Καταπολέμηση της βιοτρομοκρατίας (ανακοίνωση)

Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει τα προβλήματα που σχετίζονται με τις υγειονομικές πτυχές της δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της βιοτρομοκρατίας. Το έγγραφο παρουσιάζει την ισχύουσα κατάσταση, τα αποτελέσματα της προόδου που πραγματοποιήθηκε στον εν λόγω τομέα και τις προοπτικές μεταγενέστερων εργασιών.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Ιουνίου 2003 προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη συνεργασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την ετοιμότητα και την απόκρουση των επιθέσεων με βιολογικούς και χημικούς παράγοντες (υγειονομική ασφάλεια) [COM(2003) 320 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η παρούσα ανακοίνωση εντάσσεται στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των άνευ προηγουμένου τρομοκρατικών επιθέσεων που έπληξαν τις Ηνωμένες Πολιτείες τον Σεπτέμβριο του 2001. Οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς αρχές απάντησαν στο γεγονός αυτό εξετάζοντας τα διαθέσιμα μέσα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των απειλών, καθώς και για την απάλυνση των επιπτώσεων τέτοιων επιθέσεων. Επίσης επιχείρησαν να αναπτύξουν επαρκείς απαντήσεις σε έναν νέο τύπο απειλής, δηλαδή την εκούσια απελευθέρωση βιολογικών και χημικών παραγόντων.

Η παρούσα ανακοίνωση επικεντρώνεται στις υγειονομικές πτυχές της δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την καταπολέμηση της βιοτρομοκρατίας. Εξετάζει τα μέτρα που ελήφθησαν για την ενίσχυση της υγειονομικής άμυνας έναντι της εκούσιας απελευθέρωσης βιολογικών και χημικών παραγόντων. Υπογραμμίζει, επίσης, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο υγειονομικός τομέας όσον αφορά την ετοιμότητα και την αντίδραση.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΒΙΟΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΕ

Λίγο μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες επλήγησαν από ένα κύμα περιστατικών βιοτρομοκρατίας με τη χρήση σπόρων του βακίλου του άνθρακα. Οι τρομοκρατικές αυτές ενέργειες είχαν σημαντικές επιπτώσεις στην Ευρώπη. Οι υπηρεσίες προστασίας του πολίτη και ασφάλειας κινητοποιήθηκαν και τα συστήματα δημόσιας υγείας ήρθαν αντιμέτωπα με πολλές ταχυδρομικές επιστολές και δέματα που περιείχαν σκόνες για τις οποίες υπήρχε υποψία ότι είχαν μολυνθεί από το βάκιλο του άνθρακα. Μολονότι δεν εντοπίστηκε καμία βιοτρομοκρατική επίθεση με στόχο την Ευρώπη, οι ευρωπαϊκές χώρες δέχθηκαν μεγάλη πίεση στο βαθμό κατά τον οποίο υποχρεώθηκαν να εξασφαλίσουν ταχέως τα μέσα για την αντιμετώπιση αυτού του νέου είδους απειλής. Τον Ιανουάριο του 2003, ο εντοπισμός της παρουσίας ρισίν -τοξικής ουσίας εν δυνάμει θανατηφόρας- σε ένα κτήριο του Λονδίνου υπενθύμισε με βίαιο τρόπο στις υγειονομικές αρχές την επείγουσα ανάγκη εντατικοποίησης των προσπαθειών τους στον τομέα της καταπολέμησης της βιοτρομοκρατίας.

