Πολιτική ασύλου της ΕΕ: ποια χώρα της ΕΕ είναι αρμόδια για την εξέταση των αιτήσεων

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 604/2013 (κανονισμός Δουβλίνο ΙΙΙ) που αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου (κανονισμός Δουβλίνο II), θεσπίζει κριτήρια και μηχανισμούς για τον προσδιορισμό της χώρας της ΕΕ που είναι υπεύθυνη για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα

ΣΥΝΟΨΗ

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 604/2013 (κανονισμός Δουβλίνο ΙΙΙ) που αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου (κανονισμός Δουβλίνο II), θεσπίζει κριτήρια και μηχανισμούς για τον προσδιορισμό της χώρας της ΕΕ που είναι υπεύθυνη για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΠΑΡΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός Δουβλίνο ΙΙΙ καθορίζει ποια χώρα της ΕΕ είναι υπεύθυνη για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου. Προσφέρει στους αιτούντες καλύτερη προστασία έως ότου οριστεί το καθεστώς τους. Επίσης, δημιουργεί νέο σύστημα για τον έγκαιρο εντοπισμό προβλημάτων στα εθνικά συστήματα ασύλου ή υποδοχής, καθώς και για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών τους πριν εξελιχθούν σε μεγάλες κρίσεις.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Αρχές και κριτήρια για τον προσδιορισμό της υπεύθυνης χώρας

Αυτά περιλαμβάνουν, κατά σειρά σπουδαιότητας:

• οικογενειακά κριτήρια,
• πρόσφατη κατοχή θεώρησης ή άδειας διαμονής σε χώρα της ΕΕ,
• αν ο αιτών εισήλθε στην ΕΕ παράνομα ή νόμιμα.

Περισσότερες εγγυήσεις για τους αιτούντες

Ο κανονισμός περιλαμβάνει εγγυήσεις που παρέχουν μεγαλύτερη προστασία στους αιτούντες, όπως:

• το δικαίωμα ενημέρωσης,
• προσωπικές συνεντεύξεις,
• περισσότερες εγγυήσεις για ανήλικους, δίνοντας προτεραιότητα στο μείζον συμφέρον του παιδιού, καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας,
• αυξημένη προστασία για τα παιδιά, τα μέλη της οικογένειας, τα εξαρτώμενα άτομα και τους συγγενείς των αιτούντων,
• τη δυνατότητα δωρεάν δικαστικής συνδρομής, κατόπιν αιτήματος,
• το δικαίωμα προσφυγής κατά απόφασης μεταφοράς σε άλλη χώρα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας αναστολής.

Σε νέα πρόταση του 2014 θεσπίζονται κανόνες για τον προσδιορισμό των υπευθύνων για την εξέταση αιτήσεων ασυνόδευτων ανηλίκων.

Κράτηση

Κατά γενικό κανόνα, οι αιτούντες δεν πρέπει να κρατούνται απλώς και μόνον επειδή αιτούνται άσυλο. Ωστόσο, ο κανονισμός προβλέπει κράτηση του αιτούντα, αν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής (π.χ. σε περίπτωση μεταφοράς σε άλλη χώρα της ΕΕ).

Μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης, ετοιμότητας και διαχείρισης κρίσεων

Ο κανονισμός Δουβλίνο ΙΙΙ καθιστά πιο αποτελεσματικό το σύστημα θεσπίζοντας μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης, ετοιμότητας και διαχείρισης κρίσεων, ο οποίος έχει ως στόχο:

• την αντιμετώπιση δυσλειτουργιών στα εθνικά συστήματα ασύλου ή
• την παροχή βοήθειας σε χώρες της ΕΕ οι οποίες αντιμετωπίζουν στα σύνορά τους μεγάλους αριθμούς αιτούντων διεθνή προστασία.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΠΑΡΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο νέος κανονισμός, ο οποίος ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2014, αντικαθιστά τον κανονισμό του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 343/2003 (ο οποίος έχει καταργηθεί).

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η ΕΕ καταβάλλει προσπάθειες για τη δημιουργία Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου (ΚΕΣΑ). Από το 2011, πολλά νέα κείμενα έχουν εγκριθεί για τη βελτίωση των εργασιών στο πλαίσιο του ΚΕΣΑ.

Μετά την έκρηξη της επιδημίας του COVID-19 και τη θέσπιση μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε: Ανακοίνωση της Επιτροπής COVID-19: Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή των σχετικών ενωσιακών διατάξεων στον τομέα του ασύλου και των διαδικασιών επιστροφής και σχετικά με την επανεγκατάσταση

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Οδηγία 2011/95/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (Επίσημη Εφημερίδα L 337 της 20.12.2011, σ. 9-26)

Οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (Επίσημη Εφημερίδα L 180 της 29.6.2013, σ. 60-95)

Οδηγία 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία (Επίσημη Εφημερίδα L 180 της 29.6.2013, σ. 96-116)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 603/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τη θέσπιση του «Eurodac» για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 604/2013 για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα και σχετικά με αιτήσεις της αντιπαραβολής με τα δεδομένα Eurodac που υποβάλλουν οι αρχές επιβολής του νόμου των κρατών μελών και η Ευρωπόλ για σκοπούς επιβολής του νόμου και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1077/2011 σχετικά με την ίδρυση Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τη Λειτουργική Διαχείριση Συστημάτων ΤΠ Μεγάλης Κλίμακας στον Χώρο Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης (Επίσημη Εφημερίδα L 180 της 29.6.2013, σ. 1-30)

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1560/2003 της Επιτροπής, της 2ας Σεπτεμβρίου 2003, για τα μέτρα εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας (Επίσημη Εφημερίδα L 222, 5.9.2003, σ. 3-23)

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 118/2014 της Επιτροπής, της 30ής Ιανουαρίου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1560/2003 για τα μέτρα εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας (Επίσημη Εφημερίδα L 39, 8.2.2014, σ. 1-43)

τελευταία ενημέρωση 25.05.2020