52011PC0510

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Εισαγωγή – Γιατί χρειάζεται μεταρρύθμιση

1.1. Το σύστημα χρηματοδότησης της ΕΕ είναι παρωχημένο

Το σύστημα χρηματοδότησης της ΕΕ έχει εξελιχθεί σε μεγάλο βαθμό από το 1957. Στην αρχή, στηριζόταν κατά κύριο λόγο σε συνεισφορές των κρατών μελών. Από το 1970, θεσπίστηκε ένα σύστημα ιδίων πόρων το οποίο εξασφαλίζει την αυτονομία των οικονομικών της ΕΕ. Το σύστημα αυτό βασίστηκε αρχικά στους παραδοσιακούς ίδιους πόρους που συνδέονται με πολιτικές της ΕΕ, αλλά η σταδιακή ανάπτυξη των ιδίων πόρων που βασίζονται στον ΦΠΑ και το ΑΕΕ σηματοδότησε στροφή προς τη χρηματοδότηση που στηρίζεται κυρίως σε στατιστικά συγκεντρωτικά στοιχεία, τα οποία δεν έχουν άμεση σχέση με τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ.

Παράλληλα με την εξέλιξη της σύνθεσης των ιδίων πόρων, θεσπίστηκαν ορισμένοι διορθωτικοί μηχανισμοί με βάση τις αρχές που διατυπώθηκαν στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής του Φονταινεμπλώ, τον Ιούνιο του 1984. Συγκεκριμένα για « οποιοδήποτε κράτος μέλος επιβαρύνεται υπερβολικά από δημοσιονομική άποψη συγκριτικά με τη σχετική του ευημερία, μπορεί, σε εύθετο χρόνο, να τύχει διόρθωσης» . Οι μηχανισμοί αυτοί προκύπτουν από τη συγκέντρωση διαφόρων μέτρων που απορρέουν από διαδοχικές διαπραγματεύσεις οι οποίες οδήγησαν στην προσθήκη νέων μέτρων στις ήδη υφιστάμενες διορθώσεις.

Η έκθεση σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος ιδίων πόρων[1] αποδεικνύει ότι το ισχύον σύστημα χρηματοδότησης δεν λειτουργεί ικανοποιητικά σε σχέση με τα περισσότερα κριτήρια αξιολόγησης. Το σύστημα χρηματοδότησης είναι αδιαφανές και τόσο περίπλοκο που μόνο ελάχιστοι ειδικοί κατανοούν πλήρως τον τρόπο λειτουργίας του. Αυτό περιορίζει τη δημοκρατική εποπτεία του συστήματος. Επίσης, πολλά κράτη μέλη θεωρούν ότι το σύστημα είναι άδικο. Οι μεγάλοι χρηματοδότες του προϋπολογισμού θεωρούν ότι οι καθαρές συνεισφορές τους είναι υπερβολικά υψηλές, ενώ ορισμένα κράτη μέλη που επωφελούνται από πολιτικές ανακατανομής, όπως της πολιτικής συνοχής, αντιμετωπίζουν αυξημένες συνεισφορές στον προϋπολογισμό της ΕΕ για τη χρηματοδότηση διορθωτικών μηχανισμών.

Το πιο σημαντικό είναι ίσως το γεγονός ότι, ο τρόπος με τον οποίο χρηματοδοτείται ο προϋπολογισμός της ΕΕ – με τις συνεισφορές των κρατών μελών προς την ΕΕ να αντιμετωπίζονται από πολλούς πολιτικούς σε εθνικό επίπεδο μόνο ως δαπάνες – δημιουργεί αναπόφευκτα εντάσεις οι οποίες δηλητηριάζουν κάθε συζήτηση σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η σταδιακή ανάπτυξη διορθωτικών μηχανισμών είναι μόνο ένα από τα συμπτώματα αυτού του προβλήματος. Ένα άλλο σύμπτωμα είναι η πίεση που ασκείται προκειμένου να προκαθοριστούν οι εθνικές χορηγήσεις. Η αυξανόμενη εστίαση στη στενή λογιστική προσέγγιση, κύριος στόχος της οποίας είναι η μεγιστοποίηση των εσόδων, δεν έχει τροφοδοτήσει μόνο τον δημόσιο διάλογο σχετικά με την αξία των δαπανών της ΕΕ, αλλά έχει κάνει και πολλούς πολίτες να αναρωτιούνται για τα οφέλη από την ίδια τη συμμετοχή στην ΕΕ.

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζονται για την επίτευξη συμφωνιών σχετικά με θέματα προϋπολογισμού στην ΕΕ τον 21ον αιώνα οφείλονται εν μέρει στην ανεπαρκή οργάνωση των δημόσιων οικονομικών της ΕΕ. Για πολλά έτη, η χρηματοδότηση της ΕΕ θεωρείτο κατά κύριο λόγο ως μηχανισμός λογιστικής με δύο βασικούς στόχους: εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης των δαπανών της ΕΕ και ενσωμάτωση του αυξανόμενου αριθμού των διορθωτικών μηχανισμών. Όπως εξηγήθηκε ανωτέρω, η προσέγγιση αυτή έχει φθάσει τα όριά της. Τώρα ήρθε η ώρα να υιοθετηθεί μια διαφορετική προσέγγιση σχετικά με τη χρηματοδότηση της ΕΕ.

1.2. Ένα νέο πρότυπο για τη χρηματοδότηση της ΕΕ

Ο σημαντικές προκλήσεις στον τομέα των δημόσιων οικονομικών και οι προτεραιότητες που αναδύονται επηρεάζουν τις βαθειά θεμελιωμένες έννοιες σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αναδύεται ένα νέο πρότυπο για τη χρηματοδότηση της ΕΕ, το οποίο βασίζεται σε δύο στοιχεία.

Πρώτον, το σύστημα χρηματοδότησης της ΕΕ θα μπορούσε να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στις προσπάθειες για την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών σε ολόκληρη την Ένωση. Μέχρι το 2010, μετά την παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, το συνολικό ετήσιο έλλειμμα των κρατών μελών της ΕΕ-27 εκτιμάται ότι ανήλθε σε 826,9 δισεκατ. ευρώ[2]. Τα δημόσια ελλείμματα σε αρκετά από τα μεγάλα κράτη μέλη ήταν στην πραγματικότητα μεγαλύτερα από το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού της ΕΕ. Τους τελευταίους μήνες έγινε φανερό ότι ορισμένα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα προβλήματα. Οι προσπάθειες για την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών θα επιδεινωθούν λόγω του κόστους της γήρανσης του πληθυσμού[3] και άλλων προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή. Στο πλαίσιο αυτό, πέντε αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων υπογράμμισαν ότι «η θέσπιση του επόμενου δημοσιονομικού πλαισίου θα γίνει σε μια περίοδο που τα κράτη μέλη καταβάλουν ιδιαίτερα εντατικές προσπάθειες για την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών»[4].

Η περαιτέρω ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στο επίπεδο της ΕΕ θα επηρεάσει όλες τις πλευρές του προϋπολογισμού της ΕΕ – όχι μόνο τις δαπάνες, αλλά και τα έσοδα της ΕΕ. Η ανάπτυξη του συστήματος ιδίων πόρων θα συμβάλει στις ευρύτερες προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης που καταβάλλουν τα κράτη μέλη. Η σταδιακή καθιέρωση νέου πόρου δίνει το πράσινο φως για τη μείωση, τη σταδιακή κατάργηση ή την εγκατάλειψη άλλων πόρων. Κατά συνέπεια, θα μειωθούν οι συνεισφορές των κρατών μελών στον προϋπολογισμό της ΕΕ και τα κράτη μέλη θα έχουν μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας για τη διαχείριση των περιορισμένων εθνικών πόρων. Όπως αναφέρθηκε στην επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ, η θέσπιση νέων ιδίων πόρων «δεν είναι ένα επιχείρημα που αφορά το μέγεθος του προϋπολογισμού, αλλά τον κατάλληλο συνδυασμό των πόρων»[5].

Δεύτερον, εκτός από τους παραδοσιακούς ίδιους πόρους (κυρίως τους δασμούς που απορρέουν από την τελωνειακή ένωση), επί του παρόντος, οι πόροι της ΕΕ δεν φαίνεται ούτε ότι συνδέονται – ούτε ότι στηρίζουν – τους στόχους πολιτικής της ΕΕ. Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε στην επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ, η θέσπιση νέων ιδίων πόρων θα μπορούσε να «εκφράσει τη σταδιακή μετατόπιση της δομής του προϋπολογισμού σε πολιτικές που προσεγγίζουν περισσότερο τους πολίτες και φιλοδοξούν να παράσχουν ευρωπαϊκά δημόσια αγαθά και υψηλότερη προστιθέμενη αξία. Θα μπορούσε να υποστηρίξει – και να είναι στενά συνδεδεμένη με – την επίτευξη σημαντικών ενωσιακών ή διεθνών στόχων πολιτικής όσον αφορά, για παράδειγμα, την ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή ή τις χρηματοπιστωτικές αγορές».

Νέες ροές εσόδων μπορούν να αναπτυχθούν χάρη σε υπερεθνική προσέγγιση και την κρίσιμη μάζα που μπορεί να επιτευχθεί στο επίπεδο της ΕΕ. Όταν η κινητικότητα ορισμένων φορολογικών βάσεων είναι υπερβολικά υψηλή για να επιτρέψει την αποτελεσματική δράση από το κάθε κράτος μέλος χωριστά, ή όταν περιορισμένες δράσεις από ορισμένα κράτη μέλη, αλλά όχι από όλα, κατακερματίζουν την εσωτερική αγορά, η δράση της ΕΕ μπορεί να προσφέρει πρόσθετη αξία. Η φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι ιδιαίτερα σημαντική όσον αφορά το θέμα αυτό. Η Επιτροπή, στην ανακοίνωση που εξέδωσε τον Οκτώβριο του 2010 σχετικά με τη φορολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, υπέδειξε ότι οι νέοι φόροι στον χρηματοπιστωτικό τομέα «θα μπορούσαν να βοηθήσουν στο να δημιουργηθούν οι συνθήκες για πιο βιώσιμη ανάπτυξη, όπως προβλέπει η στρατηγική Ευρώπη 2020»[6]. Η Επιτροπή εξήγγειλε νομοθετική πρόταση για την επιβολή φόρου της ΕΕ επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, το φθινόπωρο. Επίσης, η περαιτέρω ανάπτυξη του συστήματος ΦΠΑ στο πλαίσιο ενός νέου ιδίου πόρου θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει την εσωτερική αγορά και να οδηγήσει στη βελτίωση της οικονομικής αποτελεσματικότητας.

