Τα τελευταία χρόνια, η συμπερίληψη ρητρών περί επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους (ΕΔΕΚ) σε εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες έχει αποτελέσει αντικείμενο αυξημένου δημόσιου ελέγχου και ερωτημάτων. Υπάρχουν ορισμένα προβλήματα τα οποία έχουν εντοπιστεί ως προερχόμενα από την ΕΔΕΚ, η οποία βασίζεται στις αρχές της διαιτησίας. Στα προβλήματα αυτά συγκαταλέγεται η περιορισμένη νομιμοποίηση ή η έλλειψη νομιμοποίησης, η συνοχή και η διαφάνεια της ΕΔΕΚ, καθώς και η αδυναμία ελέγχου.

Για να αντιμετωπιστούν οι περιορισμοί αυτοί, η προσέγγιση της Ένωσης από το 2015 ήταν η θεσμοθέτηση του συστήματος επίλυσης επενδυτικών διαφορών στις εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες της ΕΕ μέσω της συμπερίληψης του συστήματος επενδυτικών δικαστηρίων (ΣΕΔ). Ωστόσο, λόγω του διμερούς χαρακτήρα του, το ΣΕΔ δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πλήρως όλα τα προαναφερθέντα προβλήματα. Επιπλέον, η συμπερίληψη του ΣΕΔ σε συμφωνίες της Ένωσης έχει κόστος το οποίο μεταφράζεται σε διοικητική πολυπλοκότητα και δημοσιονομικές επιπτώσεις.

Η πρωτοβουλία για ένα πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο αποσκοπεί στη δημιουργία ενός πλαισίου για την επίλυση διεθνών επενδυτικών διαφορών 1 το οποίο: θα είναι μόνιμο, ανεξάρτητο και νόμιμο· θα είναι προβλέψιμο σε ό,τι αφορά την παραγωγή συνεπούς νομολογίας· θα επιτρέπει την άσκηση ένδικων μέσων κατά των αποφάσεων· θα είναι οικονομικά αποδοτικό· θα εφαρμόζει διαφανείς και αποτελεσματικές διαδικασίες και θα επιτρέπει παρεμβάσεις τρίτων (στους οποίους συμπεριλαμβάνονται, για παράδειγμα, ενδιαφερόμενες περιβαλλοντικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις). Η ανεξαρτησία του δικαστηρίου θα πρέπει να διασφαλίζεται μέσω αυστηρών απαιτήσεων δεοντολογίας και αμεροληψίας, της μη ανανεώσιμης θητείας και της πλήρους απασχόλησης των δικαστών, καθώς και ανεξάρτητων μηχανισμών διορισμού.

Η πρωτοβουλία αυτή θα αφορά μόνο δικονομικά ζητήματα. Ζητήματα όπως το εφαρμοστέο δίκαιο ή τα πρότυπα ερμηνείας, καθώς και η διασφάλιση της συνοχής με άλλες διεθνείς υποχρεώσεις (για παράδειγμα, με υποχρεώσεις που απορρέουν από συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας και του ΟΗΕ) θα αντιμετωπίζονται στις υποκείμενες επενδυτικές συμφωνίες οι οποίες θα εφαρμόζονται από το πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο.

Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι η ευθυγράμμιση της πολιτικής της Ένωσης στον τομέα της επίλυσης επενδυτικών διαφορών με την προσέγγιση της Ένωσης σε άλλους τομείς της διεθνούς διακυβέρνησης και της επίλυσης διεθνών διαφορών, η οποία ευνοεί την εξεύρεση πολυμερών λύσεων. Η πρωτοβουλία δεν αποτελεί μέρος του προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT).

