4.3.2006   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 54/13

1.

Βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) και του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης ΕΚ, οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης ορισμένων μειονεκτικών περιοχών της ΕΕ είναι δυνατόν να χαρακτηρισθούν από την Επιτροπή συμβατές με την κοινή αγορά. Οι ενισχύσεις αυτές είναι γνωστές ως κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα, αποτελούνται δε από τις επενδυτικές ενισχύσεις που χορηγούνται σε μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και, σε ορισμένες, ολιγάριθμες, περιπτώσεις, από τις ενισχύσεις λειτουργίας, ενώ και στις δύο περιπτώσεις οι ενισχύσεις προορίζονται για συγκεκριμένες περιφέρειες με σκοπό την εξάλειψη των περιφερειακών ανισοτήτων. Οι επενδυτικές ενισχύσεις αυξημένου ύψους που χορηγούνται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις εδρεύουσες σε μειονεκτικές περιοχές και υπερβαίνουν το ύψος που επιτρέπεται για τις άλλες περιοχές θεωρούνται επίσης ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα.

2.

Αντιμετωπίζοντας τα μειονεκτήματα των μειονεκτικών περιοχών, οι κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα προάγουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως συνόλου. Αυτή η γεωγραφική ιδιαιτερότητα διακρίνει τις περιφερειακές ενισχύσεις από τις άλλες οριζόντιες ενισχύσεις, όπως είναι οι ενισχύσεις για έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, απασχόληση, κατάρτιση και περιβάλλον ενέργειες, οι οποίες επιδιώκουν άλλους στόχους κοινού ενδιαφέροντος σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 της Συνθήκης, αν και μερικές φορές με μεγαλύτερο ποσοστό ενίσχυσης στις μειονεκτικές περιφέρειες, σε αναγνώριση των ιδιαίτερων δυσκολιών που αντιμετωπίζουν (1).

3.

Οι εθνικές επενδυτικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα προορίζονται να συμβάλουν στην ανάπτυξη των πλέον μειονεκτικών περιφερειών, μέσω της υποστήριξης των επενδύσεων και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Προωθούν δε την οικονομική επέκταση και τη διαφοροποίηση των οικονομικών δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στις λιγότερο ευνοημένες περιφέρειες, ιδίως ενθαρρύνοντάς τες να δημιουργήσουν νέες εγκαταστάσεις εκεί.

4.

Τα κριτήρια που εφαρμόζονται από την Επιτροπή κατά την εξέταση της συμβατότητας των κρατικών ενισχύσεων περιφερειακού χαρακτήρα με την κοινή αγορά, βάσει των άρθρων 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) και 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης ΕΚ, έχουν κωδικοποιηθεί στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα του 1998 (2), οι οποίες καλύπτουν την περίοδο 2000-2006 (3). Οι συγκεκριμένοι κανόνες που διέπουν τις ενισχύσεις για μεγάλα επενδυτικά σχέδια κωδικοποιήθηκαν στο πολυτομεακό πλαίσιο του 2002 (4). Ωστόσο, οι σημαντικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις που σημειώθηκαν μετά το 1998, μαζί με τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης την 1η Μαΐου 2004, η αναμενόμενη ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας και η επιταχυνθείσα πορεία ολοκλήρωσης μετά την καθιέρωση του ενιαίου νομίσματος, δημιούργησαν την ανάγκη για μια εκτεταμένη επανεξέταση, με σκοπό την προετοιμασία νέων κατευθυντήριων γραμμών, οι οποίες θα ισχύσουν από το 2007 έως το 2013.

5.

Οι περιφερειακές ενισχύσεις θα αποβούν αποτελεσματικές μόνο εφόσον χορηγούνται με φειδώ και αναλογικότητα, και θα εστιάζονται στις πλέον μειονεκτικές περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιο συγκεκριμένα, τα επιτρεπόμενα ανώτατα όρια ενίσχυσης θα πρέπει να αποτυπώνουν τη σχετική σοβαρότητα των προβλημάτων που επηρεάζουν την ανάπτυξη της εκάστοτε περιφέρειας. Ακόμη, τα πλεονεκτήματα των ενίσχυσεων ως προς την ανάπτυξη μιας μειονεκτικής περιφέρειας θα πρέπει να υπερκαλύπτουν τις προκύπτουσες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού (5). Η βαρύτητα που αποδίδεται στα πλεονεκτήματα μιας ενίσχυσης είναι δυνατόν να ποικίλλει ανάλογα με την εφαρμοζόμενη παρέκκλιση, έτσι ώστε να γίνεται αποδεκτή μεγαλύτερη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην περίπτωση των πλέον μειονεκτικών περιφερειών του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), παρά του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) (6).

6.

Σε ορισμένες, πολύ λίγες και σαφώς προσδιορισμένες περιπτώσεις, τα διαρθρωτικά προβλήματα μιας περιφέρειας είναι δυνατόν να είναι τόσο σοβαρά που οι περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις, μαζί με ένα εκτεταμένο σύστημα οριζόντιων ενισχύσεων, να μην είναι επαρκείς για να αποτελέσουν το έναυσμα για την αναπτυξιακή πορεία της περιφέρειας. Στις περιπτώσεις αυτές και μόνο, οι περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις είναι δυνατόν να συμπληρώνονται με ενισχύσεις λειτουργίας.

7.

Από συνεχώς αυξανόμενες ενδείξεις προκύπτει ότι υπάρχουν σημαντικοί φραγμοί στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων στην Κοινότητα, φραγμοί οι οποίοι είναι περισσότερο ισχυροί στις μειονεκτικές περιφέρειες. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να εισαγάγει στις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές ένα νέο μέσο ενισχύσεων, με σκοπό την ενθάρρυνση της ίδρυσης νέων μικρών επιχειρήσεων στις μειονεκτικές περιφέρειες, με διαφοροποιημένα ανώτατα όρια ενίσχυσης ανάλογα με την εκάστοτε περιφέρεια.

8.

Η Επιτροπή θα εφαρμόσει τις νέες κατευθυντήριες γραμμές στις περιφερειακές ενισχύσεις που θα χορηγούνται σε κάθε τομέα της οικονομίας, εκτός της αλιείας και της βιομηχανίας άνθρακα (7), τομείς οι οποίοι διέπονται από ειδικούς κανόνες τιθέμενους με συγκεκριμένες νομοθετικές πράξεις.

Στον γεωργικό τομέα, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές δεν θα ισχύουν για την παραγωγή των γεωργικών προϊόντων που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της Συνθήκης. Θα ισχύουν όμως για τη μεταποίηση και την εμπορία των προϊόντων αυτών, αλλά μόνο ενόσω τούτο προβλέπεται στις κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό τομέα (8), ή σε οποιεσδήποτε άλλες προς αντικατάστασή τους.

Επιπλέον, και ορισμένοι άλλοι τομείς διέπονται από ιδιαίτερους κανόνες, οι οποίοι λαμβάνουν υπόψη την ιδιάζουσα κατάσταση των τομέων αυτών και είναι δυνατόν να παρεκκλίνουν, εν όλω ή εν μέρει, από τις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές (9).

Όσον αφορά τη χαλυβουργία, και σύμφωνα με την προ πολλού παγιωμένη πρακτική, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι περιφερειακές ενισχύσεις προς τη χαλυβουργία, κατά τον ορισμό του παραρτήματος Ι, δεν είναι συμβατές με την κοινή αγορά. Το ίδιο ισχύει και για τις μεγάλες ατομικές επιχορηγήσεις προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του τομέα αυτού κατά την έννοια του άρθρου 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (10), και κάθε μεταγενέστερου συναφούς κανονισμού, οι οποίες δεν απαλλάσσονται με βάση τον κανονισμό αυτόν.

Ακόμη, καμία περιφερειακή επενδυτική ενίσχυση δεν είναι δυνατόν να χορηγηθεί στον τομέα των συνθετικών ινών, κατά τον ορισμό του παραρτήματος II.

9.

Οι ενισχύσεις είναι δυνατόν να χορηγούνται σε προβληματικές επιχειρήσεις κατά την έννοια των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τη διάσωση και την ανασυγκρότηση των προβληματικών επιχειρήσεων (11), μόνο βάσει των κατευθυντήριων αυτών γραμμών (12).

10.

Κατά γενικόν κανόνα, οι περιφερειακές ενισχύσεις θα πρέπει να χορηγούνται στο πλαίσιο πολυτομεακού καθεστώτος που θα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος μιας περιφερειακής αναπτυξιακής στρατηγικής, με σαφώς προσδιορισμένους στόχους. Ένα τέτοιο σύστημα είναι επίσης δυνατόν να παρέχει στις αρμόδιες αρχές τη δυνατότητα να καθορίζουν τα επενδυτικά σχέδια προτεραιότητας σύμφωνα με το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν για την εκάστοτε περιφέρεια. Οσάκις, κατ' εξαίρεσιν, πρόκειται να χορηγηθεί ατομική ενίσχυση ειδικού σκοπού (ad hoc) σε μία και μόνο επιχείρηση, ή ενίσχυση περιοριζόμενη σε έναν και μόνο τομέα δραστηριότητας, εναπόκειται στο κράτος μέλος να αποδείξει ότι το αντίστοιχο σχέδιο συμβάλλει στην ευόδωση μιας συνεπούς στρατηγικής περιφερειακής ανάπτυξης και ότι, με γνώμονα το μέγεθος και τη φύση του σχεδίου, δεν θα προκύψει απαράδεκτη νόθευση του ανταγωνισμού. Εάν ενίσχυση χορηγούμενη στο πλαίσιο καθεστώτος θεωρείται ότι εστιάζεται υπέρ το δέον σε έναν συγκεκριμένο τομέα δραστηριότητας, η Επιτροπή είναι δυνατόν να επανεξετάσει το σύστημα αυτό δυνάμει του άρθρου 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999, της 22ας Μαρτίου 1999, σχετικά με τους κανόνες εφαρμογής του άρθρου 93 της Συνθήκης ΕΚ (13), καθώς και να προτείνει, σύμφωνα με το άρθρο 18 στοιχείο γ) του ίδιου κανονισμού, την κατάργηση του καθεστώτος.

