52002DC0481

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ - Η ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑ, ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΧΩΡΕΣ - Μια πρωτοβουλία αλληλεγγύης

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. Εισαγωγή

2. Χρηματοδοτικά μέτρα για τα κράτη μέλη

3. Χρηματοδοτικά μέτρα για τις υποψήφιες χώρες που έχουν πληγεί

4. Γεωργία

5. Νομικά μέτρα

6. Συντονισμός και προληπτικά μέτρα

7. Πρόταση για τη δημιουργία Ταμείου Αρωγής της ΕΕ

8. Συμπέρασμα

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Οι διαστάσεις που πήραν οι πρόσφατες πλημμύρες στην κεντρική Ευρώπη είναι χωρίς προηγούμενο. Είναι ακόμα πολύ νωρίς για την τελική εκτίμηση της έκτασης και του κόστους των ζημιών, αλλά είναι προφανές ότι είναι μεγάλα - δεκάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, η κοινωνικοοικονομική υποδομή ολόκληρων περιφερειών έχει διακοπεί και η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά έχει υποστεί ζημίες. Ορισμένες προκαταρκτικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι ζημίες ανέρχονται σε 15 δισ. ευρώ στη Γερμανία, 2 δισ. ευρώ στην Αυστρία, από 2 έως 3 δισ. ευρώ στην Τσεχική Δημοκρατία και έως 35 εκατ. ευρώ στη Σλοβακία.

Η παρούσα ανακοίνωση περιγράφει συνοπτικά, για το κοινό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, τη δράση που έχει ήδη αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή προτείνει να αναλάβει για να βοηθήσει τα κράτη μέλη και τις υποψήφιες χώρες, οι πολίτες, οι αγρότες, οι εργαζόμενοι, οι επιχειρηματίες και οι κοινότητες των οποίων έχουν πληγεί από τις πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες.

Ένα μεγάλο μέρος αυτής της δράσης αφορά την επαναδιάθεση των υφιστάμενων πόρων και είναι σχετικά εύκολο να υλοποιηθεί. Όμως τις τελευταίες εβδομάδες υπάρχει μια ισχυρή τάση για επιπλέον δράση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Για το σκοπό αυτό η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός Ταμείου Αρωγής της ΕΕ.

Αλληλεγγύη

Είμαστε μια κοινότητα λαών στην πορεία προς μια βαθύτερη ένωση. Είναι συνεπώς δίκαιο και φυσιολογικό οι πολίτες, τα κράτη μέλη και τα κοινοτικά όργανα να αισθάνονται αυθόρμητα την ανάγκη να εκδηλώσουν τη συμπαράστασή τους προς τα θύματα των πλημμύρων, ειδικότερα με πρακτικές χειρονομίες χρηματοοικονομικής αλληλεγγύης.

Αιτίες της καταστροφής

Η παρούσα ανακοίνωση επικεντρώνεται στη βραχυπρόθεσμη έως μεσοπρόθεσμη δράση που μπορεί να λάβει η Κοινότητα για να βοηθήσει τα κράτη μέλη και τις οικείες υποψήφιες χώρες να αποκαταστήσουν τις ζημίες που προκάλεσαν οι πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες. Ωστόσο κοιτώντας μακροπρόθεσμα, η Επιτροπή πιστεύει ότι τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων πρέπει να μας προβληματίσουν για το πώς συνέβη μια τέτοια καταστροφή. Εκτός από τις ακραία κλιματολογικά φαινόμενα των τελευταίων εβδομάδων, χρειάζεται να εξετάσουμε το βαθμό στον οποίο η παρέμβαση του ανθρώπου έχει συμβάλει σε αυτά τα προβλήματα, ειδικότερα μέσω της συνεχούς εκπομπής υψηλών επιπέδων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και μέσω ακατάλληλων πολιτικών για τη χρήση της γης και τη διαχείριση των υδάτων. Σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία οι ηγέτες του κόσμου συναντώνται στο Γιοχάνεσμπουργκ για να συμφωνήσουν για μέτρα προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης παγκοσμίως, είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία η εκ νέου δέσμευση για περαιτέρω συγκεκριμένη δράση σε αυτή την κατεύθυνση από την Ένωση και άλλους βασικού παράγοντες.

Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας

Αμέσως μόλις έγινε γνωστό το μέγεθος της καταστροφής, η Επιτροπή - ο πρόεδρός της, οι Επίτροποι και οι υπηρεσίες της - ήρθαν σε επαφή και άρχισαν να συζητούν για την κοινοτική βοήθεια με τις οικείες εθνικές και περιφερειακές αρχές τόσο στα κράτη μέλη όσο και στις πληγείσες υποψήφιες χώρες.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επίσης έχει εκφράσει την ανησυχία του και έχει υποσχεθεί να επεξεργαστεί επειγόντως προτάσεις που απαιτούν την έγκριση της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής.