Το έγγραφο προβληματισμού του Μαΐου του 2015 με τίτλο «Επενδύσεις στην TTIP και πέρα από αυτήν – Η πορεία για τη μεταρρύθμιση – Ενισχύοντας το δικαίωμα ρύθμισης και μεταβαίνοντας από την υφιστάμενη ad hoc διαιτησία προς ένα επενδυτικό δικαστήριο» 2 όρισε μια προσέγγιση δύο σταδίων για τη μεταρρύθμιση του παραδοσιακού συστήματος ΕΔΕΚ. Το πρώτο βήμα ήταν η συμπερίληψη ενός θεσμοθετημένου δικαστικού συστήματος για την επίλυση επενδυτικών διαφορών στις μελλοντικές εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες της Ένωσης (δηλαδή του ΣΕΔ). Ως δεύτερο βήμα, η Ένωση επρόκειτο να εργαστεί με στόχο τη δημιουργία ενός πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου. Σκοπός του εν λόγω πολυμερούς δικαστηρίου θα είναι η αντικατάσταση όλων των διμερών ΣΕΔ που συμπεριλαμβάνονται στις εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες της Ένωσης, ενώ παράλληλα θα δοθεί στην Ένωση, στα κράτη μέλη της και στις χώρες εταίρους της η δυνατότητα να αντικαταστήσουν τις διατάξεις περί ΕΔΕΚ στις υφιστάμενες επενδυτικές συμφωνίες τους με την πρόσβαση στο πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο.

Η παρούσα σύσταση συνάδει με την ανακοίνωση της Επιτροπής «Εμπόριο για όλους» 3 του Οκτωβρίου 2015, η οποία θέτει ως στόχο ότι η Επιτροπή, παράλληλα με τις διμερείς προσπάθειές της, «θα συνεργαστεί με τους εταίρους με στόχο την επίτευξη συναίνεσης για ένα ολοκληρωμένο, μόνιμο διεθνές δικαστήριο για τις επενδύσεις».

Πράγματι, κατά τη δημοσίευση, στις 12 Νοεμβρίου 2015, του προτεινόμενου κειμένου της ΕΕ για τη διατλαντική εταιρική σχέση εμπορίου και επενδύσεων (ΤΤΙΡ) σχετικά με την προστασία των επενδύσεων και την επίλυση επενδυτικών διαφορών, η Επιτροπή δήλωσε ότι «Η Επιτροπή θα ξεκινήσει εργασίες, από κοινού με άλλες χώρες, για τη δημιουργία ενός μόνιμου διεθνούς επενδυτικού δικαστηρίου. […] Αυτό θα οδηγήσει σε πλήρη αντικατάσταση του μηχανισμού της “παλαιάς ΕΔΕΚ” με ένα σύγχρονο, αποτελεσματικό, διαφανές και αμερόληπτο σύστημα επίλυσης των διεθνών επενδυτικών διαφορών» 4 .

Η πρόταση συνάδει επίσης με το έγγραφο προβληματισμού της Επιτροπής για την τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης 5 , το οποίο κάνει ρητή μνεία στην πρωτοβουλία αυτή αναφέροντας ότι «Οι [διεθνείς επενδυτικές] διαφορές δεν πρέπει πια να κρίνονται από διαιτητές, στο πλαίσιο της λεγόμενης διευθέτησης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κράτους (ISDS). Γι’ αυτό, η Επιτροπή πρότεινε να συσταθεί πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο που θα συγκροτήσει έναν δίκαιο και διαφανή μηχανισμό». 

Επιπλέον, με την ευκαιρία της έγκρισης από το Συμβούλιο της απόφασης για την υπογραφή της συνολικής οικονομικής και εμπορικής συμφωνίας, το Συμβούλιο δήλωσε ότι «το Συμβούλιο στηρίζει τη βούληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εργασθεί για τη δημιουργία πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου που θα αντικαταστήσει το διμερές σύστημα που καθιερώνεται με τη CETA, όταν δημιουργηθεί, και σύμφωνα με την προβλεπόμενη στη CETA διαδικασία» 6 .

Το άρθρο 218 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει συστάσεις στο Συμβούλιο, το οποίο εκδίδει απόφαση που επιτρέπει την έναρξη διαπραγματεύσεων και ορίζει τον διαπραγματευτή της Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ, το Συμβούλιο μπορεί να απευθύνει οδηγίες στον διαπραγματευτή.

Το άρθρο 5 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) προβλέπει ότι η αρχή της επικουρικότητας δεν εφαρμόζεται στους τομείς που υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ.

Η Ένωση έχει εν μέρει αποκλειστική και εν μέρει συντρέχουσα αρμοδιότητα στον τομέα της προστασίας των επενδύσεων.

Το άρθρο 3 της ΣΛΕΕ προβλέπει ότι η Ένωση έχει αποκλειστική αρμοδιότητα στον τομέα της κοινής εμπορικής πολιτικής. Σύμφωνα με το άρθρο 207 της ΣΛΕΕ, οι άμεσες ξένες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας διαπραγμάτευσης και σύναψης διεθνών συμφωνιών που αφορούν άμεσες ξένες επενδύσεις, είναι μέρος της κοινής εμπορικής πολιτικής της Ένωσης.