11.

Τα κράτη μέλη δεν οφείλουν να κοινοποιούν τα εθνικά καθεστώτα περιφερειακών ενισχύσεων που ικανοποιούν όλους τους όρους που τίθενται στους κανονισμούς περί απαλλαγής κατά κατηγορία και έχουν εκδοθεί από την Επιτροπή δυνάμει του άρθρου 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 994/98 του Συμβουλίου, της 7ης Μαΐου 1998, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 92 και 93 της Συνθήκης ΕΚ σε ορισμένες κατηγορίες οριζόντιων κρατικών ενισχύσεων (14).

12.

Υπό το φως της αρχής της έκτακτης φύσης των περιφερειακών ενισχύσεων, η Επιτροπή θεωρεί ότι η συνολική πληθυσμιακή κάλυψη των ενισχυόμενων κοινοτικών περιφερειών πρέπει να είναι σημαντικά μικρότερη εκείνης των μη ενισχυόμενων.

13.

Βάσει των συμπερασμάτων των διαφόρων Ευρωπαϊκών Συμβουλίων, τα οποία κάνουν έκκληση για μείωση των κρατικών ενισχύσεων σε όλα τα επίπεδα, και ενόψει των ευρείας απήχησης ανησυχιών σχετικά με τη νόθευση του ανταγωνισμού η οποία απορρέει από τις επενδυτικές ενισχύσεις προς μεγάλες επιχειρήσεις, η Επιτροπή θεωρεί ότι η συνολική πληθυσμιακή κάλυψη των κατευθυντήριων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις της περιόδου 2007-2013 θα πρέπει να περιορισθεί σε ό,τι είναι αναγκαίο για την κάλυψη των πλέον μειονεκτικών περιφερειών, καθώς και ενός περιορισμένου αριθμού περιφερειών που μειονεκτούν σε σχέση με τον εθνικό μέσον όρο του αντίστοιχου κράτους μέλους. Έτσι, αποφάσισε να καθορίσει το όριο για τη συνολική πληθυσμιακή κάλυψη στο 42 % του πληθυσμού των σημερινών 25 κρατών μελών της ΕΕ, όριο που είναι παρόμοιο με εκείνο που είχε καθορισθεί για την Κοινότητα των 15 κρατών μελών το 1998. Το όριο αυτό θα επιτρέψει ένα κατάλληλο επίπεδο εστίασης των περιφερειακών ενισχύσεων στην ΕΕ-25, καθώς και επαρκή βαθμό ευελιξίας για την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, των οποίων ολόκληρη η επικράτεια θα είναι κατά κανόνα επιλέξιμη για περιφερειακές ενισχύσεις (15).

14.

Παρά ταύτα, και για εξασφαλισθεί επαρκής συνέχεια στα σημερινά κράτη μέλη, η Επιτροπή αποφάσισε να χρησιμοποιήσει και ένα επιπλέον δίχτυ ασφαλείας, έτσι ώστε κανένα κράτος μέλος να μη χάσει περισσότερο από το 50 % της πληθυσμιακής κάλυψης που ίσχυσε για την περίοδο 2000-2006 (16).

15.

Το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) ορίζει ότι είναι δυνατόν να θεωρηθούν συμβατές με την κοινή αγορά οι ενισχύσεις για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης περιοχών στις οποίες το βιοτικό επίπεδο είναι ασυνήθως χαμηλό ή στις οποίες επικρατεί σοβαρή υποαπασχόληση. Όπως απεφάνθη το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, «η χρησιμοποίηση των όρων “ασυνήθως” και “σοβαρή” στην εξαίρεση που προβλέπει το στοιχείο α) [του άρθρου 87 παράγραφος 3] δείχνει ότι αυτή αφορά μόνο περιοχές όπου η οικονομική κατάσταση είναι εξαιρετικά δυσμενής σε σχέση προς το σύνολο της Κοινότητας» (17).

16.

Η Επιτροπή, λοιπόν, κρίνει ότι οι προϋποθέσεις πληρούνται εφόσον μια περιοχή, που αντιστοιχεί σε γεωγραφική μονάδα του επιπέδου II της NUTS (18), έχει κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), μετρούμενο σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ), χαμηλότερο του 75 % του κοινοτικού μέσου όρου (19). Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (20) κάθε περιφέρειας και ο κοινοτικός μέσος όρος που πρέπει να χρησιμοποιούνται κατά την ανάλυση αυτή υπολογίζονται από τη Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Με μέλημα την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής συνέπειας μεταξύ του προσδιορισμού των περιφερειών που κρίνονται επιλέξιμες για την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών, και των περιφερειών που κρίνονται επιλέξιμες για τον στόχο σύγκλισης που προβλέπεται στους κανονισμούς για τα Διαρθρωτικά Ταμεία, η Επιτροπή χρησιμοποίησε για να προσδιορίσει τις επιλέξιμες περιφέρειες και στις δύο ως άνω κατηγορίες τα ίδια στατιστικά δεδομένα για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (21).

17.

Σε αναγνώριση των ειδικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν λόγω της απομόνωσης και των ιδιαίτερων περιορισμών στην προσπάθειά τους να ενταχθούν στην εσωτερική αγορά, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι περιφερειακές ενισχύσεις για τις εξόχως απομακρυσμένες περιφέρειες που καλύπτονται από το άρθρο 299 παράγραφος 2 της Συνθήκης (22) εμπίπτουν και αυτές στο πεδίο εφαρμογής της παρέκκλισης κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), ανεξάρτητα από το αν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους είναι χαμηλότερο του 75 % του κοινοτικού μέσου όρου.

18.

Ορισμένες περιφέρειες έχουν κατά κεφαλήν ΑΕΠ το οποίο υπερβαίνει το 75 % του κοινοτικού μέσου όρου λόγω της στατιστικής επίδρασης της διεύρυνσης. Πρόκειται για περιφέρειες του επιπέδου NUTS ΙΙ οι οποίες έχουν κατά κεφαλήν ΑΕΠ το οποίο υπερβαίνει το 75 % του μέσου όρου της ΕΕ-25, αλλά υπολείπεται του 75 % της ΕΕ-15 (23), (24).

19.

Για να αποφευχθεί η υπονόμευση της προόδου που σημείωσαν κατά το παρελθόν αυτές οι περιφέρειες από τις επιπτώσεις της ταχύτατης αλλαγής λόγω διεύρυνσης, από την άποψη του ύψους των ενισχύσεων και της διαθεσιμότητας των ενισχύσεων λειτουργίας, η Επιτροπή θεωρεί ότι θα πρέπει να συνεχίσουν να είναι επιλέξιμες για την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), σε μεταβατική βάση και έως την 31η Δεκεμβρίου 2010.

20.

Το 2010, η Επιτροπή θα επανεξετάσει τη θέση αυτών των περιφερειών βάσει του τριετούς μέσου όρου των πλέον πρόσφατων δεδομένων της EUROSTAT για το ΑΕΠ. Εάν το σχετικό ΑΕΠ κάποιας από τις περιφέρειες αυτές μειωθεί κάτω του 75 % του μέσου όρου της ΕΕ-25, η αντίστοιχη περιφέρεια θα συνεχίσει να είναι επιλέξιμη για την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α). Αλλιώς, οι περιφέρειες στατιστικού αντικτύπου θα γίνουν, από την 1η Ιανουαρίου 2011, επιλέξιμες για την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ).

21.

Το Δικαστήριο απεφάνθη, στην υπόθεση 248/84 (25), ως προς το εύρος των προβλημάτων που καλύπτονται από την εν λόγω παρέκκλιση και το πλαίσιο αναφοράς της σχετικής ανάλυσης ως εξής: «Αντιθέτως, η εξαίρεση που προβλέπει το στοιχείο γ) [του άρθρου 87 παράγραφος 3] έχει ευρύτερο περιεχόμενο, καθόσον επιτρέπει την ανάπτυξη ορισμένων περιοχών χωρίς να περιορίζεται από τις οικονομικές προϋποθέσεις που στοιχείου α) [του άρθρου 87 παράγραφος 3], υπό τον όρο ότι οι ενισχύσεις που προβλέπονται εκεί “δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον”. Η διάταξη αυτή παρέχει στην Επιτροπή την εξουσία να εγκρίνει ενισχύσεις που αποβλέπουν στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των περιοχών ενός κράτους μέλους οι οποίες μειονεκτούν σε σχέση προς τον εθνικό μέσο όρο».

22.

Οι περιφερειακές ενισχύσεις που καλύπτονται από την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) πρέπει ωστόσο να εντάσσονται στο πλαίσιο μιας σαφώς προσδιορισμένης περιφερειακής πολιτικής του κράτους μέλους και να τηρούν τις προαναφερόμενες αρχές γεωγραφικής εστίασης. Εφόσον προορίζονται για περιοχές λιγότερο μειονεκτούσες σε σχέση με εκείνες του στοιχείου α) του ως άνω άρθρου, οι εν λόγω ενισχύσεις πρέπει να έχουν γεωγραφική κάλυψη και ύψος αυστηρά περιορισμένα. Υπό τις συνθήκες αυτές, μόνο ένα μικρό μέρος της εθνικής επικράτειας ενός κράτους μέλους είναι δυνατόν, εκ προοιμίου, να λαμβάνει ενισχύσεις του τύπου αυτού.

