EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52010DC0491
COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS Strategy for equality between women and men 2010-2015
KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015
KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel 2010-2015
/* KUMM/2010/0491 finali */
[pic] | IL-KUMMISSJONI EWROPEA | Brussel 21.9.2010 KUMM(2010) 491 finali KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel2010-2015 SEG(2010) 1079 SEG(2010) 1080 KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-PARLAMENT EWROPEW, LILL-KUNSILL, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOĊJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REĠJUNI Strateġija għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel2010-2015 WERREJ Introduzzjoni 3 1. Indipendenza ekonomika ugwali 4 2. L-istess paga għall-istess xogħol u xogħol tal-istess valur 6 3. L-ugwaljanza fit-teħid tad-deċiżjonijiet 7 4. Dinjità, integrità u tmiem għall-vjolenza minħabba d-differenza ta' sess 8 5. L-ugwaljanza bejn is-sessi f'azzjonijiet esterni 9 6. Kwistjonijiet orizzontali 11 Introduzzjoni Il-kisbiet tal-Unjoni Ewropea fil-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel għenu biex issir bidla għall-aħjar fil-ħajja ta' bosta ċittadini Ewropej u biex ikun ipprovdut is-sisien li fuqu issa rridu nibnu soċjetà li hija waħda tassew ugwali fejn jidħlu s-sessi. Fl-1975, il-prinċipju ta' paga l-istess għal xogħol l-istess kien ġie invokat b'suċċess biex tkun iddefenduta Gabrielle Defrenne, li kienet air hostess mal-linja tal-ajru nazzjonali Belġjana, u d-drittijiet li joħorġu mill-każ ta' Defrenne huma wirt b'saħħtu għan-nisa fl-Unjoni Ewropea. Il-każ wassal biex jiġu adottati l-ewwel direttivi Ewropej dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi. Xi tendenzi inkoraġġanti, u riċenti, jinkludu ż-żieda fl-għadd ta' nisa fis-suq tax-xogħol u l-progress tagħhom fil-ksib ta' edukazzjoni u taħriġ aħjar. Madankollu, huma bosta l-oqsma fejn għadek issib diskrepanzi bejn is-sessi, u fis-suq tax-xogħol in-nisa għadhom irrappreżentati bil-bosta fis-setturi li jħallsu ftit filwaqt li mhumiex rappreżentati biżżejjed f'pożizzjonijiet ta' livell ta' teħid ta' deċiżjonijiet. Ir-rwol ta' ġenitur għadu jżomm ir-rata ta' nisa li jaħdmu waħda baxxa, u n-nisa għadhom jaħdmu aktar sigħat bla ħlas, id-dar, mill-irġiel. In-nuqqas ta' ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel jirrappreżenta ksur ta' drittijiet fundamentali. Dan jimponi wkoll piż kbir fuq l-ekonomija u jirriżulta f'ħela ta' talenti. Min-naħa l-oħra, riżultat tal-ugwaljanza bejn is-sessi jistgħu jinkisbu benefiċċji ekonomiċi u anki għan-negozju[1]. Sabiex jinkisbu l-objettivi tal-Ewropa 2020[2], jiġifieri tkabbir intelliġenti, sostenibbli u inklużiv, jeħtieġ li l-potenzjal u l-firxa tat-talenti tan-nisa jintużaw b'mod aktar estensiv u effiċjenti. Ir-rwoli li jingħataw lis-sessi għadhom jinfluwenzaw deċiżjonijiet individwali kruċjali: dwar l-edukazzjoni, il-karrieri li jittieħdu, l-arranġamenti b'rabta max-xogħol, il-familja u l-fertilità. Dawn id-deċiżjonijiet, imbagħad, iħallu impatt fuq l-ekonomija u s-soċjetà. Għaldaqstant huwa fl-interess ta' kulħadd li jingħataw għażliet ġenwini u b'mod ugwali lin-nisa u lill-irġiel tul l-istadji differenti ta' ħajjithom. L-ugwaljanza hija waħda mill-ħames valuri li fuqhom tistrieħ l-Unjoni. L-Unjoni hija marbuta li tiġġieled għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel fl-attivitajiet kollha tagħha[3]. Il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali[4] tipprovdi għal din l-ugwaljanza u tipprojbixxi d-diskriminazzjoni abbażi tas-sess. F'Marzu 2010, fl-okkażjoni tal-15-il anniversarju mid-dikjarazzjoni u l-pjattaforma għal azzjoni adottata fil-Konferenza Dinjija tan-NU f'Beijing dwar in-Nisa u t-30 anniversarju mill-Konvenzjoni tan-NU dwar it-Tneħħija ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa, il-Kummissjoni adottat il-Karta dwar in-Nisa[5] fejn fiha l-Kummissjoni ġeddet l-impenn tagħha dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi u dwar li ssaħħaħ il-perspettiva tas-sessi fil-politiki kollha