32002L0039

Οδηγία 2002/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

της 10ης Ιουνίου 2002

για την τροποποίηση της οδηγίας 97/67/ΕΚ όσον αφορά το περαιτέρω άνοιγμα των κοινοτικών ταχυδρομικών υπηρεσιών στον ανταγωνισμό

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 47 παράγραφος 2, το άρθρο 55 και το άρθρο 95,

την πρόταση της Επιτροπής(1),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής(2),

τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών(3),

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 251 της συνθήκης(4),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1) Το Συμβούλιο, στο ψήφισμά του της 7ης Φεβρουαρίου 1994 σχετικά με την ανάπτυξη των κοινοτικών ταχυδρομικών υπηρεσιών(5), επισήμανε ως έναν από τους κύριους στόχους της κοινοτικής ταχυδρομικής πολιτικής το συμβιβασμό της προώθησης της βαθμιαίας ελεγχόμενης απελευθέρωσης της ταχυδρομικής αγοράς με τη διαρκή εξασφάλιση της παροχής της καθολικής υπηρεσίας.

(2) Η οδηγία 97/67/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 1997, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς κοινοτικών ταχυδρομικών υπηρεσιών και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών(6) καθόρισε ένα κανονιστικό πλαίσιο για τον ταχυδρομικό τομέα σε κοινοτικό επίπεδο, πλαίσιο που περιλαμβάνει τη λήψη μέτρων για την εξασφάλιση της παροχής της καθολικής υπηρεσίας και τον καθορισμό ανώτατων ορίων για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες τις οποίες τα κράτη μέλη μπορούν να αναθέτουν κατ' αποκλειστικότητα στο δικό τους ή στους δικούς τους φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας με στόχο τη διατήρηση της καθολικής υπηρεσίας, και ένα χρονοδιάγραμμα για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς στον ανταγωνισμό, με σκοπό τη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς ταχυδρομικών υπηρεσιών.

(3) Το άρθρο 16 της συνθήκης τονίζει τη θέση που κατέχουν οι υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος στα πλαίσια των κοινών αξιών της Ένωσης, καθώς και τη συμβολή τους στην προώθηση της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής. Στη συνέχεια, ορίζει ότι θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ούτως ώστε οι υπηρεσίες αυτές να λειτουργούν βάσει αρχών και προϋποθέσεων οι οποίες να επιτρέπουν την εκπλήρωση του σκοπού τους.

(4) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στα ψηφίσματά του της 14ης Ιανουαρίου 1999(7) και της 18ης Φεβρουαρίου 2000(8) σχετικά με τις ευρωπαϊκές ταχυδρομικές υπηρεσίες, επισημαίνει την κοινωνική και οικονομική σημασία των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την ανάγκη διατήρησης μιας καθολικής υπηρεσίας υψηλού επιπέδου.

(5) Τα μέτρα στον τομέα αυτό θα πρέπει να ορισθούν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επιτυγχάνονται επίσης ως στόχοι και τα κοινωνικά καθήκοντα της Κοινότητας, σύμφωνα με το άρθρο 2 της συνθήκης, και συγκεκριμένα υψηλό επίπεδο απασχόλησης και κοινωνικής προστασίας.

(6) Το αγροτικό ταχυδρομικό δίκτυο, μεταξύ άλλων σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές διαδραματίζει ουσιώδη ρόλο για την ένταξη των επιχειρήσεων στην εθνική/παγκόσμια οικονομία και για τη διατήρηση της συνοχής, από κοινωνικής πλευράς και από πλευράς απασχόλησης, στις αγροτικές ορεινές και νησιωτικές περιοχές. Επιπλέον, τα αγροτικά ταχυδρομικά γραφεία σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές μπορούν να αποτελέσουν ουσιώδες δίκτυο υποδομής που να εξασφαλίζει την καθολική πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες των τηλεπικοινωνιών.

