52007DC0502

Mededeling van de Commissie - Een Europa van resultaten – toepassing van het gemeenschapsrecht /* COM/2007/0502 def. */


[pic] | COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN |

Brussel, 5.9.2007

COM(2007) 502 definitief

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE

EEN EUROPA VAN RESULTATEN – TOEPASSING VAN HET GEMEENSCHAPSRECHT

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE

EEN EUROPA VAN RESULTATEN – TOEPASSING VAN HET GEMEENSCHAPSRECHT [1]

I. INLEIDING

De Europese Unie is gebaseerd op het recht, voert haar beleid grotendeels via wetgeving en is gegrondvest op de eerbiediging van de rechtsstaat. De realisatie van de talrijke in de Verdragen en wetgeving neergelegde EU-doelstellingen hangt af van de effectieve toepassing van het Gemeenschapsrecht in de lidstaten. De doelstellingen van rechtsvoorschriften worden niet ten volle gerealiseerd wanneer deze voorschriften niet correct worden toegepast en gehandhaafd. Het wetgevingscorpus is omvangrijk – meer dan 9 000 wetgevingsmaatregelen, waaronder bijna 2 000 richtlijnen, die elk tussen 40 en meer dan 300 maatregelen tot omzetting in nationale en regionale wetgeving vergen. De EU telt 27 nationale administraties en meer dan 70 autonome regio's. Meer dan 500 miljoen Europeanen kunnen zich beroepen op hun rechten uit hoofde van deze rechtsvoorschriften. De door de burgers ten aanzien van de EU gekoesterde verwachtingen moeten worden ingelost. Om te komen tot betere regelgeving moet daarom hoge prioriteit worden gegeven aan de toepassing van het recht, moet worden nagegaan waarom er bij de uitvoering en handhaving eventueel problemen zijn gerezen en moet worden onderzocht of de huidige aanpak van toepassings- en handhavingsproblemen kan worden verbeterd. De uitdaging is gelijke tred te houden met deze wijzigende realiteit en tegelijk te voldoen aan de verwachtingen van de burgers en aan het vereiste van betere regelgeving.

Indien deze uitdaging niet wordt aangepakt, zullen de fundamenten van de Europese Unie verzwakken. Indien rechtsvoorschriften niet correct worden toegepast, bestaat het gevaar dat de Europese beleidsdoelstellingen niet worden gerealiseerd en dat de door de Verdragen gegarandeerde vrijheden slechts gedeeltelijk kunnen worden uitgeoefend. Indien de juridische procedures niet strategisch worden beheerd, is het mogelijk dat prioritaire inbreuken niet de aandacht krijgen die ze verdienen en dat de behandeling van klachten van burgers aanzienlijk langer aansleept. Het is van het grootste belang deze gevaren tot een minimum te beperken.

De Europese instellingen en de lidstaten moeten hun inspanningen voortzetten om ervoor te zorgen dat het Gemeenschapsrecht correct wordt toegepast en uitgevoerd en dat verzoeken en klachten van burgers passend worden behandeld. Dit vergt meer samenwerking om problemen te voorkomen, gerezen problemen doeltreffender aan te pakken en vastgestelde inbreuken sneller op te lossen; tegelijk moeten transparantie en informatie-uitwisseling worden verbeterd. Het zal ook nodig zijn uitvoerings- en handhavingskwesties beter te integreren in de gehele beleidscyclus - van het opstellen/vaststellen van wetgeving tot de evaluatie van de resultaten. In het belang van burgers en ondernemingen is het cruciaal om de problemen bij de uitvoering in kaart te brengen teneinde de wetgeving te verbeteren en de doelstellingen inzake betere regelgeving te realiseren, zoals vereenvoudiging en terugdringing van administratieve lasten.

In deze mededeling wordt aangegeven hoe de toepassing van het Gemeenschapsrecht kan worden verbeterd. Zij bouwt voort op de mededeling van de Commissie van 2002 over de verbetering van de controle op de toepassing van het Gemeenschapsrecht en op de hoofdlijnen van de strategische evaluatie van 2006 betreffende betere regelgeving in de Europese Unie[2]. Zij gaat ook in op de belangrijkste beleidskwesties die in de resolutie van het Parlement van mei 2006 aan de orde zijn gesteld[3].

