14.3.2017

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 67/3

---

ΣΥΜΦΩΝΊΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ

για εταιρική σχέση και ανάπτυξη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, αφενός, και της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν, αφετέρου

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΒΕΛΓΙΟΥ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ,

Η ΤΣΕΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΔΑΝΙΑΣ,

Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΕΣΘΟΝΙΑΣ,

Η ΙΡΛΑΝΔΙΑ,

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΑΣ,

Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΚΡΟΑΤΙΑΣ

Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,

Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΛΕΤΟΝΙΑΣ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΛΙΘΟΥΑΝΙΑΣ,

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΔΟΥΚΑΤΟ ΤΟΥ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟΥ,

Η ΟΥΓΓΑΡΙΑ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΛΤΑΣ,

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΚΑΤΩ ΧΩΡΩΝ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΑΥΣΤΡΙΑΣ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΩΝΙΑΣ,

Η ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,

Η ΡΟΥΜΑΝΙΑ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ,

Η ΣΛΟΒΑΚΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑΣ,

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ,

ΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ,

συμβαλλόμενα μέρη της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφεξής «τα κράτη μέλη», και

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ, εφεξής «η Ένωση» ή η «ΕΕ»

αφενός, και

Η ΙΣΛΑΜΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟΥ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ, εφεξής «Αφγανιστάν»,

αφετέρου,

εφεξής από κοινού «τα μέρη»,

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ τη δέσμευσή τους για την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα του Αφγανιστάν·

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ την προσήλωσή τους στις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου, τους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, τις διεθνείς συμβάσεις και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ τους ιστορικούς, πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς που ενώνουν τα μέρη·

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ την επιθυμία τους να ενισχύσουν τη συνεργασία τους, με βάση κοινές αξίες και προς αμοιβαίο όφελος·

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ τους κοινούς στόχους πολιτικής και τις κοινές αξίες και δεσμεύσεις που υιοθετούν τα μέρη, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των δημοκρατικών αρχών, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της χρηστής διακυβέρνησης·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι οι αρχές αυτές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι ο αφγανικός λαός, μέσω των νόμιμων, δημοκρατικών θεσμών του και βάσει του Συντάγματος του Αφγανιστάν, είναι ο νόμιμος κύριος και η κινητήρια δύναμη των διαδικασιών σταθεροποίησης, ανάπτυξης και εκδημοκρατισμού του Αφγανιστάν·

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η Ένωση έχει δεσμευτεί να στηρίξει τις προσπάθειες του Αφγανιστάν να μεγιστοποιήσει την ανάπτυξή του κατά την προσεχή δεκαετία του μετασχηματισμού·

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΝΤΑΣ τις αμοιβαίες δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο των διεθνών διασκέψεων για το Αφγανιστάν στη Βόννη τον Δεκέμβριο του 2011, στο Τόκιο τον Ιούλιο του 2012 και στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 2014·

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ τη δέσμευση του Αφγανιστάν να συνεχίσει να βελτιώνει τη διακυβέρνηση και τη δέσμευση της Ένωσης για διαρκή συνεργασία με το Αφγανιστάν·

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι τα μέρη αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στον σφαιρικό χαρακτήρα της σχέσης που προτίθενται να ενισχύσουν μέσω της παρούσας συμφωνίας·

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ την επιθυμία τους να προωθήσουν την οικονομική και κοινωνική πρόοδο των λαών τους και τη βούλησή τους να εδραιώσουν, να εμβαθύνουν και να διαφοροποιήσουν τις σχέσεις τους σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι, σύμφωνα με το Σύνταγμα του Αφγανιστάν, η χειραφέτηση των γυναικών και η πλήρης συμμετοχή τους με βάση την ισότητα σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων στο πλαίσιο της πολιτικής διαδικασίας σε όλα τα επίπεδα, είναι θεμελιώδους σημασίας για την επίτευξη της ισότητας και της ειρήνης·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ τη σημασία της αναπτυξιακής συνεργασίας με τις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως τις χώρες χαμηλού εισοδήματος, τις χώρες σε μετασυγκρουσιακή κατάσταση και τις περίκλειστες χώρες, για τη σταθερή οικονομική τους μεγέθυνση και τη βιώσιμη ανάπτυξη, για την έγκαιρη και πλήρη υλοποίηση των διεθνώς συμφωνημένων αναπτυξιακών στόχων, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας των Ηνωμένων Εθνών και τυχόν μεταγενέστερων αναπτυξιακών δεικτών αναφοράς που υιοθετήθηκαν από το Αφγανιστάν, και για την καλύτερη ενσωμάτωση του Αφγανιστάν στην περιοχή·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι πρέπει να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για να προωθηθούν η ακεραιότητα και η λογοδοσία, να διασφαλιστεί η ορθή χρήση των δημόσιων πόρων και να καταπολεμηθεί η διαφθορά·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των μερών θα πρέπει να στηρίξει την ικανότητα του Αφγανιστάν να βελτιώσει την ποιότητα της διοίκησης και της διακυβέρνησής του, καθώς και τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών·

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ τη σημασία του συντονισμού στα σχετικά περιφερειακά και πολυμερή φόρουμ, ιδίως όσον αφορά τις προσεγγίσεις των μερών στις παγκόσμιες προκλήσεις και την περιφερειακή οικονομική συνεργασία·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι η τρομοκρατία αποτελεί απειλή για τους λαούς τους και την κοινή τους ασφάλεια και εκφράζοντας την απόλυτη δέσμευσή τους για την καταπολέμηση όλων των μορφών τρομοκρατίας, την καθιέρωση αποτελεσματικής διεθνούς συνεργασίας και μέσων για την εξάλειψή τους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ανθρωπιστικού δικαίου·

ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΣ την κοινή τους δέσμευση για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, συμπεριλαμβανομένων της εμπορίας ανθρώπων, της παράνομης διακίνησης μεταναστών και της εμπορίας ναρκωτικών, μεταξύ άλλων μέσω περιφερειακών και διεθνών μηχανισμών·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ την απειλή για την υγεία και την ασφάλεια που αποτελούν τα παράνομα ναρκωτικά και την ανάγκη για συντονισμένη περιφερειακή και διεθνή συνεργασία για την αντιμετώπιση της καλλιέργειας, της παραγωγής, της διευκόλυνσης, της παράνομης διακίνησης, της κατανάλωσης και της ζήτησης ναρκωτικών και της εκτροπής πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών, και αναγνωρίζοντας τη σημασία των εναλλακτικών πόρων διαβίωσης για τους παραγωγούς παπαρούνας στο πλαίσιο αυτό·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ την ανάγκη τήρησης των διεθνών δεσμεύσεων για τον αφοπλισμό και τη μη διάδοση·

ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, το οποίο αποσκοπεί στην αποτελεσματική δίωξη των σοβαρότερων εγκλημάτων που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα, αποτελεί σημαντική εξέλιξη για την ειρήνη και τη διεθνή δικαιοσύνη·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι το εμπόριο και οι άμεσες ξένες επενδύσεις θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του Αφγανιστάν και ότι τα μέρη αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στις αρχές και τους κανόνες για το διεθνές εμπόριο που περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στη συμφωνία για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ)·

ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΣ την απόλυτη δέσμευσή τους για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης σε όλες τις διαστάσεις της, συμπεριλαμβανομένων πτυχών όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η αποτελεσματική συνεργασία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η αποτελεσματική προώθηση και εφαρμογή των διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων εργασίας·

ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΝΤΑΣ τη σημασία της συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης·

ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι η κατάσταση και τα θεμελιώδη δικαιώματα των προσφύγων και των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της ασφαλούς, ομαλής και εκούσιας επιστροφής τους στις εστίες τους, απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή·

ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ότι, σε περίπτωση που τα μέρη αποφασίσουν, στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας, να συνάψουν ειδικές συμφωνίες στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης οι οποίες πρέπει να συναφθούν από την Ένωση σύμφωνα με τον τίτλο V του τρίτου μέρους της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι διατάξεις των εν λόγω μελλοντικών συμφωνιών δεν θα είναι δεσμευτικές για το Ηνωμένο Βασίλειο και/ή την Ιρλανδία εκτός εάν η Ένωση, ταυτόχρονα με το Ηνωμένο Βασίλειο και/ή την Ιρλανδία όσον αφορά τις αντίστοιχες προγενέστερες διμερείς σχέσεις τους, κοινοποιήσει στο Αφγανιστάν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και/ή η Ιρλανδία έχει/έχουν δεσμευθεί από τις εν λόγω συμφωνίες ως κράτη μέλη της Ένωσης σύμφωνα με το πρωτόκολλο (αριθ. 21) για τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας όσον αφορά τον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ομοίως, οποιαδήποτε επακόλουθα εσωτερικά μέτρα της ΕΕ θεσπιστούν σύμφωνα με τον προαναφερόμενο τίτλο V για την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας δεν δεσμεύουν το Ηνωμένο Βασίλειο και/ή την Ιρλανδία, εκτός εάν οι ίδιες κοινοποιήσουν την επιθυμία τους να αποδεχθούν ή να λάβουν μέρος σε τέτοια μέτρα σύμφωνα με το πρωτόκολλο αριθ. 21. Σημειώνοντας επίσης ότι τέτοιου είδους μελλοντικές συμφωνίες ή επακόλουθα εσωτερικά μέτρα της ΕΕ εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του πρωτοκόλλου (αριθ. 22) σχετικά με τη θέση της Δανίας, το οποίο προσαρτάται στις προαναφερόμενες Συνθήκες,

ΣΥΜΦΩΝΗΣΑΝ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ:

ΤΙΤΛΟΣ I

ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Άρθρο 1

Πεδίο εφαρμογής και στόχοι

1.   Συνάπτεται εταιρική σχέση μεταξύ των μερών, εντός των ορίων των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, σύμφωνα με τους αντίστοιχους κανονισμούς, διαδικασίες και πόρους, και με πλήρη σεβασμό των διεθνών κανόνων και προτύπων.

2.   Ο στόχος αυτής της εταιρικής σχέσης είναι η ενίσχυση του διαλόγου και της συνεργασίας με σκοπό:

α)	τη στήριξη της ειρήνης και της ασφάλειας στο Αφγανιστάν και την ευρύτερη περιοχή·

β)	την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, ενός σταθερού και δημοκρατικού πολιτικού περιβάλλοντος και της ενσωμάτωσης του Αφγανιστάν στην παγκόσμια οικονομία·

γ)	την καθιέρωση τακτικού διαλόγου σχετικά με πολιτικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των φύλων και της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών·

δ)	την προώθηση της αναπτυξιακής συνεργασίας στο πλαίσιο της κοινής δέσμευσης των μερών για την εξάλειψη της φτώχειας και την αποτελεσματικότητα της βοήθειας·

ε)

την ανάπτυξη του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ των μερών προς αμοιβαίο όφελος και με σκοπό τη συνεργασία σε όλους τους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος που συνδέονται με την οικονομία, το εμπόριο και τις επενδύσεις, με στόχο τη διευκόλυνση των ροών του βιώσιμου εμπορίου και των επενδύσεων και την πρόληψη και την άρση των εμποδίων για το εμπόριο και τις επενδύσεις, με συνέπεια και συμπληρωματικά προς τις υφιστάμενες και μελλοντικές περιφερειακές πρωτοβουλίες·

στ)	τη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των μερών για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων, ιδίως με την προώθηση πολυμερών λύσεων· και

ζ)

την προώθηση του διαλόγου και της συνεργασίας σε ένα φάσμα συγκεκριμένων τομέων αμοιβαίου ενδιαφέροντος που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης και της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, τη δικαιοσύνη και τις εσωτερικές υποθέσεις, το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, τους φυσικούς πόρους και τις πρώτες ύλες, τη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας, την εκπαίδευση και την κατάρτιση, την ενέργεια, τις μεταφορές, τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, τη φορολογία, τα τελωνεία, την απασχόληση και την κοινωνική ανάπτυξη, την υγεία και την ασφάλεια, τις στατιστικές, την περιφερειακή συνεργασία, τον πολιτισμό, την τεχνολογία των πληροφοριών, τον οπτικοακουστικό τομέα και τον τομέα των μέσων ενημέρωσης.

