Δικαιώματα των καταναλωτών

Η Επιτροπή προτείνει πλήρη εναρμόνιση των διατάξεων σε θέματα προστασίας καταναλωτών στις καταναλωτικές συμβάσεις, με στόχο να ενθαρρύνει την ανταγωνιστική προσφορά στην εσωτερική αγορά, εξασφαλίζοντας παράλληλα υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών.

ΠΡΑΞΗ

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 8ης Οκτωβρίου 2008 για τα δικαιώματα των καταναλωτών.

ΣΥΝΟΨΗ

Η παρούσα πρόταση στοχεύει στην εναρμόνιση των διατάξεων που σχετίζονται με την προστασία των καταναλωτών, στο πλαίσιο των συμβάσεων πώλησης κινητών αγαθών και των συμβάσεων παροχής υπηρεσιών που συνάπτονται μεταξύ καταναλωτών * και επιχειρήσεων * . Μια πλήρης εναρμόνιση αυτών των διατάξεων πρέπει να επιτρέψει τη βελτίωση της λειτουργίας τής εσωτερικής αγοράς και να εξασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών.

Απαίτηση ενημέρωσης και δικαίωμα υπαναχώρησης

Ο έμπορος υποχρεούται να παρέχει ορισμένες πληροφορίες στον καταναλωτή κατά το προσυμβατικό στάδιο. Οι πληροφορίες αυτές αποτελούν στη συνέχεια αναπόσπαστο τμήμα τής σύμβασης. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν κυρίως:

• τα κύρια χαρακτηριστικά τού προϊόντος·
• την ταυτότητα και τη διεύθυνση του εμπόρου ή της εμπορικής του έδρας·
• την τιμή συμπεριλαμβανομένων όλων των φόρων και των επιβαρύνσεων που αφορούν την αποστολή, παράδοση και το ταχυδρομείο. Ο καταναλωτής δεν θα οφείλει τις επιβαρύνσεις που δεν έχουν επισημανθεί από τον έμπορο·
• τις ρυθμίσεις για την πληρωμή, την παράδοση, την επίδοση·
• την ύπαρξη και τους όρους εξυπηρέτησης μετά την πώληση και εμπορικών εγγυήσεων·
• την ύπαρξη δικαιώματος υπαναχώρησης·
• τη διάρκεια της σύμβασης ή τους όρους για τη λήξη της σύμβασης, στην περίπτωση σύμβασης αορίστου χρόνου·
• την ελάχιστη διάρκεια των υποχρεώσεων του καταναλωτή βάσει της σύμβασης·
• την ύπαρξη καταθέσεων ή άλλων χρηματοοικονομικών εγγυήσεων που πρέπει να καταβληθούν ή να παρασχεθούν από τον καταναλωτή·

Οι συμβάσεις που συνάπτονται με μεσάζοντες *, οι οποίοι ενεργούν για λογαριασμό των καταναλωτών/πωλητών (για παράδειγμα, ένα κατάστημα πώλησης μεταχειρισμένων εμπορευμάτων), δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής τής οδηγίας, θεωρούνται συμβάσεις μεταξύ δύο καταναλωτών, με εξαίρεση τις συμβάσεις στις οποίες οι μεσάζοντες δεν αναφέρουν ότι ενεργούν για λογαριασμό ενός καταναλωτή/πωλητή.

Για τις εξ αποστάσεως συμβάσεις *, όπως τις συμβάσεις που συνάπτονται μέσω Διαδικτύου και τις συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος *, για παράδειγμα τις συμβάσεις που συνάπτονται στο σπίτι τού καταναλωτή, προβλέπονται ειδικές ρυθμίσεις διαβίβασης προκαταρκτικών συμβατικών πληροφοριών. Επιπλέον, για αυτά τα δύο είδη συμβάσεων, οι καταναλωτές διαθέτουν δικαίωμα υπαναχώρησης δεκατεσσάρων ημερολογιακών ημερών, χωρίς να αναφέρουν τους λόγους.

Υποχρεώσεις του εμπόρου στις συμβάσεις πώλησης κινητών αγαθών

Ο έμπορος υπόκειται στην υποχρέωση να παραδίδει τα εμπορεύματα, εντός τριάντα ημερών από την ημέρα σύναψης της σύμβασης. Όταν ο έμπορος δεν ικανοποιεί τις υποχρεώσεις του, ο καταναλωτής δικαιούται την επιστροφή ποσών που πληρώθηκαν, εντός επτά ημερών από την προβλεπόμενη ημερομηνία παράδοσης.

