Δομή του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής

Το δάνειο με επιμερισμό του κινδύνου (δάνειο ή χρηματοδοτικό μέσο επιμερισμού κινδύνου) λαμβάνει τη μορφή ταμείου δανείων που συγκροτείται από ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης με συνεισφορές από το πρόγραμμα και τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης, με σκοπό τη χρηματοδότηση ενός χαρτοφυλακίου νεοεκδοθέντων δανείων, αποκλειομένης της αναχρηματοδότησης υφιστάμενων δανείων.

Το δάνειο με επιμερισμό του κινδύνου καθίσταται διαθέσιμο στο πλαίσιο πράξης η οποία εντάσσεται στον άξονα προτεραιότητας που καθορίζεται στο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα από το αντίστοιχο ΕΔΕΤ και ορίζεται στο πλαίσιο της εκ των προτέρων αξιολόγησης που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Στόχος του μέσου

Ο στόχος του μέσου είναι:

Η συνεισφορά από το πρόγραμμα ΕΔΕΤ προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης δεν παραγκωνίζει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση από άλλους επενδυτές του ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα.

Το πρόγραμμα ΕΔΕΤ παρέχει χρηματοδότηση στον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης με σκοπό τη συγκρότηση ενός χαρτοφυλακίου νεοεκδοθέντων δανείων προς τις ΜΜΕ και, παράλληλα, συμμετέχει, ανά δάνειο, στις ζημίες/αθετήσεις υποχρεώσεων και ανακτήσεις των δανείων προς ΜΜΕ από το εν λόγω χαρτοφυλάκιο και με την ίδια αναλογία με την οποία συμμετέχει το πρόγραμμα στο μέσο.

Στην περίπτωση της δομής ταμείου χαρτοφυλακίου, το ταμείο χαρτοφυλακίου μεταφέρει τη συνεισφορά από το πρόγραμμα ΕΔΕΤ στον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης.

Επιπλέον της συνεισφοράς από το πρόγραμμα ΕΔΕΤ, το ταμείο χαρτοφυλακίου δύναται να παρέχει τους ιδίους πόρους του, οι οποίοι συνδυάζονται με τους πόρους του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης. Στην προκειμένη περίπτωση, το ταμείο χαρτοφυλακίου αναλαμβάνει το ποσοστό του επιμερισμού κινδύνου που του αναλογεί από τις διάφορες συνεισφορές στο χαρτοφυλάκιο δανείων. Εάν οι πόροι που χορηγούνται από το ταμείο χαρτοφυλακίου συνιστούν κρατικούς πόρους, πρέπει να τηρούνται οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.

Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης

Το δάνειο με επιμερισμό του κινδύνου σχεδιάζεται ως μέσο ανεξάρτητο από κρατικές ενισχύσεις, δηλαδή η αμοιβή του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης σύμφωνα με τους όρους της αγοράς, η πλήρης μεταβίβαση του οικονομικού πλεονεκτήματος από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης στους τελικούς αποδέκτες και η παρεχόμενη χρηματοδότηση στους τελικούς αποδέκτες υπόκεινται στον ισχύοντα κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

α)   Ενισχύσεις στο επίπεδο του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης και του ταμείου χαρτοφυλακίου αποκλείονται όταν:

β)   Στο επίπεδο των ΜΜΕ:

Στο επίπεδο των ΜΜΕ, το δάνειο συμμορφώνεται προς τους κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Για κάθε δάνειο που εγγράφεται στο χαρτοφυλάκιο, ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης υπολογίζει το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης (ΑΙΕ) εφαρμόζοντας την ακόλουθη μεθοδολογία υπολογισμού:

Υπολογισμός του ΑΙΕ = Ονομαστικό ποσό του δανείου (σε ευρώ) × [Κόστος χρηματοδότησης (πάγια πρακτική) + Κόστος κινδύνου (πάγια πρακτική) — Τυχόν αμοιβές που χρεώνονται από τη διαχειριστική αρχή στη συνεισφορά από το πρόγραμμα προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης] × Σταθμισμένη μέση διάρκεια ζωής του δανείου (σε έτη) × Ποσοστό επιμερισμού κινδύνου.

Όταν το ΑΙΕ υπολογίζεται με τον ανωτέρω τύπο, για τους σκοπούς του δανείου επιμερισμού του κινδύνου, θεωρείται ότι πληρούται η απαίτηση που προβλέπεται στο άρθρο 4 του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (1). Δεν προβλέπονται ελάχιστες απαιτήσεις εξασφαλίσεων.

Με τη χρήση ενός μηχανισμού επαλήθευσης διασφαλίζεται ότι το ΑΙΕ που υπολογίζεται με τον προαναφερόμενο τύπο δεν είναι χαμηλότερο από το ΑΙΕ που υπολογίζεται δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 3 στοιχείο γ) του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που υπολογίζεται με τη μέθοδο του ΑΙΕ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 200 000 ευρώ για περίοδο τριών οικονομικών ετών, λαμβανομένου υπόψη του κανόνα σώρευσης για τους τελικούς αποδέκτες που περιλαμβάνεται στον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Οι επιχορηγήσεις τεχνικής υποστήριξης ή άλλες επιχορηγήσεις που παρέχονται στους τελικούς αποδέκτες σωρεύονται με το υπολογιζόμενο ΑΙΕ.

Όσον αφορά τις ΜΜΕ στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, οι ενισχύσεις συμμορφώνονται με τους αντίστοιχους κανόνες του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στον τομέα της αλιείας.

Οι δραστηριότητες που υποστηρίζονται από το ΕΓΤΑΑ διέπονται από τους γενικούς κανόνες.

Δανειοδοτική πολιτική

α)   Εκταμίευση από τη διαχειριστική αρχή ή από το ταμείο χαρτοφυλακίου προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης:

Μετά την υπογραφή συμφωνίας χρηματοδότησης μεταξύ της διαχειριστικής αρχής και του ταμείου χαρτοφυλακίου ή του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης, η αρμόδια διαχειριστική αρχή μεταφέρει δημόσιες συνεισφορές από το πρόγραμμα προς το ταμείο χαρτοφυλακίου ή προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης που τοποθετεί, με τη σειρά του, τις εν λόγω συνεισφορές σε ειδικό προς τον σκοπό αυτόν ταμείο δανείων με επιμερισμό του κινδύνου. Η εν λόγω μεταφορά πραγματοποιείται σε δόσεις και σύμφωνα με τα ανώτατα όρια του άρθρου 41 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Το στοχευόμενο ύψος της δανειοδότησης και το εύρος τιμών του επιτοκίου επιβεβαιώνονται στο πλαίσιο της εκ των προτέρων αξιολόγησης σύμφωνα με το άρθρο 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό της φύσης του μέσου (ανανεούμενο ή μη ανανεούμενο μέσο).

β)   Δημιουργία χαρτοφυλακίου νέων δανείων:

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης υποχρεούται να δημιουργήσει εντός προκαθορισμένης χρονικής περιόδου ένα χαρτοφυλάκιο νέων επιλέξιμων δανείων επιπλέον των υφιστάμενων δανειοδοτικών δραστηριοτήτων του, το οποίο χρηματοδοτείται εν μέρει από τα κεφάλαια που εκταμιεύονται στο πλαίσιο του προγράμματος με το ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου που προβλέπεται στη συμφωνία χρηματοδότησης.

Τα επιλέξιμα δάνεια για τις ΜΜΕ (βάσει προκαθορισμένων κριτηρίων επιλεξιμότητας ανά δάνειο και επίπεδο χαρτοφυλακίου) καταχωρίζονται αυτομάτως στο χαρτοφυλάκιο, μέσω της υποβολής ανακοινώσεων περί καταχωρίσεων τουλάχιστον σε τριμηνιαία βάση).

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης εφαρμόζει συνεπή δανειοδοτική πολιτική, ιδίως όσον αφορά τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό χρηστή διαχείριση του χαρτοφυλακίου πιστώσεων και διαφοροποίηση του κινδύνου, τηρώντας παράλληλα τα ισχύοντα πρότυπα του κλάδου και παραμένοντας σε εναρμόνιση με τα οικονομικά συμφέροντα και τους στόχους πολιτικής της διαχειριστικής αρχής.

Ο προσδιορισμός, η επιλογή, η δέουσα επιμέλεια, η τεκμηρίωση και η διεκπεραίωση των δανείων προς τους τελικούς αποδέκτες πραγματοποιούνται από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης σύμφωνα με τις πάγιες διαδικασίες του και τηρουμένων των αρχών που ορίζονται στην αντίστοιχη συμφωνία χρηματοδότησης.