3.   Στο πλαίσιο αυτό, δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη δημιουργία ικανοτήτων, προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη αφγανικών θεσμών και να διασφαλιστεί ότι το Αφγανιστάν μπορεί να επωφεληθεί πλήρως από τις ευκαιρίες που προσφέρει η ενισχυμένη συνεργασία στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας.

4.   Τα μέρη ενθαρρύνουν τις επαφές μεταξύ βουλευτών, μελών της κοινωνίας των πολιτών και επαγγελματιών, με σκοπό την προώθηση των στόχων της παρούσας συμφωνίας, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη στήριξη των κοινοβουλευτικών και άλλων δημοκρατικών θεσμών.

5.   Τα μέρη επιδιώκουν την προώθηση της κατανόησης, μεταξύ άλλων μέσω της συνεργασίας διαφόρων οντοτήτων, όπως εργαστηρίων ιδεών, πανεπιστημίων, επιχειρήσεων και μέσων ενημέρωσης, με τη μορφή σεμιναρίων, διασκέψεων, ανταλλαγών νέων και άλλων δραστηριοτήτων.

Άρθρο 2

Γενικές αρχές

1.   Τα μέρη επιβεβαιώνουν τις κοινές αξίες τους όπως αυτές εκφράζονται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

2.   Τα μέρη αναγνωρίζουν ότι ο αφγανικός λαός, μέσω των νόμιμων, δημοκρατικών θεσμών του και βάσει του Συντάγματος του Αφγανιστάν, είναι ο νόμιμος κύριος και η κινητήρια δύναμη των διαδικασιών σταθεροποίησης, ανάπτυξης και εκδημοκρατισμού του Αφγανιστάν.

3.   Ο σεβασμός των δημοκρατικών αρχών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ορίζονται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και σε άλλες σχετικές διεθνείς πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και της αρχής του κράτους δικαίου, αποτελεί τη βάση των εσωτερικών και διεθνών πολιτικών των μερών και συνιστά ουσιώδες στοιχείο της παρούσας συμφωνίας.

4.   Τα μέρη επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους να συνεργαστούν περαιτέρω για την πλήρη επίτευξη των διεθνώς συμφωνημένων αναπτυξιακών στόχων, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, όπως εγκρίθηκαν από το Αφγανιστάν, καθώς και τυχόν μεταγενέστερων αναπτυξιακών δεικτών αναφοράς. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίζουν την ευθύνη του Αφγανιστάν για την εκπόνηση και την υλοποίηση των σχεδίων του για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και για τις σχετικές αναπτυξιακές στρατηγικές, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών προγραμμάτων προτεραιότητας. Επιβεβαιώνουν την προσήλωσή τους σε ένα υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος, σε μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς και στην ισότητα των φύλων στο πλαίσιο αυτό.

5.   Τα μέρη επιβεβαιώνουν την προσήλωσή τους στις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της ανεξαρτησίας των κοινοβουλίων και της δικαιοσύνης και της καταπολέμησης της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα.

6.   Τα μέρη συμφωνούν ότι η συνεργασία στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας θα είναι σύμφωνη με την αντίστοιχη νομοθεσία, τους κανόνες και τους κανονισμούς τους.

ΤΙΤΛΟΣ II

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

Άρθρο 3

Πολιτικός διάλογος

Καθιερώνεται τακτικός πολιτικός διάλογος μεταξύ των μερών, ο οποίος μπορεί, κατά περίπτωση, να διεξαχθεί σε υπουργικό επίπεδο. Ο διάλογος αυτός ενισχύει τις σχέσεις τους, συμβάλλει στην ανάπτυξη εταιρικής σχέσης και αυξάνει την αμοιβαία κατανόηση και την αλληλεγγύη. Τα μέρη ενισχύουν τον μεταξύ τους πολιτικό διάλογο προς στήριξη των κοινών συμφερόντων τους, συμπεριλαμβανομένων των αντίστοιχων θέσεών τους σε περιφερειακά και διεθνή φόρουμ.

Α.   ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

Άρθρο 4

Ανθρώπινα δικαιώματα

1.   Συμπληρωματικά προς το άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο γ) και το άρθρο 2 παράγραφος 3, τα μέρη συμφωνούν να συνεργάζονται για την προώθηση και την αποτελεσματική προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και, κατά περίπτωση, για την κύρωση και εφαρμογή των διεθνών πράξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επανεξετάζουν την εφαρμογή του παρόντος άρθρου κατά τη διάρκεια του πολιτικού τους διαλόγου.

2.   Η συνεργασία που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μπορεί να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

α)	τη στήριξη της ανάπτυξης και της υλοποίησης εγχώριων σχεδίων δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα·

β)	την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εκπαίδευση στον τομέα αυτόν·

γ)	την ενίσχυση των εθνικών και υποεθνικών φορέων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Αφγανιστάν·

δ)	την εδραίωση ουσιαστικού και ευρέος διαλόγου για τα ανθρώπινα δικαιώματα· και

ε)	την ενίσχυση της συνεργασίας στο πλαίσιο των σχετικών με τα ανθρώπινα δικαιώματα οργάνων των Ηνωμένων Εθνών.

Άρθρο 5

Ισότητα των φύλων

1.   Τα μέρη συνεργάζονται για να ενισχύσουν τις πολιτικές και τα προγράμματα σε θέματα ισότητας των φύλων και τη δημιουργία θεσμικών και διοικητικών ικανοτήτων και για να στηρίξουν την εφαρμογή των στρατηγικών για την ισότητα των φύλων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων και της χειραφέτησης των γυναικών, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών σε όλους τους τομείς της οικονομικής, πολιτιστικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Ειδικότερα, η συνεργασία εστιάζεται στη βελτίωση της πρόσβασης των γυναικών στους πόρους που χρειάζονται ώστε να ασκούν πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματά τους, ιδίως το δικαίωμα στην εκπαίδευση.

2.   Τα μέρη προωθούν τη δημιουργία ενός κατάλληλου πλαισίου με σκοπό:

α)	να εξασφαλίσουν ότι τα ζητήματα φύλου ενσωματώνονται δεόντως σε όλες τις στρατηγικές, τις πολιτικές και τα προγράμματα ανάπτυξης, ιδίως εκείνα που αφορούν την πολιτική συμμετοχή, την υγεία και τον γραμματισμό· και

β)	να ανταλλάσσουν εμπειρίες και βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την προαγωγή της ισότητας των φύλων και να προωθούν τη λήψη θετικών μέτρων υπέρ των γυναικών.

Άρθρο 6

Κοινωνία των πολιτών

1.   Τα μέρη αναγνωρίζουν τον ρόλο και τις δυνατότητες συμβολής της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών, ιδίως των ακαδημαϊκών, στη διαδικασία διαλόγου και συνεργασίας βάσει της παρούσας συμφωνίας και συμφωνούν να προωθήσουν τη διεξαγωγή ουσιαστικού διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών, καθώς και την ουσιαστική συμμετοχή της.

2.   Τα μέρη συνεργάζονται για την ενίσχυση του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών, ώστε αυτή να είναι σε θέση:

α)	να εκφέρει γνώμη κατά την εγχώρια διαδικασία χάραξης πολιτικής, σύμφωνα με τις δημοκρατικές αρχές και τις συνταγματικές διατάξεις·

β)	να ενημερώνεται σχετικά με τις διαβουλεύσεις για τις στρατηγικές ανάπτυξης και συνεργασίας και τις τομεακές πολιτικές και να συμμετέχει σε αυτές, ιδίως σε τομείς που την αφορούν, καθώς και σε όλα τα στάδια της αναπτυξιακής διαδικασίας·

γ)	να λαμβάνει οικονομικούς πόρους, εφόσον το επιτρέπουν οι εσωτερικοί κανόνες του κάθε μέρους, σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας, καθώς και υποστήριξη για τη δημιουργία ικανοτήτων σε κρίσιμους τομείς· και

δ)	να συμμετέχει στην εφαρμογή προγραμμάτων συνεργασίας στους τομείς που την αφορούν.

Β.   ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

Άρθρο 7

Πολιτικές υπέρ της ειρήνης, πρόληψη και επίλυση των συγκρούσεων

1.   Τα μέρη υπογραμμίζουν την προσήλωσή τους στις προσπάθειες για την ειρήνη και τη συμφιλίωση που καταβάλλονται υπό την αιγίδα του Αφγανιστάν. Υπογραμμίζουν τη σημασία που έχει μια συμμετοχική ειρηνευτική διαδικασία με βάση τη συναίνεση μεταξύ όλων των Αφγανών, όπως εκφράστηκε στην Ειρηνευτική Τζίργκα τον Ιούλιο του 2010 και στην παραδοσιακή Λόγια Τζίργκα τον Νοέμβριο του 2011. Αναγνωρίζουν ότι προϋπόθεση για μια επιτυχή ειρηνευτική διαδικασία είναι η ιδία ευθύνη του λαού και των θεσμών του Αφγανιστάν, με ισχυρή στήριξη από τη διεθνή κοινότητα.

2.   Τα μέρη προωθούν τον διάλογο μεταξύ των χωρών της περιοχής και πέραν αυτής, ώστε να τους δώσουν τη δυνατότητα να διαδραματίσουν πλήρη ρόλο όσον αφορά την υποστήριξη και τη διευκόλυνση της ειρηνευτικής διαδικασίας.

3.   Τα μέρη επιβεβαιώνουν τη σημασία του ρόλου των γυναικών στην επίλυση συγκρούσεων και στην οικοδόμηση της ειρήνης. Τονίζουν ότι είναι σημαντική η πλήρης συμμετοχή και ανάμειξη των γυναικών σε όλες τις προσπάθειες για τη διατήρηση και την προαγωγή της ειρήνης και της ασφάλειας, καθώς και ότι είναι αναγκαία η ενίσχυση του ρόλου τους στη λήψη αποφάσεων όσον αφορά την επίλυση συγκρούσεων, σύμφωνα με την απόφαση 1325(2000) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

4.   Οι κοινές δραστηριότητες στον τομέα αυτόν περιλαμβάνουν την προώθηση της μακροπρόθεσμης οικοδόμησης της ειρήνης στο Αφγανιστάν και τη στήριξη ενός ενεργού ρόλου για την κοινωνία των πολιτών, σύμφωνα με τις αρχές της νέας συμφωνίας δέσμευσης για τα ασταθή κράτη.

Γ.   ΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Άρθρο 8

Συνεργασία όσον αφορά το καταστατικό της Ρώμης

Τα μέρη θεωρούν ότι η αποτελεσματική λειτουργία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) αποτελεί σημαντική εξέλιξη για τη διεθνή ειρήνη και δικαιοσύνη. Επιβεβαιώνουν ότι τα σοβαρότερα εγκλήματα που αφορούν τη διεθνή κοινότητα ως σύνολο αντιμετωπίζονται πρώτα με τη λήψη μέτρων σε εγχώριο επίπεδο σε συνεργασία με το ΔΠΔ. Συμφωνούν να συνεργάζονται για την προαγωγή της καθολικής τήρησης του Καταστατικού της Ρώμης με τους ακόλουθους τρόπους:

α)	τη λήψη μέτρων, κατά περίπτωση, για την κύρωση πράξεων που σχετίζονται με το καταστατικό της Ρώμης, όπως ειδικότερα η συμφωνία για τα προνόμια και τις ασυλίες του ΔΠΔ·

β)	την ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με τις νομικές προσαρμογές που απαιτούνται για την κύρωση και την εφαρμογή του Καταστατικού της Ρώμης· και

γ)	τη λήψη μέτρων για τη διατήρηση της ακεραιότητας του Καταστατικού της Ρώμης.

Άρθρο 9

Αντιμετώπιση της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής και των χημικών, βιολογικών, ραδιενεργών και πυρηνικών κινδύνων

1.   Τα μέρη θεωρούν ότι η διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής (ΟΜΚ) και των μέσων παράδοσής τους, τόσο σε κρατικούς όσο και σε μη κρατικούς φορείς, αποτελεί μία από τις σοβαρότερες απειλές κατά της διεθνούς σταθερότητας και ασφάλειας.

2.   Συνεπώς, τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν στα διεθνή φόρουμ με σκοπό την αντιμετώπιση της διάδοσης των ΟΜΚ και των μέσων παράδοσής τους, τηρώντας πλήρως και εφαρμόζοντας σε εγχώριο επίπεδο τις υφιστάμενες υποχρεώσεις τους που απορρέουν από πολυμερείς συνθήκες και συμβάσεις για τον αφοπλισμό και τη μη διάδοση, καθώς και άλλες συμφωνίες πολυμερούς διαπραγμάτευσης και διεθνείς υποχρεώσεις. Συμφωνούν ότι η παρούσα διάταξη συνιστά ουσιώδες στοιχείο της παρούσας συμφωνίας.