tagħha. Filwaqt li tkompli tibni fuq il-Pjan ta' Rotta għall-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel tal-2006-2010, kif ukoll fuq il-Patt Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi[6], din l-Istrateġija tidentifika azzjonijiet taħt ħames oqsma ta' prijorità ddefiniti fil-Karta dwar in-Nisa, kif ukoll qasam li jindirizza kwistjonijiet ewlenin. Għal kull qasam ta' prijorità huma deskritti azzjonijiet prinċipali biex jistimulaw il-bidla u jinkiseb il-progress, u aktar proposti dettaljati jinsabu fid-dokument ta' ħidma tal-istaff mehmuż. L-azzjonijiet proposti jsegwu l-approċċ doppju tal-integrazzjoni tas-sessi (jiġifieri l-integrazzjoni tal-kunċett tas-sess tal-individwu fl-oqsma kollha ta' politika) u miżuri speċifiċi. L-Istrateġija tirrappreżenta l-programm ta' ħidma tal-Kummissjoni Ewropea dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi, u tfittex ukoll li tistimula żviluppi fil-livell nazzjonali u li tipprovdi l-bażi għall-koperazzjoni mal-istituzzjonijiet Ewropej l-oħrajn u mal-partijiet interessati. 1. Indipendenza ekonomika ugwali L-indipendenza ekonomika hija prerekwiżit biex in-nisa u l-irġiel ikunu jistgħu jeżerċitaw kontroll fuq ħajjithom u biex jagħmlu għażliet ġenwini. L-aqwa mod kif wieħed jasal sa hawn huwa billi jkun f'sitwazzjoni fejn jaqla' hu stess l-għajxien tiegħu u, f'dik li hi paretċipazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xogħol, fl-aħħar deċennju kien hemm titjib, bir-rata ta' nisa li jaħdmu togħla għal 62.5%[7]. Fl-UE, bejn l-2000 u l-2009, 9.8 miljun impjieg minn 12.5 miljun f'żieda ta' impjiegi kienu tan-nisa. Din iż-żieda fil-parteċipazzjoni kkontribwiet għat-tkabbir ekonomiku fl-UE. Li jiżdied l-għadd ta' nisa fis-suq tax-xogħol jgħin biex jikkumpensa l-effetti ta' tnaqqis fil-popolazzjoni fl-età li taħdem b'mod li tonqos il-pressjoni fuq il-finanzi pubbliċi u s-sistemi tal-ħarsien soċjali, tikber il-bażi tal-kapital uman u l-kompetittività. Il-miżuri biex jitħaffef il-bilanċ bejn il-ħajja u x-xogħol jista' jkollhom impatt pożittiv fuq il-fertilità. Biex jintlaħaq l-objettiv tal-Ewropa 2020 ta' rata ta' impjiegi ta' 75% għan-nisa u l-irġiel, trid tingħata attenzjoni speċjali lill-parteċipazzjoni fis-suq tax-xogħol ta' nisa mdaħħlin fiż-żmien, ġenituri weħidhom, nisa b'diżabbiltà, nisa migranti u nisa minn minoritajiet etniċi. Ir-rati tal-impjieg ta' dawn il-gruppi għadhom relattivament baxxi u d-diskrepanzi li għad hemm bejn is-sessi jeħtieġ jitnaqqsu kemm f'termini kwantitattivi kif ukoll kwalitattivi[8]. L-impatt tar-rwol ta' ġenitur fuq il-parteċipazzjoni fis-suq tax-xogħol għadha bil-wisq differenti bejn in-nisa u l-irġiel fl-UE tal-lum u dan minħabba li n-nisa għadhom jieħdu fuqhom parti wisq kbira mir-responsabbiltajiet involuti fit-tmexxija ta' familja. Bosta nisa jħossu li għadhom iridu jagħżlu bejn karriera u wliedhom. Ix-xejriet demografiċi tal-preżent jindikaw ukoll li kulma jmur in-nisa u l-irġiel qed ikollhom jieħdu ħsieb dejjem iktar ta' dipendenti oħra apparti minn uliedhom, u dan għal perjodi indefiniti ta' żmien. L-Istati Membri li jkunu daħħlu fis-seħħ politiki ta' rikonċiljazzjoni qed ikollhom għadd għoli kemm ta' rġiel u kemm ta' nisa jaħdmu u rati ta' twelid relattivament sostenibbli. L-UE riċentement rat progress f'dak li hu titjib tal-qafas ġenerali għal bilanċ aħjar bejn ħajja u xogħol[9]. Il-Kummissjoni se tara li jkun hemm aktar progress f'dan il-qasam u se tkun qed tagħti attenzjoni partikolari lid-disponibbiltà ta' kura ta' livell għoli għall-but ta' kulħadd. Il-proporzjon ta' imprendituri nisa, bir-rata ta' 33%[10] (30% f'dawk li bdew negozju), hija ftit ’il bogħod minn dak li wieħed jixtieq u bosta nisa għadhom mhumiex jikkunsidraw l-intraprenditorija bħala għażla ta' karriera rilevanti. L-implimentazzjoni tad-direttiva riveduta[11] dwar in-nisa li jaħdmu għal rashom għandha twarrab ostaklu ewlieni għall-intraprenditorija femminili[12]. In-nisa żgħażagħ għandhom ukoll jibbenefikaw mill-enfasi dejjem akbar fuq l-intrprenditorija bħala waħda mill-ħiliet bażiċi li l-iskejjel għandhom jgħallmu lill-istudenti kollha, kif previst fl-inizjattiva ewlenija