23.

Για να διαθέτουν οι εθνικές αρχές επαρκές περιθώριο κατά την επιλογή των επιλέξιμων περιφερειών χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η αποτελεσματικότητα του συστήματος ελέγχου των ενισχύσεων αυτού του είδους εκ μέρους της Επιτροπής και η ίση μεταχείριση όλων των κρατών μελών, η επιλογή περιφερειών για την εφαρμογή της εν λόγω παρέκκλισης θα πρέπει να πραγματοποιείται σε δύο φάσεις, από τις οποίες η πρώτη θα περιλαμβάνει τον προσδιορισμό από την Επιτροπή της μέγιστης πληθυσμιακής κάλυψης για κάθε κράτος μέλος (26) στην περίπτωση περιφερειακών ενισχύσεων, και η δεύτερη την επιλογή των επιλέξιμων περιφερειών.

24.

Σε πρώτη φάση, ο προσδιορισμός της εθνικής πληθυσμιακής κάλυψης ενόψει ενίσχυσης κατά την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) πρέπει να γίνεται με μέθοδο αντικειμενική, δίκαιη και διαφανή. Ακόμη, το τελικό αποτέλεσμα πρέπει να εγγράφεται στο συνολικό όριο που προσδιορίστηκε από την Επιτροπή για την πληθυσμιακή κάλυψη των περιφερειακών ενισχύσεων στο τμήμα 3.1, με γνώμονα και το δίχτυ ασφαλείας. Για να επιτυγχάνεται τούτο, η Επιτροπή προσδιόρισε για καθένα από τα κράτη μέλη το ανώτατο όριο πληθυσμού βάσει της ακόλουθης μεθόδου.

25.

Πρώτον, τα κράτη μέλη λαμβάνουν αυτομάτως πιστώσεις αντίστοιχες προς τον πληθυσμό όλων των περιφερειών που ήσαν μεν επιλέξιμες για ενίσχυση κατά την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), αλλά δεν ικανοποιούν πλέον τους αντίστοιχους όρους επιλεξιμότητας και δεν καλύπτονται από τις ρυθμίσεις για τις περιφέρειες στατιστικού αντικτύπου κατά το τμήμα 3.3. Πρόκειται για τις περιφέρειες που είχαν κατά κεφαλήν ΑΕΠ χαμηλότερο του 75 % του μέσου όρου της ΕΕ-15 όταν εγκρίθηκαν οι κατευθυντήριες γραμμές του 1998, αλλά, λόγω της οικονομικής τους ανάπτυξης, δεν ικανοποιούν πλέον τον όρο αυτόν στο πλαίσιο της ΕΕ-15. Επειδή οι περιφέρειες αυτές (27) είχαν τύχει πριν σχετικά υψηλών ενισχύσεων, η Επιτροπή θεωρεί αναγκαίο να δώσει στα οικεία κράτη μέλη τη δυνατότητα, εφόσον το επιθυμούν, να συνεχίσουν να ενισχύουν τις περιφέρειες αυτές ενόσω θα ισχύουν οι σημερινές κατευθυντήριες γραμμές, με βάση την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) (28).

26.

Δεύτερον, και για να καταστεί δυνατή η συνέχιση της ενίσχυσης των αραιοκατοικημένων περιφερειών, τα αντίστοιχα κράτη μέλη θα λαμβάνουν και πιστώσεις βασιζόμενες στον πληθυσμό των περιφερειών αυτών (29).

27.

Μετά την αφαίρεση της πληθυσμιακής κάλυψης που προκύπτει από την εφαρμογή των αντικειμενικών κριτηρίων που εκτίθενται στα τμήματα 3.2 και 3.2, καθώς και των πιστώσεων στις οποίες αναφέρονται οι δύο προηγούμενες παράγραφοι, από το ανώτατο όριο του 42 % για την ΕΕ-25 κατά το τμήμα 3.1, το υπόλοιπο παραμένει προς κατανομή στα κράτη μέλη βάσει κλείδας κατανομής, η οποία λαμβάνει υπόψη τις διακυμάνσεις του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και της ανεργίας μεταξύ περιφερειών, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο. Ο σχετικός μαθηματικός τύπος εμφαίνεται στο παράρτημα IV (30).

28.

Τέλος, όπως αναφέρεται στο τμήμα 3.1, χρησιμοποιείται και ένα δίχτυ ασφαλείας, έτσι ώστε κανένα κράτος μέλος να μη χάσει περισσότερο από το 50 % της πληθυσμιακής κάλυψης που διαθέτει βάσει των κατευθυντήριων γραμμών του 1998.

29.

Οι προκύπτουσες πιστώσεις εκτίθενται στο παράρτημα V, μαζί με απαρίθμηση των περιφερειών που είναι επιλέξιμες για ενίσχυση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), των περιφερειών στατιστικού αντικτύπου και των περιφερειών οικονομικής ανάπτυξης.

30.

Τα κριτήρια για την επιλογή των περιφερειών από τα κράτη μέλη πρέπει να είναι επαρκώς ευέλικτα, έτσι ώστε να επιτρέπουν την ευρεία διαφοροποίηση των περιπτώσεων στις οποίες οι εθνικές περιφερειακές ενισχύσεις είναι δυνατόν να δικαιολογηθούν, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να είναι διαφανή και να παρέχουν επαρκή εχέγγυα ώστε οι περιφερειακές ενισχύσεις δεν θα νοθεύσουν τις συναλλαγές και τον ανταγωνισμό σε βαθμό αντίθετο προς την κοινή αγορά. Έτσι, η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι δυνατόν να επιλέγονται από τα οικεία κράτη μέλη για τη χορήγηση περιφερειακών επενδυτικών ενισχύσεων δυνάμει της παρέκκλισης κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) οι ακόλουθες περιφέρειες (32):

31.

Επιπλέον δε, και για να διαθέτουν τα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία κατά την προσπάθεια απάλειψης πολύ συγκεκριμένων περιφερειακών ανισοτήτων, κάτω από το επίπεδο NUTS III, είναι δυνατόν αυτά να υποδεικνύουν και άλλες, μικρότερες περιοχές που δεν ικανοποιούν τους προαναφερθέντες όρους, αρκεί να έχουν πληθυσμό τουλάχιστον 20 000 κατοίκους (35). Εναπόκειται στα κράτη μέλη που επιθυμούν να κάνουν χρήση της δυνατότητας αυτής να αποδείξουν ότι οι προτεινόμενες περιοχές έχουν, σε σύγκριση με τις άλλες περιοχές της περιφέρειας, μεγαλύτερη ανάγκη οικονομικής ανάπτυξης, βάσει των συνήθων οικονομικών δεικτών, όπως του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, της απασχόλησης ή της ανεργίας, καθώς και δεικτών για την τοπική παραγωγικότητα και εξειδίκευση. Οι περιφερειακές ενισχύσεις θα εγκρίνονται για τις ΜΜΕ των περιοχών αυτών από την Επιτροπή, θα χορηγούνται δε και οι σχετικές πριμοδοτήσεις ΜΜΕ. Ωστόσο, λόγω της πιθανότητας νόθευσης του ανταγωνισμού μέσω των παράπλευρων επιπτώσεων στις λιγότερο μειονεκτικές γειτονικές περιφέρειες, η Επιτροπή δεν θα εγκρίνει επενδυτικές ενισχύσεις προς μεγάλες επιχειρήσεις των περιοχών αυτών, ούτε επενδυτικές ενισχύσεις με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 25 εκατ. ευρώ.

32.

Η συμμόρφωση με τη συνολική πληθυσμιακή κάλυψη που επιτρέπεται για καθένα από τα κράτη μέλη θα αξιολογείται με γνώμονα τον πραγματικό πληθυσμό της εκάστοτε περιφέρειας και βάσει των πλέον πρόσφατων επίσημων στατιστικών στοιχείων που θα είναι διαθέσιμα.

33.

Οι περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις χορηγούνται για αρχικό επενδυτικό σχέδιο.

34.

Ως «αρχική επένδυση» νοείται επένδυση σε άυλα και υλικά περιουσιακά στοιχεία με σκοπό:

Ως «υλικά περιουσιακά στοιχεία» νοούνται τα γήπεδα, τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις/μηχανήματα. Σε περίπτωση αγοράς μιας εγκατάστασης, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη μόνο η δαπάνη αγοράς περιουσιακών στοιχείων τρίτων, υπό την προϋπόθεση ότι η συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους όρους της αγοράς.

Ως «άυλα περιουσιακά στοιχεία» νοούνται εκείνα που προκύπτουν από τη μεταφορά τεχνολογίας μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, αδειών εκμετάλλευσης, τεχνογνωσίας και μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων.

Επένδυση αντικατάστασης που δεν ικανοποιεί καμία από τις ως άνω προϋποθέσεις αποκλείεται από τον ορισμό της έννοιας της αρχικής επένδυσης (36).

35.

Η αγορά περιουσιακών στοιχείων που συνδέονται άμεσα με μια εγκατάσταση είναι δυνατόν να θεωρηθεί αρχική επένδυση, υπό την προϋπόθεση ότι η εγκατάσταση αυτή έχει κλείσει ή θα είχε κλείσει εάν δεν είχε αγορασθεί, και αγοράζεται από ανεξάρτητο επενδυτή (37).

36.

