Βελτιωμένες κανονιστικές ρυθμίσεις και διαφάνεια στις χρηματοπιστωτικές αγορές

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2014/65/ΕΕ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

• Η οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID II), αποσκοπεί να καταστήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) πιο ισχυρές και διαφανείς.
• Θεσπίζει ένα νέο νομικό πλαίσιο το οποίο ρυθμίζει καλύτερα τις επενδυτικές και εμπορικές δραστηριότητες στις χρηματοπιστωτικές αγορές και ενισχύει την προστασία των επενδυτών.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• 1.
  Διασφάλιση ότι τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε ρυθμιζόμενους τόπους

  Στόχος είναι να καλυφθούν κενά στη δομή των χρηματοπιστωτικών αγορών. Δημιουργείται μια νέα ρυθμιζόμενη πλατφόρμα συναλλαγών, ώστε να καλυφθούν οι περισσότερες δυνατές μη ρυθμιζόμενες συναλλαγές: ο μηχανισμός οργανωμένης διαπραγμάτευσης (ΜΟΔ)*, ο οποίος υπάρχει παράλληλα με άλλες πλατφόρμες συναλλαγών, όπως ρυθμιζόμενες αγορές.

• 2.
  Αυξημένη διαφάνεια

  Οι κανόνες ενισχύουν τις προϋποθέσεις διαφάνειας που εφαρμόζονται πριν και μετά τη διαπραγμάτευση των χρηματοπιστωτικών μέσων, όταν, για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες στην αγορά πρέπει να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τις τιμές των χρηματοπιστωτικών μέσων. Οι εν λόγω προϋποθέσεις προσαρμόζονται διαφορετικά, ανάλογα με το είδος του χρηματοπιστωτικού μέσου.

• 3.
  Περιορισμός της κερδοσκοπίας στα εμπορεύματα

  Η κερδοσκοπία επί των εμπορευμάτων —μια χρηματοπιστωτική πρακτική που μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών βασικών προϊόντων (για παράδειγμα των γεωργικών προϊόντων)— περιορίζεται από τη θέσπιση ενός εναρμονισμένου συστήματος της ΕΕ που θέτει όρια στις θέσεις σε παράγωγα επί εμπορευμάτων. Οι εθνικές αρχές μπορούν να περιορίσουν το μέγεθος των θέσεων που δύνανται να κατέχουν οι συμμετέχοντες στην αγορά σε παράγωγα επί εμπορευμάτων.

• 4.
  Προσαρμογή κανόνων στις νέες τεχνολογίες

  Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, πρέπει να εφαρμόζονται έλεγχοι στις συναλλαγές που διενεργούνται ηλεκτρονικά με πολύ υψηλές ταχύτητες, όπως οι συναλλαγές υψηλής συχνότητας*. Οι δυνητικοί κίνδυνοι από την αυξημένη χρήση της τεχνολογίας μετριάζονται από έναν συνδυασμό κανόνων που αποσκοπούν στη διασφάλιση ότι αυτές οι τεχνικές διαπραγμάτευσης δεν δημιουργούν μια μη εύρυθμη αγορά.

• 5.
  Ενίσχυση της προστασίας των επενδυτών

  Οι επιχειρήσεις επενδύσεων θα πρέπει να ενεργούν προς το βέλτιστο συμφέρον των πελατών τους κατά την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών. Οι εν λόγω επιχειρήσεις θα πρέπει να μεριμνούν για τη διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων των πελατών τους ή να φροντίζουν ώστε τα προϊόντα που κατασκευάζουν, προσφέρουν ή συστήνουν οι ίδιες να σχεδιάζονται έτσι ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες των τελικών χρηστών. Στους επενδυτές θα παρέχεται, επίσης, ενισχυμένη ενημέρωση για προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρονται ή συνιστούνται σε αυτούς. Εξάλλου, οι επιχειρήσεις πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αμοιβές προσωπικού και τα κίνητρα που λαμβάνουν, ή καταβάλλουν, οι επιχειρήσεις για να συστήσουν κάποιο συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό προϊόν δεν οργανώνονται έτσι ώστε να αντιβαίνουν στο συμφέρον του πελάτη.