(7) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στη Λισαβόνα στις 23 και 24 Μαρτίου του 2000 επικαλέστηκε, στα συμπεράσματα της προεδρίας, δύο αποφάσεις για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες βάσει των οποίων η Επιτροπή, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη πρέπει να αναλάβουν δράση, στα πλαίσια των αντίστοιχων εξουσιών τους. Οι δράσεις που πρέπει να αναληφθούν είναι, πρώτον, να χαραχθεί, έως το τέλος του 2000, μια στρατηγική για την άρση των εμποδίων των ταχυδρομικών υπηρεσιών και, δεύτερον, να επιταχυνθεί η απελευθέρωση τομέων όπως οι ταχυδρομικές υπηρεσίες, με στόχο να δημιουργηθεί μια πλήρως λειτουργική αγορά ταχυδρομικών υπηρεσιών.

(8) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στη Λισαβόνα τον Μάρτιο του 2000, θεώρησε επίσης ουσιώδες, στα πλαίσια της εσωτερικής αγοράς και μιας οικονομίας βασισμένης στη γνώση, να λαμβάνονται πλήρως υπόψη οι διατάξεις της συνθήκης που αφορούν τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος και τους φορείς που είναι επιφορτισμένοι με την παροχή τέτοιων υπηρεσιών.

(9) Η Επιτροπή ανέλαβε τη διενέργεια διεξοδικής ανασκόπησης του κοινοτικού ταχυδρομικού τομέα, συμπεριλαμβανομένης της ανάθεσης μελετών για τις οικονομικές, κοινωνικές και τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα αυτό, και πραγματοποίησε ευρείες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη.

(10) Ο κοινοτικός ταχυδρομικός τομέας απαιτεί ένα σύγχρονο κανονιστικό πλαίσιο, που να αποσκοπεί ιδίως στην προώθηση της εσωτερικής αγοράς ταχυδρομικών υπηρεσιών. Η αύξηση της ανταγωνιστικότητας αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα στον ταχυδρομικό τομέα να ενσωματωθεί στις εναλλακτικές μεθόδους επικοινωνιών και να καταστήσει δυνατή τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχονται σε ολοένα και πιο απαιτητικούς χρήστες.

(11) Ο βασικός στόχος, ο οποίος έγκειται στη διασφάλιση της σταθερής παροχής καθολικής υπηρεσίας στα επίπεδα ποιότητας που ορίζονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με το άρθρο 3 της οδηγίας 97/67/EΚ με συνεκτικό τρόπο σε όλη την Κοινότητα, μπορεί να επιτευχθεί αν, στον τομέα αυτόν, διατηρηθεί η δυνατότητα αποκλειστικής ανάθεσης υπηρεσιών και, συγχρόνως, εξασφαλιστούν συνθήκες υψηλής αποτελεσματικότητας, μέσω επαρκούς βαθμού ελευθερίας για την παροχή υπηρεσιών.

(12) Η προβλεπόμενη μεσοπρόθεσμη αύξηση της ζήτησης στον ταχυδρομικό τομέα συνολικά θα μπορούσε να συμβάλει στην αντιστάθμιση της απώλειας μεριδίων αγοράς την οποία ενδέχεται να υποστούν οι φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας εξαιτίας του περαιτέρω ανοίγματος της αγοράς και, επομένως, αποτελεί πρόσθετη εγγύηση για τη διατήρηση της καθολικής υπηρεσίας.

(13) Μεταξύ των παραγόντων οι οποίοι επιφέρουν αλλαγές που επηρεάζουν την απασχόληση στον ταχυδρομικό τομέα, η τεχνολογική ανάπτυξη και η πίεση της αγοράς για αύξηση της αποδοτικότητας είναι οι σημαντικότεροι. Από τους υπόλοιπους παράγοντες της αλλαγής, το άνοιγμα της αγοράς θα διαδραματίσει λιγότερο σημαντικό ρόλο. Το άνοιγμα της αγοράς θα συμβάλει στη διεύρυνση του συνολικού μεγέθους των ταχυδρομικών αγορών. Οποιεσδήποτε μειώσεις του ανθρώπινου δυναμικού των φορέων παροχής καθολικής υπηρεσίας εξαιτίας της λήψης τέτοιων μέτρων (ή της πρόβλεψής τους) αναμένεται να αντισταθμιστούν από την αύξηση της απασχόλησης στους ιδιωτικούς οργανισμούς και στους νεοεισερχόμενους στην αγορά φορείς.