Το Συμβούλιο των Υπουργών εκφράζει επίσης την αλληλεγγύη του προς τα θύματα των πλημμύρων και την κοινοτική δράση. Η δανική προεδρία έχει συγκαλέσει ειδική συνάντηση των εκπροσώπων των κρατών μελών για την 29η Αυγούστου 2002, για να συζητήσει ποια μέτρα μπορεί να λάβει η Ένωση.

Η απάντηση με βάση την αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας έχει διπλή διάσταση :

- αφενός, τη χρήση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι υπάρχουσες κοινοτικές ρυθμίσεις και μέσα ειδικότερα στους τομείς των διαρθρωτικών ταμείων, της γεωργίας ή της βοήθειας προς τις υποψήφιες χώρες (καθώς και τα δάνεια της ΕΤΕπ). Έχουν ήδη προβλεφθεί συνεδριάσεις, με τις οικείες εθνικές και περιφερειακές αρχές ώστε να εκτιμηθούν σαφώς όλες αυτές οι δυνατότητες.

- αφετέρου, η δημιουργία ενός "Ταμείου Αρωγής της ΕΕ" ο τρόπος κινητοποίησης του οποίου θα είναι ειδικά προσαρμοσμένες ώστε να υπάρχει απόκριση στις μεγάλες καταστροφές, με την ταχεία κινητοποίηση νέων πόρων.

Στο τμήμα που ακολουθεί, το έγγραφο παρουσιάζει, ανά μεγάλους τομείς, αφενός, ορισμένα στοιχεία και ενέργειες που έχουν ήδη αρχίσει και αφετέρου, μέσα στο πλαίσιο, τις ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν.

2. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ

Διαρθρωτικά Ταμεία

Οι υπάρχουσες κοινοτικές πιστώσεις που έχουν ήδη διατεθεί στις οικείες περιφέρειες και τα κράτη μέλη μπορούν να επικεντρωθούν σε μέτρα που σχετίζονται με τις πλημμύρες, τροποποιώντας τα υπάρχοντα προγράμματα ώστε ο στόχος να είναι η υποστήριξη της προσπάθειας αποκατάστασης. Στα κράτη μέλη προσφέρονται τρεις δυνατότητες:

- Συγκέντρωση κονδυλίων σε μέτρα που συνδέονται με τις πλημμύρες σε πληγείσες περιοχές εντός των υφιστάμενων μέτρων στο πλαίσιο επιχειρησιακών προγραμμάτων/ενιαίων εγγράφων προγραμματισμού που βρίσκονται σε εξέλιξη.

- Δημιουργία νέων μέτρων που θα επέτρεπαν δαπάνες για δράση που συνδέεται με τις πλημμύρες, ειδικότερα για την αποκατάσταση της υποδομής που έχει υποστεί ζημίες και για παραγωγικές επενδύσεις σε εταιρίες, για την αντικατάσταση κατεστραμμένου εξοπλισμού και για ειδικά συστήματα κατάρτισης και επαγγελματικά συστήματα και για άλλα μέτρα που συνδέονται με τους ανθρώπινους πόρους.

- Μετατόπιση κονδυλίων από άλλα μέτρα και προτεραιότητες στα κατάλληλα μέτρα που υπάρχουν ή έχουν πρόσφατα θεσπιστεί, και, αν χρειαστεί, μεταξύ των ταμείων. Το ακριβές ποσό των διαθέσιμων κονδυλίων θα αξιολογηθεί από τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές που είναι υπεύθυνες για την επιλογή των σχεδίων που συγχρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία.

Όσον αφορά την εφαρμογή του λεγόμενου "κανόνα n+2" για την αυτόματη αποδέσμευση, υπάρχει η δυνατότητα σε περιπτώσεις ανωτέρας βίας, που περιλαμβάνουν φυσικές καταστροφές μεγάλης κλίμακας με σοβαρές επιπτώσεις για την υλοποίηση της συνδρομής που παρέχουν τα διαρθρωτικά ταμεία, να διατεθούν ξανά πιστώσεις δέσμευσης που αντιστοιχούν στην αποδέσμευση που διεξάγεται σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 31 παράγραφος 2 του κανονισμού 1260/1999 του Συμβουλίου (αν η μη επαρκής εκτέλεση οφείλεται σε πλημμύρες).