Η διεθνής κοινότητα και η ΕΕ αντέδρασαν στη νέα αυτή απειλή θεσπίζοντας τα ακόλουθα μέτρα:

• συμπεράσματα του Συμβουλίου «Υγεία» της 15ης Νοεμβρίου 2001: η βελγική προεδρία εξέδωσε συμπεράσματα τα οποία καλούν την Επιτροπή να καταρτίσει πρόγραμμα δράσης σχετικά με τη συνεργασία για την ετοιμότητα και την αντίδραση στις βιολογικές και χημικές απειλές·
• πρωτοβουλία της Οτάβας: στις 7 Νοεμβρίου 2002, στη συνεδρίαση της Οτάβας έλαβαν μέρος οι υπουργοί Υγείας των χωρών της ομάδας G7, καθώς και ο Μεξικανός υπουργός Υγείας και ο αρμόδιος επίτροπος για την υγεία και την προστασία των καταναλωτών. Οι συμμετέχοντες στην εν λόγω συνεδρίαση συμφώνησαν να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα σε παγκόσμια κλίμακα προκειμένου να ενισχυθεί η παρέμβαση στον τομέα της δημόσιας υγείας έναντι της απειλής διεθνούς βιολογικής, χημικής και ραδιοπυρηνικής τρομοκρατίας·
• αντίδραση της Επιτροπής: η Επιτροπή ξεκίνησε μια σειρά συντονισμένων δράσεων στους τομείς της προστασίας του πολίτη, της υγείας, των επιχειρήσεων (φαρμακευτικά προϊόντα), της έρευνας, των πυρηνικών, των μεταφορών και της ενέργειας. Οι δράσεις αυτές παρουσιάστηκαν στην ανακοίνωση με τίτλο «Πολιτική προστασία - Προληπτική κατάσταση επιφυλακής για ενδεχόμενα συμβάντα έκτακτης ανάγκης» (es de en fr), που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2001. Στις 20 Δεκεμβρίου 2002, το Συμβούλιο και η Επιτροπή ενέκριναν, επιπλέον, ένα κοινό πρόγραμμα με σκοπό τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την αξιολόγηση των χημικών, βιολογικών και ραδιοπυρηνικών κινδύνων, καθώς και στους τομείς της επιφυλακής, της παρέμβασης, της αποθήκευσης των μέσων και της έρευνας.

ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

Ετοιμότητα

Η απάλυνση των επιπτώσεων των εκούσιων απελευθερώσεων βιολογικών και χημικών παραγόντων απαιτεί την έγκαιρη ανίχνευση των συγκεκριμένων παραγόντων και τον εντοπισμό των περιπτώσεων ατόμων που έχουν προσβληθεί από αυτούς. Οι υγειονομικές αρχές και οργανισμοί έχουν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο σ' αυτό τον τομέα. Για το σκοπό αυτό, οφείλουν:

• να καθιερώσουν μια αποτελεσματική παρακολούθηση·
• να εξοικειώσουν τους γιατρούς των νοσοκομείων με τα σύνδρομα τα οποία θα πρέπει να προσέχουν·
• να διαδώσουν κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αντιμετώπιση των περιστατικών·
• να καθιερώσουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς που θα εξασφαλίζουν την ταχεία γνωστοποίηση στις αρχές που είναι υπεύθυνες για τη συλλογή και την αξιολόγηση των επιδημιολογικών στοιχείων·
• να συντονίσουν τις αντιδράσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας.

Όσον αφορά τα εργαστήρια, οφείλουν να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες δεξιότητες και δυνατότητες προκειμένου να αντιμετωπίζουν παράγοντες υψηλού κινδύνου, σύνθετες τεχνολογίες καθώς και την αυξημένη ζήτηση σε περίπτωση πολλαπλών επιθέσεων.

Αντίδραση

Σε περίπτωση επιθέσεων, θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα λήψης μέτρων σωματικής προστασίας και βοήθειας το συντομότερο δυνατόν. Επιπλέον, είναι σκόπιμο να γίνει μια πρώτη αξιολόγηση των επιπτώσεων και των κινδύνων προκειμένου να μπορούν να γίνουν κατάλληλες επιτόπιες παρεμβάσεις. Οι υγειονομικές αρχές είναι αρμόδιες για τη λήψη των αναγκαίων προληπτικών, διορθωτικών και θεραπευτικών μέτρων (απολύμανση των ατόμων που έχουν εκτεθεί, λήψη δειγμάτων για ανάλυση, χορήγηση προφυλακτικών αγωγών κ.λπ.). Ακόμη, η εφαρμογή σχεδίων επείγουσας ανάγκης θα πρέπει να είναι σε θέση να εγγυηθεί υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης όσον αφορά την ικανότητα οργάνωσης μιας αποτελεσματικής πολυτομεακής αντίδρασης. Τέλος, τα μέσα αντίδρασης και η ικανότητα κινητοποίησης των υπευθύνων υγειονομικής παρέμβασης πρέπει να ενισχυθούν προκειμένου να εξασφαλιστεί μια βέλτιστη διαχείριση σε περίπτωση επίθεσης.