Żgħażagħ Attivi[13]. Ir-rata tal-impjiegi tan-nisa migranti għadha baxxa[14], speċjalment tul l-ewwel tliet snin fil-pajjiż ospitanti. Għal din ir-raġuni teżisti ħtieġa qawwija biex jingħata sostenn minn kmieni lin-nisa migranti u biex ikun osservat l-effett ta' din l-għajnuna. Huwa ferm importanti li dawn isiru iktar konxji mid-drittijiet tagħhom u li jkunu ffaċilitati l-integrazzjoni u l-aċċess tagħhom għall-edukazzjoni u l-ħarsien ta' saħħithom. Il-modi li bihom in-nisa u l-irġiel iġarrbu l-faqar u l-esklużjoni soċjali għadhom pjuttost differenti. In-nisa huma ppreżentati b'riskju ta' faqar ogħla, partikolarment il-ġenituri weħidhom u l-anzjani, u dan meta l-qabża fil-paga tirriżulta f’'qabża fil-pensjoni'. L-ostakli għax-xogħol huma riflessi wkoll f'rati ogħla ta' nuqqas ta' attività u f'rati ogħla ta' qgħad fit-tul. Barra minn hekk, fost il-gruppi żvantaġġati (i.e. il-ħaddiema migranti, dawk b'diżabbiltà u l-anzjani), id-distinzjoni abbażi tas-sess għandha tendenza tkun ikbar u tikkawża bosta problemi għan-nisa. Hemm bżonn ta' politiki marbuta mat-tixjiħ attiv u miżuri speċifiċi fis-settur tal-pensjoni sabiex ikun żgurat li meta jirtiraw in-nisa jkollhom mezzi adegwati ta' għajxien[15]. Azzjonijiet ewlenin Il-Kummissjoni se tkun qed: - Issostni l-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi fl-implimentazzjoni tal-aspetti kollha u tal-inizjattivi prinċipali tal-istrateġija Ewropa 2020 , speċjalment fir-rigward tad-definizzjoni u l-implimentazzjoni tal-miżuri nazzjonali rilevanti, permezz tas-sostenn tekniku kif ukoll tal-Fondi Strutturali u programmi ewlenin oħra ta' finanzjament bħalma hu s-Seba' Programm Qafas għar-Riċerka. Fil-kuntest tal-Linji Gwida dwar ix-Xogħol u l-evalwazzjoni tal-politiki nazzjonali marbuta max-xogħol, il-Kummissjoni se tkun qed tissorvelja mill-qrib il-politiki nazzjonali adottati sabiex ittejjeb l-ugwaljanza bejn is-sessi fis-suq tax-xogħol u ssaħħaħ l-inklużjoni soċjali tan-nisa. - Tippromwovi l-intraprenditorija femminili u l-impjieg indipendenti (meta taħdem għal rasek). - Teżamina l-qabżiet li għadhom jeżistu fl-intitolament ta' liv marbut mal-familja , primarjament dak tal-paternità u tal-indukraturi, u l-għażliet biex dawn jiġu indirizzati. L-imsieħba soċjali se jkunu kkonsultati dwar aktar miżuri skont l-Artikolu 154 TFUE. - Tirrapporta dwar il-prestazzjoni tal-Istati Membri fir-rigward tal- faċilitajiet tal-indukrar tat-tfal , u taħdem mal-Istati Membri dwar il-miri marbuta mal-faċilitajiet tal-kura għal dipendenti oħrajn. - Tippromwovi ugwaljanza bejn is-sessi fl-inizjattivi kollha dwar l-immigrazzjoni u l-integrazzjoni tal-migranti . 2. L-istess paga għall-istess xogħol u xogħol tal-istess valur Il-prinċipju ta' paga indaqs għall-irġiel u n-nisa għal xogħol tal-istess valur huwa minqux fit-Trattati tal-UE. Minkejja dan, il-qabża fil-paga skont is-sess (id-differenza medja bejn id-dħul gross fis-siegħa għall-irġiel u n-nisa fl-ekonomija komplessivament) fl-UE għadha ta' 17.8 %, bil-perċentwal ta' 30.9 % fl-Estonja, 26.2 % fir-Repubblika Ċeka, 25.5 % fl-Awstrija, u 23.2 % fil-Ġermanja, b'paragun ma' dik ta' 4.9 % fl-Italja, 8.5 % fis-Slovenja, u 9 % fil-Belġju u r-Rumanija[16]. Naturalment din hi sitwazzjoni li maż-żmien jeħtieġ tinbidel kif jitlob l-ispirtu tat-Trattati tal-UE. Is-sors tal-inugwaljanza fil-pagi bejn in-nisa u l-irġiel tmur bil-wisq lil hinn mill-problema ta’ paga indaqs għall-istess xogħol. Teżisti qabża bejn il-kisbiet edukattivi u l-iżvilupp professjonali tan-nisa b'mod li trid tingħata attenzjoni speċjali lit-tranżizzjoni bejn l-edukazzjoni u s-suq tax-xogħol. Il-kawżi tal-qabża fil-paga joriġinaw ukoll mis-segregazzjoni fis-suq tax-xogħol minħabba li n-nisa u l-irġiel donnhom xorta għadhom jaħdmu f'setturi/impjiegi differenti. Min-naħa l-oħra, in-nisa u l-irġiel ta' spiss ikunu rrappreżentati żżejjed f'ċerti setturi u l-impjiegi 'tan-nisa' (l-aktar fil-ħarsien tas-saħħa, l-edukazzjoni u l-amministrazzjoni pubblika) ġeneralment ikunu stmati inqas mill-professjonijiet tipikament 'tal-irġiel'. Barra minn hekk, fl-istess settur jew kumpanija, ix-xogħlijiet magħmula min-nisa normalment ikunu ta' valur