3.   Τα μέρη συμφωνούν επίσης να συνεργαστούν και να προωθήσουν την ενίσχυση της εφαρμογής διεθνών μέσων για τον αφοπλισμό και τη μη διάδοση των ΟΜΚ και των μέσων παράδοσής τους, που θα ισχύουν για τα μέρη, μεταξύ άλλων μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών, εμπειρογνωμοσύνης και εμπειριών.

4.   Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν και να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της διάδοσης των ΟΜΚ και των μέσων παράδοσής τους, προβαίνοντας στην υπογραφή, επικύρωση ή προσχώρηση, ανάλογα με την περίπτωση, και πλήρη εφαρμογή όλων των υπολοίπων σχετικών διεθνών μέσων.

5.   Τα μέρη συμφωνούν επιπλέον να συνεργαστούν για την καθιέρωση αποτελεσματικών εγχώριων ελέγχων κατά την εξαγωγή, ώστε να αποτρέπεται η διάδοση και να ελέγχεται η εξαγωγή και η διαμετακόμιση προϊόντων που συνδέονται με τα ΟΜΚ, μεταξύ άλλων μέσω ελέγχων της τελικής χρήσης των τεχνολογιών διπλής χρήσης και μέσω αποτελεσματικών αποτρεπτικών μέτρων σε περίπτωση παραβίασης των ελέγχων κατά την εξαγωγή.

6.   Τα μέρη αναγνωρίζουν ότι οι χημικοί, βιολογικοί, ραδιενεργοί και πυρηνικοί (ΧΒΡΠ) κίνδυνοι μπορεί να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στις κοινωνίες. Αναγνωρίζουν επίσης ότι οι κίνδυνοι μπορεί να προέρχονται από εγκληματικές δραστηριότητες (διάδοση, παράνομη διακίνηση), ατυχήματα (βιομηχανία, μεταφορές, εργαστήρια) ή φυσικούς κινδύνους (πανδημίες). Ως εκ τούτου, δεσμεύονται να συνεργαστούν προκειμένου να ενισχύσουν τη θεσμική ικανότητα για την άμβλυνση των ΧΒΡΠ κινδύνων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει έργα σε νομικά, κανονιστικά και επιστημονικά ζητήματα, και σε ζητήματα επιβολής του νόμου και ετοιμότητας, καθώς και συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο.

7.   Η Ένωση υποστηρίζει τις προσπάθειες αυτές κατά περίπτωση, με έμφαση στη δημιουργία ικανοτήτων και την τεχνική βοήθεια.

Άρθρο 10

Φορητά όπλα και ελαφρύς οπλισμός και λοιπά συμβατικά όπλα

1.   Τα μέρη αναγνωρίζουν ότι η παράνομη κατασκευή, μεταφορά και κυκλοφορία φορητών όπλων και ελαφρού οπλισμού (ΦΟΕΟ), συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών τους, καθώς και η άμετρη συγκέντρωση, η κακή διαχείριση, τα ανεπαρκώς ασφαλισμένα οπλοστάσια και η ανεξέλεγκτη διάδοσή τους συνιστούν σοβαρή απειλή κατά της ειρήνης και της διεθνούς ασφάλειας.

2.   Τα μέρη συμφωνούν να τηρούν και να εφαρμόζουν πλήρως τις αντίστοιχες υποχρεώσεις τους για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου ΦΟΕΟ, συμπεριλαμβανομένων των πυρομαχικών τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες διεθνείς συμφωνίες και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει στο πλαίσιο άλλων διεθνών μέσων που εφαρμόζονται σε αυτόν τον τομέα, όπως το πρόγραμμα δράσης των Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη, την καταπολέμηση και την εξάλειψη του λαθρεμπορίου ΦΟΕΟ σε όλες του τις μορφές.

3.   Τα μέρη αναγνωρίζουν τη σημασία των εγχώριων συστημάτων ελέγχου για τη μεταφορά συμβατικών όπλων σύμφωνα με τις υπάρχουσες διεθνείς προδιαγραφές. Αναγνωρίζουν τη σημασία διεξαγωγής των ελέγχων αυτών κατά τρόπο υπεύθυνο ως συμβολή στη διεθνή και περιφερειακή ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα, καθώς και τη μείωση του ανθρώπινου πόνου και την πρόληψη της εκτροπής συμβατικών όπλων.

4.   Τα μέρη αναλαμβάνουν να συνεργάζονται και να μεριμνούν για τον συντονισμό, τη συμπληρωματικότητα και τη συνέργεια των προσπαθειών τους προκειμένου να ρυθμίζουν ή να βελτιώνουν τη ρύθμιση του διεθνούς εμπορίου συμβατικών όπλων και να αποτρέπουν, να καταπολεμούν και να εξαλείφουν το παράνομο εμπόριο όπλων. Συμφωνούν να αναλάβουν τακτικό πολιτικό διάλογο που θα συνοδεύει και θα παγιώνει τα παραπάνω.

Άρθρο 11

Καταπολέμηση της τρομοκρατίας

1.   Τα μέρη είναι αποφασισμένα να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία σε όλες τις μορφές της, μεταξύ άλλων και σε περιφερειακό επίπεδο, με πλήρη σεβασμό του κράτους δικαίου και του διεθνούς δικαίου, και να συνεργαστούν για να αποτραπεί η διάδοση εξτρεμιστικών ιδεολογιών και, ιδίως, η ριζοσπαστικοποίηση των νέων. Αναλαμβάνουν τη δέσμευση να συνεργάζονται με τους διεθνείς εταίρους τους για την πλήρη εφαρμογή της παγκόσμιας στρατηγικής των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

2.   Τα μέρη συμφωνούν να συνεργάζονται σε ζητήματα σχετικά με την καταπολέμηση των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων και να ανταλλάσσουν πληροφορίες για όλα τα συναφή θέματα, κατά περίπτωση και σύμφωνα με το εγχώριο και το διεθνές δίκαιο. Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας αποτελεί σημαντικό στοιχείο στο πλαίσιο της συνεργασίας τους. Συμφωνούν να προωθήσουν την εφαρμογή των σχετικών διεθνών μέσων και συμβάσεων στον τομέα αυτόν. Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία ικανοτήτων θα καλύπτει τους συναφείς τομείς της ποινικής δικαιοσύνης.

ΤΙΤΛΟΣ III

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

Άρθρο 12

Αναπτυξιακή συνεργασία

1.   Οι κεντρικοί στόχοι της αναπτυξιακής συνεργασίας είναι η επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας (και τυχόν μεταγενέστερων αναπτυξιακών δεικτών αναφοράς), η εξάλειψη της φτώχειας, η βιώσιμη ανάπτυξη και η ενσωμάτωση στην παγκόσμια οικονομία, με ιδιαίτερη προσοχή στα πλέον ευάλωτα στοιχεία της κοινωνίας. Τα μέρη αναγνωρίζουν ότι η συνεργασία τους είναι θεμελιώδους σημασίας για την αντιμετώπιση των αναπτυξιακών προκλήσεων του Αφγανιστάν και ότι η δημιουργία θεσμών θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.

2.   Η συνεργασία αυτή λαμβάνει υπόψη τις στρατηγικές και τα προγράμματα του Αφγανιστάν για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη, ιδίως την εθνική αναπτυξιακή στρατηγική και άλλα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί σε διεθνείς διασκέψεις για την ανάπτυξη του Αφγανιστάν, τη δήλωση του Λονδίνου του 2010, τη διαδικασία της Καμπούλ, τα συμπεράσματα της διάσκεψης της Βόννης τον Δεκέμβριο του 2011, τη δήλωση του Τόκιο σχετικά με μια εταιρική σχέση για την αυτονομία του Αφγανιστάν και το πλαίσιο αμοιβαίας λογοδοσίας του Τόκιο του Ιουλίου του 2012, συνυπολογίζοντας πλήρως την οικονομική και αναπτυξιακή στρατηγική της κυβέρνησης του Αφγανιστάν με τίτλο «Realising Self-Reliance: Commitments to Reforms and Renewed Partnership», όπως παρουσιάστηκε στη διάσκεψη του Λονδίνου το 2014.

3.   Τα μέρη χρησιμοποιούν την αναπτυξιακή συνεργασία τους για να ενισχύσουν, μεταξύ άλλων, τα θεσμικά όργανα διακυβέρνησης του Αφγανιστάν και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη και μακροπρόθεσμη οικονομική μεγέθυνση, σύμφωνα με τα εθνικά προγράμματα προτεραιότητας και την οικονομική και αναπτυξιακή στρατηγική του Αφγανιστάν με τίτλο «Realising Self-Reliance: Commitments to Reforms and Renewed Partnership». Αυτά θα είναι τα κύρια μέσα για την εφαρμογή της εν λόγω στρατηγικής και των δεσμεύσεων που ανέλαβε το Αφγανιστάν στη Βόννη, στο Τόκιο και στο Λονδίνο. Η Ένωση, κατά τη συνεργασία της με το Αφγανιστάν, λαμβάνει πλήρως υπόψη το πλαίσιο αμοιβαίας λογοδοσίας του Τόκιο (ή τυχόν διάδοχο πλαίσιο κατόπιν αμοιβαίας συμφωνίας) και, κατά τον προγραμματισμό της βοήθειας, λαμβάνει υπόψη τις δεσμεύσεις, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών δεσμεύσεων, και τις λεπτομερείς ρυθμίσεις που προβλέπονται στο εν λόγω πλαίσιο.

4.   Τα μέρη επιβεβαιώνουν τον στόχο της επίτευξης των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, όπως εγκρίθηκαν από το Αφγανιστάν, και τυχόν μεταγενέστερων αναπτυξιακών δεικτών αναφοράς, και επιβεβαιώνουν την προσήλωσή τους στη δήλωση του Παρισιού για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, στο θεματολόγιο δράσης της Άκρα και στο τελικό έγγραφο του Μπουσάν, ιδίως σε σχέση με τη νέα συμφωνία δέσμευσης για τα ασταθή κράτη.

5.   Τα μέρη συμφωνούν να προωθήσουν δραστηριότητες συνεργασίας σύμφωνα με τους αντίστοιχους κανονισμούς, διαδικασίες και πόρους τους και με πλήρη σεβασμό των διεθνών κανόνων και προτύπων. Συμφωνούν ότι η αναπτυξιακή συνεργασία τους θα είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις της κοινής τους δέσμευσης για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, η οποία θα εφαρμόζεται κατά τρόπο που να σέβεται την ιδία ευθύνη του Αφγανιστάν, θα ευθυγραμμίζεται με τις εθνικές προτεραιότητες του Αφγανιστάν και θα οδηγεί σε απτά και βιώσιμα αναπτυξιακά αποτελέσματα για τον λαό του Αφγανιστάν και στη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα της χώρας, όπως έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο των διεθνών διασκέψεων για το Αφγανιστάν. Συμφωνούν να μεγιστοποιηθούν οι δυνατότητες της αναπτυξιακής βοήθειας όσον αφορά την οικοδόμηση της ειρήνης, όπου είναι δυνατόν στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας δέσμευσης για τα ασταθή κράτη.

6.   Συνεπώς, τα μέρη συμφωνούν να παρακολουθούν τον αντίκτυπο της αναπτυξιακής συνεργασίας τους σε τακτική βάση, μέσω της μεικτής επιτροπής που συγκροτείται με βάση το άρθρο 49, και να αξιολογούν τη συμβολή της στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, όπως εγκρίθηκαν από το Αφγανιστάν, καθώς και τυχόν μεταγενέστερων αναπτυξιακών δεικτών αναφοράς.

7.   Τα ακόλουθα ζητήματα θα ενσωματωθούν συστηματικά σε όλους τους τομείς της αναπτυξιακής συνεργασίας: ανθρώπινα δικαιώματα, ζητήματα φύλου, δημοκρατία, χρηστή διακυβέρνηση, περιβαλλοντική βιωσιμότητα, κλιματική αλλαγή, υγεία, θεσμική ανάπτυξη και δημιουργία ικανοτήτων, μέτρα κατά της διαφθοράς, καταπολέμηση των ναρκωτικών και αποτελεσματικότητα της βοήθειας.