Συντονισμός στην ΕΕ

Στον ανοικτό αυτό χώρο που αποτελεί την ΕΕ, είναι ουσιαστικής σημασίας να δημιουργηθούν κατάλληλοι μηχανισμοί προκειμένου να εξασφαλιστεί η γνωστοποίηση και η ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών σε περίπτωση απειλής ή επίθεσης. Η σημασία μιας κοινής δράσης στην ΕΕ οδήγησε, τον Οκτώβριο του 2001, στη δημιουργία μιας επιτροπής υγειονομικής ασφάλειας απαρτιζόμενης από αντιπροσώπους των υπουργών Υγείας, με σκοπό να ενισχυθεί η συνεργασία στην καταπολέμηση της βιοτρομοκρατίας. Η εν λόγω επιτροπή δημιουργήθηκε στο πλαίσιο ενός προγράμματος σχετικά με τη συνεργασία, την ετοιμότητα και την αντίδραση στις επιθέσεις με βιολογικούς και χημικούς παράγοντες, με την κωδική ονομασία «BICHAT». Το πρόγραμμα αυτό διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις στόχους:

• καθιέρωση ενός μηχανισμού επιφυλακής και ανταλλαγής πληροφοριών.Ο μηχανισμός αυτός αποτελείται από μια επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας και ένα σύστημα ταχέος συναγερμού. Η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας είναι υπεύθυνη για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις απειλές που συνδέονται με την υγεία, τα σχέδια ετοιμότητας και αντίδρασης, καθώς και τις στρατηγικές διαχείρισης κρίσεων. Όσον αφορά το σύστημα ταχέος συναγερμού, αυτό λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2002 για τις γνωστοποιήσεις περιστατικών που σχετίζονται με την εκούσια απελευθέρωση βιολογικών και χημικών παραγόντων με την πρόθεση να βλάψουν (με την κωδική ονομασία «RAS-BICHAT»)·
• δημιουργία ικανοτήτων ανίχνευσης και αναγνώρισης των βιολογικών και χημικών παραγόντων που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε επιθέσεις.Η ανίχνευση των εκούσιων απελευθερώσεων βιολογικών παραγόντων γίνεται κατ' αρχάς με τα συστήματα παρακολούθησης που διαθέτουν τα κράτη μέλη για τον έλεγχο εμφάνισης μολυσματικών νόσων. Είναι σημαντικό να συνεχίσουν τα κράτη μέλη τις προσπάθειές τους ώστε να εξασφαλίσουν νέα σύγχρονα διαγνωστικά μέσα για την ταχεία ανίχνευση. Ο συντονισμός των εν λόγω συστημάτων παρακολούθησης σε κοινοτικό επίπεδο πραγματοποιείται στο πλαίσιο μιας απόφασης του Σεπτεμβρίου του 1998 σχετικά με την παρακολούθηση και τον έλεγχο των μεταδοτικών ασθενειών (es de en fr).Έχει ήδη πραγματοποιηθεί ταξινόμηση των βιολογικών παραγόντων που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στη βιοτρομοκρατία κατά σειρά προτεραιότητας, με βάση διάφορα κριτήρια. Επιπλέον, ένας κανονισμός του Συμβουλίου (αριθ. 1334/2000) προβλέπει διάφορους καταλόγους βιολογικών και χημικών παραγόντων στους οποίους εφαρμόζονται διατάξεις που συνδέονται με τον έλεγχο των εξαγωγών.Σε αρκετά κράτη μέλη η ικανότητα των εργαστηρίων είναι ακόμη ανεπαρκής. Ως εκ τούτου, πρέπει τα κράτη μέλη να μοιράζονται τους πόρους τους και εκείνα που διαθέτουν τελειοποιημένες υποδομές να υποστηρίζουν εκείνα που δεν τις διαθέτουν·
• δημιουργία μιας βάσης δεδομένων σχετικά με τα αποθέματα φαρμάκων και τις υπηρεσίες υγείας (βλ. το επόμενο τμήμα), καθώς και ενός συστήματος παροχής βοήθειας που να επιτρέπει τη διάθεση φαρμάκων και ειδικευμένου νοσηλευτικού προσωπικού σε περιπτώσεις επιθέσεων·
• καθορισμός κανόνων και διάδοση συμβουλών σχετικά με τα υγειονομικά μέσα για την αντιμετώπιση των επιθέσεων και το συντονισμό της κοινοτικής απάντησης, καθώς και τις σχέσεις με τις τρίτες χώρες και τους διεθνείς οργανισμούς. Οι διαβουλεύσεις σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο έδειξαν ότι η διαδικασία για τη θέσπιση των εθνικών σχεδίων επείγουσας ανάγκης ενόψει της νέας απειλής μυστικής απελευθέρωσης χημικών και βιολογικών παραγόντων δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί σε όλα τα κράτη μέλη. Επιπλέον, επείγει να εντατικοποιηθούν οι εργασίες σχετικά με το σχεδιασμό επείγουσας ανάγκης και να υποστηριχθεί η δημιουργία μοντέλων προκειμένου να εξασφαλιστεί η ενίσχυση των σχεδίων επείγουσας ανάγκης σε περίπτωση απειλών ή επιθέσεων.