iktar baxx u jitħallsu inqas. Il-qabża fil-paga tirrifletti wkoll inugwaljanzi oħrajn fis-suq tax-xogħol li jaffettwaw l-aktar lin-nisa – b'mod partikolari s-sehem sproporzjonat tagħhom f'responsabbiltajiet tal-familja u d-diffikultajiet fejn tidħol ir-rikonċiljazzjoni bejn ix-xogħol u l-ħajja privata. Bosta nisa jaħdmu part-time jew b'kuntratti atipiċi: għalkemm dan jippermettilhom jibqgħu fis-suq tax-xogħol filwaqt li jkomplu jieħdu ħsieb ir-responsabbiltajiet tal-familja, jista' jkollu impatt negattiv fuq il-paga tagħhom, l-iżvilupp tal-karriera, il-prospetti ta' promozzjoni u l-pensjoni[17]. Azzjonijiet ewlenin Il-Kummissjoni se tkun qiegħda: - Flimkien mal-imsieħba soċjali Ewropej, u filwaqt li tirrispetta l-awtonomija tad-djalogu soċjali, tesplora l-metodi possibbli sabiex ittejjeb it-trasparenza tal-pagi kif ukoll l-impatt fuq il-paga ugwali ta' arranġamenti bħalma huwa x-xogħol part-time u kuntratti b'terminu fiss . - Issostni inizjattivi ta' paga ugwali fuq il-post tax-xogħol bħalma huma t-tabelli dwar l-ugwaljanza, 'charters' u premijiet, kif ukoll l-iżvilupp ta' għodda għall-impjegaturi biex ikunu jistgħu jikkoreġu d-diskrepanzi fil-pagi skont is-sess. - Tistabbilixxi Ġurnata Ewropea għall-Paga Indaqs li tiġi organizzata kull sena biex trawwem aktar kuxjenza dwar kemm in-nisa jridu jaħdmu iktar mill-irġiel biex jaqilgħu flus daqshom. - Tara li tinkoraġġixxi n-nisa u l-irġiel biex jagħżlu professjonijiet mhux tradizzjonali , pereżempju fis-setturi "ħodor" u dawk innovattivi. 3. L-ugwaljanza fit-teħid tad-deċiżjonijiet F'ħafna mill-Istati Membri, in-nisa għadhom mhumiex irrappreżentati biżżejjed fil-proċessi u l-pożizzjonijiet tat-teħid ta' deċiżjonijiet, partikolarment fl-ogħla livelli, u dan minkejja li jikkostitwixxu kważi nofs il-forza tax-xogħol u aktar minn nofs il-gradwati universitarji ġodda fl-UE. Minkejja l-progress li qed isir fir-rigward tal-bilanċ bejn is-sessi fejn jidħol teħid ta' deċiżjonijiet b'rabta mal-politiki, għad fadal ħafna xi jsir: bħala medja, waħda biss minn kull erba' membri tal-parlamenti nazzjonali u tal-ministri tal-gvernijiet nazzjonali hija mara[18]. Fit-teħid ta' deċiżjonijiet ta' natura ekonomika, il-proporzjon tan-nisa huwa iktar baxx minn dak tal-irġiel fil-livelli kollha tal-maniġment u tat-teħid ta' deċiżjonijiet. In-nisa jirrappreżentaw biss waħda minn kull għaxar membri tal-bord tal-akbar kumpaniji rreġistrati pubblikament fl-UE u 3% mill-presidenti tal-bord. Ir-riċerka turi li d-diversità tas-sessi hija ta' benefiċċju u li hemm rabta pożittiva bejn in-nisa fil-pożizzjonijiet ta' tmexxija u l-prestazzjoni tan-negozju. Minkejja l-għan tal-UE stabbilit fl-2005, jiġifieri li jkun hemm 25% tal-pożizzjonijiet ta' tmexxija fis-settur pubbliku tar-riċerka okkupati min-nisa, il-mira għadha ftit ’il bogħod minħabba li 19% biss tal-professuri fl-universitajiet tal-UE huma nisa[19]. L-iżbilanċ prevalenti bejn is-sessi fix-xjenza u r-riċerka għadu ostaklu kbir għall-objettiv Ewropew li tiżdied il-kompetittività u li jiġi massimizzat il-potenzjal tal-innovazzjoni. Il-Kummissjoni se tapplika l-istess standards li hi tinkoraġġixxi li jistabbilixxu l-oħrajn billi tagħmel l-isforzi meħtieġa biex ittejjeb il-bilanċ intern tagħha bejn is-sessi, speċjalment fil-pożizzjonijiet ta' teħid ta' deċiżjonijiet. Azzjonijiet ewlenin Il-Kummissjoni sejra: - Tikkunsidra inizjattiva biex ittejjeb il-bilanċ bejn is-sessi fit-teħid tad-deċi¿jonijiet . - Tissorvelja l-mira ta' 25% ta' pre¿enza femminili fil-po¿izzjonijiet ta' livell għoli ta' teħid ta' deċi¿jonijiet fil-qasam tar-riċerka . - Tissorvelja l-progress li jkun qed isir lejn l-għan li jkun hemm 40% tal-membri tal-istess sess fil-kumitati u gruppi ta' esperti stabbiliti mill-Kummissjoni.[20] - Issostni l-isforzi biex tkun promossa parteċipazzjoni ikbar min-nisa fl- elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew , inkluż bħala kandidati. 