ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 2.2.2016

COM(2016) 39 final

2016/0023(COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τον υδράργυρο, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1102/2008

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

{SWD(2016) 14 final}
{SWD(2016) 17 final}
{SWD(2016) 18 final}

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Γενικό πλαίσιο – Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Η Ένωση και είκοσι έξι κράτη μέλη υπέγραψαν μια νέα διεθνή σύμβαση για τον υδράργυρο 1 , που αποτέλεσε το αντικείμενο διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του UNEP. Η σύμβαση ονομάστηκε «σύμβαση της Μιναμάτα» (εφεξής «σύμβαση της Μιναμάτα» ή «η σύμβαση»), από το όνομα της πόλης στην οποία μεταξύ 1950 και 1960 σημειώθηκε η χειρότερη ρύπανση από υδράργυρο στα χρονικά. Η υπογραφή σηματοδοτεί την επιτυχή ολοκλήρωση της διαπραγματευτικής διαδικασίας, η οποία περιλάμβανε πέντε διασκέψεις της διακυβερνητικής επιτροπής διαπραγμάτευσης. Όλα τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί για την κύρωση της σύμβασης.

Η σύμβαση εξετάζει ολόκληρο τον κύκλο ζωής του υδραργύρου, από την πρωτογενή εξόρυξη υδραργύρου μέχρι τη διαχείριση των αποβλήτων υδραργύρου, με στόχο την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από ανθρωπογενείς εκπομπές υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου στον αέρα, το νερό και το έδαφος. Ειδικότερα, η σύμβαση καθορίζει τους περιορισμούς σχετικά με την πρωτογενή εξόρυξη υδραργύρου και το διεθνές εμπόριο υδραργύρου, απαγορεύει την παραγωγή, την εισαγωγή και την εξαγωγή ενός μεγάλου φάσματος προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου, προβλέπει απαγορεύσεις ή όρους λειτουργίας για τις διάφορες διεργασίες παραγωγής με τη χρήση υδραργύρου, ζητεί να αποτραπούν νέες χρήσεις του υδραργύρου σε προϊόντα και βιομηχανικές διαδικασίες και να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των εκπομπών υδραργύρου από τη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού (στο εξής «ASGM») και τις βιομηχανικές δραστηριότητες, μεταξύ άλλων και μέσω της χρήσης των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, και απαιτεί η προσωρινή αποθήκευση του υδραργύρου και η διαχείριση των αποβλήτων υδραργύρου να πραγματοποιούνται με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο.

Η σύμβαση της Μιναμάτα καλύπτεται ήδη από την ενωσιακή νομοθεσία. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 2 ορίζει την απαγόρευση εξαγωγής υδραργύρου και ορισμένων ενώσεων υδραργύρου, χαρακτηρίζει τον υδράργυρο από ορισμένες πηγές ως απόβλητο και θεσπίζει κανόνες για την αποθήκευση του υδραργύρου. Άλλα ενωσιακά μέσα είναι οι ad hoc διατάξεις σχετικά με τον υδράργυρο και τις ενώσεις υδραργύρου, συμπεριλαμβανομένου του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 649/2012 3  που ορίζει ένα σύστημα κοινοποίησης το οποίο εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, στις εισαγωγές υδραργύρου, καθώς και των κανονισμών (ΕΚ) 396/2005 4 , 1907/2006 5 , 1223/2009 6 και των οδηγιών 2006/66/EΚ 7  και 2011/65/EΕ 8 , τα οποία ρυθμίζουν τη διάθεση στην ενωσιακή αγορά μιας σειράς προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου και καθορίζουν μέγιστα επίπεδα περιεκτικότητας σε υδράργυρο. Επίσης, οι οδηγίες 2010/75/EΕ 9 , 2012/18/EΕ 10 , 2008/98/EΚ 11 και 1999/31/EΚ 12 στοχεύουν στον έλεγχο, τη μείωση και, όπου υπάρχουν εναλλακτικά προϊόντα χωρίς υδράργυρο, την εξάλειψη των σημειακών πηγών και των διάχυτων εκπομπών υδραργύρου, ενώσεων υδραργύρου και αποβλήτων υδραργύρου στο περιβάλλον.

Η αξιολόγηση του κεκτημένου της Ένωσης έχει εντοπίσει περιορισμένο αριθμό ρυθμιστικών κενών που πρέπει να καλυφθούν προκειμένου να διασφαλιστεί η πλήρης ευθυγράμμιση της ενωσιακής νομοθεσίας με τη σύμβαση 13 . Η παρούσα πρόταση αποσκοπεί να αντιμετωπίσει αυτά τα κενά που αφορούν τα ακόλουθα ζητήματα:

την εισαγωγή υδραργύρου·

την εξαγωγή ορισμένων προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου·

τη χρήση υδραργύρου σε ορισμένες διεργασίες παραγωγής·

νέες χρήσεις του υδραργύρου σε προϊόντα και διεργασίες παραγωγής·

χρήση του υδραργύρου σε ASGM και

χρήση του υδραργύρου στα οδοντιατρικά αμαλγάματα.

Για λόγους νομικής σαφήνειας, οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση, οι οποίες δεν έχουν ακόμη μεταφερθεί στο δίκαιο της ΕΕ, θα πρέπει να ενσωματωθούν σε μια ενιαία νομική πράξη.

Για τον σκοπό αυτό, ως βάση θα χρησιμοποιηθεί ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1102/2008, που αποτελεί τη μόνη ειδική νομική πράξη της Ένωσης για τον υδράργυρο μέχρι σήμερα. Ωστόσο, λόγω της φύσης και της έκτασης των τροποποιήσεων που θα πρέπει να γίνουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 και της ανάγκης να ενισχυθούν η συνέπεια και η νομική σαφήνεια, η πρόταση αυτή θα πρέπει να τον καταργήσει και να τον αντικαταστήσει αναλαμβάνοντας παράλληλα, όπου απαιτείται ακόμα, τις ουσιαστικές υποχρεώσεις του.

Συνοχή με άλλες πολιτικές και στόχους της Ένωσης

Η παρούσα πρωτοβουλία συνάδει με το έβδομο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον 14 , το οποίο θέτει τον μακροπρόθεσμο στόχο για ένα μη τοξικό περιβάλλον και προβλέπει, για τον σκοπό αυτό, ότι απαιτείται η ανάληψη δράσης για να διασφαλιστεί η ελαχιστοποίηση των σημαντικών δυσμενών επιδράσεων των χημικών ουσιών στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον έως το 2020.

Οι στόχοι της παρούσας πρωτοβουλίας συνάδουν επίσης με τους στόχους του προγράμματος «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, μέσω της τόνωσης της καινοτομίας όσον αφορά την ανάπτυξη προϊόντων και διεργασιών παραγωγής χωρίς υδράργυρο. Η παρούσα πρόταση, με την προώθηση της επικύρωσης της σύμβασης και της έναρξης ισχύος της, θα συμβάλει στην εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο για τις βιομηχανικές διαδικασίες που χρησιμοποιούν ή εκπέμπουν ακούσια υδράργυρο και ενώσεις υδραργύρου και την παραγωγή και την εμπορία προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την ανταγωνιστικότητα της ενωσιακής βιομηχανίας, πολύ δε περισσότερο καθώς οι διατάξεις αντικατοπτρίζουν το κεκτημένο της Ένωσης.

Επιπλέον, όπου είναι εφικτό, επιδιώκεται η απλούστευση και αποσαφήνιση του κεκτημένου, με σκοπό την καλύτερη εφαρμογή του.

2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ

Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

Οι αρχές των κρατών μελών και τα ενδιαφερόμενα μέρη κλήθηκαν να δώσουν τη γνώμη τους στο πλαίσιο δύο μελετών που διενεργήθηκαν από την Επιτροπή 15 , 16 και σε ένα εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, στις 7 Ιουλίου 2014, σε συνέχεια του οποίου δημοσιεύθηκε επίσης αίτηση για συμπληρωματικές πληροφορίες σχετικά με ειδικά θέματα 17 . Όλες οι γραπτές εισηγήσεις θα δημοσιευθούν στον δικτυακό τόπο της Επιτροπής 18 . Επίσης, διεξήχθη μια ευρεία διαδικτυακή δημόσια διαβούλευση από τις 14 Αυγούστου 2014 έως τις 14 Νοεμβρίου 2014 και δημοσιοποιήθηκε με βάση τις απαντήσεις σε ερωτηματολόγιο 19 στην ιστοσελίδα «Η φωνή σας στην Ευρώπη» 20 . Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν να γίνουν καλύτερα κατανοητές οι απόψεις των δημόσιων ενδιαφερόμενων μερών και των κρατών μελών σχετικά με την κύρωση της σύμβασης και ειδικά θέματα που αφορούν τη μεταφορά και την εφαρμογή της, ιδίως σε σχέση με τους τομείς όπου η νομοθεσία της Ένωσης πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τη σύμβαση. Οι ομάδες-στόχοι ήσαν πολίτες, δημόσιες αρχές, ερευνητικοί οργανισμοί, πανεπιστήμια, μη κερδοσκοπικές/μη κυβερνητικές οργανώσεις, γραφεία παροχής συμβουλών και ιδιωτικές επιχειρήσεις και οι οργανώσεις που τους εκπροσωπούν. Υπάρχει ευρεία συναίνεση μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών και του κοινού εν γένει ότι η Ένωση πρέπει να κυρώσει τη σύμβαση της Μιναμάτα. Ειδικά ζητήματα που τέθηκαν από τους ενδιαφερομένους, λήφθηκαν υπόψη κατά τη σύνταξη της παρούσας πρότασης.

Αποτελέσματα της εκτίμησης αντικτύπου

Η εκτίμηση αντικτύπου (εφεξής: «ΕΑ») κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κύρωση και εφαρμογή της σύμβασης τη Μιναμάτα θα παρέχει στην ΕΕ σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, κυρίως λόγω της αναμενόμενης μείωσης των εκπομπών υδραργύρου που προέρχονται από άλλα μέρη του πλανήτη. Ειδικότερα:

Μετά την εφαρμογή της, σημαντικές διατάξεις της σύμβασης που αφορούν, μεταξύ άλλων, την εφαρμογή των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών (εφεξής «ΒΔΤ») για τον περιορισμό των εκπομπών από μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τη σταδιακή κατάργηση της υφιστάμενης πρωτογενούς εξόρυξης σε συνδυασμό με την απαγόρευση νέας πρωτογενούς εξόρυξης ή την επιβολή περιορισμών στην ASGM αναμένεται να έχουν ιδιαίτερα θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε ενωσιακό επίπεδο. Οι δραστηριότητες αυτές ουσιαστικά δεν υπάρχουν εντός της ΕΕ ή έχουν ήδη ρυθμιστεί. Αυτό θα επιτρέψει στην Ένωση να επιτύχει τους στόχους της σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, όπως περιγράφεται στην κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο του 2005 («η στρατηγική») 21 .