Μελλοντική δράση

Η Επιτροπή θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για να λάβει τις αναγκαίες αποφάσεις σχετικά με την τροποποίηση των προγραμμάτων όσο το δυνατόν συντομότερα. Τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες μπορούν να προσαρμόσουν τις προτεραιότητές τους και αν χρειαστεί να ενημερώσουν την Επιτροπή και να ζητήσουν τροποποιήσεις στα υπάρχοντα προγράμματα. Επιπλέον θα εξεταστεί το ενδεχόμενο προσφυγής στo αποθεματικό επίδοσης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι διαχειριστικές αρχές των οικείων προγραμμάτων ενδέχεται να προσαρμόσουν τα συμπληρώματα του προγράμματος μέσα στα όρια που ορίζει το άρθρο 34.3 του κανονισμού 1260/1999 με δική τους ευθύνη.

Διευρωπαϊκά δίκτυα (ΔΕΔ)

Δεν έχουν διατεθεί ακόμα περίπου 11 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του προϋπολογισμού των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (TEN-Transport) και 5,9 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του προϋπολογισμού των διευρωπαϊκών δικτύων ενέργειας (TEN-Energy) και θα μπορούσαν, κατ' αρχάς να απελευθερωθούν για να υποστηρίξουν την αποκατάσταση των σχεδίων TEN που υπέστησαν ζημίες από τις πλημμύρες στη Γερμανία και την Αυστρία. Επιπλέον, στο Ενδεικτικό Πολυετές Πρόγραμμα, 79,7 εκατ. ευρώ δεσμεύονται για σχέδια στη Γερμανία και 14,4 εκατ. ευρώ για αυστριακά σχέδια. Τα ποσά αυτά θα μπορούσαν να επαναδιατεθούν σε ειδικά σχέδια αποκατάστασης ύστερα από αίτημα της Γερμανίας και της Αυστρίας.

Μελλοντική δράση

Η Επιτροπή, όταν παραλάβει αιτήσεις από την Αυστρία και τη Γερμανία, θα τις υποβάλει στην οικονομική επιτροπή των ΔΕΔ και, αν εγκριθούν, θα τις επεξεργαστεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.

ΕΚΤ

Η ΕΚΤ εξετάζει αυτή την περίοδο πρόταση για τη γρήγορη υλοποίηση του σχεδίου της για την αρωγή στις περιοχές που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες. Η ΕΚΤ προτείνει να διαθέσει από τους δικούς της πόρους, όσο το δυνατόν συντομότερα, δάνειο ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ για την αντιμετώπιση των καταστροφών που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες. Τα δάνεια αναμένεται να έχουν ημερομηνία λήξης έως 30 χρόνια, να χορηγηθούν στους καλύτερους δυνατούς όρους και να μπορούν, σε εξαιρετικές περιπτώσεις να χρηματοδοτήσουν έως και το 100% του κόστους των μεμονωμένων έργων. Τα συνολικά δάνεια για τη χρηματοδότηση των ΜΜΕ θα αποτελέσουν μέρος του προγράμματος. Ο στόχος θα είναι να διατεθούν αμέσως δάνεια κατανέμοντάς τα σε ένα περιορισμένο αριθμό διαμεσολαβητών που έχει ήδη η ΕΚΤ.

Μελλοντική δράση

Η ΕΚΤ θα υποβάλει πρόταση στο διοικητικό συμβούλιο για έγκριση στις 19 Σεπτεμβρίου 2002.

3. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΛΗΓΕΙ

ISPA

Η Επιτροπή θα διαθέσει στην Τσεχική Δημοκρατία έως και 48 εκατ. ευρώ από τα χρήματα ISPA 2002 που δεν έχουν διατεθεί ακόμα για την αρωγή των πλημμυροπαθών, με πιο ευνοϊκές και ευέλικτες συνθήκες. Ειδικότερα, όπως προβλέπεται ήδη στον κανονισμό 1267/99 της 21ης Ιουνίου 1999 για ειδικές περιστάσεις και σύμφωνα με τις διαδικασίες που ορίζει, η Επιτροπή θα αυξήσει το όριο της δημόσιας βοήθειας στο 75% και τη συμβολή της Κοινότητας στο 85% για σχετικά σχέδια σε περιοχές που πλήγονται από εξαιρετικές φυσικές καταστροφές.

Η Επιτροπή μπορεί να διαθέσει στη Σλοβακία αρωγή ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ από τα κονδύλια ISPA 2002 που δεν έχουν ακόμα διατεθεί, με τους ίδιους πιο ευνοϊκούς και ευέλικτους όρους.

