Συνθήκη για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας

Με τη συνθήκη για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας δημιουργείται μια εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου στην η οποία συμμετέχουν τα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και τα 6 ευρωπαϊκά κράτη και εδάφη των Βαλκανίων.

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 2006/500/ΕΚ του Συμβουλίου της 29ης Μαΐου 2006 για τη σύναψη από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα της συνθήκης για την Ενεργειακή Κοινότητα.

ΣΥΝΟΨΗ

Με τη συνθήκη για την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας δημιουργείται μια ολοκληρωμένη αγορά ενέργειας (ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου) μεταξύ της ΕΕ και των συμβαλλόμενων μερών.

Τα μέλη της Ενεργειακής Κοινότητας είναι η ΕΕ, η Αλβανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η Δημοκρατία του Μαυροβουνίου, η Σερβία, καθώς και η αποστολή των Ηνωμένων Εθνών για την προσωρινή διοίκηση του Κοσσυφοπέδιου κατ' εφαρμογή του ψηφίσματος 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (εφεξής Κοσσυφοπέδιο). Εξάλλου, ένα ή περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) μπορούν να συμμετάσχουν στην Ενεργειακή Κοινότητα κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου Υπουργών. Μπορούν να γίνουν δεκτές τρίτες χώρες ως παρατηρητές.

Η συνθήκη εφαρμόζεται στην επικράτεια των χωρών και στο Κοσσυφοπέδιο.

Η συνθήκη τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2006. Συνάπτεται για περίοδο δέκα ετών. Η εφαρμογή της παρατάθηκε για μια ακόμα δεκαετία, με ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών της 24ης Οκτωβρίου 2013.

Καθήκοντα της Ενεργειακής Κοινότητας

Οι σκοποί της Ενεργειακής Κοινότητας είναι:

• να δημιουργηθεί σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο και πλαίσιο αγοράς ικανό να προσελκύσει επενδύσεις ώστε να καταστεί δυνατός ο σταθερός και συνεχής ενεργειακός εφοδιασμός·
• να δημιουργηθεί ενιαίος χώρος κανονιστικής ρύθμισης για το εμπόριο δικτυακής ενέργειας·
• να βελτιωθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού αυτής της περιοχής και να αναπτυχθούν οι σχέσεις με τις γείτονες χώρες·
• να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση και η κατάσταση του περιβάλλοντος σε σχέση με τη δικτυακή ενέργεια και να αναπτυχθεί η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·
• να αναπτυχθεί ο ανταγωνισμός στην αγορά της δικτυακής ενέργειας.

Δραστηριότητες της Ενεργειακής Κοινότητας

Σημαντικό μέρος των δραστηριοτήτων της Ενεργειακής Κοινότητας αφορά την εφαρμογή από όλα τα συμβαλλόμενα μέρη ενός τμήματος της κοινοτικής νομοθεσίας - ή του κοινοτικού κεκτημένου - στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος, του ανταγωνισμού και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την τήρηση ορισμένων ευρωπαϊκών προτύπων γενικής εμβέλειας που αφορούν τεχνικά συστήματα, για παράδειγμα όσον αφορά τη διασυνοριακή μεταφορά ή σύνδεση.

Εξάλλου, η συνθήκη θεσπίζει μηχανισμό για τη λειτουργία περιφερειακών αγορών ενέργειας στην επικράτεια των συμβαλλομένων μερών της συνθήκης και των κρατών μελών της ΕΕ που ενδιαφέρονται άμεσα. Ο εν λόγω μηχανισμός προβλέπει πλαίσιο μέτρων σχετικά με τη μεταφορά δικτυακής ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις, την ασφάλεια του εφοδιασμού, την παροχή ενέργειας στους πολίτες, την εναρμόνιση, την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, καθώς και σε περίπτωση αιφνίδιας κρίσης στην αγορά δικτυακής ενέργειας στο έδαφος ενός μέλους της Ενεργειακής Κοινότητας.