Η ευθύνη για κίνδυνο απώλειας ή βλάβης των εμπορευμάτων μετατίθεται από τον έμπορο στον καταναλωτή ή κάποιο τρίτο μέρος που υποδεικνύεται, διαφορετικό από τον μεταφορέα, κατά τη στιγμή που αυτός ή το εν λόγω τρίτο μέρος έχει αποκτήσει κατοχή των εμπορευμάτων ή κατά τη στιγμή της παράδοσης των εμπορευμάτων.

Ο έμπορος παραδίδει τα εμπορεύματα σύμφωνα με τη σύμβαση πώλησης. Συνεπώς, τα προϊόντα συμμορφώνονται με την περιγραφή που έχει γίνει από τον έμπορο, πρέπει να είναι κατάλληλα για κάθε ειδική χρήση την οποία επιζητεί ο καταναλωτής, εάν αυτός ο όρος αποτέλεσε αντικείμενο συμφωνίας, πρέπει να είναι κατάλληλα για τις συνήθεις χρήσεις αυτού του εμπορεύματος, πρέπει να έχουν τη συνήθη ποιότητα και επιδόσεις εμπορεύματος του ίδιου τύπου. Σε περίπτωση μη-συμμόρφωσης μείζονος σημασίας, ο καταναλωτής έχει δικαίωμα σε επιδιόρθωση ή αντικατάσταση σε πρώτη φάση, και σε μείωση της τιμής ή ακύρωση της σύμβασης σε δεύτερη φάση. Ο έμπορος χρεώνεται την εγγύηση συμμόρφωσης του εμπορεύματος για περίοδο δύο ετών από τη στιγμή που ο κίνδυνος μετατέθηκε στον καταναλωτή.

Συμβατικές ρήτρες

Η πρόταση οδηγίας προβλέπει ειδικές διατάξεις προστασίας των καταναλωτών έναντι προδιατυπωμένων συμβατικών ρητρών τις οποίες ο καταναλωτής δεν έχει τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί (για παράδειγμα τυποποιημένες ρήτρες στους γενικούς όρους και προϋποθέσεις πώλησης).

Ο καταναλωτής πρέπει να έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει τις ρήτρες πριν τη σύναψη της σύμβασης, και να εκφράζει ρητώς τη συναίνεση του για την επιβολή πρόσθετων επιβαρύνσεων (για παράδειγμα τα προσημειωμένα από τον έμπορο τετραγωνίδια για τις πρόσθετες επιλογές απαγορεύονται).

Το παράρτημα II θεσπίζει κατάλογο καταχρηστικών ρητρών που απαγορεύονται υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και το παράρτημα ΙΙΙ θεσπίζει κατάλογο με ρήτρες που τεκμαίρονται καταχρηστικές, βάσει του αντικειμένου τους ή του αποτελέσματός τους. Σε περίπτωση αμφιβολίας για την έννοια μιας ρήτρας, επικρατεί η ευνοϊκότερη για τον καταναλωτή ερμηνεία.

Κυρώσεις

Σε περίπτωση παράβασης αυτών των υποχρεώσεων, τα κράτη μέλη πρέπει να προβλέψουν ένα σύστημα κυρώσεων σύμφωνο προς το νομικό τους σύστημα. Οι δημόσιοι οργανισμοί, οι οργανώσεις καταναλωτών και οι επαγγελματικές οργανώσεις που έχουν έννομο συμφέρον, έχουν δικαίωμα προσφυγής έναντι των αρμόδιων δικαστηρίων και διοικητικών οργάνων.

Πλαίσιο

Η παρούσα πρόταση είναι αποτέλεσμα της επανεξέτασης τού κοινοτικού κεκτημένου σε θέματα προστασίας καταναλωτών που ξεκίνησε το 2004, με στόχο να απλουστεύσει τη νομοθεσία και να δημιουργήσει τις συνθήκες για μια εσωτερική αγορά που να λειτουργεί καλύτερα για τους καταναλωτές.

Η πρόταση προβλέπει την αντικατάσταση των οδηγιών σχετικά με τη σύναψη συμβάσεων εκτός εμπορικού καταστήματος, τις καταχρηστικές ρήτρες, τις εξ αποστάσεως συμβάσεις και την πώληση και τις εγγυήσεις καταναλωτικών αγαθών.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 26.01.2009