• 6.
  Αρχικό κεφάλαιο

  Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2019/2034 για την προληπτική εποπτεία επιχειρήσεων επενδύσεων (βλ. σύνοψη)) εναρμονίζει το απαιτούμενο επίπεδο αρχικού κεφαλαίου των επιχειρήσεων επενδύσεων που λειτουργούν ΜΟΔ και πολυμερείς μηχανισμούς διαπραγμάτευσης* (ΠΔΜ).

• 7.
  Χορήγηση άδειας λειτουργίας και εποπτεία

  Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) είναι αρμόδια για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας και την εποπτεία επιχειρήσεων οι οποίες πρόκειται να παρέχουν υπηρεσίες αναφοράς δεδομένων, κατόπιν των τροποποιήσεων που εισήγαγε η οδηγία (ΕΕ) 2019/2177.

• 8.
  Πάροχοι υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης

  Τα νομικά πρόσωπα που έχουν εγκριθεί ως πάροχοι υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2020/1503 εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2014/65/ΕΕ.

• 9.
  Αγορές ανάπτυξης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων

  Ο τροποποιητικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/2115 εισάγει νέους κανόνες για την ενεργό προώθηση της χρήσης των αγορών ανάπτυξης μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) ενός νέου είδους χώρου διαπραγμάτευσης, ο οποίος δημιουργήθηκε δυνάμει της οδηγίας 2014/65/ΕΕ και μιας υποκατηγορίας ΠΜΔ. Σκοπός είναι η βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε κεφάλαια, και να τους δοθεί η δυνατότητα να αναπτυχθούν καθώς και να διευκολυνθεί η ανάπτυξη εξειδικευμένων αγορών με στόχο την κάλυψη των αναγκών των μικρομεσαίων εκδοτών οι οποίοι έχουν δυνατότητες ανάπτυξης.

• 10.
  Πανδημία COVID-19

  Προκειμένου να δοθεί ώθηση στην ανάκαμψη από την πανδημία, η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2021/338 απλοποίησε ορισμένους κανόνες MiFID που έμοιαζαν όχι τόσο χρήσιμοι ή υπερβολικά επιβαρυντικοί. Η περιοδική υποβολή εκθέσεων από τόπους διαπραγμάτευσης και εκτέλεσης, καθώς και από τους συστηματικούς εσωτερικοποιητές* αναστέλλεται έως τον Φεβρουάριο του 2023. Η τροποποιητική πράξη προέβλεψε επίσης αλλαγές στο καθεστώς περιορισμού θέσεων όσον αφορά παράγωγα επί εμπορευμάτων για να στηριχθεί η ανάδυση και ανάπτυξη αγορών παραγώγων επί εμπορευμάτων σε ευρώ.

• 11.
  Ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα

  Η τροποποιητική οδηγία (ΕΕ) 2022/2556 ευθυγραμμίζει τις διατάξεις της οδηγίας και αρκετών άλλων σχετικών οδηγιών με τις απαιτήσεις αντιμετώπισης των κινδύνων ΤΠΕ στις χρηματοοικονομικές οντότητες, απαιτήσεις οι οποίες ορίζονται στον κανονισμό για την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα (DORA), δηλ. στον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2554 (βλ. σύνοψη).

Κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε σειρά κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικών πράξεων, συμπεριλαμβανομένων των ακολούθων.

• Κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2017/593, όπως τροποποιήθηκε από την κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2021/1269, η οποία αφορά πτυχές της προστασίας των επενδυτών:
  • τη διατήρηση των κεφαλαίων και των χρηματοπιστωτικών μέσων που ανήκουν στους πελάτες·
  • την παρακολούθηση προϊόντων*·
  • τη νομισματική και μη οικονομική αποζημίωση· και
  • την ενσωμάτωση παραγόντων βιωσιμότητας στις υποχρεώσεις παρακολούθησης προϊόντων.
• Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/565 σχετικά με ορισμένες οργανωτικές απαιτήσεις και ορισμένους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων επενδύσεων, όπως τροποποιήθηκε από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2021/1253 όσον αφορά την ενσωμάτωση παραγόντων, κινδύνων και προτιμήσεων βιωσιμότητας και τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2021/1254 όσον αφορά τις οργανωτικές απαιτήσεις και τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων επενδύσεων.
• Εκτελεστικός κανονισμός (EE) 2016/824 σχετικά με τα τεχνικά πρότυπα για την περιγραφή της λειτουργίας των ΠΜΔ και των ΜΟΔ και τις κοινοποιήσεις προς την ΕΑΚΑΑ.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ;