Από την εφαρμογή της σύμβασης, στις τρίτες χώρες θα ισχύουν παρόμοια πρότυπα με αυτά που ισχύουν στο εσωτερικό της Ένωσης για πολλές βιομηχανικές δραστηριότητες. Αυτό θα συμβάλει στην αντιμετώπιση δυνητικών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που ωφελούν επιχειρήσεις σε κράτη μη μέλη που υπόκεινται σε λιγότερο αυστηρά (ή ακόμη και ανύπαρκτα) περιβαλλοντικά πρότυπα και, ενδεχομένως, θα ανοίξει νέες αγορές για τις επιχειρήσεις της Ένωσης που ειδικεύονται στην τεχνολογία του περιβάλλοντος. Ως ενδεικτικό παράδειγμα, οι διατάξεις της σύμβασης για τις εκπομπές υδραργύρου από ορισμένες βιομηχανικές δραστηριότητες θα κάνουν πολλές βιομηχανικές εγκαταστάσεις που εκπέμπουν υδράργυρο σε παγκόσμια κλίμακα να χρησιμοποιήσουν τις ΒΔΤ που εφαρμόζονται ήδη από τον ενωσιακό κλάδο παραγωγής.

Στην εκτίμηση αντικτύπου εξετάστηκαν διάφορες επιλογές πολιτικής για την αντιμετώπιση των προαναφερθέντων έξι ρυθμιστικών κενών που επηρεάζουν το ενωσιακό δίκαιο: μια βασική επιλογή που αντιστοιχεί σε «μη ανάληψη δράσης από την ΕΕ», και τουλάχιστον δύο διαφορετικές επιλογές για καθέναν από τους σχετικούς τομείς πολιτικής, δηλαδή μία επιλογή που συνίσταται στη μεταφορά των υποχρεώσεων που ορίζονται στη σύμβαση και μια επιλογή που συνίσταται στον καθορισμό απαιτήσεων, υπερβαίνοντας τα όσα απαιτούνται από τη σύμβαση.

Όσον αφορά τη χρήση οδοντιατρικών αμαλγαμάτων, η ΕΑ αξιολόγησε την ανάγκη λήψης μέτρων και τις πιθανές τους επιπτώσεις:

Με την απόφαση 2000/532/ΕΚ της Επιτροπής 22 τα απόβλητα αμαλγαμάτων από εργασίες οδοντιατρικής περίθαλψης χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνα απόβλητα και, ως εκ τούτου, υπόκεινται στις διατάξεις της οδηγίας πλαισίου για τα απόβλητα 23 . Οι εκπομπές υδραργύρου από οδοντιατρεία υπόκεινται επίσης στην ενωσιακή νομοθεσία για τα ύδατα. Ο υδράργυρος έχει χαρακτηριστεί ως επικίνδυνη ουσία προτεραιότητας σύμφωνα με το παράρτημα Χ της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα 24 και, ως εκ τούτου, η έκλυση της εν λόγω ουσίας στο νερό πρέπει να μειωθεί δραστικά. Καθώς τα αμαλγάματα είναι η δεύτερη σε μέγεθος χρήση υδραργύρου εντός της Ένωσης, με εκτιμώμενο δυναμικό ρύπανσης περίπου 75 τόνους υδραργύρου ετησίως και μακροπρόθεσμο δυναμικό ρύπανσης άνω των 1 000 τόνων 25 , για την αντιμετώπιση της πηγής αυτής απαιτούνται ειδικά μέτρα.

Η ΕΑ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, υπό το πρίσμα των διαθέσιμων επιστημονικών στοιχείων, η απαγόρευση της χρήσης οδοντιατρικών αμαλγαμάτων δεν θα ήταν αναλογική, διότι οι κίνδυνοι για την υγεία των οδοντιατρικών αμαλγαμάτων δεν αποδεικνύονται σαφώς και το κόστος μιας απαγόρευσης θα ήταν υψηλό. Επιπλέον, η εκτίμηση δείχνει ότι δύο μέτρα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των μέτρων που προτείνονται από τη σύμβαση, και από το οποίο τα μέρη θα πρέπει να λάβουν τουλάχιστον δύο, θα αποφέρουν οφέλη για το περιβάλλον και την υγεία με χαμηλό κόστος· αυτά είναι ο περιορισμός της χρήσης των οδοντιατρικών αμαλγαμάτων μόνο σε μορφή κάψουλας και η προώθηση της χρήσης βέλτιστων περιβαλλοντικών πρακτικών σε οδοντιατρικές εγκαταστάσεις. Τα εν λόγω μέτρα είναι σύμφωνα με τη δράση 4 της στρατηγικής για τον υδράργυρο που επιβεβαιώθηκε ως τομέας προτεραιότητας για την ανάληψη περαιτέρω δράσης κατά την επανεξέταση της στρατηγικής το 2010. Τα μέτρα θα μειώσουν την έκθεση των οδοντιάτρων και των ασθενών στις εκπομπές υδραργύρου και θα εξασφαλίσουν δραστική μείωση των εκλύσεων υδραργύρου στο αποχετευτικό δίκτυο και στο περιβάλλον μέσω των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών λυμάτων. Επιπλέον, αναμένεται η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε εταιρείες που εμπλέκονται στην κατασκευή, εγκατάσταση και συντήρηση διαχωριστών αμαλγαμάτων και σε εταιρείες που ειδικεύονται στη συλλογή και επεξεργασία αποβλήτων που περιέχουν υδράργυρο.

Μολονότι η πλειονότητα των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων εμπίπτει στην κατηγορία των πολύ μικρών επιχειρήσεων, αυτές δεν θα επηρεαστούν δυσανάλογα από τα προτεινόμενα μέτρα καθώς: 1) λόγω του είδους της δραστηριότητας δεν θα πληγούν από τον ανταγωνισμό μεγαλύτερων επιχειρήσεων, 2) το κόστος εφαρμογής του μέτρου είναι περιορισμένο και θα απαιτήσει μόνο χαμηλές επενδύσεις, και 3) δεν αναμένεται η απώλεια θέσεων εργασίας στον τομέα της οδοντιατρικής. Επιπλέον, τα μέτρα αυτά αποτελούν παραδείγματα ορθών πρακτικών που προωθούνται 26 από το Συμβούλιο των Ευρωπαίων Οδοντιάτρων, οι οποίοι στην πλειονότητά τους τα έχουν ήδη εφαρμόσει. Εντούτοις, καθώς οι επιχειρήσεις αυτές χρειάζονται χρόνο για να προσαρμοστούν στις υποχρεώσεις που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό, η ημερομηνία συμμόρφωσης που προτείνεται για τα μέτρα αυτά είναι ένα έτος αργότερα από ό,τι για τα άλλα μέτρα που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό. Τέλος, η απαίτηση να χρησιμοποιούνται αμαλγάματα υπό μορφή κάψουλας δεν θα προκαλούσε πρόσθετο φόρτο για τους οδοντιάτρους που έχουν επιλέξει την εξαίρεσή τους από τη χρήση οδοντιατρικών αμαλγαμάτων.

Όσον αφορά τα άλλα κενά, η ανάλυση που διενεργήθηκε στο πλαίσιο της ΕΑ καταλήγει στα εξής συμπεράσματα:

Εισαγωγικοί περιορισμοί για τον υδράργυρο: εμπορικοί περιορισμοί που θα υπερβαίνουν τις απαιτήσεις της σύμβασης, δηλαδή να καθορίζουν μια άνευ όρων απαγόρευση της εισαγωγής υδραργύρου (αντί να επιτρέπουν τις εισαγωγές υδραργύρου υπό ορισμένες προϋποθέσεις σχετικά με τον τόπο καταγωγής και την πηγή του εισαγόμενου υδραργύρου) δεν θα ήταν δικαιολογημένοι, δεδομένου ότι θα ήταν πιο δαπανηρό για τη βιομηχανία της Ένωσης και δεν θα έχει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη.

Εξαγωγικοί περιορισμοί σε ορισμένα προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου: εμπορικοί περιορισμοί που θα υπερβαίνουν εκείνους που καθορίζονται στη σύμβαση, δηλαδή θα απαγορεύουν την εξαγωγή προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου βάσει αυστηρότερων κανόνων της Ένωσης όσον αφορά την περιεκτικότητά τους σε υδράργυρο σε σχέση με τους κανόνες που προβλέπονται στη σύμβαση (αντί να απαγορεύουν μόνο τις εξαγωγές προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου που δεν πληρούν τις απαιτήσεις της σύμβασης) δεν θα ήταν δικαιολογημένοι, δεδομένου ότι η εισροή υδραργύρου και οι εκλύσεις του στο περιβάλλον θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες, και ότι οι εκπομπές υδραργύρου θα μπορούσαν, ως αποτέλεσμα μιας τέτοιας απαγόρευσης, να αυξηθούν σε τρίτες χώρες.

Περιορισμός της χρήσης υδραργύρου σε ορισμένες διαδικασίες παραγωγής: η θέσπιση μιας απόλυτης απαγόρευσης στη χρήση υδραργύρου για την παραγωγή αιθοξειδίου ή μεθοξειδίου του νατρίου ή καλίου (αντί των απαιτήσεων για τον περιορισμό της χρήσης και των εκπομπών υδράργυρου, όπως προβλέπεται στη σύμβαση) δεν δικαιολογείται λόγω της ανάγκης της βιομηχανίας για εφοδιασμό με ορισμένες χημικές ουσίες για τις οποίες η διαθεσιμότητα διαδικασιών παραγωγής χωρίς υδράργυρο δεν μπορούσε να αποδειχθεί.

Περιορισμός της χρήσης υδραργύρου σε νέες διεργασίες παραγωγής και προϊόντα: η σύμβαση προβλέπει μόνο για τα μέρη να λαμβάνουν μέτρα για την αποθάρρυνση της ανάπτυξης νέων διεργασιών παραγωγής με χρήση υδραργύρου και της παραγωγής και διάθεσης στην αγορά νέων προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου. Η θέσπιση μιας υπό όρους απαγόρευσης που θα ισχύει για τις εν λόγω διαδικασίες και προϊόντα θα οδηγήσει στα βέλτιστα περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα, καθώς θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα και, κατά συνέπεια, θα μειώσει τον κίνδυνο του να προβαίνουν οι οικονομικοί φορείς στη δαπανηρή ανάπτυξη αυτών των προϊόντων ή διαδικασιών που ενδέχεται να απαγορευτούν μεταγενέστερα.

Περιορισμός της χρήσης υδραργύρου σε ASGM: η Γαλλία, ως το μόνο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, έχει ήδη λάβει μέτρα για την απαγόρευση της χρήσης υδραργύρου σε ASGM, επομένως για την Ένωση αρκεί απλά να μεταφέρει στο ενωσιακό δίκαιο την υποχρέωση για ανάπτυξη και επανεξέταση ενός εθνικού σχεδίου δράσης σύμφωνα με τη σύμβαση.