Η αναμόρφωση των θεμελίων του συστήματος χρηματοδότησης της ΕΕ θα δημιουργήσει νέο διάλογο σχετικά με τα αποτελέσματα συγκεκριμένων πόρων και θα σηματοδοτήσει την απομάκρυνση από τη λογιστική προσέγγιση που περιορίζεται στους υπολογισμούς καθαρών υπολοίπων.

Ταυτόχρονα, πρέπει να διαφυλαχθούν σημαντικά στοιχεία του ισχύοντος συστήματος χρηματοδότησης, όπως οι παραδοσιακοί ίδιοι πόροι και ο εναπομένων ίδιος πόρος βάσει του ΑΕΕ που καθιστά δυνατή τη δημοσιονομική σταθερότητα και την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού. Όμως, η ισοσκέλιση του προϋπολογισμού μπορεί να επιτευχθεί με μικρότερο, εναπομένοντα ίδιο πόρο βάσει του ΑΕΕ και με ουσιαστικά διαφορετικό συνδυασμό πόρων.

1.3. Η συνθήκη της Λισαβόνας δημιουργεί νέο νομικό πλαίσιο

Η συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) εισάγει σημαντικές μεταβολές, όχι μόνο για τη διαδικασία του προϋπολογισμού της ΕΕ, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτείται ο προϋπολογισμός της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό αξίζουν ιδιαίτερη προσοχή δύο διατάξεις της συνθήκης:

1. Το άρθρο 311 τρίτο εδάφιο της ΣΛΕΕ προβλέπει τώρα ότι το Συμβούλιο «μπορεί να καθιερώνει νέες κατηγορίες ιδίων πόρων ή να καταργεί υπάρχουσα κατηγορία» στο πλαίσιο απόφασης ιδίων πόρων. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για τη μείωση του αριθμού των υφιστάμενων ιδίων πόρων και για τη δημιουργία νέων.

2. Το άρθρο 311 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ προβλέπει επίσης ότι το «Συμβούλιο, αποφασίζοντας μέσω κανονισμών σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία καθορίζει τα μέτρα εφαρμογής του συστήματος ιδίων πόρων της Ένωσης, εφόσον αυτό προβλέπεται στην απόφαση [για τους ίδιους πόρους]». Η διάταξη αυτή εισάγει τη δυνατότητα ορισμού ειδικών μέτρων εφαρμογής σχετικά με το σύστημα ιδίων πόρων σε εκτελεστικό κανονισμό εντός των ορίων της απόφασης για τους ιδίους πόρους.

Οι προτάσεις της Επιτροπής χρησιμοποιούν πλήρως τις νέες αυτές δυνατότητες με την πρόταση κατάργησης του βασιζόμενου στον ΦΠΑ ιδίου πόρου και τη δημιουργία νέων ιδίων πόρων, καθώς και με την πρόταση νέας οργάνωσης σχετικά με τα μέτρα εφαρμογής για το σύστημα ιδίων πόρων.

Η ευκαιρία που προσφέρει το νέο αυτό πλαίσιο αξιοποιήθηκε προκειμένου να καταστεί το σύστημα αρκετά ευέλικτο εντός του πλαισίου και των ορίων που προβλέπονται από την οδηγία για τους ίδιους πόρους με την ενσωμάτωση, σε εκτελεστικό κανονισμό και όχι στην ίδια την απόφαση, όλων των πρακτικών ρυθμίσεων για τους ίδιους πόρους της Ένωσης οι οποίοι θα πρέπει να διέπονται από πιο απλουστευμένη διαδικασία. Οι προτάσεις αυτές αντανακλούν τις προθέσεις που διατύπωσε ο νομοθέτης στο πλαίσιο της συνέλευσης για το μέλλον της Ευρώπης και που εγκρίθηκαν στο πλαίσιο της επακόλουθης διακυβερνητικής διάσκεψης.

2. Τρεις προτάσεις – μία απόφαση

Η πρόταση απόφασης για τους ίδιους πόρους περιλαμβάνει τα εξής τρία βασικά στοιχεία: την απλούστευση των συνεισφορών των κρατών μελών, τη θέσπιση νέων ιδίων πόρων και τη μεταρρύθμιση των διορθωτικών μηχανισμών. Η έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος ιδίων πόρων υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο κάθε μία από τις προτάσεις αυτές έχει σχέση με τις υπόλοιπες και τις συμπληρώνει. Όλες μαζί, οι προτάσεις αυτές συνιστούν μια ισόρροπη δέσμη η οποία πρέπει να θεωρηθεί ως σύνολο στο πλαίσιο μιας και μόνης απόφασης.

2.1. Απλούστευση των συνεισφορών των κρατών μελών

Η Επιτροπή προτείνει να καταργηθεί ο βασιζόμενος στον ΦΠΑ ίδιος πόρος παράλληλα με τη θέσπιση νέων ίδιων πόρων. Η επιλογή αυτή συνάδει με τις απόψεις που εκφράστηκαν από τα περισσότερα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ κατά τις διαβουλεύσεις που συνδέονται με την επανεξέταση του προϋπολογισμού.

Ο υφιστάμενος ίδιος πόρος που βασίζεται στον ΦΠΑ είναι πολύπλοκος, απαιτεί πολλή διοικητική εργασία για να φθάσει σε ομοιόμορφη βάση, και προσφέρει λίγη ή ελάχιστη προστιθέμενη αξία σε σύγκριση με τον ίδιο πόρο που βασίζεται στο ΑΕΕ. Η κατάργησή του θα απλουστεύσει σημαντικά τις εθνικές συνεισφορές και θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο τόσο της Επιτροπής όσο και των κρατών μελών.

Με βάση τη διοικητική πολυπλοκότητα που συνδέεται με τον ίδιο πόρο που βασίζεται στον ΦΠΑ και τους υφιστάμενους χαμηλούς συντελεστές καταβολής, η σταδιακή κατάργησή του θα είναι λιγότερο αποτελεσματική από την πλήρη κατάργησή του σε δεδομένη ημερομηνία. Ως εκ τούτου προτείνεται η κατάργηση αυτού του πόρου στις 31 Δεκεμβρίου 2013. Εάν η απόφαση τεθεί σε ισχύ σε μεταγενέστερη ημερομηνία, η διάταξη αυτή θα τεθεί σε ισχύ αναδρομικά, σύμφωνα με την κοινή πρακτική σε προηγούμενες αναθεωρήσεις αποφάσεων για τους ίδιους πόρους. Με την 31η Δεκεμβρίου ως καταληκτική ημερομηνία, θα αποφευχθεί ο υπολογισμός του πόρου για τμήμα ενός δεδομένου έτους.

Μετά την κατάργηση του ιδίου πόρου που βασίζεται στον ΦΠΑ, θα απαιτηθούν περαιτέρω δραστηριότητες: διαχείριση των ετήσιων καταστάσεων ΦΠΑ για το έτος που προηγείται της κατάργησης του πόρου, ρύθμιση των ετήσιων υπολοίπων ΦΠΑ, διενέργεια ελέγχων για την εξασφάλιση της ακρίβειας των υπολογισμών, ολοκλήρωση του κύκλου εποπτείας, διαχείριση εκκρεμών επιφυλάξεων, παραβάσεων, διορθώσεων και συμφωνιών λογαριασμών. Η οριστική κατάργηση όλων δραστηριοτήτων που βασίζονται στον φόρο ΦΠΑ θα διαρκέσει αρκετά χρόνια.

2.2. Εισαγωγή νέων ίδιων πόρων

Κατά την επανεξέταση του προϋπολογισμού της ΕΕ, η Επιτροπή επισήμανε έξι δυνητικούς υποψήφιους ίδιους πόρους, οι οποίοι έγιναν αντικείμενο διεξοδικής ανάλυσης, ιδιαίτερα όσον αφορά τα κριτήρια αξιολόγησης που ορίζονται στην επανεξέταση του προϋπολογισμού.

Στην ανάλυση αυτή υπογραμμίζονται τα ακόλουθα στοιχεία:

3. Η φορολογία των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) μπορεί να αποτελέσει νέα ροή εσόδων, που θα μπορούσε να μειώσει τις υφιστάμενες συνεισφορές των κρατών μελών, να δώσει στις εθνικές κυβερνήσεις συμπληρωματικό περιθώριο ελιγμών και να συμβάλει στις γενικές προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης. Μολονότι υπάρχει ήδη κάποιας μορφής φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών σε περιορισμένο αριθμό κρατών μελών, η ανάλυση κατέστησε επίσης σαφές ότι η ανάληψη δράσης στο επίπεδο της ΕΕ θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική και πιο αποδοτική από τη μη συντονισμένη δράση των κρατών μελών, δεδομένου του επιπέδου της διασυνοριακής δραστηριότητας και της υψηλής κινητικότητας των φορολογικών βάσεων. Επίσης, θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση του υφιστάμενου κατακερματισμού της εσωτερικής αγοράς. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για την επιβολή φόρου της ΕΕ επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, το φθινόπωρο του 2011. Ένας φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών που θα μπορεί να εισπράττεται στο επίπεδο της ΕΕ μπορεί να μειώσει τα προβλήματα juste retour (δίκαιης ανταπόδοσης) που παρατηρούνται στο ισχύον σύστημα. Η πρωτοβουλία της ΕΕ θα αποτελέσει ένα πρώτο βήμα για την εφαρμογή της ΦΧΣ σε παγκόσμιο επίπεδο.