8.   Όσον αφορά τα στοιχεία υποδομών, τα μέρη διερευνούν τη δυνατότητα χρήσης μηχανισμών όπως ο συνδυασμός επιχορηγήσεων και δανείων από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, και άλλων μέσων καταμερισμού του κινδύνου, με σκοπό τη μόχλευση περαιτέρω πόρων και, ως εκ τούτου, την αύξηση του αντικτύπου της ενωσιακής βοήθειας.

9.   Τα μέρη συμφωνούν ότι η οικονομική συνεργασία τους πρέπει να εφαρμόζεται έτσι ώστε να προστατεύονται τα συμφέροντα των πλέον ευάλωτων μελών της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών και των παιδιών, με έμφαση στην υγεία, την εκπαίδευση, τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη.

10.   Τα μέρη συμφωνούν ότι το εμπόριο θα πρέπει να προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη σε όλες τις διαστάσεις της και ότι οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα πρέπει να αξιολογούνται. Συμφωνούν να ενθαρρύνουν τις εταιρείες τους να υιοθετήσουν τα υψηλότερα πρότυπα υπεύθυνης επιχειρηματικής συμπεριφοράς, σύμφωνα με τις αρχές και τα πρότυπα που έχουν συμφωνηθεί διεθνώς, όπως εκείνα που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και στο Παγκόσμιο Συμβόλαιο των Ηνωμένων Εθνών.

11.   Τα μέρη επιδιώκουν να προωθήσουν την ουσιαστική εφαρμογή των βασικών εργασιακών προτύπων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) και ενισχύουν τη συνεργασία σε εργασιακά και κοινωνικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των αρχών της αξιοπρεπούς εργασίας.

12.   Τα μέρη προτίθενται επίσης να προωθήσουν πολιτικές που έχουν στόχο να διασφαλίσουν τη διαθεσιμότητα και την παροχή τροφίμων για τον πληθυσμό και ζωοτροφών για την κτηνοτροφία, με φιλικό προς το περιβάλλον και βιώσιμο τρόπο.

13.   Τα μέρη αναλαμβάνουν να ανταλλάσσουν απόψεις και να συνεργάζονται στο πλαίσιο όλων των σχετικών περιφερειακών και διεθνών φόρουμ και οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών και των οργανισμών και οργανώσεών τους, με σκοπό να βελτιωθεί ο καταμερισμός εργασίας στην αναπτυξιακή συνεργασία και η αποτελεσματικότητα της βοήθειας επιτόπου.

14.   Τα μέρη συμφωνούν επίσης να προωθήσουν τη συνεργασία στους τομείς που αναφέρονται στο παρόν άρθρο μεταξύ εργαστηρίων ιδεών, πανεπιστημίων, μη κυβερνητικών οργανώσεων, επιχειρήσεων, πολιτιστικών φορέων και μέσων ενημέρωσης με τη διοργάνωση σεμιναρίων, διασκέψεων και άλλων συναφών δραστηριοτήτων, ανάλογα με την περίπτωση.

ΤΊΤΛΟΣ IV

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

Άρθρο 13

Εμπορική συνεργασία

1.   Τα μέρη αρχίζουν διάλογο σχετικά με τις διμερείς και τις πολυμερείς εμπορικές συναλλαγές και τα συναφή θέματα, με στόχο την ενίσχυση των διμερών εμπορικών σχέσεων και την προώθηση του πολυμερούς εμπορικού συστήματος, μεταξύ άλλων στηρίζοντας την προσχώρηση του Αφγανιστάν στον ΠΟΕ.

2.   Τα μέρη αναλαμβάνουν να προωθήσουν την ανάπτυξη και τη διαφοροποίηση των εμπορικών συναλλαγών τους στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και προς αμοιβαίο όφελος. Αναλαμβάνουν να επιτύχουν βελτιωμένες και προβλέψιμες συνθήκες πρόσβασης στην αγορά προσπαθώντας να εξαλείψουν τους εμπορικούς φραγμούς, ιδίως με την έγκαιρη άρση των μη δασμολογικών φραγμών και περιορισμών του εμπορίου που δεν συνάδουν με τους κανόνες του ΠΟΕ και λαμβάνοντας μέτρα για τη βελτίωση της διαφάνειας, έχοντας υπόψη το έργο διεθνών οργανισμών σε αυτόν τον τομέα των οποίων είναι συμβαλλόμενα μέρη.

3.   Αναγνωρίζοντας ότι το εμπόριο είναι καθοριστικό στην ανάπτυξη και ότι οι προτιμησιακές εμπορικές ρυθμίσεις έχουν αποδειχθεί ωφέλιμες για τις αναπτυσσόμενες χώρες, τα μέρη επιδιώκουν να ενισχύσουν τις διαβουλεύσεις και τη συνεργασία για την αποτελεσματική εφαρμογή τους.

4.   Τα μέρη αλληλοενημερώνονται σχετικά με την ανάπτυξη της εμπορικής πολιτικής και των συναφών με το εμπόριο πολιτικών, όπως της γεωργικής πολιτικής και των πολιτικών στους τομείς της ασφάλειας των τροφίμων, της προστασίας των καταναλωτών και του περιβάλλοντος. Θα διερευνήσουν τις δυνατότητες ενίσχυσης των εμπορικών και επενδυτικών τους σχέσεων, συμπεριλαμβανομένης, κατά περίπτωση, της διαπραγμάτευσης άλλων συμφωνιών αμοιβαίου ενδιαφέροντος.

5.   Τα μέρη αξιοποιούν πλήρως τη βοήθεια για το εμπόριο και άλλα συναφή προγράμματα, συμπεριλαμβανομένης της τεχνικής βοήθειας για τη δημιουργία ικανοτήτων, με σκοπό να ενισχυθούν οι διμερείς εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις.

6.   Τα μέρη αναγνωρίζουν τη σημασία που έχει η προώθηση της περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης, σύμφωνα με τον τίτλο VII.

7.   Τα μέρη διαβουλεύονται το συντομότερο δυνατό, σύμφωνα με το άρθρο 54, σχετικά με τυχόν αποκλίσεις απόψεων ως προς την εφαρμογή του παρόντος τίτλου.

Άρθρο 14

Μεταχείριση του μάλλον ευνοούμενου κράτους

1.   Τα μέρη παρέχουν αμοιβαία τη μεταχείριση του μάλλον ευνοουμένου κράτους κατά τις εμπορικές τους σχέσεις, σύμφωνα με τη Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου του 1994.

2.   Η μεταχείριση του μάλλον ευνοουμένου κράτους που προβλέπεται στην παράγραφο 1 δεν ισχύει για προτιμήσεις που χορηγούνται από ένα μέρος στο πλαίσιο τυχόν ρύθμισης δυνάμει συμφωνιών για την ίδρυση τελωνειακής ένωσης, ζώνης ελεύθερων συναλλαγών ή ισοδύναμης ζώνης προτιμησιακής μεταχείρισης.

Άρθρο 15

Υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά θέματα

1.   Τα μέρη συνεργάζονται στους τομείς της ασφάλειας των τροφίμων και των υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών θεμάτων με στόχο την προστασία της ζωής ή της υγείας των ανθρώπων, των ζώων ή των φυτών στην αντίστοιχη επικράτειά τους.

2.   Τα μέρη συζητούν και ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα που θεσπίζουν αντίστοιχα και τα οποία καθορίζονται στο πλαίσιο της συμφωνίας του ΠΟΕ για την εφαρμογή υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών μέτρων, της Διεθνούς σύμβασης για την Προστασία των Φυτών, του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων και της Επιτροπής του Codex Alimentarius.

3.   Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν για τη δημιουργία ικανοτήτων σε υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά θέματα. Η συνεργασία αυτή είναι κατάλληλη για τις ειδικές ανάγκες κάθε μέρους και πραγματοποιείται με σκοπό την παροχή συνδρομής σε κάθε μέρος για τη συμμόρφωσή του προς τις νομικές απαιτήσεις του άλλου μέρους.

4.   Τα μέρη καθιερώνουν την έγκαιρη διεξαγωγή διαλόγου σχετικά με υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά θέματα, εφόσον ένα από τα μέρη το ζητήσει.

5.   Τα μέρη καθορίζουν σημεία επικοινωνίας για τα θέματα που προβλέπονται στο παρόν άρθρο.

Άρθρο 16

Τεχνικά εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές

Τα μέρη προωθούν τη χρήση από το Αφγανιστάν των διεθνών και ευρωπαϊκών προτύπων ως βάσης για τους τεχνικούς κανονισμούς και τις διαδικασίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης. Συνεργάζονται και ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τα πρότυπα, τους τεχνικούς κανονισμούς και τις διαδικασίες αξιολόγησης της συμμόρφωσης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι εκπονούνται, εκδίδονται και εφαρμόζονται με διαφανή και αποτελεσματικό τρόπο και ότι δεν δημιουργούν περιττά εμπόδια στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές τους.

Άρθρο 17

Τελωνεία

1.   Τα μέρη καταβάλλουν προσπάθειες να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών αρχών με σκοπό την εξασφάλιση διαφανούς εμπορικού περιβάλλοντος και τη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών, την ενίσχυση της ασφάλειας της αλυσίδας εφοδιασμού, την προώθηση της ασφάλειας των καταναλωτών, την αναχαίτιση των ροών εμπορευμάτων που παραβιάζουν τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας και την καταπολέμηση της λαθρεμπορίας και της απάτης.

2.   Για τον σκοπό αυτόν, ανταλλάσσουν ιδίως εμπειρογνωμοσύνη και διερευνούν δυνατότητες για την απλοποίηση των διαδικασιών, την αύξηση της διαφάνειας και την ανάπτυξη της συνεργασίας. Επιδιώκουν επίσης τη σύγκλιση των απόψεων και την ανάληψη κοινής δράσης στα σχετικά διεθνή πλαίσια.

3.   Όπου κρίνεται σκόπιμο, τα μέρη συνάπτουν πρωτόκολλα τελωνειακής συνεργασίας και αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής, εντός του θεσμικού πλαισίου που ορίζει η παρούσα συμφωνία, με την επιφύλαξη άλλων μορφών συνεργασίας.

4.   Τα μέρη συνεργάζονται με σκοπό τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής διοίκησης του Αφγανιστάν σύμφωνα με τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις, προκειμένου να βελτιωθεί η οργανωτική του αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα των θεσμών του ως προς την παροχή υπηρεσιών, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφανή διαχείριση των δημόσιων πόρων και τη λογοδοσία. Η δημιουργία ικανοτήτων αποτελεί σημαντικό στοιχείο στο πλαίσιο της εν λόγω συνεργασίας.

Άρθρο 18

Επενδύσεις

1.   Τα μέρη ενθαρρύνουν τις άμεσες ξένες επενδύσεις μέσω της ανάπτυξης ενός ελκυστικού και σταθερού επενδυτικού περιβάλλοντος. Για τον σκοπό αυτόν, μπορούν, όποτε είναι αναγκαίο, να αρχίζουν συνεκτικό διάλογο για να ενισχύουν την κατανόηση και τη συνεργασία σε θέματα επενδύσεων, διερευνώντας διοικητικούς μηχανισμούς για τη διευκόλυνση των επενδυτικών ροών και προωθώντας σταθερούς, διαφανείς και υποστηρικτικούς κανόνες για τους επενδυτές.

2.   Προκειμένου να ενισχυθούν οι άμεσες ξένες επενδύσεις από την Ένωση στο Αφγανιστάν, τα μέρη δίνουν έμφαση στον ρόλο της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα και, στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίζουν την ανάγκη της λήψης μέτρων και της παροχής κινήτρων από τον δημόσιο τομέα, όπως η πρόσβαση σε εγγυήσεις πιστώσεων και επενδύσεων.

Άρθρο 19

Υπηρεσίες

Τα μέρη καθιερώνουν εποικοδομητικό διάλογο που αποσκοπεί, ιδίως, στα εξής:

α)	ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τα αντίστοιχα κανονιστικά τους περιβάλλοντα·

β)	προώθηση της αμοιβαίας πρόσβασης στις αγορές των μερών·

γ)	προώθηση της πρόσβασης σε πηγές κεφαλαίων και τεχνολογία· και

δ)	προώθηση των συναλλαγών στον τομέα των υπηρεσιών μεταξύ τους και σε αγορές τρίτων χωρών.