Από επιχειρησιακή/οικονομική άποψη, το συνολικό κόστος των ανωτέρω επιλογών, που έχουν αναγνωριστεί στην εκτίμηση αντικτύπου ως οι προτιμώμενες, κυμαίνεται μεταξύ 13-135 εκατομμύρια ευρώ/έτος, γεγονός που αντικατοπτρίζει κυρίως το κόστος των μέτρων που αφορούν τη χρήση υδραργύρου στις διεργασίες παραγωγής και τα οδοντιατρικά αμαλγάματα.

3.ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Σύνοψη της προτεινόμενης δράσης

Ενώ ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 αποτελεί το σημείο εκκίνησης για την εν λόγω πρόταση, για λόγους νομικής σαφήνειας κρίνεται σκόπιμη η κατάργηση και η αντικατάστασή του. Το παράρτημα IV περιέχει πίνακα αντιστοιχίας.

Τα άρθρα 1 και 2 προσδιορίζουν το αντικείμενο της πρότασης και παρέχουν τους ορισμούς των βασικών όρων που χρησιμοποιούνται σε αυτή.

Το άρθρο 3 σε συνδυασμό με το παράρτημα I θεσπίζει απαγόρευση των εξαγωγών από την Ένωση υδραργύρου, διαφόρων ενώσεων υδραργύρου και των μειγμάτων υδραργύρου με άλλες ουσίες, εκτός από ό,τι αφορά τις ενώσεις υδραργύρου που μπορούν να εξακολουθήσουν να εξάγονται όταν προορίζεται για ερευνητικούς σκοπούς σε εργαστηριακή κλίμακα. Η εν λόγω απαγόρευση έχει ήδη καθιερωθεί από τον Μάρτιο του 2011 σύμφωνα με το άρθρο 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 και συμπληρώνει αυτήν που προβλέπεται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 649/2012. Μεταφέρει το άρθρο 3 παράγραφος 6 της σύμβασης της Μιναμάτα σε συνδυασμό με το άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχεία α) και β), και παράγραφος 2 στοιχείο α) του ίδιου άρθρου.

Το άρθρο 4 απαγορεύει την εισαγωγή στην Ένωση υδραργύρου όταν προορίζεται για ASGM και θέτει μια υπό όρους απαγόρευση στην εισαγωγή στην Ένωση υδραργύρου και μειγμάτων όταν προορίζονται για άλλες χρήσεις. Η απαγόρευση αυτή δεν ισχύει για τις εισαγωγές υδραργύρου και μειγμάτων για τελική διάθεση ως απόβλητα, τις εισαγωγές υδραργύρου από χώρες που είναι μέρη της σύμβασης της Μιναμάτα όταν προέρχονται από πρωτογενή πηγή εξόρυξης που εξακολουθούν να επιτρέπονται δυνάμει του άρθρου 3 παράγραφος 4 της σύμβασης, τις εισαγωγές υδραργύρου από χώρες που δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη στη σύμβαση, υπό την προϋπόθεση ότι ο εισαγόμενος υδράργυρος δεν προέρχεται ούτε από πρωτογενή εξόρυξη ούτε από τον κλάδο παραγωγής χλωρίου-αλκαλίων και ότι έχει χορηγηθεί γραπτή συγκατάθεση εισαγωγής. Με σκοπό την απλούστευση της διοικητικής δραστηριότητας και τη μη αύξηση του διοικητικού φόρτου, το άρθρο 4 παράγραφος 3 ορίζει ότι οι εθνικές αρμόδιες αρχές που ορίζονται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 649/2012 θα πρέπει επίσης να είναι εκείνες που είναι επιφορτισμένες με την υλοποίηση και τον έλεγχο της απαγόρευσης αυτής.

Το άρθρο 5 σε συνδυασμό με το παράρτημα ΙΙ μεταφέρει το άρθρο 4 παράγραφος 1 και το παράρτημα A (μέρος Ι) της σύμβασης της Μιναμάτα. Θεσπίζει απαγόρευση στις εξαγωγές, τις εισαγωγές και την παραγωγή σειράς προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου, η οποία αρχίζει να ισχύει την 1η Ιανουαρίου 2021. Το άρθρο 5 ισχύει συμπληρωματικά, καθώς και με την επιφύλαξη των διατάξεων του κεκτημένου της ΕΕ που καθορίζουν ήδη περιορισμούς στη διάθεση στην αγορά και που καθορίζουν αυστηρότερες απαιτήσεις όσον αφορά, για παράδειγμα, τη μέγιστη περιεκτικότητα σε υδράργυρο των εν λόγω προϊόντων, όπως ορίζεται, μεταξύ άλλων, στην οδηγία 2006/66/ΕΚ.

Το άρθρο 6 προβλέπει τη δυνατότητα έκδοσης εκτελεστικών αποφάσεων από την Επιτροπή για τον καθορισμό των εντύπων εμπορίας που πρέπει να χρησιμοποιηθούν από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για την εφαρμογή των άρθρων 3 και 4, ως συνέχεια των αποφάσεων που θα εκδοθούν από τη διάσκεψη των συμβαλλόμενων μερών της σύμβασης της Μιναμάτα («CοP») σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 12 της σύμβασης.

Το άρθρο 7 σε συνδυασμό με το παράρτημα ΙΙΙ μεταφέρει το άρθρο 5 παράγραφοι 2 και 3 και το παράρτημα Β της σύμβασης. Απαγορεύει τη χρήση υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου ως καταλύτη για την παραγωγή ακεταλδεΰδης και μονομερούς βινυλοχλωριδίου από την 1η Ιανουαρίου 2019. Όσον αφορά τις εγκαταστάσεις που παράγουν μεθοξείδιο ή αιθοξείδιο του νατρίου ή του καλίου χρησιμοποιώντας μια διαδικασία με βάση τον υδράργυρο, θεσπίζει περιορισμούς για τη χρήση υδραργύρου που προέρχεται από πρωτογενή εξόρυξη και για τις εκλύσεις υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου στο περιβάλλον, ενώ απαγορεύει από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού οποιαδήποτε αύξηση της παραγωγικής ικανότητας ή δημιουργία νέων εγκαταστάσεων. Το άρθρο 7 παράγραφος 3 προβλέπει τη δυνατότητα έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων της Επιτροπής ως μέσου για τη μεταφορά των αποφάσεων της CoP σχετικά με τον καθορισμό των απαιτήσεων για την προσωρινή αποθήκευση του υδραργύρου και των ενώσεων υδραργύρου όταν υποστηρίζονται από την Ένωση, διατηρώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την εφαρμογή της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας κατά την απουσία θέσης της Ένωσης υπέρ της σχετικής απόφασης της CοP ή σε περίπτωση που η Ένωση αντιτίθεται.

Το άρθρο 8 μεταφέρει το άρθρο 4 παράγραφοι 6 και 7 και το άρθρο 5 παράγραφοι 4 και 9 της σύμβασης. Θεσπίζει απαγόρευση για την παραγωγή και διάθεση στην αγορά προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου που δεν καλύπτονται από καμία γνωστή χρήση πριν από την ημερομηνία εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, καθώς και για την εφαρμογή των διεργασιών παραγωγής που δεν υπήρχαν πριν από την ημερομηνία αυτή. Το άρθρο 8 παράγραφοι 3 και 4 καθιερώνει έναν μηχανισμό μέσω του οποίου τα εν λόγω νέα προϊόντα και οι διεργασίες παραγωγής με προσθήκη υδραργύρου θα μπορούσαν να εξακολουθήσουν να επιτρέπονται μέσω εκτελεστικής πράξης της Επιτροπής που θα εκδίδεται με βάση την εκτίμηση των οφελών για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον και την ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων χωρίς την προσθήκη υδραργύρου, που να είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτές.

Σύμφωνα με το άρθρο 7 της σύμβασης, το άρθρο 9 σε συνδυασμό με το παράρτημα IV προβλέπει ότι τα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιείται ASGM λαμβάνουν μέτρα για τη μείωση και, όπου είναι εφικτό, την εξάλειψη της χρήσης και των εκπομπών υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου που προκύπτουν από αυτή τη δραστηριότητα και καταρτίζει και υλοποιεί ένα σχετικό εθνικό σχέδιο.

Το άρθρο 10 μεταφέρει το άρθρο 4 παράγραφος 3 και το παράρτημα Α (μέρος ΙΙ) της σύμβασης της Μιναμάτα. Αυτό προϋποθέτει ότι τα οδοντιατρικά αμαλγάματα χρησιμοποιούνται μόνο υπό μορφή κάψουλας και ότι οι εγκαταστάσεις είναι εξοπλισμένες με διαχωριστές αμαλγαμάτων για τη διατήρηση και συλλογή υπολειμμάτων αμαλγαμάτων που περιέχουν υδράργυρο, από την 1η Ιανουαρίου 2019. Καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση των σχετικών προτύπων ΕΝ, όπως επικαιροποιήθηκαν τελευταία, συμπεριλαμβανομένων των EN ISO 138987 27 , EN ISO 24234 28 και EN 1641:2009 29 , ή οποιωνδήποτε άλλων εθνικών ή διεθνών προτύπων που διασφαλίζουν ισοδύναμο επίπεδο διατήρησης των υπολειμμάτων αμαλγάματος και της ποιότητας των κάψουλων αμαλγάματος.

Το άρθρο 11 αναπαράγει το άρθρο 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 προβλέποντας ότι ο υδράργυρος ο οποίος δεν χρησιμοποιείται πλέον στη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων ή που προέρχεται από τον καθαρισμό του φυσικού αερίου ή από εργασίες εξόρυξης και τήξης μη σιδηρούχων μετάλλων ή εξάγεται από μετάλλευμα κιννάβαρης χαρακτηρίζεται ως απόβλητα, τα οποία πρέπει να διατεθούν.

Το άρθρο 12 βασίζεται στο άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 και προβλέπει ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς που αναφέρονται στο άρθρο 11 πρέπει να παρέχουν σε ετήσια βάση στις αρμόδιες εθνικές αρχές πληροφορίες ιδίως όσον αφορά την ποσότητα υδραργύρου που είναι αποθηκευμένη σε κάθε οικεία εγκατάσταση και την ποσότητα υδραργύρου που έχει σταλεί σε εγκαταστάσεις προσωρινής ή μόνιμης αποθήκευσης αποβλήτων υδραργύρου. Το άρθρο 12 παράγραφος 2 προβλέπει ότι οι πληροφορίες πρέπει να παρέχονται χρησιμοποιώντας τη σχετική κατηγορία αποβλήτων και κωδικούς NACE, όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2150/2002 30 . Το άρθρο 12 παράγραφος 3 ορίζει ότι οι εγκαταστάσεις παραγωγής χλωρίων-αλκαλίων με χρήση κυψελών υδραργύρου παύουν να παρέχουν πληροφορίες αφότου έχουν αποσυρθεί όλες οι κυψέλες σύμφωνα με την εκτελεστική απόφαση 2013/732/ΕΕ της Επιτροπής 31 και όλα τα απόβλητα υδραργύρου έχουν μεταφερθεί σε εγκατάσταση αποθήκευσης.