Η θητεία της εν λόγω επιτροπής υγειονομικής ασφάλειας παρατάθηκε τον Φεβρουάριο του 2007 από το Συμβούλιο για χρονικό διάστημα τριών ετών.

ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Το διάστημα που ακολούθησε τις βιοτρομοκρατικές επιθέσεις κατά των Ηνωμένων Πολιτειών απέδειξε τη θεμελιώδη σημασία της διαθεσιμότητας φαρμάκων στην ΕΕ και της ικανότητας της βιομηχανίας να αναπληρώσει τις ελλείψεις στην παραγωγή και στον εφοδιασμό τους. Μια κοινή task-force (Επιτροπή και φαρμακευτική βιομηχανία) δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2001 για να εξετάσει τη διαθεσιμότητα, την ικανότητα παραγωγής, την αποθήκευση και την ικανότητα διανομής φαρμάκων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση βιοτρομοκρατικών επιθέσεων.

Εθνικά αποθέματα

Για την αντιμετώπιση των βιοτρομοκρατικών επιθέσεων, πολλά κράτη μέλη δημιούργησαν -ή δημιουργούν- αποθέματα αντιβιοτικών σε εθνικό επίπεδο. Δύο από τα μεγάλα κράτη μέλη πρότειναν να μοιραστούν τα αποθέματά τους με άλλα κράτη μέλη. Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά δεν επιθυμούσαν να δεχθούν τις προσφορές που έγιναν και έτσι οι συζητήσεις σχετικά με το σύστημα για το μοίρασμα των αποθεμάτων δεν προχώρησαν περισσότερο.

Δεδομένου ότι ο ιός της ευλογιάς θεωρείται ιδανική βάση για την ανάπτυξη βιολογικών όπλων -λόγω του έντονα μολυσματικού και δυνητικά θανατηφόρου χαρακτήρα του-, πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση των εθνικών αποθεμάτων εμβολίων κατά της ευλογιάς. Η αξιολόγηση αυτή απέδειξε ότι τα περισσότερα κράτη μέλη είχαν ήδη στη διάθεσή τους ή δημιουργούσαν αποθέματα των εν λόγω εμβολίων.