Άρθρο 20

Κινήσεις κεφαλαίων

Τα μέρη προσπαθούν να διευκολύνουν την κίνηση κεφαλαίων ώστε να προωθήσουν τους στόχους της παρούσας συμφωνίας.

Άρθρο 21

Δημόσιες συμβάσεις

Τα μέρη συνεργάζονται με σκοπό τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού και σύγχρονου συστήματος δημόσιων συμβάσεων στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με διεθνώς συμφωνημένες αρχές σχετικά με τη διαφάνεια και τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων και σχετικά με την προώθηση της δίκαιης και καλύτερης δυνατής χρήσης των πόρων στις δημόσιες συμβάσεις.

Άρθρο 22

Διαφάνεια

Τα μέρη αναγνωρίζουν τη σημασία της διαφάνειας και της τήρησης των διαδικασιών κατά την εφαρμογή των νόμων και κανονισμών τους στον εμπορικό τομέα. Για τον σκοπό αυτόν, εφαρμόζουν το άρθρο Χ της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου του 1994 και το άρθρο III της Γενικής συμφωνίας για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών.

Άρθρο 23

Δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας

1.   Τα μέρη συμφωνούν να προστατεύουν και να επιβάλλουν τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των γεωγραφικών ενδείξεων, σύμφωνα με τις διατάξεις των διεθνών συμφωνιών στις οποίες είναι συμβαλλόμενα μέρη.

2.   Τα μέρη συνεργάζονται για την πρόληψη κάθε είδους κατάχρησης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων των γεωγραφικών ενδείξεων, και για την καταπολέμηση της παραποίησης/απομίμησης και της πειρατείας. Συμφωνούν να διευκολύνουν τη διαδικασία αυτή μέσω της τελωνειακής συνεργασίας και άλλων κατάλληλων μορφών διοικητικής συνεργασίας, μεταξύ άλλων με τη σύσταση και την ενίσχυση οργανισμών ελέγχου και προστασίας αυτών των δικαιωμάτων και την ενίσχυση της συνεργασίας με τα κατάλληλα μέσα για να διευκολύνουν την προστασία και την καταχώριση των γεωγραφικών ενδείξεων του άλλου μέρους στα αντίστοιχα εδάφη τους, λαμβάνοντας υπόψη τους διεθνείς κανόνες, τις πρακτικές και τις εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα και τις αντίστοιχες ικανότητές τους.

ΤΙΤΛΟΣ V

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Άρθρο 24

Κράτος δικαίου, νομική συνεργασία και αστυνόμευση

1.   Στο πλαίσιο της συνεργασίας τους στους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, τα μέρη αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην εδραίωση του κράτους δικαίου και στην ενίσχυση των θεσμών σε όλα τα επίπεδα στους τομείς της επιβολής του νόμου και της διοίκησης της δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένου του σωφρονιστικού συστήματος.

2.   Στο πλαίσιο της συνεργασίας τους, τα μέρη ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τα νομικά συστήματα και τη νομοθεσία. Δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στα δικαιώματα των γυναικών και άλλων ευάλωτων ομάδων καθώς και στην προστασία και την εφαρμογή των δικαιωμάτων αυτών.

3.   Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν για την προώθηση περαιτέρω μεταρρυθμίσεων της αφγανικής αστυνομίας. Το Αφγανιστάν θα λάβει μέτρα για να υιοθετήσει τις βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της μη στρατιωτικής αστυνόμευσης. Η Ένωση θα εξακολουθήσει να στηρίζει την ανάπτυξη του τομέα της δικαιοσύνης και της εθνικής αστυνομίας του Αφγανιστάν, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης της αστυνομίας στο πλαίσιο του πολυετούς ενδεικτικού προγράμματος 2014-2020 και σύμφωνα με τους ορισμούς της Επιτροπής Αναπτυξιακής Βοήθειας (ΕΑΒ) του ΟΟΣΑ σχετικά με τις επιλέξιμες δραστηριότητες.

4.   Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν για τον εκσυγχρονισμό του τομέα της ασφάλειας στο Αφγανιστάν με τους εξής τρόπους:

α)	ενίσχυση της δικαιοσύνης και του δικαστικού τομέα, συμπεριλαμβανομένου του σωφρονιστικού συστήματος, με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης·

β)	ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της μη στρατιωτικής αστυνόμευσης στο Αφγανιστάν·

γ)	βελτίωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου στον τομέα αυτόν· και

δ)	δημιουργία ικανοτήτων για τη χάραξη και την εφαρμογή πολιτικών στους τομείς της δικαιοσύνης και της ασφάλειας στο Αφγανιστάν.

Άρθρο 25

Συνεργασία για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς

Τα μέρη συμφωνούν να συνεργάζονται για την καταπολέμηση του οργανωμένου, οικονομικού και χρηματοοικονομικού εγκλήματος και της διαφθοράς. Ειδικότερα, στόχος της συνεργασίας είναι η εφαρμογή και προώθηση των σχετικών διεθνών προτύπων και μέσων, όπως η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος και τα πρωτόκολλα αυτής, καθώς και η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς. Τα μέρη δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στη διασύνδεση μεταξύ του οργανωμένου εγκλήματος και της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών, πρόδρομων ουσιών, επικίνδυνων υλικών και όπλων, της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης διακίνησης μεταναστών. Ανταλλάσσουν πληροφορίες για όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την καταπολέμηση εγκληματικών δραστηριοτήτων.

Άρθρο 26

Καταπολέμηση των παράνομων ναρκωτικών

1.   Τα μέρη συνεργάζονται για τη διασφάλιση ισορροπημένης, σφαιρικής και ολοκληρωμένης προσέγγισης των ζητημάτων που συνδέονται με τα ναρκωτικά.

2.   Οι πολιτικές και οι δράσεις που αφορούν τα ναρκωτικά έχουν ως στόχο να ενισχύσουν τις δομές για την καταπολέμηση των παράνομων ναρκωτικών, να μειώσουν την προμήθεια, την παράνομη διακίνηση και τη ζήτηση των παράνομων ναρκωτικών και να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κατάχρησης των ναρκωτικών στην υγεία και την κοινωνία. Τα μέρη συνεργάζονται για να αποτρέπουν την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και την εκτροπή των πρόδρομων χημικών ουσιών.

3.   Σύμφωνα με την κοινή προσέγγιση, τα μέρη διασφαλίζουν ότι η καταπολέμηση των παράνομων ναρκωτικών πρέπει να ενσωματωθεί σε όλους τους συναφείς τομείς συνεργασίας, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την επιβολή του νόμου, την προώθηση των νόμιμων μέσων διαβίωσης, τη μείωση της ζήτησης των ναρκωτικών και τη μείωση των κινδύνων και των βλαβερών συνεπειών.

4.   Η συνεργασία μεταξύ των μερών περιλαμβάνει την παροχή τεχνικής και διοικητικής συνδρομής στο Αφγανιστάν στους τομείς που αναφέρονται στην παράγραφο 3, οι οποίοι περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα εξής:

α)	κατάρτιση νομοθεσίας και χάραξη πολιτικής·

β)	δημιουργία εθνικών θεσμικών οργάνων και κέντρων πληροφόρησης·

γ)	στήριξη της δράσης της κοινωνίας των πολιτών σε ζητήματα ναρκωτικών και των προσπαθειών για μείωση της ζήτησης και των βλαβερών συνεπειών των ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας και της αποκατάστασης μετά από κατάχρηση ναρκωτικών·

δ)	κατάρτιση προσωπικού·

ε)	έρευνα για τα ναρκωτικά· και

στ)	πρόληψη της παράνομης διακίνησης και της εκτροπής πρόδρομων ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παράνομη παρασκευή παράνομων ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών.

Μετά από συμφωνία των μερών, είναι δυνατό να περιληφθούν και άλλοι τομείς.

5.   Εντός του πλαισίου της αντίστοιχης νομοθεσίας τους, τα μέρη συνεργάζονται για την εξάρθρωση των διακρατικών εγκληματικών δικτύων που εμπλέκονται στην παραγωγή και διακίνηση παράνομων ναρκωτικών, μεταξύ άλλων μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών και μυστικών πληροφοριών, της κατάρτισης και της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών τεχνικών έρευνας. Τα μέρη καταβάλλουν ιδιαίτερες προσπάθειες για την καταπολέμηση της διείσδυσης των εγκληματιών στη νόμιμη οικονομία.

6.   Η συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών θα πρέπει να συμπληρώνει αυτήν την προσέγγιση, μεταξύ άλλων μέσω διπλωματικών επαφών και σε περιφερειακά φόρουμ όπου συμμετέχουν τα μέρη, όπως εκείνα που αναφέρονται στο άρθρο 48.

7.   Τα μέρη συμφωνούν σχετικά με τα μέσα συνεργασίας για την επίτευξη αυτών των στόχων. Η δράση βασίζεται σε από κοινού συμφωνηθείσες αρχές με βάση τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις, την πολιτική δήλωση και τη δήλωση για τις κατευθυντήριες γραμμές που πρέπει να ακολουθούνται για τη μείωση της ζήτησης των ναρκωτικών, η οποία εγκρίθηκε από την εικοστή ειδική σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για τα ναρκωτικά τον Ιούνιο του 1998, την πολιτική δήλωση και το σχέδιο δράσης σχετικά με τη διεθνή συνεργασία προς μια ολοκληρωμένη και ισορροπημένη στρατηγική για την αντιμετώπιση του παγκόσμιου προβλήματος των ναρκωτικών, όπως εγκρίθηκε από το τμήμα υψηλού επιπέδου της 52ης συνόδου της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά τον Μάρτιο του 2009, και τη δήλωση της τρίτης υπουργικής διάσκεψης της Πρωτοβουλίας του συμφώνου των Παρισίων για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου οπιοειδών προέλευσης Αφγανιστάν.

Άρθρο 27

Συνεργασία για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας

1.   Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν για να εμποδίσουν τη χρήση των χρηματοπιστωτικών τους συστημάτων και συγκεκριμένων μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων και επαγγελμάτων για τους σκοπούς της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

2.   Τα μέρη συμφωνούν να προωθήσουν την τεχνική και διοικητική συνδρομή με στόχο την κατάρτιση και εφαρμογή κανονισμών και την αποτελεσματική λειτουργία μηχανισμών για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Ειδικότερα, η συνεργασία επιτρέπει τις ανταλλαγές σχετικών πληροφοριών εντός των αντίστοιχων νομοθετικών πλαισίων και τη θέσπιση κατάλληλων και διεθνώς αποδεκτών προτύπων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας ισότιμων με τα πρότυπα που έχει εγκρίνει η Ένωση και οι διεθνείς οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν, όπως η Ειδική Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF).

Άρθρο 28

Συνεργασία σε θέματα μετανάστευσης

1.   Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν με σκοπό την πρόληψη παράτυπων μεταναστευτικών ροών από το έδαφός τους στο έδαφος του άλλου μέρους.

2.   Τα μέρη επιβεβαιώνουν τη σημασία της κοινής διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών μεταξύ του Αφγανιστάν και της Ένωσης και αναλαμβάνουν τη δέσμευση να διεξαγάγουν σφαιρικό διάλογο και να συνεργαστούν σε ζητήματα που αφορούν τη μετανάστευση, σύμφωνα με την ενωσιακή Συνολική Προσέγγιση της Μετανάστευσης και της Κινητικότητας και τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις. Αυτός ο διάλογος και η συνεργασία καλύπτουν ζητήματα που αφορούν το άσυλο, τις σχέσεις μεταξύ μετανάστευσης και ανάπτυξης, τη νόμιμη και παράτυπη μετανάστευση, την επιστροφή, την επανεισδοχή, τις θεωρήσεις, τη διαχείριση των συνόρων, την ασφάλεια των εγγράφων και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης διακίνησης μεταναστών.

3.   Η συνεργασία στους τομείς που αναφέρονται στο παρόν άρθρο μπορεί να περιλαμβάνει και μέτρα δημιουργίας ικανοτήτων.

4.   Τα μέρη συμφωνούν να συνάψουν, μετά από αίτημα ενός εκ των μερών, συμφωνία που θα ρυθμίζει τις ειδικές υποχρεώσεις για την επανεισδοχή, συμπεριλαμβανομένων διατάξεων σχετικά με υπηκόους άλλων χωρών και ανιθαγενών.