γ)   Επαναχρησιμοποίηση πόρων που επιστρέφονται στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής:

Οι πόροι που επιστρέφονται στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής είτε επαναχρησιμοποιούνται στο πλαίσιο του ίδιου μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής (δηλαδή ανανεώνονται στο πλαίσιο του ίδιου μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής) είτε χρησιμοποιούνται, αφού επιστραφούν στη διαχειριστική αρχή ή στο ταμείο χαρτοφυλακίου, σύμφωνα με το άρθρο 44 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Στην περίπτωση των ανανεούμενων πόρων στο πλαίσιο του ίδιου μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής, τα ποσά που αποδίδονται στη συνεισφορά των ΕΔΕΤ και επιστρέφονται και/ή ανακτώνται από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης από δάνεια προς τους τελικούς αποδέκτες εντός του χρονοδιαγράμματος των επενδύσεων καθίστανται διαθέσιμα για νέα χρήση στο πλαίσιο του ίδιου μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής. Αυτή η προσέγγιση των ανανεούμενων πόρων, όπως αναφέρεται στα άρθρα 44 και 45 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, συμπεριλαμβάνεται στη συμφωνία χρηματοδότησης.

Εναλλακτικά, εάν τα ποσά επιστρέφονται απευθείας στη διαχειριστική αρχή ή στο ταμείο χαρτοφυλακίου, οι επιστροφές πραγματοποιούνται σε τακτική βάση αντικατοπτρίζοντας i) τις εξοφλήσεις κεφαλαίου (κατ' αναλογία βάσει του ποσοστού επιμερισμού του κινδύνου), ii) τυχόν ανακτηθέντα ποσά και αφαιρούμενες ζημίες (σύμφωνα με το ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου) των δανείων προς ΜΜΕ, και iii) τυχόν καταβολές επιτοκίων. Οι εν λόγω πόροι πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 44 και 45 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

δ)   Ανάκτηση ζημιών:

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης λαμβάνει μέτρα ανάκτησης ανά μη εξυπηρετούμενο δάνειο ΜΜΕ που χρηματοδοτείται από το μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής σύμφωνα με τις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές και διαδικασίες του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης.

Τα ανακτηθέντα ποσά (μετά την αφαίρεση τυχόν εξόδων ανάκτησης και εκτέλεσης, εφόσον προκύπτουν) από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης κατανέμονται κατ' αναλογία στο πλαίσιο του επιμερισμού του κινδύνου μεταξύ του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης και της διαχειριστικής αρχής ή του ταμείου χαρτοφυλακίου.

ε)   Άλλα:

Οι τόκοι και άλλα έσοδα που δημιουργούνται από την υποστήριξη που παρέχουν τα ΕΔΕΤ στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής χρησιμοποιούνται όπως προβλέπεται στο άρθρο 43 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Πολιτική τιμολόγησης

Όταν ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης προτείνει τον τρόπο τιμολόγησής του, παρουσιάζει την πολιτική τιμολόγησης και τη μεθοδολογία με την οποία θα διασφαλιστεί η πλήρης μεταβίβαση του οικονομικού πλεονεκτήματος της δημόσιας συνεισφοράς του προγράμματος στις επιλέξιμες ΜΜΕ. Η πολιτική τιμολόγησης και η μεθοδολογία περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία:

Συνεισφορά του προγράμματος στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής: ποσό και ποσοστό (λεπτομέρειες προϊόντος)

Το πραγματικό ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου, η δημόσια συνεισφορά του προγράμματος και το επιτόκιο των δανείων βασίζονται στα πορίσματα της εκ των προτέρων αξιολόγησης και πρέπει να ορίζονται κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι τα οφέλη για τους τελικούς αποδέκτες συνάδουν με τους κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Το μέγεθος του στοχευόμενου χαρτοφυλακίου δανείων επιμερισμού κινδύνου επιβεβαιώνεται στο πλαίσιο της εκ των προτέρων αξιολόγησης, στην οποία αιτιολογείται η παρεχόμενη υποστήριξη προς το μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής [άρθρο 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013] και λαμβάνεται υπόψη η προσέγγιση των ανανεούμενων πόρων του μέσου (κατά περίπτωση). Η σύνθεση του στοχευόμενου χαρτοφυλακίου δανείων καθορίζεται κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται διαφοροποίηση του κινδύνου.

Η κατανομή των πόρων του δανείου με επιμερισμό του κινδύνου και το ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου πρέπει να καθορίζονται κατά τρόπο ώστε να καλύπτουν τις εκτιμώμενες ελλείψεις στο πλαίσιο της εκ των προτέρων αξιολόγησης, αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει να πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στους παρόντες δανειοδοτικούς όρους.

Το ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου που συμφωνείται με τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης προσδιορίζει για κάθε επιλέξιμο δάνειο που συμπεριλαμβάνεται στο χαρτοφυλάκιο το μερίδιο του κεφαλαίου του επιλέξιμου δανείου που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα.

Το ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου που συμφωνείται με τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης καθορίζει το άνοιγμα των ζημιών που πρέπει να καλυφθούν αντιστοίχως από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης και από τη συνεισφορά του προγράμματος.

Συνεισφορά του προγράμματος στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής (δραστηριότητες)

Το χαρτοφυλάκιο που χρηματοδοτείται από το δάνειο επιμερισμού κινδύνου περιλαμβάνει μόνο νεοεκδοθέντα δάνεια που χορηγούνται σε ΜΜΕ, αποκλειομένης της αναχρηματοδότησης υφιστάμενων δανείων. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας για την καταχώριση δανείων στο χαρτοφυλάκιο καθορίζονται δυνάμει του ενωσιακού δικαίου [π.χ. κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και ειδικοί κανόνες για κάθε Ταμείο], του προγράμματος, των εθνικών κανόνων επιλεξιμότητας και σε συνεργασία με τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης, με σκοπό την εξασφάλιση μεγάλου αριθμού τελικών αποδεκτών και την επίτευξη επαρκούς διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου. Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης προβαίνει σε εύλογη εκτίμηση των χαρακτηριστικών κινδύνου του χαρτοφυλακίου. Τα εν λόγω κριτήρια αντικατοπτρίζουν τους όρους και τις πρακτικές της αγοράς στο αντίστοιχο κράτος μέλος ή στην αντίστοιχη περιφέρεια.

Ευθύνη της διαχειριστικής αρχής

Η ευθύνη της διαχειριστικής αρχής έναντι του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής καθορίζεται στο άρθρο 6 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 480/2014.

Οι καλυπτόμενες ζημίες είναι τα οφειλόμενα ποσά του κεφαλαίου, οι πληρωτέοι και ανεξόφλητοι τόκοι και οι βασικοί τόκοι (εξαιρουμένων, ωστόσο, των τόκων υπερημερίας και τυχόν άλλων εξόδων και δαπανών).

Διάρκεια

Η χρονική περίοδος δανειοδότησης του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής καθορίζεται έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι η συνεισφορά από το πρόγραμμα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 42 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, χρησιμοποιείται για δάνεια που εκταμιεύονται στους τελικούς αποδέκτες το αργότερο έως την 31η Δεκεμβρίου 2023.

Η συνήθης διάρκεια για τη δημιουργία του χαρτοφυλακίου δανείων συνιστάται να είναι έως 4 έτη από την ημερομηνία υπογραφής της συμφωνίας χρηματοδότησης (μεταξύ της διαχειριστικής αρχής ή του ταμείου χαρτοφυλακίου και του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης).

Δανειοδότηση και επιμερισμός κινδύνου στο επίπεδο του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης (εναρμόνιση συμφερόντων)

Η εναρμόνιση συμφερόντων μεταξύ της διαχειριστικής αρχής και του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης επιτυγχάνεται μέσω των εξής:

Το αναμενόμενο ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου καθορίζεται βάσει των πορισμάτων της εκ των προτέρων αξιολόγησης τα οποία αιτιολογούν την παροχή στήριξης στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής.

Επιλέξιμοι ενδιάμεσοι φορείς χρηματοδότησης

Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος και που είναι νομίμως εξουσιοδοτημένοι να χορηγούν δάνεια σε επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται εντός της δικαιοδοσίας του προγράμματος που συνεισφέρει στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής. Οι φορείς αυτοί είναι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και, κατά περίπτωση, οργανισμοί μικροχρηματοδότησης ή οιοσδήποτε άλλος οργανισμός ο οποίος είναι εξουσιοδοτημένος να χορηγεί δάνεια.

Επιλεξιμότητα των τελικών αποδεκτών

Οι τελικοί αποδέκτες είναι επιλέξιμοι δυνάμει του ενωσιακού και του εθνικού δικαίου, του αντίστοιχου προγράμματος και της συμφωνίας χρηματοδότησης. Κατά την ημερομηνία υπογραφής του δανείου πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας:

Επιπλέον, κατά τη χρονική στιγμή της επένδυσης και κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου, οι τελικοί αποδέκτες υποχρεούνται να έχουν επιχειρηματική έδρα σε κράτος μέλος και η οικονομική δραστηριότητα για την οποία εκταμιεύθηκε το δάνειο πρέπει να ασκείται στο αντίστοιχο κράτος μέλος και στην περιφέρεια/δικαιοδοσία του προγράμματος ΕΔΕΤ.