Το άρθρο 13 ορίζει ότι τα απόβλητα υδραργύρου μπορούν να αποθηκεύονται προσωρινά ή μόνιμα σε υπόγειους χώρους αποθήκευσης και να αποθηκεύονται προσωρινά σε επίγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης και προσδιορίζει, για τον σκοπό αυτό, ποιες απαιτήσεις, οι οποίες έχουν θεσπιστεί με την οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου για την προσωρινή αποθήκευση των αποβλήτων υδραργύρου, ισχύουν για τη μόνιμη αποθήκευση των αποβλήτων υδραργύρου σε υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης.

Τα άρθρα 14 και 20 θεσπίζουν τις διατάξεις σχετικά με τις κυρώσεις που επιβάλλονται για παραβάσεις της παρούσας πρότασης, την έναρξη ισχύος και την ημερομηνία εφαρμογής.

Το άρθρο 15 μεταφέρει το άρθρο 21 της σύμβασης της Μιναμάτα, προβλέποντας υποχρέωση για τα κράτη μέλη να ετοιμάσουν, να επικαιροποιήσουν και να δημοσιεύσουν μια έκθεση που να περιέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες για την εφαρμογή της παρούσας πρότασης, πληροφορίες που πρέπει να υποβληθούν για να συμμορφώνονται με το προαναφερθέν άρθρο 21, μια σύνοψη των πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με το άρθρο 12 της παρούσας πρότασης για τα απόβλητα υδραργύρου από μεγάλες πηγές, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τα σημαντικά μεμονωμένα αποθέματα υδραργύρου που μπορεί να υπάρχουν στην επικράτεια κάθε κράτους μέλους. Η διάταξη αυτή ορίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να ενημερώνεται για την εν λόγω έκθεση και τις επικαιροποιήσεις εντός προθεσμίας ενός μηνός από τη δημοσίευσή τους. Το άρθρο 15 παράγραφος 2 προβλέπει για την Επιτροπή τη δυνατότητα έκδοσης εκτελεστικής πράξης για τον καθορισμό ερωτηματολογίων για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να υποβάλουν τις σχετικές πληροφορίες στην Επιτροπή, προσδιορίζοντας τις ακριβείς πληροφορίες που θα πρέπει να υποβάλλονται, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με βασικούς δείκτες επιδόσεων, τη μορφή και το χρονοδιάγραμμα υποβολής.

Το άρθρο 16 προβλέπει για την Επιτροπή τη δυνατότητα έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων για την τροποποίηση των παραρτημάτων Ι έως IV της παρούσας πρότασης με σκοπό τη μεταφορά σχετικών αποφάσεων της CoP όταν υποστηρίζονται από την Ένωση, διατηρώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την εφαρμογή της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας κατά την απουσία θέσης της Ένωσης υπέρ της σχετικής απόφασης της CοP ή σε περίπτωση που η Ένωση αντιτίθεται.

Τα άρθρα 17 και 18 αποτελούν συνήθη κείμενα για την άσκηση της εξουσιοδότησης που χορηγήθηκε στην Επιτροπή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 3 και του άρθρου 16 για τη διαδικασία επιτροπής ως μέσου για την έκδοση εκτελεστικών πράξεων, σύμφωνα με το άρθρο 6, το άρθρο 8 παράγραφος 4 και το άρθρο 15 παράγραφος 2.

Το άρθρο 19 ορίζει ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί ως την 1η Ιανουαρίου 2018, ημερομηνία κατά την οποία αρχίζει να ισχύει η παρούσα πρόταση, και ότι οι παραπομπές στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 πρέπει να νοούνται ως παραπομπές στην παρούσα πρόταση.

Νομική βάση

Όπως και ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1102/2008, η πρόταση αυτή αποσκοπεί, αφενός, στην προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας και, αφετέρου, στη διασφάλιση της ομοιομορφίας όσον αφορά τις εμπορικές πτυχές (απαγόρευση και περιορισμοί εισαγωγών και εξαγωγών που αφορούν τον υδράργυρο, τις ενώσεις υδραργύρου, καθώς και τα προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου). Ως εκ τούτου, η παρούσα πρόταση διαθέτει μια διπλή νομική βάση, δηλαδή το άρθρο 192 παράγραφος 1 και το άρθρο 207 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και επιλογή νομοθετικής πράξης

Η πρόταση αυτή αποσκοπεί στη μεταφορά στο κοινοτικό κεκτημένο των διατάξεων της σύμβασης της Μιναμάτα που δεν καλύπτονται ακόμη από τις νομικές απαιτήσεις της ΕΕ προκειμένου η Ένωση και τα κράτη μέλη να κυρώσουν και να εφαρμόσουν την εν λόγω σύμβαση.

Στο πλαίσιο αυτό, η αρχή της επικουρικότητας εφαρμόζεται εφόσον η παρούσα πρόταση δεν εμπίπτει εξ ολοκλήρου στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης.

Οι στόχοι της παρούσας πρότασης δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς μόνο από τα κράτη μέλη. Για την αντιμετώπιση του ζητήματος της ρύπανσης από τον υδράργυρο και της έκθεσης σε αυτόν στην Ένωση, κάθε κράτος μέλος πρέπει, μεταξύ άλλων, να εφαρμόσει απαγόρευση εξαγωγής υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου και ορισμένων προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου, καθώς και μια υπό όρους απαγόρευση εισαγωγής που θα ισχύει για τον υδράργυρο. Αυτά τα εμπορικά μέτρα μπορούν να μεταφερθούν στο εθνικό δίκαιο και να εφαρμοστούν βάσει ενωσιακών διατάξεων, καθώς τα μέτρα στον τομέα της κοινής εμπορικής πολιτικής εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 3 στοιχείο ε) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όσον αφορά τις μη εμπορικές διατάξεις της παρούσας πρότασης σχετικά με τη χρήση υδραργύρου σε υφιστάμενες και νέες διεργασίες παραγωγής και σε νέα προϊόντα, και σχετικά με τον έλεγχο των εκπομπών υδραργύρου στο περιβάλλον, την αποθήκευση του υδραργύρου και τη διαχείριση των αποβλήτων υδραργύρου, αυτές εμπίπτουν στην κατηγορία της συντρέχουσας αρμοδιότητας μεταξύ της Ένωσης και των κρατών μελών της, δηλαδή την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. Λαμβάνοντας υπόψη, όπως αναφέρεται ανωτέρω, ότι η προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας από τη ρύπανση από τον υδράργυρο και τα επίπεδα έκθεσης σε αυτόν έχουν ρυθμιστεί σε μεγάλο βαθμό σε επίπεδο Ένωσης, η ανάληψη δράσης από την Ένωση είναι δικαιολογημένη. Όσον αφορά τις διατάξεις της σύμβασης σχετικά με την ASGM, η παρούσα πρόταση παρέχει στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος την επιλογή του βέλτιστου συνδυασμού μέτρων που θα εφαρμόσει για να ικανοποιήσει τις σχετικές απαιτήσεις.

Συνεπώς, η παρούσα πρόταση συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας.

Το επιλεγμένο νομικό μέσο είναι ένας κανονισμός, δεδομένου ότι η πρόταση θεσπίζει διατάξεις σχετικά π.χ. με το εμπόριο και τα προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου, οι οποίες απαιτούν ομοιόμορφη εφαρμογή σε ολόκληρη την Ένωση, παρέχοντας παράλληλα επαρκή ευελιξία στα κράτη μέλη όσον αφορά την επιλογή των μέτρων συμμόρφωσης προς τις διατάξεις σχετικά με τις διεργασίες παραγωγής και την ASGM και τις λεπτομέρειες της εφαρμογής τους. Συνεπώς, η πρόταση είναι σύμφωνη με την αρχή της αναλογικότητας.

4.ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η παρούσα νομοθετική πρόταση δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις.

2016/0023 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τον υδράργυρο, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1102/2008

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 192 παράγραφος 1 και το άρθρο 207,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Ύστερα από διαβίβαση του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 32 ,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 33 ,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Ο υδράργυρος είναι μια ουσία υψηλής τοξικότητας που αντιπροσωπεύει μια παγκόσμια και μείζονα απειλή για την ανθρώπινη υγεία, μεταξύ άλλων με τον μεθυλυδράργυρο στα ψάρια και τα θαλασσινά, τα οικοσυστήματα και την άγρια χλωρίδα και πανίδα. Λόγω της διασυνοριακής φύσης της ρύπανσης από υδράργυρο, μεταξύ 40 % και 80 % της συνολικής εναπόθεσης υδραργύρου στην Ένωση προέρχεται από χώρες εκτός της Ένωσης και, ως εκ τούτου, δικαιολογεί την ανάληψη δράσης σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.

(2)Το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών υδραργύρου και των κινδύνων που σχετίζονται με την έκθεση σε αυτές οφείλονται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της πρωτογενούς εξόρυξης και επεξεργασίας του υδραργύρου, της χρήσης υδραργύρου σε προϊόντα, βιομηχανικές διαδικασίες και τη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού («ASGM») και των εκπομπών υδραργύρου που προέρχονται κυρίως από την καύση άνθρακα και τη διαχείριση των αποβλήτων υδραργύρου.

(3)Το έβδομο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον που εγκρίθηκε με την απόφαση 1386/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 34 θέτει τον μακροπρόθεσμο στόχο για ένα μη τοξικό περιβάλλον και, για τον σκοπό αυτό, ορίζει ότι απαιτείται η ανάληψη δράσης για να διασφαλιστεί η ελαχιστοποίηση των σημαντικών δυσμενών επιδράσεων των χημικών ουσιών στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον έως το 2020.

(4)Η ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο» 35 («η στρατηγική»), όπως επανεξετάστηκε το 2010 36 , στοχεύει στην ελαχιστοποίηση και, ει δυνατόν, την εν τέλει εξάλειψη των παγκόσμιων ανθρωπογενών εκλύσεων υδραργύρου στον αέρα, το νερό και το έδαφος.

(5)Έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στην Ένωση τα τελευταία 10 έτη στον τομέα της διαχείρισης υδραργύρου μετά την έγκριση της στρατηγικής και ενός μεγάλου φάσματος μέτρων σχετικά με τις εκπομπές, την προσφορά, τη ζήτηση και τη χρήση υδραργύρου καθώς και τη διαχείριση των πλεονασμάτων και των αποθεμάτων υδραργύρου.