II. DE TOEPASSING VAN HET GEMEENSCHAPSRECHT IN EEN STEEDS DIVERSER WORDENDE EUROPESE UNIE

Bij de toepassing en handhaving van het Gemeenschapsrecht zijn vele actoren betrokken – de Europese instellingen, de lidstaten, met inbegrip van lokale en regionale overheden, en rechterlijke instanties. Omvang en aard van de ondervonden problemen variëren naar gelang van het behandelde onderwerp en de aard van de in het leven geroepen rechten.

De lidstaten zijn primair verantwoordelijk voor de correcte en tijdige toepassing van EU-Verdragen en –wetgeving[4]. Zij zijn verantwoordelijk voor de directe toepassing van het Gemeenschapsrecht, voor de toepassing van hun wetgeving tot uitvoering van het Gemeenschapsrecht en voor de talrijke administratieve besluiten die op grond van die wetgeving zijn vastgesteld. Ook nationale rechterlijke instanties spelen een essentiële rol bij de eerbiediging van het recht, onder meer door het Hof van Justitie indien nodig om een prejudiciële beslissing te verzoeken.

De Commissie heeft op dat gebied meerdere taken. Ten eerste moet de Commissie op grond van haar initiatiefrecht nieuwe wetgeving voorstellen alsook wijzigingen van bestaande wetgeving. Er rust op haar een bijzondere verantwoordelijkheid om het programma voor betere regelgeving uit te voeren door nieuwe wetgeving op te stellen die rekening houdt met uitvoerings- en handhavingskwesties en door bestaande wetgeving aan te passen ter vergemakkelijking van een betere toepassing ervan. In een volgende fase spelen het Parlement en de Raad een essentiële rol bij de vaststelling van de definitieve maatregel.

Ten tweede beheert de Commissie in nauw partnerschap met de lidstaten de toepassing van het recht via contacten, netwerken in de diverse sectoren en regelmatige bijeenkomsten met nationale deskundigen. Dit zorgt voor een doeltreffende toepassing van het recht, technische bijwerking en ideeën voor de verdere ontwikkeling van het recht.

Ten derde heeft de Commissie, als hoedster van de Verdragen, de verantwoordelijkheid en bevoegdheid gekregen om toe te zien op de naleving van het Gemeenschapsrecht[5] en om na te gaan of de lidstaten de Verdragsbepalingen en de Gemeenschapswetgeving in acht nemen. Met behulp van contacten, briefwisseling en bijeenkomsten met de lidstaten controleert de Commissie de uitvoering door de lidstaten van Gemeenschapswetgeving. De Commissie kan inbreukprocedures instellen, waarbij zij lidstaten verzoekt de niet-omzetting, de onjuiste omzetting of de verkeerde toepassing van het recht te corrigeren. De Commissie kan zaken aanhangig maken bij het Hof van Justitie[6] om te laten vaststellen dat de betrokken lidstaat het Gemeenschapsrecht heeft geschonden[7]. Zolang het eerste arrest van het Hof niet is uitgevoerd, kan de Commissie zich een tweede keer tot het Hof wenden en de toepassing van financiële sancties vorderen[8].

De Commissie brengt bij de Raad en het Parlement jaarlijks verslag uit over de toepassing en handhaving van het recht. Zij verstrekt ook inlichtingen op verzoek van zowel het Parlement als de ombudsman.

Bij de toepassing van het recht rijzen er onvermijdelijk talrijke en uiteenlopende vragen en problemen. Eind 2006 waren er bij de Commissie meer dan 3 200 dossiers aanhangig, waaronder klachten en ambtshalve ingestelde procedures[9], alsook een groot aantal vragen en verzoeken betreffende toelichting bij of richtsnoeren over rechtskwesties[10].

Deze problemen hebben talrijke oorzaken. De lidstaten besteden soms te weinig aandacht aan de correcte uitlegging en toepassing van het recht, of nationale omzettingsmaatregelen worden soms te laat vastgesteld of meegedeeld. De lidstaten kunnen ook moeilijkheden ondervinden bij de uitlegging van het recht en bij de keuze van mogelijke procedures. Zij kunnen een richtlijn omzetten of een verordening uitleggen op een wijze die niet in overeenstemming is met de betrokken communautaire maatregel. Deze verschillen en uitleggingsmoeilijkheden kunnen nog worden versterkt op regionaal en lokaal niveau. In sommige gevallen kunnen wetsbepalingen vaag of moeilijk uitvoerbaar zijn. Wanneer in een aantal lidstaten talrijke vragen worden gesteld over of vele inbreuken worden gepleegd op specifieke rechtsvoorschriften kan dit de ambitieuze inhoud of werkingssfeer van het betrokken instrument of de grote interesse onder belanghebbenden weerspiegelen, doch dit kan er ook op wijzen dat lidstaten een bijzondere inspanning moeten leveren om de betrokken bepalingen uit te voeren, toe te passen of te begrijpen.

