52014DC0623

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

σύμφωνα με το άρθρο 395 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Σύμφωνα με το άρθρο 395 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (εφεξής «η οδηγία ΦΠΑ»), το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να επιτρέπει σε κάθε κράτος μέλος να θεσπίζει ειδικά μέτρα παρέκκλισης από τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας για λόγους απλούστευσης των διαδικασιών επιβολής του ΦΠΑ ή πρόληψης ορισμένων τύπων φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής. Δεδομένου ότι η εν λόγω διαδικασία προβλέπει παρεκκλίσεις από τις γενικές αρχές του ΦΠΑ, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, οι εν λόγω παρεκκλίσεις θα πρέπει να είναι αναλογικές και περιορισμένης εμβέλειας.

Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 14 Ιανουαρίου 2014, η Εσθονία ζήτησε, βάσει του άρθρου 395 της οδηγίας ΦΠΑ, να της επιτραπεί να εφαρμόσει το μηχανισμό αντιστροφής της επιβάρυνσης για τις παραδόσεις πολύτιμων λίθων, με στόχο την πρόληψη της φορολογικής απάτης. Ωστόσο, δεδομένου ότι δεν παρασχέθηκαν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τις απάτες στον κλάδο, η Επιτροπή απέστειλε επιστολή στις 13 Μαρτίου 2014 ζητώντας πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το θέμα. Με επιστολή που πρωτοκολλήθηκε στην Επιτροπή στις 7 Μαΐου 2014, η Εσθονία παρείχε περαιτέρω πληροφορίες ως απάντηση στο αίτημα αυτό.

Σύμφωνα με το άρθρο 395 παράγραφος 2 της εν λόγω οδηγίας, η Επιτροπή ενημέρωσε τα άλλα κράτη μέλη, με επιστολή της 10ης Ιουλίου 2014, σχετικά με το αίτημα που υπέβαλε η Εσθονία. Με επιστολή της 12ης Ιουνίου 2014, η Επιτροπή κοινοποίησε στην Εσθονία ότι διέθετε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την εκτίμηση του αιτήματος.

2. ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ

Υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ, βάσει του άρθρου 193 της οδηγίας ΦΠΑ, θεωρείται ο υποκείμενος στον φόρο ο οποίος πραγματοποιεί παραδόσεις αγαθών ή παροχές υπηρεσιών. Σκοπός του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης είναι να μετατοπιστεί η ευθύνη στον υποκείμενο στον φόρο προς τον οποίο πραγματοποιείται η παράδοση αγαθών ή η παροχή υπηρεσιών.

Απάτη του «αφανούς εμπόρου» διαπράττεται όταν οι εμπορευόμενοι αποφεύγουν να καταβάλουν ΦΠΑ στις φορολογικές αρχές μετά την πώληση των προϊόντων τους. Οι πελάτες τους, ωστόσο, δικαιούνται έκπτωσης του φόρου, εφόσον έχουν στην κατοχή τους έγκυρο τιμολόγιο. Στις πιο επιθετικές περιπτώσεις αυτής της φοροδιαφυγής, τα ίδια αγαθά ή οι υπηρεσίες παραδίδονται ή παρέχονται επανειλημμένως, μέσω του μηχανισμού τύπου «καρουσέλ» (ο οποίος αφορά τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που αποτελούν αντικείμενο εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των κρατών μελών) χωρίς να καταβάλλεται ΦΠΑ στις φορολογικές αρχές. Με τον καθορισμό του προσώπου στο οποίο παραδίδονται τα αγαθά ή παρέχονται οι υπηρεσίες ως υπόχρεου πληρωμής του ΦΠΑ στις περιπτώσεις αυτές, έχει διαπιστωθεί ότι ο μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης εξαλείφει τη δυνατότητα αυτής της μορφής φοροδιαφυγής.

3. ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ

Σύμφωνα με το άρθρο 395 της οδηγίας ΦΠΑ, η Εσθονία ζητεί από το Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής, να την εξουσιοδοτήσει για την εφαρμογή ειδικού μέτρου παρέκκλισης από το άρθρο 193 της οδηγίας ΦΠΑ όσον αφορά την εφαρμογή του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης για τις παραδόσεις πολύτιμων λίθων.

Με βάση τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν από την Εσθονία, φαίνεται ότι προβλέπεται η εφαρμογή του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης για τις παραδόσεις πολύτιμων μετάλλων από την 1η Ιουλίου 2014, βάσει του άρθρου 199α παράγραφος 1 στοιχείο ι) της οδηγίας ΦΠΑ, όπως προστέθηκε από την οδηγία «αντιστροφής της επιβάρυνσης»[1]. Η εφαρμογή του εν λόγω μηχανισμού για πολύτιμους λίθους, ο οποίος δεν προβλέπεται από την οδηγία ΦΠΑ, αναμένεται από τις εσθονικές αρχές να συμπληρώσει το παραπάνω μέτρο.