Οι επενδυτικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα υπολογίζονται είτε με αναφορά στις δαπάνες υλικών και άυλων επενδύσεων που απορρέουν από το σχέδιο αρχικής επένδυσης, είτε στο (εκτιμώμενο) εργατικό κόστος των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται άμεσα από το επενδυτικό σχέδιο (38).

37.

Η μορφή της ενίσχυσης ποικίλλει. Π.χ., είναι δυνατόν να είναι επιχορήγηση, χαμηλότοκο δάνειο, επιδότηση επιτοκίου, κρατική εγγύηση, αγορά μετοχών ή εναλλακτική παροχή κεφαλαίων υπό ευνοϊκούς όρους, απαλλαγή ή μείωση φόρων, εισφορών κοινωνικής ασφάλισης ή άλλων υποχρεωτικών επιβαρύνσεων, ή παροχή γης, αγαθών ή υπηρεσιών σε ευνοϊκές τιμές.

38.

Είναι σημαντικό να διασφαλίζεται ότι η περιφερειακή ενίσχυση θα αποτελέσει πραγματικό κίνητρο για την ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών οι οποίες σε διαφορετική περίπτωση δεν θα πραγματοποιούνταν στις ενισχυόμενες περιφέρειες. Έτσι, οι ενισχύσεις αυτές είναι δυνατόν να χορηγηθούν στο πλαίσιο καθεστώτων μόνο εφόσον ο δικαιούχος έχει υποβάλει σχετική αίτηση και η αρμόδια για τη διαχείριση του καθεστώτος αρχή έχει εν συνεχεία επιβεβαιώσει εγγράφως (39) ότι, υπό την αίρεση λεπτομερούς επαλήθευσης, το σχέδιο ικανοποιεί κατ' αρχήν τους όρους επιλεξιμότητας που τίθενται από το καθεστώς πριν από την έναρξη των εργασιών του σχεδίου (40). Ρητή αναφορά στις δύο ως άνω προϋποθέσεις πρέπει να περιλαμβάνεται σε όλα τα καθεστώτα ενισχύσεων (41). Σε περίπτωση ενίσχυσης ειδικού σκοπού (ad hoc), η αρμόδια αρχή πρέπει να έχει συντάξει επιστολή προθέσεων, υπό την αίρεση της έγκρισης της ενίσχυσης από την Επιτροπή, ως προς τη χορήγηση της ενίσχυσης πριν από την έναρξη των εργασιών του σχεδίου. Εάν οι εργασίες αρχίσουν πριν από την ικανοποίηση των όρων που τίθενται στην παρούσα παράγραφο, ολόκληρο το σχέδιο δεν θα είναι επιλέξιμο για ενίσχυση.

39.

Οσάκις η ενίσχυση υπολογίζεται βάσει των υλικών και των άυλων επενδυτικών δαπανών, ή των αγορών στην περίπτωση της παραγράφου 35, για να δημιουργείται η βεβαιότητα ότι η ενίσχυση είναι βιώσιμη και εύρωστη, καθώς και ότι τηρεί τα ισχύοντα ανώτατα όρια ενίσχυσης, ο δικαιούχος πρέπει να συνεισφέρει τουλάχιστον το 25 % των επιλέξιμων δαπανών, είτε μέσω ιδίων πόρων του είτε μέσω εξωτερικής χρηματοδότησης με μορφή που δεν περιέχει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης (42).

40.

Ακόμη, και για να υπάρχει η βεβαιότητα ότι η επένδυση θα συμβάλει πραγματικά και με διάρκεια στην περιφερειακή ανάπτυξη, η επενδυτική ενίσχυση ή οι όροι των σχετικών πληρωμών πρέπει να συναρτώνται, μέσω των τιθέμενων προϋποθέσεων, με τη διατήρηση της αντίστοιχης επένδυσης στην οικεία περιφέρεια για διάστημα τουλάχιστον πέντε ετών από την ολοκλήρωση του αντίστοιχου σχεδίου (43). Επιπλέον δε, οσάκις η ενίσχυση υπολογίζεται βάσει του εργατικού κόστους, οι δημιουργούμενες θέσεις εργασίας πρέπει να καλύπτονται εντός τριών ετών από την ολοκλήρωση των εργασιών. Καθεμία από τις θέσεις εργασίας που δημιουργούνται μέσω της επένδυσης πρέπει να διατηρείται στην οικεία περιφέρεια τουλάχιστον επί πέντε έτη από τότε που η θέση καλύφθηκε για πρώτη φορά. Στην περίπτωση των ΜΜΕ, τα κράτη μέλη είναι δυνατόν να μειώσουν αυτές τις πενταετείς περιόδους για τη διατήρηση της επένδυσης ή των δημιουργηθεισών θέσεων εργασίας, αλλά σε τουλάχιστον τρία έτη.

41.

Το ύψος των ενισχύσεων προσδιορίζεται ως ποσοστό επί του κόστους αναφοράς. Όλα τα ποσοστά ενίσχυσης πρέπει να υπολογίζονται ως Ακαθάριστα Ισοδύναμα Επιχορήγησης (ΑΙΕ) (44). Ένα τέτοιο ποσοστό ισούται με το προεξοφλητικό ποσό της ενίσχυσης εκφραζόμενο ως ποσοστό τού προεξοφλητικού ποσού των επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών. Για τις ενισχύσεις που κοινοποιούνται ατομικά στην Επιτροπή, το ΑΙΕ υπολογίζεται κατά τη χρονική στιγμή της κοινοποίησης. Στις λοιπές περιπτώσεις, οι επιλέξιμες επενδυτικές δαπάνες υπολογίζονται με προεξόφληση του ποσού τους κατά τη χορήγηση της ενίσχυσης. Οι ενισχύσεις που καταβάλλονται σε δόσεις προεξοφλούνται κατά το ποσό τους τη στιγμή της κοινοποίησης ή της χορήγησης, ανάλογα με την περίπτωση. Το επιτόκιο που χρησιμοποιείται για την προεξόφληση και για τον υπολογισμό του ποσού της ενίσχυσης σε χαμηλότοκο δάνειο είναι το επιτόκιο αναφοράς που ισχύει κατά τη χορήγηση. Στις περιπτώσεις όπου η ενίσχυση χορηγείται ως απαλλαγή ή μείωση μελλοντικών φόρων, η προεξόφληση των δόσεων της ενίσχυσης πραγματοποιείται βάσει των επιτοκίων αναφοράς που ισχύουν κατά τη χρονική στιγμή της υλοποίησης των φορολογικών πλεονεκτημάτων.

42.

Η ένταση της ενίσχυσης πρέπει να αντιστοιχεί στη φύση και την ένταση των προς αντιμετώπιση περιφερειακών προβλημάτων. Τούτο σημαίνει ότι η αποδεκτή ένταση ενίσχυσης είναι εκ προοιμίου χαμηλότερη για τις περιφέρειες που είναι επιλέξιμες για την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) απ' ό,τι για εκείνες που είναι επιλέξιμες για την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α).

43.

Ακόμη, η Επιτροπή πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι, λόγω της πρόσφατης διεύρυνσης, οι ανισότητες ως προς τη σχετική ευημερία των περιφερειών που είναι επιλέξιμες κατά την παρέκκλιση του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) αυξήθηκαν σημαντικά. Και πράγματι, ένας σημαντικός αριθμός περιφερειών, και μάλιστα ολόκληρα κράτη μέλη, έχουν πλέον κατά κεφαλήν ΑΕΠ χαμηλότερο του 45 % του μέσου όρου της ΕΕ-25, πράγμα που δεν συνέβαινε το 1998. Αυτές οι μεγαλύτερες ανισότητες στους κόλπους της ΕΕ απαιτούν να καθιερώσει η Επιτροπή λεπτομερέστερη κατάταξη των οικείων περιφερειών.

44.

Στην περίπτωση των περιφερειών που εμπίπτουν στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), η Επιτροπή θεωρεί, λοιπόν, ότι το ύψος της περιφερειακής ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει:

45.

Σε αναγνώριση των ιδιαίτερων προβλημάτων τους, οι εξόχως απομακρυσμένες περιφέρειες θα είναι επιλέξιμες για ένα επιπλέον 20 %, σε ΑΙΕ, εάν το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους είναι χαμηλότερο του 75 % του μέσου όρου της ΕΕ-25, και για ένα 10 % σε όλες τις άλλες περιπτώσεις.

46.

Οι περιφέρειες στατιστικού αντικτύπου οι οποίες εμπίπτουν στην παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ), από την 1η Ιανουαρίου 2011 και εξής θα είναι επιλέξιμες για ενισχύσεις ύψους 20 %.

47.

Στις λοιπές περιφέρειες που εμπίπτουν στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ), οι περιφερειακές ενισχύσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 15 %, σε ΑΙΕ. Το ποσοστό αυτό μειώνεται σε 10 % για τις περιφέρειες που αφενός έχουν ΑΕΠ ανώτερο του 100 % του μέσου όρου της ΕΕ-25 και αφετέρου ανεργία χαμηλότερη από τον μέσον όρο της ΕΕ-25, σε επίπεδο NUTS-III (βάσει των μέσων όρων των τριών τελευταίων ετών και σύμφωνα με τα δεδομένα της EUROSTAT) (45).

48.

Ωστόσο, οι αραιοκατοικημένες περιοχές και οι περιοχές (του επιπέδου NUTS-III ή χαμηλότερου) που γειτνιάζουν με περιφέρεια του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) και έχουν επιλεγεί από τα κράτη μέλη για να υπαχθούν στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ), καθώς και οι περιοχές του επιπέδου NUTS-III ή τμήματά τους που έχουν χερσαία σύνορα με χώρα μη μέλος του ΕΟΧ ή της ΕΖΕΣ, είναι πάντοτε επιλέξιμες για ενίσχυση ύψους 15 %, σε ΑΙΕ.