4. Η ανάπτυξη ενός νέου πόρου ΦΠΑ θα δώσει νέα ώθηση στην ανάπτυξη στης εσωτερικής αγοράς με την ενίσχυση της εναρμόνισης των εθνικών συστημάτων ΦΠΑ. Ο νέος πόρος ΦΠΑ θα είναι μία πτυχή ενός σημαντικά αναθεωρημένου συστήματος ΦΠΑ στην ΕΕ μετά την Πράσινη Βίβλο για το μέλλον του ΦΠΑ. Η νέα πρωτοβουλία θα συμπεριλάβει την κατάργηση ορισμένων απαλλαγών ή εξαιρέσεων οι οποίες βλάπτουν την καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και μέτρων για τη μείωση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ.

5. Η ανάλυση κατέδειξε ότι αυτοί οι ίδιοι πόροι θα μπορούσαν να θεσπιστούν στο επίπεδο της ΕΕ κατά τη διάρκεια της περιόδου 2014-2020 μετά από κατάλληλη περίοδο τεχνικής προετοιμασίας. Ο συνδυασμός αυτών των ιδίων πόρων θα μπορέσει να προσφέρει πρόσθετα πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τη θέσπιση ενός μόνο νέου πόρου. Μπορεί να εξασφαλίσει δίκαιη κατανομή του αντικτύπου στα διάφορα κράτη μέλη και την απαιτούμενη κρίσιμη μάζα για την ουσιαστική μείωση των υφιστάμενων συνεισφορών των κρατών μελών στον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Η Επιτροπή, με βάση την ανάλυσή της, προτείνει να θεσπιστεί ίδιος πόρος με τη μορφή φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών το αργότερο από την 1η Ιανουαρίου 2018 και νέος πόρος ΦΠΑ το αργότερο από την 1η Ιανουαρίου 2018. Το χρονοδιάγραμμα θέσπισης αυτών των νέων ιδίων πόρων αντανακλά τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση του νομικού πλαισίου, καθώς και για τη θέσπιση και την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας. Η Επιτροπή θα υποβάλει σχετικούς λεπτομερείς κανονισμούς ή τροπολογίες στις ήδη υφιστάμενες πράξεις, καθώς και τους σχετικούς εκτελεστικούς κανονισμούς σύμφωνα με το άρθρο 322 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ μέχρι το τέλος του 2011.

Ο αντίκτυπος που εκτιμάται ότι θα προκύψει για τη δομή των ιδίων πόρων συνοψίζεται στον πίνακα που ακολουθεί. Ο πίνακας αυτός δείχνει τη μετάβαση από τις υφιστάμενες εθνικές συνεισφορές προς τους νέους ίδιους πόρους. Ο νέος ίδιος πόρος θα χρηματοδοτεί περίπου το 40% των δαπανών της ΕΕ. Οι παραδοσιακοί ίδιοι πόροι θα αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% του συνόλου. Ο ίδιος πόρος βάσει του ΑΕΕ θα παραμείνει η μοναδική πιο σημαντική πηγή χρηματοδότησης που θα ισοδυναμεί με το 40% του προϋπολογισμού.

Εκτιμώμενη εξέλιξη της δομής της χρηματοδότησης της ΕΕ (2012-2020)

Σχέδιο προϋπολογισμού 2012 | 2020 |

δισεκατ. ευρώ | % ιδίων πόρων | δισεκατ. ευρώ | % ιδίων πόρων |

Παραδοσιακοί ίδιοι πόροι | 19,3 | 14,7 | 30,7 | 18,9 |

Υφιστάμενες εθνικές συνεισφορές εκ των οποίων | 111,8 | 85,3 | 65,6 | 40,3 |

Ίδιος πόρος βάσει του ΦΠΑ | 14,5 | 11,1 | - | - |

Ίδιος πόρος βάσει του ΑΕΕ | 97,3 | 74,2 | 65,6 | 40,3 |

Νέοι ίδιοι πόροι εκ των οποίων | - | - | 66,3 | 40,8 |

Νέος πόρος ΦΠΑ | - | - | 29,4 | 18,1 |

Φόρος της ΕΕ επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών | - | - | 37,0 | 22,7 |

Σύνολο ιδίων πόρων | 131,1 | 100,0 | 162,7 | 100,0 |

2.3. Μεταρρύθμιση των διορθωτικών μηχανισμών

Το 1984, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φονταινεμπλώ θέσπισε σημαντικές κατευθυντήριες αρχές για να εξασφαλιστεί η δικαιοσύνη στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ιδιαίτερα, τόνισε ότι η πολιτική δαπανών, σε τελική ανάλυση, είναι το ουσιαστικό μέσο επίλυσης του θέματος των δημοσιονομικών ανισορροπιών. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι «οποιοδήποτε κράτος μέλος επιβαρύνεται υπερβολικά από δημοσιονομική άποψη συγκριτικά με τη σχετική του ευημερία, μπορεί, σε εύθετο χρόνο, να τύχει διόρθωσης».

Οι αρχές αυτές επιβεβαιώθηκαν και εφαρμόστηκαν με συνέπεια σε διαδοχικές αποφάσεις για τους ίδιους πόρους. Επί του παρόντος, έχουν χορηγηθεί προσωρινοί διορθωτικοί μηχανισμοί σε τέσσερα κράτη μέλη, αλλά θα καταργηθούν το 2013. Η διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου (ΗΒ) και οι εκπτώσεις σχετικά με τη χρηματοδότησή της που αφορούν τέσσερα κράτη μέλη (Γερμανία, Κάτω Χώρες, Αυστρία και Σουηδία), καθώς και οι κρυφές διορθώσεις οι οποίες συνίστανται στην παρακράτηση, ως εξόδων είσπραξης, του 25% των ποσών που εισπράττονται από τα κράτη μέλη για παραδοσιακούς ίδιους πόρους, θα συνεχίσουν να ισχύουν μέχρις ότου τεθεί σε ισχύ η νέα απόφαση για τους ίδιους πόρους. Στο πλαίσιο της παρούσας ριζικής αναθεώρησης της χρηματοδότησης της ΕΕ, είναι αναγκαίο να επανεξεταστούν αυτοί οι διορθωτικοί μηχανισμοί.

Από την ανάλυση του παρόντος συστήματος προκύπτουν δύο σημαντικά διδάγματα:

Πρώτον, με την πάροδο του χρόνου, η αντικειμενική κατάσταση ορισμένων κρατών μελών εξελίχθηκε σε μεγάλο βαθμό. Το γεγονός αυτό πρέπει να αντανακλάται στο σύστημα διορθώσεων με κατάλληλο τρόπο.

Με βάση τις αρχές του Φονταινεμπλώ, η διόρθωση υπέρ του ΗΒ ήταν απόλυτα δικαιολογημένη όταν θεσπίστηκε, το 1984. Την εποχή εκείνη, ένα από τα φτωχότερα κράτη μέλη, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους καθαρούς συνεισφέροντες στον προϋπολογισμό της ΕΕ ο οποίος συνίστατο κυρίως σε γεωργικές δαπάνες. Το ΗΒ συνεισέφερε σχετικά μεγάλο ποσό στο σύστημα χρηματοδότησης της ΕΕ το οποίο στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον ίδιο πόρο βάσει του ΦΠΑ, η βάση του οποίου ήταν ιδιαίτερα μεγάλη στο ΗΒ.

Οι αντικειμενικές συνθήκες για τους ισχύοντες διορθωτικούς μηχανισμούς έχουν εξελιχθεί σημαντικά από το 1984. Το μερίδιο της ΚΓΠ στον προϋπολογισμό της ΕΕ και η χρηματοδότηση βάσει του πόρου ΦΠΑ μειώθηκε σε σημαντικό βαθμό. Επιπλέον, το ΗΒ είναι τώρα ένα από τα πιο εύπορα κράτη μέλη της ΕΕ. Με βάση τα στοιχεία αυτά και την εκτίμηση της επιβάρυνσης του ΗΒ για τον προϋπολογισμό, καθώς και της σχετικής του ευημερίας σε σχέση με άλλα κράτη μέλη, η διόρθωση υπέρ του ΗΒ θα πρέπει να επανεξεταστεί.

Εξέλιξη βασικών παραμέτρων (1984-2011)

1984 | 2005 | 2011 |

Μερίδιο της ΚΓΠ στον προϋπολογισμό (% του συνόλου) | 69% | 50% | 44% |

Συνεισφορά βάσει του ΦΠΑ (% του συνόλου) | 57% | 16% | 11% |

Ευημερία του ΗΒ (κατά κεφαλήν ΑΕΕ σε ΜΑΔ) | 93% της ΕΕ-10 | 117% της ΕΕ-25 | 111% της ΕΕ-27 |

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΓΔ Προϋπολογισμού

Με βάση το δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 που προτάθηκε από την Επιτροπή[7], ακόμη και αν καταστεί δυνατή η δίκαιη κατανομή του πλήρους κόστους της διεύρυνσης μεταξύ των πλουσιότερων κρατών μελών, φαίνεται ότι ένας περιορισμένος αριθμός κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, θα συνεχίσει να αντιμετωπίζει δημοσιονομική επιβάρυνση που μπορεί να θεωρηθεί υπερβολική σε σύγκριση με τη σχετική τους ευημερία.

Για τον λόγο αυτό, η παρούσα απόφαση προτείνει να συμπεριληφθούν προσωρινές διορθώσεις υπέρ της Γερμανίας, των Κάτω Χωρών, της Σουηδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου από το 2014. Οι διορθώσεις αυτές πρέπει, μεταξύ άλλων, να αντικατοπτρίζουν, τις σημαντικές εξελίξεις σχετικά με τη χρηματοδότηση της ΕΕ που ορίζονται στην παρούσα απόφαση, την εξέλιξη των δαπανών που προτείνεται στο δημοσιονομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης της σταδιακής εισαγωγής των δαπανών των κρατών μελών που προσχώρησαν στην ΕΕ το 2004 και το 2007, και του υψηλού επιπέδου ευημερίας που έχει επιτευχτεί από τα προαναφερθέντα κράτη μέλη.

Δεύτερον, το νέο σύστημα διορθώσεων πρέπει να είναι διαφανές και απλό, πραγματικά ανοικτό στο κοινό και στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, προβλέψιμο και αποτελεσματικό. Επίσης, πρέπει να εξασφαλίζει την ίση μεταχείριση των κρατών μελών.