Χαρακτηριστικά του προϊόντος για τους τελικούς αποδέκτες

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης χορηγεί στους τελικούς αποδέκτες τα δάνεια που συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου του προγράμματος και που συγχρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα στο πλαίσιο του δανείου με επιμερισμό του κινδύνου. Οι σχετικοί όροι καθορίζονται βάσει της εκ των προτέρων αξιολόγησης που αναφέρεται στο άρθρο 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Τα δάνεια χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τους ακόλουθους επιτρεπόμενους σκοπούς:

Τα δάνεια που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο πρέπει να πληρούν ανά πάσα στιγμή τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας:

Υποβολή εκθέσεων και επιδιωκόμενα αποτελέσματα

Οι ενδιάμεσοι φορείς χρηματοδότησης υποβάλλουν στη διαχειριστική αρχή ή στο ταμείο χαρτοφυλακίου, τουλάχιστον σε τριμηνιαία βάση, πληροφορίες τυποποιημένης μορφής και εμβέλειας.

Η έκθεση περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που είναι σημαντικά για τη διαχειριστική αρχή ούτως ώστε να είναι σε θέση να πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 46 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Τα κράτη μέλη τηρούν επίσης τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που υπέχουν δυνάμει του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Οι δείκτες πρέπει να εναρμονίζονται με τους ειδικούς στόχους της αντίστοιχης προτεραιότητας του προγράμματος ΕΔΕΤ από το οποίο χρηματοδοτείται το μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής και με τα αναμενόμενα αποτελέσματα της εκ των προτέρων αξιολόγησης. Οι εν λόγω δείκτες μετρώνται και περιλαμβάνονται σε έκθεση που υποβάλλεται τουλάχιστον ανά τρίμηνο για το δάνειο με επιμερισμό του κινδύνου και εναρμονίζονται κατ' ελάχιστον με τις απαιτήσεις του κανονισμού. Επιπλέον των κοινών δεικτών του άξονα προτεραιότητας του προγράμματος ΕΔΕΤ (αύξηση της απασχόλησης, αριθμός των ΜΜΕ κ.λπ.), λαμβάνονται εξίσου υπόψη οι ακόλουθοι δείκτες:

Εκτίμηση του οικονομικού οφέλους από τη συνεισφορά του προγράμματος

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης μειώνει το συνολικό πραγματικό επιτόκιο (και την πολιτική περί εξασφαλίσεων, κατά περίπτωση) που επιβάλλεται στους τελικούς αποδέκτες στο πλαίσιο κάθε επιλέξιμου δανείου που εγγράφεται στο χαρτοφυλάκιο, ούτως ώστε να αντικατοπτρίζονται οι ευνοϊκοί όροι χρηματοδότησης και επιμερισμού του κινδύνου του δανείου με επιμερισμό του κινδύνου.

Το οικονομικό πλεονέκτημα της δημόσιας συνεισφοράς στο πλαίσιο του προγράμματος προς το μέσο μεταβιβάζεται εξ ολοκλήρου στους τελικούς αποδέκτες με τη μορφή μείωσης του επιτοκίου. Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης παρακολουθεί το ΑΕΙ και υποβάλλει σχετικές εκθέσεις για τους τελικούς αποδέκτες όπως αναφέρεται στο τμήμα σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις. Η αρχή αυτή αποτυπώνεται στη συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ της διαχειριστικής αρχής ή του ταμείου χαρτοφυλακίου και του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης.

Δομή του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής

Η εγγύηση χαρτοφυλακίου με ανώτατο όριο παρέχει κάλυψη πιστωτικού κινδύνου ανά δάνειο, για τη δημιουργία ενός χαρτοφυλακίου νέων δανείων προς τις ΜΜΕ με μέγιστο ποσό ζημίας (ανώτατο όριο).

Η εγγύηση χαρτοφυλακίου με ανώτατο όριο καθίσταται διαθέσιμη από τη διαχειριστική αρχή, στο πλαίσιο της πράξης η οποία εντάσσεται στον άξονα προτεραιότητας που καθορίζεται στο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ) και ορίζεται στο πλαίσιο της εκ των προτέρων αξιολόγησης που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Στόχος του μέσου

Ο στόχος του μέσου συνίσταται στα ακόλουθα στοιχεία:

Η συνεισφορά της διαχειριστικής αρχής στο πρόγραμμα στο πλαίσιο των ΕΔΕΤ λαμβάνει τη μορφή ταμείου εγγυήσεων υπό τη διαχείριση ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης. Η εν λόγω συνεισφορά δεν παραγκωνίζει τις εγγυήσεις που διατίθενται από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς.

Το ταμείο εγγυήσεων που υπάγεται στη διαχείριση του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης δεσμεύεται να χορηγεί χρηματοδοτικούς πόρους από το πρόγραμμα των ΕΔΕΤ στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που συγκροτούν χαρτοφυλάκια νέων δανείων σε περίπτωση αθέτησης υποχρεώσεων εκ μέρους των τελικών αποδεκτών.

Στην περίπτωση της δομής ταμείου χαρτοφυλακίου, το ταμείο χαρτοφυλακίου μεταφέρει τη συνεισφορά από το πρόγραμμα ΕΔΕΤ στον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης.

Το μέσο εγγυήσεων με ανώτατο όριο θα τεθεί σε εφαρμογή για την κάλυψη χαρτοφυλακίου νέων δανείων που συγκροτήθηκε από έναν ή περισσότερους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που συγκροτούν χαρτοφυλάκια νέων δανείων βασίζονται στη μερική κάλυψη ζημιών έως ένα ανώτατο ποσό μέσω της εγγύησης, στο πλαίσιο της χορήγησης δανείων σε επιλέξιμες ΜΜΕ.

Το οικονομικό πλεονέκτημα της εγγύησης πρέπει να μεταβιβάζεται στους τελικούς αποδέκτες (π.χ. με τη μορφή μείωσης του επιτοκίου των δανείων και/ή μείωσης των εξασφαλίσεων, αλλά σε κάθε περίπτωση με την πλήρη μεταβίβαση του οικονομικού πλεονεκτήματος της δημόσιας συνεισφοράς του προγράμματος στους τελικούς αποδέκτες).

Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης

Η εγγύηση χαρτοφυλακίου με ανώτατο όριο σχεδιάζεται ως μέσο ανεξάρτητο από κρατικές ενισχύσεις, δηλαδή συμμορφώνεται προς τους όρους της αγοράς στο επίπεδο του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης που διαχειρίζεται το ταμείο εγγυήσεων και στο επίπεδο των χρηματοπιστωτικών οργανισμών που συγκροτούν χαρτοφυλάκια νέων δανείων και ενισχύσεων προς τους τελικούς αποδέκτες δυνάμει του ισχύοντος κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

α)   Στο επίπεδο του ταμείου χαρτοφυλακίου, του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης που διαχειρίζεται το ταμείο εγγυήσεων, των χρηματοπιστωτικών οργανισμών που συγκροτούν χαρτοφυλάκια νέων δανείων, η χορήγηση ενισχύσεων αποκλείεται όταν:

Η εγγύηση πρέπει να συνδέεται με μια συγκεκριμένη οικονομική συναλλαγή, να αφορά ένα καθορισμένο μέγιστο ποσό και να περιορίζεται χρονικά.

β)   Στο επίπεδο των τελικών αποδεκτών:

Στο επίπεδο των ΜΜΕ, το εγγυημένο δάνειο συμμορφώνεται με τους κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Για κάθε δάνειο που εγγράφεται στο χαρτοφυλάκιο, ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης υπολογίζει το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης (ΑΙΕ) εφαρμόζοντας την ακόλουθη μεθοδολογία υπολογισμού:

Υπολογισμός του ΑΙΕ = Ονομαστικό ποσό του δανείου (σε ευρώ) × Κόστος κινδύνου (πάγια πρακτική) × Ποσοστό εγγύησης × Ανώτατο ποσοστό εγγύησης × Σταθμισμένη μέση διάρκεια ζωής του δανείου (σε έτη).

Το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που υπολογίζεται με τη μέθοδο του ΑΙΕ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 200 000 ευρώ για περίοδο τριών οικονομικών ετών, λαμβανομένου υπόψη του κανόνα σώρευσης για τους τελικούς αποδέκτες που περιλαμβάνεται στον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Όταν το ΑΙΕ υπολογίζεται με τον ανωτέρω τύπο, για τους σκοπούς του μέσου εγγύησης χαρτοφυλακίου με ανώτατο όριο, θεωρείται ότι πληρούται η απαίτηση που προβλέπεται στο άρθρο 4 (1) του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Με τη χρήση ενός μηχανισμού επαλήθευσης διασφαλίζεται ότι το ΑΙΕ που υπολογίζεται με τον προαναφερόμενο τύπο δεν είναι χαμηλότερο από το ΑΙΕ που υπολογίζεται δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 6 στοιχείο γ) του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Οι επιχορηγήσεις τεχνικής υποστήριξης ή άλλες επιχορηγήσεις που παρέχονται στους τελικούς αποδέκτες σωρεύονται με το υπολογιζόμενο ΑΙΕ.