(14) Θα πρέπει να καθοριστεί, σε κοινοτικό επίπεδο, χρονοδιάγραμμα για το σταδιακό και ελεγχόμενο άνοιγμα της αγοράς αλληλογραφίας στον ανταγωνισμό, το οποίο θα παρέχει σε όλους τους φορείς καθολικής υπηρεσίας επαρκή χρονικά περιθώρια προκειμένου να λάβουν τα περαιτέρω μέτρα εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσης που απαιτούνται ώστε να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά τους στα πλαίσια των νέων συνθηκών της αγοράς. Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να έχουν στη διάθεσή τους επαρκές χρονικό διάστημα για να μπορέσουν να προσαρμόσουν τα κανονιστικά τους συστήματα σε ένα περισσότερο ανοικτό περιβάλλον. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να υιοθετηθεί, για το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς, μια προσέγγιση βήμα προς βήμα, η οποία θα συνίσταται στην πραγματοποίηση ενδιαμέσων βημάτων σημαντικού αλλά ελεγχόμενου ανοίγματος της αγοράς. Θα ακολουθήσει διενέργεια ανασκόπησης και υποβολή πρότασης ώστε να επιβεβαιωθεί, εάν κρίνεται σκόπιμο, ότι το 2009 θα υλοποιηθεί πλήρως η εσωτερική αγορά ταχυδρομικών υπηρεσιών ή να καθορισθεί σχετικό εναλλακτικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, βάσει των αποτελεσμάτων της ανασκόπησης.

(15) Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα επόμενα στάδια ανοίγματος της αγοράς θα είναι ουσιώδους χαρακτήρα αλλά και υλοποιήσιμα για τα κράτη μέλη, ενώ θα εγγυώνται παράλληλα τη συνέχιση της καθολικής υπηρεσίας.

(16) Οι γενικές μειώσεις του ορίου βάρους των υπηρεσιών που μπορούν να ανατεθούν κατ' αποκλειστικότητα στους φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας στα 100 γραμμάρια το 2003 και στα 50 γραμμάρια το 2006, σε συνδυασμό με το πλήρες άνοιγμα του εξερχόμενου διασυνοριακού ταχυδρομείου στον ανταγωνισμό, με πιθανές εξαιρέσεις στο βαθμό που απαιτείται για τη διασφάλιση της παροχής καθολικής υπηρεσίας, αποτελούν σχετικά απλές και ελεγχόμενες, σημαντικές, ωστόσο, περαιτέρω φάσεις.

(17) Τα αντικείμενα συνήθους αλληλογραφίας τα οποία ζυγίζουν από 50 έως 350 γραμμάρια αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο στην Κοινότητα περίπου το 16 % των συνολικών ταχυδρομικών εσόδων των φορέων παροχής καθολικής υπηρεσίας, εκ των οποίων το 9 % αντιστοιχεί σε αντικείμενα συνήθους αλληλογραφίας, τα οποία ζυγίζουν από 100 έως 350 γραμμάρια. Τα αντικείμενα εξερχόμενης διασυνοριακής αλληλογραφίας κάτω του ορίου βάρους 50 γραμμαρίων αντιπροσωπεύουν κατά μέσο όρο περίπου ένα επιπλέον ποσοστό 3 % των συνολικών ταχυδρομικών εσόδων των φορέων παροχής καθολικής υπηρεσίας.

(18) Για τις υπηρεσίες που είναι δυνατόν να ανατίθενται κατ' αποκλειστικότητα, η θέσπιση ορίων τιμής που ισούνται αντίστοιχα με τρεις φορές για το 2003, και με δυόμισι φορές για το 2006, το δημόσιο τέλος για ένα αντικείμενο αλληλογραφίας της πρώτης βαθμίδας βάρους της ταχύτερης τυποποιημένης κατηγορίας είναι η πλέον ενδεδειγμένη, εφόσον συνδυάζεται με τη θέσπιση ορίων βάρους 100 γραμμαρίων και 50 γραμμαρίων, κατά περίπτωση.

