Ευρωπαϊκή διευκόλυνση για τα ύδατα για τις χώρες ΑΚΕ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) δημιουργεί μια διευκόλυνση για τα ύδατα, η οποία προορίζεται για τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) που υπέγραψαν τη συμφωνία του Κοτονού. Η διευκόλυνση αυτή, με προϋπολογισμό 500 εκατομμύρια ευρώ, επιδιώκει ιδίως να τονώσει τη βελτίωση της πρόσβασης στο πόσιμο νερό και στην αποχέτευση για τους μειονεκτούντες πληθυσμούς των εν λόγω χωρών, αντιμετωπίζοντας ενεργά το ζήτημα του χρηματοδοτικού ελλείμματος. Η παρούσα ανακοίνωση προτείνει τις ρυθμίσεις σύστασης της διευκόλυνσης για τα ύδατα και περιγράφει την μελλοντική εξέλιξη της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τα ύδατα.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 26ης Ιανουαρίου 2004 σχετικά με τη μελλοντική εξέλιξη της πρωτοβουλίας της ΕΕ για τα ύδατα και τις ρυθμίσεις για τη σύσταση διευκόλυνσης για τα ύδατα, για τις χώρες ΑΚΕ [COM(2004) 43 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΥΔΑΤΑ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΚΕ

Στόχος της διευκόλυνσης για τα ύδατα υπέρ των χωρών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) είναι να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο μέσω της υποστήριξης της ανάπτυξης και της μεταρρύθμισης των τομεακών πολιτικών στον εν λόγω τομέα, και με τη χρήση ευέλικτων και καινοτόμων μηχανισμών χρηματοδότησης των έργων και των προγραμμάτων υδροδότησης και αποχέτευσης.

Θεμελιώδεις αρχές

Η διευκόλυνση στηρίζεται σε τρεις βασικές αρχές:

• διακυβέρνηση: η διευκόλυνση για τα ύδατα επικεντρώνει ιδίως τις δραστηριότητές της στις χώρες ΑΚΕ που ασκούν υγιή εθνική πολιτική ή είναι αποφασισμένες να αναπτύξουν μια τέτοια πολιτική στον τομέα των υδάτων, καθώς και στις χώρες στις οποίες δίνεται προτεραιότητα στις κοινωνικές δαπάνες. Η διευκόλυνση θα βοηθήσει τις εν λόγω χώρες να καταρτίσουν το θεσμικό και κανονιστικό τους πλαίσιο με σκοπό την προσέλκυση συμπληρωματικών χρηματοδοτικών πόρων·
• αυτοδιάθεση: η διευκόλυνση κατευθύνεται πλήρως από τη ζήτηση. Πρόκειται για ένα μέσο το οποίο επιτρέπει την υποστήριξη και την εμβάθυνση της συμμετοχής των φορέων των χωρών ΑΚΕ στη χάραξη και την εφαρμογή των πολιτικών που ακολουθούνται στον τομέα του νερού·
• καινοτομία και ευελιξία: επιδιώκεται ο μέγιστος αντίκτυπος μέσω δημιουργικών συνδυασμών επιχορηγήσεων με άλλους χρηματοδοτικούς πόρους για τις βασικές υποδομές. Οι προτεινόμενες επιχορηγήσεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν το κεφάλαιο εκκίνησης που απαιτείται για τη δρομολόγηση των έργων και ένα μέσο το οποίο θα επιτρέψει τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που είναι αναγκαίες για να αυξηθεί η χρηματοδότηση.

Δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται

Η διευκόλυνση για τα ύδατα θα χρηματοδοτεί δύο κύρια είδη δραστηριοτήτων: βελτίωση της διαχείρισης του νερού και της διακυβέρνησης, και συγχρηματοδότηση υποδομών πόσιμου νερού και αποχέτευσης.

Οι δραστηριότητες σχετικά με τη βελτίωση της διαχείρισης του νερού και της διακυβέρνησης συμπεριλαμβάνουν:

• τη θεσμική ενίσχυση και τη στήριξη της μεταρρύθμισης του τομέα,
• την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων, με έμφαση στο εθνικό επίπεδο καθώς και σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμών στις χώρες ΑΚΕ.