Όσον αφορά τις ΜΜΕ στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, οι ενισχύσεις συμμορφώνονται με τους αντίστοιχους κανόνες του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στον τομέα της αλιείας.

Οι δραστηριότητες που υποστηρίζονται από το ΕΓΤΑΑ διέπονται από τους γενικούς κανόνες.

Πολιτική εγγυήσεων

α)   Μεταφορά από τη διαχειριστική αρχή προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης:

Μετά την υπογραφή συμφωνίας χρηματοδότησης μεταξύ της διαχειριστικής αρχής και του ταμείου χαρτοφυλακίου ή του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης, η αρμόδια διαχειριστική αρχή μεταφέρει συνεισφορές από το πρόγραμμα προς το ταμείο χαρτοφυλακίου ή προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης που τοποθετεί, με τη σειρά του, τις εν λόγω συνεισφορές σε ειδικό προς τον σκοπό αυτόν ταμείο εγγυήσεων. Η εν λόγω μεταφορά πραγματοποιείται σε δόσεις και σύμφωνα με τα ανώτατα όρια του άρθρου 41 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

β)   Δημιουργία χαρτοφυλακίου νέων δανείων:

Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί υποχρεούνται να συγκροτήσουν, εντός προκαθορισμένης χρονικής περιόδου, χαρτοφυλάκια νέων δανείων προς τις ΜΜΕ. Τα νεοεκδοθέντα δάνεια προς ΜΜΕ καλύπτονται εν μέρει από τη συνεισφορά στο πλαίσιο του προγράμματος ανά δάνειο, έως ένα ορισμένο ποσό (ανώτατο όριο). Τα δάνεια προς επιλέξιμες ΜΜΕ καταχωρίζονται αυτομάτως στο χαρτοφυλάκιο, με την επιφύλαξη προκαθορισμένων κριτηρίων καταχώρισης.

Η καταχώριση δανείων προς ΜΜΕ στο χαρτοφυλάκιο συντελείται αυτομάτως κατά την παραλαβή, από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης που διαχειρίζεται το ταμείο εγγυήσεων, της σχετικής ανακοίνωσης καταχώρισης, η οποία υποβάλλεται τουλάχιστον σε τριμηνιαία βάση έως τη λήξη της αντίστοιχης περιόδου καταχώρισης.

Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί εφαρμόζουν συνεπή δανειοδοτική πολιτική όσον αφορά τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό χρηστή διαχείριση του χαρτοφυλακίου και διαφοροποίηση του κινδύνου, τηρώντας παράλληλα τα ισχύοντα πρότυπα του κλάδου και παραμένοντας σε εναρμόνιση με τα οικονομικά συμφέροντα και τους στόχους πολιτικής της διαχειριστικής αρχής.

Ο προσδιορισμός, η επιλογή, η δέουσα επιμέλεια, η τεκμηρίωση και η διεκπεραίωση των δανείων για τους τελικούς αποδέκτες πραγματοποιούνται από τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς σύμφωνα με τις πάγιες διαδικασίες τους και τηρουμένων των αρχών που ορίζονται στη συμφωνία μεταξύ του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης και του χρηματοπιστωτικού οργανισμού που συγκροτεί χαρτοφυλάκιο νέων δανείων.

γ)   Κάλυψη ζημιών:

Η εγγύηση χαρτοφυλακίου με ανώτατο όριο καλύπτει ζημίες που υφίστανται οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί ανά μη εξυπηρετούμενο δάνειο επιλέξιμης ΜΜΕ, σύμφωνα με το ποσοστό εγγύησης που ανέρχεται σε 80 % κατά μέγιστο.

Οι ζημίες που καλύπτονται από την εγγύηση χαρτοφυλακίου με ανώτατο όριο όσον αφορά το χαρτοφυλάκιο δανείων επιλέξιμων ΜΜΕ δεν υπερβαίνει συγκεντρωτικά το ποσό του ανώτατου ορίου.

Το ποσό του ανώτατου ορίου, το οποίο συνιστά τη μέγιστη υποχρέωση δυνάμει του εν λόγω μέσου, ισούται με το γινόμενο του ύψους του στοχευόμενου χαρτοφυλακίου δανείου επί το ποσοστό εγγύησης και το ανώτατο ποσοστό εγγύησης.

Το ανώτατο ποσοστό εγγύησης ορίζεται στο πλαίσιο της εκ των προτέρων εκτίμησης της επικινδυνότητας σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και το άρθρο 8 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 480/2014.

Οι καλυπτόμενες ζημίες είναι τα οφειλόμενα ποσά του κεφαλαίου δανεισμού, οι πληρωτέοι και ανεξόφλητοι τόκοι και οι βασικοί τόκοι (εξαιρουμένων, ωστόσο, των τόκων υπερημερίας και τυχόν άλλων εξόδων και δαπανών).

δ)   Καταβολή εγγυήσεων:

Μετά την παρουσίαση ζημίας λόγω αθέτησης υποχρεώσεων, ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης που διαχειρίζεται το ταμείο εγγυήσεων προβαίνει σε καταβολές εγγυήσεων προς τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό δυνάμει του μέσου εγγύησης, κατά κανόνα εντός 60 ημερών.

Πολιτικές τιμολόγησης και εξασφαλίσεων

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης παρουσιάζει μεθοδολογία με την οποία διασφαλίζεται η πλήρης μεταβίβαση του οικονομικού πλεονεκτήματος της δημόσιας συνεισφοράς του προγράμματος στις επιλέξιμες ΜΜΕ. Ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός εφαρμόζει πολιτική τιμολόγησης/εξασφαλίσεων σύμφωνα με την εν λόγω μεθοδολογία. Η πολιτική τιμολόγησης/εξασφαλίσεων και η μεθοδολογία περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία:

Παροχή εγγυήσεων προς τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό: ποσό και ποσοστό (λεπτομέρειες προϊόντος)

Η εγγύηση χαρτοφυλακίου με ανώτατο όριο πληροί τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο άρθρο 8 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 480/2014.

Το ανώτατο ποσοστό εγγύησης ορίζεται στο πλαίσιο της εκ των προτέρων εκτίμησης επικινδυνότητας σύμφωνα με το άρθρο 42 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και το άρθρο 8 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 480/2014 και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υπερβαίνει το ποσοστό του 25 %. Η εγγύηση δύναται να καλύπτει τις αναμενόμενες και τις μη αναμενόμενες ζημίες.

Το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα των εγγυήσεων που χρηματοδοτούνται από τη συνεισφορά του προγράμματος ορίζεται ως εξής:

Πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα = (1/Ποσοστό εγγύησης) × (1/Ανώτατο ποσοστό εγγύησης).

Το πολλαπλασιαστικό ποσοστό βασίζεται στην εκ των προτέρων αξιολόγηση του κινδύνου και είναι ίσο ή μεγαλύτερο από 5

Το μέγεθος του στοχευόμενου χαρτοφυλακίου που καλύπτεται εν μέρει από την εγγύηση βασίζεται στα πορίσματα της εκ των προτέρων αξιολόγησης στα οποία αιτιολογείται η παρεχόμενη υποστήριξη προς το μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής (άρθρο 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013) και λαμβάνεται υπόψη η προσέγγιση των ανανεούμενων πόρων του μέσου (κατά περίπτωση). Η σύνθεση του στοχευόμενου χαρτοφυλακίου δανείων καθορίζεται κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται διαφοροποίηση του κινδύνου.

Παροχή εγγυήσεων σε χρηματοπιστωτικό οργανισμό (δραστηριότητες)

Το χαρτοφυλάκιο δανείων για το οποίο παρέχονται εγγυήσεις από το δανειοδοτικό μέσο εγγυήσεων περιλαμβάνει νεοεκδοθέντα δάνεια που χορηγούνται στους τελικούς αποδέκτες, αποκλειομένης της αναχρηματοδότησης υφιστάμενων δανείων. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας για την καταχώριση δανείων στο χαρτοφυλάκιο καθορίζονται δυνάμει του ενωσιακού δικαίου (π.χ. κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και ειδικοί κανόνες για κάθε Ταμείο), του προγράμματος, των εθνικών κανόνων επιλεξιμότητας και σε συνεργασία με τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης, με σκοπό την εξασφάλιση μεγάλου αριθμού τελικών αποδεκτών και την επίτευξη επαρκούς διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου. Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί προβαίνουν σε εύλογη εκτίμηση των χαρακτηριστικών κινδύνου του χαρτοφυλακίου (για παράδειγμα, όριο συγκέντρωσης ανά τομέα). Τα εν λόγω κριτήρια αντικατοπτρίζουν τους όρους και τις πρακτικές της αγοράς στην αντίστοιχη χώρα ή περιφέρεια.

Ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός διενεργεί εκ των προτέρων εκτίμηση του ποσοστού ανάκτησης που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό του ποσού που αναμένεται να ανακτηθεί από τις αθετήσεις υποχρεώσεων στο πλαίσιο του χαρτοφυλακίου, το οποίο έχει αντίκτυπο στην εκτίμηση του ανώτατου ποσοστού εγγύησης.

Ευθύνη της διαχειριστικής αρχής

Η ευθύνη της διαχειριστικής αρχής έναντι του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής καθορίζεται στο άρθρο 6 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 480/2014.

Αθέτηση υποχρεώσεων, στο πλαίσιο της χορήγησης δανείου σε τελικό αποδέκτη, σημαίνει ότι i) ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός μπορεί να αποδείξει ανά πάσα στιγμή (ενεργώντας σύμφωνα με τις εσωτερικές διαδικασίες του και όπως αποτυπώνεται στις εκθέσεις του σχετικά με χρηματοπιστωτικά και ρυθμιστικά θέματα) ότι κάποιος τελικός αποδέκτης είναι απίθανο να τηρήσει τις υποχρεώσεις πληρωμής που υπέχει· ή ii) κάποιος τελικός αποδέκτης δεν τήρησε οποιαδήποτε υποχρέωση πληρωμής δυνάμει του αντίστοιχου δανείου ΜΜΕ, και τούτο τουλάχιστον επί 90 συνεχόμενες ημερολογιακές ημέρες.

Διάρκεια

Η περίοδος εγγύησης του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής καθορίζεται έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι η συνεισφορά από το πρόγραμμα κατά την έννοια του άρθρου 42 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 χρησιμοποιείται με εγγυήσεις δανείων που εκταμιεύονται στους τελικούς αποδέκτες το αργότερο έως την 31η Δεκεμβρίου 2023.

Η συνήθης διάρκεια για τη συγκρότηση του χαρτοφυλακίου εγγυημένων δανείων συνιστάται να είναι έως 4 έτη από την ημερομηνία υπογραφής της συμφωνίας χρηματοδότησης (μεταξύ της διαχειριστικής αρχής ή του ταμείου χαρτοφυλακίου και του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης).

Επιμερισμός κινδύνου στο επίπεδο του ΕΦΧ (εναρμόνιση συμφερόντων)

Η εναρμόνιση συμφερόντων μεταξύ της διαχειριστικής αρχής, του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης και του χρηματοπιστωτικού οργανισμού επιτυγχάνεται μέσω των εξής:

Επιλέξιμοι ενδιάμεσοι φορείς χρηματοδότησης και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί

Ως ενδιάμεσοι φορείς χρηματοδότησης λογίζονται δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος και που είναι νομίμως εξουσιοδοτημένοι να χορηγούν δάνεια σε επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται εντός της δικαιοδοσίας του προγράμματος που συμβάλλει χρηματοδοτικά στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής.

Ως χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί λογίζονται δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος και που είναι νομίμως εξουσιοδοτημένοι να χορηγούν δάνεια σε επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται εντός της δικαιοδοσίας του προγράμματος που συμβάλλει χρηματοδοτικά στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής. Οι φορείς αυτοί είναι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και, κατά περίπτωση, οργανισμοί μικροχρηματοδότησης ή οιοσδήποτε άλλος οργανισμός ο οποίος είναι εξουσιοδοτημένος να χορηγεί δάνεια.

Επιλεξιμότητα του τελικού αποδέκτη (των τελικών αποδεκτών)

Οι τελικοί αποδέκτες είναι επιλέξιμοι δυνάμει του ενωσιακού και του εθνικού δικαίου, του αντίστοιχου προγράμματος και της συμφωνίας χρηματοδότησης. Κατά την ημερομηνία που αναγράφεται στο έγγραφο με το οποίο αποδεικνύεται η αντίστοιχη εγγύηση υπέρ ΜΜΕ, ήτοι η ανάληψη της υποχρέωσης εγγύησης, οι τελικοί αποδέκτες πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας:

Επιπλέον, κατά τη χρονική στιγμή της επένδυσης και κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του εγγυημένου δανείου, οι τελικοί αποδέκτες υποχρεούνται να έχουν επιχειρηματική έδρα σε κράτος μέλος και η οικονομική δραστηριότητα για την οποία εκταμιεύθηκε το εγγυημένο δάνειο πρέπει να ασκείται στο αντίστοιχο κράτος μέλος και στην περιφέρεια/δικαιοδοσία του προγράμματος ΕΔΕΤ.

Χαρακτηριστικά του προϊόντος για τους τελικούς αποδέκτες

Ο χρηματοδοτικός οργανισμός χορηγεί στους τελικούς αποδέκτες τα δάνεια που συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου του προγράμματος και που καλύπτονται με εγγύηση από το πρόγραμμα στο πλαίσιο του χαρτοφυλακίου εγγυήσεων με ανώτατο όριο. Οι όροι των εγγυήσεων και των δανείων καθορίζονται βάσει της εκ των προτέρων αξιολόγησης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Τα δάνεια χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τους ακόλουθους επιτρεπόμενους σκοπούς:

Τα δάνεια που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο πρέπει να πληρούν ανά πάσα στιγμή τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας:

Υποβολή εκθέσεων και επιδιωκόμενα αποτελέσματα

Οι ενδιάμεσοι φορείς χρηματοδότησης υποβάλλουν στη διαχειριστική αρχή ή στο ταμείο χαρτοφυλακίου, τουλάχιστον σε τριμηνιαία βάση, πληροφορίες τυποποιημένης μορφής και εμβέλειας.

Η έκθεση περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που είναι σημαντικά για τη διαχειριστική αρχή ούτως ώστε να είναι σε θέση να πληροί τους όρους του άρθρου 46 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Τα κράτη μέλη τηρούν επίσης τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που υπέχουν δυνάμει του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Οι δείκτες πρέπει να εναρμονίζονται με τους ειδικούς στόχους της αντίστοιχης προτεραιότητας του προγράμματος ΕΔΕΤ από το οποίο χρηματοδοτείται το μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής και με τα αναμενόμενα αποτελέσματα της εκ των προτέρων αξιολόγησης. Οι εν λόγω δείκτες μετρώνται και περιλαμβάνονται σε έκθεση που υποβάλλεται τουλάχιστον ανά τρίμηνο για το ταμείο εγγυήσεων και ευθυγραμμίζονται κατ' ελάχιστον με τις απαιτήσεις του κανονισμού. Επιπλέον των κοινών δεικτών του άξονα προτεραιότητας του προγράμματος ΕΔΕΤ (αύξηση της απασχόλησης, αριθμός των ΜΜΕ κ.λπ.), λαμβάνονται εξίσου υπόψη οι ακόλουθοι δείκτες:

Εκτίμηση του οικονομικού οφέλους από τη συνεισφορά του προγράμματος

Το οικονομικό πλεονέκτημα της δημόσιας συνεισφοράς του προγράμματος προς το μέσο μεταβιβάζεται εξ ολοκλήρου στους τελικούς αποδέκτες (όφελος της εγγύησης).

Το οικονομικό πλεονέκτημα υπέρ των επιλέξιμων ΜΜΕ τεκμηριώνεται με τη μείωση του συνολικού επιτοκίου που επιβάλλει ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός και/ή με τη μείωση των εξασφαλίσεων επί του αντίστοιχου δανείου που χορηγείται σε ΜΜΕ.

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης παρακολουθεί το ΑΕΙ και υποβάλλει σχετικές εκθέσεις για τους τελικούς αποδέκτες όπως αναφέρεται στο τμήμα σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις.

Οι αρχές αυτές αποτυπώνονται στη συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ της διαχειριστικής αρχής ή του ταμείου χαρτοφυλακίου και του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης, και μεταξύ των ενδιάμεσων φορέων χρηματοδότησης και των χρηματοπιστωτικών οργανισμών που συγκροτούν χαρτοφυλάκια νέων δανείων.

Δομή του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής

Το δάνειο ανακαίνισης λαμβάνει τη μορφή ταμείου δανείων, το οποίο συγκροτείται από ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης με συνεισφορές από το πρόγραμμα και τον ίδιο τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης με σκοπό τη χρηματοδότηση ενός χαρτοφυλακίου νεοεκδοθέντων δανείων, αποκλειομένης της αναχρηματοδότησης υφιστάμενων δανείων.