Η οδηγία έπρεπε να έχει μεταφερθεί στην εθνική νομοθεσία έως τις 3 Ιουλίου 2017 και οι κανόνες ίσχυσαν από τις 3 Ιανουαρίου 2018 [αναβλήθηκαν κατά 1 χρόνο από την οδηγία (ΕΕ) 2016/1034].

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Υπηρεσίες επενδύσεων και ρυθμιζόμενες αγορές — οδηγία για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID) (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Εκτελεστικές και κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις — MiFID II (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και την τροποποίηση της οδηγίας 2002/92/ΕΚ και της οδηγίας 2011/61/ΕΕ (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 173 της 12.6.2014, σ. 349-496).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2014/65/ΕΕ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία (ΕΕ) 2022/2556 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2022 για την τροποποίηση των οδηγιών 2009/65/ΕΚ, 2009/138/ΕΚ, 2011/61/ΕΕ, 2013/36/ΕΕ, 2014/59/ΕΕ, 2014/65/ΕΕ, (ΕΕ) 2015/2366 και (ΕΕ) 2016/2341 όσον αφορά την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα για τον χρηματοοικονομικό τομέα (ΕΕ L 333 της 27.12.2022, σ. 153-163).

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2554 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα και την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1060/2009, (ΕΕ) αριθ. 648/2012, (ΕΕ) αριθ. 600/2014, (ΕΕ) αριθ. 909/2014 και (ΕΕ) 2016/1011 (ΕΕ L 333 της 27.12.2022, σ. 1-79).

Κανονισμός (ΕΕ) 2020/1503 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2020, σχετικά με τους Ευρωπαίους παρόχους υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης για επιχειρήσεις και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1129 και της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1937 (ΕΕ L 347 της 20.10.2020, σ. 1-49).

Κατ’ εξουσιοδότηση οδηγία (ΕΕ) 2017/593 της Επιτροπής, της 7ης Απριλίου 2016, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη διατήρηση των χρηματοπιστωτικών μέσων και κεφαλαίων που ανήκουν στους πελάτες, τις υποχρεώσεις παρακολούθησης των προϊόντων και τους κανόνες που ισχύουν για την παροχή ή λήψη αμοιβών, προμηθειών ή άλλων χρηματικών ή μη χρηματικών οφελών (ΕΕ L 87 της 31.3.2017, σ. 500-517).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/565 της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2016, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις οργανωτικές απαιτήσεις και τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων επενδύσεων, καθώς και τους ορισμούς που ισχύουν για τους σκοπούς της εν λόγω οδηγίας (ΕΕ L 87 της 31.3.2017, σ. 1-83).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Εκτελεστικός κανονισμός (EE) 2016/824 της Επιτροπής, της 25ης Μαΐου 2016, για τον καθορισμό εκτελεστικών τεχνικών προτύπων όσον αφορά το περιεχόμενο και τη μορφή της περιγραφής της λειτουργίας των πολυμερών μηχανισμών διαπραγμάτευσης και των μηχανισμών οργανωμένης διαπραγμάτευσης και τις κοινοποιήσεις προς την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών σύμφωνα με την οδηγία 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (EE L 137, 26.5.2016, σ. 10-16).

Κανονισμός (EΕ) αριθ. 1095/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Νοεμβρίου 2010, για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών), την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 716/2009/ΕΚ και την κατάργηση της απόφασης 2009/77/ΕΚ της Επιτροπής (ΕΕ L 331 της 15.12.2010, σ. 84-119).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 20.06.2023