(19) Το διαφημιστικό ταχυδρομείο αντιπροσωπεύει ήδη στα περισσότερα κράτη μέλη μια δυναμική και αναπτυσσόμενη αγορά με μεγάλες αναπτυξιακές προοπτικές, ενώ και στα υπόλοιπα κράτη μέλη παρουσιάζει σημαντικό αναπτυξιακό δυναμικό. Το διαφημιστικό ταχυδρομείο είναι ήδη, σε μεγάλο βαθμό, ανοικτό στον ανταγωνισμό σε έξι κράτη μέλη. Οι βελτιώσεις που θα προκύψουν από τον ανταγωνισμό όσον αφορά την ευελιξία και την τιμολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη θέση του διαφημιστικού ταχυδρομείου έναντι των εναλλακτικών μεθόδων επικοινωνίας, πράγμα που, με τη σειρά του, είναι πιθανόν να οδηγήσει στην εμφάνιση νέων, πρόσθετων ταχυδρομικών αντικειμένων και να ενισχύσει τη θέση της ταχυδρομικής βιομηχανίας συνολικά. Ωστόσο, στο βαθμό που απαιτείται για να διασφαλιστεί η παροχή της καθολικής υπηρεσίας, το διαφημιστικό ταχυδρομείο θα πρέπει να μπορεί να εξακολουθήσει να ανατίθεται κατ' αποκλειστικότητα εντός των προαναφερόμενων ορίων βάρους και τιμής.

(20) Το εξερχόμενο διασυνοριακό ταχυδρομείο αντιπροσωπεύει κατά μέσο όρο το 3 % των συνολικών ταχυδρομικών εσόδων. Η απελευθέρωση αυτού του τμήματος της αγοράς σε όλα τα κράτη μέλη, με τις αναγκαίες εξαιρέσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η παροχή της καθολικής υπηρεσίας, θα μπορούσε να επιτρέψει σε διάφορους ταχυδρομικούς φορείς να προβαίνουν στη συλλογή, διαλογή και μεταφορά του συνόλου του εξερχόμενου διασυνοριακού ταχυδρομείου.

(21) Το άνοιγμα του εισερχόμενου διασυνοριακού ταχυδρομείου στον ανταγωνισμό θα καθιστούσε δυνατή την καταστρατήγηση των ορίων των 100 γραμμαρίων για το 2003 και των 50 γραμμαρίων για το 2006 μέσω της αλλαγής του τόπου ταχυδρόμησης ενός ποσοστού του εσωτερικού ταχυδρομείου μεγάλων ποσοτήτων, πράγμα που καθιστά τις συνέπειές του απρόβλεπτες. Ο προσδιορισμός του τόπου προέλευσης των αντικειμένων αλληλογραφίας ενδέχεται να δημιουργήσει πρόσθετες δυσκολίες εφαρμογής. Η θέσπιση ορίων βάρους 100 γραμμαρίων και 50 γραμμαρίων για τα αντικείμενα συνήθους εισερχόμενης διασυνοριακής αλληλογραφίας και για το διαφημιστικό ταχυδρομείο, όπως και για τη συνήθη εσωτερική αλληλογραφία, είναι πρακτική, διότι δεν ενέχει κίνδυνο καταστρατήγησης ούτε με αυτόν τον τρόπο ούτε μέσω της τεχνητής αύξησης του βάρους των επιμέρους αντικειμένων αλληλογραφίας.

(22) Η θέσπιση, ήδη από τώρα, ενός χρονοδιαγράμματος για την πραγματοποίηση περαιτέρω βημάτων προς την κατεύθυνση της πλήρους υλοποίησης της εσωτερικής αγοράς ταχυδρομικών υπηρεσιών είναι σημαντική τόσο για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της καθολικής υπηρεσίας όσο και για τη συνεχή ανάπτυξη σύγχρονων και αποτελεσματικών ταχυδρομείων.

(23) Θα πρέπει να εξακολουθήσει να προβλέπεται για τα κράτη μέλη η δυνατότητα να αναθέτουν κατ' αποκλειστικότητα ορισμένες ταχυδρομικές υπηρεσίες στο δικό τους ή στους δικούς τους φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας. Αυτές οι ρυθμίσεις θα δώσουν τη δυνατότητα στους φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας να ολοκληρώσουν τη διαδικασία προσαρμογής των δραστηριοτήτων και των ανθρώπινων πόρων τους σε συνθήκες εντονότερου ανταγωνισμού, χωρίς να διαταραχθεί η χρηματοοικονομική ισορροπία τους και, ως εκ τούτου, χωρίς να διακυβευτεί η διασφάλιση της καθολικής υπηρεσίας.