Αποθέματα σε κοινοτικό επίπεδο

Κανένα απόθεμα φαρμάκων δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί σε κοινοτικό επίπεδο. Ωστόσο, η task-force υπηρεσιών της Επιτροπής-φαρμακευτικής βιομηχανίας και τα κράτη μέλη έχουν θέσει ως προτεραιότητα την ανάγκη δημιουργίας ενός κοινοτικού αποθέματος εμβολίων κατά της ευλογιάς, αντιβιοτικών και φαρμάκων κατά των ιών.

Όσον αφορά τα αντιβιοτικά, ένα κοινοτικό απόθεμα θα πρέπει να περιλαμβάνει επαρκές και πολυδύναμο φάσμα ουσιών κατά τρόπον ώστε να καλύπτεται ο μεγαλύτερος κατά το δυνατόν αριθμός δυνητικών παθογόνων παραγόντων. Εκτός από τις οικονομίες κλίμακας, η δημιουργία ενός τέτοιου αποθέματος σε κοινοτικό επίπεδο θα είχε το πλεονέκτημα της αύξησης του αισθήματος ασφάλειας στους Ευρωπαίους πολίτες. Εντούτοις, η καθιέρωση ενός αποθέματος αντιβιοτικών μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολίες όσον αφορά την επιλογή των αντιβιοτικών για τις διάφορες θεραπευτικές κατηγορίες καθώς και όσον αφορά την επιλογή του τελικού προϊόντος.

Όσον αφορά τα εμβόλια κατά της ευλογιάς, αναγνωρίστηκε ότι ένα τέτοιο απόθεμα θα πρέπει να είναι συμπληρωματικό των εθνικών αποθεμάτων και όχι να τα υποκαθιστά. Επιπλέον, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ισοδύναμη πρόσβαση σε όλους καθώς και η ισότητα ως προς όλους τους πολίτες της ΕΕ. Οι διαβουλεύσεις σχετικά με τις εναλλακτικές δυνατότητες για τη δημιουργία ενός κοινοτικού αποθέματος έδειξαν ότι τα περισσότερα κράτη μέλη δεν είναι θετικά όσον αφορά τη δημιουργία ενός αποθέματος εμβολίων κατά της ευλογιάς σε κοινοτικό επίπεδο.

Προβλεπόμενες δράσεις

Στο πλαίσιο του προγράμματος υγειονομικής ασφάλειας δρομολογήθηκαν δράσεις προκειμένου να εξεταστούν οι ανάγκες συνεργασίας στον τομέα των φαρμάκων. Επιπλέον, η εξέλιξη της κατάστασης όσον αφορά την παραγωγή και τη διαθεσιμότητα εμβολίων κατά της ευλογιάς θα εξετάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.

ΕΡΕΥΝΑ

Με πρωτοβουλία της Επιτροπής, δημιουργήθηκε το 2001 ομάδα εμπειρογνωμόνων στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της βιολογικής και χημικής τρομοκρατίας. Η εν λόγω ομάδα συνέταξε έκθεση η οποία περιλαμβάνει κατάλογο των δραστηριοτήτων έρευνας που πραγματοποιούνται στα κράτη μέλη, με βάση τον οποίο διατυπώθηκαν διάφορες συστάσεις.

Η καταπολέμηση της βιοτρομοκρατίας είναι ένα θέμα που μπορεί να ενταχθεί στο έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων «επιστήμες της ζωής, γονιδιωματική και βιοτεχνολογία για την υγεία» και «ποιότητα και ασφάλεια των τροφίμων». Ιδιαίτερες ανάγκες στον τομέα της έρευνας θα μπορούσαν επίσης να εξεταστούν στο πλαίσιο της πτυχής «επιστημονική στήριξη των πολιτικών» του προγράμματος, όπου δημιουργήθηκε μια ιδιαίτερη γραμμή δράσης σχετικά με τα «θέματα που συνδέονται με την προστασία του πολίτη και τη διαχείριση των κρίσεων».