Άρθρο 29

Προξενική προστασία

Το Αφγανιστάν συμφωνεί ότι οι προξενικές και διπλωματικές αρχές κάθε εκπροσωπούμενου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχουν προστασία σε κάθε υπήκοο κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο δεν έχει μόνιμη εκπροσώπηση στο Αφγανιστάν η οποία να είναι πραγματικά σε θέση να παράσχει προξενική προστασία σε συγκεκριμένη περίπτωση, υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και για τους υπηκόους του εν λόγω κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρθρο 30

Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα

1.   Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν για τη βελτίωση του επιπέδου προστασίας των προσωπικών δεδομένων βάσει των ανώτατων διεθνών προτύπων, όπως αυτά που αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στις κατευθυντήριες γραμμές για τη διαχείριση μηχανογραφημένων φακέλων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των Ηνωμένων Εθνών (απόφαση 45/95 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών της 14ης Δεκεμβρίου 1990).

2.   Η συνεργασία για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μπορεί να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τεχνική βοήθεια υπό μορφή ανταλλαγής πληροφοριών και εμπειρογνωμοσύνης.

ΤΙΤΛΟΣ VI

ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

Άρθρο 31

Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης

Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν με στόχο τη δημιουργία επαγγελματικής, ανεξάρτητης και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης στο Αφγανιστάν σε εθνικό ή υποεθνικό επίπεδο. Η συνεργασία στον τομέα αυτόν επικεντρώνεται στην κατάρτιση και τη δημιουργία ικανοτήτων, με σκοπό:

α)	τη βελτίωση της οργανωτικής αποδοτικότητας·

β)	την αύξηση της αποτελεσματικότητας των θεσμών ως προς την παροχή υπηρεσιών·

γ)	την εξασφάλιση της διαφανούς διαχείρισης των δημόσιων πόρων και της λογοδοσίας·

δ)	τη βελτίωση του νομικού και θεσμικού πλαισίου· και

ε)	τη βελτίωση της χάραξης και της εφαρμογής πολιτικών.

Άρθρο 32

Διαχείριση των δημόσιων οικονομικών

Σύμφωνα με το άρθρο 31, τα μέρη ενισχύουν τη συνεργασία τους σε θέματα που αφορούν τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών στο Αφγανιστάν. Η συνεργασία επικεντρώνεται στα εξής:

α)	διαχείριση του προϋπολογισμού σε εθνικό ή υποεθνικό επίπεδο·

β)	διαφανείς ροές χρηματοδότησης μεταξύ των δημοσιονομικών αρχών και μεταξύ των εν λόγω αρχών και των δικαιούχων και αποδεκτών·

γ)	εποπτεία, μεταξύ άλλων από το κοινοβούλιο και ανεξάρτητους ελεγκτικούς φορείς· και

δ)	μηχανισμοί για την αποτελεσματική και έγκαιρη αντιμετώπιση τυχόν παρατυπιών στη χρήση των δημόσιων πόρων.

Η Ένωση παρέχει στήριξη στους τομείς αυτούς, ανάλογα με την περίπτωση, με έμφαση στη δημιουργία ικανοτήτων και την τεχνική βοήθεια.

Άρθρο 33

Χρηστή διακυβέρνηση στον φορολογικό τομέα

Προκειμένου να ενισχύσουν και να αναπτύξουν οικονομικές δραστηριότητες, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη την ανάγκη ανάπτυξης κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου, τα μέρη αναγνωρίζουν και αναλαμβάνουν να εφαρμόσουν τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης στον φορολογικό τομέα. Προσπαθούν να συνεργάζονται προς τον σκοπό αυτόν, ειδικότερα προκειμένου να διευκολύνουν την είσπραξη των φορολογικών εσόδων στο Αφγανιστάν και να βοηθήσουν το Αφγανιστάν να αναπτύξει μέτρα για την αποτελεσματική εφαρμογή των εν λόγω αρχών.

Άρθρο 34

Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

1.   Τα μέρη συμφωνούν να ενισχύσουν τη συνεργασία προκειμένου να βελτιώσουν τα λογιστικά, εποπτικά και κανονιστικά συστήματα στον τραπεζικό και ασφαλιστικό τομέα, καθώς και σε άλλους κλάδους του χρηματοπιστωτικού τομέα.

2.   Τα μέρη συνεργάζονται για να αναπτύξουν το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο, τις υποδομές και τους ανθρώπινους πόρους του Αφγανιστάν, καθώς και για να εισαγάγουν την εταιρική διακυβέρνηση και τα διεθνή λογιστικά πρότυπα στην κεφαλαιαγορά του Αφγανιστάν.

Άρθρο 35

Στατιστικές

1.   Τα μέρη συμφωνούν να δημιουργήσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω στατιστικές ικανότητες προωθώντας την εναρμόνιση της στατιστικής μεθοδολογίας και χρησιμοποιώντας τις βέλτιστες πρακτικές με αναφορά στην ενωσιακή εμπειρία, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής και της διάδοσης στατιστικών στοιχείων. Με τον τρόπο αυτόν θα μπορούν να χρησιμοποιούν, σε αμοιβαία αποδεκτή βάση, στατιστικές σχετικά με όλους τους τομείς που καλύπτονται από την παρούσα συμφωνία και προσφέρονται για τη συλλογή, επεξεργασία, ανάλυση και διάδοση στατιστικών δεδομένων.

2.   Η συνεργασία στον τομέα των στατιστικών εστιάζεται στην ανταλλαγή γνώσεων, την προώθηση ορθών πρακτικών και την τήρηση των θεμελιωδών αρχών των επίσημων στατιστικών των Ηνωμένων Εθνών και του κώδικα ορθής πρακτικής του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος, με στόχο να βελτιωθεί η ποιότητα των στατιστικών.

Άρθρο 36

Διαχείριση του κινδύνου καταστροφών

1.   Τα μέρη συμφωνούν να εντείνουν τη συνεργασία τους στον τομέα της διαχείρισης του κινδύνου καταστροφών. Δίνεται έμφαση σε προληπτικές ενέργειες και σε προδραστικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση των απειλών και των κινδύνων και τη μείωση του κινδύνου και της ευπάθειας έναντι των φυσικών καταστροφών.

2.   Η συνεργασία σε αυτόν τον τομέα μπορεί να επικεντρωθεί στα εξής:

α)	μείωση του κινδύνου καταστροφών, με έμφαση στην ανθεκτικότητα, την πρόληψη και τον μετριασμό

β)	διαχείριση της γνώσης, καινοτομία, έρευνα και εκπαίδευση για να οικοδομηθεί ένα πνεύμα ασφάλειας και ανθεκτικότητας σε όλα τα επίπεδα·

γ)	αξιολόγηση, παρακολούθηση και αντιμετώπιση του κινδύνου καταστροφών· και

δ)	στήριξη για την ανάπτυξη της ικανότητας διαχείρισης των κινδύνων.

Άρθρο 37

Φυσικοί πόροι

1.   Τα μέρη συμφωνούν να βελτιώσουν τη συνεργασία και τη δημιουργία ικανοτήτων όσον αφορά την εκμετάλλευση, την ανάπτυξη, την επεξεργασία και την εμπορία φυσικών πόρων.

2.   Η συνεργασία αυτή καλύπτει τη βιώσιμη ανάπτυξη των φυσικών πόρων ενισχύοντας το κανονιστικό πλαίσιο, την προστασία του περιβάλλοντος και τους κανονισμούς ασφαλείας. Καθένα από τα μέρη μπορεί να ζητήσει ad hoc συνεδριάσεις για θέματα που αφορούν τους φυσικούς πόρους, προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία και η αμοιβαία κατανόηση.

3.   Σύμφωνα με τον τίτλο IV, τα μέρη συνεργάζονται με στόχο τη δημιουργία ενός διαφανούς περιβάλλοντος που ευνοεί τις άμεσες ξένες επενδύσεις, ειδικότερα στον εξορυκτικό τομέα.

4.   Λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες οικονομικές πολιτικές τους και τους στόχους τους, και προκειμένου να ενισχύσουν το εμπόριο, τα μέρη συμφωνούν να προωθήσουν τη συνεργασία για την άρση των εμποδίων στο εμπόριο φυσικών πόρων.

5.   Μετά από αίτημα ενός εκ των μερών, οποιοδήποτε θέμα σχετικό με το εμπόριο φυσικών πόρων μπορεί να τεθεί και να συζητηθεί κατά τη διάρκεια συνεδριάσεων της μεικτής επιτροπής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 49.

Άρθρο 38

Εκπαίδευση, έρευνα, νεολαία και επαγγελματική κατάρτιση

1.   Τα μέρη συμφωνούν να προωθήσουν τη συνεργασία στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας, της νεολαίας και της επαγγελματικής κατάρτισης. Συμφωνούν να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ευκαιρίες εκπαίδευσης στην Ένωση και το Αφγανιστάν.

2.   Τα μέρη ενθαρρύνουν περαιτέρω δράση για:

α)	να δημιουργήσουν δεσμούς μεταξύ των αντίστοιχων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, των ειδικευμένων φορέων και των οργανώσεων νεολαίας τους·

β)	να προωθήσουν την ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας, καθώς και την κινητικότητα των φοιτητών, των νέων και των διοργανωτών δραστηριοτήτων για νέους, των ερευνητών, των ακαδημαϊκών και άλλων εμπειρογνωμόνων· και

γ)	να στηρίξουν τη δημιουργία ικανοτήτων και την ανάπτυξη της ποιότητας της διδασκαλίας και της μάθησης, αξιοποιώντας άλλη σχετική πείρα που έχουν αποκτήσει στον τομέα αυτόν.

3.   Τα μέρη συμφωνούν να προωθήσουν την εφαρμογή προγραμμάτων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη νεολαία, όπως το ενωσιακό πρόγραμμα Erasmus+, και για την κινητικότητα και την κατάρτιση των ερευνητών, όπως οι δράσεις Μαρία Κιουρί, και να ενθαρρύνουν τα εκπαιδευτικά τους ιδρύματα να συνεργάζονται σε κοινά προγράμματα με στόχο την ενθάρρυνση της πανεπιστημιακής συνεργασίας και κινητικότητας και την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ οργανώσεων νεολαίας, μεταξύ άλλων με την ενίσχυση της κινητικότητας των νέων και των διοργανωτών δραστηριοτήτων για νέους στο πλαίσιο της μη τυπικής εκπαίδευσης και μάθησης.

4.   Ενθαρρύνεται η ερευνητική συνεργασία, μεταξύ άλλων μέσω του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», το πρόγραμμα-πλαίσιο της Ένωσης για την έρευνα και την καινοτομία (2014-2020).

Άρθρο 39

Ενέργεια

1.   Τα μέρη προσπαθούν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της ενέργειας, προκειμένου να βελτιωθεί η παραγωγή, προμήθεια και χρήση ενέργειας στο Αφγανιστάν, όπου περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:

α)	η προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της ενεργειακής απόδοσης·

β)	η ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της τεχνολογίας· και

γ)	η επαγγελματική κατάρτιση.

2.   Τα μέρη αναγνωρίζουν ότι ένα διαφανές, χωρίς διακρίσεις και στρεβλώσεις πλαίσιο που βασίζεται σε κανόνες αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να δημιουργηθεί ευνοϊκό περιβάλλον για άμεσες ξένες επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα.

Άρθρο 40

Μεταφορές

Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν ενεργά σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος για όλα τα μέσα μεταφορών, ιδίως δε την αεροπορία και τις διατροπικές συνδέσεις, προκειμένου, μεταξύ άλλων:

α)	να διευκολύνουν την κυκλοφορία εμπορευμάτων και επιβατών·

β)	να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την περιβαλλοντική προστασία·

γ)	να καταρτίσουν προσωπικό· και

δ)	να αυξήσουν τις επενδυτικές ευκαιρίες, με στόχο την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης μέσω της βελτίωσης των μεταφορικών συνδέσεων σε ολόκληρη την περιοχή.

Άρθρο 41

Απασχόληση και κοινωνική ανάπτυξη

1.   Στο πλαίσιο του άρθρου 12, τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν στον τομέα της απασχόλησης και της κοινωνικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων της ανάπτυξης της αγοράς εργασίας και της απασχόλησης των νέων, της υγείας και της ασφάλειας στον χώρο εργασίας, της ισότητας των φύλων και της αξιοπρεπούς εργασίας.