Η Επιτροπή θα διαθέσει και στις δύο χώρες από τη δεύτερη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου κονδύλια από το ISPA για τεχνική βοήθεια για την 100% χρηματοδότηση της εκτίμησης των ζημιών και της κατάρτισης σχεδίου, ώστε να επιταχύνει την εκταμίευση 76 εκατ. ευρώ. Τα πρώτα σχέδια θα μπορούσαν να αρχίσουν κατά το τέταρτο τρίμηνο.

PHARE

Η Επιτροπή θα διαθέσει αμέσως στην Τσεχική Δημοκρατία επιπλέον 9.75 εκατ. ευρώ από το απόθεμα PHARE 2003 με πιο ευέλικτους όρους.

SAPARD

Η Κοινότητα έχει καταβάλει 5,5 εκατ. ευρώ στην Τσεχική Δημοκρατία και 4,6 εκατ. ευρώ στη Σλοβακία. Η Επιτροπή, σε περίπτωση ανάγκης, θα διπλασιάσει τα προαναφερόμενα ποσά.

Μελλοντική δράση

Η Επιτροπή θα υποβάλει προτάσεις σε άλλα όργανα της ΕΕ για τροποποίηση του κανονισμού 1268/1999 ώστε να αυξηθεί το όριο της δημόσιας βοήθειας σε 75% και η κοινοτική συνδρομή 85% για παρόμοια σχέδια σε περιοχές που επλήγησαν από εξαιρετικές φυσικές καταστροφές.

Η Επιτροπή έχει προετοιμαστεί να θεωρεί επιλέξιμες, ύστερα από αίτημα των υποψηφίων χωρών που έχουν πληγεί, ενέργειες που στοχεύουν στην αποκατάσταση γεωργικών περιοχών που έχουν υποστεί ζημίες από πλημμύρες, με αναδρομική ισχύ.

Η Επιτροπή, ύστερα από αίτημα, θα καταστήσει του κανόνες εφαρμογής του SAPARD πιο ευέλικτους ώστε να επιτρέψει την ταχεία ροή κονδυλίων σε περιοχές που τα χρειάζονται περισσότερο.

4. Γεωργια

Παρέκκλιση όσον αφορά την αγρανάπαυση σε ορισμένες περιφέρειες της Κοινότητας

Η Επιτροπή έχει ήδη εγκρίνει για βοσκή τη χρήση της γης που έχει τεθεί σε αγρανάπαυση στο πλαίσιο του καθεστώτος ενισχύσεων για τις αροτραίες καλλιέργειες από τις 9 Αυγούστου 2002 και μετά, με την προϋπόθεση ότι τουλάχιστον το 33% της κτηνοτροφικής έκτασης της εκμετάλλευσης έχει πλημμυρήσει σε ορισμένες περιοχές της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Ιρλανδίας και του ΗΒ.

Προκαταβολή των άμεσων πληρωμών για τις αροτραίες καλλιέργειες

Η Επιτροπή έχει ήδη προτείνει στη διαχειριστική επιτροπή σιτηρών να επιτρέψει στη Γερμανία να προκαταβάλει το 50% σε παραγωγούς που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες σε ορισμένες περιοχές από την 1η Σεπτεμβρίου 2002 και πριν από τις 15 Οκτωβρίου 2002 το αργότερο.

Μελλοντική δράση

Σε περίπτωση που οι εξελίξεις απαιτήσουν επέκταση της δράσης, η Επιτροπή θα προτείνει στη διαχειριστική επιτροπή να τροποποιήσει ανάλογα τον κανονισμό στις 29 Αυγούστου 2002.

Χρήση των αποθεμάτων σιτηρών παρέμβασης

Η Αυστρία έχει ζητήσει να διατεθούν τα αποθέματα παρέμβασης σε ειδικές τιμές για τους κτηνοτρόφους, για να αντισταθμιστούν οι απώλειες σε κτηνοτροφικές εκτάσεις λόγω των πλημμύρων.

Μελλοντική ενέργεια

Ύστερα από ψηφοφορία που προβλέπεται να πραγματοποιηθεί στη διαχειριστική επιτροπή στις 29 Aυγούστου 2002, η Επιτροπή θα εγκρίνει τη διάθεση, από τις αυστριακές αρχές, του διαθέσιμου αποθέματος σιτηρών παρέμβασης στην Αυστρία (περίπου 32.000 τόνοι) στους πληγέντες παραγωγούς έως τα τέλη Σεπτεμβρίου 2002.

