ΕΝΕΡΓΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η συνθήκη της Λισσαβόνας αναγνωρίζει τη σημασία της ενεργειακής πολιτικής, αφιερώνοντάς της ένα ειδικό κεφάλαιο στις ιδρυτικές Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Έτσι, η ΕΕ διαθέτει στο εξής σαφώς προσδιορισμένες αρμοδιότητες, ώστε να ανταποκριθεί στους κοινούς στόχους των κρατών μελών σε θέματα ενέργειας.

Πράγματι, η διεθνής κατάσταση και η εξέλιξη των προβληματικών που συνδέονται με την ενέργεια έχουν δείξει πόσο σημαντική είναι μία ευρωπαϊκή πολιτική σε θέματα ενέργειας. Μία ευρωπαϊκή απάντηση είναι, επομένως, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος απόκρισης σε προβληματικές όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού ή ο διάλογος με τις χώρες παραγωγής της ενέργειας.

ΝΕΑ ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Προτού τεθεί σε ισχύ η συνθήκη της Λισσαβόνας, οι ιδρυτικές Συνθήκες της ΕΕ δεν περιείχαν ειδική διάταξη όσον αφορά τον τρόπο παρέμβασης της ΕΕ στον τομέα της ενέργειας.

Στο εξής, η συνθήκη της Λισσαβόνας προβλέπει ειδική νομική βάση στον τομέα της ενέργειας, με τη δημιουργία τού άρθρου 194 της συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ. Η καινοτομία αυτή επιτρέπει, κυρίως, την περαιτέρω επεξήγηση και την αποσαφήνιση της δράσης της ΕΕ στον τομέα της ενέργειας.

Έτσι, η ΕΕ εξουσιοδοτείται να εγκρίνει μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για :

• να διασφαλίζει την καλή λειτουργία της αγοράς ενέργειας·
• να διασφαλίζει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού·
• να προωθεί την ενεργειακή αποδοτικότητα·
• να προωθεί τη διασύνδεση των ενεργειακών δικτύων.

Εξάλλου, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνουν νομοθετικές πράξεις βάσει της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, μετά από διαβούλευση με την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Ωστόσο, για την έγκριση μέτρων φορολογικού χαρακτήρα, το Συμβούλιο εκδίδει απόφαση με ομοφωνία μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΕ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Στο εξής, η ενέργεια ανήκει στις συντρέχουσες αρμοδιότητες που μοιράζονται η ΕΕ και τα κράτη μέλη και επομένως υπάγεται στην αρχή της επικουρικότητας. Συνεπώς, η ΕΕ μπορεί να παρέμβη μόνο εφόσον δύναται να ενεργήσει πιο αποτελεσματικά από τα κράτη μέλη.

Επιπλέον, η συνθήκη της Λισσαβόνας διευκρινίζει ότι η ΕΕ δεν μπορεί να παρέμβη στις επιλογές των κρατών μελών όσον αφορά τις πηγές τους ενεργειακού εφοδιασμού, παρά μόνο ομοφώνως και για περιβαλλοντικούς λόγους (άρθρο 192 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ). Ένας τέτοιος περιορισμός καλύπτει, πιο συγκεκριμένα, το υποκείμενο θέμα της πυρηνικής ενέργειας. Οι καταστάσεις και οι θέσεις πάνω σε αυτό το θέμα ποικίλουν σε πολύ μεγάλο βαθμό από τη μία ευρωπαϊκή χώρα στην άλλη.

Τέλος, η συνθήκη της Λισσαβόνας αναφέρεται στο «πνεύμα αλληλεγγύης» που πρέπει να επικρατεί μεταξύ των κρατών μελών κατά την εφαρμογή της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής. Η εν λόγω αλληλεγγύη θα φανεί ιδιαιτέρως χρήσιμη σε καιρούς κρίσης· εάν ένα ή περισσότερα κράτη μέλη χρειαστεί να αντιμετωπίσουν διακοπή του εφοδιασμού, θα μπορούν, τότε, να υπολογίζουν στον εφοδιασμό ενέργειας από τα άλλα κράτη μέλη.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 14.04.2010