4. Η ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Όταν η Επιτροπή λαμβάνει αιτήματα σύμφωνα με το άρθρο 395, εξετάζει αν πληρούνται οι βασικοί όροι αποδοχής τους, και συγκεκριμένα εξετάζει αν το προτεινόμενο ειδικό μέτρο απλουστεύει τις διαδικασίες για τους υποκείμενους στον φόρο και/ή τις φορολογικές αρχές ή αν η πρόταση επιτρέπει να αποφευχθούν ορισμένοι τύποι φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής. Στο πλαίσιο αυτό, η προσέγγιση της Επιτροπής ήταν ανέκαθεν περιοριστική και επιφυλακτική, έτσι ώστε οι παρεκκλίσεις να μην υπονομεύουν τη γενικότερη λειτουργία του συστήματος ΦΠΑ, να είναι περιορισμένης εμβέλειας, αναγκαίες και αναλογικές.

Το αιτούμενο μέτρο συνδέεται ουσιαστικά με το γεγονός ότι, όπως αναφέρθηκε, ο μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης θα εφαρμοστεί για τα πολύτιμα μέταλλα από την 1η Ιουλίου 2014. Δεδομένου ότι ο μηχανισμός αντιστροφής της επιβάρυνσης συνεπάγεται πάντα τον κίνδυνο μετατόπισης της απάτης προς άλλα προϊόντα, η Εσθονία θα επιθυμούσε παρόμοιο μέτρο για τους πολύτιμους λίθους, καθώς οι έμποροι πολύτιμων μετάλλων και πολύτιμων λίθων συχνά φαίνεται να είναι οι ίδιοι.

Ωστόσο, στο στάδιο αυτό, η Εσθονία δεν ήταν ακόμη σε θέση να παράσχει ακριβείς πληροφορίες όσον αφορά τις (ενδεχόμενες) απάτες σχετικά με πολύτιμους λίθους, καθώς επί του παρόντος οι έλεγχοι δεν έχουν ολοκληρωθεί. Οι εν λόγω έλεγχοι ξεκίνησαν κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2013, αλλά δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες για τα προηγούμενα έτη. Από τα διαθέσιμα στοιχεία, φαίνεται ότι η Εσθονία έχει εντοπίσει μηχανισμό τύπου «καρουσέλ» για πολύτιμους λίθους, στον οποίο εμπλέκεται και άλλο κράτος μέλος. Όσον αφορά τον αριθμό των συναλλαγών που αφορούν πολύτιμους λίθους, η Εσθονία ανέφερε ότι αυτές κυμαίνονται μεταξύ τριών και εννέα ανά μήνα, μεταξύ του Ιουλίου του 2013 και του Ιανουαρίου του 2014, αλλά με αυξανόμενη αξία.

Όσον αφορά την ενδεχόμενη λήψη συμβατικών μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος στον τομέα, η Εσθονία δεν απέδειξε ότι είχαν εφαρμοστεί, υλοποιηθεί ή ακόμη και προβλεφθεί για το εγγύς μέλλον συγκεκριμένα μέτρα. Δηλώθηκε μόνο ότι, μετά την περίοδο εφαρμογής της αιτούμενης παρέκκλισης, θα ήταν δυνατόν να τεθεί ο τομέας υπό έλεγχο μέσω των συνήθων διαδικασιών ελέγχου, όπως των τακτικών επιθεωρήσεων και ελέγχων.

Με βάση τα στοιχεία αυτά, η Επιτροπή θεωρεί ότι η ανάγκη παρέκκλισης στον τομέα αυτό δεν έχει αποδειχθεί. Στην πραγματικότητα, ο πολύ περιορισμένος αριθμός συναλλαγών που πραγματοποιούνται από λίγους μόνο υποκείμενους στο φόρο, συχνά ήδη γνωστούς και ταυτοποιημένους για τις δραστηριότητές τους στον τομέα των πολύτιμων μετάλλων, θα πρέπει καταρχήν να επιτρέπει την κατάλληλη παρακολούθηση και τον έλεγχο του τομέα μέσω συμβατικών μέτρων, όπως είχε προβλεφθεί να συμβεί μετά την εφαρμογή της αιτούμενης παρέκκλισης. Ταυτόχρονα, και παρά το γεγονός ότι έγινε αναφορά σε συγκεκριμένη υπόθεση απάτης, δεν αποδείχθηκε ότι οι συνολικές υφιστάμενες ή δυνητικές περιπτώσεις απάτης θα απαιτούσαν εν τω μεταξύ ειδικό μέτρο παρέκκλισης.

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Με βάση τα προαναφερθέντα στοιχεία, η Επιτροπή προβάλλει αντιρρήσεις σχετικά με την αίτηση που υπέβαλε η Εσθονία.

[1]              Όπως προστέθηκε από την οδηγία 2013/43/ΕΕ του Συμβουλίου, της 22ας Ιουλίου 2013, για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας όσον αφορά την προαιρετική και προσωρινή εφαρμογή του μηχανισμού αντιστροφής της επιβάρυνσης για τις παραδόσεις ορισμένων αγαθών και την παροχή υπηρεσιών που είναι επιδεκτικά απάτης (ΕΕ L 201 της 26.7.2013, σ. 4).