Αγροτική ανάπτυξη

Ο κανονισμός 1257/1999 για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης προβλέπει ήδη ειδικά μέτρα που αποβλέπουν στο να βοηθήσουν στην αποκατάσταση των δυνατοτήτων της γεωργικής και δασοκομικής παραγωγής. Εναπόκειται στα κράτη μέλη/περιοχές να αποφασίσουν ποια μέτρα θα συμπεριλάβουν στα προγράμματά τους.

Οι κανόνες εφαρμογής της Επιτροπής (445/2002) ήδη περιέχουν ειδικές διατάξεις για τις περιπτώσεις ανωτέρας βίας, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών καταστροφών όπως είναι οι εν λόγω πλημμύρες. Αυτό θα επιτρέψει την ευέλικτη διαχείριση στις περιπτώσεις που οι δικαιούχοι των μέτρων αγροτικής ανάπτυξης αντιμετωπίζουν, λόγω των ζημιών από τις πλημμύρες, δυσκολίες ως προς την τήρηση των όρων επιλεξιμότητας για τις ενισχύσεις (π.χ. πυκνότητα ζωικού κεφαλαίου, υποχρεώσεις γεωργικής-περιβαλλοντικής φύσης) .

Μελλοντική ενέργεια

Η Επιτροπή θα εγκρίνει μια περισσότερο ευέλικτη και ταχεία διαδικασία για την έγκριση τροποποιήσεων, όπως είναι η αύξηση του ποσοστού κοινοτικής συγχρηματοδότησης ή της έντασης των ενισχύσεων για δικαιούχους που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες. Θα μπορούσε η Επιτροπή να συμφωνήσει να παρεκκλίνει από το όριο που ισχύει σήμερα για την τροποποίηση ενός προγράμματος, δηλαδή μία φορά ετησίως, προκειμένου να επιτραπεί η κατ' εξαίρεση τροποποίηση των προγραμμάτων στις περιοχές που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες. Στις περιστάσεις αυτές, η Επιτροπή θα εξετάσει τις δαπάνες που πραγματοποιούνται βάσει των νέων μέτρων, ως επιλέξιμες από την ημερομηνία παραλαβής της επίσημης αίτησης ενός κράτους μέλους/περιοχής και όχι από την ημερομηνία παραλαβής της αναλυτικής πρότασης.

Η Επιτροπή είναι έτοιμη, κατόπιν αιτήματος των πληγέντων κρατών μελών, να εξετάσει και να υποβάλει στην αρμόδια διαχειριστική επιτροπή περαιτέρω ειδικές παρεκκλίσεις από τις διοικητικές απαιτήσεις των υφιστάμενων κανόνων εφαρμογής της Επιτροπής για μέτρα αγροτικής ανάπτυξης, έτσι ώστε να διευκολυνθεί το έργο της αποκατάστασης.

5. νομικα μετρα

Κρατικές ενισχύσεις

Η αποζημίωση μπορεί να ανέρχεται στο 100% της υλικής ζημίας από τις πλημμύρες. Οι ατομικές ενισχύσεις καθώς και τα προγράμματα ενίσχυσης είναι συμβατά. Εφόσον η ολική προκληθείσα ζημία μπορεί να αποζημιωθεί, η αποζημίωση θα μπορούσε επίσης να περιλαμβάνει προηγηθείσα χορηγηθείσα ενίσχυση τα αποτελέσματα της οποίας έχουν εκμηδενιστεί από τις πλημμύρες.

Σε ό,τι αφορά την αποζημίωση για περισσότερο έμμεσες μορφές ζημίας που προκάλεσαν οι πλημμύρες, π.χ. καθυστερήσεις στην παραγωγή λόγω διακοπής του ηλεκτρικού ρεύματος, δυσκολίες στην παράδοση προϊόντων λόγω του κλεισίματος ορισμένων οδών μεταφορών, όταν υφίσταται σαφής αιτιώδης σχέση μεταξύ της ζημίας και της πλημμύρας, είναι δυνατή η πλήρης αποζημίωση.

Σύμφωνα με τον κανόνα de minimis, η ενίσχυση έως και 100.000 EUR για κάθε τριετή περίοδο δεν καλύπτεται από τους κοινοτικούς κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις. Αυτό μπορεί να αφορά ιδιαίτερα τις μικρότερες επιχειρήσεις. Επιπλέον, η κρατική χρηματοδότηση για έργα γενικών υποδομών, όπως είναι οι δρόμοι και οι γέφυρες, δεν εμπίπτει στους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.

