Προβληματικές τράπεζες και επιχειρήσεις επενδύσεων: κανόνες και διαδικασίες

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 806/2014 περί θεσπίσεως ενιαίων κανόνων και διαδικασίας για την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και ορισμένων επιχειρήσεων επενδύσεων στο πλαίσιο ενός Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης και ενός Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 806/2014 καθορίζει τη δομή του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (ΕΣΕ). Καθορίζει τη δομή του Συμβουλίου Εξυγίανσης, το οποίο απαρτίζεται από τον πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, τέσσερα μόνιμα μέλη και τις αρχές όλων των συμμετεχουσών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Λειτουργεί με τους παρακάτω τρόπους.
  • Εκτελεστικές συνόδους όπου παρίστανται ο πρόεδρος, τέσσερα ακόμη ανεξάρτητα μέλη πλήρους απασχόλησης, δύο μόνιμοι παρατηρητές που διορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και, σε ειδικές περιπτώσεις, εκπρόσωποι των εθνικών αρχών εξυγίανσης των συμμετεχουσών χωρών ή άλλοι παρατηρητές.
  • Συνόδους ολομέλειας όπου συμμετέχει η πλήρης σύνθεση του συμβουλίου, όπως ανωτέρω, και εκπρόσωποι όλων των εθνικών αρχών εξυγίανσης των συμμετεχουσών χωρών.
• Ο κανονισμός θεσπίζει ενιαίους κανόνες και μια ενιαία διαδικασία για την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και ορισμένων επιχειρήσεων επενδύσεων μέσω ενός Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης και της χρήσης ενός Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης.
• Παρότι ο κανονισμός εφαρμόζεται στις χώρες της ζώνης του ευρώ, επιτρέπεται η συμμετοχή και άλλων κρατών μελών.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/877 ενσωματώνει στη νομοθεσία της ΕΕ διεθνή πρότυπα για την απορρόφηση των ζημιών και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τα οποία ορίζονται από το Συμβούλιο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕE) 2021/23 αποκλείει τους κεντρικούς αντισυμβαλλόμενους από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 806/2014 προκειμένου να αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη των απαιτήσεων.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης

• Όταν μια τράπεζα θεωρείται ότι βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης, το συμβούλιο μπορεί να καταρτίζει καθεστώς εξυγίανσης, το οποίο διαβιβάζεται στην Επιτροπή για επίσημη έγκριση. Εάν δεν διατυπωθούν αντιρρήσεις από την Επιτροπή, το καθεστώς πρέπει να εγκριθεί εντός 24 ωρών. Σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εγκρίνει τις τροποποιήσεις της για το καθεστώς.
• Ένα καθεστώς εξυγίανσης που χρησιμοποιεί λιγότερα από 5 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης λαμβάνεται στις συνεδριάσεις των εκτελεστικών συνόδων του συμβουλίου, οι οποίες περιλαμβάνουν μόνο την εθνική αρχή εξυγίανσης του κράτους μέλους όπου βρίσκεται η τράπεζα που διέρχεται κρίση.
• Όταν απαιτούνται περισσότερα από 5 δισεκατομμύρια ευρώ, οι αποφάσεις λαμβάνονται από τη σύνοδο ολομέλειας.

Το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης

• Το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης, που χρηματοδοτείται από τις τράπεζες από το 2016 κι έπειτα, διαθέτει συνολικά κεφάλαια που αντιστοιχούν στο 1% των ασφαλισμένων καταθέσεων στο σύνολο των συμμετεχουσών κρατών μελών (συνολικά περίπου 55 δις ευρώ) το 2024. Παράλληλα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 806/2014, υπεγράφη διακυβερνητική συμφωνία μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών μελών. Η εν λόγω συμφωνία προβλέπει τα εξής:
  • τη μεταφορά των εισφορών των τραπεζών σε εθνικά τμήματα του ταμείου και
  • τη βαθμιαία αμοιβαιοποίηση* των εισφορών αυτών στο ταμείο.

Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης

• Από κοινού, το ΕΣΕ και το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης αποτελούν τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης. Αυτό το σύστημα και ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός, που παρέχει εποπτικές εξουσίες στην ΕΚΤ, είναι τα θεμέλια της τραπεζικής ένωσης της ΕΕ, η οποία εφαρμόζεται στις χώρες της ζώνης του ευρώ. Μπορούν επίσης να συμμετέχουν και άλλα κράτη μέλη.