Το δάνειο ανακαίνισης καθίσταται διαθέσιμο στο πλαίσιο πράξης η οποία εντάσσεται στον άξονα προτεραιότητας που καθορίζεται στο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα από το ΕΔΕΤ και ορίζεται στο πλαίσιο της εκ των προτέρων αξιολόγησης που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Στόχος του μέσου

Στόχος του μέσου είναι να προσφέρει δάνεια με ευνοϊκούς όρους σε φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ανεξάρτητους επαγγελματίες που είναι ιδιοκτήτες λειτουργικών χώρων (διαμέρισμα, κοινωνική κατοικία ή ατομικό νοικοκυριό), καθώς και σε διαχειριστές ή άλλα νομικά πρόσωπα που ενεργούν εξ ονόματος και προς όφελος των ιδιοκτητών και αναλαμβάνουν εργασίες ανακαίνισης που είναι επιλέξιμες για την παροχή στήριξης από τα ΕΔΕΤ.

Η χρηματοδοτική συνεισφορά στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΔΕΤ από τη διαχειριστική αρχή προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης δεν παραγκωνίζει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση από επενδυτές του ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα.

Το πρόγραμμα ΕΔΕΤ παρέχει χρηματοδότηση στον ενδιάμεσο χρηματοπιστωτικό οργανισμό με σκοπό τη δημιουργία ενός χαρτοφυλακίου νέων δανείων και, παράλληλα, θα συμμετάσχει στις ζημίες/αθετήσεις πληρωμών και τις ανακτήσεις των δανείων στο χαρτοφυλάκιο αυτό με βάση επιμέρους δάνεια και στην ίδια αναλογία με τη συνεισφορά του προγράμματος στο μέσον.

Στην περίπτωση της δομής ταμείου χαρτοφυλακίου, το ταμείο χαρτοφυλακίου μεταφέρει τη συνεισφορά από το πρόγραμμα ΕΔΕΤ στον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης.

Επιπλέον της συνεισφοράς από το πρόγραμμα ΕΔΕΤ, το ταμείο χαρτοφυλακίου δύναται να παρέχει τους ιδίους πόρους του, οι οποίοι συνδυάζονται με τους πόρους του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης. Στην προκειμένη περίπτωση, το ταμείο χαρτοφυλακίου αναλαμβάνει το ποσοστό του επιμερισμού του κινδύνου που του αναλογεί από τις διάφορες συνεισφορές στο χαρτοφυλάκιο δανείων. Εάν οι αντίστοιχοι πόροι συνιστούν κρατικούς πόρους, πρέπει να τηρούνται επίσης οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων.

Ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης

Το δάνειο ανακαίνισης σχεδιάζεται ως μέσο ανεξάρτητο από κρατικές ενισχύσεις, δηλαδή η αμοιβή του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης σύμφωνα με τους όρους της αγοράς, η πλήρης μεταβίβαση του οικονομικού πλεονεκτήματος από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης στους τελικούς αποδέκτες και η παρεχόμενη χρηματοδότηση στους τελικούς αποδέκτες υπόκεινται στον ισχύοντα κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

α)   Ενισχύσεις στο επίπεδο του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης και του ταμείου χαρτοφυλακίου αποκλείονται όταν:

β)   Ενισχύσεις στο επίπεδο οντότητας που ενεργεί εξ ονόματος των ιδιοκτητών (δηλαδή φυσικά και νομικά πρόσωπα, ανεξάρτητοι επαγγελματίες με ιδιόκτητους λειτουργικούς χώρους, διαχειριστές, άλλα νομικά πρόσωπα):

Οι ενισχύσεις στο επίπεδο οντότητας που ενεργεί εξ ονόματος των ιδιοκτητών αποκλείονται όταν:

γ)    Στο επίπεδο των ιδιοκτητών με ή χωρίς οικονομική δραστηριότητα (νομικά πρόσωπα ή ανεξάρτητοι επαγγελματίες, εκμισθωτές και ιδιοκτήτες που εγκαθιστούν συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, παρέχοντας μέρος της παραγόμενης ενέργειας στο δίκτυο:

Οι ιδιοκτήτες που είναι φυσικά πρόσωπα και που δεν θεωρούνται επιχειρήσεις επειδή δεν ασκούν οικονομική δραστηριότητα δεν λογίζονται ως δικαιούχοι κρατικής ενίσχυσης.

Οι ιδιοκτήτες με οικονομική δραστηριότητα θεωρούνται «επιχειρήσεις» και υπόκεινται στους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων. Αυτό συμβαίνει ιδίως στην περίπτωση των εκμισθωτών (η ενοικίαση συνιστά οικονομική δραστηριότητα) και στην περίπτωση της εγκατάστασης συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, εφόσον μέρος της παραγόμενης ενέργειας από τις ανανεώσιμες πηγές παρέχεται στο δίκτυο (η παροχή ενέργειας στο δίκτυο θεωρείται οικονομική δραστηριότητα).

Στο επίπεδο των ιδιοκτητών με οικονομική δραστηριότητα, οι ενισχύσεις διέπονται από τους κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Για κάθε δάνειο που καταχωρίζεται στο χαρτοφυλάκιο, όσον αφορά τους ιδιοκτήτες με οικονομική δραστηριότητα ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης υπολογίζει το ακαθάριστο ισοδύναμο επιχορήγησης (ΑΙΕ) εφαρμόζοντας την ακόλουθη μεθοδολογία υπολογισμού:

Υπολογισμός του ΑΙΕ = Ονομαστικό ποσό του δανείου (σε ευρώ) × [Κόστος χρηματοδότησης (πάγια πρακτική) + Κόστος κινδύνου (πάγια πρακτική) – Τυχόν αμοιβές που χρεώνονται από τη διαχειριστική αρχή στη συνεισφορά από το πρόγραμμα προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης] × Σταθμισμένη μέση διάρκεια ζωής του δανείου (σε έτη) × Ποσοστό επιμερισμού κινδύνου.

Όταν το ΑΙΕ υπολογίζεται με τον ανωτέρω τύπο, για τους σκοπούς του δανειοδοτικού μέσου ανακαίνισης, θεωρείται ότι πληρούται η απαίτηση που προβλέπεται στο άρθρο 4 του κανονισμού (1) για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας. Δεν προβλέπονται ελάχιστες απαιτήσεις εξασφαλίσεων.

Με τη χρήση ενός μηχανισμού επαλήθευσης διασφαλίζεται ότι το ΑΙΕ που υπολογίζεται με τον προαναφερόμενο τύπο δεν είναι χαμηλότερο από το ΑΙΕ που υπολογίζεται δυνάμει του άρθρο 4 παράγραφος 3 στοιχείο γ) του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Το συνολικό ποσό της ενίσχυσης που υπολογίζεται με τη μέθοδο του ΑΙΕ δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 200 000 ευρώ για περίοδο τριών οικονομικών ετών, λαμβανομένου υπόψη του κανόνα σώρευσης για τους τελικούς αποδέκτες που περιλαμβάνεται στον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Οι επιχορηγήσεις τεχνικής υποστήριξης ή άλλες επιχορηγήσεις που παρέχονται στους τελικούς αποδέκτες σωρεύονται με το υπολογιζόμενο ΑΙΕ.

Δανειοδοτική πολιτική

α)   Εκταμίευση από τη διαχειριστική αρχή ή από το ταμείο χαρτοφυλακίου προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης:

Μετά την υπογραφή συμφωνίας χρηματοδότησης μεταξύ της διαχειριστικής αρχής και του ταμείου χαρτοφυλακίου ή του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης, η αρμόδια διαχειριστική αρχή μεταφέρει δημόσιες συνεισφορές από το πρόγραμμα προς το ταμείο χαρτοφυλακίου ή προς τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης που τοποθετεί, με τη σειρά του, τις εν λόγω συνεισφορές σε ειδικό προς τον σκοπό αυτόν ταμείο δανείων ανακαίνισης. Η εν λόγω μεταφορά πραγματοποιείται σε δόσεις και σύμφωνα με τα ανώτατα όρια του άρθρου 41 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Το στοχευόμενο ύψος της δανειοδότησης και το εύρος τιμών του επιτοκίου επιβεβαιώνονται στο πλαίσιο της εκ των προτέρων αξιολόγησης σύμφωνα με το άρθρο 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό της φύσης του μέσου (ανανεούμενο ή μη ανανεούμενο μέσο).

Το μέγιστο ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου στο πλαίσιο του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής έναντι των τελικών αποδεκτών ορίζεται στο 85 % (δηλαδή τουλάχιστον το 15 % καλύπτεται από ιδίους πόρους του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης).

β)   Δημιουργία χαρτοφυλακίου νέων δανείων:

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης υποχρεούται να δημιουργήσει εντός προκαθορισμένης χρονικής περιόδου ένα χαρτοφυλάκιο νέων δανείων τα οποία χρηματοδοτούνται σύμφωνα με το ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου που ορίζεται στη συμφωνία χρηματοδότησης, δηλαδή χρηματοδοτείται i) από τη συνεισφορά του προγράμματος και ii) από ίδια κεφάλαια του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης.