Μελλοντική ενέργεια

Η Επιτροπή θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την απλούστευση και την επιτάχυνση των διαδικασιών. Τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες θα πρέπει, το συντομότερο δυνατό, να αποκαταστήσουν άτυπες επαφές με την Επιτροπή και να κοινοποιήσουν τα μέτρα που προτίθεται να λάβουν. αυτό θα επιταχύνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Επιτροπής.

Δημόσιες συμβάσεις

Οι οδηγίες και η συνθήκη ΕΚ επιτρέπουν την ευέλικτη εφαρμογή των κανόνων σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις σε περίπτωση φυσικών καταστροφών.

Μελλοντική ενέργεια

H Επιτροπή, στην περίπτωση που οι δημόσιες συμβάσεις εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των οδηγιών, υπενθυμίζει ότι υπάρχουν δύο παρεκκλίσεις στις διαδικασίες του κοινοτικού δικαίου:

- προκήρυξη διαγωνισμού συνοδευόμενη από συντομευμένες προθεσμίες.

- διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς την απαίτηση για δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού στην Επίσημη Εφημερίδα.

6. συντονισμοσ και προληπτικα μετρα

Πολιτική προστασία

Η Επιτροπή ενεργοποίησε το Kέντρο Παρακολούθησης και Πληροφόρησης (MIC) για την πολιτική προστασία και από την 14η Αυγούστου 2002 δρομολογεί πληροφορίες και συντονίζει τη βοήθεια (αντλίες, εμβόλια κλπ.) στις πληγείσες περιοχές. Τα σημεία επαφής Seveso τέθηκαν σε επιφυλακή και έχουν παράσχει συγκεκριμένες πληροφορίες για την κατάσταση σε ό,τι αφορά χημικά εργοστάσια στη Γερμανία και τη Δημοκρατία της Τσεχίας.

Μελλοντική ενέργεια

Η Επιτροπή θα χαράξει μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντίδραση σε φυσικούς, προκληθέντες από τον άνθρωπο και άλλους κινδύνους, όπως εξήγγειλε στο πρόγραμμα εργασίας για το 2002.

Ευρωπαϊκό σύστημα προειδοποίησης για τις πλημμύρες

Η Επιτροπή έχει αναπτύξει ένα σύστημα προσομοίωσης για πλημμύρες (LISFLOOD) που επιτρέπει προβλέψεις 2 έως και 10 ημερών και την προσομοίωση του αντίκτυπου των προληπτικών μέτρων στις λεκάνες απορροής.

Μελλοντική ενέργεια

Η Επιτροπή θα χορηγήσει επιστημονική συνδρομή σε ένα ευρωπαϊκό σύστημα προειδοποίησης για τις πλημμύρες που θα περιέχει πληροφορίες για τις κυριότερες ευρωπαϊκές λεκάνες και το οποίο θα έχει πρόσβαση σε μεσοπρόθεσμες μετεωρολογικές προβλέψεις πραγματικού χρόνου.

7. προταση για τη δημιουργια ταμειου αρωγησ τησ εε σε περιπτωσεισ καταστροφων

Στην περίπτωση μεγάλων καταστροφών τα θύματα από την ΕΕ να σταθεί αρωγός, ως μία κοινότητα που βασίζεται σε αξίες και στην αλληλεγγύη. Συνεπώς η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός νέου Ταμείου Αρωγής για Καταστροφές που θα παράσχει βοήθεια στις πληγείσες περιοχές στα κράτη μέλη και στις χώρες που λαμβάνουν μέρος στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, στην περίπτωση μεγάλων φυσικών, τεχνολογικών και περιβαλλοντικών καταστροφών. Επιπλέον, θα μπορούσε να προβλεφθεί η δημιουργία ενός ειδικού μηχανισμού στην ΕΤΕπ ως συμπλήρωμα του Ταμείου Αρωγής.

Σκοπός, πεδίο εφαρμογής και λειτουργία του Ταμείου Αρωγής

Οι κοινοτικές ενισχύσεις πρέπει να δρουν συμπληρωματικά προς τις προσπάθειες των ενδιαφερόμενων χωρών και να χρησιμοποιούνται για την κάλυψη μεριδίου των δημόσιων δαπανών που προκαλούνται από την καταστροφή. Το Ταμείο θα πρέπει να χορηγεί βοήθεια έκτακτης ανάγκης για οποιαδήποτε περιοχή έχει πληγεί από μεγάλη καταστροφή, ανεξάρτητα από το καθεστώς της στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων. Το ποσό της ενίσχυσης θα πρέπει να σχετίζεται με το μέγεθος της καταστροφής αλλά θα μπορούσε επίσης να λαμβάνει υπόψη τη σχετική ευημερία της εν λόγω περιοχής (ή περιοχών).