49.

Στην περίπτωση των ενισχύσεων προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (46), τα ανώτατα όρια του τμήματος 4.1.2 είναι δυνατόν να προσαυξηθούν κατά 20 %, σε ΑΙΕ, για τις μικρές επιχειρήσεις, και κατά 10 % για τις μεσαίες (47).

50.

Οι δαπάνες για γήπεδα, κτίρια και εγκαταστάσεις/μηχανήματα (48) είναι επιλέξιμες για ενίσχυση αρχικής επένδυσης.

51.

Για τις ΜΜΕ, οι δαπάνες για προκαταρκτικές μελέτες και για συμβουλές οι οποίες συνδέονται με την επένδυση είναι δυνατόν επίσης να λαμβάνονται υπόψη, έως το 50 % των πραγματικών δαπανών.

52.

Σε περίπτωση αγοράς κατά την παράγραφο 35, μόνο οι δαπάνες για την αγορά περιουσιακών στοιχείων (49) τρίτων θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη (50). Οι σχετικές συναλλαγές πρέπει να πραγματοποιούνται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς.

53.

Οι δαπάνες που συνδέονται με την αγορά μισθωμένων περιουσιακών στοιχείων, πέραν των γηπέδων και των κτιρίων, είναι δυνατόν να λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον η μίσθωση λαμβάνει τη μορφή χρηματοδοτικής μίσθωσης και περιλαμβάνει την υποχρέωση αγοράς του αντίστοιχου περιουσιακού στοιχείου κατά τη λήξη τη μίσθωσης. Για τη μίσθωση γηπέδων και κτιρίων, η μίσθωση πρέπει να συνεχίζεται επί τουλάχιστον πέντε έτη μετά την αναμενόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης του επενδυτικού σχεδίου στην περίπτωση των μεγάλων επιχειρήσεων, και επί τρία έτη στην περίπτωση των ΜΜΕ.

54.

Με εξαίρεση τις ΜΜΕ και τις εξαγορές, τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται πρέπει να είναι καινούργια. Στην περίπτωση των εξαγορών, θα πρέπει να αφαιρούνται τυχόν ενισχύσεις που έχουν ήδη χορηγηθεί πριν από την αγορά του εκάστοτε περιουσιακού στοιχείου.

55.

Για τις ΜΜΕ, είναι πάντα δυνατόν να λαμβάνονται υπόψη εξ ολοκλήρου οι επενδυτικές δαπάνες για την αγορά άυλων περιουσιακών στοιχείων, μέσω της μεταφοράς τεχνολογίας, δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών εκμετάλλευσης, τεχνογνωσίας ή μη κατοχυρωμένων τεχνικών γνώσεων. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι δαπάνες αυτές είναι επιλέξιμες μέχρις ενός ορίου ίσου με το 50 % των συνολικών επιλέξιμων δαπανών ενός σχεδίου.

56.

Σε όλες τις περιπτώσεις, τα επιλέξιμα άυλα περιουσιακά στοιχεία θα υπόκεινται στους όρους που είναι αναγκαίοι για να διασφαλίζεται ότι θα παραμείνουν στην επιλέξιμη για τη χορήγηση περιφερειακών ενισχύσεων περιοχή και ότι, κατά συνέπεια, δεν αποτελούν αντικείμενο μεταφοράς προς όφελος άλλων περιφερειών, και ιδίως περιφερειών μη επιλέξιμων για τη χορήγηση περιφερειακών ενισχύσεων. Για τον σκοπό αυτόν, τα επιλέξιμα άυλα περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

57.

Όπως αναφέρθηκε στο τμήμα 4.1.1, οι περιφερειακές ενισχύσεις είναι δυνατόν να υπολογίζονται και βάσει του αναμενόμενου εργατικού κόστους (51) που προκύπτει από τη δημιουργία απασχόλησης από το αρχικό επενδυτικό σχέδιο.

58.

Με τον όρο «δημιουργία απασχόλησης» νοείται η «καθαρή» αύξηση του αριθμού των άμεσα απασχολούμενων (52) στην εκάστοτε επιχείρηση σε σύγκριση με τον μέσο όρο των προηγούμενων 12 μηνών. Έτσι, από τον φαινόμενο αριθμό των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής πρέπει να αφαιρούνται οι θέσεις εργασίας που τυχόν καταργήθηκαν κατά την ίδια περίοδο (53).

59.

Το ποσό της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει ένα ορισμένο ποσοστό του επί δύο έτη εργατικού κόστους για κάθε προσλαμβανόμενο. Το ποσοστό ισούται με το ένταση ενίσχυσης που επιτρέπεται στην αντίστοιχη περιφέρεια όσον αφορά τις επενδυτικές ενισχύσεις.

60.

Για τους σκοπούς αυτών των κατευθυντήριων γραμμών, ως «μεγάλο επενδυτικό σχέδιο» νοείται μια «αρχική επένδυση» κατά τον ορισμό αυτών των κατευθυντήριων γραμμών, με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 50 εκατ. ευρώ (54). Για να αποφεύγεται η υποδιαίρεση ενός μεγάλου επενδυτικού σχεδίου σε υποσχέδια με σκοπό την παράκαμψη των διατάξεων των προκείμενων κατευθυντήριων γραμμών, ένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο θα θεωρείται ενιαίο εφόσον η αρχική επένδυση, εκ μέρους μιας ή περισσότερων επιχειρήσεων για περίοδο τριών ετών, αποτελείται από πάγια περιουσιακά στοιχεία συνδυαζόμενα κατά αδιαίρετο από οικονομική άποψη τρόπο (55).

61.

Για να υπολογισθεί αν οι επιλέξιμες δαπάνες ενός μεγάλου επενδυτικού σχεδίου υπερβαίνουν τα διάφορα κατώτατα όρια των κατευθυντήριων γραμμών, ως επιλέξιμες δαπάνες λαμβάνονται υπόψη εκείνες που είναι υψηλότερες βάσει είτε των παραδοσιακών επενδυτικών δαπανών είτε του εργατικού κόστους.

62.

Σε δύο διαδοχικά πολυτομεακά πλαίσια περιφερειακών ενισχύσεων για μεγάλα επενδυτικά σχέδια, του 1998 (56) και του 2002 (57), η Επιτροπή περιόρισε τις μέγιστες εντάσεις ενισχύσεων για τα σχέδια αυτά κατά τρόπο που να αποφεύγονται κατά το δυνατόν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού. Για λόγους απλοποίησης και διαφάνειας, η Επιτροπή αποφάσισε να ενσωματώσει τις διατάξεις του πολυτομεακού πλαισίου του 2002 στις κατευθυντήριες γραμμές για τις περιφερειακές ενισχύσεις της περιόδου 2007-13.

63.

Έτσι, το πολυτομεακό πλαίσιο του 2002 παύει να ισχύει για τις ενισχύσεις που θα κοινοποιηθούν ή θα χορηγηθούν (58) μετά την 31η Δεκεμβρίου 2006, και αντικαθίσταται με τις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές (59).

64.

Τα κράτη μέλη οφείλουν να κοινοποιούν στην Επιτροπή ατομικά κάθε ενίσχυση που πρόκειται να χορηγηθεί, στο πλαίσιο υφιστάμενου καθεστώτος ενισχύσεων, για επενδυτικά σχέδια εφόσον η προτεινόμενη ενίσχυση από όλες τις πηγές υπερβαίνει τα ανώτατο ποσό ενίσχυσης που επιτρέπεται, βάσει των κανόνων και της κλίμακας της παραγράφου 67, για την ενίσχυση επένδυσης με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 100 εκατ. ευρώ (60).

Τα όρια πέραν των οποίων απαιτείται κοινοποίηση με οι εντάσεις ενίσχυσης που συναντώνται συνηθέστερα στις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές συνοψίζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

65.

Οσάκις περιφερειακή ενίσχυση χορηγείται βάσει υφιστάμενου καθεστώτος ενισχύσεων για μεγάλα επενδυτικά σχέδια χωρίς υποχρέωση κοινοποίησης, τα κράτη μέλη οφείλουν, εντός 20 εργάσιμων ημερών από τη χορήγηση της ενίσχυσης από την αρμόδια αρχή, να προσκομίζουν στην Επιτροπή τα στοιχεία που ζητούνται μέσω του τυποποιημένου εντύπου του παραρτήματος ΙΙΙ. Η Επιτροπή θα διαθέτει τα στοιχεία αυτά περιληπτικά στο κοινό μέσω του ακόλουθου δικτυακού της τόπου: http://europa.eu.int/comm/competition/.

66.

Τα κράτη μέλη οφείλουν να τηρούν λεπτομερή μητρώα για όλες τις ενισχύσεις που χορηγούνται σε μεγάλα επενδυτικά σχέδια. Τα μητρώα πρέπει να περιέχουν όλα τα στοιχεία που είναι αναγκαία για να διαπιστώνεται η τήρηση της μέγιστης επιτρεπόμενου έντασης ενίσχυσης, διατηρούνται δε επί 10 έτη από την ημερομηνία χορήγησης της εκάστοτε ενίσχυσης.

67.