2.   Οι μορφές συνεργασίας μπορεί να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, ειδικά προγράμματα και σχέδια που θα συμφωνηθούν από κοινού, καθώς και διάλογο, συνεργασία και πρωτοβουλίες για θέματα κοινού ενδιαφέροντος σε διμερές ή πολυμερές επίπεδο, όπως, για παράδειγμα, στο πλαίσιο της ΔΟΕ.

Άρθρο 42

Γεωργία, αγροτική ανάπτυξη, κτηνοτροφία και άρδευση

Τα μέρη συμφωνούν να συνεργαστούν με σκοπό την ανάπτυξη των ικανοτήτων του Αφγανιστάν στους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και των αγροτικών βιοτικών πόρων. Η εν λόγω συνεργασία περιλαμβάνει τα εξής:

α)	τη γεωργική πολιτική και την αύξηση της παραγωγικότητας με στόχο την εξασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας·

β)	σύμφωνα με τον τίτλο IV, τις δυνατότητες διευκόλυνσης των γεωργικών επιχειρήσεων και του εμπορίου γεωργικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου φυτών, ζώων, ζωικού κεφαλαίου και των προϊόντων τους, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρήσεων με έμφαση κυρίως στον αγροτικό τομέα·

γ)	την καλή μεταχείριση των ζώων και του ζωικού κεφαλαίου·

δ)	την αγροτική ανάπτυξη·

ε)	την ανταλλαγή εμπειριών και τα δίκτυα συνεργασίας μεταξύ τοπικών φορέων ή οικονομικών παραγόντων σε ορισμένους τομείς όπως η έρευνα και η μεταφορά τεχνολογίας·

στ)	τη χάραξη πολιτικής όσον αφορά την υγεία και την ποιότητα των φυτών, των ζώων και του ζωικού κεφαλαίου·

ζ)	τις προτάσεις και πρωτοβουλίες συνεργασίας που υποβάλλονται σε διεθνείς γεωργικούς οργανισμούς·

η)	την ανάπτυξη βιώσιμης και φιλικής προς το περιβάλλον γεωργίας, συμπεριλαμβανομένης της φυτικής παραγωγής, των βιοκαυσίμων και της μεταφοράς βιοτεχνολογίας·

θ)	την προστασία των φυτικών ποικιλιών, την τεχνολογία των σπόρων και τη γεωργική βιοτεχνολογία·

ι)	τη δημιουργία βάσεων δεδομένων και δικτύου ενημέρωσης για τη γεωργία και την κτηνοτροφία· και

ια)	την κατάρτιση στον γεωργικό και κτηνιατρικό τομέα.

Άρθρο 43

Περιβάλλον και κλιματική αλλαγή

1.   Τα μέρη συνεργάζονται με σκοπό να βοηθήσουν το Αφγανιστάν να θεσπίσει υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και να προωθήσει τη διατήρηση και τη διαχείριση των φυσικών πόρων και της βιολογικής ποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένων των δασών, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό των επιπτώσεών της.

2.   Τα μέρη έχουν ως στόχο να προωθήσουν την κύρωση, την εφαρμογή και την τήρηση των πολυμερών συμφωνιών στους τομείς του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής.

3.   Τα μέρη έχουν ως στόχο να ενισχύσουν τη συνεργασία για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό των επιπτώσεών της, με ιδιαίτερη έμφαση στους υδάτινους πόρους.

Άρθρο 44

Δημόσια υγεία

Τα μέρη συμφωνούν ότι η συνεργασία τους θα καλύψει τη μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας και την πρόληψη και τον έλεγχο των σοβαρών ασθενειών, μεταξύ άλλων με την προώθηση της εφαρμογής διεθνών συμφωνιών για την υγεία. Περιλαμβάνει επίσης προσπάθειες για την επέκταση της πρόσβασης στη βασική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στο Αφγανιστάν, τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας για τις ευάλωτες ομάδες, ιδίως τις γυναίκες και τα παιδιά, τη βελτίωση της πρόσβασης σε καθαρό νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής και την προώθηση της υγιεινής.

Άρθρο 45

Πολιτισμός

1.   Τα μέρη συμφωνούν να προωθήσουν τη συνεργασία σε πολιτιστικά θέματα προκειμένου να βελτιωθεί η αμοιβαία κατανόηση και γνώση των αντίστοιχων πολιτισμών τους. Για τον σκοπό αυτόν, υποστηρίζουν και προωθούν σχετικές δράσεις της κοινωνίας των πολιτών. Σέβονται την πολιτιστική πολυμορφία.

2.   Τα μέρη επιδιώκουν τη λήψη κατάλληλων μέτρων με στόχο την προώθηση των πολιτιστικών ανταλλαγών και αναλαμβάνουν κοινές πρωτοβουλίες σε διάφορους πολιτιστικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας για τη διατήρηση της κληρονομιάς.

3.   Τα μέρη συμφωνούν να διαβουλεύονται και να συνεργάζονται στα σχετικά διεθνή φόρουμ, όπως η Unesco, για να επιδιώκουν κοινούς στόχους, όπως η προώθηση της πολιτιστικής πολυμορφίας και η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Όσον αφορά την πολιτιστική πολυμορφία, συμφωνούν επίσης να προωθήσουν την εφαρμογή της σύμβασης της Unesco του 2005 για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων.

Άρθρο 46

Κοινωνία της πληροφορίας

Τα μέρη, αναγνωρίζοντας ότι οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) αποτελούν καίρια στοιχεία της σύγχρονης ζωής και έχουν ζωτική σημασία για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, ανταλλάσσουν απόψεις σχετικά με τις αντίστοιχες πολιτικές τους στον εν λόγω τομέα με στόχο την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της συνδεσιμότητας για την εκπαίδευση και την έρευνα. Κατά περίπτωση, εξετάζουν τρόπους καλύτερης συνεργασίας σε αυτόν τον τομέα, ιδίως όσον αφορά το εμπόριο προϊόντων ΤΠΕ, τις κανονιστικές πτυχές των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και άλλα θέματα σχετικά με την κοινωνία της πληροφορίας.

Άρθρο 47

Πολιτική στον τομέα των οπτικοακουστικών μέσων και των μέσων ενημέρωσης

Τα μέρη θα ενθαρρύνουν, θα υποστηρίζουν και θα διευκολύνουν τις ανταλλαγές, τη συνεργασία και τον διάλογο μεταξύ των σχετικών ιδρυμάτων και αρμόδιων φορέων στους τομείς της πολιτικής για τα οπτικοακουστικά μέσα και τα μέσα ενημέρωσης. Συμφωνούν να καθιερώσουν τακτικό διάλογο σε αυτούς τους τομείς.

ΤΙΤΛΟΣ VII

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

Άρθρο 48

Περιφερειακή συνεργασία

1.   Τα μέρη αναγνωρίζουν ότι απαιτούνται πρωτοβουλίες περιφερειακής συνεργασίας για να αποκατασταθεί το καθεστώς του Αφγανιστάν ως χερσαίας γέφυρας ανάμεσα στην Κεντρική Ασία, τη Νότια Ασία και τη Μέση Ανατολή και για να τονωθεί η οικονομική ανάπτυξη και η πολιτική σταθερότητα στην περιοχή. Για τον σκοπό αυτόν, συμφωνούν να συνεργάζονται για την προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας μέσω μέτρων που θα στηρίξουν τις προσπάθειες δημιουργίας ικανοτήτων της αφγανικής κυβέρνησης, ιδίως του Υπουργείου Εξωτερικών. Η βελτίωση των ικανοτήτων θα καταστήσει την κυβέρνηση ικανή να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στις διάφορες περιφερειακές οργανώσεις, διαδικασίες και φόρουμ. Η εν λόγω συνεργασία μπορεί να περιλαμβάνει τη δημιουργία ικανοτήτων και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως προγράμματα κατάρτισης, εργαστήρια και σεμινάρια, ανταλλαγές εμπειρογνωμόνων, μελέτες και άλλα μέτρα που συμφωνούνται από τα μέρη.

2.   Τα μέρη εξαίρουν και επιβεβαιώνουν τη στήριξή τους προς τη διαδικασία της Κωνσταντινούπολης ως μια σημαντικής πρωτοβουλίας για την προώθηση της πολιτικής συνεργασίας μεταξύ του Αφγανιστάν και των γειτόνων του, μεταξύ άλλων με μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως συμφωνήθηκε στην υπουργική διάσκεψη «Καρδιά της Ασίας» στην Καμπούλ στις 14 Ιουνίου 2012. Η Ένωση υποστηρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει το Αφγανιστάν για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και άλλων περιφερειακών δεσμεύσεων.

3.   Τα μέρη συμφωνούν επίσης να προωθήσουν την περιφερειακή συνεργασία μέσω των διπλωματικών τους επαφών και σε περιφερειακά φόρουμ στα οποία συμμετέχουν.

ΤΙΤΛΟΣ VIII

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Άρθρο 49

Μεικτή επιτροπή

1.   Με την παρούσα απόφαση συγκροτείται μεικτή επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους των μερών στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, τα καθήκοντα της οποίας είναι τα εξής:

α)	εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας και της εφαρμογής της παρούσας συμφωνίας·

β)	καθορισμός προτεραιοτήτων όσον αφορά τους στόχους της παρούσας συμφωνίας·

γ)	παρακολούθηση της εξέλιξης της συνολικής σχέσης μεταξύ των μερών και διατύπωση συστάσεων για την προώθηση των στόχων της παρούσας συμφωνίας·

δ)	υποβολή, κατά περίπτωση, αιτημάτων για την παροχή πληροφοριών σε επιτροπές ή άλλα όργανα που έχουν συσταθεί βάσει άλλων συμφωνιών μεταξύ των μερών και εξέταση τυχόν εκθέσεων που υποβάλλονται από αυτά·

ε)	ανταλλαγή γνωμών και διατύπωση προτάσεων επί παντός ζητήματος κοινού ενδιαφέροντος, όπως, μεταξύ άλλων, οι μελλοντικές δράσεις και οι διαθέσιμοι πόροι για την υλοποίησή τους·

στ)	επίλυση διαφορών που προκύπτουν από την εφαρμογή ή την ερμηνεία της παρούσας συμφωνίας· και

ζ)	εξέταση όλων των πληροφοριών που υποβάλλει ένα από τα μέρη σχετικά με την τήρηση των υποχρεώσεων και διενέργεια διαβουλεύσεων για την επίλυση κάθε διάστασης απόψεων, σύμφωνα με το άρθρο 54.

2.   Η μεικτή επιτροπή συνεδριάζει κανονικά εναλλάξ στην Καμπούλ και στις Βρυξέλλες, τις ημερομηνίες που ορίζονται κατόπιν αμοιβαίας συμφωνίας. Μπορούν επίσης να συγκληθούν έκτακτες συνεδριάσεις της μεικτής επιτροπής κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των μερών. Την προεδρία της μεικτής επιτροπής ασκεί εκ περιτροπής καθένα από τα μέρη. Η ημερήσια διάταξη των συνεδριάσεών της καθορίζεται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ των μερών.

3.   Η μεικτή επιτροπή δύναται να αποφασίσει τη σύσταση ειδικών επιτροπών ή ομάδων εργασίας που την επικουρούν στην επιτέλεση των καθηκόντων της. Καθορίζει τη σύνθεση και τα καθήκοντα των εν λόγω επιτροπών ή ομάδων και τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να λειτουργούν.

4.   Η μεικτή επιτροπή διασφαλίζει την ορθή λειτουργία κάθε τομεακής συμφωνίας ή πρωτοκόλλου που συνάπτουν τα μέρη στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας.

5.   Η μεικτή επιτροπή καταρτίζει τον εσωτερικό κανονισμό της.

ΤΙΤΛΟΣ IX

ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 50

Πόροι για τη συνεργασία

Εφόσον το επιτρέπουν οι αντίστοιχοι κανονισμοί, διαδικασίες και πόροι τους, η Ένωση παρέχει στο Αφγανιστάν τεχνική και χρηματοδοτική βοήθεια για την υλοποίηση της συνεργασίας που προβλέπεται στην παρούσα συμφωνία και το Αφγανιστάν καθιστά διαθέσιμους τους αναγκαίους πόρους, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών μέσων, για να διασφαλίσει την επίτευξη των συμφωνηθέντων στόχων.