(6)Η στρατηγική καθορίζει ότι η διαπραγμάτευση και σύναψη διεθνούς, νομικά δεσμευτικού μέσου πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα, καθώς η δράση της Ένωσης από μόνη της δεν μπορεί να εγγυηθεί την αποτελεσματική προστασία των πολιτών της Ένωσης από τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει στην υγεία ο υδράργυρος.

(7)Η ΕΕ και 26 κράτη μέλη υπέγραψαν στην πόλη Κουμαμότο στις 11 Οκτωβρίου 2013 τη σύμβαση της Μιναμάτα για τον υδράργυρο («η σύμβαση») 37 . Επομένως, η Ένωση και όλα τα κράτη μέλη της δεσμεύονται όσον αφορά τη σύναψή της, τη μεταφορά της και την εφαρμογή της 38 .

(8)Η ταχεία επικύρωση της σύμβασης από την Ένωση και τα κράτη μέλη της θα ενθαρρύνουν μείζονες χρήστες και υπεύθυνους για τις εκπομπές υδραργύρου παγκοσμίως, που είναι συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης, να την επικυρώσουν και να την εφαρμόσουν.

(9)Καθώς η νομοθεσία της Ένωσης έχει ήδη μεταφέρει πολλές από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση, ο παρών κανονισμός πρέπει να καθορίζει μόνο διατάξεις που συμπληρώνουν το κεκτημένο της Ένωσης και που απαιτούνται για να διασφαλιστεί η πλήρης ευθυγράμμιση με τις διατάξεις της σύμβασης και, κατά συνέπεια, να μπορεί η Ένωση και τα κράτη μέλη να την επικυρώσουν και να την εφαρμόσουν.

(10)Η απαγόρευση των εξαγωγών υδραργύρου που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 39 θα πρέπει να συμπληρωθεί με περιορισμούς όσον αφορά την εισαγωγή υδραργύρου ανάλογα με την πηγή, την προβλεπόμενη χρήση και τον τόπο προέλευσης του υδραργύρου. Οι εθνικές αρχές που έχουν ορισθεί σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 649/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 40 θα πρέπει να εκτελούν τα διοικητικά καθήκοντα που συνδέονται με την εφαρμογή των εν λόγω περιορισμών.

(11)Η εξαγωγή, εισαγωγή και παραγωγή σειράς προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου που αντιπροσωπεύουν σημαντικό μερίδιο της χρήσης υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου εντός της Ένωσης και παγκοσμίως θα πρέπει να απαγορευτούν.

(12)Συνεπώς, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να διαθέτει διπλή νομική βάση το άρθρο 192 παράγραφος 1, αφενός, και το άρθρο 207 της ΣΛΕΕ, αφετέρου, καθώς αποσκοπεί στην προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας και στη διασφάλιση της ομοιομορφίας όσον αφορά τις εμπορικές πτυχές μέσω της απαγόρευσης και των περιορισμών εισαγωγών και εξαγωγών που αφορούν τον υδράργυρο, τις ενώσεις υδραργύρου, καθώς και τα προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου.

(13)Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται με την επιφύλαξη των διατάξεων του ισχύοντος ενωσιακού κεκτημένου που καθορίζουν αυστηρότερες απαιτήσεις για τα προϊόντα αυτά όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τη μέγιστη περιεκτικότητα σε υδράργυρο.

(14)Όταν δεν υπάρχουν σχετικές διαθέσιμες παραγωγικές διαδικασίες χωρίς τη χρήση υδραργύρου, θα πρέπει να καθοριστούν οι συνθήκες λειτουργίας για την παραγωγή αιθοξειδίου ή μεθοξειδίου του νατρίου ή καλίου που συνεπάγεται η χρήση υδραργύρου.

(15)Η παραγωγή και διάθεση στην αγορά νέων προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου και η καθιέρωση νέων μεθόδων παραγωγής με βάση τον υδράργυρο θα αυξήσει τη χρήση του υδραργύρου και των ενώσεων υδραργύρου και τις εκπομπές υδραργύρου εντός της Ένωσης. Ως εκ τούτου, οι νέες δραστηριότητες θα πρέπει να απαγορευτούν, εκτός εάν μια αξιολόγηση δείξει ότι οι εν λόγω χρήσεις θα εξασφαλίσουν σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και την υγεία και ότι δεν υπάρχουν τεχνικά και οικονομικά εφικτές εναλλακτικές δυνατότητες χωρίς την προσθήκη υδραργύρου που να παρέχουν τέτοια οφέλη.

(16)Η χρήση υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου στην ASGM αντιπροσωπεύει σημαντικό ποσοστό της χρήσης και των εκπομπών υδραργύρου σε παγκόσμιο επίπεδο και πρέπει, συνεπώς, να ρυθμιστεί.

(17)Η χρήση οδοντιατρικών αμαλγαμάτων υπό μορφή κάψουλας και η εφαρμογή διαχωριστών αμαλγαμάτων θα πρέπει να καταστούν υποχρεωτικά για την προστασία οδοντιάτρων και ασθενών από την έκθεση στον υδράργυρο και για να διασφαλιστεί ότι τα απόβλητα υδραργύρου που προκύπτουν, δεν ελευθερώνονται στο περιβάλλον, αλλά συλλέγονται και υποβάλλονται σε ορθή διαχείριση αποβλήτων. Δεδομένου του μεγέθους των επιχειρήσεων του οδοντιατρικού τομέα που επηρεάζονται από την τροποποίηση αυτή, είναι σκόπιμο να προβλεφθεί επαρκής χρόνος για να προσαρμοστούν στη νέα διάταξη.

(18)Τα περισσότερα από τα κριτήρια που καθορίζονται στην οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου 41 για την προσωρινή αποθήκευση αποβλήτων υδραργύρου θα πρέπει να ισχύουν για τη μόνιμη αποθήκευση των αποβλήτων υδραργύρου σε υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Η εφαρμοσιμότητα ορισμένων από τα κριτήρια αυτά πρέπει να εξαρτάται από τα ειδικά χαρακτηριστικά της κάθε εγκατάστασης υπόγειας αποθήκευσης, όπως καθορίζεται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών που είναι επιφορτισμένες με την εφαρμογή της οδηγίας 1999/31/ΕΚ.

(19)Προκειμένου να ευθυγραμμισθεί η νομοθεσία της Ένωσης με τις αποφάσεις της διάσκεψης των συμβαλλόμενων μερών της σύμβασης που στηρίζονται από την Ένωση, η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 της ΣΛΕΕ θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή, όσον αφορά την τροποποίηση των παραρτημάτων του παρόντος κανονισμού και τη συμπλήρωση του παρόντος κανονισμού με τις τεχνικές απαιτήσεις για την περιβαλλοντικά ορθή προσωρινή αποθήκευση του υδραργύρου και των ενώσεων υδραργύρου. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διεξαγάγει η Επιτροπή τις κατάλληλες διαβουλεύσεις κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες, ακόμα και σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Η Επιτροπή, κατά την προετοιμασία και την κατάρτιση κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, πρέπει να εξασφαλίζει ότι τα σχετικά έγγραφα διαβιβάζονται ταυτοχρόνως, εγκαίρως και καταλλήλως προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

(20)Προκειμένου να εξασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού όσον αφορά την απαγόρευση ή την έγκριση νέων προϊόντων και διαδικασιών με χρήση υδραργύρου, καθώς και την υποβολή εκθέσεων, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 42 .

(21)Τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν κανόνες για τις κυρώσεις που θα επιβάλλονται για παραβάσεις των εθνικών διατάξεων οι οποίες θεσπίζονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού και να διασφαλίζουν την εφαρμογή τους. Οι κυρώσεις αυτές θα πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές.

(22)Δεδομένης της φύσης και έκτασης των τροποποιήσεων που πρέπει να επέλθουν στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 και για να αυξηθούν η ασφάλεια δικαίου, η σαφήνεια, η διαφάνεια και η απλούστευση της νομοθεσίας, ο εν λόγω κανονισμός θα πρέπει να αντικατασταθεί.

(23)Προκειμένου να δοθεί στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και στους οικονομικούς φορείς που επηρεάζονται από τον παρόντα κανονισμό επαρκής χρόνος για να προσαρμοστούν στο νέο καθεστώς που θεσπίζει ο παρών κανονισμός, θα πρέπει να ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2018.

(24)Καθώς ο στόχος του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από τον υδράργυρο μέσω της απαγόρευσης των εξαγωγών και των εισαγωγών υδραργύρου, προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου, μέσω των περιορισμών της χρήσης υδραργύρου στις διεργασίες παραγωγής, τα προϊόντα, την ASGM και τα οδοντιατρικά αμαλγάματα υδραργύρου, και μέσω των υποχρεώσεων που ισχύουν για τα απόβλητα, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορεί ωστόσο, λόγω της διασυνοριακής φύσης της ρύπανσης από υδράργυρο και της φύσης των μέτρων που πρέπει να ληφθούν, να επιτευχθεί καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του εν λόγω στόχου,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Κεφάλαιο I
Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1
Αντικείμενο

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει τα μέτρα και προϋποθέσεις για το εμπόριο, την παραγωγή, την χρήση και την προσωρινή αποθήκευση του υδραργύρου, τις ενώσεις υδραργύρου, τα μείγματα και τα προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου και τη διαχείριση των αποβλήτων υδραργύρου.

Άρθρο 2
Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1.«υδράργυρος»: ο στοιχειακός υδράργυρος (Hg, CAS RN 7439-97-6)·

2.«προϊόν με προσθήκη υδραργύρου»: το προϊόν ή το συστατικό προϊόντος το οποίο περιέχει υδράργυρο και/ή ενώσεις υδραργύρου που έχουν σκοπίμως προστεθεί·

3.«απόβλητα υδραργύρου»: υδράργυρος που χαρακτηρίζεται ως απόβλητα σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1 της οδηγίας 2008/98/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 43 ·

4.«εξαγωγή»: οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

(a)    η διαρκής ή προσωρινή εξαγωγή χημικού προϊόντος το οποίο πληροί τους όρους του άρθρου 28 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

(b)η επανεξαγωγή χημικού προϊόντος το οποίο δεν πληροί τους όρους του άρθρου 28 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το οποίο βρίσκεται υπό τελωνειακό καθεστώς διαφορετικό από το καθεστώς εξωτερικής ενωσιακής διαμετακόμισης για την κυκλοφορία αγαθών μέσω της τελωνειακής επικράτειας της Ένωσης·

5.«εισαγωγή»: η φυσική είσοδος χημικού προϊόντος στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης υπό τελωνειακό καθεστώς διαφορετικό από το καθεστώς εξωτερικής ενωσιακής διαμετακόμισης για την κυκλοφορία αγαθών μέσω του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης·

6.«πρωτογενής εξόρυξη υδραργύρου»: η εξόρυξη στην οποία το κύριο υλικό που αναζητείται είναι ο υδράργυρος·

Κεφάλαιο IΙ
Περιορισμοί στο εμπόριο και την παραγωγή υδραργύρου, ενώσεων υδραργύρου και προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου

Άρθρο 3
Περιορισμοί στις εξαγωγές

1.Απαγορεύεται η εξαγωγή υδραργύρου και των ενώσεων υδραργύρου και των μειγμάτων που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι.