Όπως συζητήθηκε στο Βερολίνο, το Ταμείο θα συγκροτηθεί κατά τρόπο ώστε να είναι λειτουργικό όσο το δυνατόν συντομότερο και θα πρέπει να διαθέσει τουλάχιστον 500 εκατομμύρια ευρώ σε πρώτο στάδιο. Το Ταμείο θα μπορούσε να επεκταθεί και στις χώρες με τις οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Η δράση του Ταμείου θα πρέπει να εστιαστεί αρχικά στους εξής δύο τομείς:

1. Βραχυπρόθεσμη ανακατασκευή των κατεστραμμένων υποδομών στους τομείς του ηλεκτρισμού, της ύδρευσης/λυμμάτων, των τηλεπικοινωνιών, των μεταφορών και κοινωνικών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των προσωρινών καταλυμάτων.

2. Άμεση σταθεροποίηση των προληπτικών υποδομών που υπέστησαν ζημία, όπως φράγματα και αναχώματα.

Τα κονδύλια του Ταμείου Αρωγής θα πρέπει να χορηγούνται κατόπιν αιτήματος της πληγείσας χώρας υπό τη μορφή συνολικής επιχορήγησης αρωγής βάσει τριμερούς συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της χώρας και της περιοχής/των περιοχών που έχουν πληγεί.

Η αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή αποφασίζει σχετικά με το εάν η καταστροφή χαρακτηρίζεται ως ευρωπαϊκής κλίμακας και σχετικά με το ποσό της ενίσχυσης (αυτό μπορεί να γίνει σύντομα) βάσει πρότασης της Επιτροπής. Η εκτέλεση της συνολικής επιχορήγησης, ιδίως η επιλογή των σχεδίων που θα χρηματοδοτηθούν, θα μπορούσε να διεξαχθεί υπό την ευθύνη της χώρας και των ενδιαφερόμενων περιοχών. Το Ταμείο θα υπόκειται στους συνήθεις κοινοτικούς κανόνες σχετικά με τη χρηματοδοτική ενίσχυση, συμπεριλαμβανομένων των ελεγκτικών πτυχών.

Δημιουργία αποθεματικού εντός του προϋπολογισμού ΕΚ

Η δημιουργία ενός νέου Ταμείου στον προϋπολογισμό ΕΚ απαιτεί δύο βήματα: τη δημιουργία ενός μέσου για τη διάθεση των χρημάτων (είτε ενός νέου αποθεματικού είτε ενός νέου μέσου ευελιξίας) και τον καθορισμό μιας νέας επιχειρησιακής γραμμής του προϋπολογισμού στην οποία θα μεταφέρονται τα χρήματα προς εκτέλεση. Για την τελευταία ενέργεια απαιτείται η έγκριση νομικής βάσης.

- Ένα νέο αποθεματικό αρωγής

Ένα νέο αποθεματικό, παρόμοιο με το αποθεματικό επείγουσας βοήθειας που υπάρχει για τις τρίτες χώρες, θα μπορούσε να δημιουργηθεί στον τομέα 6 των δημοσιονομικών προοπτικών (αποθεματικά), η δε προσφυγή στους πόρους θα γίνεται μόνο σε περίπτωση κινητοποίησης. Αυτό απαιτεί αναθεώρηση της Διοργανικής Συμφωνίας και των προσαρτημένων σε αυτήν δημοσιονομικών προοπτικών.

- Ένα νέο μέσο ευελιξίας

Με ένα νέο μέσο ευελιξίας για την αντιμετώπιση καταστροφών, θα ήταν δυνατό να αντιμετωπιστούν απρόβλεπτες και εξαιρετικές περιστάσεις ενώ ταυτόχρονα θα διατηρούνταν τα ανώτατα όρια των συνολικών δημοσιονομικών προοπτικών που καθορίστηκαν στο Βερολίνο. Ένα τέτοιο μέσο θα μπορούσε να δημιουργηθεί απλά με μία αναθεώρηση της διοργανικής συμφωνίας, όπου θα προσδιορίζονταν οι κανόνες για την κινητοποίησή του. Οι αναγκαίοι πόροι θα χρησιμοποιούνται μόνο σε περίπτωση κινητοποίησης. Συνεπώς, η δημιουργία του μπορεί να είναι ευκολότερη από διαδικαστική άποψη, καθώς δεν απαιτεί τροποποίηση ούτε της απόφασης περί ιδίων πόρων ούτε του κανονισμού περί δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Για την ταχεία έναρξη λειτουργίας, η Επιτροπή συνιστά να ακολουθηθεί η προσέγγιση της δημιουργίας ενός νέου μέσου ευελιξίας. Ένα ποσό της τάξης των 500 εκατομμυρίων ευρώ τουλάχιστον, θα μπορούσε να διατεθεί εντός του 2002 ως απτή και άμεση έκφραση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης προς όσους έχουν πληγεί από την καταστροφή. Εάν επιλεγεί η προσέγγιση αυτή σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, το ετήσιο ποσό δεν θα πρέπει να είναι κατώτερο των 500 εκατομμυρίων ευρώ και το ανώτατο όριο θα μπορούσε να ορισθεί σε 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Στο πλαίσιο των προσεχών δημοσιονομικών προοπτικών, θα μπορούσαν να εξεταστούν και άλλες εναλλακτικές λύσεις και μηχανισμοί.

