Aanpassing aan klimaatverandering

Klimaatverandering, een aanzienlijke variatie in gemiddelde weersomstandigheden gedurende een aantal decennia, is een grote menselijke en mondiale uitdaging. Hoewel bepaalde maatregelen kunnen worden genomen om de klimaatverandering te matigen (vermijden en verminderen van de tot mondiale opwarming leidende uitstoot van broeikasgassen), zijn er ook maatregelen nodig om zich aan klimaatverandering aan te passen.

Aanpassing aan klimaatverandering vereist, als voorbereiding op het onvermijdelijke, een verandering van ons gedrag en van de manieren om dingen te doen, zodat we in staat zijn om onszelf, het milieu en de economie te beschermen tegen de effecten van klimaatverandering.

In februari 2021 heeft de Europese Commissie een klimaatveranderingsstrategie gepubliceerd. Die is bedoeld als aanvulling op de diverse maatregelen van de EU om klimaatverandering te matigen door een strategie vast te stellen voor de aanpassing aan de effecten van klimaatverandering. De bedoeling is ook om ertoe bij te dragen dat de EU in 2050 niet alleen klimaatneutraal is (met een netto-uitstoot van broeikasgassen van nul), maar ook klimaatbestendig.

De strategie heeft de volgende vier hoofddoelen.

• Slimmere aanpassing. Maatregelen moeten worden genomen op grond van degelijke gegevens en technieken voor risicobeoordeling, die voor iedereen toegankelijk zijn.
• Snellere aanpassing. Het is nodig dat we ons sneller en veelomvattender aanpassen en ons richten op de ontwikkeling en uitrol van oplossingen die helpen bij het verminderen van met het klimaat verband houdende risico’s, het versterken van klimaatbescherming en het waarborgen van de beschikbaarheid van drinkwater.
• Systemischer aanpassing. Omdat klimaatverandering effecten heeft op elk niveau van de maatschappij en in alle sectoren van de economie, moeten aanpassingsmaatregelen ook systemisch zijn. Met de strategie worden de verdere ontwikkeling en tenuitvoerlegging van aanpassingsstrategieën en plannen op alle bestuurslagen ondersteund, waarbij de prioriteit ligt bij de integratie van de aanpassing in het macro-economisch en begrotingsbeleid, op de natuur gebaseerde oplossingen voor aanpassing, en plaatselijke aanpassingsmaatregelen.
• Internationale actie voor aanpassing aan klimaatverandering opvoeren. Wordt gerealiseerd door opschaling van internationale financiering en door middel van sterkere betrokkenheid en uitwisseling op het gebied van aanpassing.

Het glossarium van 2018 van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering bevat de volgende definities.

• Aanpassing. In menselijke systemen, het proces van aanpassing aan het feitelijke of verwachte klimaat en de effecten daarvan, teneinde de schade te matigen of gebruik te maken van kansen die voordelig zijn. In natuurlijke systemen, het proces van aanpassing aan het feitelijke klimaat en de effecten daarvan; menselijke interventie kan de aanpassing aan verwacht klimaat en de effecten daarvan vergemakkelijken.
• Veerkracht. Het vermogen van maatschappelijke, economische en milieusystemen om het hoofd te kunnen bieden aan een gevaarlijke gebeurtenis, trend of verstoring door een zodanige response of herorganisatie dat hun essentiële functie, identiteit en structuur, alsmede het vermogen tot aanpassing, leren en transformatie in stand worden gehouden.