέπει ακόμη να ολοκληρώσει την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της με το κεκτημένο σχετικά με την ενεργειακή απόδοση. Η μαλτέζικη κυβέρνηση θέσπισε τον Φεβρουάριο του 2001 το νόμο για την ασφάλεια των προϊόντων προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με το κεκτημένο, κυρίως όσον αφορά τους κανόνες σήμανσης και απόδοσης στον τομέα της ενέργειας. Θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η χρήση των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας: εκτός των φοροαπαλλαγών (ΦΠΑ) που παρέχονται για την ηλιακή ενέργεια, η Μάλτα δεν έθεσε σε εφαρμογή κανένα άλλο κίνητρο για να ευνοήσει την εξοικονόμηση ενέργειας και τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.

Όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα και την εσωτερική αγορά ενέργειας, η πρόοδος περιορίστηκε στη θέσπιση ενός κανονισμού που αποβλέπει στη ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της Μάλτας με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου. Το κοινοβούλιο της Μάλτας θέσπισε για την ηλεκτρική ενέργεια μια νομοθεσία-πλαίσιο και διατάξεις εφαρμογής ευθυγραμμισμένες με το κεκτημένο. Θα αρχίσουν να ισχύουν κατά την προσχώρηση. Ωστόσο, οι στρεβλώσεις τιμών που εξακολουθούν να υφίστανται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να απαλειφθούν.

Όσον αφορά την ενεργειακή αποδοτικότητα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η Μάλτα θέσπισε μια σειρά κανονισμών με στόχο την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της με το κοινοτικό κεκτημένο σε θέματα ενεργειακής αποδοτικότητας και σήμανσης. Οι διοικητικές δομές, των οποίων η κυριότερη είναι η αρχή διαχείρισης των πόρων της Μάλτας υφίστανται αλλά χρειάζονται ενίσχυση.

Η Μάλτα δεν χρησιμοποιεί πυρηνική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και δεν προβλέπει την ανάπτυξη αυτού του τρόπου παραγωγής στο μέλλον. Μολαταύτα, την αφορούν οι απαιτήσεις σχετικά με την πυρηνική ασφάλεια, διότι αναλαμβάνει άλλες δραστηριότητες στον πυρηνικό τομέα, όπως η διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων των δημοσίων επιχειρήσεων, ήτοι κυρίως της βιομηχανίας και του ιατρικού τομέα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί την πυρηνική ασφάλεια ως έναν σημαντικό τομέα κατά τη διαδικασία διεύρυνσης και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Συμβούλιο της Ένωσης εξέδωσε τον Ιούνιο του 2001 μια έκθεση για την πυρηνική ασφάλεια στο πλαίσιο της διεύρυνσης. Το Συμβούλιο κάνει γενικές συστάσεις που απευθύνονται σε όλες τις υποψήφιες χώρες σχετικά, μεταξύ άλλων, με τη διαχείριση αποβλήτων και την ανάγκη διασφάλισης της κατάλληλης κανονιστικής επιτήρησης, σύμφωνα με τις ορθές πρακτικές που ισχύουν στην ΕΕ. Η Μάλτα θα πρέπει να φροντίσει να εξασφαλίσει τη συμμόρφωσή της με τους κανόνες και τις διαδικασίες της Ευρατόμ, ειδικότερα όσον αφορά τον έλεγχο των διασφαλίσεων. Η Μάλτα έχει συνάψει συμφωνία ολοκληρωμένων διασφαλίσεων με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), αλλά δεν υπέγραψε ακόμη το πρωτόκολλο που συναρτάται στην εν λόγω συμφωνία.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 01.03.2004