Άρθρο 51

Συνεργασία για την καταπολέμηση της απάτης

1.   Τα μέρη παρέχουν χρηματοδοτική βοήθεια σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και συνεργάζονται για την προστασία των οικονομικών τους συμφερόντων. Λαμβάνουν αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας που βλάπτει τα οικονομικά τους συμφέροντα.

2.   Οποιαδήποτε άλλη συμφωνία ή χρηματοδοτικό μέσο συναφθεί μεταξύ των μερών κατά τη διάρκεια εφαρμογής της παρούσας συμφωνίας περιλαμβάνει ειδικές ρήτρες χρηματοοικονομικής συνεργασίας όσον αφορά τους επιτόπιους ελέγχους, τις επιθεωρήσεις και εξακριβώσεις, καθώς και τα μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης, μεταξύ των οποίων και εκείνα που χρησιμοποιούν το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης.

3.   Με σκοπό την ορθή εφαρμογή του παρόντος άρθρου, οι αρμόδιες αρχές των μερών ανταλλάσσουν πληροφορίες και, μετά από αίτημα ενός εκ των μερών, πραγματοποιούν διαβουλεύσεις σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία.

4.   Οι αφγανικές αρχές ελέγχουν τακτικά κατά πόσον οι δράσεις που χρηματοδοτούνται με ενωσιακά κονδύλια έχουν υλοποιηθεί ορθά. Λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη της απάτης, της διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των πόρων αυτών. Ενημερώνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κάθε σχετικό μέτρο.

5.   Οι αφγανικές αρχές διαβιβάζουν χωρίς καθυστέρηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάθε πληροφορία που περιέρχεται στη γνώση τους σχετικά με εικαζόμενες ή αποδεδειγμένες περιπτώσεις απάτης, διαφθοράς ή κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας σε σχέση με την εκτέλεση ενωσιακών κονδυλίων. Σε περίπτωση υπόνοιας για απάτη ή διαφθορά ενημερώνεται επίσης η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης. Οι αφγανικές αρχές ενημερώνουν επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τυχόν μέτρα που λαμβάνονται σε σχέση με πραγματικά περιστατικά που κοινοποιούνται δυνάμει της παρούσας παραγράφου.

6.   Οι αφγανικές αρχές διασφαλίζουν τη διερεύνηση και τη δίωξη εικαζόμενων και αποδεδειγμένων περιπτώσεων απάτης, διαφθοράς και κάθε άλλης παράνομης δραστηριότητας εις βάρος των ενωσιακών πόρων. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης δύναται, κατά περίπτωση, να συνδράμει στο καθήκον αυτό τις αρμόδιες αφγανικές αρχές.

7.   Σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία, και αποκλειστικά για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης εξουσιοδοτείται, κατόπιν αιτήματος, να διενεργεί επιτόπιους ελέγχους και επιθεωρήσεις στο Αφγανιστάν. Οι εν λόγω έλεγχοι και επιθεωρήσεις προετοιμάζονται και διενεργούνται σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες αφγανικές αρχές. Οι αφγανικές αρχές παρέχουν στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης κάθε βοήθεια που χρειάζεται για να φέρει σε πέρας τα καθήκοντά της.

8.   Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης και οι αρμόδιες αφγανικές αρχές μπορούν να συμφωνήσουν σχετικά με περαιτέρω συνεργασία στον τομέα της καταπολέμησης της απάτης, συμπεριλαμβανομένης της σύναψης επιχειρησιακών ρυθμίσεων.

Άρθρο 52

Μελλοντική εξέλιξη της συμφωνίας

Κάθε μέρος δύναται να υποβάλλει προτάσεις για τη διεύρυνση του πεδίου συνεργασίας βάσει της παρούσας συμφωνίας, λαμβάνοντας υπόψη την πείρα που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή της.

Άρθρο 53

Άλλες συμφωνίες

1.   Με την επιφύλαξη των σχετικών διατάξεων της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε η παρούσα συμφωνία ούτε οποιοδήποτε μέτρο που λαμβάνεται βάσει αυτής θίγει τις αρμοδιότητες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναπτύσσουν διμερή συνεργασία ή να συνάπτουν, κατά περίπτωση, διμερείς συμφωνίες και συμφωνίες συνεργασίας με το Αφγανιστάν. Η παρούσα συμφωνία δεν επηρεάζει την εφαρμογή ή υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί από κάθε μέρος στο πλαίσιο των σχέσεών τους με τρίτα μέρη.

2.   Τα μέρη μπορούν να συμπληρώσουν την παρούσα συμφωνία συνάπτοντας ειδικές συμφωνίες σε κάθε τομέα συνεργασίας που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της. Οι εν λόγω ειδικές συμφωνίες αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των συνολικών διμερών σχέσεων που διέπονται από την παρούσα συμφωνία και συνιστούν τμήμα κοινού θεσμικού πλαισίου.

Άρθρο 54

Εκπλήρωση υποχρεώσεων

1.   Κάθε μέρος μπορεί να παραπέμπει στη μεικτή επιτροπή οποιαδήποτε διαφορά κατά την εφαρμογή ή την ερμηνεία της παρούσας συμφωνίας.

2.   Αν ένα μέρος θεωρεί ότι το άλλο μέρος παρέλειψε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του βάσει της παρούσας συμφωνίας, μπορεί να λάβει τα κατάλληλα μέτρα όσον αφορά την παρούσα συμφωνία ή τυχόν ειδική συμφωνία που αναφέρεται στο άρθρο 53 παράγραφος 2.

3.   Πριν προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια, εκτός από ιδιαίτερα επείγουσες περιπτώσεις, υποβάλλει στη μεικτή επιτροπή όλες τις σχετικές πληροφορίες που απαιτούνται για την ενδελεχή εξέταση της κατάστασης και την εξεύρεση λύσης αποδεκτής από τα μέρη.

4.   Κατά την επιλογή των κατάλληλων μέτρων, πρέπει να δίνεται προτεραιότητα σε αυτά που διαταράσσουν λιγότερο τη λειτουργία της παρούσας συμφωνίας ή τυχόν ειδικής συμφωνίας που αναφέρεται στο άρθρο 53 παράγραφος 2. Τα μέτρα αυτά κοινοποιούνται αμέσως στο άλλο μέρος και αποτελούν αντικείμενο διαβουλεύσεων στη μεικτή επιτροπή, εάν το ζητήσει το άλλο μέρος.

5.   Για την ορθή ερμηνεία και πρακτική εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας, τα μέρη συμφωνούν ότι ο όρος «ιδιαίτερα επείγουσες περιπτώσεις» της παραγράφου 3 καλύπτει περιπτώσεις ουσιώδους παραβίασης της παρούσας συμφωνίας από ένα από τα μέρη. Η ουσιώδης παραβίαση της παρούσας συμφωνίας συνίσταται σε:

α)	καταγγελία της παρούσας συμφωνίας μη προβλεπόμενη από τους γενικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου· ή

β)	παραβίαση οποιουδήποτε από τα ουσιώδη στοιχεία της παρούσας συμφωνίας, όπως αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 3 και στο άρθρο 9 παράγραφος 2.

Άρθρο 55

Διευκολύνσεις

Προς διευκόλυνση της συνεργασίας στο πλαίσιο της παρούσας συμφωνίας, τα μέρη συμφωνούν να παρέχουν στους υπαλλήλους και τους εμπειρογνώμονες που ασχολούνται με την υλοποίηση της συνεργασίας τις διευκολύνσεις που χρειάζονται για την εκτέλεση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με τους αντίστοιχους εσωτερικούς κανόνες και κανονισμούς των μερών.

Άρθρο 56

Συμφέροντα ασφάλειας και κοινοποίηση πληροφοριών

1.   Οι διατάξεις της παρούσας συμφωνίας δεν θίγουν τις αντίστοιχες νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις των μερών σχετικά με την πρόσβαση του κοινού σε επίσημα έγγραφα.

2.   Καμία διάταξη της παρούσας συμφωνίας δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υποχρεώνει τα μέρη να παρέχουν πληροφορίες εφόσον θεωρούν ότι η κοινοποίηση των πληροφοριών αυτών αντίκειται στα ζωτικά συμφέροντα ασφάλειάς τους.

3.   Τα μέρη επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για την προστασία τυχόν διαβαθμισμένων πληροφοριών που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της συνεργασίας τους.

Άρθρο 57

Ορισμός των συμβαλλόμενων μερών

Για τους σκοπούς της παρούσας συμφωνίας, με τον όρο «μέρη» νοούνται η Ένωση ή τα κράτη μέλη της, ή η Ένωση και τα κράτη μέλη της, σύμφωνα με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους, αφενός, και το Αφγανιστάν, αφετέρου.

Άρθρο 58

Εδαφική εφαρμογή

Η παρούσα συμφωνία εφαρμόζεται στα εδάφη στα οποία εφαρμόζεται η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπό τους όρους που προβλέπονται στις Συνθήκες αυτές, και στο έδαφος του Αφγανιστάν.

Άρθρο 59

Έναρξη ισχύος, προσωρινή εφαρμογή, διάρκεια και καταγγελία

1.   Η παρούσα συμφωνία αρχίζει να ισχύει την πρώτη ημέρα του δεύτερου μήνα που έπεται της ημερομηνίας κατά την οποία τα μέρη κοινοποιούν αμοιβαία την ολοκλήρωση των αναγκαίων για τον σκοπό αυτόν νομικών διαδικασιών.

2.   Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, η Ένωση και το Αφγανιστάν συμφωνούν να εφαρμόσουν προσωρινά εν μέρει την παρούσα συμφωνία, όπως προσδιορίζει η Ένωση και όπως καθορίζεται στην παράγραφο 3, και σύμφωνα με τις αντίστοιχες εσωτερικές διαδικασίες και την εφαρμοστέα νομοθεσία τους.

3.   Η προσωρινή εφαρμογή ισχύει από την πρώτη ημέρα του δεύτερου μήνα που ακολουθεί την ημερομηνία παραλαβής των εξής:

α)	της κοινοποίησης από την Ένωση της ολοκλήρωσης των αναγκαίων για τον εν λόγω σκοπό διαδικασιών, με ένδειξη των μερών της συμφωνίας τα οποία θα εφαρμόζονται προσωρινά, και

β)	της κατάθεσης του εγγράφου κύρωσης εκ μέρους του Αφγανιστάν, σύμφωνα με τις διαδικασίες και την εφαρμοστέα νομοθεσία του.

4.   Η παρούσα συμφωνία ισχύει για αρχική περίοδο δέκα ετών. Παρατείνεται αυτομάτως για περαιτέρω διαδοχικές περιόδους πέντε ετών, εκτός εάν, έξι μήνες πριν από τη λήξη ισχύος της, ένα μέρος ενημερώσει εγγράφως για την πρόθεσή του να μην την παρατείνει.

5.   Τυχόν τροποποιήσεις της παρούσας συμφωνίας πραγματοποιούνται έπειτα από συμφωνία μεταξύ των μερών και τίθενται σε ισχύ μόνον αφού θα έχει κοινοποιηθεί εκατέρωθεν η ολοκλήρωση των αναγκαίων για τον σκοπό αυτόν νομικών διαδικασιών.

6.   Κάθε μέρος μπορεί να καταγγείλει την παρούσα συμφωνία απευθύνοντας στο άλλο μέρος γραπτή προειδοποίηση καταγγελίας. Η καταγγελία παράγει αποτελέσματα έξι μήνες μετά την παραλαβή της εν λόγω κοινοποίησης από το άλλο μέρος.

7.   Οι κοινοποιήσεις που πραγματοποιούνται σύμφωνα με το παρόν άρθρο απευθύνονται στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή στο Υπουργείο Εξωτερικών του Αφγανιστάν, κατά περίπτωση.

Άρθρο 60

Αυθεντικά κείμενα

Η παρούσα συμφωνία συντάσσεται εις διπλούν στην αγγλική, βουλγαρική, γαλλική, γερμανική, δανική, ελληνική, εσθονική, ισπανική, ιταλική, κροατική, λετονική, λιθουανική, μαλτέζικη, ολλανδική, ουγγρική, πολωνική, πορτογαλική, ρουμανική, σλοβακική, σλοβενική, σουηδική, τσεχική και φινλανδική γλώσσα, καθώς και στις γλώσσες πάστο και νταρί, και όλα τα κείμενα είναι εξίσου αυθεντικά.

---