4. Dinjità, integrità u tmiem għall-vjolenza minħabba d-differenza ta' sess Jeżistu bosta tipi ta' vjolenza li n-nisa jġarrbu minħabba li huma nisa. Dawn jinkludu l-vjolenza domestika, il-fastidju sesswali, l-istupru, il-vjolenza sesswali waqt kunflitt u prattiċi ta' abitudni jew inkella tradizzjonali li jikkawżaw ħsara, bħalma hi l-mutilazzjoni tal-ġenitali tal-mara, żwiġijiet ta' bilfors u krimini tal-unur. Huwa stmat li fl-Ewropa, 20% sa 25% tan-nisa ġarrbu vjolenza fiżika tal-anqas darba f'ħajjithom[21] u hemm stimi li jgħidu li hemm sa nofs miljun mara li tgħix fl-Ewropa li kienet suġġetta għall-mutilazzjoni tal-ġenitali[22]. Għaldaqtant, il-Pjan ta' Azzjoni biex jimplimenta l-Programm ta' Stokkolma[23] jenfasizza l-ħarsien tal-vittmi tal-krimini, inklużi l-vittmi nisa ta' vjolenza u tal-mutilazzjoni tal-ġenitali, u jħabbar strateġija komprensiva tal-UE dwar il-vjolenza abbażi tas-sess. Barra minn dan, il-Karta dwar in-Nisa timmira li tintroduċi qafas ta' politika komprensiv u effettiv kontra l-vjolenza abbażi ta' sess kif ukoll miżuri, inkluża l-liġi kriminali, fil-limiti tal-poteri li għandha, biex teqred il-mutilazzjoni tal-ġenitali tal-mara fl-Ewropa darba għal dejjem. L-inugwaljanzi abbażi ta' sess huma preżenti wkoll fil-qasam tal-ħarsien tas-saħħa u l-kura fit-tul kif ukoll fir-riżultati marbuta mal-kundizzjonijiet tas-saħħa. In-nisa u l-irġiel għandhom iħabbtuha ma' riskji għas-saħħa u ma' mard marbut mas-sess tagħhom li jeħtieġ ikunu indirizzati b'mod adegwat fir-riċerka medika u s-servizzi tas-saħħa. Hemm bżonn li jkun żgurat li s-servizzi soċjali u tas-saħħa ikomplu jitjiebu fl-adattament tagħhom għall-ħtiġijiet speċifiċi tan-nisa u l-irġiel speċifikament. Kwistjonijet marbuta mas-sessi huma wkoll partikolarment importanti fil-qasam tal-ażil. Il-proposti tal-Kummissjoni tal-2008 u l-2009 li jemendaw l-istrumenti preżenti tal-UE għall-ażil jindirizzaw, fost l-oħrajn, l-oqsma prinċipali fejn jeħtieġu jissaħħu elementi marbuta ma' sess speċifiku. Azzjonijiet ewlenin Il-Kummissjoni se tkun qiegħda: - Tadotta strateġija għall-UE kollha li tiġġieled il-vjolenza kontra n-nisa li se timmira, pereżempju, li teqred il-mutilazzjoni tal-ġenitali tal-mara permezz tal-istrumenti xierqa kollha inkluża l-liġi kriminali fil-limiti tal-poteri tal-UE, sostnuta minn kampanja fl-Ewropa kollha biex titqajjem kuxjenza dwar il-vjolenza kontra n-nisa. - Tiżgura li l-leġiżlazzjoni tal-UE dwar l-ażil tqis il-kunsiderazzjonijiet tal-ugwaljanza bejn is-sessi, tippromwovi taħriġ marbut ma' sess speċifiku u l-aqwa prassi fl-Uffiċċju Ewropew għall-Appoġġ fil-Qasam tal-Ażil kif ukoll permezz ta' finanzjament mill-Fond Ewropew għar-Refuġjati. - Tfassal rapport dwar Saħħet ir-Raġel, fuq l-istess mudell tar-rapport tal-2010 dwar Saħħet il-Mara. 5. L-ugwaljanza bejn is-sessi f'azzjonijiet esterni Il-politika tal-UE dwar il-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi fl-UE hija marbuta mill-qrib max-xogħol li daħlet għalih l-Unjoni f'pajjiżi terzi. Permezz tal-politiki kollha rilevanti taħt l-azzjoni esterna tagħha, l-UE jista' jkollha influwenza sinifikanti fil-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi u fit-tisħiħ tan-nisa madwar id-dinja. Il-pajjiżi kandidati jridu jħaddnu l-prinċipju fundamentali tal-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel b'mod sħiħ. Is-sorveljanza tat-traspożizzjoni, l-implimentazzjoni u l-infurzar tal-leġiżlazzjoni tal-UE f'dan il-qasam jibqa' prijorità fil-proċess tat-tkabbir, li l-UE ssostni finanzjarjament. Fil-kuntest tal-Politika Ewropea tal-Viċinat (il-PEV), l-UE ssostni l-isforzi tal-pajjiżi sħab biex jippromwovu l-uwaljanza bejn is-sessi. Il-Pjanijiet ta' Azzjoni tal-PEV jistabbilixxu aġenda bi qbil konġunt ta' prijoritajiet għar-riforma u jinkludu impenji min-naħa ta' pajjiżi sħab biex jidħlu fi djalogu dwar kwistjonijiet relatati u biex iwettqu riformi ta' natura politika u leġiżlattiva. L-UE għadha impenjata biex l- Għanijiet tal-I¿vilupp tal-Millennju jinkisbu f'iqsar żmien, u biex tgħin biex jinkisbu standards stabbiliti mill-Konvenzjoni dwar l-Eliminazzjoni ta' Kull Forma ta' Diskriminazzjoni kontra n-Nisa, kif ukoll l-objettivi tal-Pjattaforma għal Azzjoni ta' Beijing, u l-Programm ta' Azzjoni tal-Kajr, kif previsti fil-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi u t-Tisħiħ tan-Nisa fl-Iżvilupp (2010-2015)[24]. Il-linji gwida