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΠΟΛΥΤΟΜΕΑΚΗΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

Η πρόληψη των τρομοκρατικών ενεργειών και η αντίδραση στις επιπτώσεις τους απαιτούν μια κινητοποίηση των φορέων και των πόρων μεγάλου αριθμού τομέων πέραν της υγείας. Οι ακόλουθοι τομείς πρέπει κυρίως να αποτελέσουν αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής:

• ασφάλεια των τροφίμων: η Κοινότητα διαθέτει έναν ευρύ νομοθετικό μηχανισμό ο οποίος καλύπτει την πρωτογενή παραγωγή γεωργικών προϊόντων και τη βιομηχανική παραγωγή ειδών διατροφής. Ακόμη, δεν είναι ανάγκη να δημιουργηθούν νέα συστήματα αλλά μάλλον να αναπροσαρμοστούν οι υπάρχοντες μηχανισμοί προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία τους, λαμβανομένης υπόψη της βιοτρομοκρατικής απειλής·
• ασφάλεια των ζώων: όπως και στην περίπτωση της ασφάλειας των τροφίμων, η ΕΕ διαθέτει ένα πλήρες νομοθετικό οπλοστάσιο στον τομέα αυτό. Θα πρέπει λοιπόν να εκμεταλλευτεί τους υπάρχοντες αυτούς μηχανισμούς προκειμένου να καλύψει αποτελεσματικότερα την αντιμετώπιση της απειλής της βιολογικής και χημικής τρομοκρατίας·
• ασφάλεια των φυτών: η χρήση φυτοϋγειονομικών προϊόντων στις καλλιέργειες εντάσσεται στο πλαίσιο της διαχείρισης της τροφικής αλυσίδας. Η Επιτροπή διαθέτει εν προκειμένω δομές που προορίζονται ειδικά για την αποφυγή της κακής χρήσης των εν λόγω προϊόντων προκειμένου να προληφθεί ή να ανιχνευτεί μια ακούσια μόλυνση·
• ασφάλεια του νερού: το κοινό πρόγραμμα Συμβουλίου-Επιτροπής κάλεσε τα κράτη μέλη και την Κοινότητα να εξετάσουν εάν τα κοινοτικά μέτρα σχετικά με την ποιότητα του πόσιμου νερού και των επιφανειακών υδάτων καλύπτουν επαρκώς τις ανάγκες σχετικά με την ασφάλεια και την έγκαιρη ανίχνευση μολυσματικών παραγόντων ή τοξικών ουσιών.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

Η συνεδρίαση της Οτάβας του Νοεμβρίου του 2001 επέτρεψε να δημιουργηθεί μια ομάδα δράσης για την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια επιφορτισμένη με την εφαρμογή του συντονισμένου σχεδίου που αποφασίστηκε στην εν λόγω συνεδρίαση. Το σχέδιο αυτό προβλέπει κυρίως την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών στο επίπεδο της ετοιμότητας και της αντίδρασης, τη συνεργασία των εργαστηρίων, την κατάρτιση του υγειονομικού προσωπικού και τη δημιουργία μεθόδων γνωστοποίησης και διαχείρισης των κινδύνων.

Η Επιτροπή συνεργάζεται με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) (ES) (EN) (FR) για διάφορα θέματα που σχετίζονται με τα μέτρα για την καταπολέμηση των επιπτώσεων μιας εκούσιας απελευθέρωσης βιολογικών και χημικών παραγόντων. Συνεδριάσεις μεταξύ του Συμβουλίου, της Επιτροπής και του ΝΑΤΟ οδήγησαν σε ανταλλαγή εγγράφων σχετικά με τις δραστηριότητες που αφορούν τα χημικά, βιολογικά, ραδιολογικά και πυρηνικά περιστατικά. Οι ανταλλαγές αυτές μπορούν να αποτελέσουν βάση για μια μελλοντική συνεργασία όσον αφορά το θέμα αυτό.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Πράσινη Βίβλος της Επιτροπής της 11ης Ιουλίου 2007 για την ετοιμότητα έναντι βιολογικών κινδύνων [COM(2007) 399 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. H τρομοκρατία θεωρείται μια από τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στη Μαδρίτη, στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη κατέδειξαν ότι η τρομοκρατία αποτελεί απειλή για όλες τις χώρες. Οι τρομοκράτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν μη συμβατικά μέσα, ιδίως βιολογικά υλικά ικανά να μολύνουν χιλιάδες ανθρώπους, να καταστρέψουν τη γεωργία, να μολύνουν τα ζώα και να δηλητηριάσουν τα τρόφιμα. Ο κίνδυνος βιοτρομοκρατικών επιθέσεων είναι μικρός, αλλά οι συνέπειες τέτοιων ενεργειών μπορεί να είναι καταστροφικές.