Het Hof van Justitie moet slechts over betrekkelijk weinig problemen uitspraak doen. Ongeveer 70% van de klachten kan worden afgesloten vóór de toezending van een aanmaningsbrief; ongeveer 85% wordt afgesloten vóór de toezending van een met redenen omkleed advies, en ongeveer 93% wordt afgesloten voordat het Hof uitspraak doet. Deze cijfers bevestigen een hoge mate van overeenstemming over conformiteitskwesties, een toenemend begrip en ondersteuning van het recht alsook een toenemend potentieel voor een correcte toepassing van het recht en een realisatie van de intenties van de EU-wetgever.

Procedures kunnen echter lang aanslepen. Het duurt gemiddeld 19 maanden om een klacht af te sluiten vóór de toezending van een aanmaningsbrief; 38 maanden om een zaak af te sluiten tussen de aanmaningsbrief en een met redenen omkleed advies, en 50 maanden wanneer de zaak wordt afgesloten na het met redenen omkleed advies en vóór de aanhangigmaking van de zaak bij het Hof; gemiddeld neemt een zaak 26 maanden in beslag[11].

Elke vertraging of vergissing bij de toepassing van het Gemeenschapsrecht verzwakt het systeem zelf, brengt de realisatie van de doelstellingen ervan in het gedrang, en ontneemt burgers en ondernemingen de voordelen van dit systeem. Het is in het gemeenschappelijk belang van de EU-instellingen in het algemeen en de Commissie en de lidstaten in het bijzonder dat dit zo weinig mogelijk gebeurt. Hieronder wordt beschreven hoe het huidige systeem kan worden verbeterd.

III. VOOR VERBETERING VATBARE GEBIEDEN

Er zijn vier belangrijke gebieden waarop er volgens de Commissie ruimte is voor verbetering:

1. preventie : meer aandacht voor uitvoeringskwesties in de gehele beleidscyclus;

2. doeltreffende en effectieve reactie : betere informatie-uitwisseling en probleemoplossing;

3. verbetering van werkmethoden : vaststelling van prioriteiten bij het beheer van inbreuken en versnelling van inbreukprocedures;

4. versterking van dialoog en transparantie : tussen de Europese instellingen en betere voorlichting van het publiek.

PREVENTIE

Meer aandacht voor uitvoering in de gehele beleidscyclus

Alles moet in het werk worden gesteld om ervoor te zorgen dat wetgeving duidelijk, eenvoudig, bruikbaar en afdwingbaar is. Bij het opstellen van voorstellen moet er meer aandacht worden besteed aan uitvoerings-, beheers- en handhavingskwesties, met name in de fase van de effectbeoordeling en tijdens de gehele beleidscyclus. Bij de effectbeoordeling moeten de verschillende uitvoeringsopties en hun gevolgen alsook de keuze van het rechtsinstrument worden onderzocht om de doeltreffendheid van de maatregel maximaal te waarborgen. Indien mogelijk moeten verordeningen worden vastgesteld en voor uitvoeringsmaatregelen moet er zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van verordeningen[12].

Bij de Raad en het Parlement ingediende voorstellen van de Commissie zullen in beginsel vergezeld gaan van op risicoanalyses gebaseerde suggesties om de tijdige uitvoering ervan te vergemakkelijken. Welke voorbereiding de uitvoering van nieuwe wetgeving vergt, hangt af van de aard van de betrokken verplichtingen, van de context en van de opgedane ervaring. Deze voorbereiding kan beperkt zijn wanneer het gaat om een nieuwe technische maatregel in een reeds bestaand kader. Maar in andere gevallen kan de Commissie met het oog op de voorbereiding van de correcte toepassing van het recht bijvoorbeeld suggereren om richtsnoeren op te stellen, bijeenkomsten van deskundigengroepen inzake omzetting te beleggen, administratieve samenwerking op te zetten, enz. De Commissie zal systematisch verzoeken om de aanstelling van een contactpunt in de lidstaten en zij zal gegevens verstrekken over de netwerken die zijn ingesteld om na de vaststelling van elke nieuwe maatregel informatie uit te wisselen. De Commissie zal ook aangeven hoe zij de verdere correcte toepassing van het recht zal controleren (bv. geprogrammeerde conformiteitsbeoordelingen, verslagen of studies, inspecties).

