Πρόγραμμα «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη» (2003-2006)

Με την παρούσα απόφαση θεσπίζεται ένα νέο πολυετές πρόγραμμα δράσεων στον ενεργειακό τομέα. Το εν λόγω πρόγραμμα αντικατοπτρίζει εν προκειμένω τους σημερινούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ήτοι την αειφόρο ανάπτυξη και την ασφάλεια του εφοδιασμού.

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση αριθ. 1230/2003/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2003 για θέσπιση πολυετούς προγράμματος δράσης στο πεδίο της ενέργειας: «Ευφυής ενέργεια - Ευρώπη» (2003-2006) [Επίσημη Εφημερίδα L 176 της 15.7.2003].

ΣΥΝΟΨΗ

Οι τομείς της ενέργειας και των μεταφορών συντελούν σε μεγάλο βαθμό στην αλλαγή του κλίματος, ως κύριοι υπεύθυνοι για τις εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου, με αποτέλεσμα η ενεργειακή πολιτική να είναι ιδιαίτερης σημασίας στο πλαίσιο της κοινοτικής στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη. Η συνεχώς αυξανόμενη εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις εισαγωγές ενέργειας από τρίτες χώρες συνεπάγεται οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς και άλλους κινδύνους για την Ένωση.

Η ΕΕ επιθυμεί να μειώσει αυτή την εξάρτηση και να βελτιώσει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, μέσω της προώθησης άλλων μορφών ενέργειας και της μείωσης της ενεργειακής ζήτησης. Κατά συνέπεια, δίδεται κυρίως βάρος στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την προώθηση των ανανεώσιμων μορφών ενέργειας.

Με το παρόν πρόγραμμα εξασφαλίζεται η συνέχεια της δράσης που ανέπτυξε η Ευρωπαϊκή Ένωση βάσει του προηγουμένου προγράμματος πλαισίου για δράσεις στον τομέα της ενέργειας (1998-2002).

Στόχοι

Αυτό το νέο πρόγραμμα αποσκοπεί στη χρηματοδοτική στήριξη των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών πρωτοβουλιών στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ενεργειακής απόδοσης, των ενεργειακών πτυχών των μεταφορών και της διεθνούς προώθησης. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 200 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2003-2006.

Οι ειδικοί στόχοι του προγράμματος είναι οι ακόλουθοι:

- να παράσχει τα απαραίτητα στοιχεία για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με προοπτική να μειωθεί η ενεργειακή κατανάλωση και οι εκπομπές CO2·

- να αναπτύξει μηχανισμούς και μέσα, που μπορούν να χρησιμοποιούνται από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του αντίκτυπου των μέτρων που έχουν θεσπίσει η Κοινότητα και τα κράτη μέλη·

- να προωθήσει αποδοτικά και ευφυή συστήματα παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας, που στηρίζονται σε στέρεες και αειφόρες βάσεις, μέσω της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης.

Για την πραγμάτωση αυτών των στόχων, το πρόγραμμα πρέπει να ωθήσει τα άτομα, τη βιομηχανία και τις επιμέρους επιχειρήσεις να μεταβάλουν ουσιαστικά αντιλήψεις όσον αφορά την αντιμετώπιση της ενέργειας. Πρέπει επίσης να αναπτυχθούν μηχανισμοί για την εξασφάλιση της παρακολούθησης, του ελέγχου και της αποτελεσματικής αξιολόγησης.

Πεδία δράσης

Το πρόγραμμα διαρθρώνεται σε τέσσερα πεδία δράσης, τα οποία αντιστοιχούν εν μέρει σε προηγούμενα προγράμματα και τα οποία εξασφαλίζουν και ενισχύουν τη συνέχεια των δράσεων:

Κύριες δράσεις

Το πρόγραμμα είναι διαρθρωμένο σε κύριες δράσεις για καθένα από τα πεδία δράσης και η χρηματοδότηση προορίζεται για δράσεις ή σχέδια που αφορούν:

• την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης, της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, της ανταγωνιστικότητας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Τα έργα μπορούν να συμπεριλαμβάνουν την εκπόνηση προτύπων, συστημάτων επισήμανσης και μεθόδων πιστοποίησης, καθώς και την παρακολούθηση της εξέλιξης των αγορών και των ενεργειακών τάσεων·
• τη δημιουργία, τη διεύρυνση και την προώθηση των δομών και των μέσων για την ανάπτυξη αειφόρων ενεργειακών συστημάτων, όπως και της τοπικής και περιφερειακής ενεργειακής διαχείρισης, καθώς και την ανάπτυξη χρηματοοικονομικών προϊόντων·
• την προώθηση συστημάτων και εξοπλισμών για επιτάχυνση της εισαγωγής στην αγορά των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογιών·
• την ανάπτυξη των δομών πληροφόρησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης που καθιστούν δυνατή την ευαισθητοποίηση των πολιτών και τη διάδοση τεχνογνωσίας και βέλτιστης πρακτικής·
• την παρακολούθηση της εφαρμογής και του αντίκτυπου της πολιτικής για την αειφόρο ενέργεια στην ΕΕ·
• την ανάλυση του αντίκτυπου των έργων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του προγράμματος.

Χρηματοδότηση

Η χρηματοδοτική συνεισφορά της Κοινότητας δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσοστό ύψους 50% του κόστους του έργου· το υπόλοιπο μπορεί να καλυφθεί από δημόσιους ή ιδιωτικούς πόρους, είτε από συνδυασμό τους. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένες εξαιρέσεις: οι κοινοτικές επιδοτήσεις μπορούν να καλύπτουν το σύνολο των δαπανών, εάν πρόκειται, παραδείγματος χάριν, για δράσεις που έχουν ως αντικείμενο την αξιολόγηση του αντίκτυπου και βελτιώνουν το συντονισμό μεταξύ των πρωτοβουλιών.