tal-UE dwar il- vjolenza kontra n-nisa u l-bniet u l-ġlieda kontra l-forom kollha ta' diskriminazzjoni kontrihom jipprovdu gwida dwar kif għandu jitmexxa d-djalogu politiku u dwar x'azzjoni għandha tittieħed, fejn hu lokha, f'każi individwali ta' ksur tad-drittijiet tan-nisa. L-UE għandha tkompli tuża l- politiki tagħha ta' żvilupp biex tippromwovi l-ugwaljanza bejn is-sessi u t-tisħiħ tan-nisa[25]. L-UE se tikkoopera wkoll attivament mal- organizzazzjonijiet internazzjonali li jaħdmu dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi bħalma huma l-ILO, l-OECD, in-NU u l-Unjoni Afrikana biex tipproduċi sinerġiji u tippromwovi t-tisħiħ tan-nisa, kif ukoll mal- Entità għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi tal-UN il-ġdida , UN WOMEN, u se tkun qed issostni l-parteċipazzjoni tas-soċjetà ċivili, il-bini tal-kapaċità u l-promozzjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi u t-tisħiħ tan-nisa. L-UE hija impenjata wkoll li tħares in-nisa fi żmien ta' kunflitt u fil-perjodu li jsewgi, u li tiżgura l-parteċipazzjoni sħiħa tan-nisa fil- prevenzjoni tal-kunflitti , il- bini tal-paċi u l-proċessi ta' rikostruzzjoni, u timplimenta b'mod attiv l-Approċċ Komprensiv tal-UE skont ir-Riżoluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti 1325 u 1820 dwar in-Nisa, il-Paċi u s-Sigurtà. Il-kunsiderazzjonijiet abbażi ta' sess se jkomplu jiġu integrati f' għajnuna umanitarja [26]. L-UE tintegra wkoll l-ugwaljanza bejn is-sessi fil-politika tagħha tal-kummerċ bħala parti minn qafas usa' ta' żvilupp sostenibbli u fil-ftehimiet tagħha dwar kummerċ preferenzjali tinkoraġġixxi l-applikazzjoni effettiva tal-istandards ċentrali tax-xogħol tal-ILO u l-Aġenda ta' Xogħol Diċenti tagħha, inkluż b'rabta man-nondiskriminazzjoni. Il-kwistjoni tal-ugwaljanza bejn is-sessi hija indirizzata wkoll fl-Istudji tal-Impatt tas-Sostenibbilità li jitħejjew biex jiggwidaw lin-negozjaturi fid-diskussjonijiet dwar il-kummerċ. Azzjonijiet ewlenin Il-Kummissjoni se tkun qiegħda: - Tissorvelja u ssostni l-konformità mal-kriterji ta' Kopenħagen għad-dħul fl-UE fil-qasam tat-trattament ugwali bejn in-nisa u l-irġiel, u tgħin lill-pajjiżi Balkani tal-Punent u lit-Turkija fit-traspożizzjoni u l-infurzar tal-leġiżlazzjoni. - Timplimenta l-Pjan ta' Azzjoni tal-UE dwar l-ugwaljanza bejn is-Sessi u t-Tisħiħ tan-Nisa fl-Iżvilupp (2010-2015). - Tkompli tinkoraġġixxi l-pajjiżi sħab tal-PEV biex jippromwovu l-ugwaljanza bejn is-sessi permezz ta' djalogu regolari dwar il-politiki, l-iskambju tal-esperjenzi u billi jesploraw possibbiltajiet ta' assistenza taħt l-Istrument Ewropew ta' Viċinat u Sħubija. - Tkompli tintegra kwistjonijiet marbuta mas-sess tal-individwu fl-għajnuna umanitarja tal-UE. 6. KWISTJONIJIET ORIZZONTALI 6.1. Ir-rwoli skont is-sessi Rwoli skont is-sessi li jkunu riġidi kapaċi jfixklu l-għażliet individwali u jillimitaw il-potenzjal kemm tan-nisa kif ukoll tal-irġiel. Għaldaqstant, il-promozzjoni ta' rwoli skont is-sessi li mhumiex dikriminatorji fl-oqsma kollha tal-ħajja bħalma hi l-edukazzjoni, l-għażliet ta' karriera, ix-xogħol u l-isport hija kontribut essenzjali lejn l-ugwaljanza bejn is-sessi. L-ugwaljanza bejn is-sessi tesiġi s-sostenn u l-parteċipazzjoni attiva tal- irġiel u l-politiki jridu jindirizzaw ukoll l-inugwaljanzi marbutin mas-sess tal-individwu li jaffettwaw lis-subien/l-irġiel, bħalma huma r-rati tal-popolazzjoni li taf taqra u tikteb, it-tluq mill-iskola fi stadju bikri, u s-saħħa fuq il-post tax-xogħol. 6.2. Il-leġiżlazzjoni L-UE ilha tħaddan korp ta' liġi kontra d-diskriminazzjoni abba¿i ta' sess, u dan kemm fil-qasam tal-impjiegi kif ukoll fl-oqsma l-oħra tal-ħajja ta' kuljum. Permezz ta' simplifikazzjoni u modernizzazzjoni riċenti ta' din il-leġiżlazzjoni, din saret waħda aktar aċċessibbli biex tikkorrispondi mal-bidliet fis-soċjetà. Id-direttiva riformulata tal-2006[27] u d-direttivi tal-2010 dwar id-drittijiet għal-liv tal-ġenituri[28] u dwar dawk li jaħdmu għal rashom[29] huma passi importanti f'dan l-eżerċizzju. Qafas legali effettiv jirrikjedi sorveljar, infurzar, evalwazzjoni u aġġornament regolari , kif ukoll djalogu kontinwu mad-dinja