Όσον αφορά το δεύτερο είδος δραστηριοτήτων, η διευκόλυνση για τα ύδατα χρησιμοποιεί ευέλικτες και καινοτόμες μεθόδους για τη χρηματοδότηση των έργων και των προγραμμάτων ύδρευσης και αποχέτευσης προς όφελος των χρηστών με χαμηλό εισόδημα και των κοινωνικά μειονεκτουσών περιοχών.

Διαχείριση της διευκόλυνσης

Η υπεύθυνη για τη διαχείριση της διευκόλυνσης για τα ύδατα οργανωτική δομή συστάθηκε στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στελεχώνεται με ευρωπαϊκούς υπαλλήλους. Οι υπάλληλοι της εν λόγω ομάδας είναι υπεύθυνοι για την κατάρτιση των ρυθμίσεων εφαρμογής της διευκόλυνσης.

Είναι ωστόσο σκόπιμο, κατά την προετοιμασία και την εφαρμογή των έργων που θα χρηματοδοτηθούν, να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση της διαθέσιμης τεχνογνωσίας εκτός Επιτροπής, και ιδίως της τεχνογνωσίας των ομάδων εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών, μέσω της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και με άλλα ιδρύματα αναπτυξιακής χρηματοδότησης και, ενδεχομένως, με τον ιδιωτικό τομέα και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ).

Τα έργα επιλέγονται με βάση προσκλήσεις για υποβολή προσφορών ανοιχτές στους περισσότερους ενδιαφερόμενους κρατικούς και μη κρατικούς φορείς των χωρών ΑΚΕ και της ΕΕ. Η επιλογή πραγματοποιείται με βάση κριτήρια τα οποία θα ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις προσκλήσεις για υποβολή προσφορών. Τα εν λόγω κριτήρια συνάδουν με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης και με την πολιτική της Ένωσης στον τομέα της διαχείρισης των υδάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες, θα είναι συνεκτικά με τα προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών, θα λαμβάνουν υπόψη την ικανότητα εφαρμογής των εταίρων και την ωριμότητα του έργου κ.λπ.

ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΥΔΑΤΑ

Η παρούσα ανακοίνωση καταρτίζει επίσης την αξιολόγηση της μελλοντικής εξέλιξης της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τα ύδατα, η οποία παρουσιάστηκε κατά την παγκόσμια σύνοδο κορυφής για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Επισημαίνεται ότι η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τα ύδατα σημείωσε σημαντική πρόοδο και ότι οι στόχοι που καθορίστηκαν όσον αφορά το πόσιμο νερό και την αποχέτευση αναμένεται να επιτευχθούν στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμών.

Η πρωτοβουλία επικεντρώθηκε στην Αφρική καθώς και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας (EOCAC), της μεσογειακής περιοχής και της Λατινικής Αμερικής.

Η Επιτροπή φρονεί, ωστόσο, ότι η πρόοδος αυτή δεν θα επιτρέψει την επίτευξη των στόχων της χιλιετίας (EN) (ES) (FR) εάν δεν αυξηθούν σημαντικά οι χρηματοδοτήσεις και δεν βελτιωθούν οι μηχανισμοί που επιτρέπουν στην αναπτυξιακή βοήθεια να προσελκύσει άλλους πόρους (ιδιωτικός τομέας, τράπεζες ανάπτυξης), δύο στόχοι στους οποίους αναμένεται να συμβάλει η σύσταση ευρωπαϊκής διευκόλυνσης για τα ύδατα.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί συνέχεια της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για τα ύδατα (ΕΝ), που παρουσιάστηκε κατά την παγκόσμια σύνοδο κορυφής για τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Γιοχάνεσμπουργκ το Σεπτέμβριο του 2002. Στην εν λόγω σύνοδο επιβεβαιώθηκε ο στόχος, που καθορίστηκε στο πλαίσιο των στόχων της χιλιετίας, να μειωθεί κατά το ήμισυ, έως το 2015, ο αριθμός των ανθρώπων οι οποίοι, ανά τον κόσμο, δεν έχουν καμία πρόσβαση ούτε σε πόσιμο νερό ούτε σε βασική αποχέτευση.