Το πρώτο εδάφιο δεν ισχύει για τις εξαγωγές των ενώσεων υδραργύρου που αναφέρονται στο παράρτημα Ι για ερευνητικούς σκοπούς σε εργαστηριακή κλίμακα.

2.Η εξαγωγή των μειγμάτων υδραργύρου που δεν απαριθμούνται στο παράρτημα Ι, απαγορεύεται για τους σκοπούς της ανάκτησης του υδραργύρου.

Άρθρο 4
Περιορισμοί στις εισαγωγές

1.Απαγορεύεται η εισαγωγή υδραργύρου και των μειγμάτων που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι, για χρήσεις εκτός από τη διάθεση ως απόβλητα.

Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο, η εισαγωγή επιτρέπεται σε οποιαδήποτε από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

–η εξάγουσα χώρα είναι μέρος της σύμβασης και ο εξαγόμενος υδράργυρος δεν προέρχεται από πρωτογενή εξόρυξη υδραργύρου όπως ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφοι 3 και 4 της εν λόγω σύμβασης·

–η εξάγουσα χώρα, η οποία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη σύμβαση, έχει διαβιβάσει βεβαίωση ότι ο υδράργυρος δεν προέρχεται από πρωτογενή εξόρυξη υδραργύρου ούτε από τη βιομηχανία παραγωγής χλωρίου-αλκαλίων, και το κράτος μέλος εισαγωγής έχει χορηγήσει γραπτή συγκατάθεση για την εισαγωγή.

2.Απαγορεύεται η εισαγωγή υδραργύρου με σκοπό τη χρήση τους στη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού.

3.Η εθνική αρχή ή αρχές που έχουν οριστεί σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 649/2012, εκτελούν τα διοικητικά καθήκοντα που απορρέουν από τις απαιτήσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 5
Εξαγωγή, εισαγωγή και παραγωγή προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου

1.Με την επιφύλαξη αυστηρότερων απαιτήσεων που προβλέπονται σε άλλες εφαρμοστέες νομοθετικές πράξεις της Ένωσης, η εξαγωγή, η εισαγωγή και η παραγωγή στην Ένωση προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου, όπως ορίζεται στο παράρτημα ΙΙ, απαγορεύεται από την 1η Ιανουαρίου 2021.

2.Η απαγόρευση που προβλέπεται στην παράγραφο 1 δεν εφαρμόζεται στα ακόλουθα προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου:

–προϊόντα ουσιώδους σημασίας για τις ανάγκες της πολιτικής προστασίας και για στρατιωτικές χρήσεις·

–προϊόντα που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της έρευνας, της βαθμονόμησης οργάνων μέτρησης, καθώς και ως πρότυπα αναφοράς.

Άρθρο 6
Έντυπα για εισαγωγή και εξαγωγή

Η Επιτροπή εκδίδει, μέσω εκτελεστικών πράξεων, αποφάσεις για να προσδιορίσει τα έντυπα που πρέπει να χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή των άρθρων 3 και 4.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης στην οποία παραπέμπει το άρθρο 18 παράγραφος 2.

Κεφάλαιο IΙΙ
Περιορισμοί στη χρήση και την αποθήκευση υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου

Άρθρο 7
Βιομηχανικές δραστηριότητες

1.Η χρήση υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου στις διεργασίες παραγωγής που απαριθμούνται στο μέρος Ι του παραρτήματος ΙΙΙ απαγορεύεται από τις ημερομηνίες που προσδιορίζονται στο παράρτημα αυτό.

2.Η χρήση υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου στις διεργασίες παραγωγής που απαριθμούνται στο μέρος ΙΙ του παραρτήματος ΙΙΙ εγκρίνονται μόνο υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο παράρτημα αυτό.

3.Η προσωρινή αποθήκευση του υδραργύρου και των ενώσεων υδραργύρου πραγματοποιούνται κατά τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον.

Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 17 προκειμένου να καθορίζει τις απαιτήσεις για την περιβαλλοντικά ορθή προσωρινή αποθήκευση του υδραργύρου και των ενώσεων υδραργύρου που εγκρίθηκε από τη διάσκεψη των μερών της σύμβασης, όπου η Ένωση έχει υποστηρίξει τη σχετική απόφαση.

Άρθρο 8
Νέα προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου και νέες διεργασίες παραγωγής

1.Απαγορεύεται η παραγωγή και η διάθεση στην αγορά των προϊόντων με προσθήκη υδραργύρου που δεν καλύπτονται από καμία γνωστή χρήση πριν από την 1η Ιανουαρίου 2018.

2. Απαγορεύονται οι διεργασίες παραγωγής που περιλαμβάνουν τη χρήση υδραργύρου ή ενώσεων υδραργύρου και οι οποίες δεν υπήρχαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2018.

Η παρούσα παράγραφος δεν εφαρμόζεται στις διεργασίες παραγωγής και/ή τα προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου, εκτός εκείνων που εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 1.

3.Κατά παρέκκλιση από τις παραγράφους 1 και 2, στις περιπτώσεις που ένας οικονομικός φορέας σκοπεύει να παράγει και/ή διαθέσει στην αγορά ένα νέο προϊόν με προσθήκη υδραργύρου ή να εκτελεί νέα διεργασία παραγωγής, ο φορέας το κοινοποιεί στις αρμόδιες αρχές του οικείου κράτους μέλους και τους παρέχει τα ακόλουθα:

–τεχνική περιγραφή του οικείου προϊόντος ή διαδικασίας·

–αξιολόγηση των κινδύνων για το περιβάλλον και την υγεία·

–λεπτομερείς επεξηγήσεις για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να παράγεται, να χρησιμοποιείται και να λειτουργεί ένα τέτοιο προϊόν ή διεργασία ούτως ώστε να διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας.

4.Κατόπιν ενημέρωσης από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, η Επιτροπή ελέγχει, ιδίως, αν έχει αποδειχθεί ότι το νέο προϊόν ή η νέα διεργασία παραγωγής με προσθήκη υδραργύρου θα εξασφαλίσει σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και την υγεία και ότι δεν υπάρχουν τεχνικά και οικονομικά εφικτές εναλλακτικές δυνατότητες χωρίς την προσθήκη υδραργύρου που να παρέχουν τέτοια οφέλη.

Η Επιτροπή εκδίδει, μέσω εκτελεστικών πράξεων, αποφάσεις για να προσδιορίσει αν επιτρέπεται το οικείο νέο προϊόν με προσθήκη υδραργύρου ή η νέα διεργασία παραγωγής.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης στην οποία παραπέμπει το άρθρο 18 παράγραφος 2.

Άρθρο 9
Βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού

Τα κράτη μέλη, στο έδαφος των οποίων πραγματοποιείται περισσότερο από αμελητέα βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη και επεξεργασία χρυσού:

–λαμβάνουν μέτρα για τη μείωση και, όπου είναι εφικτό, την εξάλειψη της χρήσης υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου, καθώς και των εκπομπών και εκλύσεων στο περιβάλλον υδραργύρου που προέρχεται από πρωτογενή εξόρυξη και επεξεργασία·

–καταρτίζουν και υλοποιούν εθνικό σχέδιο δράσης σύμφωνα με το παράρτημα IV.

Άρθρο 10
Οδοντιατρικά αμαλγάματα

1.Από την 1η Ιανουαρίου 2019 και μετά τα οδοντιατρικά αμαλγάματα χρησιμοποιούνται μόνο υπό μορφή κάψουλας.

2.Από την 1η Ιανουαρίου 2019 και μετά, οι οδοντιατρικές εγκαταστάσεις εξοπλίζονται με διαχωριστές αμαλγαμάτων με σκοπό τη διατήρηση και τη συλλογή των σωματιδίων αμαλγάματος. Οι εν λόγω διαχωριστές συντηρούνται όπως απαιτείται για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου διατήρησης.

3.Οι κάψουλες και οι διαχωριστές αμαλγαμάτων που συμμορφώνονται με τα εναρμονισμένα πρότυπα EN ή με άλλα εθνικά ή διεθνή πρότυπα που εξασφαλίζουν ισοδύναμο επίπεδο ποιότητας και επιπέδου διατήρησης, θεωρούνται ότι πληρούν τις απαιτήσεις που ορίζονται στις παραγράφους 1 και 2.

Κεφάλαιο IV
Αποθήκευση και διάθεση αποβλήτων υδραργύρου

Άρθρο 11
Απόβλητα υδραργύρου

Με την επιφύλαξη της απόφασης 2000/532/ΕΚ της Επιτροπής 44 , τα ακόλουθα θεωρούνται ως απόβλητα και διατίθενται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία του ανθρώπου και χωρίς να βλάπτουν το περιβάλλον σύμφωνα με την οδηγία 2008/98/ΕΚ:

α)ο υδράργυρος που δεν χρησιμοποιείται πλέον στη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων·

β)ο υδράργυρος που προέρχεται από τον καθαρισμό του φυσικού αερίου·

γ)ο υδράργυρος που προέρχεται από εργασίες εξόρυξης και τήξης μη σιδηρούχων μετάλλων·

δ)ο υδράργυρος που εξάγεται από μετάλλευμα κιννάβαρης στην Ένωση.

Άρθρο 12
Υποβολή έκθεσης σχετικά με τα απόβλητα υδραργύρου από μεγάλες πηγές

1.Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των τομέων που αναφέρονται στο άρθρο 11 σημεία α), β) και γ) αποστέλλουν κάθε έτος, έως τις 31 Μαΐου, στις αρμόδιες αρχές των ενδιαφερόμενων κρατών μελών τα δεδομένα που αφορούν το συνολικό ποσό των αποβλήτων υδραργύρου που αποθηκεύονται σε κάθε εγκατάσταση και που έχουν σταλεί σε μεμονωμένες εγκαταστάσεις προσωρινής ή μόνιμης αποθήκευσης, καθώς και την τοποθεσία και τα στοιχεία επικοινωνίας για τις εν λόγω εγκαταστάσεις.

2.Τα στοιχεία της παραγράφου 1 εκφράζονται με τους κωδικούς που καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2150/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 45 .

3.Η υποχρέωση που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 παύει να ισχύει για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν εγκαταστάσεις χλωρίου-αλκαλίων το έτος μετά την απόσυρση όλων των κυψελών υδραργύρου σύμφωνα με την εκτελεστική απόφαση 2013/732/ΕΕ 46 και όταν όλος ο υδράργυρος έχει παραδοθεί σε εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων.