Οι περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις για μεγάλα επενδυτικά σχέδια υπόκεινται σε προσαρμογή του ανώτατου ορίου περιφερειακών ενισχύσεων (61) βάσει της ακόλουθης κλίμακας:

Επομένως, το επιτρεπόμενο ποσό ενίσχυσης για μεγάλο επενδυτικό σχέδιο θα υπολογίζεται σύμφωνα με τον εξής μαθηματικό τύπο: Ανώτατο ποσό ενίσχυσης = R x (50 + 0,50 B + 0,34 C), όπου R είναι το μη προσαρμοσμένο ανώτατο όριο περιφερειακής ενίσχυσης, Β η επιλέξιμη δαπάνη μεταξύ 50 και 100 εκατ. ευρώ, και C η επιλέξιμη δαπάνη άνω των 100 εκατ. ευρώ. Οι υπολογισμοί θα γίνονται βάσει των επίσημων συναλλαγματικών ισοτιμιών κατά την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης ή, στην περίπτωση ενίσχυσης υποκείμενης σε ατομική κοινοποίηση, κατά την ημερομηνία κοινοποίησης.

68.

Οσάκις το συνολικό ποσό της ενίσχυσης από όλες τις πηγές υπερβαίνει το 75 % του ποσού που θα μπορούσε να λάβει μια επένδυση με επιλέξιμες δαπάνες 100 εκατ. ευρώ, με βάση το τυποποιημένο ανώτατο όριο που ισχύει για τις μεγάλες επιχειρήσεις στον εγκεκριμένο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων κατά την ημερομηνία χορήγησης της ενίσχυσης, και εφόσον:

69.

Ως «σχετικά προϊόντα» νοούνται κατά κανόνα τα προϊόντα που προβλέπονται στο επενδυτικό σχέδιο (64). Εάν το σχέδιο αναφέρεται σε ενδιάμεσο προϊόν και ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής δεν πωλείται στη αγορά, το σχετικό προϊόν μπορεί να είναι το προϊόν του επομένου σταδίου παραγωγής. Η σχετική αγορά περιλαμβάνει τα σχετικά προϊόντα και τα υποκατάστατά τους, όπως αυτά χαρακτηρίζονται είτε από τον καταναλωτή (λόγω των χαρακτηριστικών, της τιμής και της χρήσης για την οποία προορίζονται) είτε από τον παραγωγό (μέσω της ευελιξίας των εγκαταστάσεων παραγωγής).

70.

Εναπόκειται στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος να αποδείξει ότι δεν συντρέχουν τα σημεία α) και β) της παραγράφου 68 (65). Για τους σκοπούς της εφαρμογής των σημείων α) και β), οι πωλήσεις και η φαινομένη κατανάλωση θα ορίζονται στο κατάλληλο επίπεδο της ονοματολογίας PRODCOM (66), κατά κανόνα στον ΕΟΧ, ή, εάν τα σχετικά πληροφοριακά στοιχεία δεν είναι διαθέσιμα ή αξιοποιήσιμα, βάσει οποιασδήποτε άλλης γενικώς αποδεκτής υποδιαίρεσης της αγοράς για τα σχετικά προϊόντα και για την οποία υπάρχουν αμέσως διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία.

71.

Τα ανώτατα όρια ενισχύσεων που καθορίζονται στα τμήματα 4.1 και 4.3 ισχύουν για τη συνολική ενίσχυση:

72.

Οσάκις ενίσχυση υπολογιζόμενη βάσει των υλικών ή άυλων επενδυτικών δαπανών συνδυάζεται με ενίσχυση υπολογιζόμενη βάσει του εργατικού κόστους, πρέπει να τηρείται το ανώτατο όριο ενισχύσεων που καθορίζεται για τις ενισχύσεις στην αντίστοιχη περιφέρεια (67).

73.

Οσάκις οι επιλέξιμες δαπάνες για ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα είναι εν όλω ή εν μέρει επιλέξιμες για ενισχύσεις διαφορετικού χαρακτήρα, το κοινό τμήμα υπόκειται στο ευνοϊκότερο από τα ανώτατα όρια που ισχύουν βάσει των οικείων κανόνων.

74.

Οσάκις το κράτος μέλος προβλέπει ότι οι κρατικές ενισχύσεις ενός καθεστώτος είναι δυνατόν να σωρευθούν με ενισχύσεις από άλλα καθεστώτα, πρέπει να προσδιορίζει, για καθένα από τα καθεστώτα, τη μέθοδο με την οποία θα διασφαλίζεται η τήρηση των προϋποθέσεων που απαριθμούνται ανωτέρω

75.

Οι περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις δεν σωρεύονται με τις ενισχύσεις de minimis σχετικά με τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες προς παράκαμψη των μέγιστων εντάσεων ενισχύσεων που τίθενται για τις ενισχύσεις στις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές.

76.

Οι περιφερειακές ενισχύσεις που προορίζονται για τη μείωση των τρεχουσών δαπανών μιας επιχείρησης (ενισχύσεις λειτουργίας) κατά κανόνα απαγορεύονται. Κατ' εξαίρεσιν, όμως, ενισχύσεις του τύπου αυτού είναι δυνατόν να χορηγούνται σε περιφέρειες που είναι επιλέξιμες κατά την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), υπό τον όρο ότι i) δικαιολογούνται από τη συμβολή τους στην περιφερειακή ανάπτυξη και από τον χαρακτήρα τους, και ii) το ύψος τους να είναι ανάλογο προς τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν (69). Τα κράτη μέλη οφείλουν να αποδεικνύουν την ύπαρξη και το μέγεθος των προβλημάτων αυτών (70). Ακόμη, ορισμένες μορφές ενίσχυσης λειτουργίας μπορούν να γίνουν αποδεκτές για τις αραιοκατοικημένες περιφέρειες και τις περιφέρειες με ελάχιστο πληθυσμό.

77.

Οι ενισχύσεις λειτουργίας θα πρέπει κατ' αρχήν να χορηγούνται μόνο σε συνάρτηση με σαφώς καθορισμένες επιλέξιμες δαπάνες (71) και να περιορίζονται σε συγκεκριμένο ποσοστό των δαπανών αυτών.

78.

Λόγω του ιδιαίτερου χαρακτήρα των χρηματοοικονομικών δραστηριοτήτων και εκείνων στους κόλπους ενός ομίλου, όπως αυτές ορίζονται στο τμήμα Η (κωδικοί 65, 66 και 67), καθώς και των δραστηριοτήτων στους κόλπους ενός ομίλου που εμπίπτουν στο τμήμα Θ (κωδικός 74) της ονοματολογίας NACE, οι ενισχύσεις λειτουργίας που χορηγούνται για τις δραστηριότητες αυτές είναι ελάχιστα πιθανό να προωθούν την περιφερειακή ανάπτυξη, ενώ παρουσιάζουν πολύ υψηλό κίνδυνο νόθευσης του ανταγωνισμού, όπως άλλωστε αναφέρεται και στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στα μέτρα που σχετίζονται με την άμεση φορολογία των επιχειρήσεων (72). Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεν θα εγκρίνει, στο πλαίσιο των προκείμενων κατευθυντήριων γραμμών, ενισχύσεις λειτουργίας για χρηματοοικονομικές υπηρεσίες ή για δραστηριότητες στους κόλπους ομίλου, εκτός εάν η εκάστοτε ενίσχυση χορηγείται στο πλαίσιο γενικού καθεστώτος που είναι ανοικτό σε όλους τους τομείς και αποσκοπεί στην αντιστάθμιση πρόσθετων μεταφορικών ή εργατικών δαπανών. Ομοίως αποκλείονται και οι ενισχύσεις λειτουργίας για την προώθηση εξαγωγών.

79.

Επειδή επιδιώκεται η εξάλειψη των καθυστερήσεων και των εμπλοκών στην περιφερειακή ανάπτυξη, εκτός από τις περιπτώσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 80 και 81, οι ενισχύσεις λειτουργίας θα πρέπει πάντοτε να είναι προσωρινές και περιορισμένης διάρκειας, καθώς και να μειώνονται σταδιακά εφόσον οι αντίστοιχες περιφέρειες επιτυγχάνουν πραγματική σύγκλιση με τις περισσότερο ευημερούσες περιοχές της Κοινότητας (73).

80.

Κατά παρέκκλιση από την προηγούμενη παράγραφο, ενισχύσεις λειτουργίας που ούτε μειώνονται σταδιακά ούτε είναι περιορισμένης διάρκειας είναι δυνατόν να επιτρέπονται μόνο:

81.

Επιπλέον, για τις εξόχως απομακρυσμένες και για τις αραιοκατοικημένες περιφέρειες, ενισχύσεις που δεν μειώνονται σταδιακά και δεν είναι χρονικά περιορισμένες και προορίζονται για τη μερική κάλυψη πρόσθετων μεταφορικών εξόδων είναι δυνατόν να εγκρίνονται εφόσον:

82.

Σε κάθε περίπτωση, η αναγκαιότητα και το ύψος μιας ενίσχυσης λειτουργίας θα πρέπει να επανεξετάζεται τακτικά, έτσι ώστε να επαληθεύεται η μακροπρόθεσμη αιτιολόγησή της για την οικεία περιφέρεια. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα εγκρίνει καθεστώτα ενισχύσεων λειτουργίας μόνο ενόσω θα ισχύουν οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές.

83.

Για να διαπιστώνονται οι επιπτώσεις των ενισχύσεων λειτουργίας στις συναλλαγές και στον ανταγωνισμό, θα ζητείται από τα κράτη μέλη να υποβάλλουν ετησίως έκθεση για κάθε περιφέρεια NUTS-II στην οποία χορηγούνται ενισχύσεις λειτουργίας. Η έκθεση αυτή θα παρέχει την κατανομή των συνολικών δαπανών, καθώς και των εκτιμώμενων διαφυγόντων εσόδων για κάθε εγκεκριμένη ενίσχυση λειτουργίας στην οικεία περιφέρεια, θα προσδιορίζει δε τους δέκα μεγαλύτερους δικαιούχους για κάθε καθεστώς ενίσχυσης λειτουργίας εγκεκριμένο στην περιφέρεια αυτή (76), προσδιορίζοντας τον τομέα ή τους τομείς δραστηριότητας του κάθε δικαιούχου και το εισπραχθέν από αυτόν ποσό ενίσχυσης.