Στη γνωμοδότηση 2/15 αναφορικά με τη Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Δημοκρατίας της Σινγκαπούρης (ΣΕΣΕΕΣ), το Δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι, βάσει του άρθρου 207 της ΣΛΕΕ, η Ένωση διαθέτει αποκλειστική αρμοδιότητα επί των ουσιαστικών προτύπων προστασίας, τα οποία συνήθως περιλαμβάνονται στις επενδυτικές συμφωνίες, στον βαθμό που τα εν λόγω πρότυπα ισχύουν για τις άμεσες ξένες επενδύσεις 7 . Στην ίδια γνωμοδότηση, το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι, στην περίπτωση μη άμεσων επενδύσεων, η Ένωση και τα κράτη μέλη έχουν συντρέχουσα αρμοδιότητα όσον αφορά τα εν λόγω ουσιαστικά πρότυπα.

Στη γνωμοδότηση 2/15, το Δικαστήριο διευκρίνισε περαιτέρω ότι η Ένωση και τα κράτη μέλη της έχουν συντρέχουσα αρμοδιότητα για την επίλυση διαφορών επενδυτή-κράτους (τόσο ως προς τις άμεσες ξένες επενδύσεις όσο και ως προς τις μη άμεσες επενδύσεις), στον βαθμό που τα κράτη μέλη χρειάζεται να είναι διάδικοι με την ιδιότητα του καθ’ ου σε ορισμένες διαφορές.

Η Ένωση είναι συμβαλλόμενο μέρος, από κοινού με τα κράτη μέλη, σε συμφωνίες που προβλέπουν παραδοσιακή επίλυση διαφορών επενδυτή-κράτους (Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας - ΣΧΕ) ή σύστημα επενδυτικών δικαστηρίων (συνολική οικονομική και εμπορική συμφωνία ΕΕ-Καναδά - ΣΟΕΣ) και ενδέχεται να πρέπει να είναι διάδικος με την ιδιότητα της καθ’ ης σε ορισμένες διαφορές. Επιπλέον, η Επιτροπή διαπραγματεύεται αρκετές ακόμα συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών και αυτόνομες επενδυτικές συμφωνίες που περιλαμβάνουν ένα Σύστημα Επενδυτικών Δικαστηρίων. Αναμένεται η Ένωση να είναι διάδικος με την ιδιότητα της καθ’ ης σε μερικές τουλάχιστον από τις διαφορές που θα προκύψουν στο πλαίσιο των εν λόγω συμφωνιών.

Η συμμετοχή της Ένωσης στην υπό εξέταση σύμβαση είναι απαραίτητη, ώστε να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οι διαφορές που προκύπτουν στο πλαίσιο των προαναφερθεισών συμφωνιών στις οποίες η Ένωση θα είναι η καθ’ ης.

Οι υφιστάμενες συμφωνίες που περιλαμβάνουν αναφορά σε επίλυση διαφορών επενδυτή-κράτους ή στο ΣΕΔ και στις οποίες η Ένωση είναι μέρος (η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας και η ΣΟΕΣ), προβλέπουν ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα κράτη μέλη θα είναι διάδικοι με την ιδιότητα του καθ’ ου. Οι υπό εξέταση συμφωνίες που συμπεριλαμβάνουν αναφορά στο ΣΕΔ θα μπορούσαν επίσης να προβλέπουν ότι τα κράτη μέλη θα είναι διάδικοι με την ιδιότητα του καθ’ ου σε ορισμένες διαφορές. Επιπλέον, τα κράτη μέλη έχουν εξουσιοδοτηθεί από την Ένωση, δυνάμει του κανονισμού αριθ. 1219/2012 8 , να διατηρήσουν σε ισχύ ή να συνάψουν σχεδόν 1400 διμερείς επενδυτικές συμφωνίες, οι οποίες περιλαμβάνουν αναφορά σε παραδοσιακή επίλυση διαφορών επενδυτή-κράτους. Για τους λόγους αυτούς, εκτός από την Ένωση, θα πρέπει και τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν στην πολυμερή μεταρρύθμιση της επίλυσης επενδυτικών διαφορών η οποία εξετάζεται με την παρούσα πρωτοβουλία.