Το βρώμικο νερό προκαλεί κάθε χρόνο περισσότερους θανάτους απ' ό,τι ο πόλεμος. Πάνω από 1,1 δισεκατομμύριο ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο δεν έχει καμία πρόσβαση στο πόσιμο νερό και 2,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ικανοποιητικές συνθήκες υγιεινής. Στην Αφρική, περίπου το 40 % του πληθυσμού δεν διαθέτει πόσιμο νερό και πολύ περισσότερο κατάλληλες υπηρεσίες αποχέτευσης.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση 7/2005 του Συμβουλίου των Υπουργών ΑΚΕ-ΕΚ, της 22ας Νοεμβρίου 2005, για τη χρησιμοποίηση της δεύτερης δόσης, ύψους 250 εκατομμυρίων ευρώ, από το υπό όρους ποσό του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ στο πλαίσιο του 9ου ΕΤΑ, προς κάλυψη του δεύτερου τμήματος της διευκόλυνσης ΑΚΕ-ΕΚ για το νερό [Επίσημη Εφημερίδα L 48 της 18.2.2006].

Με την απόφαση αυτή, το Συμβούλιο των Υπουργών ΑΚΕ-ΕΚ εγκρίνει την καταβολή μιας δεύτερης δόσης 250 εκατομμυρίων ευρώ της διευκόλυνσης ΑΚΕ-ΕΚ για το νερό

Απόφαση 2004/632/ΕΚ του Συμβουλίου των Υπουργών ΑΚΕ-ΕΚ της 6ης Μαΐου 2004 για τη χρησιμοποίηση του αποθεματικού του υπέρ της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης κονδυλίου και των πόρων από την επενδυτική διευκόλυνση του ένατου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης με σκοπό τη σύσταση διευκόλυνσης για το νερό [Επίσημη Εφημερίδα L 289 της 10.9.2004].

Με την απόφαση αυτή, το Συμβούλιο των Υπουργών ΑΚΕ-ΕΚ αποδεσμεύει επίσημα μια πρώτη χρηματοδότηση ύψους 250 εκατομμυρίων ευρώ για τη διευκόλυνση ΑΚΕ-ΕΕ για το νερό και προβλέπει την αποδέσμευση ενός συμπληρωματικού ποσού 250 εκατομμυρίων ευρώ.

Απόφαση του Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 2004 για τη θέση που πρέπει να λάβει η Κοινότητα στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών ΑΚΕ-ΕΚ σχετικά με την απόφαση για τη χρησιμοποίηση του αποθεματικού του υπέρ της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης κονδυλίου και των πόρων από την επενδυτική διευκόλυνση του ένατου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ) με σκοπό τη σύσταση διευκόλυνσης ΑΚΕ-ΕΚ για το νερό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Το Συμβούλιο προβλέπει τη χρησιμοποίηση του αποθεματικού του κονδυλίου που προορίζεται για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη καθώς και των πόρων που προέρχονται από την επενδυτική διευκόλυνση του ένατου ΕΤΑ για τη σύσταση της διευκόλυνσης ΑΚΕ-ΕΚ για το νερό.

Απόφαση 2004/289/ΕΚ του Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 2004 σχετικά με τη μερική αποδέσμευση, υπό όρους, ενός δισεκατομμυρίου ευρώ στο πλαίσιο του ένατου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης για τη συνεργασία με τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού για τη σύσταση διευκόλυνσης για τα ύδατα [Επίσημη Εφημερίδα L 94 της 31.3.2004].

Με την απόφαση αυτή, το Συμβούλιο συμφωνεί για τη σύσταση διευκόλυνσης για τα ύδατα για τις χώρες ΑΚΕ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του χρηματοδοτικού πρωτοκόλλου που προσαρτάται στη συμφωνία εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΚ, το Συμβούλιο διαπιστώνει ότι το επίπεδο των αναλήψεων υποχρεώσεων και των εκταμιεύσεων στο τέλος του 2003 καθώς και οι προβλέψεις για την περίοδο 2004-2007 επιτρέπουν να αποδεσμευθεί από τους πόρους του ένατου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης ποσό 500 εκατομμυρίων ευρώ από τον προϋπολογισμό ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ με σκοπό τη σύσταση διευκόλυνσης για τα ύδατα. Το Συμβούλιο ενέκρινε τη χορήγηση μιας πρώτης χρηματοδότησης 250 εκατομμυρίων ευρώ. Θα ληφθεί απόφαση για το υπόλοιπο του ποσού μεταγενέστερα.

See also

Για περισσότερες πληροφορίες, συμβουλευθείτε την ιστοσελίδα «Διευκόλυνση ΑΚΕ-ΕΚ για το νερό» (ΕΝ) (FR) της Γενικής Διεύθυνσης Europaid.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 08.08.2007