Τα προκαθορισμένα επιλέξιμα δάνεια βάσει κριτηρίων επιλεξιμότητας ανά δάνειο και επίπεδο χαρτοφυλακίου καταχωρίζονται αυτομάτως στο χαρτοφυλάκιο, μέσω της υποβολής ανακοινώσεων περί καταχωρίσεων τουλάχιστον σε τριμηνιαία βάση.

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης εφαρμόζει συνεπή δανειοδοτική πολιτική, ιδίως όσον αφορά τη σύνθεση του χαρτοφυλακίου, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό χρηστή διαχείριση του χαρτοφυλακίου πιστώσεων και διαφοροποίηση του κινδύνου, στοχεύοντας παράλληλα στον περιορισμό της αστοχίας της αγοράς που διαπιστώνεται στην εκ των προτέρων αξιολόγηση [κατά την έννοια του άρθρου 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013] και παραμένοντας ταυτόχρονα σε εναρμόνιση με τα οικονομικά συμφέροντα και τους στόχους πολιτικής της διαχειριστικής αρχής.

Ο προσδιορισμός, η επιλογή, η δέουσα επιμέλεια, η τεκμηρίωση και η διεκπεραίωση των δανείων προς τους τελικούς αποδέκτες πραγματοποιούνται από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης σύμφωνα με τις πάγιες διαδικασίες του και τηρουμένων των αρχών που ορίζονται στην αντίστοιχη συμφωνία χρηματοδότησης.

γ)   Επαναχρησιμοποίηση πόρων που επιστρέφονται στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής:

Οι πόροι που επιστρέφονται στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής είτε επαναχρησιμοποιούνται στο πλαίσιο του ίδιου μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής (ανανεούμενοι πόροι στο πλαίσιο του ίδιου μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής) είτε χρησιμοποιούνται, αφού επιστραφούν στη διαχειριστική αρχή ή στο ταμείο χαρτοφυλακίου, σύμφωνα με το άρθρο 44 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Στην περίπτωση των ανανεούμενων πόρων στο πλαίσιο του ίδιου μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής, τα ποσά που αποδίδονται στη συνεισφορά των ΕΔΕΤ και επιστρέφονται και/ή ανακτώνται από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης από δάνεια προς τους τελικούς αποδέκτες εντός του χρονοδιαγράμματος των επενδύσεων καθίστανται διαθέσιμα για νέα χρήση στο πλαίσιο του ίδιου μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής. Αυτή η προσέγγιση των ανανεούμενων πόρων, όπως αναφέρεται στα άρθρα 44 και 45 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, συμπεριλαμβάνεται στη συμφωνία χρηματοδότησης.

Εναλλακτικά, εάν τα ποσά επιστρέφονται απευθείας στη διαχειριστική αρχή ή στο ταμείο χαρτοφυλακίου, οι επιστροφές πραγματοποιούνται σε τακτική βάση αντικατοπτρίζοντας i) τις εξοφλήσεις κεφαλαίου (κατ' αναλογία βάσει του ποσοστού επιμερισμού του κινδύνου), ii) τυχόν ανακτηθέντα ποσά και αφαιρούμενες ζημίες (σύμφωνα με το ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου) των δανείων ανακαίνισης και iii) τυχόν καταβολές επιτοκίων. Οι εν λόγω πόροι πρέπει να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 44 και 45 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

δ)   Ανάκτηση ζημιών:

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης λαμβάνει μέτρα ανάκτησης ανά μη εξυπηρετούμενο δάνειο το οποίο συγχρηματοδοτείται από το δάνειο ανακαίνισης σύμφωνα με τις εσωτερικές κατευθυντήριες γραμμές και διαδικασίες του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης.

Τα ανακτηθέντα ποσά (μετά την αφαίρεση τυχόν εξόδων ανάκτησης και εκτέλεσης, εφόσον προκύπτουν) από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης κατανέμονται κατ' αναλογία στο πλαίσιο του επιμερισμού του κινδύνου μεταξύ του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης και της διαχειριστικής αρχής ή του ταμείου χαρτοφυλακίου.

ε)   Άλλα:

Οι τόκοι και άλλα έσοδα που δημιουργούνται από την υποστήριξη που παρέχουν τα ΕΔΕΤ στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το άρθρο 43 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Πολιτική τιμολόγησης

Όταν ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης προτείνει τον τρόπο τιμολόγησής του, παρουσιάζει την πολιτική τιμολόγησης και τη μεθοδολογία με την οποία θα διασφαλιστεί η πλήρης μεταβίβαση του οικονομικού πλεονεκτήματος της δημόσιας συνεισφοράς του προγράμματος στους τελικούς αποδέκτες. Η πολιτική τιμολόγησης και η μεθοδολογία περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία:

Συνεισφορά του προγράμματος στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής: ποσό και ποσοστό (λεπτομέρειες προϊόντος)

Η κατανομή των πόρων του δανείου ανακαίνισης στους ενδιάμεσους φορείς χρηματοδότησης και το ελάχιστο ποσοστό επιμερισμού του κινδύνου βασίζονται στα πορίσματα της εκ των προτέρων αξιολόγησης στα οποία αιτιολογείται η παρεχόμενη υποστήριξη προς το μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής (άρθρο 37 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013) και λαμβάνεται υπόψη η προσέγγιση των ανανεούμενων πόρων του μέσου (κατά περίπτωση).

Συνεισφορά του προγράμματος στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής (δραστηριότητες)

Το χαρτοφυλάκιο δανείων το οποίο χρηματοδοτείται από το δάνειο ανακαίνισης περιλαμβάνει νεοεκδοθέντα δάνεια που χορηγούνται στους τελικούς αποδέκτες, αποκλειομένης της αναχρηματοδότησης υφιστάμενων δανείων. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας για την καταχώριση δανείων στο χαρτοφυλάκιο καθορίζονται δυνάμει του ενωσιακού δικαίου (π.χ. κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και ειδικοί κανόνες για κάθε Ταμείο), του προγράμματος, των εθνικών κανόνων επιλεξιμότητας και σε συνεργασία με τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης, με σκοπό την εξασφάλιση μεγάλου αριθμού τελικών αποδεκτών και την επίτευξη επαρκούς διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου, καθώς και ομοιογένειας για τη διασφάλιση εύλογης εκτίμησης όσον αφορά τα χαρακτηριστικά κινδύνου του χαρτοφυλακίου. Τα εν λόγω κριτήρια αντικατοπτρίζουν τους όρους και τις πρακτικές της αγοράς στην αντίστοιχη χώρα ή περιφέρεια.

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης υποχρεούται να συνεργάζεται με περιφερειακούς ή εθνικούς φορείς που είναι αρμόδιοι για την παροχή συμπληρωματικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της υλοποίησης των έργων ανακαίνισης, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών, την επαλήθευση και εκτίμηση των προπαρασκευαστικών εργασιών των έργων, την εκτέλεση κατασκευαστικών εργασιών, την τεχνική επίβλεψη και τα έγγραφα των συμβάσεων, την αξιολόγηση της συμμόρφωσης των έργων ανακαίνισης προς τις διατάξεις του ενωσιακού και του εθνικού δικαίου, την παροχή επιχορηγήσεων, καθώς και την επαλήθευση και καταχώριση των κρατικών ενισχύσεων.

Ευθύνη της διαχειριστικής αρχής

Η ευθύνη της διαχειριστικής αρχής έναντι του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 6 του κατ' εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 480/2014.

Διάρκεια

Η χρονική περίοδος δανειοδότησης του μέσου χρηματοοικονομικής τεχνικής καθορίζεται έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι η συνεισφορά από το πρόγραμμα κατά την έννοια του άρθρου 42 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 χρησιμοποιείται για δάνεια που εκταμιεύονται στους τελικούς αποδέκτες το αργότερο έως την 31η Δεκεμβρίου 2023.

Δανειοδότηση και επιμερισμός κινδύνου στο επίπεδο του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης (εναρμόνιση συμφερόντων)

Η εναρμόνιση συμφερόντων μεταξύ της διαχειριστικής αρχής και του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης επιτυγχάνεται μέσω των εξής:

Επιλέξιμοι ενδιάμεσοι φορείς χρηματοδότησης

Δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς που είναι εγκατεστημένοι σε κράτος μέλος και που είναι νομίμως εξουσιοδοτημένοι να χορηγούν δάνεια ανακαίνισης σε πρόσωπα με ιδιόκτητους λειτουργικούς χώρους και σε επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται και έχουν στην ιδιοκτησία τους λειτουργικούς χώρους εντός της δικαιοδοσίας του προγράμματος που συμβάλλει χρηματοδοτικά στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής. Οι φορείς αυτοί είναι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και, κατά περίπτωση, οργανισμοί μικροχρηματοδότησης ή οιοσδήποτε άλλος οργανισμός ο οποίος είναι εξουσιοδοτημένος να χορηγεί δάνεια.