Όπως υπολογίζεται σήμερα, η διόρθωση υπέρ του ΗΒ είναι ένας υπερβολικά πολύπλοκος μηχανισμός. Περιλαμβάνει εγγενώς στρεβλά οικονομικά κίνητρα, κυρίως την αυτόματη εξουδετέρωση (μέσω μείωσης στη διόρθωση) της ενίσχυσης της ΕΕ που καταβάλλεται στο ΗΒ, για παράδειγμα όταν συμβαίνουν καταστροφές, όπως πλημμύρες. Επίσης, η χρηματοδότηση της διόρθωσης υπέρ του ΗΒ αποτελεί τη βάση των εκπτώσεων που παρέχονται στη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία και τη Σουηδία. Με την κατάργηση του βασιζόμενου στον ΦΠΑ ιδίου πόρου, μερικά ουσιαστικά δεδομένα για τον υπολογισμό της διόρθωσης υπέρ του ΗΒ θα πάψουν να είναι διαθέσιμα, πράγμα το οποίο προσθέτει ένα τεχνικό επιχείρημα για τη ριζική αναθεώρηση του μηχανισμού.

Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή προτείνει ένα νέο σύστημα κατ'αποκοπή ποσών προς αντικατάσταση όλων των υφιστάμενων διορθωτικών μηχανισμών από την 1η Ιανουαρίου 2014. Η μετατροπή των υφιστάμενων διορθώσεων σε ακαθάριστη κατ'αποκοπή μείωση επί των πληρωμών βάσει του ΑΕΕ προσφέρει σαφή πλεονεκτήματα σε σύγκριση με οποιοδήποτε εναλλακτικό τύπο υπολογισμού, συμπεριλαμβανομένου ενός γενικευμένου διορθωτικού μηχανισμού που είχε προτείνει πάλι η Επιτροπή το 2004[8]. Τα κατ’αποκοπή ποσά στηρίζονται στις σημερινές εκτιμήσεις που είναι ανεξάρτητες από την εισαγωγή των νέων ιδίων πόρων.

Οι επικαιροποιήσεις των διορθώσεων υπέρ του ΗΒ για το 2010, το 2011 και το 2012 θα καταρτιστούν βάσει του παλαιού συστήματος για λόγους συνοχής και συνέχειας, αλλά η διόρθωση υπέρ του ΗΒ για το 2013, η οποία θα πρέπει να εγγραφεί στον προϋπολογισμό το 2014, θα αντικατασταθεί από το νέο σύστημα κατ'αποκοπή διορθώσεων. Οι διορθώσεις αυτές θα χρηματοδοτούνται με δίκαιο και διαφανή τρόπο σύμφωνα με τον οποίον κάθε κράτος μέλος συνεισφέρει ανάλογα με τη σχετική του ευημερία (όπως ορίζεται από το ΑΕΕ του σε τιμές αγοράς).

Με βάση το ίδιο πνεύμα διαφάνειας και δικαιοσύνης, η Επιτροπή προτείνει την κατάργηση της κρυφής διόρθωσης που συνίσταται στην παρακράτηση, ως εξόδων είσπραξης, του 25% των ποσών που συγκεντρώνονται από τα κράτη μέλη για τους παραδοσιακούς ίδιους πόρους. Με βάση την πρόταση να ενσωματωθούν οι διορθώσεις σε κατ'αποκοπή ποσά, η παρακράτηση θα πρέπει να περιοριστεί σε 10%, σύμφωνα με το σύστημα που ίσχυε μέχρι το 2000.

3. Η δέσμη των ιδιων πορων

3.1. Τα νομικά μέσα

Η συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εφεξής «ΣΛΕΕ») περιέχει τις διατάξεις στις οποίες στηρίζεται το σύστημα χρηματοδότησης της ΕΕ και, ιδίως, τους ίδιους πόρους της. Βεβαιώνει τον βασικό ρόλο της απόφασης για τους ίδιους πόρους, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει τα βασικά στοιχεία του συστήματος.

Σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης για τους ίδιους πόρους, η ΣΛΕΕ περιλαμβάνει επίσης δύο διατάξεις και όχι μόνο μία όπως στην προηγούμενη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα:

6. Το άρθρο 311 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ προβλέπει ότι «Το Συμβούλιο, αποφασίζοντας μέσω κανονισμών σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία καθορίζει τα μέτρα εφαρμογής του συστήματος ιδίων πόρων της Ένωσης, εφόσον αυτό προβλέπεται στην απόφαση [για τους ίδιους πόρους]. Το Συμβούλιο αποφασίζει αφού λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».

7. Το άρθρο 322 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ προβλέπει ότι «Το Συμβούλιο, αποφασίζοντας, προτάσει της Επιτροπής και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο, καθορίζει τους τρόπους και τη διαδικασία κατά τα οποία τα έσοδα του προϋπολογισμού που προβλέπονται από τη ρύθμιση περί ιδίων πόρων της Ένωσης τίθενται στη διάθεση της Επιτροπής και προσδιορίζει τα εφαρμοστέα μέτρα προς αντιμετώπιση, εφόσον είναι ανάγκη, των ταμειακών αναγκών».

Έτσι, τα μέτρα εφαρμογής για το σύστημα ιδίων πόρων προκύπτουν από δύο άρθρα της ΣΛΕΕ και έχουν διαφορετική διαδικασία θέσπισης: η έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι αναγκαία για τη θέσπιση μέτρων βάσει του άρθρου 311 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ, ενώ τα μέτρα βάσει του άρθρου 322 παράγραφος 2 θεσπίζονται μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα μέτρα εφαρμογής βάσει του άρθρου 311 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ πρέπει να θεσπιστούν στην απόφαση για τους ίδιους πόρους, ενώ το άρθρο 322 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για να καταστούν διαθέσιμα τα έσοδα του προϋπολογισμού της ΕΕ και, εφόσον είναι ανάγκη, για την αντιμετώπιση των ταμειακών αναγκών.

Εδώ τίθεται το ερώτημα ποιά στοιχεία θα πρέπει να οριστούν στην ίδια την απόφαση για τους ίδιους πόρους και ποιά μέτρα εφαρμογής θα πρέπει να περιληφθούν σε ποιούς κανονισμούς. Κατά τη σύνταξη της συνθήκης η πρόθεση του νομοθέτη ήταν ότι «στο σύστημα πόρων θα πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ δύο νομικών βάσεων, καθεμία με τη χωριστή της διαδικασία. Μία νομική βάση για τον καθορισμό του ανώτατου ορίου των ιδίων πόρων και επομένως του μεγέθους του προϋπολογισμού της Ένωσης, καθώς και για τη δημιουργία νέων πόρων, οι οποίοι θα διέπονται από την πιο δύσκαμπτη διαδικασία βάσει της [συνθήκης] [...]. Η άλλη νομική βάση σχετικά με τις πρακτικές διαδικασίες για τους πόρους της Ένωσης, η οποία θα διέπεται από πιο απλουστευμένη διαδικασία: έγκριση από το Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία […] με τη σύμφωνη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου»[9].

Η προτεινόμενη οργάνωση του νομικού πλαισίου για το σύστημα ιδίων πόρων ακολουθεί πιστά αυτή τη λογική με τη θέσπιση του συστήματος στην απόφαση για τους ίδιους πόρους και με την πρόβλεψη όλων των πρακτικών πτυχών στους σχετικούς εκτελεστικούς κανονισμούς.

3.2. Ο βασικός ρόλος της απόφασης για τους ίδιους πόρους

Η απόφαση για τους ίδιους πόρους, ως βασικό νομικό μέσο στο οποίο βασίζεται ολόκληρο το σύστημα των ιδίων πόρων, θα συνεχίσει να περιέχει τα βασικά στοιχεία του συστήματος. Όπως προβλέπεται στη ΣΛΕΕ, δεν θα πρέπει να αναθεωρείται αναγκαστικά με κάθε νέο δημοσιονομικό πλαίσιο. Θα πρέπει μάλλον να αποτελεί μια στέρεα, σταθερή και μόνιμη βάση επί της οποίας είναι δομημένο το σύστημα ιδίων πόρων. Η ομόφωνη έγκριση και κύρωσή της εκ μέρους των κρατών μελών επιτρέπει την πλήρη κοινοβουλευτικό έλεγχο και εξασφαλίζει τον σεβασμό της εθνικής τους κυριαρχίας.

Η πρόταση διατηρεί κυρίως τη δομή της ισχύουσας απόφασης για τους ίδιους πόρους και περιλαμβάνει πολλές από τις υφιστάμενες διατάξεις. Ωστόσο, περιλαμβάνονται επίσης ορισμένες ουσιαστικές τροποποιήσεις:

8. κατάργηση του βασιζόμενου στον ΦΠΑ ίδιου πόρου στις 31 Δεκεμβρίου 2013 και η συμπερίληψη διάταξης σχετικά με τη σταδιακή του κατάργηση στις τελικές διατάξεις,

9. κατάλογο νέων ίδιων πόρων, συμπεριλαμβανομένων του χρονοδιαγράμματος της θέσπισής τους και των σχετικών περιορισμών όσον αφορά την εφαρμογή τους. Συγκεκριμένα, η απόφαση περιέχει μέγιστο όριο για τους φορολογικούς συντελεστές που εφαρμόζονται στους νέους ίδιους πόρους, ενώ ο εκτελεστικός κανονισμός σύμφωνα με το άρθρο 311 τέταρτο εδάφιο προβλέπει ειδικούς συντελεστές. Η ρύθμιση αυτή προβλέπει επίσης τον απαιτούμενο έλεγχο των φορολογικών συντελεστών από τα κράτη μέλη και τα αντίστοιχα κοινοβούλιά τους, καθώς και περισσότερη ευελιξία υπό το δημοκρατικό έλεγχο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ευελιξία αυτή θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στα πρώτα στάδια της εφαρμογής των νέων ιδίων πόρων, όταν η αβεβαιότητα όσον αφορά τον ακριβή τους αντίκτυπο θα είναι πολύ μεγάλη. Οι ειδικοί συντελεστές για τη φορολογία των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα προταθούν το φθινόπωρο μαζί με συγκεκριμένη νομοθετική πρόταση,

10. οι διατάξεις που αφορούν τους διορθωτικούς μηχανισμούς και η κατάργηση της υφιστάμενης διόρθωσης υπέρ του Η.Β. Η απόφαση προσδιορίζει την κατ'αποκοπή μείωση σχετικά με τις πληρωμές βάσει του ΑΕΕ που καταλογίζονται κάθε χρόνο σε κάθε κράτος μέλος. Η απόφαση περιλαμβάνει ένα άρθρο σχετικά με τη χρηματοδότηση αυτών των διορθώσεων, οι οποίες θα βασίζονται στη σχετική ευημερία των κρατών μελών,

11. η κατάργηση διατάξεων σχετικά με τον ορισμό του ΑΕΕ για τους σκοπούς των ιδίων πόρων και ο εκ νέου υπολογισμός των ανώτατων ορίων των ιδίων πόρων σε περίπτωση σημαντικών μεταβολών του ΑΕΕ. Πρόκειται για τεχνικό θέμα, το οποίο αντιμετωπίζεται στον εκτελεστικό κανονισμό βάσει του άρθρου 311 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ,

12. η θέσπιση νέου άρθρου που να περιγράφει λεπτομερώς τα στοιχεία που πρέπει να περιληφθούν στους εκτελεστικούς κανονισμούς σύμφωνα με το άρθρο 311 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ.