Η παρούσα σύσταση για απόφαση του Συμβουλίου με την οποία εγκρίνεται η έναρξη διαπραγματεύσεων για τη σύναψη σύμβασης για τη δημιουργία πολυμερούς δικαστηρίου για την επίλυση επενδυτικών διαφορών δεν υπερβαίνει τα αναγκαία για την επίτευξη των στόχων πολιτικής που διακυβεύονται.

Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, εξετάστηκαν όλες οι εύλογες επιλογές πολιτικής προκειμένου να εκτιμηθεί η πιθανή αποτελεσματικότητα της εν λόγω παρέμβασης πολιτικής. Οι εν λόγω επιλογές περιγράφονται λεπτομερώς στην έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων.

Η σύσταση της Επιτροπής για απόφαση του Συμβουλίου με την οποία θα εγκρίνεται η έναρξη διαπραγματεύσεων συνάδει με το άρθρο 218 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ, που προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει συστάσεις στο Συμβούλιο, το οποίο εκδίδει απόφαση που επιτρέπει την έναρξη διαπραγματεύσεων.

Επανεξέταση της επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους διενεργείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα στο πλαίσιο της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας, στην οποία η Ένωση και τα κράτη μέλη της, ως συμβαλλόμενα μέρη, συμμετέχουν ενεργά. Παρόλο που ο εκσυγχρονισμός της προστασίας των επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της επίλυσης διαφορών, παραμένει προτεραιότητα στο πλαίσιο της επανεξέτασης της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας, το προτιμώμενο μέσο για την επίλυση επενδυτικών διαφορών είναι η πολυμερής μεταρρύθμιση που καθιερώνεται με την παρούσα πρωτοβουλία.

Δεδομένης της πολύ πρόσφατης δημιουργίας του Συστήματος Επενδυτικών Δικαστηρίων, δεν έχει ακόμα διενεργηθεί σχετική αξιολόγηση.

Η Επιτροπή είχε ενεργές επαφές με τα ενδιαφερόμενα μέρη και πραγματοποίησε διεξοδική διαβούλευση καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας εκτίμησης των επιπτώσεων.

Μεταξύ 21ης Δεκεμβρίου 2016 και 15ης Μαρτίου 2017, η Επιτροπή διεξήγαγε διαδικτυακή δημόσια διαβούλευση η οποία δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο της ΓΔ Εμπορίου και αναρτήθηκε στο «EU Survey» (το διαδικτυακό εργαλείο της Επιτροπής για τη διενέργεια δημόσιων διαβουλεύσεων). Τα ενδιαφερόμενα μέρη κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις, μεταξύ άλλων σχετικά με τα προβλήματα και τις πιθανές επιλογές πολιτικής, τις τεχνικές πτυχές των επιλογών αυτών και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις. Από τη διαβούλευση διαπιστώθηκε συνολικά ευρεία στήριξη για μια πολυμερή μεταρρύθμιση της επίλυσης επενδυτικών διαφορών όπως περιγράφεται στην παρούσα πρωτοβουλία, παρόλο που εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτηματικά, ιδίως ως προς τις τεχνικές πτυχές της.

Οι επιμέρους απαντήσεις στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης έχουν δημοσιευτεί στον δικτυακό τόπο της διαβούλευσης. Η συνοπτική έκθεση της διαδικτυακής δημόσιας διαβούλευσης, καθώς και όλων των άλλων δραστηριοτήτων της Επιτροπής στο πλαίσιο της διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη, προσαρτάται στην έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων.

Διενεργήθηκε εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με την πολυμερή μεταρρύθμιση της επίλυσης επενδυτικών διαφορών, συμπεριλαμβανομένης της ενδεχόμενης δημιουργίας πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου. Η έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων και το δελτίο συνοπτικής παρουσίασής της, καθώς και η θετική γνώμη της επιτροπής ρυθμιστικού ελέγχου, προσαρτώνται στην παρούσα σύσταση.

Καθώς η πρωτοβουλία για ένα πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο περιορίζεται στους δικονομικούς κανόνες (δηλαδή την επίλυση διαφορών) και δεν επεκτείνεται στους κανόνες ουσιαστικού δικαίου (οι οποίοι περιλαμβάνονται στις υποκείμενες επενδυτικές συμφωνίες), η πρωτοβουλία δεν αναμένεται να έχει σχετικές περιβαλλοντικές ή κοινωνικές επιπτώσεις.