Επιλεξιμότητα των τελικών αποδεκτών

Οι τελικοί αποδέκτες είναι επιλέξιμοι δυνάμει του ενωσιακού και του εθνικού δικαίου, της αντίστοιχης προτεραιότητας και της συμφωνίας χρηματοδότησης.

Οι τελικοί αποδέκτες είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ανεξάρτητοι επαγγελματίες (οικονομική δραστηριότητα), καθώς και διαχειριστές ή άλλα νομικά πρόσωπα που ενεργούν εξ ονόματος και προς όφελος ιδιοκτητών, είναι ιδιοκτήτες λειτουργικών χώρων (διαμέρισμα ή ατομικό νοικοκυριό) και εφαρμόζουν μέτρα ενεργειακής απόδοσης ή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που είναι επιλέξιμα δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 και της παρεχόμενης στήριξης από το πρόγραμμα.

Στο πλαίσιο των κανόνων επιλεξιμότητας του προγράμματος και σε εναρμόνιση με τους εθνικούς και ενωσιακούς κανόνες, επιλέξιμα may είναι δυνατόν να θεωρούνται τα ακόλουθα είδη εργασιών:

Όσον αφορά τους τελικούς αποδέκτες, κατά τη χορήγηση δανείων στους τελικούς αποδέκτες/ιδιοκτήτες με οικονομική δραστηριότητα στο πλαίσιο νομικού προσώπου (για παράδειγμα ανεξάρτητοι επαγγελματίες), εφαρμόζονται τα κριτήρια επιλεξιμότητας που παρατίθενται κατωτέρω. Κατά την ημερομηνία υπογραφής του δανείου πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα κριτήρια επιλεξιμότητας:

Επιπλέον, κατά τη χρονική στιγμή της επένδυσης και κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου, οι τελικοί αποδέκτες υποχρεούνται να έχουν επιχειρηματική έδρα σε κράτος μέλος και η οικονομική δραστηριότητα για την οποία εκταμιεύθηκε το δάνειο πρέπει να ασκείται στο αντίστοιχο κράτος μέλος και στην περιφέρεια/δικαιοδοσία του προγράμματος ΕΔΕΤ.

Χαρακτηριστικά του προϊόντος για τους τελικούς αποδέκτες

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης χορηγεί στους τελικούς αποδέκτες τα δάνεια που συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου του προγράμματος και που συγχρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα στο πλαίσιο του δανείου ανακαίνισης, αποκλειομένης της αναχρηματοδότησης υφιστάμενων δανείων. Οι σχετικοί όροι καθορίζονται βάσει της εκ των προτέρων αξιολόγησης που αναφέρεται στο άρθρο 37 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Η διάρκεια του δανείου ανακαίνισης ορίζεται για χρονική περίοδο έως 20 ετών.

Το μέγιστο ποσό ανά δάνειο ανακαίνισης καθορίζεται με βάση τα πορίσματα της εκ των προτέρων αξιολόγησης, στα οποία αιτιολογείται η συνεισφορά του προγράμματος στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής και ορίζεται στη συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ της διαχειριστικής αρχής, του ταμείου χαρτοφυλακίου και του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης. Το μέγιστο ποσό ανά δάνειο και ανά ατομικό νοικοκυριό δεν υπερβαίνει το ποσό των 75 000 ευρώ. Ως δάνειο για διαχειριστή κτιρίου νοείται το άθροισμα των ατομικών νοικοκυριών του κτιρίου.

Το μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής ενδέχεται να υποχρεώνει τους τελικούς αποδέκτες ή τους διαχειριστές κοινής ιδιοκτησίας που ενεργούν εξ ονόματος των τελικών αποδεκτών να συμμετάσχουν με την καταβολή «ιδίων κεφαλαίων».

Το δάνειο ανακαίνισης υπόκειται σε ετήσιο σταθερό επιτόκιο και περιλαμβάνει στοιχεία τακτικής αποπληρωμής. Το επιτόκιο που επιβάλλεται στη συμμετοχή του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης καθορίζεται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς. Το εφαρμοστέο επιτόκιο στο αντίστοιχο επιλέξιμο δάνειο που συμπεριλαμβάνεται στο χαρτοφυλάκιο μειώνεται κατά το ποσοστό της δημόσιας συνεισφοράς από το πρόγραμμα προς όφελος των τελικών αποδεκτών.

Προβλέπεται η δυνατότητα χορήγησης επιδότησης επιτοκίου, κατά την έννοια του άρθρου 37 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος ή ευπαθή νοικοκυριά (3). Το μέγιστο ποσό της επιδότησης επιτοκίου αντιστοιχεί στο επιτόκιο που οφείλουν να καταβάλουν τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος ή τα ευπαθή νοικοκυριά επί της συνεισφοράς του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης ανά δάνειο.

Στο μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής μπορούν να συμπεριλαμβάνονται ορισμένες δαπάνες τεχνικής υποστήριξης κατ' εφαρμογή του άρθρου 37 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013. Η εν λόγω υποστήριξη πρέπει να παρέχεται αποκλειστικά για τις προπαρασκευαστικές εργασίες του έργου (προπαρασκευαστικές μελέτες και παροχή συνδρομής στην προετοιμασία της επένδυσης έως και τη λήψη της επενδυτικής απόφασης). Οι σχετικές δαπάνες τεχνικής υποστήριξης είναι επιλέξιμες μόνο στην περίπτωση που υπογράφεται δάνειο ανακαίνισης μεταξύ του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης και των τελικών αποδεκτών και ανεξάρτητα από τον φορέα που παρέχει τις εν λόγω υπηρεσίες (π.χ. ανεξάρτητα από το εάν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται από τον ενδιάμεσο φορέα χρηματοδότησης ή από άλλο φορέα).

Υποβολή εκθέσεων και επιδιωκόμενα αποτελέσματα

Οι ενδιάμεσοι φορείς χρηματοδότησης υποβάλλουν στη διαχειριστική αρχή ή στο ταμείο χαρτοφυλακίου, τουλάχιστον σε τριμηνιαία βάση, πληροφορίες τυποποιημένης μορφής και εμβέλειας.

Η έκθεση περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που είναι σημαντικά για τη διαχειριστική αρχή ούτως ώστε να είναι σε θέση να πληροί τις προϋποθέσεις του άρθρου 46 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013.

Τα κράτη μέλη τηρούν επίσης τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων που υπέχουν δυνάμει του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.

Οι δείκτες πρέπει να εναρμονίζονται με τους ειδικούς στόχους της αντίστοιχης προτεραιότητας του προγράμματος ΕΔΕΤ από το οποίο χρηματοδοτείται το μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής και με τα αναμενόμενα αποτελέσματα της εκ των προτέρων αξιολόγησης. Οι εν λόγω δείκτες μετρώνται και περιλαμβάνονται σε έκθεση που υποβάλλεται τουλάχιστον ανά τρίμηνο για το δάνειο ανακαίνισης και ευθυγραμμίζονται κατ' ελάχιστον με τις απαιτήσεις του κανονισμού. Επιπλέον των κοινών δεικτών του άξονα προτεραιότητας του προγράμματος ΕΔΕΤ (αριθμός νοικοκυριών με βελτιωμένη κατάταξη ενεργειακής κατανάλωσης, εκτιμώμενη ετήσια μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κ.λπ.), λαμβάνονται εξίσου υπόψη οι ακόλουθοι δείκτες:

Εκτίμηση του οικονομικού οφέλους από τη συνεισφορά του προγράμματος

Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης μειώνει το συνολικό πραγματικό επιτόκιο (και την πολιτική περί εξασφαλίσεων, κατά περίπτωση) που επιβάλλεται στους τελικούς αποδέκτες στο πλαίσιο κάθε επιλέξιμου δανείου που καταχωρίζεται στο χαρτοφυλάκιο, ούτως ώστε να αντικατοπτρίζονται οι ευνοϊκοί όροι χρηματοδότησης και επιμερισμού του κινδύνου του δανείου ανακαίνισης.

Το οικονομικό πλεονέκτημα της δημόσιας συνεισφοράς στο πλαίσιο του προγράμματος προς το μέσο μεταβιβάζεται εξ ολοκλήρου στους τελικούς αποδέκτες με τη μορφή μείωσης του επιτοκίου. Ο ενδιάμεσος φορέας χρηματοδότησης παρακολουθεί το ΑΕΙ και υποβάλλει σχετικές εκθέσεις για τους τελικούς αποδέκτες όπως αναφέρεται στο τμήμα σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις. Η αρχή αυτή αποτυπώνεται στη συμφωνία χρηματοδότησης μεταξύ της διαχειριστικής αρχής ή του ταμείου χαρτοφυλακίου και του ενδιάμεσου φορέα χρηματοδότησης.