Σε σύγκριση με την απόφαση για τους ίδιους πόρους 2007/436/ΕΚ, η προτεινόμενη νέα απόφαση για τους ίδιους πόρους είναι πιο διαφανής και πιο εύκολα κατανοητή από τους πολίτες της ΕΕ, τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα εθνικά κοινοβούλια.

3.3. Εκτελεστικός κανονισμός

Ο νέος εκτελεστικός κανονισμός σύμφωνα με το άρθρο 311 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ, περιέχει όλες τις πρακτικές ρυθμίσεις για τους πόρους της ΕΕ οι οποίοι θα πρέπει να διέπονται από πιο απλουστευμένη διαδικασία, έτσι ώστε το σύστημα να καταστεί επαρκώς ευέλικτο εντός του πλαισίου και των ορίων που προβλέπει η απόφαση για τους ίδιους πόρους, με εξαίρεση τις πτυχές του συστήματος ιδίων πόρων που σχετίζονται με την απόδοση των ιδίων πόρων και την κάλυψη ταμειακών αναγκών (βλ. τμήμα 3.4 κατωτέρω).

Σ'αυτόν τον εκτελεστικό κανονισμό έχουν ήδη συμπεριληφθεί διατάξεις γενικού χαρακτήρα, που εφαρμόζονται σε όλα τα είδη ιδίων πόρων και για τους οποίους είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει κατάλληλος κοινοβουλευτικός έλεγχος. Αφορά ιδίως τον έλεγχο και την εποπτεία των εσόδων και των σχετικών εξουσιών των επιθεωρητών της Επιτροπής.

Κατά συνέπεια, σ'αυτόν τον εκτελεστικό κανονισμό υπάρχουν οι ακόλουθες διατάξεις, που προβλέπονται σύμφωνα με τον κατάλογο που έχει καταρτιστεί στην απόφαση για τους ίδιους πόρους:

13. οι φορολογικοί συντελεστές και οι συντελεστές καταβολής για καθένα από τους ίδιους πόρους που έχουν θεσπιστεί στην απόφαση. Αυτό επιτρέπει περιορισμένη ευελιξία στο πλαίσιο των ορίων που προβλέπει η απόφαση για τους ίδιους πόρους. Εάν δεν υπάρξει αυτή η ευελιξία, θα περιορίζεται η ικανότητα πραγματοποίησης των απαιτούμενων και έγκαιρων προσαρμογών λόγω των δαπανηρών και χρονοβόρων διαδικασιών που προβλέπονται για την έκδοση αποφάσεων για τους ίδιους πόρους,

14. το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) αναφοράς σύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημα εθνικών και περιφερειακών λογαριασμών (ΕΣΟΛ) και οι διατάξεις σε περίπτωση σημαντικών μεταβολών (η βελτίωση των μετρήσεων του ΑΕΕ στο πλαίσιο αναθεωρήσεων του ΕΣΟΛ μπορεί να έχει αντίκτυπο στα ανώτατα όρια των ιδίων πόρων),

15. η προσαρμογή του ετήσιου δημοσιονομικού υπολοίπου. Ενώ η γενική αρχή της μεταφοράς πλεονάσματος προβλέπεται στην απόφαση, τα μέτρα εφαρμογής προβλέπονται στον κανονισμό αυτόν,

16. οι διατάξεις σχετικά με τον έλεγχο και την εποπτεία, καθώς και τις συμπληρωματικές απαιτήσεις υποβολής πληροφοριακών στοιχείων.

Επί του παρόντος, ορισμένα από τα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται στον κανονισμό 1150/2000, συγκεκριμένα το σημείο 3) και ορισμένα στοιχεία του σημείου 4) κυρίως σχετικά με την υποβολή πληροφοριακών στοιχείων για απαιτήσεις, περιπτώσεις απάτης και παρατυπίες και τις ρυθμίσεις για τη συμβουλευτική επιτροπή ιδίων πόρων (ΣΕIΠ). Δεδομένου ότι τα στοιχεία αυτά δεν συνδέονται άμεσα με την απόδοση των ιδίων πόρων ή με ταμειακές ανάγκες, είναι εύλογο τα στοιχεία αυτά να βρίσκουν τη θέση τους στον οικείο εκτελεστικό κανονισμό. Επίσης αξιοποιήθηκε η ευκαιρία απλούστευσης του ισχύοντος νομικού πλαισίου με τη μεταφορά και την επικαιροποίηση των διατάξεων που συνδέονται με τις εξουσίες και τις υποχρεώσεις των επιθεωρητών της Επιτροπής που περιέχονται στον κανονισμό 1026/99 του Συμβουλίου, ο οποίος θα πρέπει για τον λόγο αυτό να καταργηθεί μετά την έκδοση του οικείου κανονισμού.

Σε συνδυασμό με την απόφαση για τους ίδιους πόρους, ο οικείος εκτελεστικός κανονισμός εξασφαλίζει ότι όλες οι τεχνικές προσαρμογές στο σύστημα έχουν γίνει αντικείμενο έγκρισης όχι μόνο από τους εθνικούς νομοθέτες αλλά και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

3.4. Απόδοση ιδίων πόρων

Ως συμπλήρωμα της απόφασης για τους ίδιους πόρους και του οικείου εκτελεστικού κανονισμού δυνάμει του άρθρου 311 τέταρτο εδάφιο της ΣΛΕΕ, οι κανονισμοί δυνάμει του άρθρου 322 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ θα πρέπει να περιέχουν στοιχεία σχετικά με την απόδοση των ιδίων πόρων και τα μέτρα για τη κάλυψη των ταμειακών αναγκών.

Η Επιτροπή προτείνει μια προσέγγιση σε δύο στάδια.

Πρώτον, ως μέρος της παρούσας δέσμης ρυθμίσεων για τους ίδιους πόρους, προτείνει να συμπεριληφθούν σε νέο κανονισμό του Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 322 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ οι απαιτούμενες διατάξεις για τον προσδιορισμό των μεθόδων και της διαδικασίας σύμφωνα με τις οποίες τα κράτη μέλη αποδίδουν στην Επιτροπή τους παραδοσιακούς ίδιους πόρους (ΠΙΠ) και τον ίδιο πόρο που βασίζεται στο ΑΕΕ. Το έγγραφο αυτό περιλαμβάνει επίσης μέτρα τα οποία πρέπει να εφαρμοστούν, κατά περίπτωση, για την κάλυψη ταμειακών αναγκών.

Αυτές οι πρακτικές ρυθμίσεις θέτουν σε εφαρμογή το σύστημα που προβλέπεται στην απόφαση για τους ίδιους πόρους σχετικά με τη θέσπιση ΠΙΠ, τη διατήρηση των δικαιολογητικών εγγράφων, τη διοικητική συνεργασία, τους λογαριασμούς που πρέπει να τηρούνται για τους ίδιους πόρους, το χρονοδιάγραμμα για την απόδοση των ιδίων πόρων και την πραγματοποίηση προσαρμογών και, ενδεχομένως, τις διατάξεις σχετικά με τη διαχείριση ρευστών διαθεσίμων και μη εισπράξιμων ποσών.

Στην πράξη, η πρόταση εμπεριέχει τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000[10] του Συμβουλίου με εξαίρεση τις διατάξεις που δεν συνδέονται άμεσα με την απόδοση ΠΙΠ και των ιδίων πόρων που βασίζονται στο ΑΕΕ ή με ταμειακές απαιτήσεις. Για λόγους σαφήνειας και ορθολογισμού, και στο πλαίσιο της δέσμης ρυθμίσεων για τους ίδιους πόρους, ο κανονισμός αριθ. 1150/2000 θα πρέπει ως εκ τούτου να αναδιατυπωθεί. Αυτό δεν συνεπάγεται ουσιώδεις αλλαγές στις ισχύουσες διατάξεις. Ωστόσο απαιτείται πολύ μικρός αριθμός ουσιαστικών τροποποιήσεων, έτσι ώστε να αντανακλάται η πρόσφατη εμπειρία όσον αφορά τη διαχείριση από την Επιτροπή των ΠΙΠ και του ιδίου πόρου που βασίζεται στο ΑΕΕ.

Δεύτερον, θα χρειαστούν διατάξεις για να ληφθούν υπόψη οι προτεινόμενοι νέοι ίδιοι πόροι. Στις διατάξεις αυτές μπορεί να συμπεριληφθεί ο ορισμός της γενεσιουργού αιτίας, το σημείο φορολόγησης για να συνδεθεί η γενεσιουργός αιτία με λογιστική εγγραφή, η μορφή και η συχνότητα της δήλωσης ή της κατάστασης που πρέπει να υποβάλλεται στην Επιτροπή, οι μηχανισμοί μέσω των οποίων πρέπει να γίνεται η πληρωμή ή η απόδοση των πόρων, οι εφαρμοστέες κυρώσεις, οι περιστάσεις στις οποίες μπορούν να γίνουν διορθώσεις και οι οδηγίες σχετικά με τις προθεσμίες διατήρησης αποδεικτικών εγγράφων.