De Commissie zal in nieuwe wetgeving evaluatiebepalingen blijven opnemen, die een gemeenschappelijk kader zullen bieden om te beoordelen of rechtsvoorschriften hun beoogde effecten hebben en of handhavingsmaatregelen toereikend zijn. Als onderdeel van haar huidige evaluatiewerkzaamheden zal de Commissie ook bestaande wetgeving onderzoeken, met name in het licht van vastgestelde uitvoeringsmoeilijkheden teneinde na te gaan waar er nog aanvullende inspanningen of wijzigingen vereist zijn. Wat rechtstreeks toepasselijke communautaire voorschriften betreft, zal de Commissie ook actief blijven toezien op de toepassing van Verdragsbeginselen en verordeningen, met name op de gebieden waarop er nog geen specifieke middelen voor het beheer van het recht zijn ontwikkeld en waarop de nakoming van de voorschriften en van de relevante rechtspraak van het Hof van Justitie op het spel staat. Maatregelen voor probleemdetectie zullen gebaseerd zijn op risicoanalyses en zullen variëren van markttoezicht tot een dialoog met belanghebbenden en nationale regelgevers en follow-up van prejudiciële uitspraken van het Hof van Justitie. Door een betere informatiestroom tussen de EU en de nationale autoriteiten over de wijze waarop EU-wetgeving wordt uitgevoerd, kan beter worden geanticipeerd op problemen en kunnen problemen beter worden opgelost.

Concordantietabellen

Concordantietabellen vormen een belangrijke informatiebron, waarin wordt aangegeven hoe communautaire richtlijnen in de lidstaten worden toegepast. In veel lidstaten maakt het opstellen van deze tabellen deel uit van het wetgevingsproces. Zij verschaffen waardevolle informatie tegen minimale kosten en brengen zeer weinig lasten met zich mee. Concordantietabellen versterken transparantie en toegankelijkheid en leiden tot een beter begrip en een betere toepassing van het recht, met inbegrip van de uitlegging door rechterlijke instanties.

In elk nieuw voorstel voor een richtlijn zal de Commissie systematisch blijven eisen dat er een concordantietabel wordt toegezonden. Zij zal daar tijdens het wetgevingsproces op aandringen. De Commissie zal de lidstaten na de aanneming van een richtlijn een standaard-concordantietabel toezenden en hen verzoeken ze samen met de omzettingsmaatregelen ingevuld terug te zenden naar de Commissie. De Commissie zal van de Raad en de lidstaten ook de algemene toezegging trachten te verkrijgen dat concordantietabellen in hun geheel zullen worden verstrekt.

Opleiding Gemeenschapsrecht

De correcte toepassing van het Gemeenschapsrecht staat of valt met correcte beslissingen van nationale autoriteiten. De Commissie zal de lidstaten verzoeken te bevestigen dat ambtenaren en rechters een basisopleiding en levenslange opleiding Gemeenschapsrecht kunnen volgen om na te gaan of er behoefte aan extra opleiding bestaat die de EU kan ondersteunen[13]. Zij zal er blijven naar streven om databanken met nationale rechterlijke beslissingen betreffende het Gemeenschapsrecht beter toegankelijk te maken. Zij zal een toelichting publiceren bij de rechtspraak van het Hof inzake schadevorderingen wegens schending van uit het Gemeenschapsrecht voortvloeiende rechten.

INFORMATIE-UITWISSELING EN PROBLEEMOPLOSSING

Huidige situatie

Door in een vroeg stadium informatie uit te wisselen of door in onderling overleg problemen op te lossen, moet het mogelijk zijn veel verzoeken en klachten van burgers en ondernemingen betreffende het Gemeenschapsrecht doeltreffend te behandelen. Momenteel beschikt de Commissie over meerdere mechanismen om burgers te antwoorden. Algemene verzoeken worden behandeld door Europe Direct, de Wegwijzerdienst, Europese bedrijfscentra, enz. Binnen het SOLVIT-systeem kunnen lidstaten samen een oplossing zoeken voor grensoverschrijdende problemen op de interne markt[14].