(24) Θα πρέπει, αφενός, να οριστούν τα νέα όρια βάρους και τιμής και οι υπηρεσίες για τις οποίες είναι δυνατόν να ισχύουν τα όρια αυτά και, αφετέρου, να προβλεφθεί η περαιτέρω ανασκόπηση και η λήψη απόφασης ώστε να επιβεβαιωθεί, εάν κρίνεται σκόπιμο, ότι το 2009 θα υλοποιηθεί πλήρως η εσωτερική αγορά ταχυδρομικών υπηρεσιών ή να καθορισθεί σχετικό εναλλακτικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή βάσει των αποτελεσμάτων της ανασκόπησης.

(25) Τα μέτρα τα οποία λαμβάνει ένα κράτος μέλος, περιλαμβανομένης της δημιουργίας ή κάθε αλλαγής στη λειτουργία ενός ταμείου αποζημίωσης ή της θέσης σε εφαρμογή ή της καταβολής κάποιας πληρωμής από ένα τέτοιο ταμείο, ενδέχεται να συνιστούν ενίσχυση που χορηγείται από ένα κράτος μέλος ή μέσω κρατικών πόρων υπό οποιαδήποτε μορφή, κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης, και να απαιτούν εκ των προτέρων κοινοποίηση στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 3 της συνθήκης.

(26) Η δυνατότητα χορήγησης αδειών σε ανταγωνιστές, στον τομέα της καθολικής υπηρεσίας, μπορεί να συνδυάζεται με την υποχρέωση των κατόχων των εν λόγω αδειών να συμβάλλουν στην παροχή της καθολικής υπηρεσίας.

(27) Η οδηγία 97/67/ΕΚ προβλέπει ότι τα κράτη μέλη ορίζουν μία ή περισσότερες εθνικές κανονιστικές αρχές για τον ταχυδρομικό τομέα νομικά και λειτουργικά ανεξάρτητες από τους ταχυδρομικούς φορείς εκμετάλλευσης. Ενόψει της δυναμικής των ευρωπαϊκών ταχυδρομικών αγορών, θα πρέπει να αναγνωριστεί και να προωθηθεί ο σημαντικός ρόλος τον οποίο διαδραματίζουν οι εθνικές κανονιστικές αρχές, ιδίως όσον αφορά τη διασφάλιση του σεβασμού των αποκλειστικών υπηρεσιών, εκτός από τα κράτη μέλη στα οποία δεν υπάρχουν αποκλειστικές υπηρεσίες. Το άρθρο 9 της οδηγίας 97/67/ΕΚ επιτρέπει στα κράτη μέλη να προχωρήσουν πέραν των στόχων της εν λόγω οδηγίας.

(28) Οι εθνικές κανονιστικές αρχές θα πρέπει να συνδέουν την έκδοση των αδειών με την απαίτηση να τίθενται στη διάθεση των καταναλωτών των υπηρεσιών που παρέχουν οι κάτοχοι αδειών διαφανείς, απλές και ανέξοδες διαδικασίες εξέτασης των παραπόνων τους, είτε τα παράπονα αυτά αφορούν υπηρεσίες του φορέα (ή των φορέων) παροχής καθολικής υπηρεσίας είτε αφορούν τις υπηρεσίες οργανισμών που κατέχουν άδειες, περιλαμβανομένων των μεμονωμένων κατόχων αδειών. Επιπροσθέτως, θα ήταν πιθανόν σκόπιμο οι διαδικασίες αυτές να είναι διαθέσιμες στους χρήστες όλων των ταχυδρομικών υπηρεσιών, είτε πρόκειται για καθολικές υπηρεσίες είτε όχι. Οι εν λόγω διαδικασίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν διαδικασίες για τον καθορισμό της ευθύνης σε περίπτωση απώλειας αντικειμένων αλληλογραφίας ή πρόκλησης ζημίας σε αυτά.