Θα απαιτηθούν διατάξεις που καλύπτουν τα σχετικά θέματα όσον αφορά τον προτεινόμενο νέο πόρο και θα συμπεριληφθούν σε χωριστό κανονισμό, ανάλογα με την περίπτωση.

2011/0183 (CNS)

Πρόταση

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

(//ΕΚ, Ευρατόμ)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το τρίτο εδάφιο του άρθρου 311, σε συνδυασμό με τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και ιδίως το άρθρο 106α,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου[11],

Έχοντας υπόψη τη γνώμη του Ελεγκτικού Συνεδρίου[12],

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής[13],

Αποφασίζοντας σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

17. Το σύστημα ιδίων πόρων της Ένωσης πρέπει να εξασφαλίζει επαρκείς πόρους για την εύρυθμη ανάπτυξη των πολιτικών της Ένωσης, με την επιφύλαξη της ανάγκης εφαρμογής αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Η ανάπτυξη του συστήματος ιδίων πόρων μπορεί και θα πρέπει να συμβάλλει στις ευρύτερες προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης που καταβάλλουν τα κράτη μέλη και να συντελεί, στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, στην ανάπτυξη των πολιτικών της Ένωσης.

18. Στο πλαίσιο δημόσιας διαβούλευσης για την προετοιμασία της επανεξέτασης του προϋπολογισμού της ΕΕ υποβλήθηκαν πολλές παρατηρήσεις σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος χρηματοδότησης της ¨Ένωσης. Διαπιστώθηκε υψηλός βαθμός ικανοποίησης από τους παραδοσιακούς ίδιους πόρους και από την ύπαρξη συμπληρωματικού πόρου για την εξασφάλιση της δημοσιονομικής σταθερότητας και ισοσκελισμένων προϋπολογισμών. Ωστόσο, μεγάλος αριθμός ερωτηθέντων επισήμανε την ανάγκη να εξαλειφθούν όλοι οι διορθωτικοί μηχανισμοί και να καταργηθεί ο ίδιος πόρος που βασίζεται στον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ). Διαπιστώθηκε επίσης ότι υπάρχει ευρύ φάσμα απόψεων για τη θέσπιση νέων ιδίων πόρων.

19. Στην ανακοίνωση της 19ης Οκτωβρίου 2010 σχετικά με την επανεξέταση του προϋπολογισμού[14], η Επιτροπή επισήμανε ότι η εισαγωγή νέας φάσης στην εξέλιξη της χρηματοδότησης της Ένωσης θα μπορούσε να συμπεριλάβει τρεις στενά συνδεδεμένες διαστάσεις – την απλούστευση των συνεισφορών των κρατών μελών, την εισαγωγή ενός ή περισσότερων νέων ιδίων πόρων και τη σταδιακή κατάργηση όλων των διορθωτικών μηχανισμών. Δεδομένου ότι οι τροποποιήσεις είχαν επέλθει σταδιακά, θα πρέπει να διατηρηθούν ορισμένα βασικά στοιχεία το συστήματος χρηματοδότησης της Ένωσης: σταθερή και επαρκής χρηματοδότηση του ετήσιου προϋπολογισμού της Ένωσης, τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και μηχανισμός για τη διασφάλιση ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.

20. Το σύστημα ιδίων πόρων θα πρέπει να βασίζεται όσο το δυνατόν περισσότερο σε αυτόνομους ίδιους πόρους σύμφωνα με το πνεύμα της συνθήκης, και όχι σε χρηματικές συνεισφορές από τα κράτη μέλη, οι οποίες θεωρούνται, σε ευρεία κλίμακα, ως εθνικές δαπάνες.

21. Η συνθήκη της Λισαβόνας εισήγαγε αλλαγές σχετικά με τις διατάξεις που αφορούν το σύστημα ιδίων πόρων, με τις οποίες καθίσταται δυνατή η μείωση του αριθμού των υφιστάμενων πόρων και η δημιουργία νέων ίδιων πόρων.

22. Η απόφαση για τους ίδιους πόρους μπορεί να τεθεί σε ισχύ μόνο εφόσον εγκριθεί από όλα τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις αντίστοιχες συνταγματικές τους απαιτήσεις, και συνεπώς με πλήρη σεβασμό της εθνικής τους κυριαρχίας.

23. Σε σύγκριση με τον ίδιο πόρο που βασίζεται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ), ο υφιστάμενος ίδιος πόρος ΦΠΑ προσφέρει ελάχιστη προστιθέμενη αξία. Είναι αποτέλεσμα πολύπλοκου μαθηματικού υπολογισμού με αποτέλεσμα να συντελεί στην έλλειψη διαφάνειας των συνεισφορών των κρατών μελών στον προϋπολογισμό. Ο υπολογισμός εναρμονισμένης βάσης και ο υφιστάμενος μηχανισμός προσαρμογής ενεργούν έτσι ώστε να μην υπάρχει άμεσος σύνδεσμος μεταξύ της παρούσας βάσης ΦΠΑ σε ένα κράτος μέλος και της συνεισφοράς της στον ετήσιο προϋπολογισμό της Ένωσης. Η κατάργηση του ιδίου πόρου που βασίζεται στον ΦΠΑ στην τρέχουσα μορφή του από την 1η Ιανουαρίου 2014, θα πρέπει να απλουστεύσει το σύστημα συνεισφορών.

24. Για να ευθυγραμμιστούν καλύτερα τα μέσα χρηματοδότησης της Ένωσης με τις προτεραιότητες πολιτικής της Ένωσης, να μειωθούν οι συνεισφορές των κρατών μελών στον ετήσιο προϋπολογισμό της Ένωσης και να υπάρξει συμμετοχή στις προσπάθειες που καταβάλλουν για δημοσιονομική εξυγίανση, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να περιλαμβάνει νέους ίδιους πόρους – φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και έναν νέο πόρο ΦΠΑ.

25. Οι βασικές αρχές, οι μεταβλητές και οι ημερομηνίες για την προσαρμογή του νομικού πλαισίου της Ένωσης για τους σκοπούς των νέων ιδίων πόρων από φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, και έναν νέο πόρο ΦΠΑ θα πρέπει να καθοριστούν στην παρούσα απόφαση.

26. Το 1984, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Φονταινεμπλώ επισήμανε ότι η πολιτική δαπανών αποτελεί, σε τελική ανάλυση, ουσιαστικό μέσο επίλυσης του θέματος των δημοσιονομικών ανισορροπιών. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι οποιοδήποτε κράτος μέλος με δημοσιονομικό βάρος το οποίο είναι υπερβολικό σε σχέση με τη σχετική του ευημερία μπορεί να τύχει διόρθωσης σε κατάλληλο χρόνο. Οι αρχές αυτές θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και να εφαρμοστούν με συνεκτικό τρόπο.

27. Κάθε διορθωτικός μηχανισμός θα πρέπει να έχει στενή σχέση με την πολιτική δαπανών που περιλαμβάνεται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο που προβλέπεται στο άρθρο 312 της συνθήκης. Η ύπαρξη διορθωτικού μηχανισμού στο παρελθόν ή στο παρόν δεν αποτελεί, αυτή καθαυτή, αιτιολογία για τη διατήρησή του στο μέλλον. Οι διορθώσεις θα πρέπει να είναι διαφανείς και εύκολα κατανοητές, και να διαρκούν όσο εξυπηρετούν τον σκοπό τους, όπως ορίζεται στις αρχές του Φονταινεμπλώ. Θα πρέπει να αποφεύγεται η δημιουργία οποιουδήποτε κινήτρου να μην δαπανώνται οι πόροι της ΕΕ με τον δέοντα τρόπο. Οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτυγχάνονται καλύτερα μέσω ενός συστήματος κατ’ αποκοπή μειώσεων των πληρωμών πόρου που βασίζεται στο ΑΕΕ.

28. Οι αντικειμενικές συνθήκες στις οποίες βασίζονται οι διορθωτικοί μηχανισμοί έχουν εξελιχθεί σημαντικά με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, μερικά κράτη μέλη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δημοσιονομικό βάρος το οποίο, επί του παρόντος, μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικό σε σύγκριση με τη σχετική τους ευημερία. Για τον λόγο αυτό, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να περιλαμβάνει προσωρινές διορθώσεις υπέρ της Γερμανίας, των Κάτω Χωρών, της Σουηδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι διορθώσεις αυτές θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να αντικατοπτρίζουν, τις σημαντικές εξελίξεις σχετικά με τη χρηματοδότηση της Ένωσης που ορίζονται στην παρούσα απόφαση, την εξέλιξη των δαπανών που προτείνεται στο δημοσιονομικό πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένης της ολοκλήρωσης της σταδιακής εισαγωγής των δαπανών των κρατών μελών που προσχώρησαν στην Ένωση το 2004 και το 2007, και να λαμβάνουν υπόψη τα υψηλά επίπεδα ευημερίας που έχουν επιτευχτεί από τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

29. Για να εξασφαλιστεί ο απαιτούμενος παραλληλισμός μεταξύ του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και της εφαρμογής διορθωτικών μηχανισμών, το νέο σύστημα κατ'αποκοπή ποσών θα πρέπει να αντικαταστήσει όλους τους προϋπάρχοντες διορθωτικούς μηχανισμούς από την 1η Ιανουαρίου 2014.

30. Η παρακράτηση, ως έξοδα είσπραξης, του 25% των ποσών που εισπράττονται από τα κράτη μέλη για παραδοσιακούς ίδιους πόρους συνιστά κρυφό διορθωτικό μηχανισμό. Εν όψει της πρότασης να ενσωματωθούν οι διορθωτικοί μηχανισμοί σε κατ'αποκοπή ποσά, η παρακράτηση θα πρέπει να περιοριστεί σε 10%, σύμφωνα με το σύστημα που ίσχυε μέχρι το 2000.