84.

Ενώ οι νέες μικρές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε ολόκληρη την ΕΕ, φαίνεται ότι η οικονομική ανάπτυξη των ενισχυόμενων περιφερειών παρεμποδίζεται από το σχετικά χαμηλό επίπεδο επιχειρηματικότητας, και ιδίως από τον χαμηλότερο σε σχέση με τον μέσο όρο αριθμό των επιχειρήσεων που αρχίζουν τις δραστηριότητές τους (start-ups). Έτσι, κρίνεται αναγκαία η καθιέρωση μιας νέας μορφής ενίσχυσης, η οποία θα μπορεί να χορηγείται επιπλέον των περιφερειακών επενδυτικών ενισχύσεων, έτσι ώστε να παρέχονται κίνητρα προς τις νέες επιχειρήσεις και εκείνες που διανύουν το πρώτο στάδιο ανάπτυξης στις ενισχυόμενες περιφέρειες.

85.

Για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής στόχευσης αυτής της νέας μορφής ενίσχυσης, κρίνεται ότι θα πρέπει να κλιμακώνεται ανάλογα με τις δυσκολίες κάθε κατηγορίας περιφερειών. Για να αποφεύγεται κάθε μη αποδεκτός κίνδυνος νόθευσης του ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανόμενου του κινδύνου εκτοπισμού υφιστάμενων επιχειρήσεων, η νέα αυτή ενίσχυση θα πρέπει, για μια αρχική περίοδο τουλάχιστον, να περιορίζεται αυστηρά στις μικρές επιχειρήσεις, να έχει περιορισμένο ύψος και να μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.

86.

Έτσι, η Επιτροπή θα εγκρίνει τα καθεστώτα ενισχύσεων που θα παρέχουν ενισχύσεις με συνολικό ύψος έως 2 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση (77) για τις μικρές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε περιφέρειες επιλέξιμες για την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), και έως 1 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση για τις μικρές επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε περιφέρειες επιλέξιμες για την παρέκκλιση κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ). Το ετήσιο ποσό των ενισχύσεων που θα χορηγούνται σε νέες μικρές επιχειρήσεις δεν πρέπει να υπερβαίνει το 33 % των προαναφερόμενων συνολικών ποσών ενίσχυσης ανά επιχείρηση.

87.

Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες για υπηρεσίες νομικές, διοικητικής υποστήριξης και παροχής συμβουλών που έχουν άμεση σχέση με τη δημιουργία μιας επιχείρησης, καθώς και οι ακόλουθες δαπάνες, εφόσον αποδεδειγμένα πραγματοποιούνται κατά τα πρώτα πέντε έτη μετά την ίδρυση της επιχείρησης: (78)

88.

Η ένταση της ενίσχυσης δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνει:

89.

Οι ως άνω εντάσεις ενίσχυσης προσαυξάνονται κατά 5 % για τις περιφέρειες του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) όπου το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι μικρότερο του 60 % του μέσου όρου της ΕΕ-25, για τις περιφέρειες με πληθυσμιακή πυκνότητα μικρότερη των 12,5 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο και για τα μικρά νησιά με πληθυσμό μικρότερο των 5 000 κατοίκων, καθώς και για τα λοιπά οικιστικά συγκροτήματα ίδιου μεγέθους και με παρόμοια απομόνωση.

90.

Τα κράτη μέλη δημιουργούν το αναγκαίο σύστημα για να διασφαλίζεται ότι δεν σημειώνεται υπέρβαση των ανώτατων ποσών και της έντασης ενίσχυσης σε σχέση με τις εκάστοτε επιλέξιμες δαπάνες. Πιο συγκεκριμένα, οι ενισχύσεις που προβλέπονται στο παρόν κεφάλαιο δεν σωρεύονται με άλλες κρατικές ενισχύσεις (συμπεριλαμβανόμενων των ενισχύσεων de minimis) με σκοπό την παράκαμψη των προβλεπόμενων ανώτατων εντάσεων ή ποσών ενισχύσεων.

91.

Η χορήγηση ενισχύσεων που προορίζονται αποκλειστικά για νεοϊδρυθείσες μικρές επιχειρήσεις είναι δυνατόν να αποτελέσει κίνητρο για τις υφιστάμενες μικρές επιχειρήσεις να κλείσουν και να ανοίξουν εκ νέου με σκοπό να λάβουν ενίσχυση αυτής της μορφής, γεγονός που αποτελεί ανεπιθύμητη συνέπεια. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν επίγνωση αυτού του κινδύνου και να σχεδιάζουν τα καθεστώτα ενισχύσεων ώστε αποφεύγεται αυτό το πρόβλημα, π.χ. θέτοντας όρια στην υποβολή αιτήσεων από επιχειρήσεις που έκλεισαν πρόσφατα.

92.

Οσάκις η εφαρμογή των προκείμενων κατευθυντήριων γραμμών θα οδηγεί σε μείωση του μέγιστου ποσοστού των ενισχύσεων κατά 15 εκατοστιαίες μονάδες και πλέον, από το καθαρό ποσοστό στο ακαθάριστο (79), η μείωση είναι δυνατόν να εφαρμόζεται σε δύο φάσεις, με μείωση κατά τουλάχιστον 10 εκατοστιαίες μονάδες την 1η Ιανουαρίου 2007 και κατά το υπόλοιπο την 1η Ιανουαρίου 2011.

93.

Υπό την προϋπόθεση ότι οι οικείες περιφέρειες προτείνονται από τα κράτη μέλη ως επιλέξιμες για περιφερειακές ενισχύσεις βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) για ολόκληρη την περίοδο 2007-2013, η μείωση του ύψους των ενισχύσεων στις περιφέρειες οικονομικής ανάπτυξης είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις. Την 1η Ιανουαρίου 2007 θα πραγματοποιηθεί μείωση κατά τουλάχιστον 10 %, από το καθαρό ποσοστό στο ακαθάριστο. Με σκοπό τη συμμόρφωση με τα νέα επιτρεπόμενα από τις προκείμενες κατευθυντήριες γραμμές ποσοστά ενισχύσεων, την 1η Ιανουαρίου 2011 το αργότερο (80) θα πραγματοποιηθεί η τελική μείωση.

94.

Για τις περιφέρειες που χάνουν τη δυνατότητα να χορηγούν ενισχύσεις λειτουργίας λόγω απώλειας της επιλεξιμότητας δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α), η Επιτροπή μπορεί να αποδεχθεί γραμμική σταδιακή κατάργηση των καθεστώτων ενισχύσεων λειτουργίας εντός δύο ετών από την ημερομηνία απώλειας της επιλεξιμότητας για τη χορήγηση τέτοιων ενισχύσεων.

95.

Μετά την έναρξη ισχύος των προκείμενων κατευθυντήριων γραμμών, ορισμένες περιφέρεις θα απολέσουν την επιλεξιμότητά τους για περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις. Για να διευκολυνθεί η ομαλή μετάβαση των περιφερειών αυτών στο αναθεωρημένο οριζόντιο καθεστώς κρατικών ενισχύσεων που θα τεθεί σταδιακά σε ισχύ μέσω της εφαρμογής του Σχεδίου δράσης για τις κρατικές ενισχύσεις, τα κράτη μέλη είναι δυνατόν κατ' εξαίρεσιν να υποδείξουν και άλλες περιφέρειες ως επιλέξιμες για περιφερειακές ενισχύσεις του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) έως την 1η Ιανουαρίου 2009, υπό την προϋπόθεση ότι:

96.

Οι περιφέρειες κράτους μέλους που είναι επιλέξιμες για περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις δυνάμει των παρεκκλίσεων και των ανώτατων ποσοστών ενισχύσεων για αρχικές επενδύσεις (82) εγκεκριμένων για καθεμία περιφέρεια, αποτελούν από κοινού τον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων του οικείου κράτους μέλους. Ο χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων προσδιορίζει και τις περιφέρειες που είναι επιλέξιμες για επιχειρηματικές ενισχύσεις. Τα καθεστώτα ενισχύσεων λειτουργίας δεν καλύπτονται από τον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων, αξιολογούνται δε κατά περίπτωση, βάσει της σχετικής κοινοποίησης του οικείου κράτους μέλους δυνάμει του άρθρου 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ.

97.

Το Δικαστήριο έχει αποφανθεί ότι οι «αποφάσεις» με τις οποίες η Επιτροπή εγκρίνει τον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων ενός κράτους μέλους θα πρέπει να θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος των κατευθυντήριων γραμμών για τις περιφερειακές ενισχύσεις, και ως έχουσες δεσμευτική ισχύ μόνο υπό τον όρο ότι γίνονται αποδεκτές από τα κράτη μέλη (83).

98.

Ακόμη, θα πρέπει να υπομνησθεί ότι οι χάρτες περιφερειακών ενισχύσεων προσδιορίζουν και το πεδίο εφαρμογής τυχόν απαλλαγής κατά κατηγορία, με την οποία απαλλάσσονται οι περιφερειακές ενισχύσεις από την υποχρέωση κοινοποίησης δυνάμει του άρθρου 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ, είτε η εκάστοτε ενίσχυση χορηγείται δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 70/2001 (84), είτε βάσει πιθανού μελλοντικού κανονισμού απαλλαγής άλλων μορφών περιφερειακής ενίσχυσης. Το άρθρο 1 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 994/1998 (85) προβλέπει μόνο την απαλλαγή των ενισχύσεων που συνάδουν προς τον χάρτη που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή για τη χορήγηση περιφερειακών ενισχύσεων από κάθε κράτος μέλος.