Οι προκύπτουσες ασθένειες, τα εργαστηριακά ατυχήματα ή άλλες ακούσιες διαδόσεις νοσογόνων παραγόντων συνιστούν επίσης απειλή που μπορεί να αποδυναμώσει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Η εν λόγω Πράσινη Βίβλος έχει ως στόχο την έναρξη διαδικασίας διαβούλευσης, σε ευρωπαϊκή κλίμακα, με αντικείμενο τον τρόπο μείωσης των βιολογικών κινδύνων και την ενίσχυση της ετοιμότητας και αντιμετώπισης της βιολογικής απειλής. Ο όρος «ετοιμότητα» καλύπτει όλες τις πτυχές του θέματος, όπως την πρόληψη, την προστασία, τα μέσα άμεσης παρέμβασης, τη δίωξη των εγκληματιών, την επιτήρηση, την ερευνητική ικανότητα, την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση.

Η εν λόγω διαβούλευση απευθύνεται κυρίως στις εθνικές αρχές που είναι επιφορτισμένες με την πρόληψη των κινδύνων και την παρέμβαση, τη δημόσια υγεία ή τα τελωνεία, στις κατασταλτικές αρχές, στη βιολογική βιομηχανία και στους επαγγελματίες της επιδημιολογίας και της υγείας. Θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάληψη το 2008 συγκεκριμένων δράσεων όσον αφορά την ετοιμότητα έναντι βιολογικών κινδύνων.

Οι απαντήσεις των ενδιαφερομένων έπρεπε να αποσταλούν στην Επιτροπή πριν από την 1η Οκτωβρίου 2007.

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 28ης Νοεμβρίου 2005 σχετικά με την ενίσχυση του συντονισμού όσον αφορά το σχεδιασμό της γενικής ετοιμότητας για τις επείγουσες καταστάσεις δημόσιας υγείας σε επίπεδο ΕΕ [COM(2005) 605 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η ανακοίνωση αυτή έχει ως στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη να καταρτίσουν γενικά σχέδια που να μπορούν να εφαρμόζονται σε όλα τα είδη επειγουσών καταστάσεων δημόσιας υγείας, λαμβάνοντας υπόψη την ευρωπαϊκή διάσταση. Η ανακοίνωση θέτει τις βάσεις σύμφωνα με τις οποίες τα κράτη μέλη θα μπορούν να καθορίζουν τα σχέδιά τους και περιγράφει τα κυριότερα στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στη γενική ετοιμότητα για τις επείγουσες καταστάσεις δημόσιας υγείας.

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 28ης Νοεμβρίου 2001 με τίτλο «Πολιτική προστασία - Προληπτική κατάσταση επιφυλακής για ενδεχόμενα συμβάντα έκτακτης ανάγκης» [COM(2001) 707 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Απόφαση αριθ. 2119/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Σεπτεμβρίου 1998 για τη δημιουργία δικτύου επιδημιολογικής παρακολούθησης και ελέγχου των μεταδοτικών ασθενειών στην Κοινότητα [Επίσημη Εφημερίδα L 268 της 3.10.1998].

See also

Συμπληρωματικές πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα για την καταπολέμηση της βιοτρομοκρατίας διατίθενται στον δικτυακό τόπο «Δημόσια υγεία» (ES) (DE) (EN) (FR) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 09.01.2008