31. Για να εξασφαλιστεί αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, και λαμβανομένης υπόψη της ανακοίνωσης της Επιτροπής, της 16ης Απριλίου 2010, για την προσαρμογή των ανώτατων ορίων των ιδίων πόρων και των ανώτατων ορίων των πιστώσεων αναλήψεως υποχρεώσεων μετά την απόφαση εφαρμογής των ΥΧΔΜΕ για τους σκοπούς των ιδίων πόρων[15], το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων θα πρέπει να ισούται με το 1,23% του αθροίσματος των ΑΕΕ των κρατών μελών σε τιμές αγοράς για πιστώσεις πληρωμών, ενώ για πιστώσεις αναλήψεως υποχρεώσεων θα πρέπει να οριστεί το ανώτατο όριο 1,29% του αθροίσματος των ΑΕΕ των κρατών μελών. Για να διατηρηθεί αμετάβλητο το ποσό των οικονομικών πόρων που τίθενται στη διάθεση της Ένωσης, είναι σκόπιμο να προσαρμοστούν αυτά τα ανώτατα όρια που διατυπώνονται σε ποσοστά του ΑΕΕ, εφόσον τροποποιήσεις του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της […] σχετικά με το ευρωπαϊκό σύστημα εθνικών και περιφερειακών λογαριασμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση[16] συνεπάγονται σημαντική αλλαγή στο επίπεδο του ΑΕΕ. Η προσαρμογή αυτή θα πρέπει να γίνει βάσει της διαδικασίας που ορίζεται στο τέταρτο εδάφιο του άρθρου 311 της συνθήκης.

32. Για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, είναι αναγκαίο να προβλεφθεί η λήψη συγκεκριμένων εκτελεστικών μέτρων. Ως εκ τούτου, διατάξεις γενικού χαρακτήρα, που μπορούν να εφαρμοστούν σε όλα τα είδη ιδίων πόρων και για τους οποίους είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει κατάλληλος κοινοβουλευτικός έλεγχος, θα πρέπει να συμπεριληφθούν σε χωριστό εκτελεστικό κανονισμό. Αυτό αφορά, κυρίως, τη διαδικασία για τον υπολογισμό και την εγγραφή στον προϋπολογισμό του ετήσιου δημοσιονομικού υπολοίπου, καθώς και τον έλεγχο και την εποπτεία των εσόδων. Ο κανονισμός αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνει επίσης τους φορολογικούς συντελεστές και τους συντελεστές καταβολής για καθένα από τους ίδιους πόρους που έχουν θεσπιστεί στην απόφαση, καθώς και τα τεχνικά θέματα που σχετίζονται με το ΑΕΕ, για να καταστεί δυνατή περιορισμένη ευελιξία στο πλαίσιο των ορίων που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία.

33. Για λόγους συνοχής, συνέχειας και ασφάλειας δικαίου, θα πρέπει να προβλεφθούν διατάξεις, οι οποίες να εξασφαλίζουν τη μετάβαση από το καθεστώς που έχει θεσπιστεί με την απόφαση 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ της 7ης Ιουνίου 2007 για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων[17] στο καθεστώς που θα προκύπτει από την παρούσα απόφαση. Συνεπώς, μετά την κατάργηση του βασιζόμενου στον ΦΠΑ ιδίου πόρου, η απόφαση 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ θα πρέπει να συνεχίσει να ισχύει για τον υπολογισμό και την αναπροσαρμογή των εσόδων που προκύπτουν από την εφαρμογή συντελεστή καταβολής επί της βάσης ΦΠΑ, δεδομένου ότι οι διαδικασίες σχετικά με την απόδοσή του και οι ρυθμίσεις επιθεώρησης εξαρτώνται από τα σχετικά οικονομικά έτη. Επιπλέον, ο υπολογισμός της διόρθωσης των δημοσιονομικών ανισορροπιών υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου για τα οικονομικά έτη μέχρι το 2012 θα πρέπει να γίνει σύμφωνα με τις διατάξεις που προβλέπονται στην απόφαση 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ. Η διόρθωση υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου για το 2013, η οποία πρέπει να εγγραφεί στον προϋπολογισμό του 2014, θα πρέπει να αντικατασταθεί, το 2014, από ακαθάριστη κατ’ αποκοπή μείωση.

34. Η απόφαση 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ θα πρέπει να καταργηθεί.

35. Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, όλα τα νομισματικά ποσά θα πρέπει να εκφράζονται σε ευρώ και σε τρέχουσες τιμές.

36. Για να εξασφαλιστεί ότι η μετάβαση στο νέο σύστημα ιδίων πόρων θα συμπέσει με το οικονομικό έτος, η παρούσα απόφαση θα πρέπει να ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2014,

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Αντικείμενο

Η παρούσα απόφαση θεσπίζει κανόνες για την κατανομή των ιδίων πόρων της Ένωσης, ώστε να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση του ετήσιου προϋπολογισμού της Ένωσης.

Άρθρο 2

Κατηγορίες ιδίων πόρων

1. Συνιστούν ίδιους πόρους εγγραφόμενους στον προϋπολογισμό της Ένωσης τα ακόλουθα έσοδα από:

α) τους παραδοσιακούς ίδιους πόρους από εισφορές, πριμοδοτήσεις, συμπληρωματικά ή εξισωτικά ποσά, πρόσθετα ποσά ή συντελεστές, δασμούς του κοινού δασμολογίου και λοιπούς δασμούς που έχουν θεσπιστεί ή θα θεσπιστούν από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης επί των συναλλαγών με χώρες μη μέλη, δασμούς που επιβάλλονται στα προϊόντα τα οποία υπάγονται στη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα που έχει λήξει, όπως και από εισφορές και άλλα τέλη στο πλαίσιο της κοινής οργάνωσης των αγορών ζάχαρης,

β) τον φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών σύμφωνα με [τη νομοθετική πράξη] (ΕΕ) αριθ. […/…], με τους εφαρμοστέους φορολογικούς συντελεστές που δεν υπερβαίνουν …%.

γ) το μερίδιο του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σχετικά με τις παραδόσεις αγαθών και τις παροχές υπηρεσιών, τις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών και την εισαγωγή εμπορευμάτων που υπόκειται σε κανονικό συντελεστή ΦΠΑ σε κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με την οδηγία 2006/112/ΕΚ[18] του Συμβουλίου, με την εφαρμογή συντελεστή σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. …/… που δεν υπερβαίνει δυο ποσοστιαίες μονάδες του κανονικού συντελεστή.

δ) την εφαρμογή ενιαίου συντελεστή, που θα καθοριστεί στο πλαίσιο της διαδικασίας του προϋπολογισμού βάσει όλων των άλλων εσόδων, στο άθροισμα του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (ΑΕΕ) όλων των κρατών μελών.

2. Επίσης, συνιστούν ιδίους πόρους εγγραφόμενους στον προϋπολογισμό της Ένωσης τα έσοδα από άλλες νέες εισφορές οι οποίες θεσπίζονται στο πλαίσιο κοινής πολιτικής, σύμφωνα με τη Συνθήκη, εφόσον έχει τηρηθεί η διαδικασία του άρθρου 311 της Συνθήκης.

3. Τα κράτη μέλη παρακρατούν, ως έξοδα είσπραξης, το 10% των ποσών που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο α).

4. Αν ο προϋπολογισμός δεν εγκριθεί στην αρχή του οικονομικού έτους, εξακολουθούν να εφαρμόζονται, μέχρι την έναρξη ισχύος των νέων συντελεστών, οι προηγούμενοι συντελεστές καταβολής του ΑΕΕ.

Άρθρο 3

Ανώτατο όριο των ιδίων πόρων

1. Το συνολικό ποσό των ιδίων πόρων που χορηγείται στην Ένωση για την κάλυψη των ετήσιων πιστώσεων πληρωμών δεν υπερβαίνει το 1,23% του συνολικού ΑΕΕ των κρατών μελών.

2. Το συνολικό ετήσιο ποσό των πιστώσεων αναλήψεως υποχρεώσεων που εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 1,29% του συνολικού ΑΕΕ των κρατών μελών.

Διατηρείται εύρυθμη σχέση μεταξύ των πιστώσεων αναλήψεως υποχρεώσεων και των πιστώσεων πληρωμών, προκειμένου να διασφαλιστεί η συμβατότητά τους και να μπορέσει να τηρηθεί κατά τα επόμενα έτη το ανώτατο όριο που προβλέπεται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 4

Διορθωτικοί μηχανισμοί

1. Ο ενιαίος συντελεστής που ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο δ) εφαρμόζεται στο ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους.

2. Για την περίοδο 2014–2020, θα χορηγηθεί ακαθάριστη μείωση των ετήσιων συνεισφορών βάσει του ΑΕΕ στις ακόλουθες χώρες:

- 2500 εκατ. ευρώ για τη Γερμανία,

- 1050 εκατ. ευρώ για τις Κάτω Χώρες,

- 350 εκατ. ευρώ για τη Σουηδία,

- 3600 εκατ. ευρώ για το Ηνωμένο Βασίλειο.

Άρθρο 5

Χρηματοδότηση των διορθωτικών μηχανισμών

Το κόστος των διορθώσεων που προβλέπονται στο άρθρο 4 βαρύνει τα κράτη μέλη κατ' αναλογία με το μερίδιο κάθε κράτους μέλους στις πληρωμές που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο δ).

Άρθρο 6

Αρχή της καθολικότητας

Τα έσοδα που αναφέρονται στο άρθρο 2 χρησιμοποιούνται αδιακρίτως για τη χρηματοδότηση όλων των δαπανών που εγγράφονται στον ετήσιο προϋπολογισμό της Ένωσης.

Άρθρο 7

Μεταφορά πλεονάσματος

Τυχόν πλεόνασμα των εσόδων της Ένωσης επί του συνόλου των πραγματικών δαπανών κατά τη διάρκεια ενός οικονομικού έτους μεταφέρεται στο επόμενο οικονομικό έτος.

Άρθρο 8

Είσπραξη των ιδίων πόρων και απόδοση ή καταβολή τους στην Επιτροπή

1. Οι ίδιοι πόροι της Ένωσης που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) και, το αργότερο, από την 1η Ιανουαρίου 2018, οι πόροι που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ), εισπράττονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις εθνικές νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις οι οποίες προσαρμόζονται, ενδεχομένως, στις απαιτήσεις των κανόνων της Ένωσης.