tan-negozju, l-imsieħba soċjali, korpi għall-ugwaljanza u rappreżentanti tas-soċjetà ċivili, biex ikun żgurat li hu wieħed li jaqdi tajjeb l-iskop li tfassal għalih. Il-korpi għall-ugwaljanza fil-livell nazzjonali li jgħinu lill-vittmi, jippromwovu d-drittijiet u jiżviluppaw ir-riċerka huma essenzjali għall-applikazzjoni tad-drittijiet fil-prattika, u d-drittijiet tal-assoċjazzjonijiet u t-trade unions biex jiddefendu l-vittmi huma daqstant ieħor importanti. F'dan is-sens, il-Kummissjoni nediet studju komprensiv dwar il-funzjonament tal-korpi għll-ugwaljanza fis-27 Stat Membru kif ukoll studju aktar ġenerali dwar l-aċċess għall-ġustizzja f'dan il-qasam. Barra minn dan, id-deliberazzjonijiet tal-Forum dwar id-dikriminazzjoni abbażi ta' sess fl-aċċess għall-assigurazzjoni u s-servizzi finanzjarji relatati stabbiliti bid-Direttiva 2004/113/KE għandhom, flimkien mar-riżultati ta' żewġ studji dettaljati dwar il-prattiki tal-assigurazzjoni u dwar id-diskriminazzjoni abbażi ta' sess potenzjali fl-edukazzjoni, jissarrfu fir-rapport ta' implimentazzjoni li ġej dwar id-Direttiva. Il-konsegwenzi serji ta' diskriminazzjoni abba¿i ta¿-¿ewġ raġunijiet jew aktar , pereżempju l-età u s-sess fil-każ ta' nisa mdaħħlin aktar fiż-żmien li jkunu qed ifittxu xogħol, jeħtieġ ikunu indirizzati fl-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni rilevanti kif ukoll tal-atti legali li jipprovdu ħarsien minn diskriminazzjoni abbażi tar-raġunijiet l-oħra li jissemmew fl-Artikolu 19 tat-TFUE. Il-Kummissjoni qiegħda wkoll tistudja l-kwistjonijiet speċifiċi marbuta mad-diskriminazzjoni abbażi ta' sess b'rabta mal-identità tas-sess tal-individwu. 6.3. Il-ġestjoni u l-għodda tal-ugwaljanza bejn is-sessi It-tisħiħ tal-kooperazzjoni mal-istituzzjonijiet u l-partijiet interessati varji attivi fil-qasam tal-ugwaljanza bejn is-sessi — il-gvernijiet tal-Istati Membri, il-Parlament Ewropew, l-organizzazzjonijiet tal-imsieħba soċjali, is-soċjetà ċivili, il-korpi għall-ugwaljanza, l-organizzazzjonijiet internazzjonali, l-aġenziji tal-UE — se jkun kruċjali biex ikun żgurat il-progress. Abbażi tar-Rapport Annwali tagħha dwar l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel, li ta' kull sena jiffoka fuq tema partikolari u jidentifika prassi tajba tal-Istati Membri, il-Kummissjoni se tistabbilixxi Djalogu dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi ta' livell għoli u li jsir kull sena u li jinvolvi l-Parlament Ewropew, il-presidenzi tal-Kunsill u l-partijiet interessati ewlenin bħalma huma l-imsieħba soċjali u s-soċjetà ċivili Ewropej, biex jevalwaw il-progress li jkun sar fl-implimentazzjoni ta' din l-istrateġija. Il-kooperazzjoni mill-qrib mal-gvernijiet tal-Istati Membri se tkompli permezz tal-grupp ta' livell għoli dwar l-integrazzjoni tas-sessi. Il-Kumitat Konsultattiv, magħmul mir-rappreżentanti tal-Istati Membri, l-organizzazzjonijiet tal-imsieħba soċjali u s-soċjetà ċivili Ewropej, se jkomplu jwasslu l-pariri tagħhom lill-Kummissjoni dwar inizjattivi ta' politika u ta' leġiżlazzjoni. Il-Kummissjoni se tintensifika l-iskambji ta' prattika tajba bejn l-Istati Membri fl-oqsma kollha koperti minn din l-istrateġija. Il-Kummissjoni se tkompli taħdem mill-qrib mal-imsieħba soċjali Ewropej u l-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw is-soċjetà ċivili. L-integrazzjoni tas-sessi se tkun implimentata bħala parti integrali mit-tfassil tal-politika tal-Kummissjoni, inkluż permezz tal-istudju tal-impatt u l-proċessi ta' evalwazzjoni. Il-Kummissjoni se żżid il-bażi ta' għarfien dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi. Wara li jitwaqqaf l-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi, huwa mistenni impatt sinifikanti. Bħala parti mill-programm ta' ħidma tiegħu, l-Istitut se jkun qed jgħin lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jirrappurtaw fuq l-indikaturi fil-livell tal-UE stabbiliti skont il-Pjattaforma għal Azzjoni ta' Beijing f'oqsma ta' interess partikolari u biex jiġu żviluppati aktar indikaturi meta jinħass il-bżonn (bħal dak dwar in-nisa u l-ambjent). Il-Kummissjoni se tkompli trawwem aktar kuxjenza dwar il-benefiċċji