Sommige verzoeken en klachten betreffende de toepassing van het Gemeenschapsrecht kunnen niet worden opgelost met behulp van deze mechanismen. Wanneer dergelijke verzoeken of klachten bij de Commissie worden ingediend, verstrekt de bevoegde dienst toelichting bij het recht en verzoekt hij indien nodig de lidstaten de feiten te bevestigen en hun standpunt uiteen te zetten. Er is onvoldoende aandacht besteed aan de noodzaak te zorgen voor snelle, constructieve oplossingen. Ofschoon er reeds vooruitgang is geboekt, met name door het veralgemeende gebruik van "pakketvergaderingen", waarbij de Commissie samen met een lidstaat alle lopende dossiers in een bepaalde sector bespreekt, sleept de discussie tussen de Commissie en lidstaten over sommige kwesties lang aan. Een groot aantal zaken wordt slechts opgelost nadat inbreukprocedures zijn ingesteld.

Betere werkmethoden

Om problemen sneller op te lossen en de afhandeling en het beheer van bestaande procedures te verbeteren, kunnen de bestaande werkmethoden volgens de Commissie worden verbeterd[15]. Zoals thans het geval is, zouden aan de Commissie gerichte verzoeken en klachten betreffende de correcte toepassing van het Gemeenschaprecht worden geregistreerd en zou de ontvangst ervan worden bevestigd; ook zou de Commissie toelichting bij het Gemeenschapsrecht blijven verstrekken. Wanneer de feiten of de rechtssituatie in de betrokken lidstaat moeten worden verduidelijkt, zou de zaak aan die lidstaat worden toegezonden. Behoudens wanneer er wegens spoedeisendheid onmiddellijk moet worden opgetreden en indien de Commissie van mening is dat contacten met de betrokken lidstaat kunnen bijdragen tot een doeltreffende oplossing, zouden de lidstaten een korte termijn krijgen om de betrokken burgers of ondernemingen rechtstreeks de nodige toelichting, gegevens en oplossingen te verstrekken en om de Commissie daarvan in kennis te stellen. Wanneer er sprake is van een inbreuk op het Gemeenschapsrecht zou van de lidstaten worden verwacht dat zij binnen vastgestelde termijnen het probleem oplossen of een oplossing voorstellen. Wanneer er geen oplossing wordt voorgesteld, zou de Commissie de zaak overnemen en conform de bestaande praktijk verdere stappen ondernemen, waaronder inbreukprocedures.

Aldus zouden de lidstaten gerezen problemen binnen dit overeengekomen kader kunnen oplossen door zo dicht mogelijk bij de betrokken burger op te treden binnen hun nationale juridische en institutionele context en met inachtneming van de voorschriften van het Gemeenschapsrecht. Met de nodige inzet, zou het mogelijk moeten zijn verzoeken en klachten sneller af te sluiten.

Tussen de Commissie en de lidstaten zouden er verzendingssystemen worden ingesteld. Een centraal contactpunt in de lidstaten zou binnenkomende verzoeken en verzonden antwoorden moeten verwerken. Dit contactpunt zou de bevoegde autoriteit van de lidstaat ertoe aanzetten constructief te reageren, gegevens te verstrekken, het probleem op te lossen of althans haar standpunt toe te lichten.

De uitkomst van zaken zou worden geregistreerd om rapportage over resultaten en eventuele follow-up mogelijk te maken, met inbegrip van de registratie en instelling van inbreukprocedures. In dergelijke rapporten zouden de omvang, de aard en de ernst van nog onopgeloste problemen in kaart worden gebracht en zou worden aangegeven of er aanvullende specifieke mechanismen voor probleemoplossing of meer sectorgerichte initiatieven vereist zijn[16].

Al deze maatregelen zouden moeten bijdragen tot een vermindering van het aantal inbreukprocedures en tot een doeltreffender beheer ervan. De Commissie stelt voor in 2008 met enkele lidstaten een pilootproject te starten, dat dan na evaluatie van het eerste werkingsjaar zou kunnen worden uitgebreid tot alle lidstaten. Bij het testen van deze maatregelen zal de Commissie vermijden dat lidstaten meerdere malen moeten worden geraadpleegd en zal zij haar recht om nog openstaande kwesties zelfstandig af te handelen ten volle blijven uitoefenen.

