Τομεακή έρευνα στις αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας

Τομεακή έρευνα για τις αγορές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας επιβεβαιώνει την ύπαρξη στρεβλώσεων ανταγωνισμού που δεν επιτρέπουν στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές να επωφελούνται πλήρως από τα πλεονεκτήματα της ελευθέρωσης.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Ιανουαρίου 2007 με τίτλο «Έρευνα δυνάμει του άρθρου 17 του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1/2003 στον ευρωπαϊκό κλάδο του αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας (Τελική έκθεση)» [COM(2006) 851 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η αποτελεσματική εσωτερική αγορά ενέργειας εγγυάται την ασφάλεια του εφοδιασμού σε ανταγωνιστικές τιμές και αποτελεί καίριο στοιχείο της οικονομικής ανάπτυξης και της ευημερίας των καταναλωτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕE). Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, η Ευρωπαϊκή Ένωση οργάνωσε το πλήρες άνοιγμα των ευρωπαϊκών αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.

Έρευνα, που διενεργήθηκε με βάση τους κοινοτικούς κανόνες για τις συνεννοήσεις και καταχρήσεις δεσπόζουσας θέσης [άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003], έδωσε τη δυνατότητα να διαπιστωθεί ότι στις υπόψη αγορές παραμένουν στρεβλώσεις ανταγωνισμού ο οποίες δεν επιτρέπουν στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές να επωφελούνται πλήρως από τα πλεονεκτήματα της ελευθέρωσης. Η έρευνα έδωσε τη δυνατότητα να εντοπισθούν τα εμπόδια που παρακωλύουν την υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου ηλεκτρικής ενέργειας και θα συμβάλει έτσι στην άρση τους.

Αυξημένος βαθμός συγκέντρωσης της αγοράς

Οι αγορές χονδρικής αναπτύσσονται βραδέως και εξακολουθεί εκεί να υφίσταται ο βαθμός συγκέντρωσης που υπήρχε πριν από την ελευθέρωση. Οι κατεστημένες επιχειρήσεις εξακολουθούν να δεσπόζουν, ελέγχοντας σε μεγάλο βαθμό την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και τις εισαγωγές και την παραγωγή αερίου. Η ισχύς τους στην αγορά αναγνωρίζεται και έτσι τους παρέχεται η δυνατότητα να αυξάνουν τις τιμές.

Τα κύρια στοιχεία για την εξάλειψη της συγκέντρωσης στην αγορά αποτελούν η βελτίωση της πρόσβασης για τους νεοεισερχόμενους και η ανάπτυξη της ρευστότητας της αγοράς. Οι αρμόδιες αρχές πρέπει, μεταξύ άλλων, να λάβουν διορθωτικά μέτρα, όπως τα προγράμματα αποδέσμευσης ενέργειας.

Κάθετη στεγανοποίηση της αγοράς

Η κάθετη ολοκλήρωση της παραγωγής, των δικτύων και της διανομής συνεπιφέρει σύγκρουση συμφερόντων, οπότε υπάρχει η τάση οι αποφάσεις να ικανοποιούν τα συμφέροντα των συνδεόμενων επιχειρήσεων και όχι το γενικό συμφέρον των χρηστών του δικτύου.

Η κάθετη στεγανοποίηση της αγοράς λαμβάνει τη μορφή έλλειψης διαφάνειας και ύπαρξης διακρίσεων στην πρόσβαση στην αγορά, όπου οι νεοεισερχόμενοι δεν αποκτούν ισότιμη πρόσβαση στις βασικές πληροφορίες. Επίσης χαρακτηρίζεται από υστέρηση επενδύσεων στην υποδομή και έλλειψη δυναμικότητας του διαθέσιμου δικτύου. Κατά συνέπεια, οι νέοι προμηθευτές αντιμετωπίζουν κωλύματα κατά την πρόσβασή τους στην αγορά και αδυνατούν να φθάσουν στον τελικό καταναλωτή, οπότε έτσι περιορίζεται η επιλογή των καταναλωτών.

Ανυπαρξία ολοκληρωμένης αγοράς

Ο διασυνοριακός ανταγωνισμός παραμένει αμελητέος. Η ανάπτυξη ολοκληρωμένης αγοράς ενέργειας παρακωλύεται από εμπόδια στον διασυνοριακό εφοδιασμό φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας (ανεπαρκείς διασυνοριακές δυναμικότητες, μακροχρόνιες κρατήσεις δυναμικότητας, απουσία επενδύσεων σε συμπληρωματικές δυναμικότητες, κανονιστικό έλλειμμα για διασυνοριακά ζητήματα).

Εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου για τον ανταγωνισμό και κωδικοποίηση της νομοθεσίας

Αν και μόνη η αυστηρή εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου για τον ανταγωνισμό δεν επαρκεί ώστε να αντεπεξέλθει στις αδυναμίες των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, παίζει οπωσδήποτε αποφασιστικό ρόλο στην ενδυνάμωση του ανταγωνισμού. Επίσης, η Επιτροπή κάνει πλήρη χρήση των εξουσιών που της παρέχουν οι κανόνες της συνθήκης όσον αφορά την καταπολέμηση των παραβάσεων της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας και τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων.

Επίσης, το κανονιστικό πλαίσιο πρέπει να παγιωθεί, με βάση τις προτάσεις που διατυπώνει η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της με τίτλο «Προοπτικές της εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας», που δημοσιεύθηκε παράλληλα με την τομεακή έρευνα.

Πλαίσιο

Λόγω καταγγελιών σχετικών με εμπόδια εισόδου στην αγορά ή σχετικών με τις δυσκολίες των καταναλωτών να επιλέγουν τον προμηθευτή τους, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία έρευνας σχετικά με τη λειτουργία των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Τα πρώτα αποτελέσματα αποτέλεσαν το αντικείμενο δημόσιας διαβούλευσης, όπου διατύπωσαν τη θέση τους επιχειρήσεις του ενεργειακού τομέα, κατεστημένες επιχειρήσεις αλλά και νεοεισερχόμενες, εθνικές κανονιστικές αρχές, αρχές ανταγωνισμού, φορείς εκμετάλλευσης δικτύων ή ακόμη και καταναλωτές. Η Επιτροπή υποβάλλει την τελική έκθεση της τομεακής έρευνας.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 10ης Ιανουαρίου 2007 με τίτλο «Ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη» [COM(2007) 1 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 10ης Ιανουαρίου 2007 με τίτλο «Προοπτικές για την εσωτερική αγορά αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας» [COM(2006) 841 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

See also

Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανατρέχουν στη σελίδα της ΓΔ Ανταγωνισμός «Τομεακή έρευνα» (EN).

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 05.12.2007