ta' politiki ta' ugwaljanza bejn is-sessi u tippubbliċizzahom. Ngħidu aħna, se ttejjeb il-portal tal-web dwar l-ugwaljanza bejn is-sessi b'links u aġġornamenti dwar il-progress li jkun qed isir. Il-Qafas Finanzjarju Multiannwali tal-UE li jmiss se jitressaq fl-ewwel nofs tal-2011. Dan se jipprovdi sostenn wara l-2013 għall-implimentazzjoni tal-azzjonijiet maħsuba f'din l-istrateġija. Barra minn hekk, l-integrazzjoni aħjar tal-kwistjonijiet marbuta mal-ugwaljanza bejn is-sessi fl-implimentazzjoni u r-rappurtar dwar il-programmi attwali (2007-2013) se tipprovdi bażi f'saħħitha biex ikun żgurat li l-perspettiva tas-sess tal-individwu tkun inkorporata fit-tfassil tal-ġenerazzjoni ta' programmi li jkun imiss, u dan sabiex dawn jintrifdu minn studju b'saħħtu tas-sitwazzjoni tan-nisa u l-irġiel. Azzjonijiet ewlenin Il-Kummissjoni se tkun qiegħda: - Tindirizza r- rwol tal-irġiel fl-ugwaljanza bejn is-sessi; tippromwovi prattika tajba dwar ir-rwoli tas-sessi fil-qasam taż-żgħażagħ, l-edukazzjoni, il-kultura u l-isport. - Tissorvelja l-implimentazzjoni xierqa tal- liġijiet tal-UE dwar trattament ugwali billi tiffoka partikolarment fuq id-Direttivi 2004/113/KE and 2006/54/KE. Tissorvelja l-punt safejn ikun tqies is-sess tal-individwu fl-applikazzjoni tad-direttivi dwar in-nondiskriminazzjoni. - Tippromwovi l-implimentazzjoni sħiħa tal- Pjattaforma għal Azzjoni ta' Beijing inkluż l-iżvilupp u l-aġġornar tal-indikaturi, bl-għajnuna tal- Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi . - Tressaq Rapport Annwali dwra il-progress li jkun sar fl-ugwaljanza bejn is-sessi, speċjalment fl-oqsma koperti minn din l-istrateġija, u dan bi tħejjija għad- Djalogu dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi multiannwali u ta' livell għoli bejn il-Parlament, il-Kummissjoni, l-Istati Membri u l-partijiet interessati ewlenin. - [1] Il-Konklużjonijiet tal-Kunsill dwar l-Ugwaljanza bejn is-Sessi: aktar tkabbir u impjiegi, l-2980 laqgħa tal-Kunsill tal-EPSCO, 30.11.2009. [2] COM(2010) 2020. [3] L-Art. 2 u 3 tat-TUE, l-Art. 8 tat-TFUE. [4] ĠU C 303/1, 14.12.2007, p.1, Art. 23. [5] COM(2010) 078. [6] Il-konklużjonijiet tal-Kunsill Ewropew, Marzu 2006 7775/1/06. [7] Minn 57.3 % għal 62.5 % bejn l-2000 u l-2009 (il-grupp b'età bejn l-20 u l-64). [8] Ara, b'mod partikolari, Il-Linja Gwida dwar ix-Xogħol Nru 7, id-dokument tal-Kunsill 10907/10, 9.6.2010. [9] COM(2008) 635 finali, Id-Direttiva 2010/18/UE li timplimenta l-Ftehim Qafas rivedut dwar il-leave tal-ġenituri, ĠU L 68/13, 18.3.2010; Id-Direttiva 2010/41/UE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-7 ta’ Lulju 2010 dwar l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ trattament ugwali bejn l-irġiel u n-nisa li jeżerċitaw attività li fiha jaħdmu għal rashom u li tħassar id-Direttiva tal-Kunsill 86/613/KEE, ĠU L 180, 15.7.2010. [10] Stħarriġ dwar il-Forza tax-Xogħol, 2008. [11] Ara n-nota 9 f’qiegħ il-paġna. [12] Ara wkoll il-Linja Gwida dwar ix-Xogħol Nru 8. [13] COM(2010)477 [14] Il-Konklużjonijiet tal-Kunsill u tar-Rappreżentanti tal-Gvernijiet tal-Istati Membri dwar l-Integrazzjoni bħala Forza għall-Iżvilupp u l-Koeżjoni Soċjali, 10307/10, 3.6.2010. [15] Ara wkoll il-Linja Gwida dwar ix-Xogħol Nru 10. [16] Ċifri tal-2008 ħlief għall-Estonja (2007). [17] Ara wkoll il-Linja Gwida dwar ix-Xogħol Nru 7. [18] http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=762&langId=en&furtherPubs=yes [19] Staff akkademiku fil-Grad A (professuri) (She Figures 2009)". [20] 2000/407/KE Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tad-19 ta' Ġunju 2000 [21] Il-Kunsill tal-Ewropa, Il-ġlieda kontra l-vjolenza fuq in-nisa: Rendikont tal-miżuri u l-azzjonijiet li ttieħdu fl-Istati Membri tal-Kunsill tal-Ewropa (2006). [22] Ir-Riżoluzzjoni tal-PE tal-24.3.2009 kontra l-Mutilazzjoni tal-Ġenitali tal-Mara fl-UE. [23] COM(2010) 171 finali. [24] L-Anness għall-Konklużjonijiet tal-Kunsill dwar l-MDGs għal-laqgħa plenarja tan-NU fi New York u lil hinn. [25] Ara r-referenza preċedenti. [26] ĠU C 25/1 30.1.2008, Il-Konsensus Ewropew dwar l-Għajnuna Umanitarja. [27] 2006/54/KE. [28] 2010/18/KE. [29] Ara n-nota 9 f’qiegħ il-paġna.