99.

Σύμφωνα με τις προκείμενες κατευθυντήριες γραμμές, και ανάλογα με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση του οικείου κράτους μέλους, ο χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων θα αποτελείται από:

100.

Εννοείται ότι, εφόσον τηρούν τους όρους που τίθενται στις προκείμενες κατευθυντήριες γραμμές, εναπόκειται στα ίδια τα κράτη μέλη να αποφασίζουν αν επιθυμούν να χορηγήσουν περιφερειακές επενδυτικές ενισχύσεις, και μέχρι ποιου ύψους. Έτσι, όσο το δυνατόν γρηγορότερα από τη δημοσίευση αυτών των κατευθυντήριων γραμμών κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να κοινοποιήσει στην Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης, έναν και μόνο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων, ο οποίος να καλύπτει ολόκληρη την επικράτειά του.

101.

Η Επιτροπή θα εξετάσει τις κοινοποιήσεις σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ. Μετά το πέρας της εξέτασης αυτής, θα δημοσιεύσει τους χάρτες περιφερειακών ενισχύσεων στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι εν λόγω χάρτες θα ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2007 ή από την ημερομηνία δημοσίευσής τους εάν είναι μεταγενέστερη και θα θεωρηθούν αναπόσπαστο μέρος των προκείμενων κατευθυντήριων γραμμών.

102.

Η ως άνω κοινοποίηση θα πρέπει να προσδιορίζει σαφώς τις περιφέρειες που είναι επιλέξιμες δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) ή γ), καθώς και η ένταση των ενισχύσεων που προβλέπονται για τις μεγάλες επιχειρήσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις αναπροσαρμογές του ανώτατου ορίου των περιφερειακών ενισχύσεων για μεγάλα επενδυτικά σχέδια. Οσάκις για ορισμένες περιφέρειες ισχύουν μεταβατικοί κανόνες, ή οσάκις αναμένεται αναπροσαρμογή του ποσοστού της ενίσχυσης, θα πρέπει να αναφέρονται λεπτομερώς οι αντίστοιχες περίοδοι και ποσοστά ενίσχυσης.

103.

Δεδομένου ότι οι περιφέρειες που είναι επιλέξιμες για ενίσχυση δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο α) και οι περιφέρειες στατιστικού αντικτύπου προσδιορίζονται εξωγενώς στο επίπεδο NUTS II, κατά κανόνα δεν θα είναι αναγκαίο να δίδονται λεπτομερή επεξηγηματικά κοινωνικοοικονομικά στοιχεία. Από την άλλη πλευρά, λεπτομερή επεξηγηματικά στοιχεία θα πρέπει να δίδονται για την υπόδειξη των περιφερειών κατά το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ), πέραν των περιφερειών οικονομικής ανάπτυξης, των αραιοκατοικημένων και των παραμεθόριων, με λεπτομερή προσδιορισμό των αντίστοιχων περιφερειών, πληθυσμιακά στοιχεία, στοιχεία για το ΑΕΠ και την ανεργία στις περιφέρειες αυτές, και κάθε άλλο στοιχείο που παρουσιάζει ενδιαφέρον.

104.

Για να εξασφαλισθεί η συνέχεια, η οποία είναι ουσιώδους σημασίας για τη μακροπρόθεσμη περιφερειακή ανάπτυξη, ο πίνακας των περιφερειών που θα κοινοποιηθεί από τα κράτη μέλη θα ισχύσει κατ' αρχήν για ολόκληρη την περίοδο 2007-2013. Ωστόσο, είναι δυνατόν να υποβληθεί σε ενδιάμεση επανεξέταση το 2010. Κάθε κράτος μέλος που θα επιθυμεί να τροποποιήσει τον πίνακα των επιλέξιμων για ενισχύσεις περιφερειών δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ), ή τα εφαρμοστέα ποσοστά ενίσχυσης πρέπει να υποβάλει σχετική κοινοποίηση στην Επιτροπή πριν από την 1η Απριλίου 2010. Τυχόν αλλαγές για μια περιφέρεια στο πλαίσιο αυτό δεν είναι δυνατόν να υπερβαίνουν το 50 % της συνολικής κάλυψης που επιτρέπεται για το οικείο κράτος μέλος δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ). Με την εξαίρεση των περιφερειών στατιστικού αντικτύπου, οι περιφέρειες που θα απολέσουν την επιλεξιμότητά τους για περιφερειακές ενισχύσεις λόγω της ως άνω ενδιάμεσης επεναξέτασης δεν θα είναι επιλέξιμες για μεταβατικές ενισχύσεις. Ακόμη, τα κράτη μέλη είναι δυνατόν ανά πάσα στιγμή να ζητήσουν από την Επιτροπή να εντάξουν και άλλες περιφέρειες στον πίνακά τους, έως ότου εξαντληθεί η αντίστοιχη πληθυσμιακή κάλυψη.

105.

Η Επιτροπή προτίθεται να εφαρμόσει τις προκείμενες κατευθυντήριες γραμμές για όλες τις περιφερειακές ενισχύσεις που θα χορηγηθούν μετά την 31η Δεκεμβρίου 2006. Οι περιφερειακές ενισχύσεις που θα έχουν χορηγηθεί ή θα πρόκειται να χορηγηθούν πριν από το 2007 θα αξιολογηθούν σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του 1998.

106.

Επειδή θα πρέπει να είναι συνεπείς με τον χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων, οι κοινοποιήσεις καθεστώτων περιφερειακών ενισχύσεων καθώς και οι ενισχύσεις ειδικού σκοπού (ad hoc) μετά την 31η Δεκεμβρίου 2006 δεν θα μπορούν κατά κανόνα να θεωρηθούν πλήρεις μέχρις ότου εγκριθεί ο αντίστοιχος χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων του οικείου κράτους μέλους σύμφωνα με τις ρυθμίσεις που περιγράφονται στο τμήμα 8. Έτσι, η Επιτροπή κανονικά δεν θα εξετάζει τις κοινοποιήσεις καθεστώτων περιφερειακών ενισχύσεων, ούτε τις ενισχύσεις ειδικού σκοπού (ad hoc) ενόσω θα πρόκειται να τεθούν σε ισχύ μετά την 31η Δεκεμβρίου 2006, και τούτο μέχρις ότου εγκριθεί ο χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων του οικείου κράτους μέλους (86). Το ίδιο ισχύει και για τα καθεστώτα ενισχύσεων προς νεοϊδρυθείσες μικρές επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο τμήμα 6 των προκείμενων κατευθυντήριων γραμμών.

107.

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η εφαρμογή των προκείμενων κατευθυντήριων γραμμών θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές των κανόνων που διέπουν τις περιφερειακές ενισχύσεις σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακόμη, και υπό το φως των μεταβαλλόμενων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν στην ΕΕ, κρίνεται αναγκαίο να επανεξετάζεται η εγκυρότητα της αιτιολόγησης και της αποτελεσματικότητας όλων των καθεστώτων περιφερειακών ενισχύσεων, συμπεριλαμβανόμενων τόσο των επενδυτικών ενισχύσεων όσο και των ενισχύσεων λειτουργίας. Για τους λόγους αυτούς, η Επιτροπή θα προτείνει στα κράτη μέλη, ως κατάλληλα μέτρα σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 1 της Συνθήκης:

Η Επιτροπή θα καλέσει τα κράτη μέλη να επιβεβαιώσουν ότι αποδέχονται τις ως άνω προτάσεις εντός ενός μηνός.

108.

Επιπλέον, η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι αναγκαία και περαιτέρω μέτρα, για τη βελτίωση της διαφάνειας των περιφερειακών ενισχύσεων σε μια διευρυμένη Ένωση. Πιο συγκεκριμένα, κρίνεται αναγκαίο να διασφαλισθεί ότι τα κράτη μέλη, οι οικονομικοί παράγοντες, τα ενδιαφερόμενα μέρη και η ίδια η Επιτροπή θα έχουν εύκολη πρόσβαση στο πλήρες κείμενο όλων των καθεστώτων περιφερειακών ενισχύσεων που ισχύουν στην ΕΕ. Η Επιτροπή θεωρεί ότι τούτο μπορεί εύκολα να επιτευχθεί μέσω της δημιουργίας διασυνδεόμενων δικτυακών τόπων. Για τον λόγο αυτόν, κατά την εξέταση καθεστώτων περιφερειακών ενισχύσεων η Επιτροπή θα επιδιώκει συστηματικά την ανάληψη εκ μέρους του οικείου κράτους μέλους της υποχρέωσης να δημοσιεύσει στο Διαδίκτυο το πλήρες κείμενο του τελικού καθεστώτος ενισχύσεων και να κοινοποιήσει την αντίστοιχη δικτυακή διεύθυνση στην Επιτροπή. Σχέδια για τα οποία οι δαπάνες θα έχουν αναληφθεί πριν από τηη ημερομηνία δημοσίευσης του αντίστοιχου καθεστώτος δεν θα είναι επιλέξιμες για περιφερειακή ενίσχυση.

109.

Η Επιτροπή είναι δυνατόν να επανεξετάσει ή να τροποποιήσει τις προκείμενες κατευθυντήριες γραμμές ανά πάσα στιγμή, εφόσον τούτο θα κριθεί απαραίτητο για λόγους πολιτικής ανταγωνισμού ή για να ληφθούν υπόψη άλλες κοινοτικές πολιτικές και διεθνείς δεσμεύσεις.