(29) Οι φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας παρέχουν συνήθως υπηρεσίες, π.χ. σε επιχειρήσεις, σε ενδιάμεσους φορείς συγκεντρωτικής διαχείρισης της αλληλογραφίας διαφόρων πελατών και σε αποστολείς μεγάλων ποσοτήτων αλληλογραφίας, που δίνουν τη δυνατότητα στους πελάτες αυτούς να εισέλθουν στην ταχυδρομική "αλυσίδα" σε διαφορετικά σημεία και με διαφορετικούς όρους σε σχέση με την τυποποιημένη υπηρεσία αλληλογραφίας. Κατά τη δραστηριότητά τους αυτή, οι φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας θα πρέπει να τηρούν τις αρχές της διαφάνειας και της μη εισαγωγής διακρίσεων, τόσο μεταξύ των διαφόρων τρίτων μερών όσο και μεταξύ τρίτων μερών και φορέων παροχής καθολικής υπηρεσίας για τις ισοδύναμες υπηρεσίες. Είναι επίσης απαραίτητο να είναι οι υπηρεσίες αυτές στη διάθεση και των ιδιωτών που κάνουν χρήση των ταχυδρομικών υπηρεσιών υπό τις ίδιες συνθήκες, δεδομένης της ανάγκης για μη εισαγωγή διακρίσεων στην παροχή υπηρεσιών.

(30) Προκειμένου να τηρούνται ενήμερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς ταχυδρομικών υπηρεσιών, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας.

(31) Θα πρέπει να μετατεθεί στις 31 Δεκεμβρίου 2008 η ημερομηνία λήξης ισχύος της οδηγίας 97/67/ΕΚ. Οι διαδικασίες χορήγησης άδειας που θεσπίζονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με την οδηγία 97/67/ΕΚ δεν επηρεάζονται από την ημερομηνία αυτή.

(32) Η οδηγία 97/67/ΕΚ θα πρέπει να τροποποιηθεί ανάλογα.

(33) Η παρούσα οδηγία δεν θίγει την εφαρμογή των κανόνων της συνθήκης σχετικά με τον ανταγωνισμό και την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, όπως επεξηγείται ειδικότερα στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού στον ταχυδρομικό τομέα και την εκτίμηση ορισμένων κρατικών μέτρων στον τομέα των ταχυδρομικών υπηρεσιών(9),

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ:

Άρθρο 1

Η οδηγία 97/67/EΚ τροποποιείται ως εξής:

1. Το άρθρο 7 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 7

1. Στο μέτρο που είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί η διατήρηση της καθολικής υπηρεσίας, τα κράτη μέλη μπορούν να εξακολουθήσουν να αναθέτουν κατ' αποκλειστικότητα υπηρεσίες στον φορέα ή τους φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας. Οι υπηρεσίες αυτές περιορίζονται στη συλλογή, τη διαλογή, τη μεταφορά και τη διανομή των αντικειμένων αλληλογραφίας εσωτερικού και εισερχόμενης διασυνοριακής αλληλογραφίας, είτε με ταχύτερη διανομή είτε όχι, εντός και των δύο ακόλουθων ορίων βάρους και τιμής. Το όριο βάρους ανέρχεται σε 100 γραμμάρια από την 1η Ιανουαρίου 2003 και σε 50 γραμμάρια από την 1η Ιανουαρίου 2006. Τα εν λόγω όρια βάρους δεν ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2003 εάν η τιμή είναι ίση ή μεγαλύτερη του τριπλάσιου του δημόσιου τέλους για ένα αντικείμενο αλληλογραφίας της πρώτης βαθμίδας βάρους της ταχύτερης κατηγορίας, και, από την 1η Ιανουαρίου 2006, εάν η τιμή είναι ίση ή μεγαλύτερη από δυόμισι φορές το τέλος αυτό.

Παρεκκλίσεις από τους περιορισμούς βάρους και τιμής είναι δυνατόν να επιτρέπονται στην περίπτωση της παροχής δωρεάν ταχυδρομικών υπηρεσιών σε άτομα τυφλά ή με σοβαρά προβλήματα όρασης.

Στο μέτρο που είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί η παροχή της καθολικής υπηρεσίας, το διαφημιστικό ταχυδρομείο μπορεί να εξακολουθήσει να ανατίθεται κατ' αποκλειστικότητα εντός των ιδίων ορίων βάρους και τιμής.

Στο μέτρο που είναι αναγκαίο για να διασφαλιστεί η παροχή της καθολικής υπηρεσίας, για παράδειγμα, όταν έχουν ήδη ελευθερωθεί ορισμένοι τομείς ταχυδρομικών δραστηριοτήτων ή λόγω των ειδικών χαρακτηριστικών που διακρίνουν τις ταχυδρομικές υπηρεσίες κράτους μέλους, το εξερχόμενο διασυνοριακό ταχυδρομείο μπορεί να εξακολουθήσει να ανατίθεται κατ' αποκλειστικότητα εντός των ιδίων ορίων βάρους και τιμής.