Η Επιτροπή προβαίνει σε εξέταση των σχετικών εθνικών διατάξεων που της κοινοποιούν τα κράτη μέλη, ανακοινώνει στα κράτη μέλη τις προσαρμογές που κρίνει αναγκαίες για τη συμμόρφωσή τους προς τους κανόνες της Ένωσης και, ενδεχομένως, υποβάλλει έκθεση στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή.

2. Οι ίδιοι πόροι της Ένωσης που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) εισπράττονται από την 1η Ιανουαρίου 2018 το αργότερο σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία της Ένωσης, συνοδευόμενη, ενδεχομένως, από τις εθνικές νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις. Αυτές οι εθνικές διατάξεις προσαρμόζονται, ενδεχομένως, στις απαιτήσεις των κανόνων της Ένωσης.

Η Επιτροπή προβαίνει σε εξέταση των σχετικών εθνικών διατάξεων που της κοινοποιούν τα κράτη μέλη, ανακοινώνει στα κράτη μέλη τις προσαρμογές που κρίνει αναγκαίες για τη συμμόρφωσή τους προς τους κανόνες της Ένωσης και, ενδεχομένως, υποβάλλει έκθεση στην αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή.

3. Τα κράτη μέλη θέτουν τους πόρους που προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχεία α), γ) και δ) στη διάθεση της Επιτροπής, σύμφωνα με τον κανονισμό που εκδόθηκε βάσει του άρθρου 322 παράγραφος 2 της συνθήκης.

Οι πόροι που προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) αποδίδονται ή καταβάλλονται στην Επιτροπή σύμφωνα με τον κανονισμό που εκδόθηκε βάσει του άρθρου 322 παράγραφος 2 της συνθήκης.

Άρθρο 9

Μέτρα εφαρμογής

Το Συμβούλιο, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο τέταρτο εδάφιο του άρθρου 311 της συνθήκης, καθορίζει τα μέτρα εφαρμογής όσον αφορά τα ακόλουθα στοιχεία του συστήματος ιδίων πόρων:

α) τους φορολογικούς συντελεστές των ιδίων πόρων που έχουν θεσπιστεί βάσει του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχεία β) και γ) και τον συντελεστή καταβολής των ιδίων πόρων που έχει θεσπιστεί βάσει του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο δ),

β) το ΑΕΕ αναφοράς, τις διατάξεις προσαρμογής του ΑΕΕ και τις διατάξεις για τον νέο υπολογισμό του ανώτατου ορίου για πληρωμές και αναλήψεις υποχρεώσεων σε περίπτωση σημαντικών μεταβολών στο ΑΕΕ, για τους σκοπούς εφαρμογής του άρθρου 2 παράγραφος 1 στοιχείο δ) και του άρθρου 3,

γ) τη διαδικασία για τον υπολογισμό και την εγγραφή στον προϋπολογισμό του ετήσιου δημοσιονομικού υπολοίπου όπως ορίζεται στο άρθρο 7,

δ) τις απαιτούμενες διατάξεις και ρυθμίσεις για τον έλεγχο και την εποπτεία των εσόδων που αναφέρονται στο άρθρο 2, καθώς και όλες τις συμπληρωματικές απαιτήσεις πληροφοριακών στοιχείων.

Άρθρο 10

Τελικές και μεταβατικές διατάξεις

1. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 2, η απόφαση 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ καταργείται. Οποιαδήποτε παραπομπή στην απόφαση του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 1970, περί αντικαταστάσεως των χρηματικών συνεισφορών των κρατών μελών από ιδίους πόρους των Κοινοτήτων[19], στην απόφαση 85/257/ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 7ης Μαΐου 1985, για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων[20], στην απόφαση 88/376/ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 1988, για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων[21], στην απόφαση 94/728/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 31ης Οκτωβρίου 1994, για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων[22], στην απόφαση 2000/597/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 29ης Σεπτεμβρίου 2000, για το σύστημα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων[23] ή στην απόφαση 2007/436/ΕK, Ευρατόμ, νοείται ως παραπομπή στην παρούσα απόφαση και διαβάζεται σύμφωνα με τον πίνακα αντιστοιχίας που περιλαμβάνεται στο παράρτημα της παρούσας απόφασης.

2. Τα άρθρα 2, 4, 5 και το άρθρο 8 παράγραφος 2 των αποφάσεων 94/728/ΕΚ, Ευρατόμ, 2000/597/ΕΚ, Ευρατόμ και 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ εξακολουθούν να ισχύουν για τον υπολογισμό και την προσαρμογή των εσόδων που προέρχονται από την εφαρμογή συντελεστή καταβολής επί της βάσης ΦΠΑ, η οποία προσδιορίζεται με ενιαίο τρόπο και περιορίζεται από 50% έως 55% του ΑΕΠ ή του ΑΕΕ κάθε κράτους μέλους, δεδομένου ότι οι διαδικασίες για την απόδοσή του και οι ρυθμίσεις επιθεώρησης εξαρτώνται από το σχετικό έτος, καθώς και για τον υπολογισμό της διόρθωσης των δημοσιονομικών ανισορροπιών υπέρ του Ηνωμένου Βασιλείου για τα οικονομικά έτη μέχρι το 2012.

3. Τα κράτη μέλη θα εξακολουθήσουν να παρακρατούν, ως έξοδα είσπραξης, το 10 % των ποσών που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α), και τα οποία έπρεπε να έχουν αποδοθεί από τα κράτη μέλη πριν από την 28η Φεβρουαρίου 2001 σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της Ένωσης.

Τα κράτη μέλη θα εξακολουθήσουν να παρακρατούν, ως έξοδα είσπραξης, το 25 % των ποσών που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α), και τα οποία έπρεπε να έχουν αποδοθεί από τα κράτη μέλη από την 1η Μαρτίου 2001 έως τις 28 Φεβρουαρίου 2014 σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της Ένωσης.

4. Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, όλα τα νομισματικά ποσά θα εκφράζονται σε ευρώ και σε τρέχουσες τιμές.

Άρθρο 11

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση κοινοποιείται στα κράτη μέλη από τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου.

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν αμελλητί στο Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, σύμφωνα με τις οικείες συνταγματικές τους απαιτήσεις, την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την έκδοση της παρούσας απόφασης.

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται της παραλαβής της τελευταίας από τις κοινοποιήσεις που αναφέρονται στη δεύτερη παράγραφο.

Ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2014.

Άρθρο 12

Δημοσίευση

Η παρούσα απόφαση δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

Βρυξέλλες,

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Πίνακας αντιστοιχίας

Απόφαση 2007/436/ΕΚ | Η παρούσα απόφαση |

Άρθρο 1 | Άρθρο 1 |

Άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) | Άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) |

Άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο β) | - |

Άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ) | Άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο γ) |

Άρθρο 2 παράγραφος 2 | Άρθρο 2 παράγραφος 2 |

Άρθρο 2 παράγραφος 3 | Άρθρο 2 παράγραφος 3 |

Άρθρο 2 παράγραφος 4 | - |

Άρθρο 2 παράγραφος 5 | Άρθρο 4 παράγραφος 1 |

Άρθρο 2 παράγραφος 6 | Άρθρο 2 παράγραφος 4 |

Άρθρο 2 παράγραφος 7 |

Άρθρο 3 παράγραφος 1 | Άρθρο 3 παράγραφος 1 |

Άρθρο 3 παράγραφος 2 | Άρθρο 3 παράγραφος 2 |

Άρθρο 3 παράγραφος 3 | - |

Άρθρο 4 | - |

Άρθρο 5 παράγραφος 1 | Άρθρο 5 παράγραφος 1 |

Άρθρο 5 παράγραφος 2 | - |

Άρθρο 5 παράγραφος 3 | - |

Άρθρο 5 παράγραφος 4 | - |

Άρθρο 6 | Άρθρο 6 |

Άρθρο 7 | Άρθρο 7 |

Άρθρο 8 παράγραφος 1 | Άρθρο 8 |

Άρθρο 8 παράγραφος 2 | - |

Άρθρο 9 | - |

Άρθρο 10 παράγραφος 1 | Άρθρο 10 παράγραφος 1 |

Άρθρο 10 παράγραφος 2 | Άρθρο 10 παράγραφος 2 |

Άρθρο 10 παράγραφος 3 | Άρθρο 10 παράγραφος 3 |

Άρθρο 11 | Άρθρο 11 |

Άρθρο 12 | Άρθρο 12 |

[1] Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής «Χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ Έκθεση για τη λειτουργία του συστήματος ιδίων πόρων», SEC(2011) 876 τελικό της 29.06.2011.

[2] Πηγή: ECFIN προβλέψεις άνοιξης 2011.

[3] Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΓΔ Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων, «Έκθεση του 2009 για τη δημογραφική γήρανση. Οικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις για τα κράτη μέλη της ΕΕ-27 (2008-2060)», European Economy, 2/2009.

[4] Επιστολή των David Cameron, Angela Merkel, Nicolas Sarkozy, Mark Rutte και Mari Kiviniemi στον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις 18 Δεκεμβρίου 2010.

[5] COM(2010)700 της 19.10.2010.

[6] COM(2010)549 της 7.10.2010.

[7] COM(2011) 398 τελικό της 29.06.2011.

[8] COM(2004)505 τελικό της 14ης Ιουλίου 2004.

[9] Βλ. συγκεκριμένα την «Τελική έκθεση του κύκλου ανταλλαγής σκέψεων σχετικά με τους ίδιους πόρους» της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης, CONV 730/03 της 08.05.2003.

[10] ΕΕ L 130 της 31.5.2000, σ.1.

[11] Γνώμη που διατυπώθηκε στις XX.6.2011.

[12] ΕΕ C.

[13] ΕΕ C.

[14] COM(2010)700 της 19.10.2010.

[15] COM(2010) 162 τελικό.

[16] ΕΕ …

[17] ΕΕ L 163 της 23.6.2007, σ. 17

[18] ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1.

[19] ΕΕ L 94 της 28.4.1970, σ. 19.

[20] ΕΕ L 128 της 14.5.1985, σ. 15.

[21] ΕΕ L 185 της 15.7.1988, σ. 24.

[22] ΕΕ L 293 της 12.11.1994, σ. 9.

[23] ΕΕ L 253 της 7.10.2000, σ. 42.