Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Administrativen sad Sofia-grad (Βουλγαρία) στις 22 Αυγούστου 2022 — SN και LN, εκπροσωπούμενη από την SN

(Υπόθεση C-563/22)

(2022/C 451/14)

Γλώσσα διαδικασίας: η βουλγαρική

Αιτούν δικαστήριο

Administrativen sad Sofia-grad

Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης

Προσφεύγουσες: SN και LN, εκπροσωπούμενη από την SN

Καθού: Zamestnik-predsedatel na Darzhavnata agentsia za bezhantsite

Προδικαστικά ερωτήματα

Προκύπτει από το άρθρο 40, παράγραφος 1, της οδηγίας 2013/32/ΕΕ (1) ότι, σε περίπτωση που κριθεί παραδεκτή η εξέταση μεταγενέστερης αίτησης διεθνούς προστασίας την οποία έχει υποβάλει ανιθαγενής αιτών παλαιστινιακής καταγωγής λόγω της εγγραφής του στην UNRWA [Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή], η προβλεπόμενη στην εν λόγω διάταξη υποχρέωση των αρμόδιων αρχών να λάβουν υπόψη τους και να εξετάσουν όλα τα στοιχεία στα οποία βασίζονται τα περαιτέρω διαβήματα στο πλαίσιο της μεταγενέστερης αίτησης περιλαμβάνει επίσης, υπό τις περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης, την υποχρέωση να εξετασθούν, πέραν των νέων στοιχείων ή περιστάσεων που αποτελούν αντικείμενο της μεταγενέστερης αίτησης, οι λόγοι για τους οποίους ο αιτών αποχώρησε από τη ζώνη επιχειρήσεων της UNRWA, εφόσον η εν λόγω υποχρέωση ερμηνευθεί σε συνδυασμό με το άρθρο 12, παράγραφος 1, στοιχείο α', δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 2011/95 (2); Εξαρτάται η εκπλήρωση της εν λόγω υποχρέωσης από το γεγονός ότι οι λόγοι για τους οποίους το πρόσωπο αυτό αποχώρησε από τη ζώνη επιχειρήσεων της UNRWA είχαν ήδη εξετασθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας επί της πρώτης αίτησης [διεθνούς] προστασίας, η οποία περατώθηκε με απρόσβλητη απορριπτική απόφαση, χωρίς όμως ο αιτών να έχει επικαλεστεί ή να έχει αποδείξει, στο πλαίσιο της εν λόγω διαδικασίας, την εγγραφή του στην UNRWA;

Προκύπτει από το άρθρο 12, παράγραφος 1, στοιχείο α', δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 2011/95 ότι η περιλαμβανόμενη στην εν λόγω διάταξη φράση «[σ]ε περίπτωση που η εν λόγω προστασία ή συνδρομή έχει παύσει για οποιοδήποτε λόγο» εφαρμόζεται στην περίπτωση ανιθαγενούς παλαιστινιακής καταγωγής ο οποίος ήταν εγγεγραμμένος στην UNRWA και τύγχανε συνδρομής από την UNRWA στην πόλη της Γάζας με τρόφιμα, υπηρεσίες υγείας και εκπαιδευτικές υπηρεσίες και ο οποίος, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις ότι συντρέχει προσωπική απειλή για τον ίδιο, αποχώρησε από την πόλη της Γάζας οικειοθελώς και νομίμως, εφόσον ληφθούν υπόψη οι ακόλουθες πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στην υπό κρίση υπόθεση:

—

η αξιολόγηση της γενικής κατάστασης που επικρατούσε κατά τον χρόνο της αποχώρησης ως μιας άνευ προηγουμένου ανθρωπιστικής κρίσης, η οποία χαρακτηριζόταν από ελλείψεις τροφίμων, πόσιμου νερού, υπηρεσιών υγείας, φαρμάκων, καθώς και από προβλήματα υδροδότησης και ηλεκτροδότησης, καταστροφές κτιρίων και υποδομών, ανεργία·

—

η δυσχέρεια συνέχισης της παροχής συνδρομής και υπηρεσιών από την UNRWA στη Γάζα, μεταξύ άλλων με τη μορφή τροφίμων και υπηρεσιών υγείας, λόγω του σημαντικού ελλείμματος στον προϋπολογισμό της UNRWA και της συνεχούς αύξησης του αριθμού των ατόμων που έχουν ανάγκη συνδρομής από την εν λόγω υπηρεσία, [το οποίο σημαίνει ότι] η γενική κατάσταση που επικρατεί στη Γάζα υπονομεύει τις δραστηριότητες της UNRWA;

Προσήκει διαφορετική απάντηση στο ανωτέρω ερώτημα για τον λόγο και μόνον ότι ο αιτών είναι ευάλωτο πρόσωπο κατά την έννοια του άρθρου 20, παράγραφος 3, της εν λόγω οδηγίας, ήτοι ανήλικο τέκνο;

Έχει το άρθρο 12, παράγραφος 1, στοιχείο α', δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 2011/95 την έννοια ότι αιτών διεθνή προστασία ο οποίος είναι Παλαιστίνιος πρόσφυγας εγγεγραμμένος στην UNRWA μπορεί να επιστρέψει στη ζώνη επιχειρήσεων της UNRWA από την οποία αποχώρησε, και συγκεκριμένα στην πόλη της Γάζας, εάν, κατά τον χρόνο εκδίκασης της προσφυγής του κατά απορριπτικής απόφασης,