- Δημιουργία νομικής βάσης

Θα απαιτηθεί η έκδοση από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο νομικής πράξης, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, για τον καθορισμό των κανόνων λειτουργίας και των κριτηρίων για την εκτέλεση.

- Γραμμές του προϋπολογισμού για την εκτέλεση της συνολικής επιχορήγησης αρωγής

Οι νέες γραμμές του προϋπολογισμού θα μπορούσαν να ενταχθούν στον τομέα 2 των δημοσιονομικών προοπτικών (διαρθρωτικές ενέργειες), με το σκεπτικό ότι δεν θα ισχύουν οι συνήθεις κανόνες προγραμματισμού του ΕΤΠΑ , ή στον τομέα 3. και στον τομέα 7 για τις χώρες που παίρνουν μέρος στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.

Κινητοποίηση του Ταμείου το 2002

Για τη δημιουργία ενός νέου μέσου, είναι αναγκαίες τρεις αποφάσεις: μία διοργανική συμφωνία μεταξύ του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, η έγκριση μιας νομικής βάσης και η δημιουργία νέων γραμμών στον προϋπολογισμό. Οι διαδικασίες αυτές είναι εφικτές και θα ήταν δυνατό να ολοκληρωθούν εντός σχετικά σύντομου χρονικού διαστήματος, υπό την προϋπόθεση ότι όλα τα θεσμικά όργανα θα δώσουν υψηλή προτεραιότητα στην πρωτοβουλία αυτήν. Τα νέα κονδύλια θα μπορούσαν να διατεθούν με συμπληρωματικό προϋπολογισμό για την έγκριση του οποίου από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή απαιτούνται λίγες εβδομάδες.

Μελλοντική ενέργεια

Συζητήσεις με την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή: Σεπτέμβριος 2002

Προτάσεις: Σεπτέμβριος 2002

8. συμπερασμα

Στην παρούσα ανακοίνωση τονίζεται η προθυμία και η ετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να βοηθήσει, στο πνεύμα της αλληλεγγύης, τα κράτη μέλη και τις υποψήφιες χώρες που έχουν πληγεί από τις καταστροφικές πλημμύρες.

Ως πρώτο βήμα και ενόψει του επείγοντος χαρακτήρα των προς ανάληψη μέτρων, η ανακοίνωση προτείνει την κινητοποίηση, βραχυπρόθεσμα, δημοσιονομικών πόρων, ιδίως την ανακατανομή της διαρθρωτικής χρηματοδότησης και άλλων πόρων αρωγής. Η Επιτροπή εκτιμά επίσης ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ευελιξία και απλοποιημένες διοικητικές διαδικασίες στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό.

Η Επιτροπή γνωρίζει ότι στο στάδιο αυτό δεν μπορούν να λυθούν όλα τα προβλήματα με ικανοποιητικό τρόπο. Ειδικές αποφάσεις και πρωτοβουλίες θα εξαρτηθούν από την υποβολή νομοθετικών και διοικητικών προτάσεων, σε μεταγενέστερο πλαίσιο, προκειμένου να εγκριθούν από το σώμα των Επιτρόπων σε εύθετο χρόνο και σύμφωνα με τις δέουσες διαδικασίες.

Για να μπορέσει η Κοινότητα να παρεμβαίνει ευκολότερα στην περίπτωση μεγάλων καταστροφών, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός Ταμείου Αρωγής της ΕΕ σε περιπτώσεις καταστροφών. Το Ταμείο θα μπορούσε να διαθέτει τουλάχιστον 500 εκατομμύρια ευρώ και θα μπορούσε να αρχίσει να λειτουργεί στα τέλη του έτους.

Μακροπρόθεσμα, η Επιτροπή θα προωθήσει, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, μέτρα για τη βελτίωση της πρόληψης των φυσικών καταστροφών.