Άρθρο 13
Διάθεση των αποβλήτων υδραργύρου

1.Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχείο α) της οδηγίας 1999/31/ΕΚ, τα απόβλητα υδραργύρου μπορούν να αποθηκεύονται με έναν από τους ακόλουθους τρόπους:

α)προσωρινή αποθήκευση για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους ή μόνιμη αποθήκευση σε αλατωρυχεία που έχουν προσαρμοστεί για τη διάθεση του υδραργύρου, ή σε βαθιά υπόγεια σκληρά πετρώματα που παρέχουν επίπεδο ασφάλειας και συγκράτησης ισοδύναμο με εκείνο των εν λόγω αλατωρυχείων·

β)προσωρινή αποθήκευση σε επίγειες εγκαταστάσεις οι οποίες προορίζονται και είναι εξοπλισμένες για την προσωρινή αποθήκευση του υδραργύρου.

2.Οι ειδικές απαιτήσεις για την προσωρινή αποθήκευση των αποβλήτων υδραργύρου, όπως ορίζεται στα παραρτήματα I, II και III της οδηγίας 1999/31/ΕΚ, εφαρμόζονται στις μόνιμες εγκαταστάσεις αποθήκευσης που αναφέρονται στο παρόν άρθρο παράγραφος 1 στοιχείο α) υπό τους ακόλουθους όρους που ορίζονται στα ακόλουθα παραρτήματα της εν λόγω οδηγίας:

α)εφαρμόζονται το παράρτημα Ι, τμήμα 8 (πρώτη, τρίτη και πέμπτη περίπτωση) και το παράρτημα ΙΙ της οδηγίας 1999/31/ΕΚ·

β)το παράρτημα Ι τμήμα 8 (δεύτερη, τέταρτη και έκτη περίπτωση) και το παράρτημα ΙΙΙ τμήμα 6 της οδηγίας 1999/31/ΕΚ εφαρμόζονται μόνο όταν κρίνεται σκόπιμο από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών που είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας.

Κεφάλαιο V
Κυρώσεις και υποβολή εκθέσεων

Άρθρο 14
Κυρώσεις

Τα κράτη μέλη καθορίζουν τους κανόνες για τις κυρώσεις που εφαρμόζονται σε περίπτωση παραβιάσεων των διατάξεων του παρόντος κανονισμού και λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν την εφαρμογή τους. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Τα κράτη μέλη γνωστοποιούν τις σχετικές διατάξεις στην Επιτροπή μέχρι την [xxx] και την ενημερώνουν αμέσως για τυχόν επακόλουθες τροποποιήσεις που τις επηρεάζουν.

Άρθρο 15
Έκθεση

1.Τα κράτη μέλη καταρτίζουν, επικαιροποιούν και δημοσιεύουν στο διαδίκτυο έκθεση με τις ακόλουθες πληροφορίες:

α)πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού·

β)πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την τήρηση από την Ένωση και από τα κράτη μέλη της υποχρέωσης υποβολής εκθέσεων που θεσπίστηκε σύμφωνα με το άρθρο 21 της σύμβασης της Μιναμάτα·

γ)σύνοψη των πληροφοριών που συλλέγονται σύμφωνα με το άρθρο 12·

δ)κατάλογο των μεμονωμένων αποθεμάτων υδραργύρου που υπερβαίνουν τους 50 μετρικούς τόνους, που βρίσκονται στο έδαφός τους και, σε περίπτωση που τα κράτη μέλη έχουν λάβει γνώση, κατάλογο των πηγών εφοδιασμού υδραργύρου που παράγουν αποθέματα υδραργύρου ετησίως άνω των 10 μετρικών τόνων.

   Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με την έκθεσή τους και τις σχετικές επικαιροποιήσεις εντός ενός μήνα από τη δημοσίευσή της.

2.Η Επιτροπή εγκρίνει κατάλληλα ερωτηματολόγια για να προσδιορίσει το περιεχόμενο, τις πληροφορίες και τους βασικούς δείκτες επιδόσεων που πρέπει να περιλαμβάνονται στην έκθεση που αναφέρεται στην παράγραφο 1 καθώς και τον μορφότυπο της έκθεσης αυτής και τη χρονική στιγμή της δημοσίευσής της, καθώς και τις επικαιροποιήσεις της.

Τα ερωτηματολόγια μπορούν επίσης να οργανώνουν την υποβολή εκθέσεων κατά τρόπο ώστε να μπορέσει η Ένωση να παρέχει στη γραμματεία της σύμβασης μια ενιαία έκθεση που υποβάλλεται εξ ονόματος της Ένωσης και των κρατών μελών της.

Η Επιτροπή αποφασίζει, με εκτελεστικές πράξεις, να καταρτίσει υπόδειγμα για τα εν λόγω ερωτηματολόγια και να διαθέσει ένα εργαλείο ηλεκτρονικής υποβολής εκθέσεων στα κράτη μέλη.

Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης στην οποία παραπέμπει το άρθρο 18 παράγραφος 2.

Κεφάλαιο VI
Κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές αρμοδιότητες

Άρθρο 16
Τροποποίηση των παραρτημάτων

Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 17 προκειμένου να τροποποιεί τα παραρτήματα Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV για τη μεταφορά των αποφάσεων που εκδόθηκαν από τη διάσκεψη των μερών της σύμβασης, όπου η Ένωση έχει υποστηρίξει τη σχετική απόφαση.

Άρθρο 17
Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις υπό τους όρους του παρόντος άρθρου.

2.Η εξουσιοδότηση που προβλέπεται στο άρθρο 7 παράγραφος 3 και στο άρθρο 16 εκχωρείται στην Επιτροπή για αόριστο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού.

3.Η προβλεπόμενη στο άρθρο 7 παράγραφος 3 και στο άρθρο 16 εξουσιοδότηση δύναται να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση ανάκλησης περατώνει την εξουσιοδότηση που προσδιορίζεται στην εν λόγω απόφαση. Αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία, που ορίζεται σε αυτήν. Δεν θίγει την εγκυρότητα τυχόν κατ' εξουσιοδότηση πράξεων που ισχύουν ήδη.

4.Μόλις εκδώσει κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτόχρονα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

5.Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 3 και το άρθρο 16 τίθενται σε ισχύ μόνο εφόσον δεν διατυπωθεί αντίρρηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο εντός προθεσμίας δύο μηνών από την κοινοποίηση της πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή εάν, πριν από τη λήξη της περιόδου αυτής, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώσουν αμφότερα την Επιτροπή ότι δεν πρόκειται να διατυπώσουν αντίρρηση. Η περίοδος αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες κατόπιν πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 18
Διαδικασία επιτροπής

1.Για την έκδοση εντύπων για τις εισαγωγές και εξαγωγές σύμφωνα με το άρθρο 6, απόφασης σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 4, και ερωτηματολογίων σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 2, η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η εν λόγω επιτροπή αποτελεί επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.Στις περιπτώσεις που γίνεται παραπομπή στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Κεφάλαιο VIΙ
Τελικές διατάξεις

Άρθρο 19
Κατάργηση

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 καταργείται.

Οι παραπομπές στον καταργούμενο κανονισμό θεωρούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό.

Άρθρο 20
Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2018.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

(1) Η Πορτογαλία και η Εσθονία δεν υπέγραψαν τη σύμβαση της Μιναμάτα.

(2)

   Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2008, για την απαγόρευση των εξαγωγών μεταλλικού υδραργύρου και ορισμένων ενώσεων και μειγμάτων υδραργύρου και για την ασφαλή αποθήκευση του μεταλλικού υδραργύρου (ΕΕ L 304 της 14.11.2008, σ. 75).

(3) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 649/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, σχετικά με τις εξαγωγές και εισαγωγές επικίνδυνων χημικών προϊόντων (ΕΕ L 201 της 27.7.2012, σ. 60).

(4)

   Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Φεβρουαρίου 2005, για τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων μέσα ή πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης και για την τροποποίηση της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 70 της 16.3.2005, σ. 1).

(5)

   Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH) και για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων καθώς και για την τροποποίηση της οδηγίας 1999/45/ΕΚ και για κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 793/93 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1488/94 της Επιτροπής καθώς και της οδηγίας 76/769/ΕΟΚ του Συμβουλίου και των οδηγιών της Επιτροπής 91/155/ΕΟΚ, 93/67/ΕΟΚ, 93/105/ΕΚ και 2000/21/ΕΚ (ΕΕ L 396 της 30.12.2006, σ. 1).

(6)

   Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, για τα καλλυντικά προϊόντα (ΕΕ L 342 της 22.12.2009, σ. 59).

(7) Οδηγία 2006/66/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2006, σχετικά με τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές και τα απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών και με την κατάργηση της οδηγίας 91/157/ΕΟΚ (ΕΕ L 266 της 26.9.2006, σ. 1).

(8) Οδηγία 2011/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011, σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΕΕ L 174 της 1.7.2011, σ. 88)

(9) Οδηγία 2010/75/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, περί βιομηχανικών εκπομπών (ΕΕ L 334 της 17.12.2010, σ. 17).

(10) Οδηγία 2012/18/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, για την αντιμετώπιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες και για την τροποποίηση και στη συνέχεια την κατάργηση της οδηγίας 96/82/ΕΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 197 της 24.7.2012, σ. 1).

(11) Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3).

(12) Οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999, περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων (ΕΕ L 182 της 16.7.1999, σ. 1).

(13) Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, εκτίμηση αντικτύπου που συνοδεύει τα έγγραφα Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τον υδράργυρο, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 και Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη της σύμβασης της Μιναμάτα για τον υδράργυρο, SWD [2016] 17 final.

(14) Απόφαση αριθ. 1386/2013/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2013, σχετικά με γενικό ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας» (ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 171).

(15) ICF, COWI, BiPRO, Garrrigues (2015). Study on EU Implementation of the Minamata Convention on Mercury (Μάρτιος 2015)

(16) COWI, BiPRO (2015). Ratification of the Minamata Convention by the EU - Complementary Assessment of the Mercury Export Ban (Ιούνιος 2015).

(17) http://ec.europa.eu/environment/chemicals/mercury/pdf/InfoRequest.pdf  

(18) http://ec.europa.eu/environment/chemicals/mercury/ratification_en.htm  

(19) Το ερωτηματολόγιο διατίθεται στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/environment/consultations/pdf/MinamataConvention.pdf   

(20) http://ec.europa.eu/yourvoice/consultations  

(21) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «Κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο», της 28ης Ιανουαρίου 2005, COM(2005) 20 τελικό.

(22) Απόφαση 2000/532/ΕΚ της Επιτροπής, της 3ης Μαΐου 2000, για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ' εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα (ΕΕ L 226 της 6.9.2000, σ. 3).

(23) Supra, αριθ. 11.

(24) Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1).