Τα ποσά του προϋπολογισμού ορίζονται ενδεικτικά για κάθε επιμέρους τομέα. Η κατανομή του προϋπολογισμού είναι ευέλικτη, ώστε να ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στην εξέλιξη των αναγκών του τομέα.

Εκτέλεση

Η Επιτροπή, επικουρούμενη από επιτροπή, είναι υπεύθυνη για την εκτέλεση του προγράμματος. Καθορίζει τους στόχους, τις κατευθυντήριες γραμμές, είναι υπεύθυνη για την επιλογή των έργων κ.λπ.

Για την εκτέλεση του προγράμματος, θα απαιτηθεί σημαντική αύξηση του προσωπικού, διότι η έκταση των παρεμβάσεων είναι μεγαλύτερη από εκείνη του προηγουμένου προγράμματος. Στο ισχύον πλαίσιο και με δεδομένο το χαρακτήρα των προβλεπόμενων δράσεων, η Επιτροπή κρίνει ότι μια από τις δυνατότητες για διαχείριση του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός εκτελεστικού οργανισμού, υπό τον έλεγχο της Επιτροπής, ο οποίος θα μπορούσε να αναλάβει ορισμένα καθήκοντα που συνδέονται με τη διαχείριση και την παρακολούθηση του προγράμματος, όπως είναι η επεξεργασία των σχετικών συστάσεων για την εκτέλεση του προγράμματος και η διαχείριση του συνόλου ή μέρους των φάσεων της εκτέλεσης των έργων.

Συμμετοχή

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι ελεύθερη για κάθε νομικό πρόσωπο, δημόσιο ή ιδιωτικό, που είναι εγκατεστημένο στο έδαφος των κρατών μελών, καθώς και για τις υποψήφιες χώρες και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ).

Αξιολόγηση

Η Επιτροπή εξετάζει κάθε χρόνο την πορεία της εφαρμογής του προγράμματος. Το δεύτερο έτος της περιόδου εφαρμογής του προγράμματος και προτού η Επιτροπή υποβάλει τις προτάσεις για νέο πρόγραμμα, το πρόγραμμα πρέπει να υποβληθεί σε εξωτερική αξιολόγηση από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες.

Πλαίσιο

Το πολυετές πρόγραμμα δράσεων στον ενεργειακό τομέα «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη» θέτει σε εφαρμογή τις γραμμές δράσης που σκιαγραφήθηκαν στο πράσινο βιβλίο σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Αυτό το πράσινο βιβλίο στοχεύει στην ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, στην καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών και στην προώθηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.

Συνέχεια του προγράμματος

Το πρόγραμμα «Ευφυής ενέργεια - Ευρώπη», ειδικό υποπρόγραμμα του προγράμματος-πλαισίου για την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα (CIP) (2007-2013), εξασφαλίζει τη συνέχεια του προγράμματος «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη» (2003-2006).

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Πρόγραμμα «Ευφυής ενέργεια - Ευρώπη» - Απόφαση 1639/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 2006 σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος-πλαισίου για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (2007-2013) [Επίσημη Εφημερίδα L 310 της 9.11.2006].

Πράσινο βιβλίο της Επιτροπής της 8ης Μαρτίου 2006 με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για αειφόρο, ανταγωνιστική και ασφαλή ενέργεια» [COM(2006) 105 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Το εν λόγω πράσινο βιβλίο σκιαγραφεί τη νέα ευρωπαϊκή πολιτική ενέργειας που στοχεύει στην εξασφάλιση ασφαλούς, ανταγωνιστικής και αειφόρου ενέργειας. Αποτελεί συνέχεια του εκτελεσθέντος κατά την περίοδο 2003-2006 προγράμματος «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη».

Απόφαση της Επιτροπής της 23ης Δεκεμβρίου 2003 για την ίδρυση εκτελεστικού οργανισμού υπό την ονομασία «Εκτελεστικός οργανισμός για την ευφυή ενέργεια» για τη διαχείριση της κοινοτικής δράσης στον τομέα της ενέργειας κατ' εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 58/2003 του Συμβουλίου.

Ο οργανισμός επιφορτίζεται με καθήκοντα που αφορούν την κοινοτική υποστήριξη βάσει του προγράμματος, εξαιρουμένης της αξιολόγησης του προγράμματος, της παρακολούθησης της νομοθεσίας, των στρατηγικών μελετών καθώς και κάθε άλλης ενέργειας που θα μπορούσε να εμπίπτει στις αρμοδιότητες της Επιτροπής.

Ο οργανισμός επωμίζεται ιδίως τα κάτωθι καθήκοντα:

• τη διαχείριση όλων των σταδίων του κύκλου του προγράμματος «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη», σε σχέση με τα ειδικά έργα και το πρόγραμμα εργασίας·
• την έγκριση των εκτελεστικών πράξεων του προϋπολογισμού όσον αφορά τα έσοδα και τις δαπάνες, καθώς και την εκτέλεση όλων των αναγκαίων ενεργειών για τη διαχείριση του κοινοτικού προγράμματος, ιδίως όσων αφορούν την ανάθεση συμβάσεων και την έγκριση επιδοτήσεων·
• τη συλλογή, την ανάλυση και τη διαβίβαση στην Επιτροπή όλων των στοιχείων που είναι απαραίτητα για τη χάραξη κατευθύνσεων σχετικά με την εφαρμογή του κοινοτικού προγράμματος.

See also

Συμπληρωματικές πληροφορίες για το πρόγραμμα «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη» διατίθενται στα αγγλικά στις ιστοσελίδες της ΓΔ Μεταφορές και Ενέργεια (ΕΝ).

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 10.05.2007