—	δεν υπάρχουν ασφαλείς πληροφορίες ότι ο εν λόγω αιτών θα μπορούσε να τύχει της συνδρομής της UNRWA όσον αφορά τα τρόφιμα, τις υπηρεσίες υγείας, τα φάρμακα και την ιατρική περίθαλψη, καθώς και την εκπαίδευση,

—

οι πληροφορίες σχετικά με τη γενική κατάσταση που επικρατεί στην πόλη της Γάζας και σχετικά με την UNRWA, οι οποίες περιλαμβάνονται στο κείμενο θέσεων της UNHCR [Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες], που εκδόθηκε τον Μάρτιο του 2022, σχετικά με την επιστροφή στη Λωρίδα της Γάζας, αξιολογήθηκαν ως λόγοι που δικαιολογούν την αποχώρηση από τη ζώνη επιχειρήσεων της UNRWA και τη μη επιστροφή,

συμπεριλαμβανομένου ότι, σε περίπτωση επιστροφής εκεί, ο αιτών θα μπορεί να διαμείνει υπό συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης;

Λαμβανομένης υπόψη της κατάστασης που επικρατεί στη Λωρίδα της Γάζας κατά τον προεκτεθέντα χρόνο και στο μέτρο που ο αιτών διεθνή προστασία χρήζει της συνδρομής της UNRWA όσον αφορά τα τρόφιμα, τις υπηρεσίες υγείας, τα φάρμακα και την ιατρική περίθαλψη, εμπίπτει η προσωπική κατάσταση του εν λόγω αιτούντος, για τους σκοπούς της εφαρμογής και της τήρησης της αρχής της μη επαναπροώθησης, κατά το άρθρο 21, παράγραφος 1, της οδηγίας 2011/95, σε συνδυασμό με το άρθρο 19 του Χάρτη, στο πεδίο εφαρμογής της περιλαμβανόμενης στο σημείο 4 του διατακτικού της απόφασης του Δικαστηρίου της 19ης Μαρτίου 2019, Jawo (C-163/17, EU:C:2019:218), ερμηνείας σχετικά με την έσχατη υλική στέρηση κατά το άρθρο 4 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Πρέπει, με βάση τις πληροφορίες σχετικά με τη γενική κατάσταση που επικρατεί στην πόλη της Γάζας και σχετικά με την UNRWA, το ζήτημα της επιστροφής στην πόλη της Γάζας να απαντηθεί διαφορετικά, για τον λόγο και μόνον ότι το πρόσωπο που ζητεί προστασία είναι ανήλικο τέκνο, λαμβανομένης υπόψη της προάσπισης του υπέρτερου συμφέροντος του παιδιού και της διασφάλισης της καλής διαβίωσης και της κοινωνικής του ανάπτυξης, καθώς και της προστασίας και της ασφάλειάς του;

Ανάλογα με την απάντηση που θα δοθεί στο τρίτο προδικαστικό ερώτημα:

Έχει, στην υπό κρίση υπόθεση, το άρθρο 12, παράγραφος 1, στοιχείο α', δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 2011/95, και ειδικότερα η περιλαμβανόμενη στην εν λόγω διάταξη φράση «τα εν λόγω πρόσωπα θα δικαιούνται αυτοδικαίως τα ευεργετήματα της παρούσας οδηγίας», την έννοια ότι:

Α)

στην περίπτωση αιτούντος προστασία ο οποίος είναι Παλαιστίνιος ανιθαγενής εγγεγραμμένος στην UNRWA εφαρμόζεται η αρχή της μη επαναπροώθησης κατά το άρθρο 21, παράγραφος 1, της οδηγίας 2011/95, σε συνδυασμό με το άρθρο 19, παράγραφος 1, του Χάρτη, επειδή, σε περίπτωση επιστροφής στην πόλη της Γάζας, ο αιτών θα διέτρεχε τον κίνδυνο να υποβληθεί σε απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, καθόσον θα μπορούσε να περιέλθει σε έσχατη υλική στέρηση, και επειδή ο εν λόγω αιτών εμπίπτει, όσον αφορά τη χορήγηση επικουρικής προστασίας, στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 15 [στοιχείο β'] της οδηγίας 2011/95,

Β)

η διάταξη αυτή, στην περίπτωση αιτούντος προστασία ο οποίος είναι Παλαιστίνιος ανιθαγενής εγγεγραμμένος στην UNRWA, προϋποθέτει την αναγνώριση της ιδιότητας του πρόσφυγα από το εν λόγω κράτος μέλος, κατά την έννοια του άρθρου 2, στοιχείο γ', της ανωτέρω οδηγίας, και την αυτοδίκαιη χορήγηση στον αιτούντα αυτόν του καθεστώτος του πρόσφυγα, εφόσον ο αιτών δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 12, παράγραφος 1, στοιχείο β', ή παράγραφοι 2 και 3, της οδηγίας αυτής, σύμφωνα με το σημείο 2 του διατακτικού της απόφασης του Δικαστηρίου της 19ης Δεκεμβρίου 2012, El Kott κ.λπ. (C-364/11, EU:C:2012:826), χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ως προς τον εν λόγω αιτούντα οι περιστάσεις που είναι κρίσιμες για τη χορήγηση επικουρικής προστασίας κατά το άρθρο 15 [στοιχείο β'] της οδηγίας 2011/95;

(1) Οδηγία 2013/32/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (ΕΕ 2013, L 180, σ. 60).

(2) Οδηγία 2011/95/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας (ΕΕ 2011, L 337, σ. 9).