(25) Ποσότητα υδραργύρου που εκτιμάται ότι βρίσκεται σε ανθρώπινα στόματα με τη μορφή οδοντιατρικών αμαλγαμάτων εντός της ΕΕ.

(26) Ψήφισμα CED σχετικά με την υπεύθυνη πρακτική (2011).

(27) Ευρωπαϊκό πρότυπο EN ISO 13897, Οδοντιατρική - Κάψουλες για αμαλγάματα (ISO 1397:2003), Μάιος 2004.

(28) Ευρωπαϊκό πρότυπο EN ISO 24234:2015, Οδοντιατρική - Οδοντιατρικά αμαλγάματα (ISO 24234:2015), Ιανουάριος 2015.

(29) Ευρωπαϊκό πρότυπο EN 1641:2009, Οδοντιατρική - Προϊόντα ιατρικής χρήσης για οδοντιατρική -Υλικά, Οκτώβριος 2009.

(30) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2150/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2002, για τις στατιστικές των αποβλήτων (ΕΕ L 332 της 9.12.2002, σ. 1).

(31) Εκτελεστική απόφαση 2013/732/EΕ της Επιτροπής, της 9ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση των συμπερασμάτων των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών βάσει της οδηγίας 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί βιομηχανικών εκπομπών όσον αφορά την παραγωγή χλωρο-αλκαλίων, ΕΕ L 332 της 11.12.2013, σ. 34.

(32) ΕΕ C της , σ. .

(33) ΕΕ C της , σ. .

(34) Απόφαση αριθ. 1386/2013/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2013, σχετικά με γενικό ενωσιακό πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον έως το 2020 «Ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας» (ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 171).

(35) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «Κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο», της 28ης Ιανουαρίου 2005, COM(2005) 20 τελικό.

(36) Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «Επανεξέταση της κοινοτικής στρατηγικής για τον υδράργυρο», της 7ης Δεκεμβρίου 2010, COM(2010) 723 τελικό.

(37) https://treaties.un.org

(38) Απόφαση XXX του Συμβουλίου, της XX/XX/XX, σχετικά με τη σύναψη της σύμβασης της Μιναμάτα για τον υδράργυρο (ΕΕ L της , σ. ).

(39) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1102/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2008, για την απαγόρευση των εξαγωγών μεταλλικού υδραργύρου και ορισμένων ενώσεων και μειγμάτων υδραργύρου και για την ασφαλή αποθήκευση του μεταλλικού υδραργύρου (ΕΕ L 304 της 14.11.2008, σ. 75).

(40) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 649/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, σχετικά με τις εξαγωγές και εισαγωγές επικίνδυνων χημικών προϊόντων (ΕΕ L 201 της 27.7.2012, σ. 60).

(41) Οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 1999, περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων (ΕΕ L 182 της 16.7.1999, σ. 1).

(42) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(43) Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3).

(44) Απόφαση 2000/532/ΕΚ της Επιτροπής, της 3ης Μαΐου 2000, για αντικατάσταση της απόφασης 94/3/ΕΚ για τη θέσπιση καταλόγου αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 1 στοιχείο α) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου και της απόφασης 94/904/ΕΚ του Συμβουλίου για την κατάρτιση καταλόγου επικίνδυνων αποβλήτων κατ' εφαρμογή του άρθρου 1 παράγραφος 4 της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ του Συμβουλίου για τα επικίνδυνα απόβλητα (ΕΕ L 226 της 6.9.2000, σ. 3).

(45) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2150/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2002 για τις στατιστικές των αποβλήτων, (ΕΕ L 332, της 9.12.2002, σ.1).

(46) Εκτελεστική απόφαση 2013/732/EΕ της Επιτροπής, της 9ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση των συμπερασμάτων των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών βάσει της οδηγίας 2010/75/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί βιομηχανικών εκπομπών όσον αφορά την παραγωγή χλωρο-αλκαλίων (ΕΕ L 332 της 11.12.2013, σ. 34).

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 2.2.2016

COM(2016) 39 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

της Πρότασης

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τον υδράργυρο, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1102/2008

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Ενώσεις και μείγματα υδραργύρου, σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 4

Ενώσεις υδραργύρου: 

Χλωριούχος υδράργυρος (I) (Hg2Cl2, CAS RN 10112-91-1)

Οξείδιο του υδραργύρου (II) (HgO, CAS RN 21908-53-2)

Κιννάβαρι

Μείγματα:

Μείγματα υδραργύρου με άλλες ουσίες, μεταξύ των οποίων τα κράματα υδραργύρου, με ελάχιστη περιεκτικότητα σε υδράργυρο τουλάχιστον 95% κατά βάρος.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

Προϊόντα με προσθήκη υδράργυρου που αναφέρονται στο άρθρο 5

Μέρος Α - Προϊόντα με προσθήκη υδραργύρου

Μέρος Β - Πρόσθετα προϊόντα που εξαιρούνται από τον κατάλογο του μέρους Α του παρόντος παραρτήματος

Διακόπτες και ηλεκτρονόμοι, λαμπτήρες φθορισμού ψυχρής καθόδου και λαμπτήρες φθορισμού εξωτερικού ηλεκτροδίου (CCFL και EEFL αντίστοιχα) για ηλεκτρονικές οθόνες, καθώς και όργανα μέτρησης, όταν χρησιμοποιούνται για να αντικαταστήσουν στοιχείο ενός μεγαλύτερου εξοπλισμού και υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει εφικτή εναλλακτική επιλογή χωρίς προσθήκη υδραργύρου για το εν λόγω στοιχείο, σύμφωνα με την οδηγία 2000/53/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2 και την οδηγία 2011/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 3 .

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III

Απαιτήσεις σχετικά με τον υδράργυρο που ισχύουν για διαδικασίες παραγωγής

Μέρος Ι: Απαγόρευση της χρήσης υδραργύρου ή ενώσεων υδραργύρου στις διεργασίες παραγωγής

(a)από την 1η Ιανουαρίου 2019: παραγωγή ακεταλδεΰδης

(b)από την 1η Ιανουαρίου 2019: παραγωγή μονομερούς βινυλοχλωριδίου

Μέρος II: Διαδικασίες παραγωγής που υπόκεινται σε περιορισμούς χρήσης και εκλύσεων υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου.

Παραγωγή μεθοξειδίου ή αιθοξειδίου του νατρίου ή καλίου

Η παραγωγή μεθοξειδίου ή αιθοξειδίου του νατρίου ή καλίου διενεργείται σύμφωνα με τις ακόλουθες απαιτήσεις:

–μη χρησιμοποίηση υδραργύρου που προέρχεται από πρωτογενή εξόρυξη·

–μείωση των άμεσων και έμμεσων εκλύσεων υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου στην ατμόσφαιρα, τα ύδατα και το έδαφος ανά τόνο παραγόμενων ουσιών κατά 50 % έως το 2020 σε σύγκριση με το 2010· και

–κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού, η ικανότητα των εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούν υδράργυρο και ενώσεις υδραργύρου για την παραγωγή μεθοξειδίου ή αιθοξειδίου του νατρίου ή καλίου, οι οποίες λειτουργούσαν πριν από την ημερομηνία αυτή, δεν αυξάνεται και δεν επιτρέπονται νέες εγκαταστάσεις.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV

Περιεχόμενο του εθνικού σχεδίου για τη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού που αναφέρονται στο άρθρο 9

Το εθνικό σχέδιο περιλαμβάνει τις ακόλουθες πληροφορίες:

(a)εθνικούς στόχους και ποσοτικούς στόχους μείωσης·

(b)μέτρα για την εξάλειψη:

i)της πλήρους αμαλγαμάτωσης μεταλλευμάτων·

ii)της υπαίθριας καύσης αμαλγάματος ή επεξεργασμένου αμαλγάματος·

iii)της καύσης αμαλγάματος σε οικιστικές περιοχές· και

iv)της έκπλυσης κυανιδίων σε ιζήματα, μεταλλεύματα ή απορρίμματα κατεργασίας στα οποία έχει προστεθεί υδράργυρος χωρίς να έχει προηγηθεί αφαίρεση αυτού·

(c)μέτρα για τη διευκόλυνση της τυποποίησης ή της ρύθμισης του κλάδου της βιοτεχνικής και μικρής κλίμακας εξόρυξης χρυσού·

(d)βασικές εκτιμήσεις αναφοράς σχετικά με τις ποσότητες υδραργύρου που χρησιμοποιούνται και τις πρακτικές που εφαρμόζονται στη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη και επεξεργασία χρυσού στην επικράτειά του·

(e)στρατηγικές για την προώθηση της μείωσης των εκπομπών και των εκλύσεων υδραργύρου, καθώς και της έκθεσης στον υδράργυρο στο πλαίσιο της βιοτεχνικής και μικρής κλίμακας εξόρυξης και επεξεργασίας χρυσού, συμπεριλαμβανομένων μεθόδων χωρίς την προσθήκη υδραργύρου·

(f)στρατηγικές για τη διαχείριση του εμπορίου και την πρόληψη της εκτροπής υδραργύρου και ενώσεων υδραργύρου τόσο από αλλοδαπές όσο και και από εγχώριες πηγές για χρήση στη βιοτεχνική και μικρής κλίμακας εξόρυξη και επεξεργασία χρυσού·

(g)στρατηγικές για την εξασφάλιση της συμμετοχής των ενδιαφερομένων φορέων στην εφαρμογή και τη συνεχή εξέλιξη του εθνικού σχεδίου δράσης·

(h)στρατηγική δημόσιας υγείας σχετικά με την έκθεση στον υδράργυρο των εργαζομένων στον κλάδο της βιοτεχνικής και μικρής κλίμακας εξόρυξης και επεξεργασίας χρυσού και των κοινοτήτων τους, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη συλλογή δεδομένων σχετικά με την υγεία, την κατάρτιση των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και την ευαισθητοποίηση του κοινού μέσω των υγειονομικών υπηρεσιών·

(i)στρατηγικές για την πρόληψη της έκθεσης ευπαθών πληθυσμών, και ειδικότερα παιδιών και γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία, ιδίως εγκύων γυναικών, στον υδράργυρο που χρησιμοποιείται στον κλάδο της βιοτεχνικής και μικρής κλίμακας εξόρυξης χρυσού·

(j)στρατηγικές για την ενημέρωση των εργαζομένων στον κλάδο της βιοτεχνικής και μικρής κλίμακας εξόρυξης χρυσού, καθώς και των πληττόμενων κοινοτήτων·

(k)χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του εθνικού σχεδίου δράσης.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V

Πίνακας αντιστοιχίας

(1) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, για τα καλλυντικά προϊόντα (ΕΕ L 342 της 22.12.2009, σ. 59).

(2) Οδηγία 2000/53/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Σεπτεμβρίου 2000, για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (ΕΕ L 269 της 21.10.2000, σ. 34).

(3) Οδηγία 2011/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2011, σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΕΕ L 174 της 1.7.2011, σ. 88)