Το πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο που συνδέεται με την επίλυση επενδυτικών διαφορών, καθώς θα εντάξει όλες τις διαφορές στο πλαίσιο ενός ενιαίου συνόλου δικονομικών κανόνων. Θα διασφαλίσει την πρόσβαση των επενδυτών σε ένα νόμιμο, ανεξάρτητο και αποτελεσματικό σύστημα επίλυσης διεθνών επενδυτικών διαφορών, ανεξαρτήτως του μεγέθους τους και/ή του κύκλου εργασιών τους. Οι ΜΜΕ μπορούν να ωφεληθούν από την παροχή πρόσθετης βοήθειας ώστε να ληφθεί υπόψη ο μικρότερος κύκλος εργασιών τους. Οι διαδικασίες στο πλαίσιο του εν λόγω δικαστηρίου αναμένεται να είναι συντομότερες και, ως εκ τούτου, λιγότερο δαπανηρές για τους επενδυτές σε σύγκριση με το παραδοσιακό, μη μεταρρυθμισμένο σύστημα. Επιπλέον, η αυξημένη προβλεψιμότητα και συνοχή της ερμηνείας των διατάξεων ουσιαστικού δικαίου σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις θα συμβάλουν στη μείωση του αριθμού των διαφορών.

Σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 1 της ΣΕΕ, η Ένωση θα έχει ως γνώμονα τις αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, στον βαθμό που σχετίζονται με την παρούσα πρωτοβουλία, συμπεριλαμβανομένου ιδίως του άρθρου 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Οι ενέργειες της Ένωσης σε πολυμερές επίπεδο δεν μπορούν να θίγουν το επίπεδο προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση. Το πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο αποσκοπεί στη δημιουργία ενός επιπλέον μέτρου ένδικης προστασίας στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, με σκοπό την επιβολή των υποχρεώσεων τις οποίες έχουν τα κράτη βάσει διεθνών συμφωνιών. Επομένως, δεν θίγει τα υφιστάμενα δικαιώματα των ξένων επενδυτών σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης και το εθνικό δίκαιο των κρατών μελών, ούτε τα μέσα έννομης προστασίας για την επιβολή αυτών των δικαιωμάτων.

Είναι αδύνατον να προσδιοριστούν σ’ αυτό το στάδιο οι ακριβείς δημοσιονομικές επιπτώσεις αυτής της πρωτοβουλίας, καθώς οι βασικές πτυχές του πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου βρίσκονται ακόμα προς συζήτηση. Θεωρείται λιγότερο δαπανηρό από την εναλλακτική λύση της διατήρησης του ΣΕΔ σε συμφωνίες για τις οποίες έχουν ήδη διενεργηθεί διαπραγματεύσεις ή οι οποίες βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση, καθώς και από το ήδη υπάρχον σύστημα. Έχουν γίνει ορισμένοι υπολογισμοί βάσει μιας σειράς παραδοχών, οι οποίοι περιλαμβάνονται στην έκθεση εκτίμησης των επιπτώσεων.

Η Επιτροπή θα διενεργεί τακτική παρακολούθηση όταν θα τεθεί σε λειτουργία το πολυμερές δικαστήριο. Θα ελέγχει επίσης τακτικά την χρηματοδοτική συμμετοχή της στο κόστος του δικαστηρίου. Αξιολόγηση της λειτουργίας του πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου θα διενεργηθεί με την πάροδο μιας ικανοποιητικής χρονικής περιόδου αφότου θα έχουν ξεκινήσει οι εργασίες του, έτσι ώστε να έχουν καταστεί διαθέσιμα αξιοποιήσιμα δεδομένα. Η προσαρτώμενη έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων περιέχει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις προβλεπόμενες δραστηριότητες παρακολούθησης και αξιολόγησης.

Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι τα μέλη του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετέχουν ολοένα και περισσότερο σε πρώιμο στάδιο με τα κοινοβούλιά τους στις επενδυτικές διαπραγματεύσεις σύμφωνα με τις θεσμικές πρακτικές τους. Παροτρύνει δε τα μέλη του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να πράξουν το ίδιο όσον αφορά την παρούσα σύσταση για απόφαση του Συμβουλίου, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την απόφαση 2013/488/ΕΕ του Συμβουλίου σχετικά με τους κανόνες ασφαλείας για την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών της ΕΕ 9 .