Καλυπτόμενες τράπεζες

• Το ΕΣΕ είναι υπεύθυνο για την εξυγίανση όλων των τραπεζών που εποπτεύονται από την ΕΚΤ. Όπως στην περίπτωση του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, το ΕΣΕ έχει άμεση ευθύνη για τις μεγαλύτερες τράπεζες που εποπτεύονται άμεσα από την ΕΚΤ και για άλλες διασυνοριακές τράπεζες.
• Οι άλλες τράπεζες παραμένουν υπό την άμεση ευθύνη των εθνικών αρχών εξυγίανσης. Ωστόσο, παραμένουν και υπό την έμμεση ευθύνη του ΕΣΕ, και το ΕΣΕ μπορεί να παρεμβαίνει εάν το καθεστώς εξυγίανσής τους απαιτεί τη χρήση του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης.

Υπολογισμός των επιμέρους εισφορών των ιδρυμάτων

Μια εκτελεστική πράξη, ο κανονισμός (ΕΕ) 2015/81 θεσπίζει κανόνες σχετικά με την υποχρέωση του ΕΣΕ να υπολογίζει τις εισφορές για τα επιμέρους ιδρύματα, καθώς και τη μεθοδολογία για τον υπολογισμό τους.

Ικανότητα απορρόφησης ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων επενδύσεων

Με την ενσωμάτωση των διεθνών προτύπων περί απορρόφησης των ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης στο δίκαιο της ΕΕ για διεθνείς τράπεζες με συστημική σπουδαιότητα και με την τροποποίηση των υφιστάμενων κανόνων για άλλες τράπεζες, ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/877 θεσπίζει τους κανόνες αντιμετώπισης των ζημιών από τις τράπεζες μέσω της διασφάλισης ότι έχουν επαρκές κεφάλαιο και άλλες υποχρεώσεις που ελαχιστοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερο τυχόν μέτρα διάσωσης που επιβαρύνουν τους φορολογούμενους.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

• Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 806/2014 εφαρμόζεται από τις 1 Ιανουαρίου 2016. Ωστόσο, ορισμένοι κανόνες, όπως όσοι σχετίζονται με την έναρξη των δραστηριοτήτων του συμβουλίου, εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2015.
• Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/877 εφαρμόζεται από την 28η Δεκεμβρίου 2020.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 806/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Ιουλίου 2014, περί θεσπίσεως ενιαίων κανόνων και διαδικασίας για την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και ορισμένων επιχειρήσεων επενδύσεων στο πλαίσιο ενός Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης και ενός Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης και τροποποιήσεως του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 (ΕΕ L 225 της 30.7.2014, σ. 1-90).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 806/2014 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2015/81 του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 2014, περί ενιαίων όρων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 806/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις εκ των προτέρων εισφορές στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (ΕΕ L 15 της 22.1.2015, σ. 1-7).

Οδηγία 2014/59/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων και για την τροποποίηση της οδηγίας 82/891/ΕΟΚ του Συμβουλίου και των οδηγιών 2001/24/ΕΚ, 2002/47/ΕΚ, 2004/25/ΕΚ, 2005/56/ΕΚ, 2007/36/ΕΚ, 2011/35/ΕΕ, 2012/30/ΕΕ και 2013/36/ΕΕ καθώς και των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (EE L 173 της 12.6.2014, σ. 190-348).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Οδηγία 2014/49/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, περί των συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 149-178).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1022/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών) όσον αφορά την ανάθεση ειδικών καθηκόντων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1024/2013 του Συμβουλίου (ΕΕ L 287 της 29.10.2013, σ. 5-14).

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1024/2013 του Συμβουλίου, της 15ης Οκτωβρίου 2013, για την ανάθεση ειδικών καθηκόντων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχετικά με τις πολιτικές που αφορούν την προληπτική εποπτεία των πιστωτικών ιδρυμάτων (ΕΕ L 287 της 29.10.2013, σ. 63-89).

Οδηγία 2013/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με την πρόσβαση στη δραστηριότητα πιστωτικών ιδρυμάτων και την προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων, για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/87/ΕΚ και για την κατάργηση των οδηγιών 2006/48/ΕΚ και 2006/49/ΕΚ (ΕΕ L 176 της 27.6.2013, σ. 338-436).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 (ΕΕ L 176 της 27.6.2013, σ. 1-337).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών (ΕΕ L 201 της 27.7.2012, σ. 1-59).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/78/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 331 της 15.12.2010, σ. 12-47).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Οδηγία 97/9/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Μαρτίου 1997, σχετικά με τα συστήματα αποζημίωσης των επενδυτών (ΕΕ L 84 της 26.3.1997, σ. 22-31).

τελευταία ενημέρωση 28.04.2023