De wijziging van de werkmethode heeft ten doel om vragen van burgers en ondernemingen sneller te beantwoorden en om hun problemen sneller op te lossen, waaronder het ongedaan maken van inbreuken. Alle lidstaten moeten alles in het werk stellen om met het Gemeenschapsrecht conforme oplossingen voor klachten te zoeken en om bij de behandeling van gerezen problemen korte termijnen in acht te nemen. Dit vergt sterke politieke steun en de inzet van voldoende middelen door de Commissie en de lidstaten. Deze voorstellen, die een aanpassing vergen van de mededeling van 2002 betreffende het beheer van klachten[17], zullen in overleg met de lidstaten worden ontwikkeld in het kader van de permanente inter-institutionele dialoog.

De Commissie ontwikkelt ook complementaire maatregelen om de behandeling van verzoeken te verbeteren. Zij werkt aan een betere toegang tot bestaande instrumenten voor de verstrekking van informatie aan burgers door het opzetten van één enkel on-line "front office". De Commissie zal ook onderzoeken of haar Vertegenwoordigingen kunnen worden betrokken bij de oplossing van problemen.

Er moet worden opgemerkt dat het voor indieners van klachten soms doeltreffender kan zijn hun rechten rechtstreeks op nationaal niveau te doen gelden. Alleen nationale rechterlijke instanties kunnen administraties bevelen geven, nationale besluiten nietig verklaren, schadevergoeding toekennen, enz.

EEN DOELTREFFENDER BEHEER VAN INBREUKEN

Inbreukprocedures zijn van essentieel belang om de correcte toepassing van het Gemeenschapsrecht te waarborgen. Indien de hierboven beschreven maatregelen inzake probleemoplossing en preventieve maatregelen worden ingevoerd, zouden er minder inbreukprocedures moeten worden ingesteld. Dit zal er dan weer toe leiden dat inbreukzaken doeltreffender worden beheerd en opgelost.

De correcte toepassing van het recht kan ook worden verbeterd door bij het beheer van zaken prioriteiten vast te stellen[18].

Alle klachten en inbreuken zullen worden behandeld. Het vaststellen van prioriteiten houdt in dat de Commissie sommige zaken sneller en intensiever zal behandelen dan andere.

Er moet prioriteit worden gegeven aan de inbreuken die de grootste risico's met zich meebrengen en die wijdverspreide gevolgen voor burgers en ondernemingen hebben, alsook aan de door het Hof bevestigde hardnekkigste inbreuken. Het gaat met name over de volgende categorieën:

- niet-mededeling van nationale maatregelen tot omzetting van richtlijnen of niet-nakoming van andere mededelingsverplichtingen;

- schendingen van het Gemeenschapsrecht, waaronder zaken wegens non-conformiteit, waarbij het gaat om principekwesties of kwesties die zeer verregaande negatieve gevolgen hebben voor burgers, zoals kwesties betreffende de toepassing van Verdragsbeginselen en sleutelbepalingen van kaderverordeningen en –richtlijnen;

- de uitvoering van arresten waarin het Hof heeft geoordeeld dat er inbreuken zijn gepleegd (artikel 228 van het EG-Verdrag).

Deze categorieën zijn opgenomen in een omvattender prioriteitenlijst die in 2002 is vastgesteld[19]. De reikwijdte van de eerste en derde categorie is duidelijk. De definitie van relevante beginselen voor onder de tweede categorie vallende specifieke zaken en de beoordeling van de reikwijdte van de gevolgen van dergelijke zaken kunnen, afhankelijk van de beschikbare middelen, slechts per sector worden vastgesteld; voor de milieusector zal dit bijvoorbeeld nader worden uitgewerkt in een op handen zijnde mededeling. De Commissie zal vanaf 2008 in haar jaarverslagen haar maatregelen betreffende deze prioriteiten beschrijven en toelichten.

Er moeten bijzondere benchmarks worden gehanteerd om de bij deze zaken geboekte vooruitgang te evalueren.

- Wat de niet-mededeling van omzettingsmaatregelen betreft, zou er niet meer dan 12 maanden mogen verstrijken tussen de toezending van de aanmaningsbrief en de oplossing van de zaak of de aanhangigmaking ervan bij het Hof van Justitie.

- Behoudens specifieke omstandigheden in uitzonderlijke gevallen, moet de overeenkomstige periode om de uitvoering van een vroeger arrest van het Hof af te dwingen gemiddeld tussen 12 en 24 maanden bedragen.