Επιπροσθέτως, με τη συνθήκη δημιουργείται μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών μια αγορά ενέργειας χωρίς εσωτερικά σύνορα, στην οποία απαγορεύονται η επιβολή τελωνειακών δασμών και ποσοτικών περιορισμών στις εισαγωγές και εξαγωγές δικτυακής ενέργειας καθώς και όλα τα μέτρα με ανάλογο αποτέλεσμα, με ορισμένες εξαιρέσεις (για λόγους δημόσιας τάξης ή δημόσιας ασφάλειας, προστασίας της υγείας και ζωής ανθρώπων, ζώων ή φυτών, προστασίας της βιομηχανικής ή της εμπορικής ιδιοκτησίας). Η συνθήκη προβλέπει, επίσης, ένα πλαίσιο για τις σχέσεις με τις τρίτες χώρες και την αμοιβαία συνδρομή σε περίπτωση διακοπής του εφοδιασμού.

Η Επιτροπή διαδραματίζει συντονιστικό ρόλο στην εκτέλεση των εν λόγω δραστηριοτήτων.

Όργανα και λήψη αποφάσεων

Το Συμβούλιο Υπουργών, που αποτελείται από έναν αντιπρόσωπο από κάθε συμβαλλόμενο μέρος, χαράσσει τις γενικές κατευθύνσεις πολιτικής, λαμβάνει μέτρα για την υλοποίηση των στόχων της συνθήκης και θεσπίζει διαδικαστικές πράξεις, όπως ανάθεση καθηκόντων, αρμοδιοτήτων ή υποχρεώσεων. Η προεδρία αναλαμβάνεται εκ περιτροπής από κάθε συμβαλλόμενο μέρος επί εξάμηνο και επικουρείται από έναν αντιπρόσωπο της ΕΕ και έναν αντιπρόσωπο της επόμενης προεδρίας. Το Συμβούλιο υποβάλλει ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στα κοινοβούλια των συμβαλλόμενων μερών.

Κύριο καθήκον της Μόνιμης Ομάδας Υψηλού Επιπέδου είναι η προετοιμασία των εργασιών του Συμβουλίου Υπουργών. Η εν λόγω Ομάδα αποτελείται από έναν αντιπρόσωπο κάθε συμβαλλόμενου μέρους.

Κύρια αρμοδιότητα του Ρυθμιστικού Συμβουλίου είναι να παρέχει συμβουλές στα άλλα όργανα και να εκδίδει συστάσεις σε θέματα διασυνοριακών διαφορών. Αποτελείται από έναν αντιπρόσωπο της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας κάθε συμβαλλόμενου μέρους, η δε ΕΕ αντιπροσωπεύεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επικουρούμενη από έναν ρυθμιστικό φορέα κάθε συμμετέχοντος και από έναν αντιπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ομάδας Ρυθμιστικών Αρχών Ηλεκτρικής Ενέργειας και Φυσικού Αερίου (ERGEG).

Επιπλέον, δύο φόρουμ, αποτελούμενα από αντιπροσώπους όλων των ενδιαφερόμενων μερών παρέχουν συμβουλές στην Ενεργειακή Κοινότητα.

Η μόνιμη γραμματεία, της οποίας η έδρα βρίσκεται στη Βιέννη, παρέχει, μεταξύ άλλων, διοικητική υποστήριξη στα υπόλοιπα όργανα της Ενεργειακής Κοινότητας και επαληθεύει την ορθή εφαρμογή των υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών.

Η Ενεργειακή Κοινότητα εκδίδει αποφάσεις (δεσμευτικού χαρακτήρα) και συστάσεις (μη δεσμευτικού χαρακτήρα). Τα εν λόγω μέτρα λαμβάνονται, κατά περίπτωση, είτε ύστερα από πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (εφαρμογή κοινοτικού κεκτημένου) είτε ύστερα από πρόταση συμβαλλόμενου μέρους (άλλες δραστηριότητες) και εκδίδονται είτε με απλή πλειοψηφία (εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου) είτε με πλειοψηφία δύο τρίτων (μηχανισμός λειτουργίας των αγορών) είτε ομόφωνα (εσωτερική αγορά ενέργειας).

Το Συμβούλιο Υπουργών δύναται, σε περίπτωση σοβαρής και συνεχούς παραβίασης, από συμβαλλόμενο μέρος, των υποχρεώσεών του που απορρέουν από την εν λόγω συνθήκη, να αποφασίσει ομόφωνα να αναστείλει ορισμένα από τα δικαιώματα του συμβαλλόμενου μέρους που απορρέουν από την εν λόγω συνθήκη.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε τον παρακάτω δικτυακό τόπο αναφοράς:

• Κοινότητα Ενέργειας

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 22.09.2014