2. Η ανταλλαγή εγγράφων δεν μπορεί να ανατίθεται κατ' αποκλειστικότητα.

3. Η Επιτροπή οριστικοποιεί μελέτη προγνώσεων η οποία θα αξιολογεί, για κάθε κράτος μέλος, την επίπτωση στην καθολική υπηρεσία της πλήρους υλοποίησης της εσωτερικής αγοράς ταχυδρομείων το 2009. Με βάση τα συμπεράσματα της μελέτης, η Επιτροπή υποβάλλει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2006 έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, συνοδευόμενη, εφόσον τούτο είναι σκόπιμο, από πρόταση για την επιβεβαίωση της ημερομηνίας του 2009 όσον αφορά την πλήρη υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς ταχυδρομείων ή για τον καθορισμό τυχόν άλλου βήματος υπό το πρίσμα των συμπερασμάτων της μελέτης."

2. Στο άρθρο 12 προστίθενται οι ακόλουθες περιπτώσεις: "- όταν οι φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας εφαρμόζουν ειδικά τιμολόγια, π.χ. για υπηρεσίες που παρέχονται σε επιχειρήσεις, σε αποστολείς μεγάλων ποσοτήτων αλληλογραφίας ή σε φορείς συγκεντρωτικής διαχείρισης της αλληλογραφίας διαφόρων πελατών, υποχρεούνται να εφαρμόζουν τις αρχές της διαφάνειας και της μη εισαγωγής διακρίσεων όσον αφορά τόσο τις τιμές όσο και τους σχετικούς όρους. Οι τιμές πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το κόστος που αποφεύγεται, σε σύγκριση με την τυποποιημένη υπηρεσία που καλύπτει το πλήρες φάσμα χαρακτηριστικών που προσφέρονται για τη συλλογή, τη μεταφορά, τη διαλογή και τη διανομή μεμονωμένων ταχυδρομικών αντικειμένων και, όπως και οι σχετικοί όροι, πρέπει να ισχύουν επίσης τόσο μεταξύ τρίτων μερών όσο και μεταξύ τρίτων μερών και φορέων παροχής καθολικής υπηρεσίας για τις ισοδύναμες υπηρεσίες. Κάθε τέτοιο τιμολόγιο πρέπει να είναι επίσης στη διάθεση και των ιδιωτών που κάνουν χρήση των ταχυδρομικών υπηρεσιών υπό παρόμοιες συνθήκες,

- οι διασταυρούμενες επιδοτήσεις των καθολικών υπηρεσιών εκτός του αποκλειστικού τομέα από έσοδα προερχόμενα από υπηρεσία του αποκλειστικού τομέα απαγορεύονται εκτός εάν αποδεικνύεται ότι είναι απολύτως απαραίτητες για την εκπλήρωση ειδικών υποχρεώσεων καθολικής υπηρεσίας που επιβάλλονται στον ανταγωνιστικό τομέα· πλην των κρατών μελών στα οποία δεν υφίστανται υπηρεσίες που ανατίθενται κατ' αποκλειστικότητα, οι εθνικές κανονιστικές αρχές θεσπίζουν κανόνες προς την κατεύθυνση αυτή και ενημερώνουν σχετικά την Επιτροπή."

3. Στο άρθρο 19, το πρώτο και δεύτερο εδάφιο αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο: "Τα κράτη μέλη μεριμνούν για την καθιέρωση διαφανών, απλών και ανέξοδων διαδικασιών για την εξέταση των παραπόνων των χρηστών, ιδίως σε περιπτώσεις απώλειας, κλοπής, φθοράς ή μη τήρησης των ποιοτικών προδιαγραφών της υπηρεσίας (συμπεριλαμβανομένων διαδικασιών για την απόδοση ευθυνών σε περίπτωση που εμπλέκονται περισσότεροι του ενός φορείς).