Het heeft weinig zin om voor andere prioritaire zaken een algemene benchmark vast te stellen, aangezien deze qua inhoud en context aanzienlijk kunnen verschillen. Om snel vooruitgang te kunnen boeken, zullen er voor deze zaken specifieke beheersmaatregelen worden genomen.

De Commissie bevestigt haar toezegging om - afhankelijk van de prioriteit van de betrokken zaak – op dat gebied haar inspanningen te intensiveren. Om nog sneller vooruitgang te boeken zal de Commissie voor de meeste procedurehandelingen zorgen voor een frequentere besluitvorming.

VERSTERKING VAN DIALOOG EN TRANSPARANTIE

Inter-institutionele dialoog

Alle EU-instellingen hebben belang bij de toepassing van het Gemeenschapsrecht. De beoordeling van de wijze waarop rechtsvoorschriften worden toegepast is een belangrijk gegeven voor het beleidsvormingsproces. Discussies tussen de instellingen over de gevolgen van het Gemeenschapsrecht en over de uitvoering, het beheer en de handhaving ervan alsook een analyse van de onderliggende oorzaken van problemen, kunnen de beleidsevaluatie en -ontwikkeling verrijken.

De Commissie zal zich in haar jaarverslag meer toespitsen op strategische kwesties, de evaluatie van de stand van het recht in de diverse sectoren, prioriteiten en de programmering van toekomstige werkzaamheden, met inbegrip van een onderzoek van rechtsterreinen waarop er veel inbreuken plaatsvinden. Dit zal bijdragen aan de strategische inter-institutionele dialoog over de mate waarin de doelstellingen van het Gemeenschapsrecht worden gerealiseerd, over de gerezen problemen en over de mogelijke oplossingen. Een dergelijke diepgaande analyse kan de discussies in het Parlement en de Raad stimuleren.

In de bijlage bij de mededeling worden enkele rechtsterreinen of specifieke maatregelen voorgesteld voor de inter-institutionele dialoog over de toepassing ervan.

Meer transparantie

Transparantie en betere communicatie zijn sleutelelementen van de betrekkingen met de Europese instellingen en het bredere publiek. Burgers, ondernemingen, het maatschappelijk middenveld, nationale en regionale administraties, het Europees Parlement en nationale parlementen hebben een gemeenschappelijk belang bij de toepassing van het recht. In haar jaarverslag maakt de Commissie reeds veel informatie bekend. Zij verstrekt indieners van klachten beknopte informatie over alle belangrijke maatregelen die worden genomen bij de behandeling van hun klachten, verleent de Commissie verzoekschriften bijstand, verstrekt andere commissies van het Parlement op verzoek informatie, beantwoordt vragen en behandelt verzoeken van de ombudsman.

De Commissie zal blijven streven naar meer transparantie door algemene informatie beschikbaar te stellen over de resultaten van de nieuwe aanpak inzake briefwisseling, verzoeken en klachten. Zij zal ervoor zorgen dat er vanaf de toezending van de aanmaningsbrief beknopte informatie wordt bekendgemaakt over het verloop van alle fasen van inbreukprocedures. Met het oog daarop zal een bestaande databank worden aangepast. Conform de voorschriften inzake de toegang tot documenten en gelet op de noodzaak de doeltreffendheid van inbreukprocedures te garanderen, zal de Commissie - zolang het betrokken onderzoek loopt - de vertrouwelijkheid van de inhoud en van het tijdschema van de contacten met lidstaten in acht blijven nemen.

De Commissie zal ook meer gegevens bekendmaken over: naderende vervaldata voor omzetting en de door de lidstaten geboekte resultaten inzake uitvoering en verstrekking van concordantietabellen. In afwachting van een definitieve regeling voor de toegang tot nationale databanken, zal zij maatregelen nemen met het oog op de vrije toegang tot haar elektronische databank met kennisgevingen inzake omzetting en concordantietabellen. De Commissie zal de portaalsite over EU-recht op de Europa website blijven ontwikkelen.

IV. CONCLUSIE

De tijdige en correcte toepassing van het Gemeenschapsrecht is van essentieel belang om de sterke fundamenten van de Europese Unie in stand te houden en om ervoor te zorgen dat het Europese beleid de beoogde effecten heeft en de burgers voordelen oplevert. De Europese instellingen en de lidstaten hebben een gemeenschappelijk belang bij de instandhouding van deze sterke fundamenten en moeten er nog meer naar streven dat aan de correcte toepassing van het recht hoge prioriteit wordt verleend.