Τα κράτη μέλη δύνανται να μεριμνούν ώστε η αρχή αυτή να εφαρμόζεται επίσης στους δικαιούχους υπηρεσιών οι οποίες είναι:

- έξω από το πεδίο εφαρμογής της καθολικής υπηρεσίας όπως ορίζεται στο άρθρο 3 και

- εντός του πεδίου εφαρμογής της καθολικής υπηρεσίας όπως ορίζεται στο άρθρο 3, αλλά οι οποίες δεν παρέχονται από τον φορέα παροχής καθολικής υπηρεσίας.

Τα κράτη μέλη λαμβάνουν μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί ότι οι διαδικασίες που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο επιτρέπουν να επιλύονται οι διαφορές δικαίως και ταχέως, προβλέποντας, όπου δικαιολογείται, την ύπαρξη συστήματος επιστροφής χρημάτων ή/και αποζημίωσης."

4. Στο άρθρο 22, το τρίτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Οι εθνικές κανονιστικές αρχές μεριμνούν ιδίως για τη διασφάλιση της τήρησης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την παρούσα οδηγία, και, εφόσον ενδείκνυται, θεσπίζουν ελέγχους και συγκεκριμένες διαδικασίες που διασφαλίζουν το σεβασμό των αποκλειστικών υπηρεσιών. Δύνανται επίσης να επιφορτισθούν με την διασφάλιση της τήρησης των κανόνων ανταγωνισμού στον τομέα των ταχυδρομείων."

5. Το άρθρο 23 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 23

Με την επιφύλαξη του άρθρου 7, κάθε δύο έτη, για πρώτη δε φορά όχι αργότερα από τις 31 Δεκεμβρίου 2004, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, όπου θα περιλαμβάνονται οι κατάλληλες πληροφορίες για τις εξελίξεις του τομέα, ιδίως όσον αφορά τις οικονομικές και κοινωνικές πτυχές, τις πτυχές σχετικά με την απασχόληση και τις τεχνολογικές πτυχές, καθώς και όσον αφορά την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών. Η έκθεση συνοδεύεται, ενδεχομένως, από προτάσεις προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο."

6. Το άρθρο 27 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο: "Άρθρο 27

Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας, με εξαίρεση το άρθρο 26, λήγουν στις 31 Δεκεμβρίου 2008, εκτός αν αποφασισθεί διαφορετικά σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 3. Οι διαδικασίες χορήγησης άδειας που περιγράφονται στο άρθρο 9 δεν θίγονται από αυτή την ημερομηνία."

Άρθρο 2

1. Τα κράτη μέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς την παρούσα οδηγία, το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2002. Ενημερώνουν αμέσως την Επιτροπή σχετικά.

Οι διατάξεις αυτές, όταν θεσπίζονται από τα κράτη μέλη, αναφέρονται στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από την αναφορά αυτή κατά την επίσημη δημοσίευσή τους. Οι λεπτομέρειες αυτής της αναφοράς καθορίζονται από τα κράτη μέλη.

2. Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τα κείμενα των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου τις οποίες θεσπίζουν στον τομέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία.

Άρθρο 3

Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την ημέρα της δημοσίευσής της στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Άρθρο 4

Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη μέλη.

Λουξεμβούργο, 10 Ιουνίου 2002.

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ο Πρόεδρος

P. Cox

Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

J. Piqué I Camps

(1) ΕΕ C 337 Ε της 28.11.2000, σ. 220 και

ΕΕ C 180 Ε της 26.6.2001, σ. 291.

(2) ΕΕ C 116 της 20.4.2001, σ. 99.

(3) ΕΕ C 144 της 16.5.2001, σ. 20.

(4) Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2000 (ΕΕ C 232 της 17.8.2001, σ. 287), κοινή θέση του Συμβουλίου της 6ης Δεκεμβρίου 2001 (ΕΕ C 110 E της 7.5.2002, σ. 37) και απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Μαρτίου 2002 (δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα). Απόφαση του Συμβουλίου της 7ης Μαΐου 2002.

(5) ΕΕ C 48 της 16.2.1994, σ. 3.

(6) ΕΕ L 15 της 21.1.1998, σ. 14.

(7) ΕΕ C 104 της 14.4.1999, σ. 134.

(8) ΕΕ C 339 της 29.11.2000, σ. 297.

(9) ΕΕ C 39 της 6.2.1998, σ. 2.