In deze mededeling wordt beschreven welke maatregelen de Commissie zal nemen om de toepassing van het Gemeenschapsrecht te verbeteren en welke inspanningen op dat gebied worden verwacht van de lidstaten, het Parlement en de Raad.

Bijlage voor evaluatie voorgestelde gebieden van het Gemeenschapsrecht

[1] Daaronder wordt verstaan het recht op basis van het EG- en Euratom-Verdrag alsook andere internationale rechtsinstrumenten. Een belangrijk wetgevingscorpus is tot stand gebracht door met name kaderbesluiten op basis van artikel 34, lid 2, onder b), van titel VI van het EU-Verdrag. Lidstaten zijn verplicht deze wetgeving in nationaal recht om te zetten, doch er kunnen geen inbreukprocedures worden ingesteld wegens niet-nakoming van die verplichting. Dit deel van het EU-recht wordt niet behandeld in deze mededeling.

[2] COM(2002) 725 en COM(2006) 689.

[3] EP nr. 2005/2150(INI) (definitief A6-9999/2006).

[4] Artikel 10 van het EG-Verdrag.

[5] Artikel 211 van het EG-Verdrag.

[6] Na eerst een aanmaningsbrief te hebben gestuurd en vervolgens een met redenen omkleed advies te hebben uitgebracht (artikel 226 van het EG-Verdrag). In sommige sectoren (zoals de landbouwsector en andere financieringsprogramma's), waar er rechtstreeks toepasselijke bepalingen gelden, kunnen mechanismen inzake audit en goedkeuring van rekeningen het aantal inbreukprocedures terugdringen.

[7] Arrest van 10 april 2003 in de gevoegde zaken C-20/01 en C-28/01, Commissie/Duitsland, Jurispr. blz. I-3609, punten 29-30, en arrest in zaak C-471/98, Commissie/België, Jurispr. 2002, blz. I-9861, punt 39.

[8] Artikel 228 van het EG-Verdrag en document SEC(2005) 1658: mededeling over de toepassing van artikel 228 van het EG-Verdrag.

[9] Bijna 1 000 ambtshalve ingestelde zaken (30%), bijna 1 700 klachten (51%) en ongeveer 600 zaken wegens niet-mededeling (19%).

[10] Als gevolg van de recente uitbreidingen van de EU en de omvang van de in de afgelopen jaren aangenomen Gemeenschapswetgeving kunnen er potentieel meer problemen rijzen.

[11] Meest recente statistieken voor 2005; komen grotendeels overeen met die voor de vorige jaren.

[12] Richtlijnen worden door de lidstaten in nationaal recht omgezet en in de nationale rechtsorde opgenomen. Verordeningen zijn rechtstreeks toepasselijk in alle lidstaten. De vervanging van richtlijnen door verordeningen kan wanneer dit juridisch mogelijk en politiek aanvaardbaar is, leiden tot vereenvoudiging omdat verordeningen rechtstreeks toepasselijk zijn en belanghebbenden er zich voor de rechter rechtstreeks op kunnen beroepen .

[13] Naast de bestaande maatregelen inzake straf-, burgerlijk, handels-, mededingings- en milieurecht.

[14] http://ec.europa.eu/solvit/site/index-en.html.

[15] Onverminderd de bestaande systemen voor snelle waarschuwing, het SOLVIT-systeem of gebieden van rechtstreeks toepasselijk recht, waar er voor de toepassing van het recht een specifieke werkverdeling tussen de Commissie en de lidstaten is vastgesteld, zoals bij landbouwuitgaven of bij de belangrijkste communautaire fondsen.

[16] Bv. EU-netwerk van nationale onderzoeks- en handhavingsinstanties krachtens Verordening (EG) nr. 2006/2004.

[17] COM(2002) 141.

[18] Arrest van 10 april 2003 in de gevoegde zaken C-20/01 en C-28/01, Commissie/Duitsland, Jurispr. blz. I-3609, punten 29-30, en arrest in zaak C-471/98, Commissie/België, Jurispr. 2002, blz. I-9861, punt 39.

[19] Ibid. mededeling van 2002, punt 3.1, en mededeling van de Commissie over de uitvoering van artikel 228 van het EG-Verdrag (SEC(2005) 1658), punt 16.4, waarin in het kader van een coëfficiënt voor de ernst van inbreuken een aantal elementen worden verstrekt betreffende de gevolgen van inbreuken voor algemene of bijzondere belangen.